✳️ پاسخ به یک شبهه تاریخی؛ آیا شاه حامی مصدق و ملی شدن صنعت نفت بود؟ #مقاله #چکیده ✅ پس از تلاشهای نمایندگان #جبهه_ملی در مجلس شورای ملی و تصویب قانون #ملی_شدن_صنعت_نفت و سپس اجرای آن توسط دولت محمد #مصدق کودتایی با همکاری نیروهای داخلی و خارجی علیه دولت ملی مصدق انجام گرفت و حکومت مطلقه#محمدرضاشاه_پهلوی برقرار گردید و بیش از دو دهه بر ایران حکمرانی کرد و تنها انقلاب اسلامی 1357 ایران توانست آن‌را از بین ببرد. پس از کودتا و حتی طی سالهای گذشته ادعایی توسط دربار سابق پهلوی و نزدیکان آن مطرح گردید و این‌گونه گفته شده است که محمدرضاشاه پهلوی حامی و پشتیبان ملی شدن صنعت نفت بوده است. تاریخ نشان داده است که دربار پهلوی نه تنها هیچ‌گونه تلاشی برای کمک به فرآیند ملی شدن صنعت نفت انجام نداد، بلکه با سنگ‌اندازیهای فراوان باعث تضعیف و ایجاد مشکل برای دولت مصدق و تلاشهای این دولت برای ملی کردن صنعت نفت نمود. همچنین همین دربار و ارتش پهلوی با همکاریهای سازمانهای جاسوسی امریکایی و انگلیسی و نیروهای مزدور داخلی علیه دولت مصدق #کودتا نموده و دولت وی را ساقط کرده و با امضای کنسرسیوم نفتی به اصل ملی شدن صنعت نفت خیانت نمودند. برای مطالعه متن کامل این یادداشت به لینک زیر مراجعه کنید http://yon.ir/RKi4G eitaa.com/iichs_ir

#با_کاروان_تاریخ ؛ #تصاویر : سخنرانی دکتر محمد #مصدق نخست وزیر در جلسه شورای امنیت سازمان ملل متحد در خصوص #ملی_شدن_صنعت_نفت ایران شماره آرشیو: 1-6142-11ع http://yon.ir/jWili @iichs_ir

علیرغم ادعای « روزنامه #بامشاد » و تکرار این ادعا در « #خواندنی_ها » مبنی بر این که پس از #ملی_شدن_صنعت_نفت دخالت انگلیسی ها در امور ایران پایان یافت حتی اگر مشارکت انگلیس با آمریکا در کودتای 28 مرداد 1332 را نادیده بگیریم مرور خاطرات « #تاج_الملوک_پهلوی » همسر #رضاشاه و مادر پهلوی دوم راهگشا می تواند باشد. «تاج الملوک پهلوی» در خاطرات خود با اشاره به این واقعیت که بسیاری از مقامات اطراف شاه نوکر اجنبی بوده اند می‌گوید: «گاهی به محمدرضا می‌گفتم چرا با علم به اینکه می‌دانی این پدرسوخته‌ها نوکر اجنبی هستند آنها را اخراج نمی‌کنی؟ محمدرضا می‌گفت: چه فایده‌ای بر اخراج آنها مترتب است؟ این‌ها را اخراج کنم ده‌ها نفر دیگر را اطرافم قرار می‌دهند. بگذارید این‌ها باشند تا خیال دولت‌های خارجی از حسن انجام امور در ایران راحت باشد!» رک خاطرات تاج الملوک ، تهران ، ۱۳۸۰ ، نشر به آفرین ، صفحه ۳۸۳ #اسدالله_علم وزیر وقت دربار پهلوی نیز که خاطرات روزانه او چهره‌ای بدون روتوش از دربار پهلوی ارائه می‌دهد می‌نویسد: «از مدت‌ها پیش شکایت داشته‌ام عمال بیگانه در دولت، بانک مرکزی، سازمان برنامه و بسیاری از وزارتخانه‌ها نفوذ کرده‌اند. شاه با این همه گزارش‌های اطلاعاتی که دریافت می‌کند، این حقیقت را نادیده می‌گیرد. این ما هستیم که تحت فشار قرار داریم نه طرف مقابل. وقتی خزانه خالی است چگونه می‌توانیم وارد جنگ اقتصادی شویم؟» حال با این وجود می توان از نفوذ نداشتن بیگانگان در امور داخلی ایران سخن گفت؟ http://b2n.ir/28859 @iichs_ir

✳️مجتهدی که به دلیل سخن گفتن از شریعت تکفیر شد ! #تقویم_تاریخ #8_دی ✅سال 1285 #قانون_اساسی ایران باسم «نظامنامه سیاسی» مشتمل بر 51 اصل که به تصویب #مجلس_شورای_ملی رسیده بود از طرف #مظفر_الدین_شاه تصویب و امضاء شد و صورت قانونی یافت. ✅سال 1286 #علمای_نجف حاج #شیخ_فضل_الله_نوری را به علت مخالفت با #مشروطه تکفیر کردند و متذکر شدند مخالفین را به ارض اقدس تبعید نمایند. متن تلگراف چنین است: «حجج اسلام بهبهانی، طباطبائی... چون نوری مخل آسایش و مفسد است تصرفش در کلیه امور حرام است. محمدحسین، میرزا خلیل، محمد کاظم خراسانی، عبدالله مازندرانی» ✅سال 1292 به علت نزول برف سنگین در تهران بطور کلی عبور و مرور در شهر قطع شد و بازار و کسبه یک هفته تعطیل کردند. ✅سال 1306 سلطان محمدخان عامری بجای نصر به معاونت وزارت مالیه منصوب گردید. ✅سال 1311 دوره هشتم مجلس شورای ملی پایان یافت. دادگر رئیس مجلس، رئیس‌الوزراء، فهیمم الملک، و شیخ‌الملک اورنگ نطقهای تملق آمیزی ایراد کردند. ✅سال 1312 کارخانه سیمان واقع در بین راه حضرت #عبدالعظیم در پای کوه چشمه علی افتتاح شد. منصور وزیر طرق گفت قسمتی از اولین کارخانه سیمان ایران از دانمارک و بخشی از سوئد خریداری شده است. کارخانه روزانه استعداد ساختن 100 تن سیمان را دارد. ✅سال 1317 به موجب تصویبنامه هیئت وزیران سازمانی به نام «سازمان پرورش افکار» تحت نظر دکتر احمد #متین_دفتری وزیر #دادگستری تشکیل شد. اعضاء هیئت مرکزی آن عبارتند از: دکتر سیدعلی شایگان معاون دانشکده حقوق، دکتر عیسی صدیق رئیس دانشکده ادبیات و علوم و دانشسرای عالی، دکتر آشتیانی معاون دانشکده پزشکی، فروزانفر معاون دانشکده معقول و منقول. روابط سیاسی ایران و #فرانسه قطع شد. ✅سال 1326 #احمد_قوام ایران را به سوی اروپا ترک کرد. ✅سال 1329 به مناسبت مخالفت #رزم_آرا و #فروهر وزریر دارائی با #ملی_شدن_صنعت_نفت میتینگهای عظیم از طرف طبقات مختلف برپا شد، و اعلامیه‌هائی انتشار یافت. مطبوعات نیز در حد خود به دولت حملات شدیدی نمودند. در جلسه هیئت وزیران دکتر دفتری وزیر اقتصاد ملی، #شریف_امامی وزیر راه، مهندس مهدوی وزیر کشاورزی به نطق فروهر وزیر دارائی در مجلس اعتراض نموده از مشاغل خود مستعفی شدند. برحسب دعوت #آیت_‌الله_کاشانی میتینگ عظیمی با حضور چند هزار نفر در میدان #بهارستان تشکیل گردید و ناطقین هر دسته با احساسات شدیدی علیه اقدامات دولت و #شرکت_نفت و تضییقاتی که بدین منظور بر مطبوعات وارد می‌گردد سخنرانی شایان تحسینی نمودند. www.iichs.ir @iichs_ir

✳️ از انتخاب رئیس مجلس با دو رای اختلاف تا اعتراض انگلیس به ملی شدن صنعت نفت! 23 اسفند #تقویم_تاریخ ✅سال 1321 لایحه اختیارات دکتر #میلسپو رئیس کل دارائی به مجلس داده شد. ✅سال 1322 انتخابات هیئت رئیسه #مجلس شورای ملی به عمل آمد. #سید_محمد_صادق_طباطبایی 44 رأی و دکتر محمد #مصدق 42 رأی داشتند در نتیجه سید محمد صادق طباطبایی به ریاست انتخاب شد. ✅سال 1323 دکتر بنش رئیس جمهوری #چک_اسلواکی به #تهران وارد شد. ✅سال 1329 سفارت #انگلیس طی یادداشتی نسبت به #ملی_شدن_صنعت_نفت در کمیسیون خاص نفت اعتراض نمود و تقاضا کرد همجواری ایجاب می کند دولت ایران قرارداد نفت را فسخ نکند. iichs.ir @iichs_ir

✳️از تصویب طرح ملی شدن صنعت نفت در مجلس تا به آتش کشیده شدن یک روزنامه نگار! #تقویم_تاریخ 24 اسفند ✅سال 1286 #مجلس شورای ملی افراد زیر را به نمایندگی مجلس به جای وکلای متوفی یا مستعفی انتخاب کرد: میرزا ابراهیم خان حکیم الملک، میرزا حسن خان مستوفی الممالک، شیخ محمد حسین یزدی، میرزا حسین خان مؤتمن الملک، امان الله میرزا ضیاءالدوله امیرتومان، ابوالحسن خان معاضد السلطنه، محمد تقی خان مجدالملک، حسنقلی خان نواب. ✅سال 1289 پروگرام کابینه در مجلس به تصویب رسید. ✅سال 1299 به دنبال انحلال وزارت #عدلیه موقتاً برحسب تصویبنامه هیئت وزراء یک شعبه از محاکم استیناف و یک شعبه از محاکم بدایت و دو محکمه صلحیه در شهر تهران تأسیس و افتتاح گردید. ✅سال 1317 مراسم عقدکنان #محمد_رضا_پهلوی ولیعهد ایران و دوشیزه #فوزیه خواهر #ملک_فاروق پادشاه #مصر در کاخ عابدین در #قاهره انجام گرفت. ✅سال 1324 دولت ایران شکایتی علیه دولت #شوروی مبنی بر عدم تخلیه ایران در موعد مقرر و نقض قرارداد سه جانبه و دخالت در امور ایران تسلیم شورای امنیت کرد. ✅سال 1329 در جلسه علنی امروز #مجلس شورای ملی طرح #ملی_شدن_صنعت_نفت به اتفاق آرا به تصویب رسید. از طرف تماشاچیان تظاهرات بسیار شدید و دامنه دار انجام گرفت و پس از تعطیل مجلس سر و صورت نمایندگان توسط مردم غرق در بوسه شد. به مناسبت تصویب ملی شدن نفت مردم در تهران و شهرستانها به چراغانی پرداخته و تظاهرات زیادی از خود بروز دادند. ✅سال 1332 #کریم_پور_شیرازی مدیر روزنامه منتقد و تندروی #شورش که مدتی قبل در امامزاده اسمعیل زرگنده دستگیر و در زندان دژبان به سر می برد به آتش کشیده شد و در اثر سوختگی شدید در گذشت. ✅سال 1356 #نهضت_آزادی خارج از کشور، مراسم نوروز را تحریم کرد. iichs.ir @iichs_ir

✳️ #ملی_شدن_صنعت_نفت ؛ جنبشی اقتصادی یا ضداستعماری؟ ✳️ #مقاله #چکیده ✅نهضت ملی شدن نفت را باید یکی از بزنگاههای تاریخی مهم ایران معاصر به حساب آورد که تاثیرات عمیقی بر تحولات سیاسی- اجتماعی ایران در سالهای بعد از خود گذاشت. نیروهای سیاسی با گرایشهای سیاسی مختلف در اواخر دهه 1320 شمسی در کنار یکدیگر قرار گرفتند تا مدیریت صنعت نفت ایران را از دست انگلستان خارج کنند. اما آیا ملی شدن نفت تنها با هدفی اقتصادی یعنی گرفتن حق مردم ایران از عایدی نفت گره خورده بود یا رهبران ملی شدن نفت و مردمی که از این نهضت پیروی کردند به دنبال چیزی فراتر از بازپس گرفتن حقوق مادی خود از انگلستان بودند!؟ ✅مردم ایران از همان زمان که نخستین چاه #نفت در سال 1908 میلادی در #خوزستان کشف شد، با حق انحصاری واگذاری امتیاز کشف و صادرات نفت خود به دولتهای استعماری و سلطه طولانی مدت نیروهای بیگانه بر تاسیسات نفتی کشور روبه‌رو شدند. در سالهای بعد عواملی همچون تغییر سوخت نیروی دریایی #بریتانیا از زغال سنگ به نفت، فرمانده‌هان نیروی دریایی این کشور را مصمم ساخت تا به این بهانه راهی مناطق نفت خیز جنوب غربی ایران شوند و با تاسیس شرکت نفت #انگلیس و ایران هم تامین سوخت کشتیهایشان را تضمین نمایند و هم از طریق کنترل منابع نفت، سوختی که به سرعت به عنوان مهمترین منبع انرژی جهان تبدیل می‌شد، بتوانند خزانه داری بریتانیا را تا سالها از مواهب طلای سیاه بهره مند کنند. ✅ از نگاه برخی از تحلیلگران ملی شدن صنعت نفت در ایران واکنشی بود به منافعی که #انگلستان به دنبال تسلط بر منابع نفتی کشور و وجود قراردادهایی که بیشترین میزان از سود نفت را به سمت لندن سرازیر می کرد، به دست می آورد و در مقابل سود پایینی که به مردم ایران می رسید. از این منظر افزایش آگاهی مردم ایران و برخی از رهبران سیاسی جامعه همچون دکتر #مصدق نسبت به حقوق مالی از دست رفته مردم موجب شد تا نهضتی ملی علیه انگلستان و شرکت نفت ایران و انگلیس پا بگیرد. ✅ در این تردیدی نیست که انگلستان براساس آمارها درصد بالایی از سود فروش نفت را نصیب خود می کرد و این موضوع به ظاهر عامل اصلی شکل گیری اعتراضات در قالب نهضت ملی شدن نفت بود. رهبران نهضت ملی یعنی محمد مصدق و #آیت_الله_کاشانی نیز بارها نسبت به اجحاف انگلستان به مردم ایران و لزوم در اختیارگرفتن درآمدهای نفتی از سوی مردم ایران تاکید داشتند. با این حال به نظر می رسد تقلیل اهداف ملی شدن صنعت نفت به عامل #اقتصادی در واقع نگاهی تک بعدی به این نهضت باشد. اگر عوامل اقتصادی موتور محرک اصلی نهضت ملی شدن صنعت نفت بود، شاید در جریان مذاکرات نفتی و با گرفتن امتیازاتی همچون تقسیم سود به میزان 50 درصد که در آن سالها بهترین قرارداد نفتی محسوب می شد، امکان دستیابی به موفقیت میان دولت ملی و انگلستان به وجود می آمد اما ایرانیها تنها به دنبال سود بیشتر از فروش نفت نبودند. مردم ایران و رهبران نهضت ملی هرچند افزایش درآمدهای کشور از طریق نفت و کنترل منابع نفتی را دنبال می کردند اما نفت در واقع بهانه ای بود برای پایان دادن به حضور انگلستان به عنوان نماینده اصلی #استعمار در ایران. ✅ عواملی همچون پایین بودن دستمزد کارگران، نبود مسکن و زندگی در حلبی آبادها و چادرها، رفتارهای تبعیض آمیز با کارگران ایرانی، عدم تساوی در حقوق کارگران و حق تشکیل اتحادیه های کارگری و در یک کلام تلاش برای احقاق حق و زندگی بهتر، زمینه ساز اعتصابات عمومی کارگران در سالهای 1308 تا سالهای منتهی به ملی شدن صنعت نفت در 29 اسفند 1329 بود. «موارد مشخص شکایت و اعتراض ایرانیان علیه شرکت را نمی توان از خصومت عمومی آنان نسبت به امپراطوری بریتانیا جدا کرد. این احساسات ضدامپریالیستی از سالهای 1820 میلادی به بعد(1260 شمسی به بعد) یعنی از زمانی که ایران از دو سو خود را گرفتار فشار دو امپراطوری در حال توسعه – روسیه تزاری از شمال و انگلیس از جنوب- می دید، به طور مداوم در حال رشد بوده است.» ✅در تاریخ معاصر ما بسیار بر این نکته تاکید می‌شود که ایران هرگز #مستعمره نبوده است. اما واقعیت این است که «ایران در آستانه نهضت ملی شدن صنعت نفت تا حد زیادی به لحاظ سیاسی و اقتصادی خصوصیات یک کشور مستعمره را دارا بوده است. از لحاظ اجتماعی نیز از نارضایتی مردم، سرخوردگی، نابسامانی اجتماعی، ناامنی و نابهنجاری رنج می برده و آماده پشت سر گذاشتن یک فرایند استعمارزدایی بوده است. از این رو، جنبش ملی شدن صنعت نفت را می توان بخشی از این فرایند به حساب آورد.» goo.gl/p21ci8 @iichs_ir

❌ نگاهی به رویکرد آمریکا در ملی شدن صنعت نفت؛ منطقِ پیچیده میانجیگری آمریکا #مقاله #چکیده #ملی_شدن_صنعت_نفت ایران به دست محمد #مصدق و رویدادهای پس از آن همانند چرایی میانجیگری آمریکا میان ایران و انگلستان از منطق پیچیده‌ای برخوردار است. آمریکا در فرایند ملی شدن صنعت نفت ایران در ابتدا تلاش داشت تا خود را به‌عنوان حامی ایران بازنمایی کند، اما این حمایت تا جایی ادامه داشت که ایران از خواسته 50-50 با شرکت نفت ایران و انگلیس فراتر نرود. پس از اوج‌گیری جنبش ملی شدن صنعت نفت، آمریکا میانجیگری خود را با هدفِ جلوگیری از کنترل کامل ایران بر صنعت نفت خود آغاز کرد. به‌تدریج و با حضور حزب توده در عرصه اجتماعی ایران، آمریکا افزایش قدرتِ جبهه ملی و جنبش ملی شدن صنعت نفت را با افزایش قدرت کمونیسم در ایران برابر دانست و ازاین‌رو به محدود کردن هر چه بیشتر آن اقدام کرد. برای مطالعه متن کامل این یادداشت بر روی تیتر کلیک کنید https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir