🟢ناتوانی اذهان جزء‌نگر از فهم «پارادایم‌ها و جریان‌های فکری»: بحثی در «اخلاق نقد و انتقاد» 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ اقتضای برخی از رشته‌های علمی، مثل #فقه، «جزءنگری» است. همانگونه که اقتضای برخی دیگر از آنها مثل #فلسفه، «کل‌نگری» است. انس زیاد با هر یک از این دو دسته، درکی صرفاً جزئی یا صرفاً کلی نسبت به پدیده‌ها ایجاد می‌کند که نتیجه آن ناتوانی از فهم درست بسیاری از حقایق به ویژه پارادایم‌ها و جریان‌های فکری و فرهنگی است. صاحبان چنین نگاه‌هایی معمولاً از «بصیرت علمی و فرهنگی و سیاسی» لازم هم برخوردار نیستند. همیشه در بزنگاه‌ها، در جای نادرست می‌ایستند. در میان غبارهای فتنه (فتنه‌های علمی یا اجتماعی) «قدرت دیدن» حق و «جرئت بیان» آن را ندارند. از مصادیق و مؤیدات این سخن، مواجهه‌ای است که برخی از مدرسان فقه و حلقه مریدان‌شان با مناظره جناب مهدی جمشیدی و بیژن عبدالکریمی در موضوع #حجاب و عفاف داشتند! آنان (که بعضاً خود را مدافع حجاب و عفاف هم می‌دانند!) بدون اینکه توانایی درک و فهم کلیت این مناظره و منطق طرفین را داشته باشند، مدتی است به یکی از جملات استطرادی جناب آقای مهدی جمشیدی گیر داده‌ و با شدیدترین الفاظ او را خطاب قرار می‌دهند و حتی دوست‌ دارند که حق سخن گفتن را از او بستانند و معترض‌اند که چرا امثال او در این جامعه فرصت سخن گفتن دارند! (یکی از آنها گفته‌ است: «من واقعا نمی‌دانم چرا این افراد راه پیدا می‌کنند حرف بزنند») [بترسید از روزی که چنین افرادی سکان‌دار مراکز علمی شوند؛ آنگاه است که بساط نفرین و لعن و بستن دهان‌های هر کسی که غیر از آنان فکر کند، پهن خواهد شد.] بزرگ‌ترین خطایی که برای ایشان در آن مناظره دوساعت و نیمه کشف کرده‌اند این است که چرا به نقل دیدگاه مشهور فقیهان و عالمان شیعی پرداخته‌اید که گفته‌اند «حجاب از ضروریات دین است و ولایت امیرمؤمنان علیه السلام، از ضروریات مذهب است»؟ و می‌گویند این نقل شما به «مصلحت» نیست؛ زیرا موجب سوء استفاده وهابیت می‌شود! در حالی که اولاً، این سخن عین صواب است. بزرگ‌ترین عالمان شیعی از قدیم الایام تاکنون، همین دیدگاه را داشته و دارند؛ و ثانیاً مراد جناب دکتر جمشیدی از گفتن این سخن چیز دیگری بود. اما همانطور که گفته شد، اذهان جزءنگر، اساساً قدرت و توان درک اصل مطلب ایشان را ندارند؛ صدر و ذیل کلامش را نمی‌فهمند. فقط همین جمله «مثله‌شده» را گرفته و تلاش می‌کنند با تمسک به آن، گوینده‌اش را به «مسلخ» بکشانند و اگر بتوانند ذهن و زبان او را «مثله» کنند! #اخلاق #نقد 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢حسرت یا تلاش؟ 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ برخی از افراد، زندگی خود را در «حسرت» داشته‌های دیگران یا «پشیمانی» نسبت به از دست دادن فرصت‌ها سپری می‌کنند! نیم عمرت در پریشانی رود نیم دیگر در پشیمانی رود یکی از ویژگی‌های انسان‌های اخلاقی این است که به جای سوختن از حسرت «باغ» دیگران، در اندیشه ساختن «باغچه» زندگی خود هستند؛ یا به جای تماشای «پنجره» زندگی دیگران، داشته‌های خود را «قاب» گرفته و پیش روی خود می‌گذارد و برای دستیابی‌ به نداشته‌ها تلاش می‌کند. پشیمانی نسبت به از دست دادن فرصت‌ها اگر نیروی محرکه استفاده بهینه‌تر از فرصت‌های آینده باشد، حالتی ارزشمند و خوب است؛ اما پشیمانی به خودی خود هیچ اثری جز رکود و یأس و ناامیدی نخواهد داشت. ترک این فکر و پریشانی بگو حال و یار و کار نیکوتر بجو #اخلاق 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢عقل و ادب 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ از ادب پرنور گشته‌ست این فلک وز ادب معصوم و پاک آمد ملک 🔹چهره ظاهری، محسوس و مشاهده‌پذیر «عقلانیت»، «ادب» است. به تعبیر #امیرمؤمنان علیه السلام: «الْأَدَبُ صُورَةُ الْعَقْلِ». به تعبیر دیگر، ادب از محصولات و ثمرات درختی است که ریشه آن عقل است: «الْأَدَبُ فِي الْإِنْسَانِ كَشَجَرَةٍ أَصْلُهَا الْعَقْلُ» به همین دلیل «بی‌ادبی» نشانه «بی‌خردی» دانسته شده است: «لَا عَقْلَ لِمَنْ لَا أَدَبَ لَهُ» از خدا جوییم توفیق ادب بی‌ادب محروم گشت از لطف رب بی‌ادب تنها نه خود را داشت بد بلک آتش در همه آفاق زد 🔻میزان و عمق #عقلانیت را در میزان و عمق #ادب افراد می‌توان یافت. سطح و مستوای «عقلانیت اجتماعی» را با سنجه سطح و مستوای «ادب اجتماعی» می‌توان سنجید. همانطور که مهم‌ترین نشانه و شاخص «عقلانیت دینی» یک فرد را در میزان «ادب دینی» او در برابر خدا و اولیاء خدا و فرمان‌های الهی باید دید. #پیامبر_اکرم(ص) فرمودند: «إِنَّمَا يُدْرَكُ الْخَيْرُ كُلُّهُ بِالْعَقْلِ وَ لَا دِينَ لِمَنْ لَا عَقْلَ لَهُ.» 🔶در عین حال، ادب موجب تقویت و رشد عقلانیت نیز می‌شود. به تعبیر امیرمؤمنان علیه السلام: «كُلُّ شَيْ‏ءٍ يَحْتَاجُ إِلَى الْعَقْلِ وَ الْعَقْلُ يَحْتَاجُ إِلَى الْأَدَبِ» 🔹به همین دلیل عقل و ادب به عنوان نشانه‌های شرافت و بزرگی معرفی شده‌اند: «إِنَّمَا الشَّرَفُ بِالْعَقْلِ وَ الْأَدَبِ» #اخلاق 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢از اخلاق تا انقلاب! 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹«بنده‌ای» را دیدم که با ژستی روشنفکرانه و ظاهری خیرخواهانه در یکی از شبکه‌های تلویزیونی می‌گفت: «روحانیت انقلاب نکرد که مسؤولیت سیاسی داشته باشد! او انقلاب کرد که معلم اخلاق شود!» 🔻بیچاره نمی‌دانست که: اولاً، معلم اخلاق شدن، به آن معنا که او مد نظر دارد، نیازی به انقلاب نداشته و ندارد؛ اساساً یکی از شؤون عالمان دینی و به طور کلی دینداران در همیشه روزگاران، «ترویج اخلاق» و «معلمی اخلاق» بوده و هست. ثانیاً، این بیچاره نمی‌دانست که حتی در روزگار پهلوی نیز روحانیت شأن معلمی اخلاق را، بدان معنا که او می‌پندارد، به خوبی ایفا می‌کرد؛ حتی خود شاه هم در کاخ خود مراسم عزاداری محرم را برگزار می‌کرد! ثالثاً، «اخلاق اسلامی» غیر از «اخلاق لیبرالی» است؛ اخلاق لیبرالی امری درونی و شخصی و بریده از سیاست و مدیریت است؛ اما اخلاق اسلامی بدون سیاست و مدیریت و مسؤولیت مثل آب بدون رطوبت است! از مهم‌ترین اصول فکر اسلامی و شیعی این است که «اخلاق اسلامی عین سیاست است و سیاست اسلامی هم عین اخلاق». رابعاً، مگر این توصیه اخلاقی پیامبر اکرم(ص) نیست که «مَنْ أَصْبَحَ لَا يَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِينَ فَلَيْسَ مِنْهُمْ وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلًا يُنَادِي يَا لَلْمُسْلِمِينَ فَلَمْ يُجِبْهُ فَلَيْسَ بِمُسْلِمٍ»؟ پس حتی اگر بپذیریم که هدف از انقلاب، انجام کار اخلاقی بوده است! مدیریت و سیاست و همراهی با ستمدیدگان و کمک به مظلومان و ... همگی در راستای عمل به همین توصیه اخلاقی پیامبر اکرم(ص) است. #اخلاق #سیاست #انقلاب 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢«طاعت از بهر طمع مزدوری است» 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ حدیث بسیار مشهوری که هم در نهج البلاغه هست و هم به سند معتبر از امام صادق علیه السلام نقل شده است چنین می‌خوانیم: «إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ رَغْبَةً فَتِلْكَ عِبَادَةُ التُّجَّارِ وَ إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ رَهْبَةً فَتِلْكَ عِبَادَةُ الْعَبِيدِ وَ إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ شُكْراً فَتِلْكَ عِبَادَةُ الْأَحْرَار؛ تحلیل‌های خواندنی‌ و زیبایی از این حدیث در کتاب‌های اخلاقی و عرفانی عرضه شده است. #شیخ_بهائی در ضمن مثنوی بسیار ارزشمند «نان و حلوا»، (که مطالعه آن را به همه اهل علم و دانش، اعم از دانشجویان، طلاب و اساتید عزیز، توصیه می‌کنم) مضمون این حدیث را به این صورت به نظم درآورده است: نان و حلوا چيست؟ ای نيکوسرشت اين عبادت‌های تو بهر بهشت نزد اهل حق بود دين کاستن در عبادت مزد از حق خواستن رو حديث ما عبدتک اي فقير از کلام شاه مردان ياد گير چشم بر اجر عمل از کوري است طاعت از بهر طمع مزدوري است خادمان بي‌مزد گيرند اين گروه خدمت با مزد، کي دارد شکوه؟ عابدي کو اجرت طاعات خواست گر تو ناعابد نهي نامش، رواست تا به کي بر مزد داري چشم تيز مزد از بهتر چه خواهي، اي عزيز کو ترا از فضل و لطف با مزيد از براي خدمت خود آفريد با همه آلودگي، قدرت نکاست بر قدت تشريف خدمت کرد راست (ديوان شيخ بهائي، ص133-134) #اخلاق #عبادت 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢هر که جز ماهی ز آبش سیر شد 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ یکی از اشعار نغز و پرمغز مولوی این است: هر که جز ماهی ز آبش سیر شد هرکه بی روزیست روزش دیر شد مولوی در این دو مصرع، دو حکمت بلند و عمیق را متذکر می‌شود: نخست آنکه فقط عاشقان حضرت حق‌اند که هرگز از عشق و معرفت الهی سیر نمی‌شوند اما سایر افراد به دلیل ظرفیت‌های محدودی که دارند، دچار خستگی و ملالت می‌شوند. اما دلداده الهی به هر میزان که فیوضات الهی بهره‌مند شود باز هم بیشتر می‌طلبد. در مصرع دوم می‌گوید: یکی از نشانه‌های افراد «بی‌روزی»، این است که «روز» خود را دیر شروع می‌کنند. سحرخیز و صبح‌خیز نیستند. گویا روز آنها کوتاه‌تر است. به همین دلیل همواره احساس می‌کنند که از زندگی عقب‌اند و حتی برای انجام کارهای روزمره خود نیز وقت ندارند. در حدیثی از #پیامبر_اکرم(ص) چنین نقل شده است که: باکروا طَـلَبَ الرِّزقِ وَ الحَوائِجِ فَاِنَّ الغُدُوَّ بَرَکةٌ وَ نَجاحٌ؛ در پى روزى و نیازها، سحرخیز باشید؛ چرا که حرکت در آغاز روز، برکت و پیروزى است. #امام_رضا علیه السلام هم فرمودند: الْمَلَائِكَةُ تُقَسِّمُ أَرْزَاقَ بَنِي آدَمَ مَا بَيْنَ طُلُوعِ الْفَجْرِ إِلَى طُلُوعِ الشَّمْسِ فَمَنْ يَنَامُ فِيمَا بَيْنَهُمَا يَنَامُ عَنْ رِزْقِه‏ فرشتگان الهی رزق‌های آدمیان را مابین طلوع فجر تا طلوع خورشید تقسیم می‌کنند؛ هر کس در آن زمان بخوابد، غافل و محروم خواهد شد. #اخلاق #رزق 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢بازگشت نیکی 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔶#امیرمؤمنان علیه السلام می‌فرماید: «كَما تُعينُ تُعانُ؛ همانطور که ياری می‌كنی، ياری می‌شوی» 🔶به تعبیر #مولوی: این جهان کوهست و فعل ما ندا سوی ما آید نداها را صدا 🔶و به تعبیر #فروغی_بسطامی: هر دست که دادند از آن دست گرفتند هر نکته که گفتند همان نکته شنیدند #اخلاق 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢ارزش گذشت در کلام معصومان(ع) 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ یکی از بزرگ‌ترین و البته دشوارترین فضیلت‌های اخلاقی در میان همه جوامع بشری، فضیلت عفو و گذشت است. عظمت این فضیلت در جایی بیشتر نمایان می‌شود که حقی از فرد ضایع شده باشد و او نیز قدرت احقاق حق خود و یا قدرت انتقام‌ از فرد ستمگر را داشته باشد، اما نه تنها عملاً او را عفو کند؛ بلکه در دل خود نیز کینه‌ای از او راه ندهد. #امیرمؤمنان علیه السلام می‌فرماید: «إِذا قَدَرْتَ عَلى‌ عَدُوِّكَ فَاجْعَلِ الْعَفْوَ عَنْهُ شُكْراً لِلْقُدْرَةِ عَلَيْهِ‌؛ هنگامى كه بر دشمنت پيروز شدى، عفو را شكرانه اين پيروزى قرار ده» #امام_حسین علیه السلام نیز می‌فرماید: «ان اعفی ‌الناس من عفا عند قدرته؛ باگذشت‌ترین مردمان کسی است که در زمان قدرت داشتن گذشت کند.» #امام_کاظم علیه السلام در حدیثی می‌فرماید: يُنَادِي مُنَادٍ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَلَا مَنْ كَانَ لَهُ عَلَى اللَّهِ أَجْرٌ فَلْيَقُمْ فَلَا يَقُومُ إِلَّا مَنْ‏ عَفا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّه‏ روز رستاخيز نداكننده‏اى بانگ می‌زند: «هان! هر كس كه بر خدا اجر و پاداشى دارد برخيزد.» پس جز آن كس كه عفو نموده و اصلاح كرده است برنمی‌خیزد؛ چرا که اجر و پاداش چنین فردی بر عهده خدا است.» #اخلاق #عفو 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢حکمت‌های حسینی 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ امام حسین علیه السلام: أَيُّهَا النَّاسُ؛ ای مردم! مَنْ جَادَ سَادَ؛ هر که جود ورزید، سَروری یافت؛ وَ مَنْ بَخِلَ رَذُلَ؛ و هر که بخل ورزید، پَست و بی‌ارزش شد؛ وَ إِنَّ أَجْوَدَ النَّاسِ مَنْ أَعْطَى مَنْ لَا يَرْجُو؛ سخاوتمندترین مردمان کسی است که به کسانی اعطا کند که چشم‌داشتی از آنان ندارد؛ وَ إِنْ أَعْفَى النَّاسِ مَنْ عَفَى عَنْ قُدْرَةٍ؛ و باگذشت‌ترین مردمان کسی است که در عین قدرت، گذشت کند. #امام_حسین #اخلاق #سخاوت 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢پایداری و استقامت 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ «ایمان مستحکم» و «استقامت مدام» در راه حق، از مهمترین ویژگی‌های حضرت عباس علیه السلام بود. آن حضرت در سراسر عمر پربرکت خود لحظه‌ای در پیمودن مسیر حق سست نشد و حتی لحظه‌ای از حرکت بازنایستد؛ بلکه دائماً در حرکتی شتابنده و رو به جلو، بر معرفت و ادب و بصیرت خود نسبت به جایگاه ولایت افزود. در زیارتنامة حضرت عباس چنین می‌خوانیم: أَشْهَدُ أَنَّكَ‏ لَمْ‏ تَهِنْ‏ وَ لَمْ‏ تَنْكُل؛ شهادت می‌دهم که تو نه سستی ورزیدی و نه بازایستادی. #حضرت_عباس #اخلاق #استقامت 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢معنای دنیا در نگاه ابوالفضل بیهقی در مجلد هفتم از کتاب تاریخ بیهقی بخش 39 با عنوان«فصل در معنی دنیا» چنین می خوانیم: «فصلی خوانم از دنیای فریبنده به یک دست شِکَر پاشنده و به دیگر دست، زهر کُشنده‌. گروهی را به مِحنت آزموده و گروهی را پیراهن نعمت‌ پوشانیده تا خردمندان را مقرّر گردد که دل نهادن بر نعمت دنیا محال‌ است.» #دنیا #اخلاق 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹