eitaa logo
کانال حمید کثیری
210.4هزار دنبال‌کننده
1.9هزار عکس
645 ویدیو
12 فایل
دغدغه خانواده و #تربیت داریم ... موسس استارتاپ TarbiApp ➡️ Tarbiapp.com ⬅️ اینجا #مدرسه_والدین هست، جایی که قراره اول خودمون رو تربیت کنیم ✋ راه ارتباطی 👇 @hamid_kasiri
مشاهده در ایتا
دانلود
راستش من می‌خواستم در مورد شش تا مانع رشدی که گفتم مطلب بنویسم اما کامنت‌های پست قبلی بنده رو مُجاب کرد یه ذره بیشتر اینجا بایستم! چون بحث‌مون اینجا زیرساختی هست و اگه حل نشه، ادامه‌ی بحث سر کاریه! چند تا سوال؟! خواهشاً همه رو به خودتون لااقل جواب بدید 🙏 ۱. تا حالا نشده زمین بخوردید؟! چیزی‌تون شده؟! ۲. تا حالا نشده توی پاهاتون شیشه بره؟! الان نمی‌تونید درست راه برید؟! ۳. تا حالا از ارتفاع نیفتادید؟! مثلاً از روی درخت؟! ۴. تا حالا دست‌تون خراش برنداشته؟! مثلاً به گوشه دیوار کشیده باشه؟ ۵. تا حالا نشده که دست‌تون یا پاتون رو یه گربه خراش داده باشه؟! ۶. تا حالا نشده خواب باشید و یه سوسک بیاد از روی تن‌تون رد بشه؟! ۷. تا حالا نشده رفته باشید لب رودخونه بعد یه دفعه پاتون سر بخوره و بیفتید تو آب؟! یا مثلا یه قورباغه از روی پاهاتون رد بشه؟! ۸. تا حالا نشده که داشتید با یه بچه دیگه چوب بازی می‌کردید، بعد یه دفعه چوبش در بره و بخوره توی کمرتون؟! ۹. تا حالا نشده موقعی که خیلی گرسنه‌تون بوده لقمه‌تون از دست‌تون بیفته و نتونید غذاتون رو بخورید؟! ۱۰. تا حالا نشده که با یه بچه دیگه دعواتون شده باشه، یه لگد هم ازش خورده باشید و کسی نبوده باشه ازتون دفاع کنه؟! ۱۱. تا حالا نشده مامان یا باباتون دعواتون کرده باشه و اون موقع ازشون احساس نفرت پیدا کرده باشید؟! الآنم همون حس رو دارید؟! ۱۲. تا حالا نشده می‌خواستید لبه‌ی جوب راه برید بعد پاتون در بره و شاتالاپ بیفتید توی لجن؟! ۱۳. تا حالا نشده برید سر کوچه سبزی بخرید و بعد کل سبزی‌ها رو گم کنید یا از دست‌تون بیفته و خراب بشن؟! ۱۴. تا حالا نشده موقع ظرف شستن، لیوان از دست‌تون بیفته و بشکنه؟! ۱۵. تا حالا نشده کفش نو خریده باشید و اولین روزی که پاتون کردید، نوکش بخوره به یه جا و سوراخ بشه؟! اگه بخوام ادامه بدم تا صبح باید بنویسم! 👈 چرا فکر می‌کنیم بچه‌های ما حق ندارن از این تجربیات داشته باشن؟! 👈 چرا فکر می‌کنیم باید توی پر قو بزرگ بشن و نباید حتی یه بار دست‌شون با تیغ بریده بشه؟! 👈 فکر می‌کنید اگر بخوایم تمام کارهای بچه‌ها درست انجام بشه و هیچ آسیبی بهشون نرسه، پدر و مادر بهتری هستیم؟! ✅ راستی اگر به نظرتون مطلب به درد دیگران هم میخوره، چرا برای اون‌ها نمی‌فرستید؟! ⭕ اگر این بحث جمع شد، میریم سراغ موانع رشد @hamidkasiri_ir
⭕️ تا حالا فکر کردید مادر حضرت موسی (ع) چطور بچه‌اش رو در رود نیل گذاشت؟! شازده کوچولو بعد از انجیل پرفروش‌ترین کتاب تاریخ در قرن بیست هست و بیشتر از بیست تا ترجمه فارسی از اون وجود داره. یکی از مهم‌ترین وجوه داستان اینه که آدم بزرگا یاد بگیرن از دریچه‌ی چشم بچه‌ها دنیا رو نگاه کنن و نه از دریچه‌ی چشم خودشون 🤔 هر چقدر توی این موضوع موفق‌تر عمل کنیم، مسیرمون در ارتباط موثر با کودک هموارتر هست و به رشدشون داریم کمک می‌کنیم. مثلاً با بچه میریم پارک و غریزه‌ی اون با تمام وجود اومده وسط و بچه می‌خواد که کفش‌هاش رو در بیاره و وسط چمن‌ها بدو بدو کنه اما ما چون فکر می‌کنیم ممکنه چیزی توی پاهاش بره نمی‌گذاریم! خُب هم دغدغه‌ی ما درسته و هم نیاز کودک! اینجا باید چی کار کنیم؟ بهترین راه اینه که بین این دو تا جمع به وجود بیاد یعنی هم کودک به نیازش برسه و هم منِ مادر دغدغه‌ی آسیبی که دارم برطرف بشه! مثلاً توی اینجا می‌تونیم یه محدوده رو خوب وارسی کنیم، بعد برای کودک با نخ مشخص کنیم که بین اون‌ها راحت بازی کنه. توی سوال‌هایی که پرسیدم اکثراً حول این محورهایی می‌گشت که آسیب جدی به همراه نداشت. اکثراً آسیب‌های جسمی ساده یا کشمکش‌های روانی و درونی ساده مثل قهر و آشتی‌های کوتاه بودند! خیلی‌ها اومدن و گفتن ما ترسمون از این چیزها نیست، از آسیب‌های جدی‌تر هست! پس چند تا نکته؛ ۱. اگر از این چیزها نمی‌ترسیم پس با فراق بال بگذاریم کودک زمین خوردن، بازی با حیوانات و امثالهم رو تجربه کنه. ۲. باور کنیم اینکه کودک چند دقیقه با خودش خلوت کنه، ناراحت و غمگین باشه، براش بد نیست البته حق نداریم از عمد چنین شرایطی رو برای کودک ایجاد کنیم. ۳. اگر از آسیب جدی می‌ترسیم، مگر این چیزها چقدر تحت کنترل ما هست؟! مگه میشه مثل کِش به شلوار بچه وصل بود و همه جا از اون محافظت کرد؟! اصلاً چند درصد افراد آسیب جدی می‌بینن؟!! 👈 امروزه رسانه، تمام قد جلوی خانواده‌ها ایستاده و کارش ترسوندن ماها شده! از بین هر چند ده هزار کودک، یکی آسیب می‌بینه و ما باقی بچه‌ها رو از حرکت، هیجان، تجربه، لمس و رشد محروم می‌کنیم که مبادا آسیب ببینن! 👈 من که هر وقت به بچه خودم نگاه میکنم می‌بینم من و مامانش تقریباً هیچ نقشی در محافظت از اون نداریم و نداشتیم! ولو اینکه بقیه جور دیگه‌ای فکر بکنن! 👈 راستی تا حالا فکر نکردید که یه کس دیگه‌ای داره از بچه‌تون محافظت میکنه؟! داستان حضرت موسی که مادرش اون رو به آب انداخت رو چند بار تا حالا مادرانه خوندید؟! 👈 اصلاً دعا و توسل چقدر توی تربیت ماها نقش داره؟! ✅ من فکر میکنم ما در عین مراقبت، وظیفه‌مون ایجاد فضای رشد برای کودک هست و این رشد جز با تجربه مستقیم به دست نمیاد! توی سنین پایین آزادی کودک رکن اساسی برای رشدش هست و اگه جلوش رو بگیریم، جلوی رشدش رو گرفتیم. خواهشاً بگذاریم بچه‌هامون با تجربه‌هاشون بزرگ بشن نه با اون چیزی که ما داریم بهشون میگیم چون لزوماً فهم ما درست نبوده! ۲۶۰۰ سال قبل همین حرف رو به نحوی دیگری گفته! سقراط می‌گفت «من کل فلسفه رو مبتنی بر دو اصل می‌دونم. یکی اینکه خودت رو بشناس و دیگری اینکه زندگی نیازموده ارزش زیستن ندارد!» و این یعنی اینکه بگذاریم هر انسانی زندگی رو خودش آزمایش و تجربه کنه و هیچ معلمی هم براش بالاتر از این نخواهد بود. فکرم نکنید اگر بچه خودش تجربه کنه و شکست بخوره این ناراحتی و غم براش بد هست! البته شکست‌های مداوم برای کودک چیز خوبی نیست اما به قول پروفسور جینات رشد کودک من هیچ وقت موهبت غم رو از کودک نمی‌گیرم چون جلوی رشدش رو می‌گیرم! حالا این یعنی چی، در موردش صحبت می‌کنیم .... 🌹ممنون که برای دیگران هم می‌فرستید🌹 ----------- پی‌نوشت ۱. اینجا حرف خیلی زیاد هست ولی به همین مقدار فعلا بسه چون فضای مجازی بیش از این ظرفیت انتقال این پیام رو نداره یا من بلد نیستم تو اینجا بیشتر از این جلو برم. پی‌نوشت ۲. در مورد حدود و ثغورِ آزادی دادن به بچه‌ها بعداً حتماً صحبت می‌کنم اما در کل بدونید آزادی یکی از مهم‌ترین عوامل رشد کودک هست. کودک باید قدرت انتخاب داشته باشه وگرنه انگیزه‌های درونی لازم برای رشد رو از دست میده. @hamidkasiri_ir
خب، همه آماده‌ی یه هفته جوندار هستن و منم نمی‌خوام طول و تفصیل بدم، دو تا موضوع و تمام! (از پست بعدی می‌خوام برم سراغ موانع رشد) 1️⃣ وقتی بزرگ‌ترها مثل مامان‌بزرگ، بابابزرگ و ... دخالت میکنن و نمی‌گذارن کارمون رو بکنیم، چی کار کنیم؟! ◀️ خب تکلیف معلومه، نمیشه با هیچ کسی دعوا کرد و نمیشه به کس گفت برای بچه من دایه مهربان‌تر از مادر شدی! اما رعایت یک سری اصول مسیر رو هموار میکنه، از جمله موارد زیر: الف. هیچ کس به اندازه والدین در تربیت موثر نیستند و نگران این نباشید که شما یه کار می‌کنید و بقیه یه کار دیگه. بچه‌ها نهایتاً از شما متأثر میشن مگر در موارد خاص که بچه دیگران رو بیشتر از والدینش ببینه! ب. وقتی دیگران دخالت میکنن ازشون محترمانه، در خلوت و نه در حضور جمع بخواید که تربیت کودک‌تون رو به شما بسپرن و خواهشاً توی این موضوع باهاتون راه بیان! طبق تجربه راه میان 😉 ج. اگر اون فرد از خانواده همسر هست طبیعتاً باید از همسرتون بخواید این کار رو بکنه اما یادتون باشه به همسرتون فشار نیارید چون در اکثر موارد این موضوعات حاد نیست و روی رفتار کلی کودک اثر نمی‌گذاره! و شاید همسرتون هم خجالتی باشه، نتونه صحبت کنه 😂 د. وقتی کسی به شما بی‌احترامی می‌کنه و چارچوب‌هاتون رو رعایت نمیکنه دلیلی نداره بهش بی‌احترامی کنید اما حداقل می‌تونید با مدیریت بیشتر و در بازه‌های بلندتر ببینیدشون! یعنی نامحسوس کمتر برید اونجا ... ه‍. هر چقدر به والدین‌مون احترام بیشتری بگذاریم ضرر نکردیم و طبیعی هست هم کودک‌مون می‌بینه و یاد می‌گیره و هم امکان اینکه والدین‌مون حرف‌مون رو راحت‌تر بپذیرند بیشتر میشه! و. بسه دیگه! (از نقش آقا معلم بیام بیرون) 😉😉 2️⃣ وقتی به بچه آزادی می‌دیم دیگه ول نمیکنه و هر جا میریم آشوب می‌کنه! اون موقع چی کار کنیم؟! ◀️ از بچه‌ها که هیچ، از آدم بزرگش هم اگر چیزی رو می‌خوایم بگیریم باید جایگزین بهش بدیم! یعنی اینقدر بچه‌ها باید به ما اعتماد کنن که بدونن بعد از هر نه که بهشون میگیم، سه تا آره‌ی خوشمزه در انتظارشون هست و طبیعی هست اگر غیر این باشه کارهاشون رو ول نمی‌کنن! فرض کنید مهمون اومده، بچه می‌خواد با شربت‌ها بازی کنه، شما میگید الآن نه، بگذار مهمون‌ها برن، بعدش کلی بازی می‌کنیم! تنها در صورتی بچه کوتاه میاد که قبلاً امتحان‌تون رو پس داده باشید نه که بچه رو پیچونده باشید 😉 یعنی اگر مطمئن بشه بعد از رفتن مهمونا مثلا میرید تو حموم و دو ساعت با شربتا بازی می‌کنه باهاتون راه میاد وگرنه ... باید جایگزین بدید بَبَم جان، جایگزین! (اگرچه این یکی بی‌ربط بود! 😁) @hamidkasiri_ir
🔴 این چند تا سوال رو بخونید 👇👇👇 👈 دو ختر و یک پسر با فاصله سنی کم دارم که معمولاً دوست دارند با هم حمام برن. وقتی توجه هم میکنم حس جنسی ندارند و فقط دوست دارن با هم بازی و آب‌بازی کنن. آیا اشکال داره با هم حمام برن؟! 👈 یه پسر هفت ساله دارم که تا امروز تا جایی که تونستم ازش مراقبت کردم. چند روز پیش بهم گفت که رفته توی گوشیم از توی اینترنت عکس‌های خیلی بدی دیده. مراقب بودم که عکس‌العمل وحشتناکی نشون ندم و فقط گوش کردم و عادی برخورد کردم. الآن نمی‌دونم چی کار کنم و چه واکنشی نشون بدم! 👈 بازی کردن دو تا کودک هم‌جنس و با فاصله سنی 8 ساله درسته؟ 👈 اگر بچه‌ای پرسید چه جوری رفتم توی دل مامانم یعنی چی جوری به وجود آمدم چی باید بگم؟ 👈 اگر بچه‌مون پرسید چرا تو و بابا اتاق‌تون یکجاست اما من باید جدا بخوابم چی بگیم؟! 👈 اگر به بچه نگیم آلت جنسیت کثیفه و این حرفا، خب بهش دست میزنه! چی کار باید بکنیم؟ 👈 مشکل من اینه که فرزند اولم دختره و دومی پسر پنج ساله هست اما اکثر کارهای پسرم، دخترونه است مثل لاک زدن، اسباب‌بازی دخترونه خواستن و چیزای دیگه! این الآن مشکلی داره؟! ⭕ حتماً خیلی از این موارد سوال شمام باشه. پاسخ به این سوال‌ها و کلی سوالات دیگه در همایش "کودک، رشد و تربیت جنسی" داده میشه که می‌تونید شرکت کنید 🕑 زمان: پنج‌شنبه 27 تیر (همین هفته)، ساعت 10.30 الی 12.00 📍مکان: تهران، فرهنگسرای خاوران، سالن شهید مطهری ⭕ ⭕ همایش رایگان است. ⭕ ⭕ @hamidkasiri_ir
ظاهراً چهله‌اش سر اومد و رفتیم سراغ موانع رشد! این موقعیت‌ها رو فرض کنید: (از اینکه بعضی از موقعیت‌ها شاید براتون حال به‌هم‌زَن! باشه، عذر میخوام) 👈 پسرتون رو تازه از پوشک گرفتید. رفته دستشویی شماره دو بکنه. می‌بینید چند دقیقه‌ای هست خبری ازش نیست، بعد میگید برم ببینم چه خبره! در دستشویی رو که باز می‌کنید، می‌بینید مشغول نقاشی کردن با دستشویی‌هاش روی در و دیوار و تَنِ خودش هست و شما رو که می‌بینه کلی کیف می‌کنه و میگه مامان ببین چه قشنگه! 😷😤 👈 رفتید توی طبیعت و بچه‌تون داره خاک‌بازی می‌کنه. یهو میاید بالای سرش و می‌بینید که اون وسطا دو تا چیز خیلی توجهش رو جلب کرده و حسابی باهاشون مشغوله! یه دونه سوسک مرده که باهاش همه کار کرده و فقط فرصت نکرده بُخوردش 😂 و یه فضله حیوون که نرم بودنش وسط اون خاک‌ها کلی مشغولش کرده 😰 👈 چند روزه که عادت کرده سر سفره دستش رو می‌کنه توی ماست و میگذاره دهنش! 👈 بچه‌تون یک ساله است و رفتید توی طبیعت. یه لحظه غافل میشید می‌بینید داره، دهنش می‌جُنبه 😱 دقت می‌کنید، می‌بینید داره با اشتهای تمام خاک می‌خوره. ظاهراً خیلی هم خوشمزه است 😬 👈 بچه‌تون دوست داره وقتی آبگوشت میخوره، سبزی و ترشی و ماست و سالاد رو هم بریزه توی ظرفش همه رو با هم بخوره! 👈 بچه‌تون دوست داره وقتی کتلت درست می‌کنید، اونم بیاد کمک‌تون مایعش رو ورز بده و بعدم همون غذا رو بپزید و بخورید. اگرم بخواید بریزید دور حسابی ناراحت میشه! 👈 بچه میره دستشویی و با اینکه فقط سه ماهه از پوشک گرفته شده اما اصرار داره که خودش، خودش رو بشوره! تا شما میاید کمک کنید جیغش میره هوا خب شما توی این مواقع چی کار می‌کنید؟ یعنی باید بپرسیم چی کار کردید؟! من شخصاً هیچ مشکلی در هیچ یک از این موقعیت‌ها نمی‌بینم که بخوام با بچه برخورد کنم یا حتی ناراحتی نشون بدم. از دید خیلی از ماها اون کارها قبیح هستند ولی برای بچه‌ها کاملاً یه چیز جدید، جذاب و یه کشف جدیدتر! آقا اصلا یه چیز دیگه! می‌دونید وسواس توی زیر شش سال شکل می‌گیره و عاملش هم حساسیت زیاد از حد والدینه؟! توی مهد کودک بچه‌های اتوکشیده‌ای رو دیدیم که اگه یه لکه ماست بیفته روی لباس‌شون غذاشون رو ادامه نمیدن تا اون لکه پاک بشه! خب چرا باید اینجوری باشه؟! به نظرتون این بچه دستکاری نشده؟! اصلا می‌دونید نظافت و تربیت جنسی یه رابطه‌ی خیلی محکم با هم دارن؟! راستی فکر می‌کنید جذاب‌ترین بخش خونه برای بچه یک تا سه سال کجاست؟! @hamidkasiri_ir
همایش تربیت جنسی به صورت لایو از اینستاگراممون پخش شد و تا 24 ساعت آینده میتونید مشاهده کنید، ابتدا فالو کنید👇 Instagram.com/hamidkasiri_ir
از چند جهت میشه در مورد ربط بین نظافت و تربیت جنسی بحث کرد اما می‌خوام از یه جهتش رو خیلی ساده بگم که با دنبال کردن این چند تا جمله زیر به یک نتیجه برسیم؛ ⁦1️⃣⁩ بچه‌ها اِنقدر والدین‌شون رو دوست دارن که با ناراحتی اون‌ها ناراحت میشن. یعنی همین که مامان از دست کودک ناراحته کودک داره اذیت میشه و تا مامان رو راضی نکنه ول نمیکنه! ⁦2️⃣⁩ اصلاً مامان از یه چیز دیگه ناراحته، بچه از ناراحتی اون ناراحت میشه. (عجب گیری اُفتادیما 🙃) یعنی بچه‌ها گیرنده‌های احساسی‌شون خیلی قوی هست و همین قدر بدونید که بعضی‌ها قائلن که بچه‌ها وقتی به دنیا میان احساس رو می‌بینن!⁩⁦⁦ ⁦3️⃣⁩ منِ مامان از کثیف‌کاری خیلی بدم میاد. اصلاً دست خودم نیست اما خیلی راحت میریزم به هم. مثلا وقتی میرم می‌بینم دستشویی کثیفه داغون میشم. اگه بچه روی فرش کار خرابی کنه به هم میریزم و ... ⁦4️⃣⁩ هر موقع منِ بچه، دستشویی میکنم و یه ذره می‌پاشه این طرف، اون طرف مامان حالش بد میشه! تازه یه بار که اومد دید بهش دست زدم، دود از کله‌اش بلند شد. خودم دیدم 🧐 ⁦5️⃣⁩ اگه قراره این حال مامانم رو بد بکنه، من اصلا دوستش ندارم. البته وقتی دستشویی میکنم خیلی خوش میگذره‌ها اما حال مامان بد میشه! 😔 ⁦ 6️⃣⁩ مامان: دست به اونجات نزنی‌ها. اونجا خیلی کثیفه، مریضی بد میگیری اگه دست بزنی. باید زود بشوریش و بیای بیرون! ❗اندام دفع و اندام جنسی بسیار به هم نزدیک هستن و خیلی ساده بچه می‌تونه از یک عضو بدنش بدش بیاد در حالی که نباید این‌طور باشه. اصلاً یه چی دیگه بگم! تا حالا شنیدید کسی «یبوست عاطفی» داشته باشه؟! 🤔 می‌دونید بعضی از بچه‌ها دارن! یعنی خودشون رو نگه می‌دارن، دستشویی نمیرن چون فکر میکنن دستشویی کردن اونا مامان رو ناراحت می‌کنه و چون مامان رو دوست دارن نمیرن دستشویی! یعنی اگرم میرن به زور و اصرار ما اینکار رو میکنن! ادامه توی پست بعد! @hamidkasiri_ir
چرا میگیم نظافت مانع رشده؟ خب اگر نظافت نباشه انواع و اقسام مریضی‌ها سراغ ما میان، پس چرا هنوز میگیم مانع رشده؟ بچه که مریض میشه آدم خیلی حالش گرفته میشه و حاضره خودش هزار جور درد و مرض بگیره ولی بچه‌اش سرما هم نخوره اما همه می‌دونیم همین بیماری‌ها باعث میشه پادزهر اون بیماری در بدن بچه ساخته بشه و چه بسا براش مفید هم باشه. یادمه چند سال پیش یکی از اقوام بود که آب غیر جوشیده به بچه‌اش نمیداد، یعنی یه دور عمل تقطیر رو انجام میداد تا بچه یه وقت آب شهری نخوره! 😏 خب فکر می‌کنید این بچه وقتی رفت مدرسه چه اتفاقی براش افتاد؟ نگم بهتره! کلا اینکه فکر کنیم بچه رو باید پاستوریزه بزرگ کنیم نه تنها لطفی در حق کودک نکردیم بلکه مانع رشدش هم شدیم! یعنی اصل پاکیزه بودن هیچ مشکلی نداره اما افراط در اون باعث میشه نگذاریم سیستم ایمنی بدن کودک قوی بشه. همین پارسال بود که یه بنده خدایی که کلا کودک رو توی اتاق استریل 😅 بزرگ کرده بود، بچه‌اش مریضی سختی گرفت. توی ایران جواب نگرفت و تصمیم گرفت برای درمان بره آمریکا! اونجا برای بچه تجویز کردن باید یکی از لجن‌های کف جوب رو بخوره. پس تا اینجا بدونیم نظافت زیادی به جسم بچه آسیب می‌زنه یعنی یه ذره میکروب برای بدن لازمه 😂 اما آسیب‌هایِ ذهنیِ رعایتِ بیش از حد نظافت خیلی فراتر از این صحبت‌هاست! کلا بچه‌ها به صورت فطری میل شدیدی به خاک‌بازی، گل‌بازی، رنگ‌بازی، خمیربازی، آب‌بازی و ... دارن و طبیعتاً بچه‌ای که میل به این کارها نداره از نظر ما دستکاری شده! 😳 حالا چه جوری دستکاری شده، انواع مختلف داره. یه نمونه‌اش اینه که بچه به خاطر اینکه مامان از این کثیف‌کاریا بدش میاد و اونم دوست نداره ناراحتی مامان رو ببینه خاک‌بازی نمی‌کنه و این دقیقا یعنی که مانع رشده. بعدا در موردش بیشتر می‌نویسم. بچه‌ها باید کنن، کنن. ناراحت کثیف شدن دست و لباس‌شون نباشن! هی مامان‌شون رو نگاه نکنند که الان برن توی گل یا نرن! آب‌بازی بکنن یا نه و کلا از این صحبتا! اگرم خونه‌مون قراره آداب بهداشتی داشته باشه، تعداد این آداب رو زیاد نکنیم. خونه رو تبدیل به پادگان بهداشت و درمان نکنیم! اصلا راحت‌تون کنم به نظرم یه چند تا سوسک برای هر خونه لازمه چون قراره بچه‌ها رشد کنن! 😂 پس بگذارید رشد ذهنی بچه‌ها به خاطر افراط در نظافت جلوش گرفته نشه! بگذارید کشف کنن، با خیال راحت ... @hamidkasiri_ir
مانع بعدی رشد بچه‌ها هست. نمی‌دونم چرا ما اصرار داریم بچه‌هامون رو بِکِشیم؟! 🤔 یعنی یکی از پاهاش گرفته، یکی هم از دستاش. از دو طرف هم با فشار زیاد در حال کشیدن هستیم و زود می‌خوایم بزرگش کنیم! تعریف میکردن که یکی از اقوام‌شون بچه چهار ساله رو گذاشته بود مدت‌ها نقد تئاتر از شبکه چهار دیده بود! و این بچه توی چهار سالگی خیلی فنی نقد تئاتر میکرد، یعنی باید با ترس و لرز کارهاش خدمت ایشون عرضه میکرد! 😂😂 خلاصه مادر با کلی افتخار این رو به استاد گفته بود و ایشون هم خیلی صادقانه گفته بودن این برای بچه خوب نیست. طبیعتاً به مادر کودک برخورده بود و فکر میکرد احساس حسادت باعث این حرف شده چون بقیه جاها ملت کلی کیف کرده بودن! این مادر رفت و سه سال بعد برگشت. مدرسه بعد از سه ماه گفته بود بچه باید بره مدرسه کودکان استثنایی! چون مغز کودک متعادل رشد نکرده بود. اصطلاحاً بخشی از مغز دچار تورم شده بود! و درمان این بچه بیش از یک سال طول کشید تا یه بچه خیلی عادی بشه، نه بیشتر! یک بارم حدود شش ماه پیش مادری بهم مراجعه کرد که کودک سه و نیم ساله‌اش لکنت گرفته بود! بررسی که کردیم دیدیم با دلسوزی تمام می‌خواستن کودک رو زود بزرگ کنن! این بچه برای هر چیزی سی‌دی آموزشی دیده بود. روزی دو ساعت هم سی‌دی آموزش زبان انگلیسی می‌دید! حدود سه ماه طول کشید تا بچه طی یک دوره بازی‌درمانی به شرایط قبل برگشت. از این دست مثال‌ها هم برای من زیاد اتفاق افتاده هم کلی از اساتید شنیدم. 😣 خیلی ساده بدونیم که بچه‌های ما قراره بچگی کنن و هر چیزی رو که باید یاد بگیرن در آینده یاد می‌گیرن! باور کنیم اون چیزی که باعث رشد بچه‌ها میشه لزوماً بازی فکری نیست، کار روی نیم‌کره سمت چپ نیست، نیست، نیست، ریاضیات و جدول ضرب نیست، خوندن و نوشتن نیست بلکه ، ، تجربه توی محیط، کشف، بازی و شاد بودنه. می‌دونم خیلی کیف میده بچه چهار ساله در مورد تمام حیوانات کلی اطلاعات داشته باشه که آدم بزرگ‌ها هم ندارن، یه چیزایی بگه که بقیه کف کنن 😳 اما این لزوما به کمک نمی‌کنه! که در اکثر اوقات آسیب هم میزنه. اینم بگم و تمام! پارسال یه مادری بهم مراجعه کرد که کودک رو توی یه وسط شهر نوشته بود. اونجا قرار بود بچه تا پنج سالگی حافظ کل قرآن بشه لذا به مادر گفته بودن روزی یه صفحه عین کپسول به خوردش بده وگرنه حافظ نمیشه! 🥺🥺 من نمی‌دونم اون بچه اگرم بشه، خدا و کتاب خدا چه جایگاهی تو زندگیش داره؟! @hamidkasiri_ir
خب، اگه یادتون باشه داشتیم بچه‌ها رو می‌گفتیم! بریم سراغ بعدی ... مانع بعدی هست! (یعنی هر چی چیزِ خوبه، ما میگیم مانع رشده! 😁) یکی از دوستان نزدیک که احتمالا خودش هم الآن داره متن رو می‌خونه 😉 چند وقت پیش به من گفت که خانمم فردا میاد پیشت تا چند تا سوال در مورد یکی از بچه‌هاشون بپرسه! خب، ایشون اومد و مشخص شد که بچه اصلا شوق به بازی کردن نداره! یه چند تا سوال که پرسیدم تقریبا برام مشخص شد که مشکل از دوست ماست! ایشون اعتقاد داشت شب که میاد خونه، خونه باید عین دسته گل باشه! و خب مادر خونه هم چون در طول روز کارش زیاد بود اجازه ریخت‌وپاش به بچه‌ها نمی‌داد! 🙄🙄 اساساً خونه‌ای که بچه کوچیک داره خیلی نظم براش معنای خاصی نداره! چون بچه دوست داره مدام به هم بریزه و انگار با اینکار یه جور آرامش خاصی پیدا می‌کنه. به قول شما باید تا دو سه سال قید خونه منظم رو بزنید! می‌خوام چی بگم؟! ببینید قرار نیست خونه رو برای بچه‌ها پادگان کنیم تا نظم یادشون بدیم. اصلاً کی گفته و کجا گفته که باید به بچه دو ساله نظم یاد بدیم؟! اصلاً کی گفته که بچه‌ها اینجوری منظم میشن؟! بچه‌ها خیلی علاقه دارن بریز و بپاش کنن و حتی وقتی هم که دارن مثلاً خونه رو منظم می‌کنن دوست دارن همه چیز رو کُپه کنن گوشه اتاق. یعنی اینجوری فکر می‌کنن در حال منظم کردن اتاق هستن. به صورت استاندارد، بچه دستکاری نشده خیلی میل به این داره که همه قابلمه‌ها وسط آشپزخونه، همه اسباب‌بازی‌ها وسط اتاق و تمام کمد لباس‌ها هم جلوش پخش‌وپَلا باشه! خُب، حالا اینا خوبه یا بد؟! طبیعیه که برای بچه بد نیست، البته قرار نیست ما خودمون فضا رو به هم بریزیم یا خونه رو منظم و تمیز نکنیم اما اینکه جلوی ریخت‌وپاش بچه رو نگیریم خیلی مهمه. چون اون با انبوه وسایل کنار دستش مدام در حال تخیل و کشف هست. حالا از کِی نظم رو یاد بدیم؟ ما می‌تونیم از یک سالگی با یک شیب خیلی ملایم 😂 محدودیت‌ها رو برای بچه ایجاد کنیم. مثلا آردبازی روی این دستمال، آب‌بازی توی حمام و ... بعد از سه، چهار سالگی هم می‌تونیم یه مقدار محدودیت‌ها رو بیشتر کنیم اما یادمون باشه نظم و انضباط گفتنی نیست، دیدنی هست! یعنی والدینی که همیشه سینک ظرفشویی‌شون پُر هست یا هر تکه از لباساشون یه جا افتاده، خیلی دنبال نظم نگردن! اصلاً تو خودت از کِی منظم شدی که به بچه چهار ساله گیری میدی؟! بچه‌ها اگر زیر هفت سال رو آزادانه بازی کنن و محدودیت‌های جزئی اما پایدار داشته باشن، بالای هفت سال به صورت خودکار به سمت نظم میرن ادامه داره ... @hamidkasiri
یادتونه گفتم نظم مانع رشده؟ حالا می‌خوام بگم هیچ رشدی بدون نظم به وجود نمیاد! 😳 چی؟ قاطی کردم؟! نمی‌دونم، شاید! 👇👇 بحث بعدی در مورد نظم اینه که اکثر ماها نظم رو بد فهمیدیم. ببینید ما دو نوع داریم. یه و ساکن و یه و در حرکت. ما هر نظمی که توی عالم داريم، در حركت هست. در واقع نظم بدون حركته که مانع رشد میشه. (چی میگی بابا؟! 😂😂) ببینید ما اگه نظم را ايستا ببينيم، دائم داریم به بچه میگیم: ندو، بشين، بهم نريز، اينقدر وول نخور، به اسباب‌بازی‌هات دست نزن خراب میشه!! 😳 و همه‌ش دنبال اینیم که هر چيزي رو ثابت بگذاریم سر جاش! اینا همگی نظم ايستا هستن که مانع رشده. نتیجه‌اش هم معلومه! به هم ریختن بچه، داد زدن، جیغ کشیدن و توی یه کلمه طغیان کودک! تمام كسایی كه ذهنشون به نظم بازدارنده عادت داره، خلاف تصورشون اصلاً منظم نيستند و هميشه دنبال یه چيزی دارن می‌گردن! چون این آدما نظم رو توی پنهان كردن می‌دونن! یعنی خونشون ظاهرش منظمه اما اگه در کمد دیواری‌ها رو باز کنی دویست قلم جنس میریزه رو سرت، خب بچه‌تون هم با این حساب منظمه فقط نظمش رو زمین ریخته 😂 حالا وقتی صحبت از نظم در حرکت می‌کنیم، داریم چی میگیم؟ داریم از صحبت می‌کنیم! ریتم گم شده‌ی زندگی‌های امروزی هست در حالی که جهان آفرينش ريتم داره. شما توی نظم طبيعی هيچ چيزی رو بدون ريتم پيدا نمی‌كنین. از اول خلقت تا حالا، طلوع و غروب خورشيد ريتم داشته؛ فصل‌ها ريتم داشته، همه چی ریتم داشته و داره! (خب بسه دیگه، بریم تو ! 😉😂) بچه‌ها و آدم بزرگا! برای جریان روزمره زندگی‌شون نیاز به ریتم دارن و این ریتم باید با هماهنگ باشه! مثلاً نمیشه تا ساعت دوازده شب خونه چراغونی باشه بعد یه دفعه همه برقا رو خاموش کنیم به بچه بگیم بگیر بخواب! یعنی از ساعت هفت هوا تاریک شده، ما به زور میگیم روشن باش، بیدار باش! خب معلومه که بچه اینجوری نمیخوابه و اعصاب همه رو میریزه به هم اصلاً چرا همه ما فکر می‌کنیم نظم یعنی جمع کردن اسباب‌بازیا و لباسا و ... از وسط اتاق؟ این یعنی داریم تو نظم ایستا زیست می‌کنیم در حالی که ما باید کل زندگی‌مون دارای ریتم، برنامه و نظم پویا باشه و توی این حالت هست که کودک برنامه‌ریزی و نظم رو یاد می‌گیره وگرنه داریم زور الکی می‌زنیم! (این چیزام گفتنی نیست، دیدنیه) یه نکته کاربردی هم آخر بحث! از حدود سه سالگی میشه کم‌کم نظم رو به بچه‌ها فهموند. اون هم با ایجاد درک محدودیت و نظم داشتن خودمون اگه حال داشتم نظم رو ادامه میدم، اگه نه میرم تو مانع بعدی رشد 😉 @hamidkasiri_ir
ظاهراً متن قبلی نه تنها مشکلی رو حل نکرده بلکه خیلیا بدتر اینجوری شدن 😳 این متن رو بخونید، شاید مشکل حل بشه! 1️⃣ ما یه فامیل نزدیک داریم که حدود چهار سال پیش از بلادِ فرنگستون اومده بود ایران و اون موقع دو تا بچه چهار و یک ساله داشت! این بچه‌ها رأس ساعت نُه باید می‌خوابیدن و واقعاً هم می‌خوابیدن! 🤗 یعنی اونجا اگه تا ساعت دوازده شب هم فامیلا میومدن و می‌رفتن این بچه‌ها سر ساعت بودن 2️⃣ ما حداقلش باید داشته باشیم و این برنامه دارای نظم باشه، نه که فقط دنبال مرتب بودن اتاق‌ها باشیم. وقتی بچه یه شب دوازده میخوابه، یه شب دو نصف شب، یه شب ساعت ده چون یه روز ظهر نخوابیده، یه روز ساعت دو خوابیده و یه روزم ساعت چهار! خُب طبیعیه که ما برنامه نداریم و اون هم این نوع نظم رو نمی‌فهمه! 3️⃣ بچه‌ها هم نیاز به دارن و هم گرایش به بازی! و این هنر ماست که جریان روزمره‌ی زندگی رو براشون تبدیل به بازی کنیم. در حالی که خیلی از ماها از به هم ریختن خونه، اجازه بازی و به‌هم‌ریختگی رو به بچه نمیدیم! 4️⃣ تبدیل به بازی کردن جریان زندگی یعنی چی؟ یعنی اولاً برای زندگی‌مون برنامه داشته باشیم و ثانیاً توی این برنامه‌هامون کودک رو هم دخیل کنیم. مثلاً چه اِشکالی داره بچه با ما ظرف بشوره؟ چه اشکال داره بچه کمک ما بکنه تا لباس‌ها رو از روی بند رخت جمع کنیم؟ چه اشکال داره بچه کمک ما جارو کنه؟ و ... 5️⃣ وقتی ما به خاطر اینکه خونه‌مون به هم نریزه نمی‌گذاریم بچه توی خونه بازی کنه و بلد هم نیستیم توی جریان روزمره زندگی دخیلش کنیم و ترجیح میدیم تلویزیون نگاه کنه یا موبایل دستش باشه، طبیعیه که این بچه به هم بریزه و اصلاً نفهمه نظم چی هست! 6️⃣ بچه‌ها باید از یکسالگی محدودیت‌های خیلی خیلی جزئی داشته باشن و از حدود سه سالگی درک محدودیت رو بفهمن تا وقتی میرن مدرسه و با اون همه نظم و محدودیت روبرو میشن آسیب نبینن و پَس نزنن! 7️⃣ اگه درست اعمال بشه بچه‌ها توی شش، هفت سالگی بخش زیادی از کارهای خودشون رو میکنن اما چون معمولاً درست عمل نمی‌کنیم این اتفاق نمی‌افته. توی این شرایط مهمه که کار رو خراب نکنیم و به بچه‌ها فشار نیاریم. 👈 یادتون باشه رابطه‌ی سرشار از محبت و اقتدار - که قبلاً توضیح دادم! - به بچه امنیت میده و طبیعتاً خیلی راحت‌تر نظم رو می‌فهمه! پس مراقب رابطه‌مون باشیم، رابطه ... پ‌ن۱. توی این پست می‌خواستم نگاه رو عوض کنم و دنبال راهکار دادن نبودم پ‌ن۲. یه کتاب برای یاد دادن نظم به بچه‌ها معرفی می‌کنم 🙏 @hamidkasiri_ir
امشب می‌خوام بعدی رو بگم که متأسفانه تو کشور ما روزبه‌روز داره فراگیرتر میشه! امروز پدر و مادرها به دلایل مختلف نمی‌گذارن آب تو دل بچه‌هاشون تکون بخوره! بعضیا چون خودشون بچگی سختی داشتن فکر می‌کنن اینجوری بهتره، بعضیا چون خودشون همین‌جوری و توی پر قو بزرگ شدن، مدل دیگه‌ای رو بلد نیستند و فکر می‌کنن اینجوری بهتره! بعضیا فکر می‌کنن باید همه چی برای بچه‌شون بخرن تا چشم بقیه رو در بیارن! بقیه هم که اکثریت جامعه هستن فکر می‌کنن چون بقیه دارن این کارو میکنن پس لابد درسته! یعنی اگه ما نکنیم بچه‌مون سرخورده میشه و از هم‌کلاسی‌هاش عقب می‌افته. برای همینم توی مسابقه‌ای می‌افتن که ته نداره ☹️ تا حالا به این فکر کردید که مثلا داشتن اِسکوتر، دوچرخه، سه‌چرخه، ماشین برقی، هلی‌کوپتر کنترلی، اسباب‌بازی‌های لاکچری، وسایل اتاق ، تخت پرقویی!، لباس‌های مارک و اونجوری، تبلت، موبایل، پی‌اِس‌فور، ایکس‌باکس و ... چه کمکی به بچه می‌تونه بکنه؟ یعنی داشتن همه یا اکثر این‌ها چه محسناتی داره و اگه نباشن بچه‌مون چه آسیبی می‌بینه؟! اینجا برعکس نظم اکثر مشکل ما با مادرهاست! یعنی طاقت ندارن آب تو دل بچه از چپ به راست بیاد! حتی مورد داشتیم مثلا تو راه داشتن می‌رفتن، بچه شش، هفت ساله گفته تشنمه! بابا گفته صبر کن ده دقیقه دیگه خونه‌ایم. بعد مامان شروع کرده! مَرد، خب وایسا از سوپرمارکت بخر! مگه تو شمری؟ مگه اینجا کربلاست؟ مگه ... یعنی حاضر نبوده بچه پنج دقیقه تشنگی رو تحمل کنه. بچه‌های امروز کاملا حاضری‌خور بار اومدن. یعنی یه بار تو صف نون دیده نشدن! تا سر کوچه نرفتن یه تن ماهی بخرن! یه بار نشده دمای اتاق‌شون نیم درجه گرم یا سرد بشه! خب از این بچه‌ها قراره چی بیاد بیرون؟! 🤔 این بچه به احتمال خیلی زیاد نه به لحاظ فردی انسان موفقی میشه و نه گرهی از گره‌های مملکتش می‌تونه باز کنه! خب پس چه اصراریه بچه‌ها رو بزرگ کنیم؟ کی گفته بچه هر چی می‌خواد باید داشته باشه؟ کی گفته باید همون موقع براش مهیا بشه؟ کی گفته بچه‌ها تشخیص‌شون همیشه درسته که بالاخونه رو کلاً سپردیم به اون‌ها، ... من که معدود آدم‌های موفقی رو می‌شناسم که از اول توی خانواده به دنیا اومده باشن! البته شاید تعریف‌مون از موفقیت با هم فرق بکنه اما باور کنیم که و انسان‌سازه. هیچ کسی بدون سختی رشد نمیکنه، هیچ کس! لااقل تاریخ اینجوری نشون داده حالا از فردا شروع نکنید به بچه‌ها سختی دادن، اما قرار هم نیست مرفه بزرگ‌شون کنیم! ادامه داره ... @hamidkasiri_ir
سوال 👇👇 ❓ ما قبول داریم که بچه نباید تو پَرِ قو بزرگ بشه و هر چی میخواد داشته باشه ولی با بچه‌ها چی کار کنیم که قبول کنن؟ اگه بقیه داشته باشن و بچه من نداشته باشه، سرخورده نمیشه؟ ✅ ببینید اکثر ماها با بچه‌هامون مشکل داریم! یعنی مدام نگرانیم که به چه روشی این بچه حرف ما رو بفهمه و بپذیره. این مشکل از کجا به وجود میاد؟ از اونجا که ما یا والدین منفعلی بودیم و هستیم به این معنا که تا حالا بچه بوده و هر چی خواسته براش مهیا بوده و خب ما یه بارم نمی‌تونیم باهاش مخالفت کنیم! و یا والدینی بودیم که مدام تو موضع بودیم و هر چیزی که باب مِیل‌مون نبوده به بچه ندادیم! و مدام گفتیم اگه اینجوری کنی از فلان چیز خبری نیست! مثلاً پول توجیبی، بستنی، اسباب‌بازی، پارک و ... تعطیل میشه. در حالی که درستش اینه که ما نه والدین منفعلی باشیم و نه زورگو و قدرتمند! بلکه باید والدین مقتدری باشیم. کیه؟ کسی هست که هم محکمه و هم به شدت مهربون! (مگه داریم، مگه میشه 🙄) تا حالا با پدربزرگی مواجه شدید که تا یه لیوان آب میخواد ده تا نوه‌اش با هم کورس می‌گذارن تا بهش آب برسونن؟ درحالی‌که ظاهراً اون هیچ کاری برای نوه‌هاش نکرده و فقط اقتدار معنوی اون هست که بچه‌ها رو سمت خودش میکشه. خب، چند تا از ما رابطه‌مون با بچه‌هامون این شکلیه؟ تا حالا نوجوونی رو‌ ندیدید که ناراحتی والدینش واقعاً براش مهمه و اِنقدر به اون‌ها اعتماد داره که حرف‌شون رو‌ هنوز نگفتن قبول داره؟! یا بچه‌ی مثلاً چهار ساله‌ای رو ندیدید که توی سوپرمارکت میگه بابا فلان چیز رو بخر و باباش خیلی ساده میگه امروز نه! و اون بچه هم در کمال تعجب ما خیلی ساده میگه باشه! 😳 نه گریه می‌کنه، نه بدقلقی و نه هیچ عکس‌العمل منفی دیگه ... مشکل از ارتباط ما با بچه‌هامون هست که باید اون رو درست کنیم. در این صورت بچه‌ها خیلی راحت حرف‌های ما رو می‌پذیرن. (در این مورد حرف خیلی زیاد هست که طبیعتاً اینجا جاش نیست 😔) اما اینکه بقیه دارن و بچه من نداره، این سرخورده‌اش نمیکنه؟! طبیعتاً محرومیت بیش از یه حدی باشه، ولع میاره! اما ما باید یاد بگیریم بچه‌ها رو تأمین کنیم نه اون‌ها رو. (اینم توضیحش برای هر سنی طلب‌تون 😉) تشخیص و تفکیک نیاز از خواسته توی هر سنی متفاوته اما ما اگه مطمئن بشیم چه چیزی به نفع بچه‌مون هست تحت هر شرایطی باید اون رو انجام بدیم. فرض کنید بفهمیم الآن فقط کتک به نفع این بچه است، این کار رو نمی‌کنین؟ (این یکی رو حتما 😂😂) توی زیر هفت سال ظرافت کار بیشتر هست که میگمش! 👈 خیلی عذر میخوام من چون متن‌ها رو برای اینستاگرام آماده میکنم و اونجام محدودیت کاراکتر برای نوشته وجود داره، نمیشه همه‌ی بحث رو یه جا بگم اما حتما سعی می‌کنم توی چند تا پست بگم تا لااقل بحث به یه جایی برسه @hamidkasiri_ir
⭕ نیازهای کودک رو تأمین کنیم یا خواسته‌هاش رو؟! وقتی ما بچه‌ها رو برآورده نمی‌کنیم مجبوریم که به نیاز_کاذب یا خواسته‌شون تن بدیم! ببینید خیلی معادله‌ی ساده‌ای هست. مثلاً بچه نیاز به بازی با مامان و بابا، هم‌سن و سالاش، بازی توی طبیعت و ... داره! اما ما چون حال و حوصله این کارها رو نداریم، روزی چهار ساعت می‌شونیمش پای تلویزیون! بعد مدام میگیم این بچه ما رو میزنه، بددهنی می‌کنه، اصلاً به حرف گوش نمیده، اعصاب ما رو ریخته به هم و ...! اونوقت دنبال راه‌حلیم تا مشکل رو حل کنیم 😕 یا مثلاً در مورد غذا؛ بچه‌ها نیاز دارن غذای سالم و مقوی بخورن و خب طبیعیه اینکار زحمت داره! اما چون ما حال و حوصله نداریم وقت بگذاریم مواد اولیه سالم خریداری کنیم، روزانه وقت مناسبی رو برای غذا درست کردن بگذاریم، با بچه کنیم تا غذاش رو درست و کامل بخوره و ... بچه رو سوق میدیم سمت هَله هوله یعنی چیپس، پفک، پفیلا و آب سیاه (همون نوشابه خودمون 😂😂) اونوقت میایم میگیم بچه ما خیلی بدغذاست! در مورد نوجوون هم همین جوریه! خب برای نوجوون باید وقت گذاشت. نوجوون باید ورزش کنه، باید کلاس‌های خوب بره، باید وقتش به صورت درست پر بشه و بار روی دوشش باشه ولی بچه‌ی ما هیچ برنامه‌ای نداره، بعد ما هِی می‌نالیم که این خواسته‌های اونجوری داره! 🤨 در روایت هم داریم که بچه هفت سال سوم وزیره. بعضیا خیلی خوش‌تیپن و فکر کردن وزیر یعنی مشاور! میشه بپرسم کدوم وزیر الآن مشاوره؟! وزیر از وِزر میاد یعنی کسی که بار روی دوشش هست و اِنقدر کار داره که نمی‌تونه سرش رو بخارونه! (حالا بگذریم از بعضی وزرای خودمون که ... 😭) و دقیقاً همین کارِ که بچه رو به سمت نیازهای واقعی سوق میده و رشدش میده. بعضیام میان میگن ما پول نداریم بچه رو هی بفرستیم کلاس، ورزش و ...! منم معمولاً می‌پرسم بچه‌تون تبلت داره؟ موبایل چی؟ ایکس‌باکس چی؟ اسکوتر چی؟ و ... که توی خیلی از این‌ها جواب مثبته! 🥴 خب جمع دو، سه قلم از اینا میشه ده، پونزده میلیون! چطور اینا رو می‌تونیم بخریم بعد نمیتونیم ماهی سیصد، چهارصد هزار تومن بدیم بچه بره کلاس و ورزش که هم وقتش پر بشه، هم زندگیش ریتم بگیره و هم در جهت علایق و استعدادش رشد کنه؟! در مورد بچه‌های زیر هفت سال هم همین جوره. اگه بفهمیم بچه کل زندگی رو‌ شبیه بازی می‌بینه و ما بیایم توی پازلش اونوقت می‌بینیم که چقدر رابطه‌مون قشنگ میشه. خشونت بچه کم میشه، حرف‌گوش‌کن میشه! 😉 و کلی چیزای خوب دیگه! حالا بچه نیاز به ، دانستن، و ... نداره؟ حالا کی این کارها رو می‌کنه و باز با بچه‌اش مشکل داره؟! 👇 http://eitaa.com/joinchat/2151219200Cf6cb8914a4
⁦⁉️⁩ آقا مگه نمیگن بچه باید زیر هفت سال آزاد باشه، مگه نمیگن تا هفت سال سید و امیر و پادشاهه؟ پس اینی که میگی بچه باید داشته باشه رو از کجا آوردی؟ اولش یه چی بگم، ما بی‌قیدوشرط نداریم! اصلاً هر کسی صحبت از آزادیِ مطلق تو هر فضایی می‌کنه معلومه یه چیزایی شنیده! 🙄 و نمی‌دونه چی میگه. آزادی بی‌قیدوشرط، برای همه و از جمله ما خشونت میاره و خودش مانع آزادیه! اما بعد؛ 👈 ظاهراً بچه‌ها توی زیر هفت سال آزادند الّا در سه موقعیت: ⁦1️⃣⁩ زمانی که بچه داره به خودش و یا دیگری آسیب جدی میزنه! هم ایشالا روشنه دیگه! یعنی تا دو تا بچه به هم یه ذره بدوبیراه گفتن یا دو تا لگد بهم زدن نیفتید وسط‌شون! فقط موقعی برید داور وسط بشید که مثلاً دارن چشم همو در میارن 😂 ⁦2️⃣⁩ زمانی که بچه داره تغییر جدی توی محیط ایجاد می‌کنه! این هم روشنه دیگه! مثلاً بچه میره قابلمه‌ها رو درمیاره تا بازی کنه یا مثلاً میخواد با ده تا بالش وسط اتاق بازی کنه، تغییر جدی نیست! تغییر جدی یعنی مثلاً اومده میخواد یه دبه ماست خالی کنه وسط اتاق یا یهو تصمیم گرفته وسط پذیرایی آتیش درست کنه! 😜 ⁦3️⃣⁩ جایی که بچه داره یک رو زیر سوال می‌بره! این خودش سه تا جلسه یک ساعته و نیمه صحبت داره 😉 ولی بدونیم که هر خانواده‌ای باید نظام ارزشی داشته باشه و لااقل اصل، اصول و ارزش‌های خودش رو استخراج کرده باشه و اگه بچه‌ای داشت یه ارزش رو زیر سوال می‌برد باید جلوش رو گرفت! حالا از فردا بچه به بزرگ‌ترش گفت بی‌ادب نیاید بگید این داره نظام ارزشی ما رو زیر سوال می‌بره‌ها، شاید طرف واقعاً بی‌ادبه! 😂😂 (توضیحش طلب شما) حالا درک محدودیت چیه این وسط؟ گفتیم بچه‌ها آزادن الّا در سه جا. توی این سه جا درک محدودیت برای کودک لازمه. ایجاد درک محدودیت هم از یک سالگی باید شروع بشه نه قبلش! مثلاً اگه چیزی داغه و دست بچه رو می‌سوزونه نباید در دسترس بچه هشت ماهه باشه که اگه خواست دست بزنه بگیم: "جیزه! دست نزن" اما برای بچه بالای یک سال می‌تونیم که اون هم ظرافت می‌خواد. درک محدویت یعنی بچه نره از سه متری خودش رو بندازه پایین! نره آبجی کوچولو رو خفه کنه! نیاد وسط خونه و روی فرش‌ها بخواد کنه! و ... یعنی باید بفهمه اینا محدودیته! انتقال این محدودیت‌ها هم باید با یه شیب ملایم 🥴 و کم‌کم باشه به طوری که کودک توی شش، هفت سالگی به یه درک نسبی از برخی!! محدودیت‌ها رسیده باشه نه که توقع داشته باشیم بچه سه ساله همه چیزو بفهمه یا اگه نمی‌فهمه حالیش کنیم! 👇 http://eitaa.com/joinchat/2151219200Cf6cb8914a4
موانع رشد رو یادتونه چیا بودن؟! چه سؤالیه! تابلوئه که هیچ کی یادش نیست 😂 گفتیم اینان: ۱. نظافت ۲. نظم ۳. رفاه ۴. آموزش ۵. ادب ۶. فقر مطلق! چهار تای اول رو تا یه حدی گفتیم پس بریم سراغ پنجمین یعنی ادب! واقعاً ادب داشتن مانع رشده؟ یعنی بچه بی‌ادب باشه خوبه؟ 🤔 توی عرف به کسی که حرف بد نمیزنه و به بزرگ‌ترا احترام می‌گذاره میگن مؤدب! اما مؤدب بودن محدود به همین دو تا کاره؟ ببینید جمع میشه آداب و اصولاً به کسی که آداب بیشتری رو رعایت می‌کنه باید بگیم مؤدب. مثلاً غذا خوردن آدابی داره مثل شستن دستا، دعای قبل و بعد از غذا، ساکت بودن سر سفره، نگاه کردن به غذای خودمون نه بقیه، آرام خوردن، زیاد جویدن و ...! همین طور مهمونی رفتن، گفتگو کردن، مراسمات، سر کلاس بودن، نماز خوندن، با بزرگ‌ترا نشست و برخواست کردن، دستشویی و حمام رفتن و هر چیزی آداب مخصوص به خودش رو داره. خیلی از ماها هم داریم بخش زیادی از این آداب رو رعایت می‌کنیم و اصلاً عدم رعایتش اذیت‌مون می‌کنه. خب ما این‌ها رو به تدریج یاد گرفتیم و طبیعتاً از یه سنی کمیت و کیفیت ادب ما با یه شیب خیلی زیاد صعودی شده. (آقا باشه، اینا چه ربطی به کودک داره؟!! 😏) به نظرتون برای بچه پنج ساله زشته که توی جمع میاد به بقیه سلام نکنه؟ زشته دست توی دماغش بکنه؟ زشته که با پای راست وارد دستشویی بشه؟ زشته که لباسش رو در یک جایی که در معرض دید بقیه هست عوض کنه؟ زشته زبونش رو در بیاره؟ و ... هیچ کدوم از این‌ها برای بچه زشت نیست گرچه خوشایند هم نیست! ببینید قرار نیست ما بچه‌ها رو بی‌ادب بار بیاریم، ابداً! اما قرار هم نیست رعایت آداب رو به بچه چهار ساله گوشزد کنیم و وقتی رعایت نکرد اعصاب‌مون بریزه به هم! و ما از ترس اینکه بقیه بگن «ببین چه پدر و مادری، هیچی به بچه‌شون یاد ندادن!» مدام به بچه فشار بیاریم و نگذاریم بچگیش رو بکنه! ببینید اینکه یه بچه‌ای توی زیر هفت سال مؤدب باشه خیلی هم چیز خوبی هست و اصولا وظیفه داریم فضای رشد کودک رو طیب و پاک نگه داریم اما مؤدب شدن اون بچه باید از طریق مشاهده رفتار ما باشه نه از طریق مدام گفتن، گوشزد کردن و گیر دادن و فشار آوردن به بچه! چرا به بچه‌ای که دوست نداره به بقیه دست بده اصرار می‌کنیم حتماً این کار رو بکنه؟ ما داریم با این کار به بچه می‌گیم به احساست اطمینان نکن و قدرت نه گفتن رو هم ازش می‌گیریم! توی سه دوره تربیتی هم دوره دوم مربوط به ادب‌آموزی هست و نمی‌دونم چه اصراری هست ما همه کارها رو می‌خوایم تو هفت سال اول بکنیم! لطفاً بچه‌ها رو نکشیم 👇 http://eitaa.com/joinchat/2151219200Cf6cb8914a4
بچه‌تر که بودم خیلی نمی‌فهمیدم یعنی چه؟! نه که امروز بفهمما اما اون روزا اصلا نمی‌فهمیدم! معادله ساده بود، توی مهمونی، توی مدرسه، توی کوچه، توی هیئت، تو زمین ورزش و هر جا که بزرگ‌تری پیدا میشد یه چیزی رو برای خودش واجب کرده بود که لابلای نصیحتاش! 😉 دو دقیقه هم در مورد مادر بگه که چقدر مهمه. منم که این دو دقیقه رو تقریبا حفظ بودم! 👈 اون خیلی برات زحمت کشیده. نمی‌دونی بارداری و وضع حمل چقدر سخته. نمی‌دونی شیر دادن چقدر سخته. نمی‌دونی کارای نوزاد رو کردن چقدر سخته. نمی‌دونی بچه بزرگ کردن چقدرررررر سخته. قدر مادرتو بدون ... اینا رو معمولا نمی‌فهمیم تا اینکه خودمون مادر بشیم یا مادر شدن همسرمون رو ببینیم. ببینیم که واقعاً بارداری سخته. یعنی فکر کردن به اینکه چند کیلو بار توی خواب و بیداری باهاته و توی هر غلت زدنم شرایط عادی نداری سخته چه برسه که تجربه‌اش کنی ... دیروز -جهانی_شیر_مادر بود. گفتم چه بهونه‌ای بهتر از این برای اینکه لااقل همه یادمون باشه مادر چه کارها که برامون نکرده. همونی که سال‌ها پرستار بی‌جیره و مواجب بوده، همونی که همین امروزم هیچ کس به اندازه اون غم ما رو نمی‌خوره، هیچ کس به اندازه اون دعامون نمی‌کنه، هیچ کس به اندازه اون حالمون رو خوب نمی‌کنه، هیچ کس به اندازه اون دوست‌مون نداره، هیچ کس، باور کنیم هیچ کس. شاید خیلی از مامانا مسیر درستی رو در تربیت بچه‌هاشون طی نکرده باشن اما باور کنیم اونا همون کاری رو انجام دادن که فکر می‌کردن بهترین کاره ... 😘 😘 راستی به این بهونه دو کلمه گزارش نیمچه علمی هم بدم! چندین دهه قبل «» از سوی مطرح شد. نظریه‌ای که تا امروز بارها از سوی افراد مختلف رد و تأیید شده اما نکته جالب اینجاست که چند سالیه عده‌ای به واسطه همین نظریه میگن بچه باید شش ماه، نه ماه یا حداکثر یک سال شیر مادر بخوره وگرنه تثبیت دهانی براش اتفاق نمی‌افته! اولاً این یه نظریه علمی هست و مثل خیلی دیگه از نظریات ابطال‌پذیره کمااینکه بارها هم رد شده. ثانیاً تجربه تاریخی بشر، راهنمایی علم پزشکی و تأیید و راهنمایی روایی پشت این موضوع هست که بچه باید دو سال شیر بخوره. حالا اگر کسی نمی‌خواد این کار رو بکنه، این نظریه رو دستاویز قرار نده چون اصلاً تکیه‌گاه خوبی نیست ... بچه باید دو سال بخوره، همین طور که من دو سال و چند ماه خوردم 😂😂 اگه این نوشته رو دوست داشتید و حال‌تون باهاش بهتر شد، خوبه که بقیه رو هم تو این حال خوب شریک کنید و براشون بفرستید ... 👇 http://eitaa.com/joinchat/2151219200Cf6cb8914a4
هدایت شده از کانال حسین دارابی
🔴مهم و فوری چندتا پست درباره نحوه برخورد با فرزندان درباره رفتار با نوجوان بخصوص در زمینه مسائل عبادی گفتیم، و اینکه والدین فقط باید مسئولیت ها و وظایفشونو بدونن و همونارو انجام بدن و مهارتهای رفتار درست با فرزندان رو بیاموزن تا به مشکل نخورن خیلیا با نگرانی و کلی دغدغه پیام دادن خب چیکار کنیم؟ چیکار نکنیم؟ یه همایشی پنج شنبه همین هفته 17مرداد ساعت 10.30تا 12در فرهنگسرای خاوران، با یکی از اساتید تراز اول در زمینه مسائل نوجوانان، تدارک دیدیم. بسیار مفید خواهد بود طبیعتا پیش زمینه های مسائل عبادی فرزندان در نوجوانی، از دوران کودکیشون شروع میشه. بنابراین این جلسه رو هم والدینی که نوجوان دارن میتونن شرکت کنن و هم والدینی که کودک دارن دقت کنید با توجه به اینکه ظرفیت آمفی تئاتر محدوده، باید این همایش رو ثبت نام کنید. البته هست. خواهشا اگر احتمال میدید که نمیاید ثبت نام نفرمایید تا حق دیگران ضایع نشه. و دوستانی که ثبت نام میکنن و حضور پیدا نمیکنن، از همایش های ثبت نامی بعدی محروم خواهند شد نام و شماره موبایل و تعداد نفرات خود رو به آیدی زیر ارسال نمایید👇 @hosein_darabii دوستان غیرتهرانی خواهشا برای گله گلایه فعلا پیام ندن، چون خیلی حجم پیامها بالاخواهد بود، اجازه بدید ثبت نام‌ها انجام بشه تا ببینیم برای شما چیکار میتونیم بکنیم. ماهم قبول داریم که این یک مشکل هست که همه برنامه ها در پایتخت برگزار میشه. ولی به فکر شماهستیم
👆👆👆 ⭕️ فکر می‌کنم جلسه بسیار خوبی باشه. دوستانی که قصد دارن در همایش شرکت کنن زودتر ثبت‌نام کنن تا سالن پر نشه. بنده استاد جلسه رو می‌شناسم. از افرادی هستند که سال‌هاست در حوزه مسائل فکری-فرهنگی کار عمیق می‌کنند و اهل فکر و نظر هستند. فکر می‌کنم جلسه هم برای فعالین فرهنگی مناسب باشه و هم برای خانواده‌ها 🙏🙏
امشب یه مطلب مختصر در مورد آسیب‌شناسی تربیتی در خانواده‌های مذهبی می‌خوام بنویسم. البته این موضوع خیلی جای کار داره و کمتر بهش پرداخته شده که من می‌خوام فقط از یک جهت بهش بپردازم. تا اون موقع اگر نظری دارید و آسیبی رو در تربیت زیر هفت ساله‌هامون می‌شناسید ممنون میشم برام بفرستید 👇👇 @hamidkasiri 🙏🌹
🔴 فرزند من چه تصویری از دین داره؟! همین اول بحث بگم، می‌دونم روی موضوعی دست گذاشتم که شاید به مذاق خیلی‌ها خوش نیاد، اما مگه راهی غیر از این داریم که باید جلوی کار غلط ایستاد؟ مگه برای اصلاح، سلاحی بهتر از اندیشه و فکر تو این عرصه وجود داره؟ اما بعد؛ تا حالا با مفهومی به نام برخورد داشتید؟ من در طول سالیان گذشته آدم‌های بسیاری رو دیدم که به واسطه فشردگی‌های دینی، ، ، و ... شدند و اصلاً تصویر سالمی از دین نداشتن! بعداً مفصل توضیح میدم ... یادمه پارسال سر کلاس -کودکان بودم و موضوع جلسه بود. استاد حدوداً پنجاه ساله کلاس، تصویری رو از بچگی خودش ترسیم کرد که اون تصویر توی ذهنش در مورد دین حک شده بود. بخشی از اون تصویر این بود: «بابابزرگم وقتی صدای اذان میومد عباشو می‌انداخت روی دوشش، دست منو می‌گرفت و می‌گفت بریم مسجد. دستای بزرگش یه جور گرمای خاصی داشت که تو تمام مسیر حِسِش میکردم. از دور مناره‌ها معلوم بودن و منو می‌کشیدن سمت خودشون. تو حیاط مسجدم یه حوض بزرگ بود که همه دورش وضو می‌گرفتن و صحنه‌ی خیلی دیدنی‌ای بود، ما هم دستامونو می‌کردیم توی آب و کِیف می‌کردیم. اون زمانا خونه‌ها اینقدر چراغ و لامپ نداشتن ولی در عوض مساجد خیلی پر نور بودن. یعنی همین که وارد می‌شدیم کلی نور میزد توی صورت‌مون و هیچ جای دیگه اینجوری نبود. شیشه‌های مسجدم رنگی بود. وقتی نور میزد توی شیشه‌ها؛ رنگ‌های قرمز، آبی، زرد و سبز رو روی دیوارا می‌دیدیم که واقعاً دیدنی بود.» استادمون آخرش گفت: «من از این تصویر رو از نماز، مسجد و دین دارم. همیشه یاد اون شیشه‌های رنگی هستم» صحبت استاد که تموم شد دیدم جو کلاس خیلی سنگین شده و واقعیتش چهره تعداد زیادی از بچه‌ها دَر همه! همونجا بود که یکی، دو نفر که جسورتر بودن گفتن: «اما ما اصلاً یه همچین تصویری از به همراه نداریم. ما باید نماز می‌خوندیم، ساکت می‌شدیم و ... وگرنه فحش و کتک و این چیزا رو داشتیم برای اینکه خدا ناراحت نشه!! » دو تا موضوع که حتماً بهش فکر کنیم؛ 1️⃣ مگه این روزا همه جا نمیگن کودکی خیلی مهمه و هر چیزی که در کودکی ثبت بشه تا آخر عمر همراه آدم می‌مونه. با این وضعیت ما چقدر به تصویری که از دین داریم توی ذهن بچه‌هامون حک می‌کنیم توجه داریم؟ 2️⃣ خود ما چه تصویری از توی ذهن‌مون حک شده؟ تصویر بیشتر خشن هست یا دلنشین‌تر از هر تصویر دیگه و یا خنثی است؟ پی‌نوشت: من قصد دارم این موضوع رو ادامه بدم و وارد مصادیق بشم اما شاید چند روز بعد و در جای دیگه‌ای! جاش رو به زودی میگم ... 👇 http://eitaa.com/joinchat/2151219200Cf6cb8914a4
دیروز که پست بالایی رو نوشتم و قبلش که سوال پرسیدم کلی تجربه‌های تلخ و شیرین از کودکی خودتون و بچه‌هاتون برام فرستادید 🌹🌹 ممنون میشم این کار رو ادامه بدید تا یه کار درست و درمون روش انجام بدیم 🙏 🙏
⭕️ چیا برامون ارزشه، چیا ضدارزشه؟! من توی این متن یه آدم خنثی هستم 😳 یعنی از جانب یه آدم و یا یه آدم نمی‌نویسم! یکی از مهم‌ترین مسائل و دغدغه‌های عصر حاضر هست. یعنی هر خانواده‌ای با هر نوع فکر و مسلکی دنبال این هست که حداقل بخشی از ارزش‌هاش رو به بچه‌هاش منتقل کنه. این موضوع یکی از جدیدترین و مهم‌ترین موضوعات فرزندپروری در کل دنیاست و شاید براتون جالب باشه که کتاب‌های خیلی زیادی در این سال‌ها توی غرب برای این موضوع نوشته شده. (خب، باشه! چی هست؟! 🤪) فرض کنید در خانواده ما احترام به بزرگ‌تر یه ارزشه، صداقت داشتن یه ارزشه، کار و فعالیت یه ارزشه و خیلی چیزای دیگه. حالا آیا مهم هست این رو به بچه‌ها منتقل کنیم؟ قطعاً مهمه! (این موضوع هیچ منافاتی با اینکه خود بچه‌ها در سن بالاتر مسیرشون رو انتخاب کنن نداره) حالا برای این باید چی کار کرد؟! اولین قدم اینه که هر فردی، هر خانواده‌ای، هر جمع و گروهی و بالاتر از اون هر جامعه‌ای بیان ارزش‌های خودشون رو استخراج کنن. خب، سوال؛ ❓چند نفر از ما تا حالا نشستیم روی این موضوع فکر کردیم که ارزش‌های زندگی ما چیا هستن؟ به غیر از جلسه خواستگاری 😁 تا حالا اصلا در مورد این چیزا صحبت کردیم؟ 👈 طبیعیه کسی که اینکار رو تا حالا نکرده و اصلا نمی‌دونه چی ارزشه، چی بی‌اهمیته و چی ضدارزشه؛ نمیتونه اون رو به نسل بعدی منتقل کنه. دومین قدم اینه که خود ماها به اون ارزش ملتزم باشیم یعنی اول خودمون انجامش بدیم بعد از بقیه توقع انجامش رو داشته باشیم. مثلا همین روزا یکی به من پیام داده که من نماز نمی‌خونم اما خیلی برام مهمه بچه‌ام نمازخون بشه 😳 خب، چی جوری؟!! این مثل اینه که بگیم من روزی دو پاکت سیگار میکشم ولی اصلاً دوست ندارم بچه‌ام این لامصب رو دستش بگیره! یا من همین الان، توی همین سن با مامانم که صحبت می‌کنم دو تا پرت‌وپلا هم بهش میگم ولی اصلا دوست ندارم بچه‌ام که با من صحبت می‌کنه، عزیزم جانم از دهنش بیفته! 😏 من این بحث رو ادامه میدم ولی قبلش حتما به دو تا قدم بالا فکر کنیم چون بعضیامون هنوز در مورد اینکه چه چیزهایی اصلا میتونن توی زندگی‌مون ارزش باشن هنوز دودو می‌زنیم 👇 http://eitaa.com/joinchat/2151219200Cf6cb8914a4
وقتی صحبت از موانع رشد کردیم شش تا عامل رو شمردیم! (یعنی اِنقدر میگم تا همه یاد بگیرن 😂) آموزش، رفاه، نظم، ادب، نظافت و فقر مطلق رو گفتیم که پنج تای اول رو تا جایی که می‌شد گفتیم. موند که به نظرم واضحه! ولی ظاهراً برای بعضیا واضح نیست پس بعداً میگم، قول! 😉 چند شب پیشم در مورد فشردگی دینی گفتم که این مورد هم قطعا از موانع رشده اما اِعمال فشردگی دینی از طریق عواملی مثل ادب، نظم، آموزش و نظافته. پس اونا پایه هستند اما چی هست؟! این چند تا گزاره ظاهراً پراکنده رو بخونیم تا ببینیم چی میشه 👇 ⁦1️⃣⁩ ما توی دین یه داریم، یه ، یه مستحب، یه مکروه و یه مباح یا همون منطقه آزاد خودمون. ⁦2️⃣⁩ بعضیامون که ظاهراً! روی این مسائل حساس هستیم هنوز که هنوزه خیلی توجهی به این تقسیم‌بندی نداریم. مثل آبِ خوردن دروغ میگیم، زیر قول‌وقرارامون می‌زنیم، پاش بیفته کلاه همو برمی‌داریم و ... ⁦3️⃣⁩ تا همین چند سال پیش یعنی مثلاً تا بیست و چند سالگی خیلی قیدی روی این چیزا نداشتیم اما الآن یه دفعه عابد شهر شدیم و همه به ما التماس دعا میگن! 🙄 ⁦4️⃣⁩ اما در مورد بچه‌مون داستان فرق می‌کنه! یعنی خیلی برامون مهمه که بچه‌ها سریع‌تر از روحانی محل! دین رو یاد بگیرن و اون کارایی که ما نمی‌کردیم که هیچ، اون کارایی رو که الآنم نمی‌کنیم اونا انجام بدن. بلد بودن احکام که کف قضیه است! یه چند تا مثال بزنم 👈 شب که وایساده آب نمی‌خورن، پس بچه پنج ساله اگه داره وایساده میخوره باید داد بزنیم بگیییییر بشین و بخور! 👈 اگه وسط فیلم داره یه از تلویزیون پخش می‌شه باید سر بچه داد زد که کم کن اون بووووق رو و احتمالاً هیچ راهِ دیگه‌ای هم جز این نداریم! 🤐 👈 سلام واجب و جواب سلام واجب اندر واجبه! پس بچه‌ای که این کارو نمیکنه زمینه انحراف داره 😳 باید حالیش کنیم به بقیه سلام کنه! 👈 بچه‌ای که حرف بد بزنه یعنی مثلاً به یکی بگه حِمار این قطعا بزرگ شه خراب میشه پس باید از همین الان جلوشو بگیریم! چاره کار هم تودهنی هست چون حرف بد خیلی گناه داره. 👈 اصرار داریم که بچه‌هامون حتماً حفظ کنن. حالا اگه کل قرآن نشد، نصفش، اگه نه دیگه جزء سی رو که حتماً باید حفظ کنن. حالا خودمون هنوز حفظ نیستیم بماند! ما تا صبح می‌تونیم با هم مثال بزنیم در حالی که خیلی از این‌ها واجب و حرام که نیستن، هیچ مستحب و مکروهم نیستن! حالا بچه چهار، پنج ساله چه اصراری هست اینا رو رعایت کنه الله اعلم ... ❓آقا اصلاً یه سوال؛ فرق بین بچه بدون تکلیف، ممیز و مکلف چیه؟ ⛔ این بحث حتما ادامه داره 👇👇 http://eitaa.com/joinchat/2151219200Cf6cb8914a4