📚 آثار منتشر شده حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله»: 📌نام کتاب: « پندهای سعادت » جلد دوم سلسله درس های اخلاق آیت الله محمد مهدی شب زنده دار«دام ظله» 🔷 توضیحات: مجموعه حاضر سلسه درس های اخلاق حضرت #آیت_الله_محمد_مهدی_شب_زنده_دار_جهرمی است که در شب‌های چهارشنبه در مؤسسه بقیة الله الاعظم عجل الله تعالی فرجه الشریف در جمع مشتاقان مباحث اخلاقی بیان شده است. حضرت استاد با توجه به خوشه چینی از محضر اساتید بزرگ اخلاق و اشراف بر مباحث اخلاقی و با در نظر گرفتن مقتضیات زمان، مباحثی را طرح نموده اند که می تواند برای پیمودن طریق معرفت الهی راه گشا باشد. در پیاده سازی و تقریر مباحث، کوشش شده، شیوه و بیان ایشان حفظ شود و تلاش شده آیات و روایات، مستند و ترجمه شده به خوانندگان ارائه گردد. این کتاب دارای دو فصل و مجموعا بیست وسه درس می‌باشد. فصلهای کتاب: 1️⃣فصل اول : درسهایی برای تعالی و خودسازی 2️⃣فصل دوم: وصیت های امیرالمؤمنین (علیه السلام) به فرزند خویش 📖 تعداد صفحه: 261 #آثار #اخلاق #پندهای_سعادت_جلد_دو 🔗 @book_feghahat

💠اشکال #محقق_خویی «ره» به استصحاب در متضایفین 🔰حضرت #استاد_شب_زنده_دار «دام ظله»: در متضایفین، با یقین سابق به یکی از متضایفین، یقین سابق در دیگری نیز محقق می‌شود و با وجود یقین سابق به دیگری و شک لاحق نسبت به بقای آن، ارکان استصحاب در آن تمام می شود و می توان در خود آن دیگری استصحاب جاری نمود. بنابراین اینگونه نیست با استصحاب بنوّت، آثار ابوّت نیز بار شود بلکه در خود ابوّت نیز استصحاب جاری می شود. «و ما ذكره في المتضايفات من الملازمة في التعبد مسلّم إلّا أنّه خارج عن محل الكلام، إذ الكلام فيما إذا كان الملزوم فقط مورداً للتعبد و متعلقاً لليقين و الشك، كما ذكرنا في أوّل هذا التنبيه، و المتضايفان كلاهما مورد للتعبد الاستصحابي، فانّه لا يمكن اليقين بأُبوّة زيد لعمرو بلا يقين ببنوّة عمرو لزيد، و كذا سائر المتضايفات، فيجري الاستصحاب في نفس اللازم بلا احتياج إلى القول بالأصل المثبت. هذا إن كان مراده عنوان المتضايفين كما هو الظاهر.» 🔵مراد مرحوم آخوند از استصحاب متضایفین (ابوّت و بنوّت) 🔸اگر مراد از استصحاب ابوّت و نبوّت (متضایفین)، #تعبّد_به_عنوان باشد – همانطر که از ظاهر کلام استفاده می شود: استصحاب عنوان جاری می شود و امکان استصحاب هر دو عنوان وجود دارد؛ به عنوان مثال در سابق فرزند زید زنده بود و عنوان ابوّت صادق بود با شک در حیات فرزند او، در عنوان ابوّت شک می شود. می توان استصحاب عنوان ابوّت را جاری نمود. 🔹اگر مراد، #تعبّد_به_ذات_أب_و_إبن – نه عنوان – باشد: این اصل مثبت است و با سایر موارد غیر حجّت اصل مثبت، هیچ تفاوتی ندارد؛ به عنوان مثال اگر لازمه بقاء زید و استمرار حیات او، پدر شدن او است و پدر شدن او ملازم با فرزند داشتن اوست و با استصحاب حیات زید، احکام و آثار پسر داشتن بار شود. «و إن كان مراده ذات المتضايفين، بأن كان ذات زيد و هو الأب مورداً للتعبد الاستصحابي، كما إذا كان وجوده متيقناً فشك في بقائه و أردنا أن نرتّب على بقائه وجود الابن مثلًا، بدعوى الملازمة بين بقائه إلى الآن و تولد الابن منه، فهذا من أوضح مصاديق الأصل المثبت، و لا تصح دعوى الملازمة العرفية بين التعبد ببقاء زيد و التعبد بوجود ولده، فانّ التعبد ببقاء زيد و ترتيب آثاره الشرعية كحرمة تزويج زوجته مثلًا و عدم التعبد بوجود الولد له بمكان من الامكان عرفاً، فانّه لا ملازمة بين بقائه الواقعي و وجود الولد، فضلًا عن البقاء التعبدي.» 🟢 نکته نسبت به اشکال محقق خویی: البته باید توجه داشت که نباید بین دو مطلب خلط نمود: (استصحاب در طرف دیگر متضایفین (ابوّت) به جهت تمام بودن ارکان استصحاب در طرف دیگر (بنوّت) جاری نمی شود) و (نیازی به جریان استصحاب در طرف دیگر (ابوّت) به جهت مجرا داشتن یک طرف (بنوّت) نیست) مجرا داشتن استصحاب یک طرف (بنوّت) منافاتی با استصحاب طرف دیگر (ابوّت) و متکفّل بودن این استصحاب برای اثبات عنوانِ ملازم آن (بنوّت) ندارد. بنابراین عنوان (بنوّت) از دو طریق ثابت می شود: 1️⃣یکی از طریق جریان استصحاب در خود این عنوان 2️⃣ دیگری از طریق جریان استصحاب در عنوان ملازم آن یعنی (ابوّت) مانند مواردی که دو روایت یک مضمون را به اثبات می رسانند و برای مستند فتوای هر یک از این دو روایت را می توان مطرح نمود. در این مورد هم هر دو استصحاب می توانند به عنوان حجّـت مطرح شوند. شاید محقق خویی نیز همین مطلب را بیان می فرمایند. 📚 برگرفته از دروس خارج اصول حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (1403/02/10) #آثار #اصول #اشکال_محقق_خویی #استصحاب_در_متضایفین 🔗 @book_feghahat

▪️حضور حضرت آیت الله شب زنده دار «دام ظله» در مراسم تشییع پیکر شهدای خدمت. قم المقدسه۱۴۰۳/۰۳/۰۱ 🔗@pand_saadat

🎥روایت آیت الله شب زنده دار از اخلاص و فروتنی شهید خدمت حجت الاسلام و المسلمین رئیسی رحمه الله ⬛عضو محترم فقهای شورای نگهبان،شهیدسید ابراهیم رئیسی را نماد اخلاص، فروتنی و از خود گذشتگی در مسیر هدف، توصیف و تعابیر بکار برده شده از سوی رهبر معظم انقلاب را مدال افتخاری برای این شهید والا مقام و همراهان توصیف کرد. 🔗@pand_saadat

▪️بیانات حضرت آیت الله شب زنده دار «دام ظله» پیرامون حادثه بسیار اسفناک ارتحال شهادت گونه ریاست محترم جمهور و همراهان آغاز جلسه درس خارج فقه، مسجد اعظم، ۱۴۰۳/۰۳/۰۵ ✔️این حادثه، حادثه ای بسیار غم انگیز و پر خسارتی برای کشور بود. اما خدای متعال گاهی برخی امور که به ظاهر مصیبت است، اما در باطن آن نعمت و الطاف خفیه حق تعالی وجود دارد. ✔️ریس جمهور فقید ما و همراهان مصداق تعابیری است که امام جواد علیه السلام برای علی بن مهزیار بیان فرمودند: دلسوز، فرمانبردار، خدمتگذار، بزرگ می داشتید آنچه که در شریعت باید بزرگ داشته شود، هم قیام می کردید به آنچه که بر تو واجب است. 🔸متن روایت: بسم الله الرحمن الرحیم یا علی احسن الله جزاک و اسکنک جنته و منعک من الخزي فی الدنیا و الآخرة و حشرک الله معنا. یا علی قد بلوتک و خیرتک فی النصیحة و الطاعة و الخدمة و التوفیر و القیام بما یحب علیک. فلو قلت اني لم ار مثلک لرجوت ان اکون صادقا فجزاک الله جنان الفردوس نزلا فما خفی علی مقامک و لا خدمتک فی الحر و البرد، فی اللیل و النهار فاسأل الله اذا جمع الخلائق للقیامة ان یحبوک برحمته تغتبط بها انه سمیع الدعاء. کتاب الغیبة شیخ طـوسی،ص ۶۲۲ 🔗@pand_saadat

📚 آثار منتشر شده حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله»: 📌نام کتاب: « آیین علم آموزی » برگرفته از دروس و فرمایشات حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله» 🔷 توضیحات: 👇👇👇👇 #آثار #آیین_علم_آموزی 🔗 @book_feghahat

📚 آثار منتشر شده حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله»: 📌نام کتاب: « آیین علم آموزی » برگرفته از دروس و فرمایشات حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله» 🔷 توضیحات: خدای متعال این توانایی را دارد که بدون مقدمات ابزاری نیز موفقیت را عنایت بفرماید و راه ها را باز کند؛ اما حکمتش، جز در موارد اندک، به این تعلق گرفته است که ابتدا اسباب آن فراهم شود؛ اسباب علم آموزی صحیح نیز به کارگیری سنن و روش های کارآمد حوزه است که بزرگانی مثل شیخ انصاری و ملاصدرا و ... را تحویل داده اند لذا این کتاب به سنن حوزه پرداخته است؛ و دارای 2 فصل می باشد. در فصل اول کتاب آیین علم آموزی، به حجیت سنت ها پرداخته و اینکه آیا باید از سنن حوزه استفاده کرد یا باید آنها را کنار گذاشت؟ دلیل و مناط هر کدام بیان شده؟ در فصل دوم کتاب، سنت های کارآمد با توضیح کامل احصاء و بیان شده است؛ سننی همچون: انتخاب آزاد استاد، تقریر، تفکر و ... . معظم له نتیجه داشتن تحصیل و علم آموزی را منوط به رعایت این سنن دانسته و در غیر این صورت حتی اگر 20 سال هم طلبه در درس خارج شرکت کند ولی این سنن را رعایت نکند، به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. محتوای این کتاب جمع آوری شده بیانات حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله» در طول 14 سال در مجامع علمی مختلف در قم و مشهد در درس های خارج و سطح و همایش ها می-باشد که این بیانات دسته بندی و عنوان زنی شده و با حذف موارد تکراری تقدیم شما مخاطبین می گردد که تمامی این مطالب دارای آدرس و مستند می باشد. قطعا در این مسیر بلند و سخت باید از بزرگانی استفاده کرد که مسیر را طی کرده و به قله اجتهاد دست یافته اند، به تاریخ و سنن حوزه اشراف دارند، ارتباط و شناخت خوبی به طلاب و اساتید و ارکان حوزوی دارند و آیت الله شب زنده دار که مدرس چندین ساله حوزه، مدیر موسسه بقیة الله و عضو شورای عالی دارای این ویژگی ها هستند. 📖 تعداد صفحه: 175 #آثار #آیین_علم_آموزی 🔗 @book_feghahat

💠 عدم حجیت خبر واحد در صورت تعارض بعضی از فقرات آن خبر با مسلّمات فقه 🔰حضرت #استاد_شب_زنده_دار «دام ظله»: بحث در این است که اگر در یک روایتی مثل روایت محمد بن قیس که از جمله مستندات صحت بیع فضولی است، بعضی از فقرات آن با مسلمات فقه ناسازگاری داشت، در فقرات دیگر آن که جزم به واقع وجود ندارد و معلوم نیست که چنین فقراتی از شارع صادر شده است، عقلاء به آن فقرات دیگر نیز اعتنائی نمی کنند... و عدم حجیت این فقرات نیز بنا بر هر دو مبنی است؛ یعنی چه مبنای کسانی که خبر ثقه را حجت می دانند و چه بنا بر مبنای کسانی که خبر موثوق الصدور را حجت می دانند. در زمینه حجیت خبر واحد دو مبنی وجود دارد که طبق هر دو مبنا چنین خبری حجت نمی باشد: الف: حجیت خبر ثقه: بعضی از اصولیون می فرمایند: برای حجیت یک خبر کافی است که راوی آن خبر، شخص ثقه ای باشد و نیازی به وثوق خبر نمی باشد. ب: عده ی دیگری از اصولیون کما نسب الی السید السیستانی می فرمایند: خبر واحدی حجت است که وثوق به صدور آن داشته باشیم و الا اگر وثوقی به آن خبر نداشته باشیم، آن خبر حجت نمی باشد. بیان استاد معظم این است که اگر ما مبنی اول را اتخاذ بکنیم، چنین خبری که بعضی از فقرات آن با مسلمات فقه ناسازگار است، حجت نمی باشد؛ زیرا طبق این مبنا یکی از ارکان شخص ثقه این است که علاوه بر صادق بودن، ضابط نیز باشد و هنگامی که چنین خبری با این ناسازگاری بیان می کند معلوم می شود که این راوی انسان ضابطی نمی باشد، هر چند ممکن است این شخص در کل انسان ضابطی باشد ولی در این روایت و این واقعه از ضبط برخوردار نمی باشد. و این امر مثل شهود شاهد است به این بیان که اگر در دادگاه یک شاهد به موارد مختلفی شهادت داد ولی بعضی از آن شهادت‌ها واقعیت نداشته باشد، در این صورت رویۀ قضایی و عقلائی بر این است که به آن شهادت های دیگر از ایشان که جزم به کذب و یا صدق آنها نیز ندارند، ترتیب اثر نمی دهند. و اگر مبنی دوم را نیز اتخاذ بکنیم، باز چنین خبری نیز حجت نمی باشد؛ زیرا با وجود فقرات ناسازگار با مسلمات فقه، دیگر نسبت به فقرات دیگر نیز وثوقی پیدا نمی شود. به بیان دیگر اگر دلیل حجیت خبر واحد، سیرۀ عقلاء باشد، عقلاء در اخباری که بعضی از فقرات آن با مسلمات فقه ناسازگار باشد، سیره ای بر حجیت آن اخبار ندارند. و اگر دلیل حجیت خبر واحد، ادلۀ لفظی باشد، با وجود چنین سیره ای بین عقلاء، اطلاقی برای آن ادله صورت نمی گیرد بلکه قدر متیقن از آن ادله در صورتی است که روای خبر، شخص ثقه و ضابطی باشد و وثاقت و ضابط بودن او احراز شده باشد. البته بعضی از فقهاء مثل مرحوم خوئی که قائل به تبعیض در حجیت هستند، در این گونه اخبار، آن فقرات دیگر که مجتهد جزم به واقع آنها ندارد را حجت می داند. زیرا ایشان در بحث اخبار قائل به انحلال هستند؛ به این معنا که هر فقره ای از روایت طویل، در حکم یک روایت و خبر مستقل است. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (1400/09/08) #آثار #اصول #عدم_حجیت_خبر_واحد 🔗 @book_feghahat

💠 جایگاه ذهن عرفی و عقلی در اجتهاد 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": 🔹 هر چند ممکن است برهان صدّیقین از آیه‌ شریفه‌ «شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُو» (آل عمران: 18) استفاده ‌شود؛ اما مدتها باید بگذرد تا یک ملاصدرایی پیدا شود و آن برهان صدیقین را درک کند. یعنی این سخن عقلی را از آن آیه استخراج کند، که آفتاب آمد دلیل آفتاب. 🔸 اما در باب فروعات فقهی و امثال این‌ها که شامل کارهای روزمره‌ و وظایف مردم است، تنها #متفاهم_عرفی حجت است. لذا فقیهی که در اثر مزاوله‌ علوم عقلیه‌دقیقه، خاصیت فهم عرفی‌اش را از دست داده باشد، فقاهت و #تقلید از او محل اشکال واقع می‌شود. 🔹 همانطور که فقیهی که عرفی شده‌ ــ که البته بسیار هم خوب است ــ اگر بخواهد در یک برهان #عقلی اشکال‌ کند، ممکن است آنجا را خراب کند؛ چون در براهین عقلی اشکالات دقیقی وجود دارد، که فقیه عرفی در اثر آن ذهن خیلی صاف و عرفی خودش توجه به آن مناقشات نمی‌کند و مغالطه‌ها را کشف نمی‌کند. 👈🏻 لذا فقیهی که خداوند متعال روزی‌اش کرده که ذوالریاستین و جامع بین هر دو باشد، اگر در مسائل عقلی وارد شود، مثل یک فیلسوف دقیق و عقلی وارد خواهد شد و اگر در فقه وارد شود، یک فهم عرفی صحیح خواهد داشت. البته این افراد نادر هستند، اما هستند کسانی که این دو مقام را با همدیگر می‌توانند جمع کنند. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه استاد #شب‌زنده‌دار (1397ش) #نکات_اجتهادی #جایگاه_ذهن_عرفی_و_عقلی_در_اجتهاد 🔗 @book_feghahat

📷 | گزارش تصویری 🔰 آخرین جلسه درس خارج فقه #حضرت_آیت_الله_شب_زنده_دار«دام ظله» مسجد اعظم شبستان۳ 📆 1403/03/13 #عکس #گزارش_تصویری 🔗 @pand_saadat

📷 | گزارش تصویری 🔰 آخرین جلسه درس خارج فقه #حضرت_آیت_الله_شب_زنده_دار«دام ظله» مسجد اعظم شبستان۳ 📆 1403/03/13 #عکس #گزارش_تصویری 🔗 @pand_saadat

🔰 نفوذ بصیرت، از ویژگی‌های حضرت امام خمینی «ره» ✅حضرت استاد شب زنده دار «دام ظله»: 🔹یکی از نعمت‌های خداوند متعال به حضرت امام(رضوان‌الله‌علیه) همین بود که نفوذ بصیرت داشتند. یک سری وقایع و اتفاقاتی که شاید خیلی افراد پشت پرده‌های آن را اصلاً متوجه نمی‌شدند، ایشان متوجه می‌شدند و آن را می‌گفتند. نفوذ بصیرت، عنایت و موهبت الهی است که خدای متعال به برخی افراد عطا می‌کند. 🔹یکی از راه‌های کسب این امور، دعا است که انسان از خدا بخواهد که خدایا! این خصوصیت را به من عطا کن. البته تعلیم و تعلّم هم در این امر موثر است. #پندهای_سعادت #بیانات #امام_خمینی_رحمه_الله_علیه #چهاردهم_خرداد 🔗 @pand_saadat

🔹آخرین جلسه درس خارج فقه حضرت آیت الله شب زنده دار«دام ظله» با موضوع شخصیت جامع حضرت امام خمینی رحمه الله 📖 جلسه ۹۳ 🗓 یک شنبه ۱۴۰۳/۰۳/۱۳ @feghahat_ir

💠 انقلاب در وصف و تفاوت آن با انقلاب نسبت 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": 🔹 در #انقلاب_نسبت، آن چیزی که تغییر می کند، نسبت بین دو روایت است؛ مثلا وقتی دو روایت با هم تباین کلی دارند به واسطه دلیل سومی، نسبتشان تغییر پیدا می‌کند. یعنی یکی از آنها تخصیص می‌خورد و بعد از تخصیص، أخص مطلق از دیگری می‌شود. 🔸 اما در #انقلاب_وصف، صرفاً جایگاه‌ها روشن می‌شود و نسبت‌ها تغییری نمی‌کنند و شبیه شاهد جمع است. 👈🏻 به عنوان مثال: در بحث امر به معروف یک طایفه می گوید رفق و مدارا داشته باشید و طایفه دیگر روایات می گوید با شدت و حدت برخورد کنید. اگر این دو طایفه ابتداءً درگیری داشته باشند، به برکت روایات طایفه سوم که مفسّر و حاکم هستند تعارضشان با انقلاب وصف بر طرف می‌شود، طایفه سوم می‌گوید: «آنجایی که گفتم رفق به خرج بده نظر به مواردی داشتم که نیاز به خشونت ندارند، آنجایی که گفتم اعمال شدت بکن هم مقصودم مواضعی بوده که مراتب قبلی موثر نیستند و راهکار منحصر در ضرب و جرح و قطع و امثال آن‌ها است». 🔹 این اتفاق نظیر #شاهد_جمع است، شاهد جمع می‌گوید: آن حرف مرتبط به فلان حوزه است و این حرف مربوط به حوزه‌ای دیگر، بنابراین با هم درگیری و تهافتی ندارند. یعنی روایت ثالثی می‌آید و جایگاه هر یک از دو روایت را مشخص می‌کند. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه استاد #شب‌زنده‌دار (1397ش) #انقلاب_نسبت #انقلاب_وصف #شاهد_جمع 🔗 @book_feghahat

💠 وقوع راوی در کتاب کامل الزیارت (ابن قولویه) 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": 🔻 در رابطه با کامل الزیارات و مدلول عبارتی که در مقدمه این کتاب آمده، حداقل پنج مبنا وجود دارد: 1️⃣ مبنای اول این است که تمام کسانی که در اسناد کامل الزیارات واقع شده اند از ثقات اند که مبنای شیخ #حر_عاملی ره همین است. (وسائل الشیعة، ج30، ص 202) محقق خویی ره نیز تا اواخر عمر شریفش به این مبنا معتقد بود، (معجم رجال، ج1، ص50) ولی بعداً از این مبنا عدول نمود. 2️⃣ مبنای دوم این است که تنها مشایخ بلا واسطه ی ابن قولویه مشمولِ این توثیق هستند. مبنایی که محقق #خویی ره در اواخر عمر به آن عدول نمود، همین مبنا است. (منهاج المصباح (التجارة)، ج 1، ص 461) 3️⃣ مبنای سوم این است که شهادتِ ابن قولویه در مقدمه ی کتابش به این معناست که در هر باب از ابواب این کتاب حداقل یک حدیث صحیح و معتبر وجود دارد. به عبارت دیگر عناوین هر باب در این کتاب که متخذ از احادیث آن باب است، حجت است و از معصوم ع صادر شده است. این مبنا را آیت الله شیخ جواد #تبریزی «ره» بعد از عدول از مبنای اول اختیار نموده است. (قبسات من علم الرجال، ج 1، ص 91) 4️⃣ مبنای چهارم این است که شهادت ابن قولویه به این معناست که ایشان می گوید: روایات این کتاب را چون در کتب معتبر و مهم محدثان بزرگ و مورد اعتماد ذکر شده است، در این کتاب جمع آوری کرده ام. ظاهرا آیت الله #سیستانی (دام ظله) معتقد به این مبنا هستند. (قاعده لا ضرر و لا ضرار، ص 21 ـ 22) 5️⃣ مبنای پنجم و مورد قبول (استاد #شب_زنده_دار ) این است که ابن قولویه واسطه های بین خودش و منابعی که این روایات را از آن اخذ کرده است توثیق می کند، اما از آن کتابِ منبع به بعد را نه. به عبارت دیگر ابن قولویه می خواهد بگوید: «من شهادت می دهم که از ناحیه ی من تا آن منبع حدیثی، همه ی افراد ثقه هستند، اما از آن منبع تا معصوم (ع) را خودتان بررسی کنید». طبق این مبنا علاوه بر مشایخ بلا واسطه ی ابن قولویه، افراد دیگری که در سند ایشان تا منبع حدیثی قرار گرفته اند نیز توثیق می شوند. گاهی بین ابن قولویه و منبع حدیثی سه نفر واسطه هستند، گاهی دو نفر و گاهی یک نفر. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه استاد #شب‌زنده‌دار (1397ش) #رجال #وجوه_عامه #وقوع_راوی_در_کتاب_کامل_الزیارت 🔗 @book_feghahat

💠ارتباط «علم به معروف» با «امر به معروف» 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": 🔹شرط اول از شرایط امر به معروف و نهی از منکر، علم به معروف و منکر است؛ رابطة «علم به معروف» با «امر به معروف» چه رابطه‌ای است؟ در این باره چهار قول وجود دارد: 🟠قول اول: شرط شرعی وجوب قول اول این است که این شرط، شرط وجوب است؛ آمر به معروف، مادامی که علم به معروف نداشته باشد، امربه‌معروف بر او واجب نیست. مثل استطاعت برای حج است؛ کسی که استطاعت نداشته باشد، حج بر او واجب نیست، اینجا هم کسی که علم به معروف و منکر نداشته باشد، امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر بر او واجب نیست. حضرت امام«ره» در تحریر این قول را پذیرفته. 🔴قول دوم: شرط شرعی واجب قول دوم این است که این شرط، شرط واجب است، نه شرط وجوب؛ مثل طهارت برای صلات است؛ اگر کسی متطهر نباشد، طهارت خبثی یا حدثی نداشته باشد، اینطور نیست که نماز بر او واجب نباشد، لکن چون آنچه واجب است، نمازِ مشروط به طهارت است، باید برود طهارت تحصیل کند. پس حتی آن جایی که علم ندارد، امربه‌معروف بر او واجب است، لکن باید برود علم را تحصیل کند. 🟢قول سوم: شرط عقلی وجوب قول سوم این است که این شرط، نه شرط واجب است، نه شرط وجوب است، بلکه یک شرط عقلی است و بازگشتش به شرط «قدرت» است. تکالیف، مشروط به قدرت هستند، اما نه به عنوان شرط شرعی، بلکه شرط عقلی است، از شرایط عامة تکلیف است. بعضی قائلند که علم به معروف، شرط وجوب نیست (شارع وجوبش را معلق به این علم نکرده‌است) شرط واجب هم نیست، بلکه یک شرط عقلی است؛ چون دخیل در قدرت بر امربه‌معروف است. این هم نظریة آقاضیاء در شرح تبصره است. 🟡قول چهارم: از باب مقدمة عقلی واجب است قول چهارم این است که لا شرطا شرعیا، و لا عقلیا. بلکه اگر می‌گوییم: «علم لازم است»، همانطور که صاحب شرائع در متن فرموده، «الاول ان یأمنه من الغلط فی الانکار»؛ برای این است که اگر انسان معروف را نشناسد و همینجور اقدام به امر و نهی کند، ممکن است غلط از کار دربیاید. برای این که در چالة امربه‌منکر نیفتد، عقل می‌گوید: «برو یاد بگیر»؛ همانجور که عقل می‌گوید: «باید مقدمة واجب را بیاوری» و مقدمة واجب، نه شرط شرعی برای وجوب است و نه شرط شرعی برای واجب است. عقل است که می‌گوید مقدمات سفر حج را باید فراهم کنی. اینجا هم همین که یک منکری واقع شد، وجوب امربه‌معروف فعلی می‌شود، من برای این که امنیت پیداکنم از این که در غلط بیفتم و عقاب آن کار دامنگیرم بشود، عقل می‌گوید: «برو علم پیداکن». پس وزان علم به معروف، وزان مقدمات واجب است؛ که نه شرط شرعی است نه شرط عقلی (از شرایط عام تکلیف) است، فلیُحذَف العلم بالمعروف من سجلّ الشروط؛ کما این که شارع فقط همینقدر می‌گوید که: «نمازِ با طهارت، واجب است.»، و این را نمی‌گوید که: «باید از رختخواب بلند بشوی بروی شیر آب را بازکنی و…». 🔷ثمرة چهار قول: نتیجه این می‌شود که اگر معصیتی از کسی واقع شد و کسی او را بدون علم به آن منکر نهی کرد بعد رفت و فهمید آن عمل منکر بوده و آن نهیْ وَقَعَ فی محله، اگر شرط وجوب بوده (طبق قول اول)، چیزی بر او واجب نبوده (و لذا معصیتی نکرده. بنابراین پس از علم، اگر موضوع باقی باشد، باید مجدداً نهی کند.) اگر شرط واجب بوده (طبق قول دوم)، واجب را اتیان نکرده (و در صورت تقصیر در کسب علم، در امتثال نهی از منکر، معصیت کرده)؛ چون نمی‌دانسته، مثل نمازِ بی‌وضو خواندن است. و لذا اگر موضوع باقی است، باید دومرتبه نهی کند. اگر شرط عقلی وجوب بوده (طبق قول سوم)، چون به شرط «قدرت» برمی‌گردد، پس عاجز از امتثال بوده (و لذا معصیتی هم نکرده حتی اگر در تحصیل علم به معروف مقصّر بوده‌است. حال که علم پیداکرده، وجوب می‌آید. و اگر موضوع باقی است، باید مجدداً نهی کند.). اما اگر نه شرط وجوب است نه شرط واجب (طبق قول چهارم)، چون واجبْ توصلی است، فصدر عنه الامتثال و تکلیف را انجام داده، الا این که نمی‌دانسته: «نهی‌ازمنکر است یا نه؟»، پس یک تجرّی از او صادرشده‌است. چرا تجری است؟ چون وقتی که نداند: «این عملی که دارد از آن نهی می‌کند، واجب است یا حرام؟»، و حتی اگر نداند که «حرام است یا حلال؟»، و بگوید: «لاتفعل هذا الحرام»، قول بلا علم گفته و آنچه نمی‌دانسته حرام است را به شریعت نسبت داده. لکن اگر بگوید: «لاتفعل هذا»، تجرّی نکرده‌است. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه استاد #شب‌زنده‌دار (1395ش) #آثار #فقه #علم_به_معروف #امر_به_معروف 🔗 @book_feghahat

🔰 شیعه ی واقعی در کلمات معصومین علیهم السلام 💠حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": در آستانه عید مبارک غدیر، عید اتمام نعمت و تکمیل دین هستیم. مناسبت غدیر ومسئله‌ی ولایت مولا امیرالمومنین علیه السلام دارای ابعاد فراوان و بحث های بسیار مهمی است. آنچه که در اینجا میخواهم عرض کنم، این است که واژه شیعه که ما بحمدالله مشرف یه این تسمیه واین نام هستیم، در روایات اهل بیت علیهم السلام یک باب مخصوص دارد. واژه ی شیعه دو مفهوم دارد، یک مفهوم اسمی و مصطلح که یکی از آنها همین کسانی هستند که مذهب تشییع را برگزیده اند و ولایت اهل بیت عصمت و طهارت را بعد از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم قبول کرده اند؛ یعنی خلافت بلا فصل مولا امیرالمومنین علیه السلام و بعد یازده فرزند معصوم آن بزرگوار.این یک معنا از کلمه تشیّع است. اما یک معنای وصفی هم دارد که مراد کسانی هستند که واقعا از اهل بیت علیهم السلام پیروی میکنند و رنگ و بوی مقتدا های خودشان را گرفته اند.این هم یک معنای وصفی است. از راویات بر می آید که ائمه علیهم السلام دوست داشتند که این نام و عنوان، در صورتی بر کسی اطلاق شود که در مرتبه ای عالی از پیروی و اتّصاف به صفات ویژه ای باشد که در این روایات ذکر شده است. قهرا این تسمیه حتی به معنای اولش یک عَلم مرتجل نیست که بی تناسب نام گذاری شده باشد، بلکه در این نامگذاری منظورشان تناسب بین این افراد و مقتدا های آنها بوده است. 📚پند های سعادت،جلد۲،صفحات ۱۱۳و۱۱۴ #پندهای_سعادت #بیانات #دهه_امامت_و_ولایت #عید_الله_الاکبر #غدیر @pand_saadat

🔰 شیعه ی واقعی در کلمات معصومین علیهم السلام 🔸استاد شب زنده دار دام ظله: در آستانه عید مبارک غدیر، عید اتمام نعمت و تکمیل دین هستیم. مناسبت غدیر ومسئله‌ی ولایت مولا امیرالمومنین علیه السلام دارای ابعاد فراوان و بحث های بسیار مهمی است. آنچه که در اینجا میخواهم عرض کنم، این است که واژه شیعه که ما بحمدالله مشرف یه این تسمیه واین نام هستیم، در روایات اهل بیت علیهم السلام یک باب مخصوص دارد. واژه ی شیعه دو مفهوم دارد، یک مفهوم اسمی و مصطلح که یکی از آنها همین کسانی هستند که مذهب تشییع را برگزیده اند و ولایت اهل بیت عصمت و طهارت را بعد از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم قبول کرده اند؛ یعنی خلافت بلا فصل مولا امیرالمومنین علیه السلام و بعد یازده فرزند معصوم آن بزرگوار.این یک معنا از کلمه تشیّع است. اما یک معنای وصفی هم دارد که مراد کسانی هستند که واقعا از اهل بیت علیهم السلام پیروی میکنند و رنگ و بوی مقتدا های خودشان را گرفته اند.این هم یک معنای وصفی است. از راویات بر می آید که ائمه علیهم السلام دوست داشتند که این نام و عنوان، در صورتی بر کسی اطلاق شود که در مرتبه ای عالی از پیروی و اتّصاف به صفات ویژه ای باشد که در این روایات ذکر شده است. قهرا این تسمیه حتی به معنای اولش یک عَلم مرتجل نیست که بی تناسب نام گذاری شده باشد، بلکه در این نامگذاری منظورشان تناسب بین این افراد و مقتدا های آنها بوده است. 📚پند های سعادت،جلد۲،صفحات ۱۱۳و۱۱۴ #عید_الله_الاکبر #غدیر @pand_saadat

حضور حضرت استاد شب زنده دار (دام ظله) کنار قبر استاد عزیزشان حضرت آیت الله میرزا کاظم قاروبی تبریزی رحمه الله قبرستان نو ۱۴۰۳/۰۴/۰۳ @pand_saadat

🔸هر عالمی که آخرتش را به دنیا نفروخته باشد،در عالم برزخ خیلی اجر و قرب دارد. حضور حضرت استاد شب زنده دار(دام ظله) در قبرستان نو۱۴۰۳/۰۴/۰۳ @pand_saadat

💠 رابطه عقل و عرف در مسیر اجتهاد 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": 🔹 فقیهی که عرفیت خودش را از دست بدهد، دیگر فقیه نیست. بعضی که شرط کرده‌اند که فقیه نباید خیلی سراغ علوم عقلی برود برای حراست از این مطلب است که فهم عرفی را از دست ندهد؛ زیرا علوم #عقلی، برهانی و دقیق است و از اذهان عرفی خارج است. کسی که در آنجا به این شکل بحث می‌کند ممکن است که حالت عرفی خودش را از دست بدهد و دیگر روایات را به شکلی که عرف می‌فهمد، نفهمد. 🔸 کما اینکه آدمی که #فقهی فکر می‌کند نمی‌تواند به برهان برود و آنجا را خراب می‌کند، زیرا در برهان هیچ احتمال خلافی نباید داده بشود. مگر کسی خدا این توفیق را به او بدهد که در هر مقامی بتواند شرایط را تحفظ کند و افراد اندکی موفق به این کار هستند. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه استاد #شب‌زنده‌دار (1396ش) #آثار #فقه #رابطه_عقل_و_عرف_در_مسیر_اجتهاد 🔗 @book_feghahat

📸 آیین عمامه‌گذاری جمعی از طلاب مدرسه علمیه حقانی قم با حضور حضرت آیت الله شب‌زنده‌دار (دام ظله) برگزار شد. @pand_saadat