کلیدواژه: #تربیت
#سازه‌تربیتی مطلوب چگونه است؟ ( #سازه = مجموعه محوربندی شده، هدف‌گذاری شده، شاخص‌گذاری شده)
♻️پیش فرض ها:
🔶۱. #انسان = موجود زنده با بدنی حیوانی، و با قابلیت گسترش ادراک و اراده در مقیاس شبکه هستی. ( #حیّ‌مُتالّه)
🔶۲. این انسان دارای نیروی #حرکت‌زای #غریزه، #فطرت، #احساسات و #عواطف و #تمایلات، #تفکروعقل، #اراده و #انتخاب است که قابلیت تشدید و تضعیف دارد. (سه حیطة #شناختی، #عاطفی، #حرکتی)
(تفصیل بحث در #مبانی‌انسان‌شناسانه)
♻️فرضیه بحث:
♦️۱. #تربیت به‌معنی #عام عبارتست از: #جهت‌دهی به قوای انسان برای #رشد، به‌طوری که منجر به توانایی انجام مستقل و صحیح یک کار شود. (اثر مورد نظرایجاد شود)
♦️۲. #تربیت به معنی #خاص عبارتست از: زمینه‌سازی برای #ایجاد‌مهارت #تمرکزدر‌افکار، #مدیریت‌در‌احساس و #رفتار به طوری که منجر به #رشد‌فکری، #احساسی و #رفتاری شود.
♦️۳. #رشد به‌معنی #عام = گسترش #ادراک، #احساس و #توانایی
♦️۴. #رشد به معنی #خاص =
گسترش #فهم ازحقایق، #احساس‌نسبت‌به‌حقایق
توانایی استفاده از حقایق (#گسترش‌وجودی)
♦️۵. #هدف‌تربیتِ انسان، خروج از #محدودیت‌های‌وجودی و اتصال به #علم‌و‌اراده‌بی‌نهایت
♦️۶. #آموزش و #تعلیم، ابزار #تغییر در شناخت و احساس انسان است که منجر به #تغییر‌دررفتار می‌شود
(بحث تفصیلی از #مدل‌آموزش)
♻️ تبیین بحث:
منطق برنامه:
🔹۱. شاخص تفکیک حیطه « #تربیت‌اخلاقی» و « #تربیت‌عبادی‌معنوی»، بر « #حداقل‌های‌لازم» و « #حداکثرهای‌مطلوب» بسته شود.
✅حداقل‌های لازم = استانداردهای سلامت
✅حداکثرهای مطلوب = استانداردهای رشد و تعالی
🔹۲. #منطق‌طراحی، براساس مدل « #مساله‌محور» و «فرآیند عمومی #برنامه‌ریزی‌استراتژیک» تدوین شوند یعنی «چگونگی #رفع‌فاصله میان وضعیت موجود و وضعیت مطلوب» با ملاحظه چهار فضای « #ضعف‌ها و #قوت‌ها –#تهدیدها و #فرصت‌ها»
🔹۳. لایه‌های برنامه، براساس سه لایه « #نگرش‌‌ها‌وافکار»، « #گرایش‌ها‌و‌احساس» و « #مهارت‌ها‌ورفتار» تنظیم شود.
🔹۴. محورهای ارتباطی براساس #مدل‌چهارمحوره، معروف دیده شود. (رابطه با #خود، #محیط، #همنوع، #خداوند)
✳️نتیجه: #ماتریس ارتباط میان این چهار فضا، #سازه‌تربیتی جامع را شکل می‌دهد.
🔹۵. #محتوای این سازه، با شش گونه #گزاره تأمین می‌گردد:
#قطعیات‌عقل‌نظری و #عقل‌عملی + #آیات‌قرآن + #روایات + #ادعیه + #تاریخ و وقایع + #سرگذشت‌های منفی و مثبت انسان‌ها
✳️✳️✳️#طرح‌تفصیلی –قسمت اول: (فضای #تربیت‌اخلاقی)
پیش‌نیاز: آشنایی حداقلی با #نقشه‌هستی و #نقشه‌انسان و #نقشه‌اجتماع و #نقشه‌زندگی (تا بتواند خودش را در شبکه هستی، #مختصات‌یابی کند.)
⏮مرحله اول) #شناسایی وضعیت‌موجود خود (در فکر، احساس و رفتار، (ضرب در) محورهای ارتباطی چهارگانه) ، #شناسایی ضعف‌ها، تهدیدها، قوت‌ها و فرصت‌های (با رویکرد حداقل‌های قطعی متفق‌علیه)
⏮مرحله دوم) #شناسایی حداقل‌های لازم در وضعیت مطلوب (در فکر، احساس و رفتار، (ضرب در) #محورهای ارتباطی چهارگانه)
⏮مرحله سوم) شناخت #مهارت‌زا نسبت به چگونگی #حرکت (درمحورهای ۱۲گانه) به‌سمت حداقل‌های لازم در وضعیت مطلوب (رسیدن به #انسان‌سالم)
⏮مرحله چهارم) شناخت #مکاتب‌اخلاقی و بررسی تطبیقی آنها
⏮مرحله پنجم) تحلیل و بررسی #فضای‌اخلاقی کشور و جهان (شناخت وضعیت‌های چهارگانه ضعف‌وقوت، فرصت‌وتهدید + راهبردهای اصلاحی)
✳️✳️✳️طرح تفصیلی –قسمت دوم: (فضای تربیت #عبادی‌معنوی)
پیش‌نیاز: آشنایی حداکثری با #نقشه‌هستی و #نقشه‌انسان و #نقشه‌اجتماع و #نقشه‌زندگی (تا بتواند لایه‌های پنهان و روابط نهفته خود در #نفس‌اش را #مختصات‌یابی کند.)
⏮مرحله اول) شناسایی وضعیت موجود خود، مانند مرحله اول و با تفاوت رویکرد #کشف‌حداکثری ضعف‌وقوت و تهدید وفرصت‌ها.
⏮مرحله دوم) شناسایی مراتب حداکثرها در وضعیت مطلوب (در فکر، احساس و رفتار، (ضرب در)محورهای ارتباطی چهارگانه)
⏮مرحله سوم) شناخت مهارت‌زا نسبت به چگونگی حرکت (درمحورهای ۱۲گانه) به سمت مراتب حداکثرها در وضعیت مطلوب (رسیدن به #انسان‌متعالی)
⏮مرحله چهارم) شناخت #مکاتب‌عرفان‌عملی و بررسی تطبیقی آنها
⏮مرحله پنجم) تحلیل و بررسی #فضای‌معنوی‌عرفانی کشور وجهان (شناخت وضعیت‌های چهارگانه ضعف وقوت، فرصت وتهدید + راهبردهای اصلاحی
@dastyaar
3⃣مرحله سوم: نقطه مرکزی
✳️عنوان بحث: مدیریت قلب
🟣هدف بحث: دستیابی به روح زیارت
الف) طرح مسئله
« #شناخت»، پیش‌نیازِ هر ارتباطی است. در زیارت، #قلب —مرکز احساسات و افکار زائر—با قلب #امام پیوند می‌خورد. بنابراین، شکی نیست که اساس ارتباط با امام، بر شناخت و معرفت از امام استوار است. اگر این شناخت وجود نداشته باشد، #زائر نمی‌تواند تشخیص دهد که با چه نوع امامی در ارتباط است و چگونه باید بهترین بهره را از زیارت او ببرد.
از سوی دیگر، شناخت شخصیت هر انسان از سه محور اصلی شکل می‌گیرد:
1⃣رفتارهایی که از خود بروز می‌دهد.
2⃣افکاری که در ذهن او جریان دارد.
3⃣احساساتی که در قلب و درون او ظهور می‌یابد.
تغییر در این سه محور، شخصیت انسان را متحول می‌سازد. بنابراین، برای شناخت هر فرد باید با این سه ساحت در وجود او آشنا شویم.
اما این نیز روشن است که رفتار انسان تابع افکار اوست، و افکارش نیز به‌نوبه خود تابع احساسات درونی‌اش هستند.
انگیزه‌های درونی که محل تلاقی افکار و احساسات‌اند، #قلب_شخصیت انسان محسوب می‌شوند.
ما تنها زمانی می‌توانیم بگوییم «او را خوب می‌شناسم» که از افکار و احساسات درونی او باخبر باشیم—به‌ویژه انگیزه‌هایی که منشأ رفتارهای او هستند. بنابراین بهترین مسیر شناخت مؤثر، #شناخت_قلب و #روح انسان است؛ یعنی بررسی #افکار، #احساسات و #انگیزه‌های درونی او.
در این صورت می‌توان معنای بلند روایت پیامبر را دریافت:
«من مات ولم یعرف إمام زمانه مات میتةً جاهلیة»
هر کس بمیرد و امام زمان خود را نشناسد، به مرگ #جاهلیت مرده و پس از مرگ، در صف #کافران پیش از اسلام قرار می‌گیرد؛ کسانی که بر اساس خیالات و تمایلات شخصی زندگی می‌کردند و در نادانی مطلق بودند.
حال، با توجه به تأملات بالا، به پرسش زیر بیندیشید:
در قلب امام چه می‌گذرد؟
ویژگی قلب و نیروی درونی امام چیست که در اثر زیارت، قلب و روح زائر را به سوی خود می‌کشد و همراه می‌سازد؟
🔸 کانال دستیار محقق:
[eitaa.com/dastyaar]
در ادامه،پاسخ پیشنهادی همین مرحله را تقدیم می‌کنم 📩.
پاسخ پیشنهادی
برای لحظاتی چشمان خود را ببندید، از فضای بیرونی فاصله بگیرید و بر درون خود متمرکز شوید. هیچ تصویر، هیچ صدا، هیچ لمس و خاطره‌ای حاضر نباشد—تنها احساسی از « #بودن» باقی بماند.
در چنین لحظه‌ای، اغلب انسان‌ها #تاریکی را حس می‌کنند؛ فضایی بسته‌تر از قبر، تهی از آگاهی، و ترس‌آور...
و همین وحشت از تنهایی و سکوت باعث می‌شود بسیاری نتوانند با درون خود روبه‌رو شوند و مدام به ارتباط با بیرون پناه ببرند.
اما حقیقت این است که در مسیر حرکت به سوی #ابدیت، تنها چیزی که با انسان باقی می‌ماند، همان فضای درونی، همان #افکار، #احساسات و #روحیات اوست. پس این درون باید روشن شود—نه به نور بیرونی، بلکه به نور معرفت و اتصال.
حال تصور کنید امام چشمانش را ببندد و به درون خود نظر افکند؛ او چه می‌یابد؟
برای پاسخ، باید گوش جان بسپاریم به توصیفات آنان:
✅ پیامبر اکرم در روایت معراجیه، از قول خداوند می‌فرماید:
«چشم و گوش قلب او را می‌گشایم تا با قلبش صدای مرا بشنود و با قلبش به جلال و عظمت من بنگرد... قلبش را آگاه و بینا می‌کنم و هیچ چیز از بهشت یا جهنم را بر او مخفی نمی‌سازم.»
✅ امام صادق علیه‌السلام فرمودند:
«خداوند عظمت خویش را برای اولیائش کشف می‌کند و از قدرت خود بر آنان پرده‌برداری می‌نماید.»
✅ امام جواد علیه‌السلام، هنگام رحلت پدرش حضرت رضا علیه السلام، فرمود:
«در درونم ادراکی از عظمت خدا پدید آمد که پیش‌تر آن را نمی‌شناختم؛ دانستم که مقام امامت به من منتقل شده.»
این‌ها نشان می‌دهد که مقام #امامت، مقام ادارک و احساس ژرف از عظمت بی‌پایان خداوند است.
قلب امام، جایگاه شهود الهی و مرکز اتصال با بی‌نهایت الهی است. نه‌تنها از لحاظ علمی، بلکه از لحاظ هستی‌شناختی و وجودی، امام در مرکز شبکه هستی قرار دارد.
📌 در زیارت جامعه کبیره می‌خوانیم:
«السلام علی محال معرفة الله و مساكن بركة الله و معادن حكمة الله...»
یعنی:
سلام بر تو که محل معرفت خداوند، جایگاه برکت او، معدن حکمت و حامل اسرار هستی هستی.
🔷 اراده امام، تجلی اراده خداوند است.
🔷 نگاه امام، لحظه خلق موجودات و کیفیت بازگشت آنها را در خود دارد.
🔷 قلب امام، مرکز ادراک عمیق حقیقت هستی‌ست.
بنابراین:
هنر و تخصص امامان، به جریان انداختن حس حضور خدا و فعال‌سازی حرکت به سوی کمال مطلق است.
مدیریت قلب زائر از سوی امام، #جوهره‌ی_زیارت است. این ارتباط، همچون اتصال ظرفی کوچک با اقیانوسی بی‌کرانه است؛ ظرف، به اندازه وسعت خود از اقیانوس بهره‌مند می‌شود و تغییر می‌کند.
✅ زیارت، باید تبدیل به تیلور #مدیریت_قلب زائر توسط امام شود؛
تا با اتصال به قلب امام، زائر از آبشار نور نیروی خداجویی بهره‌مند شده، در مسیر تعالی هدف‌دار حرکت کند، و انرژی حیات معنوی دریافت نماید.
🔍 پرسش بعدی که باید پیگیری شود:
چگونه می‌توان با امام همراه شد، تا چنین بهره‌ای بزرگ و بلند از زیارت حاصل گردد؟
این پرسش در مرحله بعد بررسی خواهد شد.
📌 جمع‌بندی (در یک جمله):
روح زیارت، در مدیریت قلب زائر توسط امام است؛ آغازی برای جریان‌یافتن نیروی توحید و کمال‌یابی در جان انسان.
🔸 کانال دستیار محقق:
[eitaa.com/dastyaar]