📌 تحول علوم انسانی، بایسته‌ها و راهبردها اخیرا مطلبی از دکتر رضا غلامی (مدیر سابق پژوهشکده علوم انسانی اسلامی صدرا و رایزن فرهنگی ایران در اتریش) درباره راه اشتباه در تولید علوم انسانی منتشر شده است و همین بهانه‌ای شده‌ است برای گفتگو از راه طی شده در علوم انسانی. این گفت‌وگو می‌تواند دوباره مسئله فراموش شده علوم انسانی را یادآوری کند تا درباره آن حکیمانه بیاندیشیم و راه آینده را بهتر فهم کنیم ... باز اندیشی گذشته، یک ارزش و ضرورت در هر کار بزرگی است بخصوص اگر آغازگر آن متولیان امر باشند. ان‌شاءالله در مطلبی دیگر نکاتی عرض خواهد شد... #تحول #علوم_انسانی https://eitaa.com/hekmat121/2239

📌 تحول علوم انسانی، بایسته‌ها و راهبردها ✍ سید مهدی موسوی بخش اول: ۱. هر جامعه‌ای متناسب با شرایط و اقتضائات زیستی خود، به علوم انسانی متناسب با زیست بوم خود نیازمند است. انکار این اصل، ناشی عدم توجه به ذات «علوم انسانی» است که کاملا ناظر به انسان انضمامی و اکنونیت اوست. این همان وجه تمایز این علوم با علوم فلسفی و طبیعی است که به طبیعت و ذات فرا زمانی و فرامکانی می‌پردازد. انسان انضمامی، انسان در زمان و مکان و دارای وطن و فرهنگ است که ریشه در تاریخ و جغرافیای اختصاصی او دارد و علوم انسانی عهده‌دار توصیف و تبیین کنش‌های انسان است. کنش‌هایی که هویت آن را اگاهی، اراده، معنا، قصد و در موقعیت بودن تشکیل می‌دهد. ۲. جوامع اسلامی که شاهد یک دوره بزرگ از حکمت، علمیت و مدنیت بوده است متناسب با نحوه هستی و وجود خود و هماهنگ با مبانی الهیاتی و نیازهای اجتماعی انسان مسلمان، در یک فرایند چند صد ساله از نزول وحی تا عصر ترجمه و عصر تمدن اسلامی، مجموعه‌ای از علوم انسانی را تولید کرد و براساس آن توانست چند قرن استمرار فرهنگی و اتصال تمدنی داشته است. این علوم از تنوع و تکثر قابل توجهی برخوردار است. حکمت عملی، علم فقه و شریعت‌نامه، سیاست‌نامه‌ها، فتوت‌نامه‌ها، علم عمران و ... از جمله این علوم متناسب با زمانه تمدن اسلامی بوده است. هر چند ممکن است که این علوم با همان ساختار نتواند به همه نیازهای امروز جوامع اسلامی و انسان معاصر پاسخ کامل دهد، اما نمی‌توان وجود این علوم مهم و اساسی را انکار کرد. علوم انسانی موجود در تمدن اسلامی یک سرمایه‌ای عظیم و افق‌گشاست و می‌تواند به عنوان بخشی از تاریخ و فرهنگ و هویت انسان مسلمان در #فاعلیت و کنش‌گری آگاهانه، رشیدانه، منتقدانه و انتخاب‌گرایانه (سوژگی) او مؤثر واقع شود و از این طریق نسبتی جدید را با عالم و آدم، غرب و شرق برقرار کند که به پیشرفت و تعالی جوامع اسلامی بیانجامد. ۳. جوامع غربی نیز متناسب با عالَم وجودی خود، تدریجا به سمت تولید علوم انسانی متناسب با بنیادهای فلسفی و ارزشی خود رفت. قرن ۱۹ و ۲۰ قرن ظهور علوم انسانی‌های متناسب با بحرانهای اجتماعی، اقتصادی و روانی انسان غربی است. مسئله این علوم، مسئله انسان غربی و جوامع اروپایی است. در حقیقت، اندیشمندان و عالمان غربی، با مشاهده دقیق کنش‌های انسان متجدد و ساختارهای تاریخی و فرهنگی جوامع غربی، به دنبال توصیف عمیق و تبیین چرایی کنش‌های انسانی و پدیده‌های واقعی در زندگی اجتماعی خود است تا از این طریق بتواند خیر عمومی و منافع بیشتر را کشف و در مسیر اکتساب آن حرکت کند. ۴. علوم انسانی موجود در غرب، همچون هر تجربه علمی و تاریخی بشر، یک فرآورده مهم و عظیم است و نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذشت. اما چند نکته مهم را باید توجه کرد: ✔️نکته اول: علوم انسانی موجود، محصول زمینه‌سازی بیش از ۴۰۰ سال اندیشه‌ورزی جمع کثیری از فیلسوفان، متفکران، سیاستمداران، عالمان و محققان غربی در عصر رنسانس و عصر روشنگری در کشورهای مختلف فرانسه، آلمان، انگلیس، آمریکا و ... است که بعد از آن در اواخر قرن نوزدهم و قرن بیستم صورت علمی و روشی به خود گرفت. ✔️نکته دوم: علوم انسانی، یک پدیده‌ی سطحی و تک لایه نیست بلکه یک پدیده پیچیده و دارای ابعاد و حیثت‌های مختلف معرفتی و غیر معرفتی است؛ مانند: ۱. مبانی و مبادی فلسفی، ۲. روش‌ها و ابزارهای معرفتی، ۳. منابع و ادله اطلاعاتی، ۴. ساختار زبانی، مفاهیم و اصطلاحات تخصصی، ۵. پیش‌فرض‌ها و نظریه‌ها، ۶. اهداف و غایات فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، ۷. سازوکارهای نهادی و اجتماعی. ✔️ نکته سوم: این علوم حاوی گزاره های اکتشافی و تجویزی فراوانی برای انسان امروزی و جامعه‌ی متجدد است که بر مبادی فلسفی متفاوت و روش‌شناسی‌های متنوع علمی استوار است و همین موجب شکل‌گیری مکاتب مختلف و متضاد در علوم انسانی شده است که علی‌رغم اشتراک در بنیادهای فلسفی اومانیستی و دغدغه‌های فرهنگی، تفاوت‌ها و تعارض‌های متکثری در توصیف‌ها، تبیین‌ها، پیش‌بینی‌ها و تجویزهای خود دارند و نمی‌توان در هیچ مسئله‌ای میان دانشمندان غربی، توافق و اجماع قابل توجهی یافت. 🛑 ادامه دارد... ۲۶ آذر ۱۴۰۳ (در آستانه شهادت آیةالله دکتر مفتح و روز وحدت حوزه و دانشگاه) #علوم_انسانی #تحول #علوم_انسانی_اسلامی #عقلانیت_انقلاب_اسلامی •┈┈••✾••┈┈• ❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121/2256

📌 تحول علوم انسانی، بایسته‌ها و راهبردها ✍ سید مهدی موسوی بخش دوم: ۵. بر این اساس نمی‌توان سطحی‌انگارانه و ظاهرگرایانه و به سهولت و سادگی، حکم به تأیید یا رد همه‌ی علوم انسانی غربی کرد و از تولید سریع و آسانِ علوم انسانی بدیل سخن گفت. چرا که اولا علوم انسانی غربی یک کل منسجم و هماهنگ نیست بلکه مجموعه‌ای مکاتب و نظریه‌های مختلف و متضاد است و ثانیا تولید علم یک طرح بلند مدت چند صدساله است همچنان که در تمدن غرب چند صد سال به طول انجامید. ۶. بنابراین مواجه با علوم انسانی موجود، به یک عقلانیت و دستگاه محاسباتی دقیق و اجتهادی نیازمند است تا جوانب مختلف این علوم شناسایی شود و متناسب با زیست بوم جوامع مسلمان و انسان ایرانی، سنجیده و ارزیابی شوند، سره از ناسره شناخته شود و نظریه‌های معتبر برگزیده و در ساختار وجودی و معرفتی خود بازسازی شود. تحقق این مهم متوقف بر شرایط و پیش نیازهای متعدد ۱. معرفتی، ۲. اخلاقی و ۳. اجتماعی است و در بستری ممکن است که در آن #علم‌ورزی، #آزاداندیشی و #انتقاد مبتنی بر ۱. منطق، ۲. اخلاق و ۳. آزادی یک ارزش بنیادین باشد. ۷. تفصیل این نگرش را می‌توان در کلان نظریه متفکران انقلاب اسلامی از جمله حضرت آیةالله العظمی خامنه‌ای پیگیری کرد و برای مهم لازم است به کتاب «درآمدی بر علوم انسانی اسلامی در اندیشه حضرت آیةالله العظمی خامنه‌ای» مراجعه شود تا به جزییات این نظریه واقف شد. 🛑 پایان ۲۶ آذر ۱۴۰۳ (در آستانه شهادت آیةالله دکتر مفتح و روز وحدت حوزه و دانشگاه) #علوم_انسانی #تحول #علوم_انسانی_اسلامی #عقلانیت_انقلاب_اسلامی •┈┈••✾••┈┈• ❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121/2257

📌طرح «تحول علوم انسانی» اگر طرحی بی زمان و مکان باشد به نتیجه نمی‌رسد. 🔹ذات «علوم انسانی» با زمان و مکان گره خورده است چرا که موضوع آن انسان انضمامی مسئله‌داری است که در متن جامعه‌ای مشخص با فرهنگ و تاریخ مخصوص به خود زندگی می‌کند و متناسب با تاریخ و فرهنگ خود، با بحران‌ها و پرسش‌هایی روبرو است. این انسان به علوم انسانی پناه برده تا بتواند بحران‌های خویش را فهم کند و به پرسش‌های خود پاسخ مناسب بدهد. 🔸بنابراین طرح تحول علوم انسانی زمانی کارگر می‌شود که نسبتی با زمان و مکان داشته باشد. بر این اساس لازم است تا متناسب با فرهنگ و مسایل هر منطقه و استان از استان‌های ایران، مدرسه‌ و مکتب علوم انسانی تأسیس شود تا اندیشه ورزان و عالمان و دانشجویان و طلاب بومی آن منطقه و استان در هر کجا که به تحصیل و تدریس اشتغال دارند متناسب با بحران‌ها و مسائل منطقه‌ی خویش بیاندیشند و تولید علم کنند. 🔹این پیشنهاد می‌تواند وضعیت نظریه‌ها و طرح‌های تحول علوم انسانی را از کلی بودن، مجرد بودن و ذهنی بودن خارج کند و به واقعیت زندگی و میدان کنش‌گری وارد سازد. ✍ سید مهدی موسوی یکشنبه ۲۳ دی ۱۴۰۳ #علم #علوم_انسانی #تحول #روش •┈┈••✾••┈┈• ❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121/2317

📌 مبعثت بزرگترین عید بشریت در نگاه متفکران انقلاب اسلامی بخصوص حضرت امام خمینی «رضوان الله تعالی علیه» مبعث بزرگترین عید بشریت است. مبعث عید تحول و دگرگونی، قیام لله و رستاخیز انسانی است. #تحول #تحول_اجتماعی #رستاخیز •┈┈••✾••┈┈• ❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121/2352

📜#بخوانید | روزی که «من الازل الی الابد» روزی شریف‌تر از آن نیست! 🌹 به مناسبت ایام عید مبعث حضرت رسول اکرم -صلی الله علیه و آله- 🎙 حضرت امام خمینی (رضوان الله تعالی علیه): 🔹باید عرض کنم که روز بعثت رسول اکرم در سرتاسر دهر؛ «مِنَ الازَلِ الَی الابَد»، روزی شریف‌تر از آن نیست؛ برای اینکه حادثه ای بزرگ‌تر از این حادثه اتفاق نیفتاده. 🔸حوادث بسیار بزرگ در دنیا اتفاق افتاده است، بعثت انبیای بزرگ، انبیای اولو العزم و بسیاری از حوادث بسیار بزرگ؛ لکن حادثه ای بزرگ‌تر از بعثت رسول اکرم نشده است و تصور هم ندارد که بشود؛ 👈 زیرا که، بزرگ‌تر از رسول اکرم در عالمِ وجود نیست غیر از ذات مقدس حق تعالی و حادثه ای بزرگتر از بعثت او هم نیست؛ بعثتی که بعثت «رسول ختمی» است و بزرگترین شخصیتهای عالم امکان و بزرگترین قوانین الهی. و این حادثه در یک همچو روزی اتفاق افتاده است و این روز را بزرگ کرده است و شریف و همچو روزی ما دیگر در ازل و ابد نداریم و نخواهیم داشت. 💐 لهذا، این روز را بر همه مسلمین و بر همه مستضعفین جهان تبریک عرض می کنم. 📚صحیفه امام، ج 12، ص: ۴۱۹، ۴۲۰ 🏷 #اهل‌_بیت | #پیامبر #مبعث به نقل از کانال روح قدس الهی #تحول #تحول_اجتماعی #رستاخیز •┈┈••✾••┈┈• ❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121/2353

📌 مبعثت، عید فوق‌العاده بشریت 🎙 رهبر انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار مسئولان نظام، نمایندگان کشورهای اسلامی: 🔻 بعثت یکی از #مبارک‌ترین و #بزرگترین رخدادهای عالم وجود و تاریخ بشریت است یعنی یک حادثه معمولی نیست، جزو برترین حوادث تاریخ بشریت است. حوادث بزرگ کارکردهای زیادی دارند در زمینه‌های مختلف، فردی، اجتماعی، لکن یکی از مهمترین و شاید بشود گفت مهمترین کارکردهای رخدادهای بزرگ عبارتست از ایجاد تحول فکری و ادراکی در مخاطب. 🔻 آن وقتی یک تحول عظیم، یک حادثه بزرگ خواهد توانست در واقعیت زندگی مردم اثر بگذارد و ماندگار بشود که قادر باشد تحول فکری در مخاطب خود به وجود بیاورد؛ فکر که درست شد، عمل هم درست خواهد شد؛ عمده این است. 🔻 نظام زندگی بر اساس آن اندیشه‌ای است، فکری است که در اداره کنندگان زندگی وجود دارد. اگر تحول فکری و ادراکی و فهم عالم وجود در انسان‌ها، در جوامع به وجود آمد، آن وقت نظام‌های سیاسی، اقتصادی، نظام‌های اخلاقی، نظام‌های اجتماعی براساس آن به وجود خواهد آمد و تشکیل خواهد شد. 🔻 بعثت پیغمبر اکرم از این جهت برجسته است. حالا جهات برجستگی بعثت از همه حوادث گوناگون دیگر متعدد است که خب محل بحث ما نیست اما در همین خصوصیت هم بعثت نبی اکرم فوق‌العاده است تحولی که به وجود آورد، چه کسانی را، چه افکاری را، چه رفتاری را، چه جامعه‌ای را، با آنها مواجه شد و تبدیلشان کرد به چه انسان‌هایی، به چه جامعه‌ای، به چه مردمی؛ چه در زمان خود و چه در طول زمان. ۱۴۰۳/۱۱/۹ #تحول #تحول_اجتماعی #رستاخیز •┈┈••✾••┈┈• ❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121/2354

📌هنر تبدیل و تحوّل 🔸یکی از عجائب خلقت انسان این است که انسان می‌تواند خلیفة الله شود و به همین جهت برخوردار از نوعی خلاقیت و نوآوری شود. از این منظر انسان می‌تواند مظهر اسم محوّل و مبدّل الهی شود. به نحوی که بتواند موجود مادی را تحویل بگیرد و در آن تحول وجودی به وجود آورد و آن را به موجود دیگری تبدیل کند. 🔹براین اساس، انسان تنها موجودی است که می‌تواند امور مادی را کسب و در خود هضم کند و به #معنا تبدیل کند. غذا خوردن یک نمونه از این قدرت خلاقه‌ی انسان است. انسان نعمت‌های مادی طبیعت را می‌خورد و آنها را به انرژی‌‌های مختلف تبدیل می‌کند و به واسطه آنها به حرکت می‌افتد (تا اینجا مشترک با دیگر موجودات زنده است) اما مهم، از این به بعد است که با کنش‌ها فکری، گفتاری و رفتاری خود معانی را می‌سازد و حقایقی را به می‌آفریند که بهره‌مند از حقیقت و آثار واقعی است. 🔸 خلاصه انسان موجود #معناساز است و بالاترین سطح از هنر تبدیل و تحول وجودی و کیفی را دارد. یعنی هر انسانی به قدر سعه وجودی خود، کارخانه تبدیل ماده به #معنا است. انسان بدین واسطه سازنده‌ی صور والای زندگی و گشاینده‌ی افق‌های بلند انسانیت است که در قالب ارزش‌های متعالی، اصول اخلاقی و سلوک معنوی تجلّی می‌کند و در تاریخ، فرهنگ، هنر، زبان و رفتارهای او آشکار می‌شود. لذا از طریق مطالعه تاریخ، فرهنگ و زبان و هنر می‌توان به استنتاج ارزش‌های متعالی انسان پرداخت. 🔹مولانا در اشعاری اینگونه این هنر انسانی را بیان می‌کند: گندمی را زیر خاک انداختند پس ز خاکش خوشه‌ها بر ساختند بار دیگر کوفتندش ز آسیا قیمتش افزود و نان شد جان‌فزا باز نان را زیر دندان کوفتند گشت عقل و جان و فهم هوشمند باز آن جان چونک محو عشق گشت «یعجب الزُرّاع» آمد بعد کشت 🔸 مولانا در جای دیگری این تبدل و تحول وجودی اشیا مادی و ورود آنها به ساحت ارزش‌های متعالی توسط انسان را اینگونه شرح می‌دهد: آب از بالا به پستی در رود آنگه از پستی به بالا بر رود گندم از بالا به زیر خاک شد بعد از آن او خوشه و چالاک شد دانهٔ هر میوه آمد در زمین بعد از آن سرها بر آورد از دفین اصل نعمتها ز گردون تا به خاک زیر آمد شد غذای جان پاک از تواضع چون ز گردون شد به زیر گشت جزو آدمی حی دلیر پس صفات آدمی شد آن جماد بر فراز عرش پران گشت شاد کز جهان زنده ز اول آمدیم باز از پستی سوی بالا شدیم جمله اجزا در تحرک در سکون ناطقان که انا الیه راجعون ذکر و تسبیحات اجزای نهان غلغلی افکند اندر آسمان 🔹 رسالت و نقش پدری، مادری، معلمی و مبلغی را از منظر ساحت ارزشهای متعالی می‌بایست نگریست. این نقش‌ها والاترین تجلیات خلاقیت بشری است. زیرا هر کدام از آنها نقش تحوّل و تبدیل جان آدمی در مسیر ساخت حیات معنوی را بر عهده دارند. ✍ سید مهدی موسوی پنجشنبه ۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ #تحول #تبدیل #هنر #حرکت_جوهری #معنا #معنا_سازی •┈┈••✾••┈┈• ❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121/2473