❇️ آیتالله هادوی تهرانی در درس خارج فقه «مکتب اقتصادی اسلام» مطرح کرد؛
⬅️ سیستم اقتصادی بازار در پاسخ به سه پرسش «چه چیزی تولید شود؟»، «چگونه تولید شود؟» و «برای چه کسی تولید شود؟» مدعی است که در این سیستم مشارکت دولت وجود ندارد و افراد و گروهها برای مصرف کننده با یک دیگر رقابت میکنند.
⬅️ سیستم اقتصادی بازار تنها در ظاهر میگوید تولیدات براساس خواستههای مصرف کنندگان است، ولی در حقیقت تولید کنندگان به وسیله تبلیغات، نیازی را در مصرف کننده ایجاد میکنند. به همین دلیل چیزی به نام آزادی انتخاب در مصرف کننده نداریم.
⬅️ سیستم اقتصادی بازار با چیزی تحت عنوان استاندارد، رقبای خود را کنار میزند. دنیای سرمایهداری که به سیستم اقتصادی بازار معتقد است، هر کسی پول دارد میتواند از خدمات بیشتری استفاده کند، هر کسی پول ندارد نمیتواند استفاده کند. یعنی محصول برای پولدارها تولید میشود.
⬅️ اسلام درباره اینکه چه چیزی تولید شود؟ میگوید در تولید همه چیز آزاد هستید الا مواردی که منع شده است. چگونه تولید شود؟ هر گونه که میخواهید تولید کنید الا به روشهای که ممنوع شده است. برای چه کسی تولید شود؟ برای همه تولید کنید و محدودیتی وجود ندارد، البته اگر کسی توان مالی استفاده از این تولیدات را ندارد، باید از ناتوان حمایت کرد.
⬅️ اقتصاد اسلامی نه اقتصاد سرمایهداری است و نه اقتصاد سوسیالیستی، حتی ترکیبی از این دو نیز نمیباشد. زیرا سرمایهداری و سوسیالیست بر مبنای اومانیست است و اسلام مخالف اومانیست است.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#اقتصاد
#آیت_الله_هادوی_تهرانی
🔎@fiqhenezam_com
❇️ آیتالله کعبی در درس خارج «ولایت فقیه» مطرح کرد؛
⬅️ پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، غرض از بحث ولایت فقیه صرفاً اثبات این امر بوده که فقیه میتواند حکومت کند، اما امروز از چگونگی حکومتداری و حد و مرز ولایت وی سخن گفته میشود. اگر چه این نوع بحث نیز پایه و اساس همان مباحث سنتی پیرامون ولایت فقیه میباشد.
🔻ضوابط و قواعد فقهی ولایت فقیه:
1️⃣ قاعدة وجوب برپایی دین خدا و اجرای احکام اسلام: از قواعد بدیهی به شمار میرود و بیان میکند احكام اسلام دارای دو بعد فردی و اجتماعی است. بر هر مسلمانی لازم است تا آن احکام را به اجرا در آورد؛ از این رو در صورت تخلف از احکام و ثابت شدن آن در نزد قاضی یا حاکم شرع، چنین مسلمانی یا تعزیر میشود یا حد بر او جاری میشود که اجرای آن بر عهده حاکم شرع است.
🔻مستندات قاعدة وجوب برپایی دین خدا؛
✅ آیات قرآن کریم نسبت به قاعدة مذکور به دو دسته از آیات الإتباع و آیه جعل شریعت تقسیم میشوند
⬅️ آیات الاتباع: آیاتی هستند که به عموم مؤمنین امر کرده تا به پیروی و اطاعت از آنچه خداوند متعال نازل نموده، بپردزاند و از تبعیت و پیروی سنتهای جاهلی دوری گزینند؛ زیرا سنتهای جاهلی در برابر اسلام و هدایت الهی و همچنین در برابر عقل قرار دارد.
⬅️ آیات جعل شریعت: مخاطب آیات پیامبر گرامی اسلام میباشد. یعنی در رابطه با برپایی شریعت و اجرای احکام، هیچ شخصی حتی رسول مکرم اسلام مستثنی نیست و ایشان نیز باید از شریعت اسلام تبعیت نمایند.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#ولایت_فقیه
#آیت_الله_کعبی
🔎@fiqhenezam_com
معرفی دروس خارج فقه نظام (3)
استاد: آیت الله ملک زاده
موضوع: روابط خارجی در نظام سیاسی اسلام
————————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#روابط_خارجه_در_نظام_سیاسی
#آیت_الله_ملک_زاده
🔎 @fiqhenezam_com
❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛
⬅️ مجموعهای از ادله و قرائن یافت میشود که نه تنها اصل مشروعیت، بلکه وجوب مطلق تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت امام معصوم علیه السلام را -فارغ از در نظر گرفتن ساختار خاصی برای حکومت- اثبات میکند.
🔻دلیل نقلی:
1️⃣ در منابع روایی اهل سنت روایات متعددی بر مشروعیت تشکیل حکومت دلالت دارد. به عنوان نمونه: «لابد للناس من امارة برة او فاجرة ... والامارة خیرٌ من الهرج»
⬅️ بر اساس این روایت تشکیل حکومت ضروری است؛ خواه این حکومت نیکوکار باشد یا بدکار. این روایت حکومت را از هرج و مرج بهتر میشمارد.
2️⃣ روایتی از امام رضا علیه السلام نقل شده است که به نظر میرسد به خوبی بر مشروعیت حکومت دلالت دارد.«أَنَّا لَا نَجِدُ فِرْقَةً مِنَ الْفِرَقِ وَ لَا مِلَّةً مِنَ الْمِلَلِ بَقُوا وَ عَاشُوا إِلَّا بِقَيِّمٍ وَ رَئِيسٍ لِمَا لَا بُدَّ لَهُمْ مِنْهُ فِي أَمْرِ الدِّينِ وَ الدُّنْيَا...» ما هيچ گروه و پیروان یک دینی را نمىيابيم كه به حيات و زندگى اجتماعى خود ادامه دهند، مگر با داشتن سرپرست و رئيسی براى امورى كه لازم است در امر دین و دنیایشان بپا دارند.
⬅️ بررسی دلالی: در ابتدای روایت، بقای هر جامعهای در گرو وجود سرپرست برای آن جامعه دانسته شده است. در ادامه روایت حضور رئیس در جامعه امری ضروری تلقی شده که قوام خلق به آن وابسته است؛ بنابراین با توجه به روایت مزبور تشکیل حکومت دینی در زمان غیبت امام معصوم نه تنها مشروع بلکه ضروری است.
⬅️بررسی سندی: شیخ صدوق این روایت را با دو سند نقل میکند. از شیخ صدوق تا امام رضا علیه السلام، در سند اول سه نفر و در سند دوم پنج نفر واسطه هستند. وثاقت آنها نزد شیعه مورد اختلاف است. اما با توجه به مجموعهای از قرائن مانند؛ مفاد روایت، شهرت روایت نزد علما و اینکه شخصی همچون شیخ صدوق ، حدیث معتبر دانست.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_سیاسی
#آیت_الله_علیدوست
🔎@fiqhenezam_com
❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه روابط اجتماعی» مطرح کرد؛
🔻 تعیین حکم سوء ظن به وسیله رجوع به ادله قرآنی.
⬅️ دلیل قرآنی جهت تعیین حکم سوء ظن، آیه 12 سوره نور است « لَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بِأَنْفُسِهِمْ خَيْرًا وَقَالُوا هَذَا إِفْكٌ مُبِينٌ ».
🔻 معنای کلمه خیر در آیه 12 سوره نور.
⬅️ کلمه «خیر» در دو معنای اسمی و وصفی به کار رفته است؛ معنای وصف مطلق یعنی خوب و دیگری به معنای افعل تفضیلی یعنی یک وصف أفضلیت قیاسی در مقایسه با دیگری. درجایی که کلمه «خیر» با پسوندی استعمال نشود، معنای اول مراد است و زمانی که به همراه پسوندی ذکر شود، معنای دوم مدنظر است.
⬅️ زمانی که خیر و شر در کنار هم بکار روند، دو نوع تقابل در میان آنها ایجاد میشود: 1 – تقابل تناقض 2 – تقابل تضاد. علت این دو نوع تقابل این است که؛ خیر دو معنا دارد: الف – خیر به معنای خاص، یعنی چیزی که در آن جهات مثبت برتر و برگزیدهای وجود دارد. ب – خیر به معنای عام، یعنی خلاف شرّ، یعنی چیزی از شر در آن نیست.
⬅️ مراد از خیر در آیه شریفه خیر به معنای خاص است در این صورت میتوان گفت آیه شریفه در خصوص سوء ظن است نه حسن ظن.
⬅️ برخی با استناد به قرائنی گفته اند مراد از خیر در این آیه معنای عام است و در خصوص حسن ظن میباشد. قرائن عبارتاند از: 1 – سیاق این آیات و مورد است. 2 – از جهت دیگر هم قرائن لبیه کلی در موضوع است.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_روابط_اجتماعی
#آیت_الله_اعرافی
🔎@fiqhenezam_com
❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» مطرح کرد؛
⬅️ حکم فقهی بازی از دو زاویه قابل بررسی است؛ نخست با قطعنظر از نقش معلم و والدین، اصل بازی چه حکمی دارد؟ و دیگر اینکه وظایف آنها در این زمینه چیست؟
✅ سابقه بازی در فقه: پنج مورد به نحوی با مباحث بازی و لهو در فقه مرتبط است. به رغم نسبتی که این بحث با موضوعات فقهی دارد، معالأسف تاکنون کار جامعی برای آن انجام نشده است.
1️⃣ بحث سبق و رمایه.
2️⃣ مباحث صید و ذباحه.
3️⃣ بحث صید در مباحث حج.
4️⃣ مباحث صلوه مسافر: تا آنجایی که میگویند گر کسی برای صید لهوی میرود، نمازش شکسته نیست و تمام است.
5️⃣ بحثهای دیه و قصاص.
✅ سابقه بازی در بحثهای روایی و اخلاقی.
⬅️ در کتب اخلاقی بحثهای لهو و لعب به صورت پراکنده در مباحثی مانند تفریح، تفرج و مزاح مطرح میشود. این مباحث در کتب روایی در بحث علائم مؤمن آمده و در کتاب العشره اصول کافی، در بحث تفرج و تفریح مطرح شده است.
✅ سابقه بازی در مباحث کلامی و توصیفی:
⬅️ مقوله بازی با مباحث کلامی و توصیفی هم ارتباط دارد. زمانی که گفته میشود خلقت عالم لعب نیست، در واقع بعد فلسفی کلامی مسئله بررسی میشود.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_تربیت
#آیت_الله_اعرافی
🔎@fiqhenezam_com
❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛
✅ تنها دلایلی که میتوان بر نفی مشروعیت تشکیل حکومت در عصر غیبت بیان کرد دلیل عقلی متکی بر تجربه و تعدادی از روایات است.
🔻 دلیل عقلی:
⬅️ حکومتها در ساحتهای مختلفی ناتوان هستند به گونهای که به تبعض و ظلم نیز کشیده میشوند. از این رو همواره بخشی از مردم از حاکمیت ناراضی خواهند بود.
⬅️ اگر حکومتی منسوب به دین باشد، این عدم رضایت به بدبینی نسبت به دین نیز میانجامد و بر باورهای دینی مردم أثیر خواهد گذاشت. در چنین زمانی بدبینی نسبت به دین و تضعیف باورهای دینی مردم بر تسهیل اجرای مقاصد و احکام الهی که ثمرۀ تشکیل حکومت است، غلبه خواهد داشت.
⬅️ بنابراین تشکیل حکومت اسلامی در زمان غیبت اثر سوء بیشتری خواهد داشت.
🔻نقد:
⬅️ نمیتوان این امور را از لوازم ذاتی حکومت دانست و دلیل مذکور نیز این امور را بر اساس تجربه، اموری غالبی دانسته است.
⬅️ طرفداران این دلیل آماری برگرفته از پژوهشهای تاریخی و میدانی ارائه ندادهاند.
⬅️ حتی در صورت پذیرش غلبۀ این امور، مشروعیت تشکیل حکومت نفی میشود نه مطلق حکومت؛ زیرا با توجه به غالبی بودن این امور میتوان حکومتهایی را در نظر گرفت که دچار ظلم، تبعیض و نارضایتی مردم نمیشوند.
⬅️ غلبه این امور در حکومتها برای جعل قانونِ عدم مشروعیت به طور مطلق کافی نیست؛ زیرا غلبۀ ملاک حکم در احکامِ عقلی، معتبر نیست و تنها در احکامِ غیر عقلی معتبر است.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_سیاسی
#آیت_الله_علیدوست
🔎@fiqhenezam_com
❇️ آیتالله کعبی در درس خارج «ولایت فقیه» مطرح کرد؛
🔻ضوابط و قواعد فقهی ولایت فقیه:
2️⃣ اجرای قوانین الهی و مستندات آن؛
⬅️ در متون دینی ادلهای وجود دارد که بیانگر روش اجرای احکام الهی هستند که بر اساس دلالت التزامی آنها میتوان نیاز اسلام به ایجاد حکومت را نیز اثبات کرد.
🔻مستندات اجرای دین؛
✅ آیات
1️⃣ سوره شوری آیات 13 تا 17:
⬅️ فعل «شرع» که در ابتدای آیه 13ذکر شده است به معنای قوانین و مقررات وضع شده از جانب خداوند متعال میباشد. عبارت «ان اقیموا الدین» جمله عامی است که شامل همه انبیاء میشود؛ یعنی ایشان موظف به اجرای قوانین و مقررات دین هستند.
⬅️ خداوند متعال در ادامه آیه نحوه اجرای شریعت را بیان میکند: «و لا تتفرقوا فیه»؛ یعنی دین باید به شکل مجموعی اجرا شود. مؤید این نکته، مضاف الیه شریعت است که هیجگاه به فرد اضافه نمیشود مثلا گفته نمیشود «شریعة زید» بلکه به جمع اضافه میشود مانند «شریعة الإسلام».
2️⃣ سوره بقره آیه 85:
⬅️ بنابر فرموده آیة شریفه کسانی که عامل برخی از احکام و تارک برخی دیگر از احکام باشند، در این دنیا به ذلت و بدبختی گرفتار میشوند. این در حالیست که خداوند متعال طالب عزت برای مؤمنین است و عزت جز در اجرای تمام احکام الهی نخواهد بود.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#ولایت_فقیه
#آیت_الله_کعبی
🔎@fiqhenezam_com
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
✅ آیت الله هادوی تهرانی
⬅️ نظریه اندیشه مدون (1)
⬅️ اساس نظریه اندیشه مدون، وجود رابطه سیستمی میان مفاهیم دینی است.
___________________________________
#صوت
#درس_خارج
#اقتصاد
#آیت_الله_هادوی_تهرانی
🔎@fiqhenezam_com
❇️ آیت الله ملک زاده در درس خارج «روابط خارجی در نظام سیاسی اسلام» مطرح کرد؛
🔻منبعشناسی فقه شیعه در حوزه روابط خارجی:
✅ غالب موضوعات روابط خارجه در کتاب الجهاد مطرح شده است.
⬅️ جلد پنجم کتاب الجهاد شیخ طوسی «کتاب السِیَر» نام دارد و مراد از آن همان کتاب الجهاد است.
⬅️ محقق حلی در کتاب شرایع الاسلام؛ مختصر بحث شده است.
⬅️ علامه حلی در تبصرة المتعلمین باب جهاد؛ مختصر بحث شده است.
⬅️ شهید اول در اللمعه الدمشقیه و شهید ثانی در شرح اللمعه الدمشقیه در باب جهاد به مسائل مربوط به بحث روابط بین الملل پرداخته اند.
⬅️ مرحوم ملا محمد تقی برقانی (شهیدثالث) در کتاب منهج الاجتهاد؛ این کتاب منبع اصلی در نگارش شرح شرایع است.
⬅️ آیت الله محمدحسن نجفی درجلد 21 کتاب جواهر الکلام در کتاب جهاد؛ در زمینة روابط خارجی نیز از این کتاب بسیار بهرهبری میشود.
⬅️ محقق عراقی یا آقا ضیاء عراقی در کتاب شرح تبصره المتعلمین. در باب کتاب الجهاد .
⬅️ آیت الله شیخ جعفر کاشف الغطاء در جلد چهارم کتاب کشف الغطاء .
⬅️ آیتالله خویی در کتاب منهاج الصالحین در کتاب الجهاد؛ برخلاف سایر کتب بحث به صورت استدلالی مططرح شده است نه فتوایی.
⬅️ حاشیه آیات عظام وحید خراسانی، آقا میرزا جواد تبریزی، صادق روحانی و دیگرانی بر کتاب منهاج الصالحین آیت الله خوئی.
⬅️ مرحوم آقا شیخ محمد آصفی در جلد چهارم آثار الفقهیه که تقریرات ایشان در باب جهاد است.
⬅️ مقام معظم رهبری در کتاب ثلاث رسائل فی الجهاد (الامان و السابعه و المهاده)؛ اولین بخش این کتاب نیز کتاب الجهاد است.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#روابط_خارجی_در_نظام_سیاسی
#آیت_الله_ملک_زاده
🔎@fiqhenezam_com
❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛
🔻 نقد دلیل عقلی مبنی بر نفی مشروعیت تشکیل حکومت در عصر غیبت؛
⬅️ اینکه گفته شد لازمۀ تشکیل حکومت تبعیض، ظلم و بدبینی مردم نسبت به دین نیست، به نوع قرائت از دین، رهبران و کارگزارن آن حکومت دینی بستگی دارد.
⬅️ ممکن است فساد یا صلاح برخی از ساختارهای حکومت بر دیگر ساختارهای آن بیشتر باشد؛ بنابراین بهتر است اینگونه گفته شود که لازمۀ تشکیل حکومت دینی در عصر غیبت توسط رهبران حکیم و کارگزاران صالح بر اساس قرائت صحیح از دین، بدبینی نسبت به باورهای دینی را به همراه ندارد.
⬅️ در طول تاریخ تشیع شاهد حکومتهای دینی شیعی مانند آلبویه، همدانیان، حلبیان، ادریسیان، فاطمیان مصر، مرعشیون، صفویه هستیم که گرچه توالی فاسدی نیز داشتهاند، اما نه تنها باورهای مذهبی شیعیان را دچار خدشه نکردهاند بلکه خدمات بزرگی را نیز برای تشیع به ارمغان آورده و حتی شیعیان مدیون این حکومتها نیز بودهاند.
⬅️ ممکن است در دفاع از دلیل عقلی مذکور به حکم عقل بر وجوب دفع ضرر محتمل تمسک شود. اما باید دانست وجوب دفع ضرر محتمل مورد قبول نیست؛ زیرا بسیاری از فعالیتهای انسان در زندگی مانند سرمایه گذاری، مسافرت و ... بر اساس ضرر محتمل انجام میشود.
✅ بر اساس آنچه در نقد دلیل عقلی بر نفی مشروعیت تشکیل حکومت گذشت، باید گفت این دلیل به صورت مطلق صحیح نیست و تنها شامل حکومتهایی میشود که قرائت صحیحی از دین نداشته و فاقد رهبران حکیم و کارگزاران صالح هستند و از این رو توالی فاسد پیشگفته را سبب میشوند.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_سیاسی
#آیت_الله_علیدوست
🔎@fiqhenezam_com
❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه روابط اجتماعی» مطرح کرد؛
⬅️ یکی از ادله قرآنی جهت تعیین حکم سوء ظن، آیه 12 سوره نور است
🔻آیا آیه اختصاص به سوءظن در مسائل فحشا و منکرات دارد یا اعم از آن است؟ در پاسخ به این سوال چند نظر بیان شده است؛
1️⃣ آیه اختصاص به فحشا و منکرات شخصیتهایی مثل عایشه و زنهای پیامبر، دارد.
⬅️ این احتمال ضعیفی است؛ زیرا در این صورت باید بگوییم مورد مخصص است. در صورتی که اگر کسی بخواهد مورد را مخصص و مقید بداند، عموم و اطلاق بسیاری از آیات ساقط میشود.
2️⃣ دو احتمال وجود دارد؛ نخست اینکه آیه در مقام الغای خصوصیات است؛ به این معنا که مقصود عایشه زن پیامبر است که در چنان موقعیت بوده و موجب بازتابهای مختلفی شده است. دگیر اینکه آیه مقام الغای خصوصیات مطلق گناهان اعم از فحشا و سایر معاصی است.
⬅️ مبنای اصلی نظریه دوم، بحث سیاق است به این معنا که آیا سیاق میتواند مخصص غیر مورد باشد؟
⬅️ سیاق انصراف ساز نیست؛ زیرا تنظیم الفاظ قرآن با عنایت بیشتری نسبت به روایات صورت گرفته است. از سوی دیگر جمله بدون هیچ قیدی ذکر شده است و این حاکی است که سیاق کنار گذاشته شده است.
3️⃣ مقصود از خیر و شر؛ گناهان اعم از فعل معصیت یا ترک طاعت واجب است، یعنی شما گمان فعل معصیت یا ترک طاعت به دیگران نبرید.
⬅️ این احتمال ارجح است. در این صورت آیه سوءظن نسبت به گناهان و ترک طاعات را تحریم میکند.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_روابط_اجتماعی
#آیت_الله_اعرافی
🔎@fiqhenezam
❇️ آیت الله اراکی در درس خارج «فقه نظام سیاسی» مطرح کرد؛
⬅️ در نگاه کلی تفاوتهای طبیعی را میتوان در 3 نوع متصور شد:
1️⃣ تفاوت در استعدادها.
2️⃣ تفاوت جغرافیایی؛ مانند تفاوتی که در زندگی مناطق کوهستانی و گرمسیری وجود دارد.
3️⃣ تفاوت نژادی؛ مانند سرخ پوست یا ژرمن و ...
⬅️ جهت بررسی عدل اقتصادی با تفاوتهای طبیعی در ابتدا باید به این سوال پاسخ داده شود که آیا اصل تفاوت میان انسانها امری پسندیده است؟
⬅️ در منابع دینی تفاوت و تکاثر به دو نوع مثبت و منفی تقسیم شده است. تفاوتهایی مثبت است که طبیعی و غیر ارادی باشند؛ به تعبیر دیگر برمبنای سنت الهی ایجاد شده باشند که مصادیق اینگونه تفاوتها از آیات الهی شمرده میشود.
⬅️ وجود تفاوتهای اعتقادی در جامعه، امری مثبت نیست. این تفاوتها زمانی مثبت شمرده می شوند که به وحدت ختم شوند.
⬅️ در تفکر غربی تکثر گرایی امری مثبت است و دلیل آن نپذیرفتن خداوند به عنوان یک وجود حق حقیقی است.
⬅️ در صورتی که وجود خداوند علاوه بر اینکه معیاری برای تشخیص حق از باطل است، نشان دهنده وجود دو مقوله حق و باطل نیز میباشد؛ بر این اساس نمیتوان مانند غربیها گفت همه نظرها صحیح است بلکه نظری صحیح است که با معیار حق هم خوانی داشته باشد.
⬅️ تکثر به معنای غربی موجب میشود انسان یا در شناخت حق سردرگم بماند یا معتقد باشد حقی وجود ندارد.
⬅️در مباحث اجتهادی فتوای دو مجتهد علارغم تفاوتها، مجزی هستند. مجزی بودن به معنای حق بودن آنها نیست بلکه به این معنا است که برای مقلدان در عمل مجزی است.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_سیاسی
#آیت_الله_اراکی
🔎@fiqhenezam_com
❇️ آیتالله کعبی در درس خارج «ولایت فقیه» مطرح کرد؛
⬅️ باتوجه به وجوب قاعده «لزوم برپایی دین خداوند»، اگر فرد مسلمانی در ایجاد این قاعده کوتاهی کند یا از پذیرفتن آن سرباز زند، مسلمان بودن او محل تردید است؛ بنابراین لازم است معیار اسلام و کفر از جهت التزام و عدم التزام به این قاعده مورد بررسی قرار گیرد.
⬅️ دو واژه «اسلام» و «کفر» در سه معنا به کار رفته است؛
1️⃣ اسلام در برابر کفر: در این معنا مسلمان کسی است که شهادتین گوید.
2️⃣ اسلام در برابر ایمان: این مرتبه در مورد عامه یا اهل سنت به کار میرود.
3️⃣ کفر در برابر ایمان: به کسی که مطیع خداوند متعال نباشد و مرتکب معاصی گردد نیز کافر گفته میشود.
⬅️ مشهور فقهای معاصر زمانی انکار ضروری را سبب کفر میدانند که منتهی به انکار اصول سه گانه توحید، نبوت و معاد شود، اما مشهور فقهای متقدم قائل هستند که منکر ضروری دین به طور مطلق (منتهی به انکار عقائد بشود یا خیر) کافر است.
⬅️ آنچه نزد فقهای متقدم و متأخر مسلم است کفر کسانی است که منکر تمام یا بخشی از شریعت هستند.
⬅️ با توجه به مطالب گذشته ثابت شد که قاعده «وجوب برپایی دین خدا» امری مسلم و بدیهی است؛ بنابراین باید تمامی احکام فردی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و ... اجرا گردد؛ پس اگر کسی حکمی از احکام اسلام را نپذیرد و آن را قابل اجرا نداند کافر بوده و از دایره اسلام خارج است.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#ولایت_فقیه
#آیت_الله_کعبی
🔎@fiqhenezam_com
❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛
🔻 دلیل نقلی نفی مشروعیت تشکیل حکومت در عصر غیبت:
⬅️ روایاتی که ادعا میشود بر نفی مشروعیت تشکیل حکومت در عصر غیبت دلالت دارند عبارتند از؛ 17 روایت در باب حکم الخروج بالسیف قبل قیام القائم (عج) کتاب وسائل الشیعه و 14 روایت در کتاب مستدرک الوسائل .
⬅️ غالب آنها ضعیف السند هستند اما در بین آنها روایات دارای سند صحیح نیز حضور دارد.
⬅️ از جمله روایتی که از سند معتبری نیز برخوردار است، روایت امام صادق علیه السلام در خصوص قیام زید است که می فرماید: « ... وَ لَا تَقُولُوا خَرَجَ زَيْدٌ فَإِنَّ زَيْداً كَانَ عَالِماً وَ كَانَ صَدُوقاً وَ لَمْ يَدْعُكُمْ إِلَى نَفْسِهِ ...»
🔻 نقد و بررسی روایت:
⬅️ با توجه به تعبیر «الیوم» در مضامینی همچون «الخارج منا الیوم» و «لسنا نرضی به الیوم»، باید گفت امام صادق علیه السلام در مقام بیان وضعیت عصر خویش است؛ بر این اساس امام علیه السلام هیچ اشارهای به وظیفۀ شیعیان از آن زمان تا عصر ظهور حضرت ولیعصر (عج) ندارد و مشروعیت تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت را نفی نمیکند.
⬅️ از اینکه محور اساسی توصیف امام صادق علیه السلام از زید، فراخواندن مردم به اهل بیت است و حضرت بر این اساس قیام دیگران را نیز نکوهش میکند، میتوان ضابطهای در باب مشروعیت تشکیل حکومت بهدست آورد. به اینکه در عصر غیبت نیز اگر پرچمی برافراشته شود و به اهل بیت دعوت کند، میتوان آن حکومت را مشروع دانست.
⬅️ برای فهم دقیق این روایت لازم است به فضای حاکم بر آن در بستر تاریخ نیز توجه داشت. در غیر این صورت فهم نادرستی بوجود خواهد آمد
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_سیاسی
#آیت_الله_علیدوست
🔎@fiqhenezam_com
معرفی دروس خارج فقه نظام (4)
استاد: آیت الله سیدمنذر حکیم
موضوع: فقه نظام جامع خانواده
————————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_نظام_جامع_خانواده
#آیت_الله_منذر_حکیم
🔎 @fiqhenezam_com
❇️ آیت الله هادوی تهرانی در درس خارج فقه «مکتب اقتصادی اسلام» مطرح کرد؛
⬅️ نهادهای غیر دولتی همانند دولت مسئول تحقق اقتصاد اسلامی هستند.
⬅️ نهادهای غیر دولتی نهادهای جهان شمول و ثابتی هستند که دولت الزامی به ایجاد آنها ندارد و متشکل از اشخاص یا دولت و مردم است.
⬅️ وظایف اشخاص غیر دولتی در کنار دولت عبارتند از؛ 1 - همانند دولت مسئول تحقق نظام اقتصادی هستند و در ساخت نهادهای اقتصادی باید در کنار دولت باشند. 2 - مشارکت در تعدیل ثروت به وسیله پرداخت مالیاتهای ثابت مانند خمس و مالیاتهای متغیر همانند مالیاتهایی که دولت تعیین میکند.
⬅️ اگر خمس و زکات به درستی و به اندازه پرداخت شود چه بسا دیگر نیاز چندانی به مالیاتهای متغیر وجود نداشته باشد.
⬅️ مسئولان موجب شدهاند نگاه مردم به مالیات همانند نگاه کشورهای غیر اسلامی شود. به همین دلیل یک تاجر متدین بدون هیچ نظارت و اجباری خمس و زکات خود با وسواس و رغبت پرداخت میکند، ولی همین تاجر متدین دفترسازی میکند تا مالیات پرداخت نکند؛ زیرا تصور او این است که مالیات عمل دینی نیست و نوعی ظلم از سوی دولت میباشد. به همین دلیل از پرداخت آن امتناع میکند.
⬅️ در کشورهای غربی که سیستم مالیات دینی ندارند، اگر فرد یا مؤسسهای به نهادهای دینی و فرهنگی یا خیریهها کمک کند و سند آن را نزد دولت ببرد، دولت نیز به همان اندازه از مالیات او کسر میکند. مالیاتهای ثابت اگر به درستی دریافت و در موضع خود هزینه شود، به طور متعارف نباید نیازمند شدید به مالیاتهای متغیر شویم.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#اقتصاد
#آیت_الله_هادوی_تهرانی
🔎@fiqhenezam_com
❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» مطرح کرد؛
⬅️ لهو و لعب در معنای مطلق یعنی افعالی که در اصول آنها غرض عقلایی وجود ندارد. دو دیدگاه در خصوص حکم این افعال بیان شده است؛ نخست اینکه اصل بر حرمت لهو و لعب است، نظر دیگر این است که دلیل و اطلاقی مبنی بر حرمت لهو و لعب برای مکلفین وجود ندارد.
⬅️ ما معتقد هستیم مجموع ادلهای در شرع، مذمومیتی در حد کراهت را افاده میکند؛ از این رو مواردی که کراهت ندارد یا حتی مستحب است نیازمند مخصص و مقید میباشد.
⬅️ قاعده اول در بازی: دلیل مطلقی بر حرمت نداریم اما برای کراهت، مجموع ادلهای وجود دارد که مذاق شرع را نیز مشخص میکند.
⬅️ قاعده دوم در بازی: قاعده عمومی مبنی بر حرمت برد و باخت در بازیها وجود دارد که در سه مورد استثناء شده است.
⬅️ برخی از استثنائات کراهت بازی و لهو و لعب:
1️⃣ مزاح: ادله معتبر و متعددی وجود دارد که مزاح با رعایت حدود و شرایط علاوه بر اینکه یک امر مستحسنی است، بلکه در مواقعی نیز مستحب است و در سفر ترغیب هم شده است.
2️⃣ امری که موجب سرور و مسرت برای دیگران شود. ادلهای دال بر استحسان آن وجود دارد لکن با ادله کراهت لهو و لعب رابطه عموم و خصوص من وجه دارد. در این موارد یا لحن ادله ادخال السرور اطلاق قویتری دارد یا در تعارض من وجه، هر دو تساقط میشوند و لعبی که موجب ادخال السرور است، جایز میشود.
3️⃣ «الَّذِينَ يَفْرَحُونَ لِفَرَحِنَا وَ يَحْزَنُونَ لِحُزْنِنَا» از ویژگیهای مؤمن این است.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_تربیت
#آیت_الله_اعرافی
🔎@fiqhenezam_com
❇️ آیت الله ملک زاده در درس خارج «روابط خارجی در نظام سیاسی اسلام» مطرح کرد؛
⬅️ ویژگی وطن این است که میتوان آن را به عنوان حلقه واصل میان ادبیات گذشته و حال به شمار آورد. مراد ما در این مباحث وطن اسلامی است که در مباحث فقهی با تعبیر دارالاسلام بکار رفته است.
⬅️ آیا تعبیر دارالاسلام و موارد شبیه آن ناظر به یک حقیقت شرعیه است و شارع مقدس آن را جعل و مفهومی جدیدی را بیان نموده است یا شامل تعابیری است که برای تشخیص مصداق آن باید به عرف مراجعه کرد؟
⬅️ عدهای بر این باور هستند که برای فهم این معنا باید آن را در فقه مورد بررسی قرار داد اما برخی دیگر بر این عقیده هستند که اساساً دارالاسلام از همان ابتدا ریشه عرفی داشته و ارتباطی به ادله شرعیه ندارد و مراد از دارالاسلام همان احکامی است که در این زمینه جعل شده است.
⬅️ به نظر میرسد ادعای نظر دوم از اتقان کافی برخوردار نیست؛ زیرا در متون دینی روایاتی است که لفظ دارالاسلام در آنها بکار رفته است.
به کار بردن این مفاهیم توسط معصومین (ع) به معنای حقیقت شرعیه بودن آنها نیست؛ زیرا که میتواند در همان معنی عرفی خود مورد استفاده قرار گرفته باشد. در حقیقت استفاده این الفاظ توسط معصومین (ع) زمینه دقت و بررسی در این زمینه را فراهم میکند تا چنانچه امام (ع) قیودی را در این زمینه استفاده کرده است، بتوان استخراج کرد.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#روابط_خارجی_در_نظام_سیاسی
#آیت_الله_ملک_زاده
🔎@fiqhenezam_com
❇️ آیتالله کعبی در درس خارج «حقوق اساسی» مطرح کرد؛
⬅️ فقه حقوق اساسی مجموعه مباحث فقهی است که از لحاظ حکم تکلیفی یا وضعی به بررسی مسائل حقوق اساسی میپردازد.
⬅️ غرض اصلیِ سیاست و متعلق آن مفهومی به نام مصلحت است؛ یعنی سیاست باید در راستای مصلحت تدبیر شود.
⬅️ در شریعت اسلامی اهداف عمومی وجود دارد که حفظ آنها را مصلحت مینامند. این اهداف عبارتند از: حفظ دین، جان، عقل، نسل و مال مسلمانها.
✅ آیا تصمیمهای حاکم جامعۀ اسلامی باید مبتنی بر نصوص دینی باشد یا اینکه میتواند در مواردی که نص وجود ندارد بر اساس مصلحت تصمیماتی را اتخاذ کند؟
⬅️ مذاهب حنفی، مالکی و حنبلی معتقد هستند تصمیمات حاکم اسلامی باید بر اساس ضوابط و معیارها انجام شود هرچند مبتنی بر نصوص دینی نباشند.
⬅️ در فقه امامیه احکام حکومتی بر اساس مصالح عمومیِ جامعه صادر میشود. اگرچه این مصالح مقید به متون شرعی نیست، اما ضابطهمند بوده و در صورت صدور آن از ولیفقیه، پذیرش آن بر همه افراد جامعه لازم است.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#حقوق_اساسی
#آیت_الله_کعبی
🔎@fiqhenezam_com
❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه روابط اجتماعی» مطرح کرد؛
🔻 تعیین حکم سوء ظن به وسیله رجوع به ادله قرآنی.
⬅️ دومین دلیل قرآنی، آیه12 سوره حجرات است «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ».
⬅️ اکثر آیات این سوره در خصوص روابط میان افراد و روابط اجتماعی است.
⬅️ کلمه إجتنبوا به معنای پرهیز کردن و عدم ارتکاب یک فعل میباشد. هرچند در ظاهر امر است، اما روح و محتوا نهی را دارد. فلسفه چنین کلماتی تاکید است.
⬅️ کلمه ظن در آیه شریفه بیان کننده نوع و جنس ظن است؛ بر این اساس باید در روابط میان افراد از بیشتر اموری که جنس آنها ظن است اجتناب کرد.
⬅️ در متون دینی دو نکته برای ظن مطرح شده است: 1) ظن حجت ندارد. 2)در تعامل با دیگران سوءظن را ملاک رفتار خود قرار ندهید.
⬅️ نتیجه این دو نکته در رفتار اجتماعی چنین است که اگر شخصی نسبت به دیگری سوءظن دارد و قصد دارد ملاک تعامل با او را سوء ظن قرار بدهد، باید بداند که سوء ظن حجت ندارد و نمی توان به وسیله آن شخصی را متهم کرد.
⬅️ در خصوص جمله «کثیراً من الظن» دو احتمال ذکر شده است: ا) اختصاص به روابط میان افراد دارد به این معنا که نسبت به همدیگر سوء ظن نداشته باشید. 2) علاوه بر نهی از ظن در روابط میان فردی، استفاده از ظنون در دیگر احکام را نیز نهی می کند.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_روابط_اجتماعی
#آیت_الله_اعرافی
🔎@fiqhenezam_com