هدایت شده از افق مبین||سید محمد هاشمی
#مجموعه_جلسات
💢 تبیین مبانی اندیشه شهید مطهری
(آشنایی با منظومه فکری شهید مطهری و آمادگی برای مطالعه آثار استاد شهید مطهری)
🔰سید محمد هاشمی
📌 ارائه شده در موسسه بینش مطهر، قم، پاییز و زمستان97
💠💠💠💠💠💠
✅ موضوع جلسات 👇👇
👈جلسه اول: لزوم فهم نظام مند اندیشه اسلامی و نقش آثار شهید مطهری در این فهم
👈جلسه دوم: بررسی نحوه تقابل اجتهادی استاد شهید با تفکر و فلسفه مدرن، معرفی مجموعه مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی (6 کتاب اصلی استاد)
👈جلسه سوم: لزوم حصول جهان بینی برای انسان، و تفاوت جوهری جهان بینی ها، نقد جهان بینی های مقابل
👈جلسه چهارم: توحید؛ محور اساسی جهان بینی اسلامی، تصویر توحید قرآنی از نظر استاد شهید
👈جلسه پنجم: توحید؛ تبیین سیر استدلال های حکمی بر توحید و اثر آن بر جهان بینی توحیدی
👈جلسه ششم: انسان شناسی؛ تقابل انسان شناسی اسلامی و انسان شناسی مدرن، انسان در جهان بینی اسلامی (بررسی قوس نزول حقیقت انسان) در اندیشه شهید مطهری
👈جلسه هفتم: انسان شناسی؛ انسان در جهان بینی اسلامی (2)
👈جلسه هشتم: انسان شناسی؛ حقیقت نبوت و امامت
👈جلسه نهم: انسان شناسی؛ ولایت، کمال نهایی انسان، فلسفه ختم نبوت بر اساس کمال انسان
👈جلسه دهم: هستی شناسی جامعه و فلسفه تاریخ از منظر استاد شهید مطهری
👈جلسه یازدهم: نقش سیره شناسی استاد شهید در جهان بینی اسلامی
👈جلسه دوازدهم: بررسی ظرفیت اندیشه شهید مطهری در تولید علوم انسانی اسلامی
💠💠💠💠💠💠
📌 لینک دانلود جلسات از کانال #پشتیبان_افق_مبین
👇👇👇
🆔 https://eitaa.com/ofoqemobinsupport/321
📌 لینک دانلود از سایت:
👇👇👇
🆔 http://www.ostadfarhani.ir/morsalat/shagerdan/smhashemi/mabani-shahid-motahari-97/
#شهید_مطهری
@ofoqemobin
☀️ یکی از ارکان مباحث #شهید_مطهری در تبیین مکتب و جهان بینی، #ایمان زا و #آرمان خیز بودن یک مکتب است. ایشان معتقد است هر فلسفه و آیینی در عالم حتی اگر اصولی کاملا مطابق با واقع ارائه کند، تا زمانی که نتواند در مخاطبان خود احساس عشق و انگیزه و تقدس به وجود آورد، مکتبی ناقص است.
🔺 از همین جهت او جهان بینی اسلامی را بهترین مکتب ها می داند چون هم اصولش جملگی بر پایه تعقل استوار است و هم مخاطب خود را عاشق و شیدای این مکتب می کند.
🔺 به نظر می رسد مهمترین عنصر در مکتب اسلام برای ایجاد این شور و عشق و شیدایی حسین بن علی (ع) است. او کاری کرده که بی تعهدترین انسان ها را نیز خاضع و قلب ایشان را به سختی و شدت تسخیر می کند. حسین بن علی (ع) حقیقتا قوی ترین تیر در چله ی #کمان_الهی برای قلوب انسان هاست.
☀️شاید رمز و راز روایات #عجیب و #متواتر و #آبیِ از تخصیصِ ثواب عزا و بکاء و تباکی بر ایشان همین باشد. و الله اعلم
#محرم
@ofoqemobin
☀️ مرحوم شهید مطهری در مباحث خود پیرامون «بردگی در اسلام» به مبنای مهمی اشاره کرده است. او مصداق حقوق طبیعی را حق پیشرفت و تکامل انسانی می داند و با نظریه #جان_لاک که حق آزادی را حق طبیعی اولیه انسان دانسته مخالفت می کند.
🔺 شهید مطهری در تلاش است با این مبنا #قبحِ ذاتی برده داری را منتفی کند و بر این اساس واقعه برده داری در صدر اسلام را توضیح دهد. توضیحی که بر اساس آن برده داری (البته با شرایط خاص خود) به نفع حقوق طبیعی انسان نه علیه آن معنا می شود. کل این بحث را می توان ذیل منظومه فکری شهید مطهری در بحث «آزادی معنوی» که ایشان تلاش زیادی برای صورت بندی آن کرده است، طبقه بندی کرد. به نظر می رسد ایشان این تئوری را کلید حل بسیاری از سوالات تاریخی می دانسته است.
🔺 این مباحثه مهم شهید مطهری با غرب، سرنوشت ساز و قابل تفکر و تامل است و خوب است که علاقه مندان به اندیشه اسلامی آن را پیگیری کرده و بیشتر بسط دهند.
#شهید_مطهری
@ofoqemobin
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎙توضیح زیبای استاد #شهید_مطهری پیرامون همین روایت
🎙 جلسات مبانی مرحله اول دوره #بینش_مطهر
🔰 توفیق شد به دعوت مجموعه بینش مطهر استان یزد جلساتی را پیرامون مبانی اندیشه شهید مطهری در کتابهای آزادی انسان، آزادی بندگی و خدا در زندگی انسان (سه کتاب تدوین شده برای مرحله اول دوره بینش مطهر) جهت اساتید بینش مطهر استان، تشکیل شود.
🔰 این جلسات ویژه بزرگوارانی است که بنا دارند مرحله اول بینش مطهر را تدریس کنند. در این جلسات تلاش شده که فرد با اندیشه های بنیادین شهید مطهری که بر اساس آن مطالب این سه کتاب تحریر شده، آشنا شود و فراتر از این سه کتاب بتواند با دانشجویان و دانش پژوهان خود تعامل علمی نماید.
🔰 یکی از آسیبهای اساسی ترویج اندیشه شهید مطهری، ورود به مرحله تدریس با اکتفا به مطالعه بخش محدودی از آثار ایشان و غفلت از هندسه فکری این متفکر است، در این جلسات تلاش شده بخشی از این مشکل بر طرف شود.
🔰 این جلسات تنها ناظر به همین سه کتاب و بیشتر مشتمل بر مباحث انسان شناختی است و با جلسات مبانی اندیشه شهید مطهری که پیش از این در کانال قرار گرفت تفاوتهای مهمی دارد و آن مجموعه بی شک مقدم بر این جلسات است.
🔶 در ۴ جلسه مبانی کتاب آزادی بندگی فرآیند قوس صعود و نزول حقیقت انسان در حدی توضیح داده شد که مستقلا قابل استفاده است.
🔺 تعداد جلسات: ۱۰
🎙 دانلود جلسات:
https://eitaa.com/ofoqemobinsupport/444
#شهید_مطهری
@ofoqemobin
هدایت شده از افق مبین||سید محمد هاشمی
📚 آیا می توان به اَبَر مسائل دوران مدرن به روش استفتایی پاسخ داد؟
🔸 یکی از ارکان فهم موضوعات جدید و مواجهه اندیشه اسلامی با آنها، فهم کامل و با تمام اجزاء آن موضوع به همراه پیشینه ی اندیشه ای و تاریخی آن است.
به همین دلیل پاسخ به برخی مسائل جدید به صورت استفتایی و جزیی مشکلی را حل نمی کند. خصوصا اگر این موضوعات، #ابر_اندیشه های شکل گرفته در یک بستر تاریخی خاص باشند. شهید مطهری در حدود 50 سال پیش به این موضوع بسیار مهم توجه داشته است و همین معنا را در مورد #سرمایه_داری بیان می کند. ایشان معتقد است اساسا این طور نیست که به راحتی سرمایه داری یا سوسیالیسم اقتصادی و ابعاد این دو را ذیل یکی از کتابهای فقهی خودمان مندرج کنیم و با خیال راحت نظر اسلام را درباره آن بیان نماییم. بر این اساس بیان سریع حکم بدون موضوع شناسی دقیق راه به جایی نمی برد و نمی توان آن را به اسلام نسبت داد.
🔸 بلکه باید این موضوع را با تمام پیچیدگی ها و جزییاتش فهم کنیم و بعد از آن نسبت اسلام با این اندیشه را محقق کنیم، ایشان در کتاب «نظری به نظام اقتصادی اسلام» به خوبی به این نکته بسیار مهم می پردازد. این بیان شهید در این کتاب از بهترین بخش های کل آثار ایشان است و به نظر می رسد خود ایشان در تمام مواجهه ها با اندیشه های مدرن چنین مسیری را در پیش گرفته است. متن شهید:
🔺«در باب سرمايه دارى و سوسياليسم از لحاظ انطباق و عدم انطباق آنها با اسلام اين مطلب به ترتيب ذيل بايد بحث شود: سرمايه دارى در دنياى امروز يك پديده نو و بىسابقهاى است كه دو سه قرن از عمر آن بيشتر نمىگذرد، و يك پديده اقتصادى و اجتماعى نوى است كه محصول پيشرفت و ترقى تكنيك جديد است؛ ازاينرو مستقلًا به عنوان يك مسئله مستحدث بايد از آن بحث شود. فقهاى عصر از مسائل بانك و بيمه و چك و سفته به عنوان مسائل مستحدث كم و بيش بحثهايى كرده و مىكنند ولى توجه ندارند كه رأس و رئيس مسائل مستحدثه خود سرمايه دارى است، زيرا ابتدائاً چنين تصور مىرود كه سرمايه دارى يك موضوع كهنه و قديمى است كه شارع اسلام براى آن حدود و موازينى مقرر كرده است؛ تجارت، اجاره، مستغلّات، مزارعه، مضاربه، مساقات، شركتها، همه اينها سرمايه دارى است كه در اسلام براى آنها احكام و مقرراتى تعيين شده است، اما اينكه مقدار سرمايه كمتر يا بيشتر باشد ربطى به مطلب ندارد. ولى حقيقت مطلب اينطور نيست؛ سرمايه دارى جديد يك پديده جداگانه و مستقل و بىسابقهاى است و جداگانه و مستقلًا بايد درباره آن اجتهاد كرد؛ همچنان كه تجارت در دنياى جديد سرمايه دارى با تجارت ساده قديم از لحاظ ماهيت ممكن است متفاوت باشد. اين موضوع از لحاظ اصول علم اقتصاد بايد مورد مطالعه قرار گيرد، زيرا ادعا مىشود كه سرمايه دارى جديد يك نوع استثمار بيّن و اكل مال به باطلِ مسلّمى است، معاملهاى است كه يك طرف محصول زحمت كشيدن ديگرى را مفت و مسلّم مىخورد و مىبرد. در سرمايه دارى جديد بحث در اين نيست كه سرمايهدار با انصاف است يا بىانصاف، بحث در اين است كه اگر سرمايهدار بخواهد حق واقعى كارگر را بدهد بايد از سود مطلقاً صرف نظر كند، و همچو سرمايه دارى هرگز در دنيا پيدا نخواهد شد، و اگر بخواهد سود ببرد، هر اندازه ببرد، دزدى و غصب است.» مجموعه آثار ج 20 ص 480
#علوم_انسانی_اسلامی
#شهید_مطهری
ادامه پست👇👇👇
@ofoqemobin
هدایت شده از افق مبین||سید محمد هاشمی
📌در جلسه یازدهم از محفل علوم انسانی المرسلات که در سال 97 برگزار می شد به تفصیل به این روش ارزشمند و مغفول مرحوم شهید مطهری در برخورد با اندیشه های مدرن پرداختیم.
💠💠💠💠💠
موضوع : بررسی ظرفیت نوآوری های شهید مطهری در تولید علوم انسانی اسلامی
💢سرفصل مطالب مطرح شده در این جلسه:
👇👇👇
1. سیر سه مرحله ای تولید علم در آثار شهید مطهری
2.شناخت دقیق و اجتهادی تراث اسلامی، نقد گسترده مبانی مدرن بر اساس این شناخت، تولید علم بر اساس آن شناخت و نقد
3. تقریر صورت دقیق مساله در مباحث اسلامی و غربی از جانب شهید
4. بررسی چند مورد از مواجهه های استاد شهید بر اساس سیر سه گانه فوق
5. بررسی برخورد شهید با سوالات هگل، راسل و کنت در موضوع علت نخستین و استفاده از مبحث «مناط احتیاج ممکن به علت» در فلسفه اسلامی برای حل مشکل فلسفه مدرن
6. بررسی جامع مواجهه شهید مطهری با فلسفه مارکسیسم در حوزه های جامعه شناختی، روان شناختی، اقتصادی، دین شناختی و کمال شناختی
7. تاسیس نظریه اصالت جامعه و اصالت فرد در تقابل با فلسفه مارکسیسم
8. تاسیس و تبیین نظریه فطرت در برابر نظریه انسان میان تهی مارکسیستی توسط شهید مطهری
9. استفاده از حرکت جوهری ملاصدرا در نقد نگاه دورکیم به جامعه شناسی توسط شهید مطهری
10. تبیین نظریه مهدویت و سرنوشت توحیدی عالم در برابر جبر ماتریالیستی مارکسیسم توسط شهید مطهری
#شهید_مطهری
#علوم_انسانی_اسلامی
📌 صوت جلسه 👇👇
@ofoqemobin
هدایت شده از افق مبین||سید محمد هاشمی
☀️ شهید مرتضی #مطهری؛ مجاهدِ شجاعِ عرصه علم
⭕️ #شجاعت فقط مفهومی در عرصه نبرد و جنگ نظامی نیست، ورود به عرصه علم نیز شجاعت می خواهد و چه بسا گاهی سختی و مشقت آن از دشواری جنگ نظامی نیز بیش تر باشد.
⭕️ شهید مرتضی مطهری مصداق اصیل شجاعت علمی است. او در طول زندگی خود دست به خطر بزرگی زد و به تمامی مرزهای اندیشه ی اسلامی که توسط هر نحله ای تهدید می شد رفت و از آنجا حراست نمود. ناشناخته بودن رقیبِ جدید که از غرب آمده بود کار او را به شدت مشکل تر می کرد اما او آسودگی نشستن در گوشه ای و «نامدار» شدن را به دفاع حقیقی از اسلام ترجیح نداد.
⭕️ کسانی که با فضاهای علمی آشنا هستند می دانند که این فضا گاهی با نوعی از ملاحظه و احتیاط همراه است و بسیاری ترجیح می دهند به همان مسیر سابق علمی محیط خود ادامه دهند و چندان خطر نکنند و به سوالات جدیدتر نپردازند.
⭕️ اما استاد شهید مطهری به معنای واقعی کلمه تمام همّ خود را بر معرفی اسلام در قرن بیستم قرار داده بود. او با تلاشی گسترده در برابر امواج جدید اندیشه در غرب ایستاد و به شدت با جریان تحجر درون حوزه ها نیز مبارزه کرد و در عین حال با جریان روشنفکری التقاطی وطنی هم تقابل جدی داشت.
⭕️ جالب است به لیستی از بخشی از تقابل های اساسی #شهید_مطهری با بزرگترین متفکران غرب نگاهی کنیم:
- در معرفت شناسی و مقولات استعلایی در برابر کانتی
- بحث علت نخستین و مناط احتیاج به علت در برابر راسل و هگل
- اصالت جامعه و فرد در مبادی جامعه شناسی دورکیم
- نظریه فطرت در برابر نظریه جبر طبقاتی مارکسی
- نظریه سنن الهی در برابر نظریه جبر تاریخی در فلسفه تاریخ
- تقابل با داروینیسم و تفسیر معنای روح و حیات
- توضیح حقیقت علیت در برابر دیوید هیوم
- تبیین فلسفه اخلاق اسلامی در برابر فلسفه اخلاق راسل
- نقد نظریه اراده آزاد اگزیتانسیالیستی
- نقد انسان کامل نیچه و فرانسیس بیکن و بحث ابرمرد نیچه
- نقد نظریه تضاد و دیالکتیک هگلی
- نقد بر انتقاد هیوم بر برهان نظم
- نقد مسئله رابطه ی کار و اقتصاد با فرهنگ و اخلاق انسانی نزد مارکسیسم
- پاسخ به اشکال ثابت و ایستا بودن فلسفه اسلامی و نقد فلسفه حرکت مارکسیستی
- تعیین تکلیف مسئله قضا و قدر در نسبت با آزادی در اسلام و تقابل با اگزیستانسیالسیم
- تبیین نظریه پایان تاریخ مهدوی در برابر پایان تاریخ کمونیستی
- نقد نظریه ی وجود گرایی اگزیستانسیالیستی سارتر
- نقد نظریه ی سارتر در ارتباط انسان و خدا
- تقابل با وجدان اخلاقی در فلسفه اخلاق کانت
- نقد اخلاق جنسی راسل
- نقد آگوست کنت در ادوار تاریخی بشر و ...
حتی نگاه به این فهرست، رعب آور است چه رسد به اینکه یک متفکر تصمیم بگیرد در تمام این حوزه ها هم اندیشه ی طرف مقابل را درک کند و هم با درکی عمیق از اندیشه اسلامی دست به نقد و بررسی بزند.
⭕️ باید گفت هیچ اندیشمندی در تاریخ اسلامی به این وسعت و گستردگی با اندیشه ی رقیب درگیر نشده است. حتی بررسی های گسترده متکلمین و فقهای شیعه نسبت به اندیشه های اهل سنت چنین تنوع و دشواری ای نداشته است. از این جهت شهید مطهری راهی بسیار بدیع در تاریخ شیعه باز کرده که پیش از او به این شکل وجود نداشته است. به نظر نگارنده تاریخ اندیشه شیعه به قبل و بعد از مطهری تقسیم می شود. به همین دلیل است که به نظر می رسد هنوز و حتی با تمام بزرگداشت ها و همایش ها قدر او به خوبی دانسته نشده است.
🔺 پ.ن: پیرامون توفیق شهید مطهری در برابر غرب و کیفیت استفاده ایشان از منابع آن اندیشه جدیدا بحث هایی وجود دارد که در نوشته ای مجزا ثابت خواهیم کرد او در این مسیر بسیار کامیاب بوده است.
🔰 پیش از این توفیق بود جلساتی برای تبیین برخی ارکان اندیشه ای ایشان داشته باشیم:
https://eitaa.com/Ofoqemobin/133
✏️ سید محمد هاشمی
#شهید_مطهری
@ofoqemobin
📚 معرفی چند کتاب به مناسبت میلاد حضرت امیر (ع)
⭕️ 1- اگر می خواهید در مورد اثبات ولایت حضرت امیر (ع) و جوهره عقاید شیعه بیشتر بخوانید، کتاب ارزشمند #احقاق_الحقِ قاضی نور الله شوشتری را مطالعه کنید. ایشان به دلیل نوشتن همین کتاب به شهادت رسید. متن کتاب هنوز استوار و بسیار قابل استفاده است. (البته این کتاب با شروحش بسیار مفصل و حدود 34 جلد است). در این باب کتاب #عبقات_الانوار #میر_حامد_حسین هم بسیار عالیست، کتاب #شبهای_پیشاور، و #المراجعات هم از کتابهای آسانتر و مشهورتر هستند که در این موضوع قابل استفاده اند.
⭕️ 2- اگر به دنبال فهم سیره سیاسی و حکومتی حضرت هستید کتاب جاذبه و دافعه علی (ع) و بخش مشکلات علی (ع) که در جلد 16 مجموعه آثار #شهید_مطهری به چاپ رسیده است را مطالعه کنید. در این موضوع کتاب «الصحيح من سيره الامام علي عليه السلام» از مرحوم علامه #جعفر_مرتضی_عاملی نیز مانند سایر آثار ایشان بسیار ارزشمند است.
⭕️ 3- اگر می خواهید پیرامون مقام تکوینی و حقیقی حضرت امیر (ع) مطالعه کنید خوب است به ذیل این آیات در تفسیر شریف المیزان مراجعه کنید:
- «و اذ ابتلی ابراهیم ربه بکلمات ...» سوره بقره : 124
- «و جعلناهم ائمه یهدون بامرنا ...» سوره انبیاء : 74
در این موضوع کتاب امام شناسی مرحوم #علامه_طهرانی هم قابل استفاده است.
⭕️4- اگر به دنبال شناخت تاثیر معرفتی و معنوی امیرالمومنین (ع) بر عالم اندیشه و عرفان هستید رساله علی (ع) و فلسفه الهی مرحوم علامه و مباحثات ایشان با هانری کربن در کتاب «رسالت تشیع در دنیای امروز» را به مطالعه بگیرید.
✏️سید محمد هاشمی
التماس دعا
@ofoqemobin
هدایت شده از افق مبین||سید محمد هاشمی
☀️ شهید مرتضی #مطهری؛ مجاهدِ شجاعِ عرصه علم
⭕️ #شجاعت فقط مفهومی در عرصه نبرد و جنگ نظامی نیست، ورود به عرصه علم نیز شجاعت می خواهد و چه بسا گاهی سختی و مشقت آن از دشواری جنگ نظامی نیز بیش تر باشد.
⭕️ شهید مرتضی مطهری مصداق اصیل شجاعت علمی است. او در طول زندگی خود دست به خطر بزرگی زد و به تمامی مرزهای اندیشه ی اسلامی که توسط هر نحله ای تهدید می شد رفت و از آنجا حراست نمود. ناشناخته بودن رقیبِ جدید که از غرب آمده بود کار او را به شدت مشکل تر می کرد اما او آسودگی نشستن در گوشه ای و «نامدار» شدن را به دفاع حقیقی از اسلام ترجیح نداد.
⭕️ کسانی که با فضاهای علمی آشنا هستند می دانند که این فضا گاهی با نوعی از ملاحظه و احتیاط همراه است و بسیاری ترجیح می دهند به همان مسیر سابق علمی محیط خود ادامه دهند و چندان خطر نکنند و به سوالات جدیدتر نپردازند.
⭕️ اما استاد شهید مطهری به معنای واقعی کلمه تمام همّ خود را بر معرفی اسلام در قرن بیستم قرار داده بود. او با تلاشی گسترده در برابر امواج جدید اندیشه در غرب ایستاد و به شدت با جریان تحجر درون حوزه ها نیز مبارزه کرد و در عین حال با جریان روشنفکری التقاطی وطنی هم تقابل جدی داشت.
⭕️ جالب است به لیستی از بخشی از تقابل های اساسی #شهید_مطهری با بزرگترین متفکران غرب نگاهی کنیم:
- در معرفت شناسی و مقولات استعلایی در برابر کانتی
- بحث علت نخستین و مناط احتیاج به علت در برابر راسل و هگل
- اصالت جامعه و فرد در مبادی جامعه شناسی دورکیم
- نظریه فطرت در برابر نظریه جبر طبقاتی مارکسی
- نظریه سنن الهی در برابر نظریه جبر تاریخی در فلسفه تاریخ
- تقابل با داروینیسم و تفسیر معنای روح و حیات
- توضیح حقیقت علیت در برابر دیوید هیوم
- تبیین فلسفه اخلاق اسلامی در برابر فلسفه اخلاق راسل
- نقد نظریه اراده آزاد اگزیتانسیالیستی
- نقد انسان کامل نیچه و فرانسیس بیکن و بحث ابرمرد نیچه
- نقد نظریه تضاد و دیالکتیک هگلی
- نقد بر انتقاد هیوم بر برهان نظم
- نقد مسئله رابطه ی کار و اقتصاد با فرهنگ و اخلاق انسانی نزد مارکسیسم
- پاسخ به اشکال ثابت و ایستا بودن فلسفه اسلامی و نقد فلسفه حرکت مارکسیستی
- تعیین تکلیف مسئله قضا و قدر در نسبت با آزادی در اسلام و تقابل با اگزیستانسیالسیم
- تبیین نظریه پایان تاریخ مهدوی در برابر پایان تاریخ کمونیستی
- نقد نظریه ی وجود گرایی اگزیستانسیالیستی سارتر
- نقد نظریه ی سارتر در ارتباط انسان و خدا
- تقابل با وجدان اخلاقی در فلسفه اخلاق کانت
- نقد اخلاق جنسی راسل
- نقد آگوست کنت در ادوار تاریخی بشر و ...
حتی نگاه به این فهرست، رعب آور است چه رسد به اینکه یک متفکر تصمیم بگیرد در تمام این حوزه ها هم اندیشه ی طرف مقابل را درک کند و هم با درکی عمیق از اندیشه اسلامی دست به نقد و بررسی بزند.
⭕️ باید گفت هیچ اندیشمندی در تاریخ اسلامی به این وسعت و گستردگی با اندیشه ی رقیب درگیر نشده است. حتی بررسی های گسترده متکلمین و فقهای شیعه نسبت به اندیشه های اهل سنت چنین تنوع و دشواری ای نداشته است. از این جهت شهید مطهری راهی بسیار بدیع در تاریخ شیعه باز کرده که پیش از او به این شکل وجود نداشته است. به نظر نگارنده تاریخ اندیشه شیعه به قبل و بعد از مطهری تقسیم می شود. به همین دلیل است که به نظر می رسد هنوز و حتی با تمام بزرگداشت ها و همایش ها قدر او به خوبی دانسته نشده است.
🔺 پ.ن: پیرامون توفیق شهید مطهری در برابر غرب و کیفیت استفاده ایشان از منابع آن اندیشه جدیدا بحث هایی وجود دارد که در نوشته ای مجزا ثابت خواهیم کرد او در این مسیر بسیار کامیاب بوده است.
🔰 پیش از این توفیق بود جلساتی برای تبیین برخی ارکان اندیشه ای ایشان داشته باشیم:
https://eitaa.com/Ofoqemobin/133
✏️ سید محمد هاشمی
#شهید_مطهری
@ofoqemobin
📌 ادامه از 👆👆
👈 کتاب چهارم) انسان در قرآن: شهید در این کتاب باز هم به مساله انسان باز می گردد و این بار بر اساس جهان بینی اسلامی که در قرآن و سنت ارائه شده است، نمایی متفاوت از انسان ارائه می کند. این کتاب مطالبی اساسی پیرامون انسان شناسی اسلامی عرضه می کند که در تمام کتب استاد شهید مورد نیاز است. البته این سیر انسان شناسی با سایر کتب ایشان تکمیل می شود. بدون مطالعه و توجه به انسان شناسی اسلامی در آثار شهید مطهری عملا استفاده خاصی از فکر ایشان نمی توان کرد.
👈 کتاب پنجم) جامعه و تاریخ: در این کتاب استاد شهید به بعد دیگری از انسان شناسی اسلامی می پردازد و این بار حقیقت انسان را از حیث اجتماعی و از دریچه اسلام تحلیل می کند. در این کتاب استاد شهید درگیری وسیعی با نگاه های مارکسیستی و موسسان علم جامعه شناسی در حقیقت جامعه، فلسفه تاریخ و سنن حاکم بر تطورات و تحولات اجتماعی دارد. یکی از نوآوری های اساسی استاد شهید به تبع استادش علامه طباطبایی، در این کتاب نمایان شده است. در این کتاب ایشان در برابر مبانی اصالت فردی و اصالت جمعی، مبنای اختصاصی قرآن را اختیار می کند.
👈 کتاب ششم) حیات جاوید: در این کتاب که پایان سیر «مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی» است، شهید مطهری به معرفی حقیقت معاد می پردازد. و زندگی ابدی انسان را به تصویر می کشد.
💠 به استناد مقدمه کتاب انسان و ایمان، شهید مطهری برای تکمیل این سیر مجلدی با موضوع امامت نیز در نظر داشته است که شهادت، مهلت این کار را از ایشان می گیرد. برای این موضوع خوب است به کتاب امامت و رهبری و کتاب بسیار ارزشمند ولاء ها و ولایت ها مراجعه شود.
برای درک و فهم بهتر این سیر نیاز است که هر شش کتاب با استاد خوانده شود ...
🔰سید محمد هاشمی 97.10.23
#یادداشت
#شهید_مطهری
@ofoqemobin
☀️ آیا #عصمت معصومین علیهم السلام از معصیت به اختیار ایشان است یا جبری است؟
یکی از نکات جالب در مساله عصمت، اختیاری یا جبری بودن آن است در عبارات مرحوم #علامه_طباطبایی و #شهید_مطهری به اختیاری بودن این عصمت تصریح شده است:
🔺و من جهة أخرى النبي لا يخطئ في تلقي الوحي و لا في تبليغ الرسالة ففيه هيئة نفسانية لا تخطئ في تلقي المعارف و تبليغها و لا تعصي في العمل و لو فرضنا أن هذه الأفعال و هي على وتيرة واحدة ليس فيها إلا الصواب و الطاعة تحققت منه من غير توسط سبب من الأسباب يكون معه، و لا انضمام من شيء إلى نفس النبي كان معنى ذلك أن تصدر أفعاله الاختيارية على تلك الصفة بإرادة من الله سبحانه من غير دخالة للنبي (ع) فيه، و لازم ذلك إبطال علم النبي ص و إرادته في تأثيرها في أفعاله و في ذلك خروج الأفعال الاختيارية عن كونها اختيارية، و هو ينافي افتراض كونه فردا من أفراد الإنسان الفاعل بالعلم و الإرادة، فالعصمة من الله سبحانه إنما هي بإيجاد سبب في الإنسان النبي يصدر عنه أفعاله الاختيارية صوابا و طاعة و هو نوع من العلم الراسخ و هو الملكة كما مر.
📚 الميزان في تفسير القرآن ج2 ص 139
🔰🔰🔰🔰
🔺 اكنون ببينيم اين مصونيّت به چه صورت است؟ آيا مثلا به اين صورت است كه هر وقت مىخواهند مرتكب گناه يا اشتباه شوند يك مأمور غيبى مىآيد و مانند پدرى كه مانع لغزش فرزندش مىشود جلوى آنها را مىگيرد؟ و يا به اين صورت است كه پيامبران سرشت و ساختمانشان طورى است كه نه امكان گناه در آنهاست و نه امكان اشتباه، آنچنانكه مثلا يك فرشته زنا نمىكند به دليل اينكه از شهوت جنسى خالى است و يا يك ماشين حساب اشتباه نمىكند به دليل اينكه فاقد ذهن است؟ و يا اينكه گناه نكردن و اشتباه نكردن پيامبران معلول نوع بينش و درجه يقين و ايمان آنهاست؟ البتّه تنها همين شق صحيح است.
اكنون هر يك از اين در مصونيّت را جداگانه ذكر مىكنيم. امّا مصونيّت از گناه: انسان يك موجود مختار است و كارهاى خويش را بر اساس منافع و مضارّ و مصالح و مفاسدى كه تشخيص مىدهد انتخاب مىكند، از اين رو «تشخيص» نقش مهمّى در اختيار و انتخاب كارها دارد، محال است كه انسان چيزى را كه بر حسب تشخيص او مفيد هيچ گونه فايدهاى نيست و از طرف ديگر زيان و ضرر دارد انتخاب كند، مثلا انسان عاقل علاقهمند به حيات، دانسته خود را از كوه پرت نمىكند و يا زهر كشنده را نمىنوشد.
افراد مردم از نظر ايمان و توجّه به آثار گناهان متفاوتاند، به هر اندازه كه ايمانشان قوىتر و توجّهشان به آثار گناهان شديدتر باشد، اجتنابشان از گناه بيشتر و ارتكاب آن كمتر مىشود. اگر درجه ايمان در حدّ شهود و عيان برسد، به حدّى كه آدمى حالت خود را در حين ارتكاب گناه حالت شخصى ببيند كه مىخواهد خود را از كوه پرت كند و يا زهر كشندهاى را بنوشد، در اينجا احتمال اختيار گناه به صفر مىرسد، يعنى هرگز به طرف گناه نمىرود. چنين حالى را «عصمت از گناه» مىناميم. پس عصمت از گناه ناشى از كمال ايمان و شدّت تقواست. ضرورتى ندارد كه براى اينكه انسان به حدّ «مصونيّت» و «معصوميّت» از گناه برسد يك نيروى خارجى جبرا او را از گناه بازدارد و يا شخص معصوم به حسب سرشت و ساختمان، مسلوب القدرة باشد.
مجموعه آثار شهيد مطهري (وحى و نبوت)، ج2، ص: 161
@ofoqemobin
هدایت شده از افق مبین||سید محمد هاشمی
🔰 مطهری و متحجران
⭕️ یکی از اندیشه هایی که شهید مطهری با اهتمام بسیار زیاد با آن درگیر شد، تحجر و جمود دینی بود. به نظر می رسد شهید مطهری عرضه حقیقی اسلام به جامعه را تنها در نقد مبانی فلسفی و اندیشه ای غرب و روشنفکران وطنی نمی دانست بلکه یکی از موانع بزرگ بر سر راه اسلام شناسی راستین را تحجر می دانست.
⭕️ شهید مطهری البته در این مسیر زخم های بسیاری خورد و هرگز از طعن و حمله مخالفان متحجر بی نصیب نبود تا آنجا که او را به وهابی گری نیز متهم کردند و از بسیاری از مزایای عادی که طلابی به مراتب ضعیف تر از آن بهره مند بودند محروم ماند.
⭕️ شهید مطهری بخشی از فضای تحجر در محیط دینی و حوزه های علمیه را محصول حدود دو قرن سیطره جریان اخباری گری بر اندیشه شیعی می دانست:
«البته مكتب اخبارى در اثر اين مقاومتها شكست خورد و الآن جز در گوشه و كنارها پيروانى ندارد، ولى همه افكار اخباريگرى كه به سرعت و شدت بعد از پيدايش ملا امين در مغزها نفوذ كرد و در حدود دويست سال كم و بيش سيادت كرد از مغزها بيرون نرفته، الآن هم مىبينيد خيلیها تفسير قرآن را اگر حديثى در كار نباشد جايز نمیدانند. جمود اخباريگرى در بسيارى از مسائل اخلاقى و اجتماعى و بلكه پارهاى مسائل فقهى هنوز هم حكومت میكند. فعلًا مجال شرح و بسط نيست.» (ج20، ص 171)
⭕️ ایشان جریان همین اشکال را در میان اهل سنت نیز نقد می کرد و همان را عامل بزرگ انحطاط مسلمین می دانست. (مقدمه مقاله 14 اصول فلسفه، مقدمه کتاب انسان و سرنوشت)
⭕️ او خصوصا در زمانی که به برخی مرزهای حساس مباحث روز نزدیک می شد مورد نقد بخشی از این جریان قرار می گرفت یکی از آثار مهم شهید مطهری که در زمان خود بسیار بحث و مناقشه برانگیخت، کتاب «مساله حجاب» است. ایشان پس از نوشتن این کتاب مورد عتاب های مختلفی قرار گرفت که بخشی از آن در کتاب «پاسخ های استاد» که مجموعه پاسخ های ایشان به نقدهای مطرح بر آن کتاب است، منعکس شده است. این نقدها که توسط یکی از شاگردان سابق شهید و سپس منتقد جدی ایشان نوشته شده بسیار تند و گزنده بود تا جایی که در پایان شهید مطهری ناراحتی خود را از این برخورد پنهان نکرد:
«چنين فكر مىكنم كه اين نسخه را من به شما هبه كرده ام، لهذا به هبه خودم رجوع میكنم. كتاب را پس از مطالعه برگردانيد. آنچه بر اين كتاب ايراد گرفته شده است سه نوع است. يك نوع مناقشه مطلب است از نظر فقهى. من در اين مناقشات هيچ چيز جالب توجهى نيافتم ... نوع ديگر از نوع مصلحت انديشى است كه كتمان، اصلح از اظهار است؛ و چنين مصلحت انديشىها را فقط افرادى مىكنند كه از جريان اجتماع بىخبرند و شعاع ديدشان چه از نظر مكان و چه از نظر زمان محدود است. نوع سوم نسبتهايى است كه به نويسنده داده شده است، و رسيدن به اين حساب با خداى ربّ العالمين و احكم الحاكمين است.» (ج 19، ص 624)
⭕️ یکی از رهیافت های جدی و کارساز شهید مطهری در مقابله با این جریان خصوصا در میان تشیع، ریشه یابی تاریخی تحجر و همراه ساختن بزرگترین علمای شیعه با جریان تحولی و ضد جمود است. ایشان در مقاله بسیار ارزشمند «الهامی از شیخ الطائفه» به این نکته اشاره می کند که حتی شیخ طوسی که نامدارترین فقیه تاریخ شیعه است از گزند متحجران مصون نبوده و آثار و فعالیت های علمی او هم در زمان خود مورد نقد بوده است:
«شيخ طوسى در مقدمه كتاب نفيس مبسوط نيز از گروه جامدفكران گله آغاز مىكند، میگويد:
«من هميشه مىشنيدم كه فقهاى اهل جماعت فقه ما شيعيان اماميه را تحقير مىكردند ... و من همواره در اشتياق بسر مىبردم كه كتابى تأليف كنم متضمن فروع (بدون آنكه نيازى به اعماق قياس پيدا شود) ولى اشتغالات و گرفتاريها مانع بود و از جمله چيزهايى كه عزم مرا مىكاست اين بود كه اصحاب ما كمترين رغبت به اين كار نشان نمىدادند زيرا با متون اخبار و صريح الفاظ روايات خو گرفته بودند و حتى حاضر نبودند لفظى تغيير كند.كار جمود به آنجا كشيده شده بود كه اگر لفظى به جاى لفظ ديگر قرار مىگرفت در شگفت مىشدند و فهمشان از درك آن معنى كوتاهى مىكرد.»
كتاب مبسوط شيخ طوسى يك كتاب تفريعى و اجتهادى است. ظاهراً اولين كتاب فقهى تفريعى است كه فروعى در آن طرح و حكم آنها از اصول استخراج شده است. كلام شيخ در مبسوط مىرساند كه شيعه در عصر شيخ يك دوره جمودى را در فقه طى مىكرده است.» (ج 20، ص 142)
⭕️ شهید مطهری با شجاعت تمام هرگز در مقابل جریان متحجر کوتاه نیامد و در تمام حوزه های اندیشه ای اسلام همانگونه که در برابر غرب از اسلام دفاع می نمود در برابر برداشت های ظاهرگرایانه و ناصواب متحجران هم می ایستاد. به نظر می رسد برای امتداد اندیشه شهید مطهری باید هم در جبهه نقد غرب حضور داشت و هم در مقابل متحجران ایستاد.
✏️ سید محمد هاشمی
#شهید_مطهری
#تحجر
@ofoqemobin
☀️ یکی از ارکان مباحث #شهید_مطهری در تبیین مکتب و جهان بینی، #ایمان زا و #آرمان خیز بودن یک مکتب است. ایشان معتقد است هر فلسفه و آیینی در عالم حتی اگر اصولی کاملا مطابق با واقع ارائه کند، تا زمانی که نتواند در مخاطبان خود احساس عشق و انگیزه و تقدس به وجود آورد، مکتبی ناقص است.
🔺 از همین جهت او جهان بینی اسلامی را بهترین مکتب ها می داند چون هم اصولش جملگی بر پایه تعقل استوار است و هم مخاطب خود را عاشق و شیدای این مکتب می کند.
🔺 به نظر می رسد مهمترین عنصر در مکتب اسلام برای ایجاد این شور و عشق و شیدایی حسین بن علی (ع) است. او کاری کرده که بی تعهدترین انسان ها نیز در برابر حقیقت قدسی خاضع و قلب ایشان به سختی و شدت تسخیر شود. حسین بن علی (ع) حقیقتا قوی ترین تیر در چله ی #کمان_الهی برای قلوب انسان هاست.
☀️شاید رمز و راز روایات #عجیب و #متواتر و گاهی حتی #آبیِ از تخصیصِ ثواب عزا و بکاء و تباکی بر ایشان همین باشد. و الله اعلم
#محرم
@ofoqemobin
هدایت شده از افق مبین||سید محمد هاشمی
🔰 مطهری و متحجران
⭕️ یکی از اندیشه هایی که شهید مطهری با اهتمام بسیار زیاد با آن درگیر شد، تحجر و جمود دینی بود. به نظر می رسد شهید مطهری عرضه حقیقی اسلام به جامعه را تنها در نقد مبانی فلسفی و اندیشه ای غرب و روشنفکران وطنی نمی دانست بلکه یکی از موانع بزرگ بر سر راه اسلام شناسی راستین را تحجر می دانست.
⭕️ شهید مطهری البته در این مسیر زخم های بسیاری خورد و هرگز از طعن و حمله مخالفان متحجر بی نصیب نبود تا آنجا که او را به وهابی گری نیز متهم کردند و از بسیاری از مزایای عادی که طلابی به مراتب ضعیف تر از آن بهره مند بودند محروم ماند.
⭕️ شهید مطهری بخشی از فضای تحجر در محیط دینی و حوزه های علمیه را محصول حدود دو قرن سیطره جریان اخباری گری بر اندیشه شیعی می دانست:
«البته مكتب اخبارى در اثر اين مقاومتها شكست خورد و الآن جز در گوشه و كنارها پيروانى ندارد، ولى همه افكار اخباريگرى كه به سرعت و شدت بعد از پيدايش ملا امين در مغزها نفوذ كرد و در حدود دويست سال كم و بيش سيادت كرد از مغزها بيرون نرفته، الآن هم مىبينيد خيلیها تفسير قرآن را اگر حديثى در كار نباشد جايز نمیدانند. جمود اخباريگرى در بسيارى از مسائل اخلاقى و اجتماعى و بلكه پارهاى مسائل فقهى هنوز هم حكومت میكند. فعلًا مجال شرح و بسط نيست.» (ج20، ص 171)
⭕️ ایشان جریان همین اشکال را در میان اهل سنت نیز نقد می کرد و همان را عامل بزرگ انحطاط مسلمین می دانست. (مقدمه مقاله 14 اصول فلسفه، مقدمه کتاب انسان و سرنوشت)
⭕️ او خصوصا در زمانی که به برخی مرزهای حساس مباحث روز نزدیک می شد مورد نقد بخشی از این جریان قرار می گرفت یکی از آثار مهم شهید مطهری که در زمان خود بسیار بحث و مناقشه برانگیخت، کتاب «مساله حجاب» است. ایشان پس از نوشتن این کتاب مورد عتاب های مختلفی قرار گرفت که بخشی از آن در کتاب «پاسخ های استاد» که مجموعه پاسخ های ایشان به نقدهای مطرح بر آن کتاب است، منعکس شده است. این نقدها که توسط یکی از شاگردان سابق شهید و سپس منتقد جدی ایشان نوشته شده بسیار تند و گزنده بود تا جایی که در پایان شهید مطهری ناراحتی خود را از این برخورد پنهان نکرد:
«چنين فكر مىكنم كه اين نسخه را من به شما هبه كرده ام، لهذا به هبه خودم رجوع میكنم. كتاب را پس از مطالعه برگردانيد. آنچه بر اين كتاب ايراد گرفته شده است سه نوع است. يك نوع مناقشه مطلب است از نظر فقهى. من در اين مناقشات هيچ چيز جالب توجهى نيافتم ... نوع ديگر از نوع مصلحت انديشى است كه كتمان، اصلح از اظهار است؛ و چنين مصلحت انديشىها را فقط افرادى مىكنند كه از جريان اجتماع بىخبرند و شعاع ديدشان چه از نظر مكان و چه از نظر زمان محدود است. نوع سوم نسبتهايى است كه به نويسنده داده شده است، و رسيدن به اين حساب با خداى ربّ العالمين و احكم الحاكمين است.» (ج 19، ص 624)
⭕️ یکی از رهیافت های جدی و کارساز شهید مطهری در مقابله با این جریان خصوصا در میان تشیع، ریشه یابی تاریخی تحجر و همراه ساختن بزرگترین علمای شیعه با جریان تحولی و ضد جمود است. ایشان در مقاله بسیار ارزشمند «الهامی از شیخ الطائفه» به این نکته اشاره می کند که حتی شیخ طوسی که نامدارترین فقیه تاریخ شیعه است از گزند متحجران مصون نبوده و آثار و فعالیت های علمی او هم در زمان خود مورد نقد بوده است:
«شيخ طوسى در مقدمه كتاب نفيس مبسوط نيز از گروه جامدفكران گله آغاز مىكند، میگويد:
«من هميشه مىشنيدم كه فقهاى اهل جماعت فقه ما شيعيان اماميه را تحقير مىكردند ... و من همواره در اشتياق بسر مىبردم كه كتابى تأليف كنم متضمن فروع (بدون آنكه نيازى به اعماق قياس پيدا شود) ولى اشتغالات و گرفتاريها مانع بود و از جمله چيزهايى كه عزم مرا مىكاست اين بود كه اصحاب ما كمترين رغبت به اين كار نشان نمىدادند زيرا با متون اخبار و صريح الفاظ روايات خو گرفته بودند و حتى حاضر نبودند لفظى تغيير كند.كار جمود به آنجا كشيده شده بود كه اگر لفظى به جاى لفظ ديگر قرار مىگرفت در شگفت مىشدند و فهمشان از درك آن معنى كوتاهى مىكرد.»
كتاب مبسوط شيخ طوسى يك كتاب تفريعى و اجتهادى است. ظاهراً اولين كتاب فقهى تفريعى است كه فروعى در آن طرح و حكم آنها از اصول استخراج شده است. كلام شيخ در مبسوط مىرساند كه شيعه در عصر شيخ يك دوره جمودى را در فقه طى مىكرده است.» (ج 20، ص 142)
⭕️ شهید مطهری با شجاعت تمام هرگز در مقابل جریان متحجر کوتاه نیامد و در تمام حوزه های اندیشه ای اسلام همانگونه که در برابر غرب از اسلام دفاع می نمود در برابر برداشت های ظاهرگرایانه و ناصواب متحجران هم می ایستاد. به نظر می رسد برای امتداد اندیشه شهید مطهری باید هم در جبهه نقد غرب حضور داشت و هم در مقابل متحجران ایستاد.
✏️ سید محمد هاشمی
#شهید_مطهری
#تحجر
@ofoqemobin
🔰 تقریری ویرانگر از رابطه علم و دین
🔸 استاد شهید مطهری در کتاب «مقالات فلسفی» ضمن توضیحی از نحوه نگاه اسلام و حکمت اسلامی به حیات انسان، به نکته بسیار مهمی در الهیات یهودی اشاره می کند.
🔸 به اعتقاد ایشان یکی از اشکالات اساسی الهیات یهود رفتن به سمت #آغاز آفرینش برای اثبات وجود خداوند است. در این نگاه خدا را در جایی می توان یافت که دیگر هیچ توجیه تجربی و علمی ممکن نباشد و کاری از دست علم بر نمی آید. در این نگاه خدا را باید در مجهولات یافت نه در معلومات. به نظر ایشان برخی متلکمان اسلامی نیز از این نگاه متاثر شدند.
🔸 این نکته بر مساله حیات نیز تطبیق دارد. بر اساس همین نگاه زمانی که برخی علمای علوم تجربی شواهدی از #تکامل تدریجی نوع انسانی یافتند (گرچه هنوز نتوانسته اند این فرضیه را ثابت کنند) و توضیحی برای پیچیدگی های وجودی انسان بیابند، همین امر دستاویزی برای انکار وجود خدا شد. جالب این که تا امروز یکی از ادله مهم #آتئیست ها در انکار وجود خداوند مساله تکامل انواع است.
🔸به نظر ایشان اساسا منطق #قرآن از ابتدا این نبوده است و داستان خلقت انسان در قرآن نیز به صدد اثبات وجود خداوند نیست بلکه قرآن همین اتفاقات عادی روزمره مشهود انسان را که توضیح علمی نیز دارد شاهدی بر وجود قدرت لایتناهی می گیرد.
🔸این دقت استاد شهید حقیقتا کم نظیر و بسیار راهگشاست. این #رهیافت می تواند به کلی نسبت میان علم (تجربی) و دین را بازتعریف کند.
🔸جالب این که همین نگاه الهیاتی که میان مسیحیان نیز پر رونق بود، بعدها بزرگترین ضعف را در برابر پیشرفت های تجربی نشان داد.
🔸برای مثال #نیوتون با توضیح اساسی خود از رابطه مکانیکی در عالم، و تبیین علت حرکت و رابطه جرم و شتاب و نیرو، عملا در آن زمان توانست توضیح بسیار جدی و قابل قبولی برای تمامی حوادث مشهود عالم دست و پا کند. همین نگاه نیوتونی از عوامل بسیار مهم برای بیرون راندن خداوند از عرصه تمام هویت های جدید علمی بشر شد، زیرا خدای آن الهیات باید در مجهولات جستجو می شد ولی با توضیح مکانیک نیوتونی دیگر (حداقل به زعم دانشمندان آن زمان) مجهولی در عملیات عالم وجود نداشت که توضیح آن به خدا نیاز داشته باشد. لذا باز هم خدا در نهایت، محرک و ایجاد کننده اولین ماده در عالم محسوب می شد که دیگر کاری به آن ندارد. (نظریه خدای ساعت ساز) از عوامل مهم شکل گیری ایده های #دئیستی پیرامون عالم همین نگاه نیوتونی بود.
🔸 این رویکرد در دوران معاصر ما نیز دو نتیجه بسیار دردناک برای دین و الهیات داشت:
1- ادعای گسترده برخی فیلسوفان مانند #سارتر و #راسل مبنی بر اینکه دین اساسا محصول جهل و ترس است، و هر جا علم بتواند ورود کند و پرده از دلیل حوادث بردارد دیگر خبری از خدا و الهیات و عوالم غیر مادی نمی ماند. ادعایی که متاسفانه در بسیاری از مجامع علمی مقبول افتاد ...
2- تلاش برخی علمای علوم تجربی برای توضیح پیدایش اولیه ماده و زدن آخرین میخ بر #تابوت بی رمق الهیات در غرب. در این مسیر برخی فیزیکدانان مانند #هاوکینگ تلاش کردند بر اساس فیزیک کوانتوم و نظریه کرم چاله ها تئوری و توضیح جدیدی برای پیدایش اولیه عالم ارائه کنند که بر اساس آخرین مجهول نیز برای بشر معلوم شود و دیگر جایی برای خدایی که باید آن را در مجهولات جستجو کرد باقی نماند. (گرچه این نظریه نیز فراتر از فرضیه نیست و در جای خود آن را نقد کرده ایم)
🔸 رویکردی که استاد شهید در این اثر و سایر آثار خود برگزیده است به طور کلی صورت مساله دین و علم را عوض می کند و مجالی برای این انتقادات جدید بر دین باقی نمی گذارد. به نظر ایشان راه حل درست تقریر این مساله معلوم کردن قلمرو علم در حریم اندیشه فلسفی و بازگشت به اندیشه توحیدی قرآن است ...
🖊 سید محمد هاشمی
#علم_و_دین
#الهیات
#علوم_تجربی
#شهید_مطهری
@ofoqemobin
⭕️ماجرای متدینین و علوم تجربی
🔰سید محمد هاشمی
🔴 ازحدود قرن 16 میلادی علوم تجربی قدرتی فراوان یافت. بشرِ عصر جدید با عبور از تفسیرهای متکثر و تکراری از نوشته جات یونانی و با رفتن به آزمایشگاه تلاش کرد فهم دقیق تر و بی واسطه ای از طبیعت به دست آورد. تلاش های فلسفی #فرانسیس_بیکن و #دکارت و تلاش جدی نیوتون و تعریفِ دقیقِ (در آن زمان)مکانیکی او از عالم توانسته بود به بسیاری از پرسش های بشر به صورت عددی و ریاضی پاسخ دهد. نکته جالب اینکه عالمانِ علوم تجربی گرچه زمانی سودای قطعیت در سر داشتند اما پس از تحقیقات هیوم و بررسی های او پیرامون علیت و استقراء و نفی قطعیت فلسفی برای گزاره های تجربی، باید گفت تا امروز کسی نتوانسته ادعای قطعیتِ این علوم را ثابت و از آن دفاع کند.
🔴 این علوم در کنار تفسیر فلسفی مدرن جهانبینی جدیدی برای انسان ساخته بود و به تدریج و بنا بر قولی پس از جنگ ایران و روسیه در دوران فتحعلی شاه، این جهان بینی از دروازه های کشورهای اسلامی و خصوصا ایران عبور کرد.
به نظر می رسد در سده گذشته سه دیدگاه بین متفکران اسلامی و عموم متدینین در مقابل این علوم تجربیِ مدرن دیده شده است:
🔰 1- شیفتگی افراطی
بخشی از علمای اسلامی وقتی کارایی و ادعای قطعیت و دقت این علوم را دیدند به یکباره دامن از دست دادند و دل به این علوم بستند. متاسفانه این گروه بدون توجه به جوهره علوم تجربی مدرن و روش شناسی و پیش فرض های فلسفی آن، تلاش کردند بسیاری از گزاره های الهیاتی را به نوعی با یافته های تجربی گره بزنند، کار به تلاش برای توضیح #معراج_نبی_اکرم (ص) با ماده و انرژی اینشتین رسید. و یا برخی تلاش کردند بسیاری از روایاتی را که به نوعی در عالم ماده تاثیری ماورایی را توضیح می داد در قالب تجربیات و کشفیات جدید بریزند. کتابهایِ برخی روحانیون از دهه سی تا دهه شصت و حتی گاهی تا امروز پر است از تلاش برای پیوند و سازگاری علوم تجربی مدرن و الهیات اسلامی. کار به جایی رسید که نهج البلاغه ای ترجمه شد و پاورقی های آن پر شده بود از «ایسم» های متعدد. تلاش های #بازرگان، #رشید_رضا ی مصری، #علی_الوردی عراقی و ... را نیز می توان در همین فضا فهم کرد. تا امروز هم برخی طلاب دغدغه مند برای دفاع از اسلام همین تلاش را ادامه می دهند و تلاش می کنند «فَکت» های تجربی را به سرعت به یکی از عناصر دینی پیوند بزنند. به نظر می رسد این نگاه ضربه مهلکی به الهیات اسلامی وارد کرد و حجیتی کامل به علوم تجربی در میان عامه متدینین بخشید. مشکل بزرگ این جریان برخوردِ عوامانه، غیر عالمانه و غیر منتقدانه با علوم تجربی است. به همین دلیل شما نمی توانید 10 صفحه بحث پیرامون فلسفه علم در این جریان ببینید.
🔰 2- دشمنی افراطی
بخش دیگری از دینداران عَلَم نزاع با این علوم برداشتند. این جریان هر صورتی از علوم جدید را نوعی حرکت شیطانی و برآمده از مرکز کفر می دانست و نیت پنهانی آن را نابودی دین. این نوع از نزاع امروز در قالب مسائل مربوط به #طب و یا برخی شوون دیگر خود را نمایان کرده است و در همین قضیه ویروس کرونا به اوج خود رسید. نگاهی بدبینانه که تمامی توصیه های پزشکی جدید را فقط پیشنهاداتی جهت نابودی مسلمین و از بین رفتن آنها می داند! تلاش این دسته به جهت آن که هیچ برخورد منتقدانه ای با بنیادهای فلسفی علوم تجربی ندارند در نهایت به هیچ نقد و نفی ای منجر نمی شود و به نظر می رسد حرکت ایشان، علوم تجربی و علوم انسانیِ تجربی مدرن را در کشور ما بسیار نیرومندتر می کند و مقدمات براندازی کامل بنیان های اجتماعی اسلام (رنسانس) را فراهم می آورد.(برخی جریان ها مانند فرهنگستان یا فردیدی ها تلاش داشته اند در اینجا برخوردی عالمانه داشته باشند.)
🔰 3- نگاه واقع گرایانه
اما در میان مسلمین بزرگانی نیز ظهور کرده اند که با برخورد منتقدانه و جدی با بنیادهای اندیشه مدرن، علوم تجربی را نیز ذیل همان بنیادها شناختند و توانستند موضعی اصولی در برابر آن بگیرند. در این موضع، علوم تجربی ذیل ساختارهای فلسفی و الهیاتی اسلام تعریف می شود و راه قضاوت متافیزیکی بر علوم تجربی بسته می شود ولی اصل این علوم و ثمره آن در زندگی بشر یکسره انکار نمی شود. یکی از نمادهای این جریان مرحوم #شهید_مطهری است. ایشان هم دسته اول یعنی شیفتگان افراطی را به شدت نقد می کند (نقدهای مفصل و مکرر بر بازرگان و علی الوردی) و هم دشمنان افراطی را واپس گرا و متحجر می داند (فصل دوم کتاب انسان و ایمان). به نظر می رسد رمز توفیق ایشان در این مواجهه شناخت کامل و اجتهادی اسلام و شناختِ خوب و دقیق از غرب است (دو دسته فوق یا فاقد یکی یا هر دو هستند). لذا اگر اسلام را با تمام هویتش بشناسیم میتوانیم نسبت دقیق تری با فرآورده های غرب برقرار می کنیم و البته هنوز در ابتدای راه هستیم ...
🖊 این نوشته هم مرتبط با موضوع است:
https://eitaa.com/Ofoqemobin/1082
@ofoqemobin
هدایت شده از المرسلات
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📌من دوام ذکر اینها را ندارم! باید بنشینم گریه کنم!
🔊#شهید_مطهری| بخشی از مصاحبه علامه طباطبایی به مناسبت شهادت شهید مطهری
🎙علامه سید محمد حسین طباطبایی
#در_محضر_علامه #شهید_مطهری #روز_معلم
@almorsalaat
هدایت شده از بینش مطهر || مطهَرین
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥#ببینید
🔰 آفت شبهه محوری در تبلیغ و پژوهش دینی
🔰 بخشی از جلسه « راز موفقیت #شهید_مطهری در مواجهه با اندیشه های رقیب»
🎙استاد سید محمد هاشمی
#استاد_هاشمی
------------------•[]💠[]•---------------
https://eitaa.com/joinchat/2767650840Cd17f406221
کانال جامع اندیشه های شهید مطهری
هدایت شده از افق مبین||سید محمد هاشمی
#مجموعه_جلسات
💢 تبیین مبانی اندیشه شهید مطهری
(آشنایی با منظومه فکری شهید مطهری و آمادگی برای مطالعه آثار استاد شهید مطهری)
📌 ارائه شده در موسسه بینش مطهر، قم، پاییز و زمستان97
💠💠💠💠💠💠
✅ موضوع جلسات 👇👇
👈جلسه اول: لزوم فهم نظام مند اندیشه اسلامی و نقش آثار شهید مطهری در این فهم
👈جلسه دوم: بررسی نحوه تقابل اجتهادی استاد شهید با تفکر و فلسفه مدرن، معرفی مجموعه مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی (6 کتاب اصلی استاد)
👈جلسه سوم: لزوم حصول جهان بینی برای انسان، و تفاوت جوهری جهان بینی ها، نقد جهان بینی های مقابل
👈جلسه چهارم: توحید؛ محور اساسی جهان بینی اسلامی، تصویر توحید قرآنی از نظر استاد شهید
👈جلسه پنجم: توحید؛ تبیین سیر استدلال های حکمی بر توحید و اثر آن بر جهان بینی توحیدی
👈جلسه ششم: انسان شناسی؛ تقابل انسان شناسی اسلامی و انسان شناسی مدرن، انسان در جهان بینی اسلامی (بررسی قوس نزول حقیقت انسان) در اندیشه شهید مطهری
👈جلسه هفتم: انسان شناسی؛ انسان در جهان بینی اسلامی (2)
👈جلسه هشتم: انسان شناسی؛ حقیقت نبوت و امامت
👈جلسه نهم: انسان شناسی؛ ولایت، کمال نهایی انسان، فلسفه ختم نبوت بر اساس کمال انسان
👈جلسه دهم: هستی شناسی جامعه و فلسفه تاریخ از منظر استاد شهید مطهری
👈جلسه یازدهم: نقش سیره شناسی استاد شهید در جهان بینی اسلامی
👈جلسه دوازدهم: بررسی ظرفیت اندیشه شهید مطهری در تولید علوم انسانی اسلامی
💠💠💠💠💠💠
📌 لینک دانلود
👇👇👇
https://eitaa.com/ofoqemobinsupport/803
#شهید_مطهری
@ofoqemobin
هدایت شده از افق مبین||سید محمد هاشمی
#مجموعه_جلسات
💢 تبیین مبانی اندیشه شهید مطهری
(آشنایی با منظومه فکری شهید مطهری و آمادگی برای مطالعه آثار استاد شهید مطهری)
📌 ارائه شده در موسسه بینش مطهر، قم، پاییز و زمستان97
💠💠💠💠💠💠
✅ موضوع جلسات 👇👇
👈جلسه اول: لزوم فهم نظام مند اندیشه اسلامی و نقش آثار شهید مطهری در این فهم
👈جلسه دوم: بررسی نحوه تقابل اجتهادی استاد شهید با تفکر و فلسفه مدرن، معرفی مجموعه مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی (6 کتاب اصلی استاد)
👈جلسه سوم: لزوم حصول جهان بینی برای انسان، و تفاوت جوهری جهان بینی ها، نقد جهان بینی های مقابل
👈جلسه چهارم: توحید؛ محور اساسی جهان بینی اسلامی، تصویر توحید قرآنی از نظر استاد شهید
👈جلسه پنجم: توحید؛ تبیین سیر استدلال های حکمی بر توحید و اثر آن بر جهان بینی توحیدی
👈جلسه ششم: انسان شناسی؛ تقابل انسان شناسی اسلامی و انسان شناسی مدرن، انسان در جهان بینی اسلامی (بررسی قوس نزول حقیقت انسان) در اندیشه شهید مطهری
👈جلسه هفتم: انسان شناسی؛ انسان در جهان بینی اسلامی (2)
👈جلسه هشتم: انسان شناسی؛ حقیقت نبوت و امامت
👈جلسه نهم: انسان شناسی؛ ولایت، کمال نهایی انسان، فلسفه ختم نبوت بر اساس کمال انسان
👈جلسه دهم: هستی شناسی جامعه و فلسفه تاریخ از منظر استاد شهید مطهری
👈جلسه یازدهم: نقش سیره شناسی استاد شهید در جهان بینی اسلامی
👈جلسه دوازدهم: بررسی ظرفیت اندیشه شهید مطهری در تولید علوم انسانی اسلامی
💠💠💠💠💠💠
📌 لینک دانلود
👇👇👇
https://eitaa.com/ofoqemobinsupport/803
#شهید_مطهری
@ofoqemobin
هدایت شده از مدرسهتـ؋ــکرونوآوری نگاه
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#تیزر
▪️معلم متافیزیک انقلاب اسلامی
کدام کتاب موجب ترور شهیدمطهری شد؟
🔻لینک ثبتنام رایگان:
https://www.negahschool.ir/product/meta-fizik/
#شهید_مطهری
#متافیزیک_انقلاباسلامی
✨آگـاهـے بـــراے سامـــانے دیگــر✨
مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ
🆔 @sch_negah
هدایت شده از مدرسهتـ؋ــکرونوآوری نگاه
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#تیزر
▪️شهیدِ مغفول!
متفکری که در حلقههای مطالعاتی آثارش ذبح میشود...
🔻لینک ثبتنام رایگان:
https://www.negahschool.ir/product/meta-fizik/
#شهید_مطهری
#متافیزیک_انقلاباسلامی
#استاد_هاشمی
✨آگـاهـے بـــراے سامـــانے دیگــر✨
مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ
🆔 @sch_negah
هدایت شده از مدرسهتـ؋ــکرونوآوری نگاه
#گزارش_تصویری
▫️ اولین جلسه درسگفتار متافیزیک انقلاب اسلامی
▫️مدرس: حجت الاسلام هاشمی
#متافیزیک_انقلاباسلامی
#شهید_مطهری
#استاد_هاشمی
✨آگـاهـے بـــراے سامـــانے دیگــر✨
مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ
🆔 @sch_negah
هدایت شده از مدرسهتـ؋ــکرونوآوری نگاه
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#ریلز
▪️مطهری از قابی نو
کدام ویژگیها شخصیتی به نام "مرتضی مطهری" را ساختند؟
#متافیزیک_انقلاباسلامی
#شهید_مطهری
#استاد_هاشمی
✨آگـاهـے بـــراے سامـــانے دیگــر✨
مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ
🆔 @sch_negah