#حدیث
🔰 اهمیت تشخیص نوع اضافه
❓در حکمت 374 نهج البلاغه، اضافه «اشرف الخصلتین من الثلاث» چه نوع اضافه ای است؟
وَ مِنْهُمُ اَلْمُنْكِرُ بِلِسَانِهِ وَ قَلْبِهِ وَ اَلتَّارِكُ بِيَدِهِ فَذَلِكَ مُتَمَسِّكٌ بِخَصْلَتَيْنِ مِنْ خِصَالِ اَلْخَيْرِ وَ مُضَيِّعٌ خَصْلَةً
وَ مِنْهُمُ اَلْمُنْكِرُ بِقَلْبِهِ وَ اَلتَّارِكُ بِيَدِهِ وَ لِسَانِهِ فَذَلِكَ اَلَّذِي ضَيَّعَ أَشْرَفَ اَلْخَصْلَتَيْنِ مِنَ اَلثَّلاَثِ وَ تَمَسَّكَ بِوَاحِدَةٍ
#سوال
#ادبیات_کاربردی
https://eitaa.com/adab_quran
🔰 واژهى شَتّى
سه بار در قرآن مجيد به كار رفته است كه عبارتاند از:
🔻 وَ أَنْزَلَ مِنَ اَلسَّماءِ ماءً فَأَخْرَجْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْ نَباتٍ شَتّى
🔻 بَأْسُهُمْ بَيْنَهُمْ شَدِيدٌ تَحْسَبُهُمْ جَمِيعاً وَ قُلُوبُهُمْ شَتّى
🔻 إِنَّ سَعْيَكُمْ لَشَتّى
این واژه جمع مکسر و مفرد آن شتّ است همانند مریض و مرضی.
#مفردات
#مفردات_قرآن
#شاهد_مثال
https://eitaa.com/adab_quran
هدایت شده از مکتب خانه
#قرآن
#سوال : چرا در آیه «غُلِبَت الرومُ» فعل به صورت مجهول به کار رفته است؟
#جواب #استاد_جوادی_آملی : در آن روز دو قطب در خاورميانه به سر ميبردند يكي امپراطوري ايران بود يكي هم امپراطوري روم اين روم, گفتند همان رُم است كه در اثر قدرت فراواني كه پيدا كرده آسياي صغير را گرفته شرق و غرب را توسعه داده اين رُم شرقي شده روم با واو كه نزديك كشورهاي اسلامي بود و مركزش هم استامبول بود؛ آن روز دو قطب در خاورميانه بيشتر نبود يكي قطب امپراطوري ايران بود يكي هم قطب امپراطوري روم نظير اينكه در سابق قطب سوسياليستي شوروي بود يكي هم آمريكا يكي متلاشي شد ديگري هم ـ انشاءالله ـ به بركت صاحب امروز متلاشي خواهد شد و اگر سابقاً گفته ميشد شوروي شكست خورد يعني آمريكا پيروز شد ديگر لازم نيست آن فاعل پيروز ذكر بشود براي اينكه بيش از دو قطب رسمي آن روز نبود و اتحاد جماهير سوسياليستي شوروي از هيچ كس شكست نميخورد مگر از آمريكا, آمريكا هم از هيچ كس شكست نميخورد مگر از شوروي اگر سابقاً ميگفتند شوروي شكست خورد يعني آمريكا پيروز شد اگر ميگفتند آمريكا شكست خورد يعني شوروي پيروز شد اگر آن مفعول را بيان كنند فاعل مشخص است ديگر لازم نيست كه بگويند چه كسي پيروز شد؛ آن روز در اين بخش از خاورميانه و بخشي از غرب غير از اين دو امپراطوري بزرگ كسي نبود امپراطوري روم بود و امپراطوري ايران اگر گفته شد روم شكست خورد يعني امپراطوري ايران پيروز شد ﴿غُلِبَتِ الرُّومُ﴾ يعني امپراطوري ايران پيروز شد.
2/بهمن/1391
🔅 کانال مکتب خانه
🆔 @esra_rasane
🔻 نُه فرق عمده بین «اذا» شرطیه و فجائیه
1.«اذا» شرطیه ویژه جمله فعلیه است اما «اذا» فجائیه ویژه جمله اسمیه.
2.شرطیه جواب میخواهد، برخلاف فجائیه.
3. شرطیه در صدر کلام میآید،برخلاف فجائیه.
4.زمان شرطیه استقبال است اما زمان فجائیه حال.
5.شرطیه مفید استمرار است، برخلاف فجائیه.
6.شرطیه ملازم با فاء عاطفه نیست برخلاف فجائیه که معمولا با فاء عاطفه به کار میرود، مثل«خرجتُ فاذا اسدٌ بالباب» کما فی قوله تعالی:
«فَاَلقاها فاذا هی حیّةٌ تسعیٰ»(طه/۲٠)،
«فَاَلقیٰ عصاه فاذا هی ثُعبان مبین. و نزع یده فاذا هی بیضاءُ للنّاظرین»(شعراء/۳۳_۳۲)،
«واقترب الوعدُ الحقّ فاذا هی شاخصةُ اَبصارُ الذین کفروا»(انبیاء/۹۷).
7.«اذا»ی شرطیه به جای فاء جوابیه نمینشیند برخلاف «اذا»ی فجائیه.
قال ابن مالک:
و تخلف الفاءَ اذا المفاجاة
ک: اِنْ تَجُدْ اذا لنا مکافاة
کما فی قوله تعالی:«اذا اذقنا النّاسَ رحمةً من بعد ضرّاءَ مَسّتْهُم اذا لهم مکرٌ فی آیاتنا»(یونس/۲۱)
_ در این آیه بین دو نوع« اذا»ی شرطیه و فجائیه جمع شده. اوّلی در صدر آیه شرطیه است(اذا اذقنا...) و دومی در ذیل آیه فجائیه است(اذا لهم مکرٌ) که به جای فاء جوابیه نشسته است.
8.«اذا»ی شرطیه میتواند با حرف عطف(واو،فاء، ثُمَّ) و بدون آن به کار رود، برخلاف فجائیه که اولا، بدون حرف عطف به کار نمیرود، و ثانیا، حرف عطف مزبور باید «فاء» باشد نه غیر آن. کما اَشرنا آنفاً.
9.معمولا اسمی که پس از «اذا»ی فجائیه میآید، مجرور است به «باء» زائده، مثل:«خرجت فاذا بزیدٍ...»، برخلاف «اذا»ی شرطیه.
#قرآن
#مفردات_قرآن
#مفردات
#شاهد_مثال
https://eitaa.com/adab_quran
🔰 برخی از افعال ثلاثی مجرد که در هیچ بابی از ابواب ثلاثی مزید به کار نرفته اند
اَبِدَ به معنای خشمگین شد
اَبَزَ به معنای دوید
اَبَقَ به معنای فرار کرد
خَبَعَ به معنای وارد شد
نَمَّ به معنای آشکار کرد
#صرف
https://eitaa.com/adab_quran
#بلاغت
#فهم_آیات
💠یکی ازمصادیق اطناب در باب بلاغت،جمله معترضه است.
🔰یعنی در اثناء یک کلام یا بین دو کلام که اتصال معنوی دارند،جمله ای اورده شود که از حیث لفظی مرتبط با جمله نیست.
🔰اوردن این جمله دارای اغراضی است،مثل دعا:
🔰قال علی (علیه السلام)اصبر تظفر.که علیه السلام جمله ای است معترضه به غرض دعا.
🔰یکی از اغراض مهم جمله معترضه که کاربرد قرانی و روایی دارد،تنبیه به اهمیت حکمی است که کلام متضمن آن است.
✳️مثل آیه شریفه:
وَوَصَّينَا ٱلإِنسَٰنَ بِوَٰلِدَيه حَمَلَتهُ أُمُّهُۥ وَهنا عَلَىٰ وَهنٖ وَفِصَٰلُهُۥ فِي عَامَينِ أَنِ ٱشكُر لِي وَلِوَٰلِدَيكَ إِلَيَّ ٱلمَصِيرُ (١٤
✅در این آیه بین ابتدای جمله که : وصینا باشد و انتهای آن که ان اشکر لی ....باشد
سختی های که مادر متحمل آن شده را به صورت جمله معترضه ذکر کرده اند تا مخاطب را آگاه به حق والده کند و بعد حکم وجوب شکر اورده شود.
✅(یکی از روایات ذیل آیه:
امام صادق (علیه السلام) فرمود: مردی نزد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آمد و گفت: «یا رسول الله، به چه کسی احسان کنم»؟ فرمود: «به مادرت». گفت: «بعد از آن به چه کسی»؟ فرمود: «مادرت». گفت: «سپس به چه کسی»؟ فرمود: «مادرت». گفت: «سپس به چه کسی»؟ فرمود: «پدرت».
( وسایل الشیعهًْ، ج۱، ص۴۹۱)).
✅جمله معترضه دارای اغراض بسیار مهمی است که نباید نادیده گرفته شود و همین که جمله ای با اسلوب اعتراض اورده شد باید با دقت بررسی گردد که متکلم چه قصدی نسبت به او دارد.
🔰مثلا در آیه شریفه:
یجعلون لله البنات سبحانه و لهم البنون...
برای خدا دختران قرار می دهند خداوند منزّه است و برای خداشان پسران.
🔰سبحانه جمله معترضه است.
✅یکی از مطالبی که ایه شریفه می آموزد،ادب در ذکر خدای متعال است
یعنی وقتی مطلب ناشایتی کنار نام مبارک او ذکر شد بلافاصله تنزیه انجام شود ولو غرض در آن کلام نفی آن مطلب ناشایست باشد.
✍احمد مومیوند.
#سوال
⁉️ آیا جمله فعلیه بر اسمیه عطف می شود؟
آیه ۵۲ سوره یس؟
#اصول_کاربردی
🔰 بحث واجب موسع و مضیق در روایات
46- وَ- عَنْهُ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ أُذَيْنَةَ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع يَقُولُ:
🔻 إِنَّ مِنَ الْأُمُورِ أُمُوراً مُضَيَّقَةً وَ أُمُوراً مُوَسَّعَةً
🔻 وَ إِنَّ الْوَقْتَ وَقْتَانِ الصَّلَاةُ مِمَّا فِيهِ السَّعَةُ فَرُبَّمَا عَجَّلَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ رُبَّمَا أَخَّرَ إِلَّا صَلَاةَ الْجُمُعَةِ
🔻 فَإِنَّ صَلَاةَ الْجُمُعَةِ مِنَ الْأَمْرِ الْمُضَيَّقِ إِنَّمَا لَهَا وَقْتٌ وَاحِدٌ حِينَ تَزُولُ وَ وَقْتُ الْعَصْرِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَقْتُ الظُّهْرِ فِي سَائِرِ الْأَيَّامِ.
#احادیث_فقهی #حدیث_روز
👈 منبع: تهذيب الأحكام (تحقيق خرسان)، ج3، ص: 13
🔰 ادبیات عرب کاربردی
🔻 بررسی مثالهای کاربردی از قرآن و روایات با هدف نشان دادن تاثیر دانش ادبی در فهم متون دینی
🆔 https://eitaa.com/adab_quran
ادبیات کاربردی (قرآنی و روایی)
🔰 ادبیات عرب کاربردی 🔻 بررسی مثالهای کاربردی از قرآن و روایات با هدف نشان دادن تاثیر دانش ادبی در ف
📌 فهرست مطالب کانال
۱. اهمیت جار و مجرور و متعلق آن؛ بررسی آیه ۱۹ سوره نور
https://eitaa.com/adab_quran/3
۲. اهمیت تشخیص نوع اضافه
https://eitaa.com/adab_quran/4
https://eitaa.com/adab_quran/27
۳. تاثیر مرجع ضمیر در فهم متن
https://eitaa.com/adab_quran/7
۴. اصول فقه و فقه کاربردی
https://eitaa.com/adab_quran/9
https://eitaa.com/adab_quran/35
۵. شرط ظهور امام زمان (عج)؛ تاملی نحوی در یک روایت
https://eitaa.com/adab_quran/10
۶. منطق کاربردی
https://eitaa.com/adab_quran/13
https://eitaa.com/adab_quran/26
۷. بررسی آیه مالک یوم الدین
https://eitaa.com/adab_quran/15
۸.بررسی نحوی مسئله قتل فرزند در قرآن
https://eitaa.com/adab_quran/16
۹. درباره وزن فعیل
https://eitaa.com/adab_quran/17
https://eitaa.com/adab_quran/18
۱۰. بررسی ادبی «لا اله الا الله» در تقریرات میرزای نائینی
https://eitaa.com/adab_quran/19
۱۱. بررسی فعل کان در آیه ۲۸۰ سوره بقره
https://eitaa.com/adab_quran/22
۱۲. اقسام مبتدا؛ اسم موول
https://eitaa.com/adab_quran/23
۱۳. واژه شتی
https://eitaa.com/adab_quran/28
۱۴. فعل مجهول در سوره روم
https://eitaa.com/adab_quran/29
۱۵. فرقهای عمده بین اذا شرطیه و فجائیه
https://eitaa.com/adab_quran/30
۱۶. برخی از افعال ثلاثی مجرد که در هیچ بابی از ابواب ثلاثی مزید به کار نرفته اند
https://eitaa.com/adab_quran/31
۱۷. جمله معترضه
https://eitaa.com/adab_quran/32
۱۸. عطف جمله فعلیه بر اسمیه
https://eitaa.com/adab_quran/33
۱۹. علامت باء سببیت
https://eitaa.com/adab_quran/38
۲۰. فعل مضارع بعد از لام جحود
https://eitaa.com/adab_quran/39
۲۱. خطبه ۱۸۰ نهجالبلاغه
https://eitaa.com/adab_quran/40
۲۲. اقسام کلام در عربی
https://eitaa.com/adab_quran/41
۲۳. تعدیه فعل به وسیله حرف جر
https://eitaa.com/adab_quran/46
۲۴. مفردات بحث شده در مغنی الاریب
https://eitaa.com/adab_quran/47
۲۵. برخی از فوائد نحوی بیان شده در پاورقیهای کتاب «بدائة النحو»
https://eitaa.com/adab_quran/48
۲۶. خلاصه نموداری اعراب اسماء شرط و استفهام؛ باب رابع
https://eitaa.com/adab_quran/50
۲۷. طرح درسهای مغنی الادیب
https://eitaa.com/adab_quran/51
https://eitaa.com/adab_quran/56
۲۸. طرح درسهای النجهة المرضیة (شرحسیوطی)
https://eitaa.com/adab_quran/52
https://eitaa.com/adab_quran/53
https://eitaa.com/adab_quran/54
۲۹. فهرست کلمات مرفوع، منصوب، مجرور و مجزوم
https://eitaa.com/adab_quran/67
۳۰. تمرین قرآنی مبحث استثناء
https://eitaa.com/adab_quran/60
🆔 https://eitaa.com/adab_quran
🔰 علامت باء سببیت
✅مدخول باء سببیت چیزی است که صلاحیت دارد فاعل باشد برای فعلی که با باء تعدیه شده است، البته فاعل به صورت مجازی
مثلا در کتبتُ بالقلم
یا قطعتُ بالسکین
🔰صحیح است مجازا گفته شود:
کَتبَ القلمُ
قطعَ السکینُ
پس باء در این موارد سببیت است.
🔅 منبع: شرح تسهیل ابن مالک
#مفردات_قرآن
🆔 https://eitaa.com/adab_quran