🔶 ایران و خباثت انگلیس؛ بخش 8️⃣
🔺 بازخوانی تاریخیِ برخی خباثتهای تکبرآمیزِ دولت انگلستان در قبال ایران
💡 در هشتمین شماره از سلسله پیامهای «ایران و خباثت انگلیس»، مناسب دیدیم به جهت نزدیکی به سالگرد کودتای ننگین 28 مرداد 1332، این کودتا و زمینههای خارجی آن را بازخوانی نماییم.
🔹 دولت انگلستان از همان ابتدا با ادامهی زمامداریِ دکتر محمد مصدق مخالف بود؛ زیرا #ملی_شدن_صنعت_نفت در ایران، منافع آن دولت را از دستش خارج کرده بود و بیم آن میرفت که اقدام ایران، الگویی برای کشورهای نفتخیز خاورمیانه شود. به همین دلیل، #انگلیس ساقط کردن دولت مصدق را لازم میدانست.[1] اما یکی از موانع اصلی بر سر این راه، عدم همسویی آمریکاییها ـ به عنوان قدرتی نوظهور در نظام بینالملل ـ در این فقره بود و میبایست دولت بریتانیا آنها را متقاعد میکرد تا بتواند این سرنگونی را به نحو احسن انجام دهد.
🔹 تا زمانی که دموکراتها در #آمریکا بر سر کار بودند، دولت #بریتانیا موفق نشد نظر خود را مبنی بر مشارکت دادن آمریکاییها در #سقوط_مصدق بقبولاند؛ اما با پیروزی محافظهکاران در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در سال ۱۹۵۲م، انگلیس موفق شد ژنرال #آیزنهاور، رئیسجمهور جدید را متقاعد سازد که حل مسأله نفت در دوره #مصدق، به صورتی که منافع آنها را تأمین کند، امکانپذیر نخواهد بود؛ بدین نحو که در جریان #کنفرانس_واشنگتن، پس از اینکه دولت ایران آخرین پیشنهاد مشترک انگلستان و آمریکا را رد کرد، وزیر خارجه #انگلستان موفق شد نظر دولت جدید آمریکا را نسبت به مصدق تغییر داده، ادامه زمامداری او را به زیان جهان غرب قلمداد کند و سرانجام زمینه را برای اجرای «طرح آژاکس» آماده سازد؛ طرحی که از چند هفته پیش، بین نمایندگان #اینتلیجنس_سرویس و #سیا، تحت بررسی و مطالعه بود[2] و علیرغم شکست اولیه، در نهایتِ امرْ قرین موفقیت گردید و موجب سقوط دولت #دکتر_مصدق شد.
❌ دست داشتن بریتانیا و ایالات متحده در سرنگونیِ حکومت قانونیِ محمد مصدق، به حدی غیرقابل انکار است که امروزه و پس از گذشت سالیان دراز از آن روزها، حتی مقامات ارشدِ سیاسی ایالات متحده نیز به این موضوع اذعان میکنند؛ به عنوان نمونه، #وندی_شرمن، معاون سیاسی وزیر امور خارجه آمریکا در زمان باراک #اوباما و نیز سرپرست هیأت مذاکرهکننده آمریکایی در جریان مذاکرات #برجام، چندی پیش در یادداشتی در پایگاه اینترنتی «فارن افرز» با عنوان «چگونه به #توافق_هستهای ایران دست یافتیم؟»، با اشاره به عوامل مختلف تشدیدکنندهی تنشها میان ایران و ایالات متحده، نوشت:
💬 «در سال 1953م، آمریکا و بریتانیا، کودتایی را علیه نخستوزیرِ منتخب وقت ایران، سازمان دادند...»![3]
📚 پینوشتها:
1. اسماعیل اقبال، نقش انگلیس در کودتای 28 مرداد 1332، تهران: اطلاعات، 1386، ص129.
2. پیشین، ص130 و 131.
3. Wendy Sherman, “How We Got the Iran Deal”, foreignaffairs, September/October 2018 Issue
✍🏻 #گروه_تاریخ
#ایران_و_خباثت_انگلیس #انگلیس_خبیث #طرح_آژاکس
💠اندیشکده برهان💠
🆔 @BORHAN_IR
اندیشکده برهان
🔶 اسلام سیاسی؛ واقعیتی که نادیده گرفته شد
🔶از اولین اقدامات #مصدق بعد از نخستوزیری مجدد، انتخاب دولتی بود که عناصر نامطلوبی در آن به وزارت برگزیده شده بودند که از جملهی آنها میتوان به معاونت جنگ سرلشگر #وثوق، که عامل اصلی کشتار مردم در روز #۳۰_تیر بود، اشاره کرد.
🔷#آیتالله_کاشانی نسبت به این مسئله کتباً اعتراض کرد، اما مصدق در پاسخی توهینآمیز وی را از دخالت در سیاست بر حذر داشت؛ در حالی که تا قبل از وقایع سی تیر وی اعتراضی به حمایتهای سیاسی آیتالله کاشانی نسبت به خود نداشت! این مسئله در کنار اعلام حمایت مصدق از #احمد_قوام، شکافی مجدد میان وی و نیروهای اسلامی ایجاد کرد.
🔶دولت مصدق، با غافل شدن از اجرای امور #اسلامی، که خواستهی اصلی نهضتهای حامی وی بود زمینههای لازم برای برکناری وی را از طریق کودتای ۲۸ مرداد فراهم کرد. در واقع، گروههای سلطنتطلب و کشورهای #آمریکا و #انگلستان، که منافع خود را در ایران در خطر میدیدند، از این شکاف نهایت بهرهبرداری را انجام دادند.
🔷قبل از نزدیک شدن به برههی کودتا، نیروهای اسلامی مجدداً هشدارهای خود به مصدق را آغاز کردند و حتی وی را از این توطئه نیز آگاه کردند و نسبت به وقوع آن به مصدق هشدار دادند. آیتالله کاشانی روز قبل از کودتا در نامهای به مصدق مینویسد:
🔶«من شما را با وجود همهی بدیهای خصوصیتان نسبت به خودم از وقوع حتمی یک کودتا به وسیلهی #زاهدی که مطابق با نقشهی خود شماست آگاه میکنم که فردا جای هیچ عذر موجه نباشد…» و مصدق در جواب مینویسد: «اینجانب مستظهر به پشتیبانی ملت ایران هستم» و سرانجام دولت ملی مصدق با کودتای ۲۸ مرداد سرنگون میشود.
🌐 https://www.instagram.com/p/B1WAQ2wgV8r/
💠اندیشکده برهان💠
🆔 @BORHAN_IR