تعامل دین، فیزیک و فلسفه، فرصتی جهانی برای مقابله با خداناباوری 🔹 نگاهی گذرا به مهم‌ترین نکات استاد مهدی گلشنی، برنده جایزه #علم_و_دین بنیاد تمپلتون انگلیس در نشست علمی «احیای دین و فلسفه در جهان غرب در دهه‌های اخیر»: 1️⃣ ما ایرانیان متأسفانه گرفتار بیماری خودباختگی هستیم و محصولات فکری غرب علیه الهیات و فلسفه را به‌سرعت ترجمه کرده ولی نسبت به موج گرایش‌های جدید به دین و فلسفه بی‌تفاوتیم. 2️⃣ در سه حوزه علوم انسانی، فلسفه و دین اتفاقات بسیار خوبی در غرب افتاده و فرصتی را برای خداباوران ایجاد کرده است و باید از این فرصت استفاده کنیم. 3️⃣ یک نمونه از این فرصت‌ها، اعتراف برخی از فیلسوفان علم و اندیشمندان بزرگ نظیر #پوپر به ناتوانی علم در پاسخگویی به برخی پرسش‌های بنیادین است. اینکه «ارزش‌های اخلاقی از کجا آمده‌اند و چرا باید آنها را رعایت کرد؟» یا اینکه «من از کجا آمدهام، آمدنم بهر چه بود؟» عرصه‌هایی برای ورود دوباره فلسفه و الهیات به دنیای اندیشه انسان غربی فراهم کرد. 4️⃣ نمونه دیگری که زمینه را برای ورود فلسفه و الهیات در عصر علم فراهم کرده است، پذیرش اصل #علیت به‌عنوان اصلی فراگیر در جهان طبیعت و جهان اتمهاست. با طرح نظریه #کوانتوم توسط #هایزنبرگ، برخی شانس و #تصادف را اصل حاکم در دنیای اتم‌ها دانسته و آن را به جهان مافوق اتم تسری دادند. اینان جهان را بی‌هدف می‌دانستند و این امر در کنار نظریه تکامل و پوزیتویسم منطقی، روی‌گردانی از دین و فلسفه را تشدید می‌کرد. اما بلافاصله در برابر رویکرد پوچ‌انگاری جهان، بسیاری از دانشمندان مخالفت کرده و اظهار کردند اگر جهان بی‌هدف است برای چه ما کار علمی می‌کنیم؟ ایرادها و واکنش‌هایی از این دست باعث شد برخی طرفداران پوچگرایی، از موضع خود عقب‌نشینی کرده و به هدفمندی جهان اعتراف کرده و اذعان کردند که هر چه پیشتر می‌رویم، کشف هدف دنیا دشوارتر می‌شود. 5️⃣ همچنین طرح نظریه تنظیم دقیق ثابتات فیزیکی جهان، نمونه دیگری است که زمینه برای برای ورود مجدد خداباوری فراهم کرده است. سخن در این است که اساساً پیدایش حیات به وجود تنظیم رابطه‌ی شگفت‌انگیز و خارق‌العاده‌ای میان انرژی هسته‌ای قوی و ضعیف، نیروی جاذبه و الکترومغناطیس وابسته است که اگر این رابطه‌ای ذره‌ای غیر از آنچه رخ داده است، می‌بود، جهان شکل نمیگرفت. در اینجا نیز علم ناتوان از توجیه است و خداباوران به کمک علم آمده و به وجود و نقش خداوند در پیدایش جهان تأکید می‌کنند. 6️⃣ از آنجا که امروزه شبهات #خداناباوران کمتر رنگ و لعاب فلسفی و بیشتر سبقه علمی به خود گرفته‌اند، باید در میان طلاب و حوزویان، گروهی در علوم روز متخصص شوند تا بتوانند با سلاح دین، فلسفه و علم به مقابله با علم‌گرایان برخیزند. #گزارش بر گرفته از کانال فلسفه دین اسلامی 🌱اندیشه رضوان https://eitaa.com/andishehrezvan_offical 📎www.andishehrezvan.ir

نقد هیوم به استقراگرایان ♦️ #الحاد گرایان جدید مدعی علمی بودن حرف‌های خود هستند و برخی از آنها در #فلسفۀ_علم «استقراگرا» به شمار می‌روند. 🔷 هیوم با وجود گرایش تجربه‌گرایانه خود، اما از استقراء گرایی انتقاد کرده است. او در آثارش هرچند اصطلاح «استقراء» را به کار نبرده است، اما در نقد خود به مسأله #علیت، باقوت تمام آن را به چالش می‌کشد. 🔻طبق استدلال هیوم. هیچ تعدادی از اخبار و مشاهدت انفرادی هر چقدر هم زیاد باشد، از نظر منطقی مستلزم یک خبر کلّی نیست. 📚وی می‌نویسد: «حافظه ما به ما فقط کثرتی از مصادیق را نشان می‌دهد که در آن مصادیق، همواره اجسام، حرکات يا کیفیات مشابه را در روابطی مشابه می‌يايیم. از تکرار صرف هر انطباع گذشته، ولو تا بی‌نهایت، هرگز تصور اصیل جدیدی (مثلا تصور پیوند ضروری) به وجود نمی‌آید و در این باب تفاوتی میان یکی بودن یا بی‌شمار بودن مشاهدات و انطباعات. وجود ندارد». #تجربه_گرایی 🌱اندیشه رضوان 📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام

علیت؛ انکار ناشدنی است! 🔹یکی از چالش‌هایی که امروزه در زیست‌شناسی، کیهان‌شناسی و مکانیک کوانتوم و... گاهی از آن سخن گفته می‌شود، مسئله علیت است. 🔸امروزه برخی مدعی هستند که در این دانش‌ها، علیت نقض شده است و دیگر نمی‌توان به عنوان یک اصل از آن استفاده کرد. از طرف دیگر، علیت زیربنای الهیات ادیان است. 🔺بر این اساس، اگر علیت نقض شود، الهیات نیز نقض و انکار می‌شود. 📌این در حالی است که اگر علیت انکار شود بایستی تمام قواعد فیزیک و طبیعی را انکار کرد؛ چراکه تمام گزاره‌های علوم تجربی، بر بنیان علیت استوار است. ▪️در واقع انکار علیت نه تنها الهیات را نقض می‌کند بلکه تمام دانش‌های تجربی را نیز نقض می‌کند. #علیت #آتئیسم #خداشناسی 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

شاخصه اصلی علیت؟ 🔹امروزه مباحث مختلف طبیعی و فراطبیعی (متافیزیکی) پیرامون علیت مطرح است 🔸اینکه آیا قانون علیت صادق و موجه است؟ 🔺بخشی از علم جدید در این حوزه مدعی به چالش کشیدن علیت است. ▪️نمونه مهم این نظریات، فروکاستن علیت به توالی پدیده‌ها توسط هیوم است. 📌اینکه علیت، به معنای توالی پدیده‌ها و نوعی کنارهم بودن است؛ نه رابطه خاص و ضروری و واقعی. (کاپلستون، ترجمه اعلمی، ج 5، ص 293) 🔹بر این اساس، شاخصه مهم علیت ضرورت است که هیوم منکر آن است ولی علیت‌گرایان به آن باور دارند. #علیت #اندیشمندان #هیوم #آتئیسم #خداشناسی 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

هیوم، علیت و جنگ با قوانین طبیعی 🔹یکی از چالش‌های نظریه هیوم آن است که اگر علیت، به توالی پدیده‌ها فروکاسته و در نتیجه انکار شود، بنابراین چگونه می‌توان اصل یکنواختی طبیعت را تبیین کرد؟! 🔹به عبارت دیگر تا زمانی که علیت به عنوان یک رابطه ضروری پذیرفته نشود، نمی‌توان در علوم طبیعی (فیزیک، شیمی، زیست و...) و نیز علوم انسانی (روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و...) قانونی تولید کرد. 🔸در واقع اگر علیت انکار شود، رابطه ضروری بین پدیده‌ها نیز انکار می‌شود و هنگامی که هیچ رابطه ضروری وجود نداشته باشد، پس یعنی هر پدیده‌ای ممکن است در شرایطی رخ دهد که در شرایط مشابه دیگر رخ نمی‌دهد. 🔹بنابراین هیچ گاه نمی‌توان هیچ قانون علمی را به عنوان قانون علمی در نظر گرفت. 📌ولی آیا به راستی خود هیوم در حالی که با این قوانین زندگی می‌کند، به چنین چیزی پایبند می‌شود؟! #علیت #اندیشمندان #هیوم #آتئیسم #خداشناسی 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

هیوم، علیت و جنگ با قوانین طبیعی 🔹یکی از چالش‌های نظریه هیوم آن است که اگر علیت، به توالی پدیده‌ها فروکاسته و در نتیجه انکار شود، بنابراین چگونه می‌توان اصل یکنواختی طبیعت را تبیین کرد؟! 🔹به عبارت دیگر تا زمانی که علیت به عنوان یک رابطه ضروری پذیرفته نشود، نمی‌توان در علوم طبیعی (فیزیک، شیمی، زیست و...) و نیز علوم انسانی (روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و...) قانونی تولید کرد. 🔸در واقع اگر علیت انکار شود، رابطه ضروری بین پدیده‌ها نیز انکار می‌شود و هنگامی که هیچ رابطه ضروری وجود نداشته باشد، پس یعنی هر پدیده‌ای ممکن است در شرایطی رخ دهد که در شرایط مشابه دیگر رخ نمی‌دهد. 🔹بنابراین هیچ گاه نمی‌توان هیچ قانون علمی را به عنوان قانون علمی در نظر گرفت. 📌ولی آیا به راستی خود هیوم در حالی که با این قوانین زندگی می‌کند، به چنین چیزی پایبند می‌شود؟! #علیت #اندیشمندان #هیوم #آتئیسم #خداشناسی 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

خدای بی علت و جهان نیازمند؟ 🔹 از نگاه #آتئیسم یکی از مشکلات مسئله خدا آن است که چگونه خداباوران جهان را نیازمند خدایی بی‌نیاز از علت می‌دانند؟ اگر بی‌نیازی از علت ممکن است، چرا همین سخن را برای جهان نزنیم؟! 🔸ولی جالب است که اساساً خداباوران معتقد نیستند که هرچه وجود دارد نیاز به علت دارد 🔺اگر شرط نیازمندی به علت، وجود می‌بود، بایستی برای خدا هم به دنبال علت می‌گشتیم! از نگاه خداباوران، ملاک و شرط نیازمندی به علت، نقص و محدودیت است (به بیان فلسفی: امکان وجود) ▪️در نتیجه فقط موجودات محدود و ناقص هستند که به علت نیازمندند 🔺 در این صورت طبیعی است که خدای کامل نیازمند علت نیست ولی طبیعت به سبب محدودیتی که دارد، نیازمند علت است. #علیت #خداباوری #خداناباوری #خدا 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official