eitaa logo
پژوهشکده تاریخ معاصر
2.5هزار دنبال‌کننده
1.8هزار عکس
104 ویدیو
4 فایل
مشاهده در ایتا
دانلود
، : نثار تاج گل به قبر به مناسبت سالروز جنایت بزرگ http://yon.ir/IEA94 @iichs_ir
، ، : از برگزاریی جشنی برای سالگرد تا وام 20 میلیون دلاری آمریکا به ایران! www.iichs.ir @iichs_ir
؛ سخنرانی پهلوی در سمینار 17 دی به مناسبت سالروز شماره آرشیو: 1390-11ع iichs.ir @iichs_ir
در مراسم رونمایی از دفاتر املاک و اسناد زمین‌خواری پهلوی: چرا رضاخان برای کودتا انتخاب شد؟ مراسم رونمایی از «دفتر املاک و اسناد زمین‌خواری پهلوی» و افتتاح نمایشگاه «ایران بین دو انقلاب به روایت اسناد و تصاویر» برگزار شد. در این مراسم ، رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر، سخن خویش را با بیان چرایی انتخاب رضاخان از سوی انگلیسی‌ها آغاز کرد و گفت: رفتاری که رضاخان طی شانزده سال سلطنت از خود بروز داد به خوبی نشان می‌دهد که ما با فردی عاری از تربیت ملی، اجتماعی و دینی روبه‌رو هستیم. براساس آنچه در تاریخ ثبت شده است در زمان قدرت‌گیری او، در میان رجال ایرانی، حتی آنان که به انگلستان وابسته بودند، افراد بزرگی از لحاظ سواد وجود داشتند؛ مثل قوام‌السلطنه، نصرت‌الدوله فیروز و تیمورتاش. اینها همگی از رضاخان باسوادتر بودند، اما چرا انگلستان آدم دنی‌الاصلی مثل رضاخان را انتخاب کرد؟ ‼️ چرا رضاخان برای کودتا انتخاب شد؟ ایشان در ادامه برای پاسخ به پرسشی که مطرح کرده بود اظهار نمود: عبدالله مستوفی در کتاب «شرح زندگانی من» ذکر می‌کند که انگلستان به دنبال این بود که کسی را روی کار آورد که به نام ایران سرمایه ملی را غارت کند. درواقع تسلط بر مالیه ایران و نیز یک سری مسائل فرهنگی جزء اهداف کودتا بود. آن اهداف فرهنگی را ــ که کشف حجاب و منع عزاداری حضرت سیدالشهدا(ع) نمونه‌ای از آنها بود ــ حتی افرادی مثل نصرت‌الدوله فیروز و تیمورتاش که رنگی از دین‌داری نداشتند اجرا نمی‌کردند یا مثل رضاخان اجرا نمی‌کردند. از سوی دیگر این افراد باعث افزایش غارت نفت ایران توسط انگلستان شد. ازهمین‌رو باید گفت که عایدی انگلستان از روی کار آوردن چنین فردی، غارت نفت ایران بود. این قدرت استعماری تا سال 1312ش براساس قرارداد دارسی نفت ایران را غارت می‌کرد و از این سال به بعد با تمدید قرارداد یادشده با شرایط بهتر به نفع خودش، به غارتگری نفت ایران ادامه داد. اهمیت این مسئله زمانی مشخص می‌شود که بدانیم حیات انگلستان به نفت ایران وابسته بود. از بین بردن نیروهای مخالف و نیز مدافعان مرزهای ایران از جمله عشایر از جمله خوش‌خدمتی‌های رضاخان به انگلستان بود. اینها نشان می‌دهد که چرا رضاخان برای کودتا انتخاب می‌شود و افرادی که یک سروگردن از او بالاتر بودند کنار گذاشته می‌شوند. رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر در ادامه به کارکردهای اصلی فردی که در کشور به قدرت می‌رسد اشاره کرد و با بررسی رفتار و اقدامات رضاخان در آن حوزه نشان داد که چرا او گزینه مناسب انگلستان برای کودتا بود. ایشان در این بخش اظهار نمود: صیانت از استقلال کشور یکی از این کارکردهاست، اما در دوره پهلوی اول و دوم ما از استقلال برخوردار نبودیم. ارتش مدرنی که رضاخان ایجاد کرد در اولین نبرد جدی طی هشتاد و به عبارتی هشت ساعت شکست خورد و امرای این ارتش حتی از خود رضاخان زودتر فرار کردند. به دلیل همین خصائل بود که رضاخان به آنها «ناقابل لشکر» می‌گفت. صیانت از دین نیز یکی از کارکردهای یادشده در بالا بود که دکتر حقانی درباره آن چنین گفت: اقدامات رضاخان در حوزه مقابله با دین به قدری واضح است که احتیاجی به گفتن دوباره آنها نیست؛ ازهمین‌رو در این زمینه فقط به ذکر این نکته اکتفا می‌کنم که حوزه علمیه قم در ابتدای قدرت‌گیری رضاخان 780 تا 800 نفر عالم و طلبه داشت، اما وقتی رضاخان فرار کرد این تعداد به 300 نفر تقلیل پیدا کرده بود. همچنین رضاخان مروّج بهائی‌گری در کشور بود و در زمان او افرادی مثل شریعت سنگلجی آزادانه علیه تشیع فعالیت می‌کردند. رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر پس از اشاره به و نحوه رفتار رضاخان و امرای او در این زمینه وارد بحث امنیت، که یکی دیگر از کارکردهای یادشده بود، شد و گفت: رضاخان به ظاهر با ایجاد ارتش مدرن امنیت را در کشور برقرار کرد، اما خود رضاخان و امرای ارتش او به غارت مردم دست زدند. گرفتن زمین‌های مردم به زور یکی از این غارتگری‌ها بود که اسناد فراوانی درباره آن وجود دارد. تا الان 38 هزار برگ سند مربوط به شکایات افرادی که زمین‌های آنها به‌زور توسط رضاخان یا امرای ارتش او غصب شده شناسایی گردیده است. این افراد بعد از خروج رضاخان از کشور توانستند شکایات خود را مطرح کنند وگرنه در دوره رضاخان حتی اسم اداره املاک اختصاصی تن مردم را به لرزه درمی‌آورد. ادامه این گزارش را در پست بعد بخوانید؛ https://eitaa.com/iichs_ir/5274
✳️ وقتی که بی‌حجابی اجباری غیر اجباری شد قانون در سال 1317 در ایران اجرایی شد و در پی آن مأموران حکومتی رضاشاه ملزم گردیدند این قانون را با زور و اجبار در جامعه اجرایی کنند، اما با خروج او از ایران و از اعتبار افتادن این قانون، گروهی از زنان که از فشار حکومت رضاشاه سخت به ستوه آمده بودند، در مخالفت با کشف حجاب، در معابر عمومی با چادر ظاهر شدند و مأموران حکومتی هم علی‌رغم وجود قانون کشف حجاب چندان که باید با آنان مقابله نمی‌کردند. در این دوره، سیدابوالقاسم کاشانی و سیدحسین طباطبائی قمی، از مراجع وقت، طی نامه‌هایی به عوامل حکومت، خواهان لغو کشف حجاب اجباری شدند. سرانجام با مخالفت علما و مقاومت مردم، قانون کشف حجاب لغو گردید. واکنش زنان به این لغو قانون را عوامل سفارت آمریکا چنین روایت کرده‌اند: «انتشار فرمان اخیر شاه که دوباره مجوز پوشیدن حجاب را داده، تأثیر عمیقی بر این جامعه داشته است. منبع ما طی هفته گذشته در یکی از مناطق مهم شهر شمارش روزانه‌ای انجام داده است. این فهرست نشان می‌دهد که ۹۳ درصد [زنان] کاملا سیاه می‌پوشند، بقیه هم از چادرِ خانه استفاده می‌کنند. بررسی مغازه‌ها نشان می‌دهد که موجودی چادر مشکی کاملا تمام شده است».1 1. اسناد سفارت آمریکا در دوره اشغال ایران، ۹ نوامبر ۱۹۴۳ https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ تقابل روحانیت و رضاخان چطور شروع شد ، پژوهشگر، با موضوع «چالش‌های روحانیت با » طی صحبت‌هایی گفت: در روی کار آمدن رضاشاه در کشور ما روشنفکران نقش عمده داشتند. رضاشاه در ابتدای کودتا و در مسند وزارت جنگی و سردار سپهی تظاهر زیاد به مذهب کرد تا اعتماد روحانیت را جلب کند؛ چرا که روحانیت و مراجع عظام مخالف حضور او بودند.   وی در ادامه افزود: بنابراین وی در عزاداری سیدالشهدا دسته قزاق‌ها را راه می‌اندازد و پای پیاده به زیارت سیدالشهدا(ع) می‌رود و در نهایت قسم می‌خورد که پاسدار مذهب تشیع باشد؛ در واقع همان چیزی که در قانون اساسی مشروطه هم آمده است، اما می‌بینیم که پس از جمهوری‌خواهی، رضاشاه دیگر طور دیگری عمل می‌کند و به بهانه هرج‌ومرج جامعه دستورالعمل‌های مختلف صادر می‌کند.   امینی با اشاره به قانون‌شکنی رضاشاه در زمینه حوزه‌های علمیه و تقابل او با ماهیت امر به معروف و نهی از منکر، گفت: وی از همان زمان، مقابله خود را با دستورات دینی و روحانیت علنی می‌کند و پس از آن، مسئله نظام اجباری را مطرح می‌کند و می‌گوید که سربازان می‌بایست به پادگان‌ها بروند و بعد هم شاهد تحصن و اعتراض علما در قم هستیم.   وی با بیان اینکه برای ختم قائله تحصن روحانیت عملا رضاشاه در تقابل با روحانیت قرار می‌گیرد، گفت: حرکت‌های رضاشاه در زمینه غربی شدن ضربه‌ها و هزینه‌های زیادی برای کشور داشت. در قضیه  چقدر لباس، کلاه و اقلام ضدفرهنگی به کشور وارد شد. رضاخان می‌خواست زبان کشور را نیز همچون اتاتورک در ترکیه تغییر دهد که با تهدید علما و روحانیت روبه‌رو شد.   امینی در ادامه افزود: تلاش کرد روحانیت را تهدید و محدود کند؛ بنابراین به یک سری حرکات مثل درآوردن آمار ائمه جماعات، طلبه‌ها، مدرسین، مساجد و روحانیت دست زد؛ چرا که تصمیم داشت با دین و مذهب مبارزه کند. لذا به مساجد دستورالعمل می‌دهد که دیگر ختم‌ها با میز و صندلی برگزار شود تا دیگر روحانیت بالای منبر نروند. وی هم‌زمان قضیه تبدیل کلاه پهلوی به فرنگی را مطرح کرد که آیت‌الله قمی مرجع تقلید برمی‌خیزد. حتی تلاش می‌کرد که افکار غرب‌زدگی را به طلبه‌ها آموزش دهد که در همه اینها به استثنای تربیت روحانیون دربار، شکست خورد.   این پژوهشگر در پایان گفت: در نهایت تقابل رضاشاه با دین، مذهب، فرهنگ و روحانیت هر یک بسیار مفصل است که تحقیق زیاد می‌خواهد. رضاشاه زمانی که می‌خواهد قضیه شهریور 1920 اتفاق بیفتد در بین روشنفکران، نظامیان، سیاستمداران، دانشجویان، حوزویان، عامه مردم و نظامیان طرفدار ندارد؛ لذا در عرض چند روز حکومتش بر باد رفت و این نتیجه چکمه‌پوشی و دیکتاتوری رضاشاه است. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
‍ ✳️ ذکاوت: سیاست کشف حجاب به انقطاع بین مردم و نابودی سیاست اجتماعی بدل شد ، پژوهشگر، در ادامه همایش درخصوص «چالش‌های و نقش آن در سقوط » بیان کرد: از جمله عوامل سقوط رضاشاه و به تعبیری دیگر تغییر در عناصر قدرت در دوره اول را باید در مواجهه قدرت با سنّت و ساختارهای اجتماعی ایرانیان دانست. در واقع قدرت در عصر پهلوی در عصرهای مختلفی مواجهه با سنن و نهادهای اجتماعی ایرانیان را در دستور کار خود قرار داد. اگرچه دولت در بخش‌هایی از این رویارویی موفق بود و توانست به بخشی از اهداف خود در تغییر سبک زندگی و سنن اجتماعی ایرانیان موفق شود، اما چالش‌های برنامه‌ها و سیاست‌های قدرت در این دوره عملا رابطه آن و جامعه را از هم گسیخت، طوری که دولتی که آمده بوده تا امنیت‌آفرین باشد، از قضا به عکس خود بدل شد و شدیدترین ناامنی تاریخ معاصر ایران را رقم زد و در عمل سرمایه اجتماعی قدرت نزد مردم را به محاق برد.   وی افزود: سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در عصر پهلوی اول، زمان و تداوم را در نظر نداشت. همه چیز برنامه‌ریزی شده بود تا آنی و سریع ایران سنتی را به عصر مدرن وارد کند؛ بنابراین طبیعی‌ترین نتیجه این تغییرات انقطاع بین مردم و قدرت بود. در این میان از جمله برنامه قدرت برای جامعه ایران سیاست‌های پوشش بود که آن هم متکی بر اصلی بود که تغییر ظاهر را منتج به تغییر باطن می‌دانست و منع و کشف حجاب اوج این سیاست‌ها بود.   ذکاوت اشاره کرد: سیاست کشف حجاب چالش‌ها و تضاهای متعدد و گسترده‌ای را بین مردم و قدرت ایجاد کرد که در نهایت به انقطاع بین آنها و نابودی سرمایه اجتماعی بدل شد. این چالش‌ها در قالب مقاومت مردم در برابر سیاست‌های کشف حجاب به ظهور رسید.   این پژوهشگر تأکید کرد: دور زدن قانون و عدم شرکت با زنان حقیقی در مجالس کشف حجاب توسط رجال دولتی از جمله روش‌های مقاومت مردم در برابر قانون کشف و منع حجاب بود. همچنین خانه‌نشینی زنان در این دوره ابزاری برای مقاومت دربرابر این سیاست‌ بود. ترک تحصیل نیز در ادامه در دستور کار دختران برای فرار از الزام دولت مبنی بر کشف حجاب قرار گرفت.   وی در پایان عنوان کرد: مقاومت زنان در قبال سیاست کشف حجاب پهلوی به سطحی از مقاومت رسید که چالش جدی با قدرت ایجاد کرد. این چالش‌ها باعث ناکارآمدی سیاست‌های قدرت در حوزه زنان شد و به عبارت دیگر برنامه‌های ادعایی قدرت برای به عرصه اقتصاد و حوزه عمومی آوردن زنان به ضد خودش بدل شد و زنان بیشتر خانه‌نشین شدند.   https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
8.25M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
✳️ دکتر رئیس به مناسبت سالگرد سیاست استعماری تشریح کرد؛ سیاست در دوره به تبدیل شد/ سیاست منع حجاب به قدری احمقانه اجرا شد که صدای طرفداران را هم درآورد ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ نارضایتی افسران ارتش رضاشاهی از قانون کشف حجاب؛ پس از مطالعه، نامه را فورا آتش بزنید پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ در دوره ، وقتی به شکل قانون درآمد و طبق آن، زنان دیگر حق استفاده از روسری و روبند را نداشتند و موظف بودند در اماکن عمومی و یا خارج از خانه بدون حجاب باشند، حتی نیروهای نظامی رضاشاه نیز برآشفته شدند و برای نمونه غلامرضا فضلی، از افسران ارتش رضاشاهی، در نامه‌ای که در زمستان 1314 برای مادرش نوشت گفت: راجع به بی‌حجابی اگر خیلی سخت شد شما و خواهرهای عزیزم قدری تریاک میل نمایید که دیگر این قسمت را نبینم. البته پس از مطالعه این کاغذ را فورا آتش بزنید.* جشن وزارت معارف در قم، پس از کشف حجاب (سال 1314) شماره آرشیو: 509-4ع * تغییر لباس و کشف حجاب، تهران، مرکز بررسی‌های اسناد تاریخی، 1378، ص 293. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ تقدیر زورکی زنان چادری از بانی کشف حجاب «سال 1345، قرار بود از طرف سازمان زنان چالوس، که جزء سازمان زنان ایران است، تاج گلی تهیه شده و در میدان بزرگ چالوس کنار مجسمه رضاشاه نصب شود. این مراسم انجام شد، ولی به این شکل که ده دوازده زن چادر سیاه به‌سر در جلوی چشم همه مردم در روز روشن، آن تاج گل را پای مجسمه رضاشاه گذاردند!... این کارهای ظاهری و زورکی که از دستگاه‌های کشور برای نمایش و یا خوشایندها می‌شود همه‌اش چون خلاف حقیقت است باید خود را نشان دهد؛ چنان‌که نشان هم می‌دهد. کار رفع حجاب با تصوراتی که رضاشاه با قدرت دیکتاتوری خود انجام داد یک کار مصنوعی بود که هنوز پخته نبود؛ به همین جهت پس از 31 سال که از آن تاریخ می‌گذرد، در پای مجسمه خود او در روز روشن دیده می‌شود».1 مراسم جشن در کرمان با حضور جمعی از زنان مقامات و مردم محلی شماره آرشیو: ۵۴۹۹-۱ع 1. موسی فقیه حقانی، یادداشت‌های یک روزنامه‌نگار (تحولات نیم‌قرن تاریخ معاصر ایران از نگاه ابوالحسن عمیدی نوری)، ج 6، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1396، ص 581. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ مقاومت مردمی در برابر کشف حجاب؛ زنجیره مقاومت علیه زنجیره کشف حجاب قانون و سیاست ، دو برنامه عمده در راستای ایجاد وضعیتی بود که به زعم او به ترقی و پیشرفت می‌انجامید. اما آنچه در واقعیت رخ داد، تغییراتی ظاهری، سطحی و حاصل سرکوب حکومت بود. این گونه سیاست‌های گلخانه‌ای که ناشی از نگاه سطحی رضاشاه و نخبگان حامی او به تمدن غرب بود با واکنش منفی بخش عمده‌ای از جامعه مواجه شد. برخورد خشونت‌آمیز حکومت در موضوع حجاب زنان مقاومت‌هایی را نیز درپی داشت. با این حال این مقاومت‌های پراکنده به دلیل فقدان رهبری یکپارچه و البته جو خفقان وسرکوب حکومتی نمود چندانی نداشت. شاید بتوان قیام مسجد گوهرشاد در 21 تیر سال 1314ش را شاخص‌ترین حرکت در این زمینه دانست؛ رخدادی که شش ماه پیش از رسمی شدن کشف حجاب رخ داد و با سرکوب خونین و بی‌رحمانه حکومت پهلوی مواجه شد. پس از این واقعه، مقاومت‌های مردمی بیشتر جنبه موردی گرفت و به اقدامات و ابتکارات شخصی محدود شد؛ اقداماتی که البته در جای خود قابل توجه بود و مانع از کامیابی کامل طرح ضددینی رضاشاه ‌شد. در جریان سفر به خرم‌آباد و عبور از مقابل صفوف زنان، پس از کشف حجاب شماره آرشیو: 123931-275م متن کامل را در این لینک بخوانید! ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ به مناسبت قیام مردم مشهد علیه حکومت پهلوی اول؛ نقطه آغاز فروپاشی حکومت رضاشاه و یک مسئله نبود، بلکه مشکله‌‌ای بود که پیامدهای مضر اقتصادی، اجتماعی و درنهایت سیاسی برجای گذاشت که آنها را می‌توان در دو وجه داخلی و خارجی بررسی کرد. این جدایی که بر اثر دستورالعملهای شبه‌‌مدرنیستی رضاشاه و نیروی اجبار شهربانی و قوای نظامی، در درون جامعه بین دو طبقه اشراف و سنتی رخ داد، باعث شد حکومت حمایت داخلی خود را از دست دهد. متن کامل را در این لینک بخوانید! ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug