📚 فقه و فلسفه : تضاد یا تضایف ؟ (۱) ✍️به قلم #استاد_موالی_زاده 1️⃣ بخش اول مقدمه: 🔹 نسبت میان فقه و فلسفه به عنوان دو علم اصالی در حوزه علوم اسلامی ، پس از چشم پوشی از نگاه برون دینی به فلسفه و اتهام تکفیری به فلاسفه ، از مباحث چالشی حال حاضر مجامع علمی است که در صورت تعیین سرنوشت آن می تواند به تحول در هر دو حوزه دانشی کمک شایانی کند . 📌 بی شک انتقال از فقه مساله محور به فقه منظومه ای ، و همچنین تولید علوم انسانی اسلامی ، بدون تعیین تکلیف نحوه ارتباط منطقی میان فقه و فلسفه(حکمت) به عنوان نخستین گام انجام این پویش ، امکان پذیر نیست . به جرات می توان گفت ، یکی از عوامل اصلی کند بودن حرکت تولید علم در عرصه علوم اسلامی ، مبهم ماندن ارتباط میان فلسفه و فقه است . ⁉️پرسش های زیر بستر مناسبی برای تحلیل دقیق تر این موضوع ارزشمند خواهد بود : 🔺 آیا فقیه باید از فلسفه دوری کند تا ذوق فقهی تعبدی خود را از دست ندهد و به استفاده از قیاس و سد ذرایع و استحسان در امر استنباط احکام شرعی گرایش نیابد، یا آنکه فلسفه ، می تواند فقه را پویا کند و بدان تحرک بخشد و از انجماد و ایستائی خارج نماید بدون آنکه هویت جواهری آن به خطر افتد ؟ 🔺در مقابل ،آیا فقه می تواند برای فلسفه فایده داشته باشد و آن را از انتزاعی بودن و حصر ذهن خارج کند و بدان امتداد عملیاتی دهد ، و یا آنکه فیلسوف باید از فقه که از سویی نماد امور تعبدی ، و از سوی دیگر نماد عرفیات و نگاه تسامحی است ، دوری گزیند تا دچار ضعف در قوّه عاقله خود نگردد و ملکه پرسشگری و کنجکاوی خود را از دست ندهد ؟ 🔺کسانی که به نزدیک کردن و تقریب این دو علم باور دارند ، چه فرآیندی را تعریف کرده اند ؟ آیا به دنبال جمع مکسر این دو علم و درهم آمیختن فلسفه در فقه هستند به گونه ای که قوانین تکوینی را در میان مقولات اعتباری حاکم کنند ، و یا فقه را امتداد عملی فلسفه و حکمت می دانند بدون آنکه امتزاج ظاهری رخ دهد ؟ تلاش می کنند از وحدت وجود و قاعده بسیط الحقیقه و بسیاری دیگر از مبانی حکمت متعالیه ، یک دستگاه فلسفی اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی درست شود تا بر پایه آن وضع حکومت ، روابط اجتماعی مردم با همدیگر ، نظام اقتصادی و دیگر مسائل روشن گردد (۲). 💠 در مساله نسبت میان فقه و فلسفه ، می توان به سه دیدگاه اشاره کرد : 1️⃣دیدگاه تباین و تفریق 2️⃣ دیدگاه تداخل و جمع 3️⃣دیدگاه امتداد حکمت 🖇انشا الله ، ادامه بحث و شرح هر یک از دیدگاهها در بخش های آینده خواهد آمد ... (۱) تضاد و تضایف در اینجا به معنای اعتباری آن است . (۲) برگرفته از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با اساتید علوم عقلی حوزه علمیه در سال ۸۲ #امتداد_حکمت #تولید_علم #علوم_انسانی #فقه_منظومه_ای #فقه_و_فلسفه_تضاد_یا_تضایف @almohkamat

🖊روش نوین استنباط فقهی امام خمینی ✍️به قلم استاد موالی زاده: 🔰امام خمینی در ماجرای حکم بازی با شطرنج در سال 1367 در پاسخ به نامه شاگرد فقیهشان می نویسد : «آن گونه كه جنابعالى از اخبار و روايات برداشت داريد، تمدن جديد بكلى بايد از بين برود و مردم كوخ‏نشين بوده و يا براى هميشه در صحراها زندگى نمايند.» ⁉️امام خمینی با وجود تاکید بر روش استنباطی فقه جواهری ، چه انتقادی از استنباط فقهی شاگرد خود داشت ؟ 💠اگر نامه شاگرد امام در اعتراض به حکم فقهی ایشان نسبت به شطرنج را مطالعه کنیم ، شاهد استدلالی فقهی با رعایت قواعد اصولی و فقهی و رجالی و لغت از شاگرد امام هستیم . بنابراین ، وجه نکوهش شدید اللحن امام چیست ؟ ❓روش استنباط فقهی شاگرد امام چه کم داشت و حلقه مفقوده آن در نظر امام خمینی کدام است ؟ 🔶 تامل و تفکر در پاسخ به این پرسش ها به ما کمک می کند تا مسیر علمی خود را به درستی بیابیم . #امام_خمینی #استنباط_فقهی #روش_تحصیل @almohkamat

📣مخاطبین محترم کانال المحکمات جهت ارتباط با #استاد_موالی_زاده به آیدی زیر پیام دهید: #المحکمات 🌐@adminalmohkamat

📚 فقه و فلسفه : تضاد یا تضایف ؟ (۲) ✍به قلم #استاد_موالی_زاده 2⃣ قسمت دوم 💠 در قسمت گذشته گفته شد ، سه دیدگاه در خصوص نسبت میان فقه و فلسفه (حکمت) وجود دارد : ا - دیدگاه تباین ب - دیدگاه تداخل ج - دیدگاه امتداد حکمت حال ، در این قسمت به شرح دیدگاه اول می پردازیم . 📗دیدگاه نخست (دیدگاه تباین)   🔹بر اساس این دیدگاه ، حوزه فلسفه و حکمت با حوزه فقه و احکام شرعی ، تباین تام دارند . دیدگاه تباین را می توان به دو گونه تقریر و شرح داد : 1⃣تقریر اول : تباین بر پایه ملکات نفسانی 🔸همواره در نگاه بسیاری از دانشمندان از زمان های گذشته ، میان علم فقه و علم فلسفه ، تقابلی شبه تضاد حاکم است . تقابلی که ناشی از رویارویی عقل با نقل و یا تعبد با تعقل می باشد . 🔹تعبد به معنای روحیه اطاعت پذیری بی چون و چرا ، و تعقل به معنای روحیه پذیرش با برهان ، دو ملکه از ملکات نفسانی انسان می باشند که در تضاد با همدیگرند . 📎لذا در نگاه این گروه از علما ، با توجه به شکل گیری فقه بر پایه تعبد محض، و پدیداری فلسفه بر تعقل محض ، فقه و فلسفه مثار آن کثرتی خواهند بود که همچون جنس الاجناس ها ، تباین به تمام ذات خواهند داشت بلکه بالاتر از آن ، سبب آسیب دیگری خواهند شد . روحیه لمّی و علت جوی فیلسوف اگر چه برای نیل به یقین برهانی ، قابل ستایش است اما در فقه ، خط قرمز فقیه می باشد . تعبد در فقه به معنای حرمت تلاش برای فهم مناطات احکام است در حالی که ابزار کار فیلسوف ، برهان لم است که از علت به معلول می رسد . 🔺این نگرش در میان هر دو گروه از فلاسفه و فقهاء ، طرفدارانی فراوان در طول تاریخ اسلام دارد ، و همانگونه که فلاسفه از پژوهش فقهی دوری می کنند ، فقهاء هم ، از گرایش به فلسفه و قواعد آن نهی کرده اند. این نگرش ناشی از عداوت فقها با فلسفه یا فلاسفه با فقه نیست بلکه ریشه در باور ایشان به ناسازگاری دو ملکه تعقل محض و تعبد محض در انسان دارد که در هر یک از دانش فقه و فلسفه نمود یافته است .     💢با توجه به این دیدگاه ، نمی توان فیلسوف بود و هم زمان به کار فقهی پرداخت ، و یا فقیه بود و هم زمان از گرایش فلسفی بهره داشت . فیلسوف با عقل و برهان ، سر و کار دارد که پای آن در فقه و استنباط احکام شرعی ، چوبین بُود ، و فقیه هم پیرو تعبد بی چون و چرا در احکام و تسامحات عرفی در موضوعات است که امری بیگانه با فضای فلسفه و سبب لنگ شدن پای فیلسوف خواهد شد . در نتیجه ، فقیه توانمند کسی است که بویی از فلسفه نشنیده باشد ، و فیلسوف نمونه هم باید خود را از انس با مقوله تعبد و تسامحات عرفی برهاند. 💠به یاد دارم در چند سال پیش از این در یکی از نشست های تربیتی ، یکی از اساتید حاضر در جلسه ، اصرار داشت که باید عموم جوانان را از مباحث فلسفی دور نگه داشت تا روحیه تعبد آن ها به احکام شرعی تضعیف نگردد و در امر تقلید از مجتهد دچار سستی نشوند . 🔸برخی از فقهاء با استناد به آیه شریفه «وَ مَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ بِلِسَانِ قَوْمِهِ » (۲) بر این باورند که احکام شرعی و فقهی با زبان عرفی و همه فهم ابلاغ شده است که فیلسوف از فهم آن زبان ناتوان است و فلسفه سبب اعوجاج و کج فهمی در برداشت از متون دینی و شرعی می گردد . (۳) 📌بر این اساس، مصالحه ای نانوشته میان فقها و فلاسفه از گذشته دور تا عصر حاضر شکل گرفته که بر پایه آن هر کس در حوزه علمی و پژوهشی خود بدون تعرض به دیگری پیش رود و پژوهش کند .   🔹بنابراین در طول تاریخ علمی جهان تشیع ، شاهد دو گرایش و دو جریان علمی در میان دانشمندان اسلامی هستیم . یکی جریان علمی حکمت که دانش مادر آن فلسفه است ، و دیگری جریان علمی منقول که سردسته آن علم فقه می باشد . دانشمندانی همانند شیخ طوسی و شیخ مفید و سید مرتضی متخصص علوم فقه ، اصول ، تفسیر و کلام بوده اند ، و در برابر آنها ، فرهیختگانی همچون فارابی و بوعلی سینا و سهروردی که در حکمت نظری و عملی غرق بوده اند و علاوه بر فلسفه ، علوم ریاضی و طبیعی و اخلاق در زمینه های فردی و تدبیر منزل و سیاست مدن را هم فرا می گرفتند . 🖇البته اگر چه بزرگانی در طول تاریخ علمی جهان تشیع همچون علامه حلی و محقق و فاضل نراقی در هر دو فضای علمی تحقیق و پژوهش داشته اند ولی بر تباین فقه و فلسفه و عدم تاثیرگذاری بر هم اصرار داشته اند ، و خود هم تلاش می کردند مرز هر یک را نگه دارند . 🖊ان شااله ، ادامه بحث و شرح تقریر دوم دیدگاه تباین در بخش های آینده خواهد آمد ... پانویس : (۱) تضاد و تضایف در عنوان به معنای اعتباری آن است (۲) سوره ابراهیم ، ۴ (۳) مدارک العروه، اشتهاردی ، ج ۱ ، ص ۱۲۵ #امتداد_حکمت #تولید_علم #علوم_انسانی_اسلامی #فقه_منظومه_ای #فقه_و_فلسفه_تضاد_یا_تضایف @almohkamat

#پیام_شما 🖊سلام علیکم بی زحمت از استاد سوال بفرمایید با توجه به اینکه دروس سطح رو خوب نخوندم والان به مقطع خارج رسیدم چکار کنم که هم بتونم گذشته رو جبران کنم و هم از مباحث خارج استفاده ببرم با تشکر از استاد محترم 🔰پاسخ #استاد_موالی_زاده : سلام علیکم برای جبران اقدام به تکرار فراگیری مواد درسی گذشته نکنید بلکه از روش (تعقیب مساله) ضعفهای علمی را جبران کنید . 📌این روش در پست های بعدی توضیح آن ارائه خواهد شد. #روش_تحصیل @almohkamat

🎙#بشنوید 💠اگر می خواهید در وادی فقه و اصول وارد شوید حتما باید با مقولات ادراکات اعتباری آشنا شوید 📌ویژگی کتاب الشخص الاعتباری ... 🔰#استاد_موالی_زاده تبیین میکنند. #فقه #اصول #الشخص_الاعتباری @almohkamat

❇️لیست تدریس ها استاد سید فرید موالی زاده ❇️سال تحصیلی 1402_1403 💢دروس موسسات فقهی: 1️⃣فقه العقود مبحث احکام الملک 2️⃣ مناهج الوصول الی علم الاصول جلد دوم باب ضد 3⃣ سیری در فلسفه علامه طباطبایی 🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺 🖇 همچنین دروس: 📌انسان شناسی حکمی بر اساس رساله الانسان 📌و تمهیدالکفایه هم به مرور در کانال بارگزاری خواهد شد. #المحکمات #استاد_موالی_زاده @mavalyzade_ir

🖊حجاب و آزادی 5⃣نوشتار پنجم از سلسله بحث های «مساله حجاب» ✍به قلم#استاد_موالی_زاده: 🔹حجاب در اسلام نه تنها آزادی های فردی را سلب نمی کند بلکه به حفظ آزادی اجتماعی زن و به فعلیت رساندن آن کمک می کند . حجاب سبب می شود بانوان آزادانه و بدون ترس از آزارها ی مردان ، از حقوق اجتماعی خود در عرصه های علمی ، سیاسی ، فرهنگی و اقتصادی بهره ببرند . 🖊آزادی اجتماعی و امنیت روانی : 🔸یکی از شرایط اصلی برخورداری افراد از آزادی اجتماعی ، حفظ امنیت روانی ایشان است . در آیه حجاب تعبیر « فَلاَ يُؤْذَيْنَ » آمده که نشان می دهد حفظ امنیت روانی زنان در اجتماع از علل اصلی تصویب قانون حجاب در اسلام است تا زنان آزادانه بتوانند از حقوق خود بهره مند گردند که رفتن به مسجد جهت عبادت ، از نمونه آنهاست . 📌زن در محیط های بی حجاب دو راه بیشتر ندارد : یا آنکه به جهت ترس از حضور در اجتماع ، عطای بهره مندی از حقوق اجتماعی را به لقایش ببخشد و اسیر کنج خانه شود ، یا آنکه دل نازک خود را به دریای اجتماع نا امن و بی رحم مردان زند و برای استفاده از حقوق اجتماعی خود ، آسیب های روانی و بدنی را به جان بخرد و در آخر مجبور به راه اندازی جنبش ( me too )1 شود که آنهم دسیسه ای است از سوی مردان برای جلوگیری از گرایش زنان به حجاب و پوشش . ⁉️پوشش ، حق یا تکلیف ؟ ❓پرسش : انتخاب نوع لباس و پوشش از حقوق طبیعی و اولیه هر انسانی است که اسلام با قانون حجاب ، سبب سلب این حق از زنان شده است ؟ ✅پاسخ : بر اساس آیه «يا بَنِي آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنا عَلَيْكُمْ لِباساً يُوارِي سَوْآتِكُمْ وَ رِيشاً» (اعراف/26) ، خداوند متعال ، لباس را بر انسان فرو فرستاد تا هم اندام خاص خود را با آن بپوشانند ( يُوارِي سَوْآتِكُمْ ) ، و هم مایه زینت و زیبایی ایشان گردد ( وَ رِيشاً ) . 🖇با توجه به دو فایده ذکر شده در آیه شریفه ، انسان نسبت به لباس و پوش ش خود ، هم حق دارد و هم تکلیف . نسبت به اصل پوشش بر اساس موازین شرعی ، تکلیف دارد تا مرتکب گناه برهنگی نگردد ، و حق دارد لباسی انتخاب کند که مایه زیبایی و جمال او شود ؛ زیرا در کتاب اصول کافی آمده است : «انّ الله یُحِبّ الجَمَال و التَجَمُّل » . ( البته «تجمّل» با «تبرّج» تفاوت دارد و بانوان نباید گرفتار خودنمایی با حجاب گرد ن د که پدیده حجاب استایل ها در کشورهای اسلامی ، زمینه را برای بی حجابی فراهم می کند . در آینده به این موضوع خواهیم پرداخت) 📌بنابراین ، آزادی در انتخاب لباس و پوشش هیچ منافاتی با تصویب قوانینی در رابطه با حدود و نوع لباس نخواهد داشت ؛ زیرا موضوع پوشش و لباس با آنکه مربوط به احوالات فردی است اما از شئون حکمرانی هر جامعه ای بشمار می رود . 📚1 . me too جنبشی است در فضای مجازی برای نشان دادن شیوع گسترده تجاوز و آزار جنسی زنان به ویژه در محیط کار و محکوم کردن آن #حجاب #آزادی #پوشش @almohkamat

📌 تفاوت محوریت انسان در "اومانیسم" و "اسلام" در چیست؟ 💠 پاسخ را بشنوید! 🎙 استاد سید فرید موالی زاده #انسان_شناسی #استاد_موالی_زاده #فقه_الخمینی @fegh_alkhomeini

☘اَلسَّلامُ عَلَیْک ِ یابِنْتَ رَسوُل ِ اللّه ِ، اَلسَّلامُ عَلَیْک ِ یابِنْتَ فاطِمَهَ وَ خَدیجَهَ، اَلسَّلامُ عَلَیْک ِ یابِنْتَ اَمیر ِ الْمُؤْمِنینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْک ِ یابِنْتَ الْحَسَن ِ وَ الْحُسَیْن ِ اَلسَّلامُ عَلَیْک ِ یابِنْتَ وَلِیِّ اللّه ِ، اَلسَّلامُ عَلَیْک ِ یا اُخْتَ وَلِیِّ اللّه ِ، اَلسَّلامُ عَلَیْک ِ یا عَمَّهَ وَلِیِّ اللّه ِ، اَلسَّلامُ عَلَیْک ِ یابِنْتَ موُسَی بْن ِ جَعْفَر، وَ رَحْمَهُ اللّه ِ وَ بَرَکاتُهُ. 🍀اَلسَّلامُ عَلَیْک ِ، عَرَّفَ اللّهُ بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمْ فِی الْجَنَّه ِ، وَ حَشَرَنا فی زُمْرَتِکُمْ، وَ أَوَرَدْنا حَوْضَ نَبِیِّکُمْ، وَ سَقانا بِکَأْس ِ جَدِّ کُمْ مِنْ یَد ِ عَلِی ِّ بْن ِ اَبی طالِب، صَلَواتُ اللّه عَلَیْکُمْ، أَسْئَلُ اللّه أَنْ یُر ِیَنا فیکُمُ السُّروُرَ وَ الْفَرَجَ، وَ أَنْ یَجْمَعَنا وَ إِیّاکُمْ فی زُمْرَه ِ جَدِّکُمْ مُحَمَّد، صَلَّی اللّهُ عَلَیْه ِ وَ آلِه ِ، وَ أَنْ لا یَسْلُبَنا مَعْر ِ فَتَکُمْ، إِنَّهُ وَلِیِّ قَدیرٌ. 🌱یا سَیِّدی، اَللّهُمَّ وَ رِضاکَ وَ الدّارَ الْآخِرَهِ. یا فاطِمَهُ ا ِشْفَعی لی فِی الْجَنَّه ِ، فَا ِنَّ لَکَ عِنْدَاللّْه ِ شَأْناً مِنَ الشَّأْن ِ  🌹سالروز ورود #حضرت_معصومه سلام الله علیها به قم مبارک باد. @almohkamat