#اصول_فقه
#منبع_شناسی
#العُدّة_فی_اصول_الفقه
#عُدّةُ_الأصول
#قدما
{" عُدّة #شیخ_طوسی کتاب مهمی است. فهم عُدّه آسان نیست!
به یاد دارم مرحوم آقای بروجردی در بحث خبر واحد، دو روز کتاب #عُدّه را می آورد و از روی آن می خواند و خیلی با دقت معنا میکرد.
به گونه ای که حس میکردیم فهم افراد از کلمات قدما چقدر متفاوت است!
🔰ذریعه و ذخیره #سیّدمرتضی هم کتب بسیار مهمی هستند.
شیخ در عُدّه مطلبی را دربارهٔ #تواتر از ذخیره نقل میکند که بعد از کفایهٔ آخوند، باز هم حرف ذخیره هنوز تازه است و نشان می دهد که هنوز متاخرین به حرف قدما نرسیده اند!
شیخ هم از ذخیره نقل میکند چون سیّد حرف را تمام کرده بود."}
💬 آیت الله #شبیری_زنجانی
📚 جرعهای از دریا/ ج4/ص358
#أقول :
نام اصلی کتاب شیخ طوسی(ره) العُدّةُ فی اصول الفقه است
ولی در لسان رایج طلاب به عُدّةالاصول مشهور شده است.
🌹┄┅═✧❁•📚•❁✧═┅┄🌹
🔰 #الباحث
🖌 #شیخ_صابر
@albahes
#روش_تحصیل
#درس_خارج
✅چند نکتهٔ #مهم
دربارهٔ شرایط درس و استاد در دورهٔ درس خارج :
1⃣ اگر تازه وارد درس خارج شده اید، بهتر است از درس ساده تر شروع کنید تا حجم زیاد مباحث و اشکال و جواب های دقیق و متعدد درس، شما را خسته و نا امید نکند.
2⃣ در درسی شرکت کنید که مورد استفاده شما باشد و از آن خسته نشوید
3⃣ اگر درس استادی برای شما قابل استفاده نبود، حتی اگر اواسط بحث باشید، درس او را رها کنید!
این کار نقیصه ای برای شما نخواهد بود زیرا هدف درس خارج، رسیدن به سبک و روشی است که بتوانید بعدها از آن استفاده کنید
بنابر این معیار اصلی انتخاب درس، میزان استفادهٔ شما از آن درس است.
4⃣ چون نقش اصلی استاد، ارائه، مدیریت و آموزش #روش است، استادی را انتخاب کنید که روش و سبک را یاد بدهد و شما را به تأمل و تفکر وادار کند.
5⃣ استادی را انتخاب کنید که وقت و امکان بحث و گفتگو را داشته باشد
6⃣ استادی را انتخاب کنید که پرونده ها و دریچه های جدیدی را به روی شما باز کند
💬 استاد آیت الله #علیدوست
📚 صراط اندیشه و عمل / ص118
#أقول :
یکی دیگر از ویژگی های مهم استاد این است که بتواند #مهارت_های علمی غالباً مغفول در فرایند استنباط را به شما یاد بدهد!
مهارت هایی مانند:
#منبع_شناسی فقهی و اصولی
#مکتب_شناسی
#فقه_الحدیث
و....
🌹┄┅═✧❁•📚•❁✧═┅┄🌹
🔰 #الباحث
🖌 #شیخ_صابر
@albahes
#فقه_الحدیث
#روش_شناسی_اجتهاد
#سوالات_اساسی
ما در فرایند اجتهاد، هنگام مواجهه با هر متنی که به عنوان #حدیث شناخته می شود، 3 سوال اساسی را باید پاسخ دهیم:
1⃣ آیا این متن حدیث است؟ (#احراز_صدور)
پاسخ این سوال را با #منبع_شناسی علم حدیث و نیز علم #رجال باید پاسخ گفت
اگر متنی در هیچ یک از منابع شناخته شده حدیثی نباشد نمی توان آن را حدیث به شمار آورد
همچنین اگر رجال یک سند غالباً از ضعفا باشد، فقها به آن روایت اعتنا نمی کنند
2⃣ آیا این روایت در مقام بیان حکم شرعی است؟ (#جهت_صدور)
برخی از روایات در مقام تقیه صادر شده اند، برخی دیگر اشعار به حکم عقل دارند و....
شناخت #شئون_معصوم و مقتضیات زمان صدور روایت در پاسخ به این سوال تأثیر گذار است.
3⃣ این روایت میخواهد چه بگوید؟ (#فقه_الحدیث)
بررسی معنای مفردات و ترکیبات، توجه به روایات همسو، رفع تعارض با سایر ادلهٔ و... از ارکان این مرحله هستند.
باید اذعان کرد که #فقه_الحدیث مهمترین مرحلهٔ #فرایند_اجتهاد است.
.
تسلط بر فقه الحدیث نیازمند شناخت و نیز تمرین و انس با لحن و فحوای کلام اهلبیت(علیهم السلام) است.
🌹┄┅═✧❁•📚•❁✧═┅┄🌹
🔰 #الباحث
🖌 #شیخ_صابر
@albahes
#علوم_حدیث
#رجال
#سند_شناسی
#منبع_شناسی
در دانش درایه و رجال طلبه باید 4 بحث مهم را مطالعه کند:
1. منبع شناسی کتب رجالی
2. مبانی #جرح_و_تعدیل نزد قدما و متأخران
3. شناخت واژگان توثیق و تضعیف
4. #سند_شناسی و بررسی عملی اسناد
.
✅در بخش سند شناسی منابع زیر بسیار مفید و کارگشا هستند:
📚 ترتیبُ أسانید کتاب الکافی / آیت الله #بروجردی
📚 ترتیبُ أسانید کتاب التهذیب / آیت الله #بروجردی
در دو کتاب بالا👆 اسناد به گونه ای منظم ذیل هم تنظیم گردیده که باعث شده #تصحیف و تحریف ها به خوبی معلوم شود.
📚 علل الحدیث / محمدباقر #محمودی
این کتاب👆 به اشکالات پنهانی روایات شیعه که غالباً در اسناد رخ داده پرداخته و روایات مختلفی را به صورت کاربردی بررسی کرده است.
📚 توضیح الأسانید المشکله / سید جواد #شبیری زنجانی
این کتاب👆 در 2جلد ویژگی های اسناد تمام روایات #الکافی را بیان کرده و سپس اسناد مشکله را تبیین کرده است.
✅در روایات أهل سنت هم کتابهای خوبی نوشته شده است:
📚 کتاب الإسناد من الدّین / شیخ عبدالفتاح أبو غُدّه
این کتاب👆 از بهترین آثار در این زمینه است.
📚القول الثمین فی اصول التخریج و دراسة الأسانید و مناهج المحدثین / حسین عماد علی عبد السمیع
این کتاب👆 با اسلوب آموزشی نوشته شده و مباحث زیادی را پوشش داده است.
نقل با تلخیص ازکتاب:
📚 #سند_شناسی
استاد مهدی غلامعلی
صص 30 تا32
🌹┄┅═✧❁•📚•❁✧═┅┄🌹
🔰 #الباحث
🖌 #شیخ_صابر
@albahes
#مبانی_اجتهاد
#فقه_الحدیث
#منبع_شناسی
#حدیث_نماها
#بخش1
✅ بسیاری از فقهای قدیم و جدید تذکر داده اند که در بررسی های فقهی حدیثی، هرگز نباید به کتابهای محدودی اکتفا کرد!
⬅️ برخی از قدمای از اصحاب امامیه حتی نسبت به احادیث موجود در کتب بسیار معروف مانند #تهذیب_الاحکام هم هشدار داده اند! و از اکتفا به نقل #شیخ_طوسی تحذیر کرده اند.
در کتب متأخر هم برخی از بزرگان مانند آیت الله بروجردی و دیگران، نسبت به کتاب #وسائل_الشیعه چنین نگاهی را داشتند.
🔰 در هر صورت، برای اینکه رفقای عزیز #ضرورت حدیث پژوهی جدی و وسیع، مخصوصاً در عرصهٔ استنباط احکام را بیشتر درک کنند،
⬅️ بخشی از ده ها موردی که در لسان فقها به عنوان حدیث رایج شده ولی در واقع حدیث نیست! را تقدیم خواهم کرد.
🔰🔰🔰
در ارائه این نمونه ها از کتاب بسیار خوب #حدیث_نماها، اثر استاد محمدحسن #ربانی_بیرجندی استفاده خواهیم کرد.
.
پ. ن: توجه داشته باشید که ادعای ما این نیست که این احادیث جعلی هستند!
هر چند بحث احادیث جعلی هم خودش بسیار مهم است!
🚨 بلکه منظور ما شناختن متن های مشهوری است که بسیاری از مردم و حتی فقها گمان کرده اند حدیث است، در حالیکه در هیچ منبع روایی وجود ندارد!!!
💬 #صابر_جعفرزاده
🌹┄┅═✧❁•📚•❁✧═┅┄🌹
🔰 #الباحث
کانالی برای به اشتراک گذاشتن هر آنچه
می#جویم و می#یابم و می#فهمم:
🖌 #صابر_جعفرزاده
@albahes
#اصول_فقه
#قیاس
#تطوّر_تاریخی
#پیشینه_علمی
#منبع_شناسی
👈جایگاه قیاس در کتب اصول فقه شیعه-1👉
به قول یکی از اساتید بزرگوارم، بعضی از بحثهای علمی، #کارتن_خواب هستند!
یعنی با اینکه مهم هستند ولی در متون علمی جای مستقلی ندارند و هر مصنفی بر حسب تشخیص خودش آن بحث را جایی مطرح کرده است و یا حتی اندازۀ یک صفحه هم به آن اشاره ای نکرده!!!
یکی از این مباحث کارتن خواب بحث از #قیاس است.
هر چند امامیه بر عدم حجیت قیاس، اجماع دارد، ولی لازم بود و هست که این مطلب به صورت مشخصی در بخشی از کتب اصولی مورد بحث و تبادل نظر قرار می گرفت.
به دلایل زیر تصمیم گرفتم یک #تبار_شناسی از بحث قیاس را در کتب اصولی شیعه انجام بدهم:
1. شناسایی مواضعی که بحث قیاس را ذیل آن آوردهاند
2. شناسایی کتابهایی که به بحث قیاس به صورت مستقل پرداخته اند.
3. احصای منابع دانشی پیرامون بحث قیاس. ( برای پژوهشگران این عرصه بسیار مفید خواهد بود)
4. بررسی حجم مطالب تولید شده در این موضوع در کتب اصولی شیعه
5. نشان دادن سیر تطور یک بحث علمی در تاریخ دانش اصول فقه
.
با توجه به این اهداف، مطالب مرتبط به مبحث قیاس رو در چند پیام متوالی تقدیم خواهم کرد.
برای تولید این محتوا زحمت خوبی کشیده شده است، اگر مفید می دانید در گروه های علمی دیگر #بازنشر دهید تا طلاب و دانشجویان این عرصه استفاده کنند.
(با ذکر منبع یا بدون آن فرقی ندارد😊)
🌹┄┅═✧❁•📚•❁✧═┅┄🌹
🔰 #الباحث
🖌 #شیخ_صابر
@albahes
#اصول_فقه
#قیاس
#تطوّر_تاریخی
#پیشینه_علمی
#منبع_شناسی
👈جایگاه قیاس در کتب اصول فقه شیعه-2👉
1️⃣. مختصر التذکره باصول الفقه / #شیخ_مفید(ره) - قرن5
این کتاب توسط شاگرد فاضل و فقیه ایشان (علامه کراجکی) از آثار شیخ مفید، جمعآوری و تدوین شده است.
كتاب حاضر از بهترین كتابها برای شناخت دیدگاه های اصولی شیخ مفید و فقهای معاصر ایشان و تاریخچه مباحث اصولی به شمار می آید.
شیخ در این كتاب مباحث اصولی را به سه قسم عقل، زبان و نصوص شرعی تقسیم می كند. مراد ایشان از زبان، زبان عربی است كه وسیله شناخت كلمات و معانی آنهاست و مراد از نصوص شرعی، کتاب و سنت می باشد.
✅ شیخ(ره) ذیل بحث از عام و خاص ⬅️ تخصیص به قیاس و رأی ⬅️ ص38 (در حد یک صفحه!) به بحث #قیاس پرداخته اند.
✒️🖋✒️🖋✒️🖋✒️🖋✒️🖋
2️⃣ الذریعة الی اصول الشریعه / #سیدمرتضی(ره) - قرن5
اثر حاضر اولین کتاب کامل در اصول فقه شیعه امامیه است که مسائل اصول فقه را از مسائل اصول دین جدا کرده است.
مولف در این کتاب در هر مساله آراء دانشمندان #عامه را نقل و ادله ایشان را به تفصیل ذکر کرده و پس از نقد، نظر مختار خود را با تحقیقی کافی و وافی اثبات کرده است.
✅ سید(ره) در جلد دوم کتاب ⬅️ باب الکلام فی القیاس ⬅️ ص181 تا ص 315 ( حدوداً 135 صفحه!) این بحث را مطرح کرده اند.
در واقع ایشان اولین کسی هستند که بحث قیاس را به صورت #مستقل و بسیار مفصل مورد بررسی قرار داده اند.
.... بحث ادامه دارد.
🌹┄┅═✧❁•📚•❁✧═┅┄🌹
🔰 #الباحث
🖌 #شیخ_صابر
@albahes
#اصول_فقه
#قیاس
#تطوّر_تاریخی
#پیشینه_علمی
#منبع_شناسی
👈جایگاه قیاس در کتب اصولی شیعه_3👉
:
3️⃣. معارج الأصول / #محقق_حلّی(ره) - قرن7
از ویژگیهای این کتاب، اشاره به دیدگاههای اصولی بسیاری از علمای شیعه و سنی است که از این جهت برای کتاب ارزش و اعتبار والایی را ایجاد میکند.
✅ محقق در این کتاب، در باب التاسع فی الإجتهاد ⬅️ الفصل الثانی فی القیاس⬅️ از ص182 تا ص195 به بررسی ابعاد این مسأله می پردازد.
یعنی حدوداً (13 صفحه)
🖋✒️🖋✒️🖋✒️🖋✒️
4️⃣. تهذیب الوصول إلی علم الأصول / #علامه_حلّی(ره) - قرن8
کتاب کوچکی است که خلاصه کتاب «الجامع فی اصول الفقه» از مصنف میباشد و متن محکمی دارد که قبل از کتاب «المعالم» در عراق و جبل عامل محور تدریس بوده است و مصنف آن را به نام پسرش فخرالمحققین نوشته است.
✅ ایشان در مقصد العاشر فی القیاس ⬅️ ص243 تا 274 به صورت نسبتاً مفصلی به بحث قیاس پرداخته اند. (حدوداً 30 صفحه)
🖋✒️🖋✒️🖋✒️🖋✒️
5️⃣. مبادی الوصول إلی علم الأصول / #علامه_حلّی(ره) - قرن8
کتاب کوچکی است که از متنهای مشهور در این موضوع محسوب میشود و شرحها و حواشی بسیاری بر آن نوشته شده است.
(در الذریعه ۱۰ شرح و حاشیه بر آن ذکر شده است!)
✅ ایشان در الفصل العاشر فی القیاس ⬅️ ص214 تا 228 بحث قیاس را بررسی کرده اند. ( 14 صفحه)
🚨به حجم ارائۀ مطالب در کتاب ها دقت بفرمائید!
اصلی ترین سوال بنده در این مطالعه این بود که:
سیر تطوّر #ارائه بحث قیاس در کتب اصولی چگونه بود و چرا چنین فراز و نشیب های عجیبی داشت؟!
.... بحث ادامه دارد.
🌹┄┅═✧❁•📚•❁✧═┅┄🌹
🔰 #الباحث
🖌 #شیخ_صابر
@albahes