#نکات_اصولی
#سیره
💠 در سیره عقلا دقیقاً چه چیزی توسط شارع امضا میشود؟
🔹 اگر سیرهای در زمان صدر اسلام بوده و امضا شده، ولی در زمان حاضر متعلّق آن سیره، تغییر کرده است، آیا همان امضای صدر اسلام در مورد اصل این عمل با متعلّق دیگر کافی است و سبب مشروعیّت و حجیّت این سیره با متعلّق جدید نیز میشود یا خیر؟
به عبارت دیگر: وقتی بنای عقلائی امضا میشود، دقیقاً چه چیزی #امضا میشود؟ آیا فقط خود عمل خارجی امضا میشود و یا اینکه اگر آن عمل خارجی ناشی از #ارتکاز و کبرای کلّی مرتکزی باشد، شارع مقدس آن کبرای کلّی مرتکز در ذهن عقلا را امضا میکند؟
🔸 به طور مثال، شارع مقدس «#حیازت» را امضا کرده است، ولی میبینیم که در زمان شارع، حیازت با تحجیر (سنگ چینی) و سختی فراوانی نسبت به مکانی با مساحت کم محقّق میشده، آیا همان نوع از حیازت، مشروع شده است و یا اینکه حتی حیازت در زمان ما که با اسباب مدرن به آسانی در زمان کوتاهی نسبت به مکانی بسیار وسیع محقّق میشود، نیز امضا شده است. به عبارت دیگر، امضای تحجیر که امری عقلائی است تنها در همان مصداق قدیمی آن منحصر است و یا اینکه شامل موارد جدید نیز میشود؟!
🔹 برای پاسخ به این سؤال باید به ادلّه حجیّت سیره عقلائیّه توجه کنیم؛ با توجه به ادلّه سیره عقلائیّه، در مییابیم که بسته به اینکه کدام دلیل را بر اعتبار سیره عقلائیّه اقامه کنیم، نتیجه متفاوت میشود؛ چون مفاد بعضی از ادلّه این است که تنها همان عمل خارجی امضا میشود . (الفائق في الاصول، ص21)
🔸 به نظر می رسد در جایی که سیره و عمل خارجی عقلا، نکته یا ارتکاز عقلائیّه داشته باشد، نمیتوان پذیرفت که امضای سیره خارجی عقلا، امضای آن نکته و ارتکاز نیز بوده است، ولی در جایی که عقلا بین خودشان کبرای کلّی نانوشتهای داشتهاند و بر اساس آن، سیرههای خارجی متعدّد شکل میگیرد، در این صورت اگر شارع مقدس آن کبرای کلّی را #ردع نفرمودند، مشخص میشود که کبری نیز امضا کرده است.
📚 ر.ک: فقه بورس و اوراق بهادار، استاد #عندلیبی ، ج1، ص 126 ـ 127
👈 نکات #اصولی بیشتر را در این کانال ببینید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#سخن_بزرگان
💠 شهادت ثالثه:
🔸شهادت ثالثه (أشهد أنّ علياً ولیّ الله) هر چند جزء اذان نیست، ولی در عین حال چون #شعار شیعه شده، این شعار باید محفوظ بماند.
🔹ناصرالدین شاه بعد از اینکه با سختی بسیار شهر هرات را باز پس گرفت، همان روز اول دستور داد در آنجا اذان شیعی گفته شود؛ زیرا علامت #حیازت آن جا همین اذان شیعی بود.
📚 برگرفته از فرمایشات حضرت آیة الله سید موسی #شبیری_زنجانی (حفظه الله): ۲۰ آبان ۱۳۸۳ ه.ش
👈 نکات #علمی بیشتر
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_فقهی
💠 حیازت منشأ تمام مالکیتها
🔹 مرحوم شهید صدر (ره) معتقد است منشأ تمام مالکیتها #حیازت است. ایشان در بیان صور «حیازت مال الغیر» مینویسد در مورد حیازت عقلاً چهار صورت متصور است:
1️⃣ اول: حیازت در هیچکدام از ملکیت و ضمان مؤثر نباشد.
این قسم خود به دوگونه قابل تصویر است:
🔹 قسم اول: ید شخص دوم ید مستقلی نباشد و ذو الید دوم به منزله همان ذو الید اول اعتبار شود. مثل ید ودعی یا #وکیل که ید وکیل نیز نوعی ید ودعی است.
🔸 قسم دوم: ید شخص دوم مستقل باشد. علت عدم ملکیت در این قسم این است که ذو الید اول اذن در تملک نداده است و علت عدم ضمان هم این است که ذو الید اول به عدم ضمان ید ثانیه راضی است، مثل #عاریه که مستعیر نه مالک میشود و نه ضامن.
2️⃣ دوم: حیازت موجب ملکیت نباشد، لکن موجب ضمان شود، مانند #غصب. در غصب، ید غاصب به خاطر اینکه مالک اذن در تملک نداده است سبب ملکیت نیست. همچنین با توجه به عدم رضایت مالک به «عدم ضمانت» غاصب، موجب ضمان نیز میشود.
3️⃣ سوم: حیازت موجب ملکیت باشد، لکن موجب ضمان نشود (عکس صورت سابق)، مانند #هبه که مالک به حیازت متهب راضی است. باید توجه داشت که هبه به معنای تملیک نیست، بلکه به این معناست که مال شخص به اذن او حیازت شود و به همین دلیل در هبه «قبض» معتبر است و تا پیش از آن هبه واقع نمیشود. بنابراین ید متهب سبب ملکیت اوست و چون مالک به عدم ضمان متهب راضی است، ید او موجب ضمان نخواهد بود.
4️⃣ چهارم: حیازت موجب ملکیت و ضمان باشد، مانند باب #قرض. در باب قرض مقترض به مجرد انشای عقد قرض، مالک یا ضامن نمیشود، بلکه پس از حیازت و قبض این قرض سبب ملکیت و ضمان میگردد؛ زیرا مالک اول از یک سوی در تملک مقترض اذن داده است و از سوی دیگر به عدم ضمان و مجانی بودن این حیازت راضی نیست.
📚 موسوعة الشهید السید محمد باقر الصدر 21: 194 ــ 195.
👈 نکات #فقهی بیشتر را اینجا ببینید.
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم