📚نام کتاب: حالات الادله بعضها مع بعض «الحکومة» تقریر درس خارج اصول حضرت استاد شب زنده دار«دام ظله» 🔸 توضیحات: علم اصول، بيان گر ضوابط و قواعد عمومي استنباط احكام شرعي است كه در راه رسيدن به اجتهاد، امري گزير ناپذير مي باشد. در مسير تنقيح و تدوين اين قواعد، اساطين و بزرگان علم اصول مجاهدات علمي بسيار را صرف كرده و آثار قلمي ارزشمند را عرضه داشته اند. از جمله اين بزرگان، استاد معظم، حضرت آيت الله شب زنده دار حفظه الله مي باشد كه پس از ده ها سال شاگردي و بهره مندي در محضر بزرگاني همچون حضرات آيات شيخ مرتضي حائري، شيخ كاظم تبريزي، وحيد خراساني، ميرزا جواد تبريزي ، اكنون به تدريس خارج فقه و اصول مشغول بوده، بر تعليم و تربيت طلاب علوم ديني اهتمام دارند. اين كتاب، تقرير درس خارج اصول حضرت استاد شب زنده دار با موضوع «حكومت» مي باشد كه داراي يك مقدمه و چهار فصل و يك پيوست است. مقدمه : بررسي حالات ادله در مقايسه با يكديگر فصل اول: بيان ماهيت حكومت فصل دوم: انقسامات حكومت فصل سوم: وجه تقيدم حاكم بر محكوم فصل چهارم: احكام حكومت پيوست : رابطه ظهور تصديقي با قرينه منفصله 📖 تعداد صفحه:365 #آثار #اصول #حالات_الادله_بعضها_مع_بعض #الحکومة 🔗 @book_feghahat

#نکات_اصولی 💠 تفاوت حکومت و ورود در قالب مثال 🔰حضرت استاد شب زنده دار «دام ظله»: 🔹 در #ورود بعد از آمدن دلیل وارد و تعبد به آن، یک واقعیت تکوینی (الحاق یا اخراج) به وجود می‌آید. 👈 به طور مثال دلیلی که خبر واحد را حجت می‌داند، وارد بر دلیلِ «خذ بالحجة» است، زیرا با متعبد شدن به حجیت خبر واحد، حقیقتا خبر واحد حجت و ملحق به دلیلِ «خذ بالحجة» می‌شود؛ یعنی مصداق حقیقی برای آن می‌شود. دلیل حجیت خبر واحد بر دلیل «قبح عقاب بلابیان» نیز وارد است، زیرا با پذیرش حجیت خبر واحد، موردی که خبر واحد از او خبر می‌دهد تکوینا از عدم البیان خارج و دارای بیان می‌گردد. 🔹 اما در #حکومت با آمدن دلیل حاکم یک واقعیت تکوینی رخ نمی‌دهد و تنها یک تعبد وجود دارد. 👈 به طور مثال با آمدن دلیل «ولد العالم عالم» یا «الطواف بالبیت صلاة» و تعبد به آن دو، حقیقتا فرزند عالم، عالم یا طواف، نماز نمی‌شود. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه استاد #شب‌زنده‌دار (1395ش) #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #آثار #اصول 🔗 @book_feghahat

📚 آثار منتشر شده حضرت استاد شب زنده دار«دام ظله» 📌نام کتاب: «حجیت شهرت» تقریر درس خارج اصول حضرت استاد شب زنده دار«دام ظله» #آثار #اصول #حجیت_شهرت 🔗 @book_feghahat

📚نام کتاب: «حجیت شهرت» تقریر درس خارج اصول حضرت استاد شب زنده دار«دام ظله» 🔸 توضیحات: علم اصول، بیان گر ضوابط و قواعد عمومی استنباط احکام شرعی است که در راه رسیدن به اجتهاد، امری گریز ناپذیر می باشد. در مسیر تنقیح و تدوین این قواعد، اساطین و بزرگان علم اصول مجاهدات علمی بسیاری صرف کرده و آثار قلمی ارزشمندی را عرضه داشته اند. این کتاب مبحثی تفصیلی راجع به حجیت شهرت می باشد، که در آن بررسی می شود آیا در فقه می توان به شهرت استناد کرد؟ حجیت شهرت مهمترین مبحثی است که به همراه ادله موافقان و مخالفان و نقد و ارزیابی آنها، ذیل این عنوان مطرح می گردد. که از درسهای خارج اصول معظم له در سال 1389 استخراج و تدوین شده است. 📖 تعداد صفحه: 150 #آثار #اصول #حجیت_شهرت 🔗 @book_feghahat

#نکات_فقهی 💠 فلسفه جعل حکم و تأثیر آن بر استنباط: 🔰حضرت استاد شب زنده دار «دام ظله»: برخی معتقدند شناخت قطعی و یقینی #فلسفه یک حکم بر استنباط احکام مؤثر است. 👇 به عنوان نمونه 👇 1️⃣ شارع نمی‌تواند از طرفی عدالت را امر مضیّقی بداند، و از طرف دیگر بسیاری از امور زندگی را مشروط به آن کند. نماز جماعت، صحت طلاق، شهادت و بیّنه در موارد مختلفی که اثبات موضوع می‌کند منوط به عدالت شده و بسیاری مثال دیگر، اما #عدالت چیزی است که به تعبیر صاحب جواهر می‌توان گفت فقط در مقدّس اردبیلی وجود دارد. (جواهر 13: 295) این دو مطلب ناسازگار هستند و نشان می‌دهند عدالت ـ یا أماره بر عدالت ـ همین است که اطرافیان انسان در محل زندگی بگویند از او بدی ندیده‌اند، همانطور که در صحیحه عبدالله بن ابی یعفور آمده است. (من لا یحضره الفقیه 3: 38) 2️⃣ در باب قضا گفته‌اند نزاع و درگیری در جامعه زیاد است و باید آنها را در محکمه شرعی حل کرد، این مطلب هم اشتراط #اجتهاد در قاضی منافات دارد چون تعداد مجتهدین کم است و رسیدن به اجتهاد در هر عصر سختی بیشتری پیدا می‌کند. پس شارع یا باید چنین شرطی نگذارد یا باید با تفاوتهایی مشروعیت #قاضی_تحکیم را هم قبول کند. 3️⃣ در مورد #حیل_ربا هم بزرگانی مانند مرحوم امام فرموده‌اند حتی اگر سند روایات مربوط به حیله‌های ربا معتبر باشد، نمی‌توان آنها را پذیرفت؛ چون با ادله شداد و غلاظ #حرمت_ربا و ادله‌ای که مفاسد ربا را بیان کرده‌اند، سازگار نیستند . اگر شیء بخسی مانند یک قوطی کبریت در کنار یک طرف معامله قرار بگیرد، مفاسدی که در شرع برای ربا بیان شده از بین نمی‌روند و تناقض در جعل لازم می‌آید. 4️⃣ اگر ترغیب زیادی به امر به معروف و نهی از منکر شود و آیات و روایات فوائد مهمی برای آن بشمارند، اما شرطی برای وجوبش بگذارند که احراز آن نادر باشد، همین تهافت با حکمت و فلسفه جعل پیش می‌آید. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه (امر به معروف) استاد #شب‌زنده‌دار (1395ش) #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #آثار #فقه 🔗 @book_feghahat

📚 آثار منتشر شده حضرت استاد شب زنده دار«دام ظله» 📌نام کتاب: «حجیت ظواهر» تقریر درس خارج اصول حضرت استاد شب زنده دار«دام ظله» #آثار #اصول #حجیت_ظواهر 🔗 @book_feghahat

📚نام کتاب: «حجیت ظواهر» تقریر درس خارج اصول حضرت استاد شب زنده دار«دام ظله» 🔸توضیحات: علم اصول، بیان گر ضوابط و قواعد عمومی استنباط احکام شرعی است که در راه رسیدن به اجتهاد، امری گریز ناپذیر می باشد. در مسیر تنقیح و تدوین این قواعد، اساطین و بزرگان علم اصول مجاهدات علمی بسیاری صرف کرده و آثار قلمی ارزشمندی را عرضه داشته اند. این کتاب مبحثی تفصیلی راجع به حجیت ظواهر می باشد، که نقدها و پاسخهایی است که از درسهای خارج اصول معظم له در سال 1388 استخراج و تدوین شده است. 📖تعداد صفحه: 235 #آثار #اصول #حجیت_ظواهر 🔗 @book_feghahat

#نکات_حدیثی: 💠 بررسی اعتبار روضه کافی: 🔰حضرت استاد شب زنده دار «دام ظله»: 🔹 برخی معتقدند بین #روضه کافی و بقیه مجلدات آن تفاوت وجود دارد و روضه به قوّت آنها نیست. نسبت به سایر مجلّدات تواتر قطعی در همه نسل‌ها و زمان‌ها وجود دارد که آنها جزء کافی و از #کلینی هستند. اما نسبت به کتاب روضه دغدغه وجود دارد و اینکه بتوان از راه تواتر جزم پیدا کرد جزء کافی است، مقداری محل تأمل و اشکال است. حتی برخی از بزرگان روضه کافی را به ابن ادریس نسبت داده‌اند، که البته غیر مقبول است. 🔸 به نظر ما هر چند روایات روضه کافی همه جا به قوت روایات اصول و فروع کافی نیستند. اما در عین حال بزرگانی از علمای سابق شهادت داده‌اند که این کتاب جزء کافی است، شهادت آنها هم برای سایر فقها معتبر است. پس از طرفی حجّت وجود دارد که این روایت جزء کافی است و از طرف دیگر حجّت وجود داد آنچه در کافی است اعتبار دارد؛ چون کلینی شهادت به صحت روایات کافی داده است و #صحیح در کلام قدما به معنای لغوی استعمال می‌شود، یعنی «ما صدر من المعصوم ع لبیان الحکم الواقعی». بنابراین ضمّ این دو حجّت باعث می‌شود بتوان اعتبار روایات موجود در روضه کافی را همچون بقیه مجلدات آن اثبات کرد. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (1396ش) #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #آثار #حدیث 🔗 @book_feghahat

📚 آثار منتشر شده حضرت استاد شب زنده دار«دام ظله» 📌نام کتاب: «تحدید دائره حجیت خبر واحد» حجیت اخبار مع الواسطه تقریر درس خارج اصول حضرت استاد شب زنده دار«دام ظله» #آثار #اصول #حجیت_خبر_واحد 🔗 @book_feghahat

📚نام کتاب: «تحدید دائره حجیت خبر واحد» حجیت اخبار مع الواسطه تقریر درس خارج اصول حضرت استاد شب زنده دار«دام ظله» 🔸توضیحات: این کتاب، تقریر درس خارج اصول استاد شب زنده دار «دام ظله» با موضوع تحدید دائره حجیت خبر واحد می باشد که در آن بررسی می شود چه نوع اخباری مشمول ادله حجیت بوده، می توان در فقه به آنها استناد کرد. حجیت اخبار مع الواسطه مهمترین مبحثی است که به همراه ادله موافقان و مخالفان و نقد و ارزیابی آنها، ذیل عنوان مطرح می گردد. 📖 تعداد صفحه: 113 #آثار #اصول #حجیت_خبر_واحد 🔗 @book_feghahat

🔸بیانات مهم حضرت آیت الله شب زنده دار«دام ظله» در ابتدای درس خارج فقه مسجد اعظم: پیرامون ایام فاطمیه، انتخابات، مساله فلسطین، ضرورت تبلیغ و جهاد تبیین، وظایف ما نسبت به حضرت زهرا سلام الله علیها، آثار توسل به حضرت زهرا سلام الله علیها، برخی از ویژگی های رهبر معظم انقلاب اسلامی 🗓سه شنبه ۱۴۰۲/۰۹/۲۱ @pand_saadat

📚 آثار منتشر شده حضرت استاد شب زنده دار«دام ظله» 📌نام کتاب: « پندهای سعادت » جلد اول سلسله درس های اخلاق آیت الله محمد مهدی شب زنده دار«دام ظله» #آثار #اخلاق #پندهای_سعادت_جلد_یک 🔗 @book_feghahat

📚نام کتاب: « پندهای سعادت » جلد اول سلسله درس های اخلاق آیت الله محمد مهدی شب زنده دار«دام ظله» 🔸 توضیحات: مجموعه ی حاضر، سلسله درس های اخلاق و دغدغه های حضرت آیت الله محمد مهدی شب زنده دار جهرمی است که در سال های اخیر بیان شده است. محور سخنرانی ایشان، آیات و روایات اخلاقی و بیان حکایاتی شنیدنی از سیره‌ی علمای بزرگ شیعه است که برای مشتاقان معارف الهی خواندنی خواهد بود. این مجموعه شامل چهل و سه درس است که درچهار فصل تنظیم شده و درپایان کتاب مجموعهای از کلمات قصار استاد که از متن سخنرانی های ایشان استخراج شده برای تاکید بشتر آمده است و همچنین سعی شده است که تمام مستندات فرمایش های ایشان در پاورقی صفحه ذکر شود و برخی از شخصیت هایی که استاد نام می برند و مخاطبان با آنها آشنایی کمی دارند، در پایان کتاب معرفی شده اند. 📖 تعداد صفحه: 470 #آثار #اخلاق #پندهای_سعادت_جلد_یک 🔗 @book_feghahat

#نکات_رجالی #وجوه_عامه 💠 وقوع راوی در کتاب کامل الزیارت (ابن قولویه) 🔻 در رابطه با کامل الزیارات و مدلول عبارتی که در مقدمه این کتاب آمده، حداقل پنج مبنا وجود دارد: 1️⃣ مبنای اول این است که تمام کسانی که در اسناد کامل الزیارات واقع شده اند از ثقات اند که مبنای شیخ #حر_عاملی ره همین است. (وسائل الشیعة، ج30، ص 202) محقق خویی ره نیز تا اواخر عمر شریفش به این مبنا معتقد بود، (معجم رجال، ج1، ص50) ولی بعداً از این مبنا عدول نمود. 2️⃣ مبنای دوم این است که تنها مشایخ بلا واسطه ی ابن قولویه مشمولِ این توثیق هستند. مبنایی که محقق #خویی ره در اواخر عمر به آن عدول نمود، همین مبنا است. (منهاج المصباح (التجارة)، ج 1، ص 461) 3️⃣ مبنای سوم این است که شهادتِ ابن قولویه در مقدمه ی کتابش به این معناست که در هر باب از ابواب این کتاب حداقل یک حدیث صحیح و معتبر وجود دارد. به عبارت دیگر عناوین هر باب در این کتاب که متخذ از احادیث آن باب است، حجت است و از معصوم ع صادر شده است. این مبنا را آیت الله شیخ جواد #تبریزی ره بعد از عدول از مبنای اول اختیار نموده است. (قبسات من علم الرجال، ج 1، ص 91) 4️⃣ مبنای چهارم این است که شهادت ابن قولویه به این معناست که ایشان می گوید: روایات این کتاب را چون در کتب معتبر و مهم محدثان بزرگ و مورد اعتماد ذکر شده است، در این کتاب جمع آوری کرده ام. ظاهرا آیت الله #سیستانی (دام ظله) معتقد به این مبنا هستند. (قاعده لا ضرر و لا ضرار، ص 21 ـ 22) 5️⃣ مبنای پنجم و مورد قبول (استاد #شب_زنده_دار ) این است که ابن قولویه واسطه های بین خودش و منابعی که این روایات را از آن اخذ کرده است توثیق می کند، اما از آن کتابِ منبع به بعد را نه. به عبارت دیگر ابن قولویه می خواهد بگوید: «من شهادت می دهم که از ناحیه ی من تا آن منبع حدیثی، همه ی افراد ثقه هستند، اما از آن منبع تا معصوم (ع) را خودتان بررسی کنید». طبق این مبنا علاوه بر مشایخ بلا واسطه ی ابن قولویه، افراد دیگری که در سند ایشان تا منبع حدیثی قرار گرفته اند نیز توثیق می شوند. گاهی بین ابن قولویه و منبع حدیثی سه نفر واسطه هستند، گاهی دو نفر و گاهی یک نفر. 📚 درس خارج فقه آیت الله #شب‌زنده‌دار ـ مبحث امر به معروف و نهی از منکر ـ سال 1397 #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #رجال #وجوه_عامه 🔗 @book_feghahat

📚 آثار منتشر شده حضرت استاد شب زنده دار«دام ظله» 📌نام کتاب: « پندهای سعادت » جلد دوم سلسله درس های اخلاق آیت الله محمد مهدی شب زنده دار«دام ظله» #آثار #اخلاق #پندهای_سعادت_جلد_دو 🔗 @book_feghahat

📚 نام کتاب: « پندهای سعادت » جلد دوم سلسله درس های اخلاق آیت الله محمد مهدی شب زنده دار«دام ظله» 🔸 توضیحات: مجموعه حاضر سلسه درس های اخلاق استاد شب زنده دار جهرمی است که در شب‌های چهارشنبه در مؤسسه بقیة الله الاعظم عجل الله تعالی فرجه الشریف در جمع مشتاقان مباحث اخلاقی بیان شده است. حضرت استاد با توجه به خوشه چینی از محضر اساتید بزرگ اخلاق و اشراف بر مباحث اخلاقی و با در نظر گرفتن مقتضیات زمان، مباحثی را طرح نموده اند که می تواند برای پیمودن طریق معرفت الهی راه گشا باشد. در پیاده سازی و تقریر مباحث، کوشش شده، شیوه و بیان ایشان حفظ شود و تلاش شده آیات و روایات، مستند و ترجمه شده به خوانندگان ارائه گردد. این کتاب در دو فصل و با موضوع «درسهایی برای تعالی و خودسازی» و «وصیت های امیرالمؤمنین (علیه السلام) به فرزند خویش» آماده شده و مجموعا دارای بیست وسه درس می‌باشد. 📖 تعداد صفحه: 261 #آثار #اخلاق #پندهای_سعادت_جلد_دو 🔗 @book_feghahat

✅✅✅اثر تازه منتشر شده✅✅✅ 📚 نام کتاب: «آیین علم آموزی» برگرفته از دروس و فرمایشات حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله» توضیحات👇👇👇👇

✅✅✅اثر تازه منتشر شده✅✅✅ 📚 نام کتاب: «آیین علم آموزی» برگرفته از دروس و فرمایشات حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله» 🔸 توضیحات: خدای متعال این توانایی را دارد که بدون مقدمات ابزاری نیز موفقیت را عنایت بفرماید و راه ها را باز کند؛ اما حکمتش، جز در موارد اندک، به این تعلق گرفته است که ابتدا اسباب آن فراهم شود؛ اسباب علم آموزی صحیح نیز به کارگیری سنن و روش های کارآمد حوزه است که بزرگانی مثل شیخ انصاری و ملاصدرا و ... را تحویل داده اند لذا این کتاب به سنن حوزه پرداخته است. در ابتدای کتاب آیین علم آموزی به حجیت سنت ها پرداخته و اینکه آیا باید از سنن حوزه استفاده کرد یا باید آنها را کنار گذاشت؟ دلیل و مناط هر کدام بیان شده؟ در قسمت دوم کتاب سنت های کارآمد با توضیح کامل احصاء و بیان شده است؛ سننی همچون: انتخاب آزاد استاد، تقریر، تفکر و ... . معظم له نتیجه داشتن تحصیل و علم آموزی را منوط به رعایت این سنن دانسته و در غیر این صورت حتی اگر 20 سال هم طلبه در درس خارج شرکت کند ولی این سنن را رعایت نکند، به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. محتوای این کتاب جمع آوری شده بیانات حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله» در طول 14 سال در مجامع علمی مختلف در قم و مشهد در درس های خارج و سطح و همایش ها می-باشد که این بیانات دسته بندی و عنوان زنی شده و با حذف موارد تکراری تقدیم شما مخاطبین می گردد که تمامی این مطالب دارای آدرس و مستند می-باشد. قطعا در این مسیر بلند و سخت باید از بزرگانی استفاده کرد که مسیر را طی کرده و به قله اجتهاد دست یافته اند، به تاریخ و سنن حوزه اشراف دارند، ارتباط و شناخت خوبی به طلاب و اساتید و ارکان حوزوی دارند و آیت الله شب زنده دار که مدرس چندین ساله حوزه، مدیر موسسه بقیة الله و عضو شورای عالی دارای این ویژگی ها هستند. 📖 تعداد صفحه: 175 #آثار#آیین_علم_آموزی 🔗 @book_feghahat

📚 اثر منتشر شده مرحوم آیت الله حاج شیخ حسین شب زنده دار جهرمی «رضوان الله علیه» 📌نام کتاب: «در مسیر آسمان» چهارده درس گفتار اخلاقی و معرفتی در سبک زندگی مؤمنانه #اثر #اخلاق #در_مسیر_آسمان 🔗 @book_feghahat

📚 نام کتاب: « در مسیر آسمان » چهارده درس گفتار اخلاقی و معرفتی در سبک زندگی مؤمنانه 🔸 توضیحات: کتاب «در مسیر آسمان» شامل چهارده درس گفتار اخلاقی و معرفتی از فقیه پارسا مرحوم آیت الله حاج شیخ حسین شب زنده دار جهرمی رضوان الله علیه است که طی سال های متمادی توسط این عالم ربانی در حوزه مبارکه علمیه قم به طلاب و فضلا ارائه می شد. رویکرد این درس گفتارها، سبک زندگی مؤمنانه می باشد. «در مسیر آسمان» اولین کتاب از ایشان ست که توسط مرکز تنظیم و نشر آثار مرحوم آیت الله شب زنده دار جهرمی «رضوان الله علیه» تهیه شده است. اطلاع رسانی در مورد سایر آثار معظم له از طریق پایگاه WWW.Shabzendedar.irانجام می شود. 📖 تعداد صفحه: 101 #اثر #اخلاق #در_مسیر_آسمان 🔗 @book_feghahat

┄•●❥ بوده در لالایی امّ‌البنین این زمزمه: جان عباسم به قربان حسین فاطمه سلام الله علیهما ┄•●❥ سالروز رحلت بزرگ‌بانوی تاریخ، مادر شهادت و ادب و وفا، حضرت امّ‌البنین، تسلیت باد! ┈┈••••✾•🖤🖤🖤•✾•••┈┈• @book_feghahat

#نکات_فقهی 💠ارتباط «علم به معروف» با «امر به معروف» 🔰حضرت استاد شب زنده دار «دام ظله»: 🔹شرط اول از شرایط امر به معروف و نهی از منکر، علم به معروف و منکر است؛ رابطة «علم به معروف» با «امر به معروف» چه رابطه‌ای است؟ در این باره چهار قول وجود دارد: 🟠قول اول: شرط شرعی وجوب قول اول این است که این شرط، شرط وجوب است؛ آمر به معروف، مادامی که علم به معروف نداشته باشد، امربه‌معروف بر او واجب نیست. مثل استطاعت برای حج است؛ کسی که استطاعت نداشته باشد، حج بر او واجب نیست، اینجا هم کسی که علم به معروف و منکر نداشته باشد، امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر بر او واجب نیست. حضرت امام«ره» در تحریر این قول را پذیرفته. 🔴قول دوم: شرط شرعی واجب قول دوم این است که این شرط، شرط واجب است، نه شرط وجوب؛ مثل طهارت برای صلات است؛ اگر کسی متطهر نباشد، طهارت خبثی یا حدثی نداشته باشد، اینطور نیست که نماز بر او واجب نباشد، لکن چون آنچه واجب است، نمازِ مشروط به طهارت است، باید برود طهارت تحصیل کند. پس حتی آن جایی که علم ندارد، امربه‌معروف بر او واجب است، لکن باید برود علم را تحصیل کند. 🟢قول سوم: شرط عقلی وجوب قول سوم این است که این شرط، نه شرط واجب است، نه شرط وجوب است، بلکه یک شرط عقلی است و بازگشتش به شرط «قدرت» است. تکالیف، مشروط به قدرت هستند، اما نه به عنوان شرط شرعی، بلکه شرط عقلی است، از شرایط عامة تکلیف است. بعضی قائلند که علم به معروف، شرط وجوب نیست (شارع وجوبش را معلق به این علم نکرده‌است) شرط واجب هم نیست، بلکه یک شرط عقلی است؛ چون دخیل در قدرت بر امربه‌معروف است. این هم نظریة آقاضیاء در شرح تبصره است. 🟡قول چهارم: از باب مقدمة عقلی واجب است قول چهارم این است که لا شرطا شرعیا، و لا عقلیا. بلکه اگر می‌گوییم: «علم لازم است»، همانطور که صاحب شرائع در متن فرموده، «الاول ان یأمنه من الغلط فی الانکار»؛ برای این است که اگر انسان معروف را نشناسد و همینجور اقدام به امر و نهی کند، ممکن است غلط از کار دربیاید. برای این که در چالة امربه‌منکر نیفتد، عقل می‌گوید: «برو یاد بگیر»؛ همانجور که عقل می‌گوید: «باید مقدمة واجب را بیاوری» و مقدمة واجب، نه شرط شرعی برای وجوب است و نه شرط شرعی برای واجب است. عقل است که می‌گوید مقدمات سفر حج را باید فراهم کنی. اینجا هم همین که یک منکری واقع شد، وجوب امربه‌معروف فعلی می‌شود، من برای این که امنیت پیداکنم از این که در غلط بیفتم و عقاب آن کار دامنگیرم بشود، عقل می‌گوید: «برو علم پیداکن». پس وزان علم به معروف، وزان مقدمات واجب است؛ که نه شرط شرعی است نه شرط عقلی (از شرایط عام تکلیف) است، فلیُحذَف العلم بالمعروف من سجلّ الشروط؛ کما این که شارع فقط همینقدر می‌گوید که: «نمازِ با طهارت، واجب است.»، و این را نمی‌گوید که: «باید از رختخواب بلند بشوی بروی شیر آب را بازکنی و…». 🔷ثمرة چهار قول: نتیجه این می‌شود که اگر معصیتی از کسی واقع شد و کسی او را بدون علم به آن منکر نهی کرد بعد رفت و فهمید آن عمل منکر بوده و آن نهیْ وَقَعَ فی محله، اگر شرط وجوب بوده (طبق قول اول)، چیزی بر او واجب نبوده (و لذا معصیتی نکرده. بنابراین پس از علم، اگر موضوع باقی باشد، باید مجدداً نهی کند.) اگر شرط واجب بوده (طبق قول دوم)، واجب را اتیان نکرده (و در صورت تقصیر در کسب علم، در امتثال نهی از منکر، معصیت کرده)؛ چون نمی‌دانسته، مثل نمازِ بی‌وضو خواندن است. و لذا اگر موضوع باقی است، باید دومرتبه نهی کند. اگر شرط عقلی وجوب بوده (طبق قول سوم)، چون به شرط «قدرت» برمی‌گردد، پس عاجز از امتثال بوده (و لذا معصیتی هم نکرده حتی اگر در تحصیل علم به معروف مقصّر بوده‌است. حال که علم پیداکرده، وجوب می‌آید. و اگر موضوع باقی است، باید مجدداً نهی کند.). اما اگر نه شرط وجوب است نه شرط واجب (طبق قول چهارم)، چون واجبْ توصلی است، فصدر عنه الامتثال و تکلیف را انجام داده، الا این که نمی‌دانسته: «نهی‌ازمنکر است یا نه؟»، پس یک تجرّی از او صادرشده‌است. چرا تجری است؟ چون وقتی که نداند: «این عملی که دارد از آن نهی می‌کند، واجب است یا حرام؟»، و حتی اگر نداند که «حرام است یا حلال؟»، و بگوید: «لاتفعل هذا الحرام»، قول بلا علم گفته و آنچه نمی‌دانسته حرام است را به شریعت نسبت داده. لکن اگر بگوید: «لاتفعل هذا»، تجرّی نکرده‌است. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه (امر به معروف) استاد #شب‌زنده‌دار (1395ش) #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #آثار #فقه 🔗 @book_feghahat