▫️چکیده نشست: شهید بهشتی و عدالت اجتماعی
حجت الاسلام محسن قنبریان/ مدرسه معصومیه/ ۶تیر۱۴۰۲
#بخش_دوم
🔸 مواجهه میدانی با تقلیل گرایان
اینان عمدتا فقهای سنتی بودند که گمان می کردند مشکل فقط عدم اجرای احکام فرعی است!
بهشتی نشان می دهد در روابط واقعی اقتصادی -وقتی عدم توازن باشد- اجاره و مضاربه و... نه تنها موجب عدالت نمی شود بلکه پوشش بی عدالتی ها می شود!
با این دسته دو سطح پاسخ می داد:
الف) در مقام احتجاج؛ که مثل طبیب می گفت تا حکم ثانویه بگیرد!
مثلا درباره سود سرمایه در گردش بازرگانی، آنرا عامل تورم و فقر معرفی می کرد و می گفت: "من اینجا بعنوان یک طبیب حرف می زنم نه به عنوان یک فقیه. ملت ما هم فعلا بیمار یک بیماری شکننده اجتماعی و اقتصادی است: بالا رفتن سرسام آور قیمت ها! مگر عیبی دارد که یک بار بنده در خدمت دوستان و مردم ایران باشم و به عنوان یک درمان مطلبی را پیشنهاد کنم؟! من نمی خواهم بگویم مساله از نظر فقهی چگونه است. این مساله توضیحات مفصل تری می خواهد. ولی می گویم درمان این بیماری شکننده ای که #امروز جامعه ما و اقتصاد ما به آن دچار است حذف کامل سود و بهره دهیِ سرمایه در گردش است".
مثل اینکه پزشک در شرایطی برخی غذاهای حلال را بر بیمار مضر می داند و فقیه هم بالتبع حکم به حرمت می کند دارد حرف می زند.
ب) یکبار هم راه اصلی تر خود را بیان می کند که حکومت با توجه به نظام اقتصادی صحیح و عادلانه، توازن اجتماعی را به روابط واقعی و ساختار اقتصادی برگرداند تا این احکام نتیجه عدالت دهند.
"اصل تشریع قانون مضاربه، هیچ مستلزم تصویب سرمایه داری فاسد نیست. در اینجا هم مثل خرید و فروش و مثل اجاره اگر این قرارداد موجب بر هم زدن توازن اقتصادی بشود باز باید با نظارت حکومت صحیح بر نرخ گذاری و هدایت کار، مشکل را حل کرد".
از همین جاست که شهید بهشتی ولایت مطلقه فقیه -که حق تشریع موقت دارد- را زودتر از داغ شدن بحث آن بین امام و برخی شاگردان طرح می کند!
این شاگرد زبده امام، #ولایت_مطلقه_فقیه را از همان کتاب البیع امام (الاسلام هو الحکومه...) فهمیده و حتی لفظ مطلقه را هم زودتر از مباحث بعدی و بیان امام، طرح می کند!
ولایت مطلقه فقیه را برای تثبیت نظام اقتصادی صالح -که مستخرج از شریعت است و وظیفه تصحیح روابط عینی و واقعی دارد- می خواهد.
فقط در کتاب نظام اقتصادی در اسلام(مباحث کاربردی)، ۷ جا از ولایت مطلقه استفاده می کند که یک جا تصریح به لفظ آن هم هست:
- ص۶۴و۶۵ در مساله زمین و تصریح به تصرف ولو بدون رضایت مالک!
- ص۷۶ در همان مساله زمین و حق اولویت ولی امر در طول مالکیت شخصی و خصوصی
- ص۱۲۷ در بحث مالیات و اجازه وضع مالیات غیر از خمس و زکات
- ص۱۵۴ در ضرورت دولتی بودن بیمه ها
- ص۱۵۵ در مساله تثبیت قیمت ها (۱)
- ص۱۷۷ در دخالت موثر دولت در تعاونی ها به نفع عموم (تصریح به ولایت مطلقه)
- ص۱۹۱و۱۹۲ در دولتی کردن بازرگانی خارجی
🔸 مواجهه عینی با سرمایه داری و ارائه طرح و نظام اقتصاد اسلامی
مواجهه اصلی او در اقتصاد با سرمایه داری فاسد بود. همین جا منظور او از نظام صحیح عادلانه که روابط واقعی و ساختار عینی اقتصاد را متعادل می کند تا احکام فرعیه فقه غیر از ذات عادلانه نتیجه عدالت دهند هم معلوم میشود.
سه فصل اول کتاب نظام اقتصادی در اسلام(مباحث کاربردی) از ۹ اصل این نظام -که در قانون اساسی هم آورده است- می گوید که به ۷ اصل اساسی و در آخر به سه بُعد اصلی قابل شمارش است:
۱. استقلال اقتصادی
۲. مبارزه با فقر و تامین نیازهای اساسی
۳. مبارزه با حاکمیت سرمایه بر نیروی کار/ یا: آزادگی انسان در رابطه با عامل اقتصادی
واضح است این اصول هم از متن دین در می آید و فقیهی با آن مخالفت ندارد اما بدون تحقق درست و کامل آنها، فروعات اجاره و مضاربه در بستره روابط غلط اقتصادی، نتیحه عدالت نمی دهد. بلکه مثلا بخاطر فقدان اصل سوم، نیمی از خانوارهای ایران با عقد اجاره کارگری عملا در استثمار قرار می گیرند (توجه کنید)
ادامه در بخش سوم
☑️ @m_ghanbarian
▫️چکیده نشست: شهید بهشتی و عدالت اجتماعی
حجت الاسلام محسن قنبریان/ مدرسه معصومیه/ ۶تیر۱۴۰۲
#بخش_سوم
🔸 مبارزه با فقر و تامین نیازهای اساسی
شهید بهشتی در این اصل بین نیازهای پوشاک و خوراک و مسکن با نیاز بهداشت و آموزش به درستی و به جا فرق می گذارد
در ص۲۱و۲۲ دولت را مباشر برای در اختیار قراردادن خوراک و پوشاک و حتی مسکن نمی داند و این (مباشرت دولت) بدترین نوع می شمارد. "آنچه در قانون اساسی مورد نظر بوده این است که شکل اقتصادی، توزیع درآمدها، ایجاد امکانات شغلی، برنامه ریزی های اقتصادی به سمتی برود که با کار خلاق و فعال خود انسان ها این نیازها تامین شود"
"پس تامین مسکن معنایش این است که باید سیاست تولید و توزیع مسکن در جمهوری اسلامی چنان سیاستی باشد که همه بتوانند در حد نیازشان مسکن تهیه کنند، نه این که دولت بیاید برای همه خانه بسازد و به صورت کوپنی ،جیره بندی و سهمیه بندی، سهمیه مسکن بدهد. این منظور نیست".
منظورشان از سیاست تولید و توزیع مثل سیاست زمین صفر و رفع احتکار زمین توسط دولت است تا قیمت تمام شده مسکن، ارزان شده و خود مردم قادر به انجامش باشند.
اما درباره بهداشت و آموزش، دولتی بودن را درست می داند:
"اما در مورد بهداشت و درمان، می تواند حمایتی باشد این مساله ای است که هیچ اشکالی ندارد دولتی باشد".
همین جا هم راه حل را اجبار و عمومی کردن بیمه همگانی و ملزم کردن تمام دستگاه های درمانی به طرف قرارداد بودن با بیمه می شمارد؛ با این توجه که ایشان بیمه را دولتی می خواست.
درباره آموزش هم می گوید: "درباره آموزش و پرورش نقش دولت، نقش اصلی است یعنی دولت باید امکان آموزش رایگان را برای همه فراهم کند".
🔸 مبارزه با حاکمیت سرمایه بر نیروی کار
در بین سه اصل اساسی ذکر شده این یکی مهمتر و شاه بیت شهید بهشتی است که در بند۲ اصل۴۳ قانون اساسی -که پیشنهاد خود ایشان است- هم آمده است.
در ص۳۳و۳۴ مباحث کاربردی خیلی خوب از ترتب بندهای اصل۴۳ و نقش بند۲ سخن گفته است. بند۲ این است: "تامین شرایط و امکانات کار برای همه به منظور رسیدن به اشتغال کامل و قرار دادن وسائل کاردر اختیار همه کسانی که قادر به کارند ولی وسائل کار ندارند در شکل تعاونی، از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع دیگر که نه به تمرکز و تداول ثروت در دست افراد و گروه های خاص منتهی شود و نه دولت را به صورت یک کارفرمای بزرگ در آورد..."
- آیا فقه با این حرف مخالف است؟ یعنی مالک ابزار کار خود شدن را منع می کند؟!
اینجا آن طبیب، در نقش فقیه حاضر می شود و از نظامی می گوید که با تحققش و تصحیح روابط خارجی بر آن اساس، دیگر عقد اجاره موجب استثمار نیمی از پدران جامعه نمیشود!
این نمونه از اصول آن نظام صحیح عادلانه است که به توازن اجتماعی می انجامد و گفتیم بهشتی آنرا هم از دین و شریعت استنباط می کند و بستره احکام فرعیه اش می کند.
🔸 تناظر سیاست و اقتصاد
توجه شایسته دیگر شهید بهشتی به این است که اقتصاد بدون سیاست درست نمی شود لذا هم در بند۲ اصل۴۳ حاکمیت سرمایه بر ابزار تولید و کار را رفع می کند و هم به کارگر در مثل اصل۱۰۴ قدرت سیاسی می دهد.
در این تلازم می گوید: "یکی از راه های منزوی کردن توده مردم در عرصه سیاست و تصمیم گیری و سرنوشت سازی، همین است که کاری بکنیم مردم آن قدر صبح تا شب به فکر مسائل اقتصادی شان باشند که اصلا یاد مسائل سیاسی نباشند!"
حضور در تحلیل و مسائل سیاسی کشور را برای همه "تا بتوانند در رهبری کشور شرکت کنند یعنی سهمی را که هر انسانی در هدایت امور سیاسی کشور دارد درست ایفا کنند" را لازم و منوط به مثل بند۲ اصل ۴۳ می دانست.
شهید بهشتی حکومتی که نماینده جامعه باشد را بر مالکیت شخصی و خصوصی -آنجا که به توازن اجتماعی ضربه بزند- اولویت می داد که با توجه به اصول نظام صحیح اقتصاد در اسلام مداخله کند و روابط خارجی را تصحیح کند.
⬅️ در یک کلام شهید بهشتی عدالت اجتماعی را با مردمی کردن اقتصاد + جمهوریت در سیاست تعقیب می کرد.
............................
۱. درباره نرخ گذاری و فرآیند آن در نظر شهید بهشتی و نقش فقه، حکومت و علم اقتصاد در آن باید در مجال جدایی سخن بگویم مساله بسیط و خطی نیست.
☑️ @m_ghanbarian
❓غیر از اطعام، غدیر چه مناسکی به خود دیده یا از چه سننی بهره برده است؟
1⃣ از "تعارف" تا "مواخاة"
غدیر، تجلی "فاصبحتم بنعمته اخواناً" هم هست. "ولایت عرضی" و پیوند اجتماعی مردم ذیل "ولایت طولی"(امامت) کارکرد دیگر غدیر است.
اصلا مهمانی و اطعام برای این منظور مورد تاکید است و میشود خروجی اش را سنجید.
از مراوده با همدیگر(تعارف) تا پیمان برادری(مواخات) مستحبات این روز است.
در دنیای مدرن _که "اهالی" را "شهروند" و مناسبات آموزشی، حمایتی، ضمانتیِ گذشته را بجای "باهم- از هم" به "موسسات مدرن" سپرده و با متمرکز کردن، کنترل پذیر و هدایت شونده کرده است_ بیشتر این کارکرد غدیر (اگر نصابش رعایت شود) مهم شده است.
2⃣ مناشده!
غدیر، عید سیاست و دخالت مردم در امر حکومت هم هست.(رهبری۷۵/۲/۱۸)
بحث بر سر حاکم، صفات و شرایط او، احتجاج به غدیر را به "شورای خلافت" (ذی حجه سال۲۴ه) کشاند. اینبار غدیر نه با مهمانی که با "مناشده" خود را نشان داد!
مناشده، قسم دادن برای اظهار شهادت است. حضرت امیر(ع) یکبار دیگر هم در زمان حکومت خود وقتی، او مورد تردید واقع شده بود در صحن علنی مردم و میدان شهر، مناشده برقرار کرد(مناشده رحبه). از حاضرین خواست هرکه در غدیر بود بلند شود و شهادت دهد!
برای پیروان غدیر، شاخص کردن ولایت غدیر و سنجش حکمرانی ها بر اساس معیارهای امامت غدیر، میتواند مضمون و محتوای سالگشت های غدیر باشد. افتخار به داشته ها و مطالبه کمبودها و احتجاج با منکران و منتقدان، بازتولید مناشده در عصر ماست.
چنین غدیری هرگز یک فستیوال و زنگ تفریح و "روز رُفع القلم" نمی شود.
محسن قنبریان
☑️ @m_ghanbarian
هدایت شده از جامعه ایمانی مشعر
40.25M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥 برای عدالت اجتماعی، فرصت برابر
در منابع، قدم اول است
🎙 حجتالاسلام محسن قنبریان
🔹 ما در تحقق عدالت عقب هستیم.
🔹 یکی از راههای تحقق عدالتاجتماعی، دخیل کردن خیل میلیونی مردم در چرخه تولید است.
🔹 منبر هیأت برای تعریض و کنایه نیست
بلکه باید صدای مردم برای مطالبهگری باشد.
🔰 هفدهمین همایش
مدیران هیأتهای محوریوبرگزیده کشور
🗓|تیرماه۱۴۰۲|
📌|زنجان|حسینیهاعظم|
#عدالت_اجتماعی
#مطالبهگری
💠 جامعهایمانیمشعر
✅ @www1542org
هدایت شده از مدرسهتـ؋ــکرونوآوری نگاه
13.1M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#برایدیدن|
🔰«حکـومت» بر «مالـک» نسبت به تمام اموال شخصیاش، در جهت مصالحضـروریجامعه حقتقدم دارد.
برشے از جلسهی #دوم درسگفتــار نظــاماقتصــادیدراســلام
استاد #محسنقنبــریان
#کار
#مالکیت
#شهید_بهشتی
✨آگـاهـے بـــراے سامـــانے دیگــر✨
مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ
🆔️ @sch_negah
محسن قنبریان
❓غیر از اطعام، غدیر چه مناسکی به خود دیده یا از چه سننی بهره برده است؟ 1⃣ از "تعارف" تا "مواخاة" غد
36.64M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔰 به لحاظ کارکرد گرایی، ولایت و غدیر، کارکرد #پیوند_اجتماعی هم دارد.
نعمتی که موجب برادری و پیوند اجتماعی میشود (فاصبحتم بنعمته اخواناً) همان نعمتِ امامت و ولایت است که "اتممت علیکم نعمتی" در آیه غدیر بدان اشاره دارد.
خلاصه امامت(ولایت طولی)، موجب #ولایت_عرضی_متقابل_و_طرفینی جامعه هم میشود.
برای #انسجام_ملی ، تاکید بر مشترکات اهمیت ویژه دارد؛ که ولاء اهلبیت(ع) از زمره برترین آنهاست.
یک جشن خوب غدیر را میتوان بر اساس این کارکرد هم ارزیابی کرد.
پرداختن بهتر به مقوّمات این ولایت اجتماعی در برنامه ها و مضامین، همچنین تنظیم درست نقش "حاکمیت" -که خود در پرتو غدیر است- و "مردم" در نحوه های برگزاری، توجهات بعدی است که با مساعدتها میتواند هرسال بهتر از قبل شود.
🎥 ویدئو:
مهمانی ۱کیلومتری دارالمومنین #بهبهان در عید غدیر۱۴۰۲
محسن قنبریان
☑️ @m_ghanbarian
محسن قنبریان
🎥 برای عدالت اجتماعی، فرصت برابر در منابع، قدم اول است 🎙 حجتالاسلام محسن قنبریان 🔹 ما در تحقق عد
نقش هیات در مردمی سازی اقتصاد.mp3
24.21M
❇️ نقش هیأت در
مردمیسازی اقتصاد
🎙 حجتالاسلام محسن قنبریان
🔰 هفدهمین همایش مدیران
هیأتهای محوریوبرگزیده کشور
🗓|تیرماه۱۴۰۲|
📌|زنجان|حسینیهاعظم|
💠 جامعهایمانیمشعر
✅ @www1542org
هدایت شده از مدرسهتـ؋ــکرونوآوری نگاه
اقتصــاد تبرعی و اصالتِ فردِ توسعهیافته در جمع
استاد #محسنقنبــریان
به تعبیر شهیدبهشتی در کتاب «نظاماقتصادی در اســلام،» انسـان موجـودی خودخواه و مسابقهجو است و به دنبال منافــع خود حرکت میکند، البته این خودخـواهی صرفا به معنی پرستش نفس نیست، که اساسـا اسلام با آن مخالف است بلکه مــراد این است که محرِّک انسان خواستهها و انگیــزههای اوست.
شهید بهشتی معتقــد است نهادهای اقتصادی اسلام مانند نهاد "انفــاق" در جهت مبارزه با خودپــرستی به معنای مذموم آن، که در واقع به کار انداختن تمام امکــانات خود و موجودات دیگــر در جهت ارضای "منِ شخصی" است، طــراحی شده است. این خودخواهی به نوعی استعــارهی "اصالت فرد" لیبرالیستی در برابر "اصالت جمع" مارکسیستی است.
مسئله اصالت فــرد و جامعه پرسشی ست که برای تمام متفکــران انقلاب مطرح شده و همه در معرض پاسخ به آن قرار گرفتهاند. از منظــر شهید بهشتی اصالت با فردی است که همگــام جامعه باشد، فردی که حــرکت او و "منِ او" در راستای منافـع جمع است یا به معنای دیگر "توسعهی من" در او ایجاد شده است و دیگر صرفا به منافع شخصی خودش فکر نمیکند. از همین جهت کارویــژهی "انفاق" هم در حوزه فرد و هم در حوزهی جامعه است. سورههای مکی قرآن نقش چشمگیــری در مبارزه با خودپرستی ایفا میکنند، در این ســورهها، ساخت و تربیت انسانها به شکل هنــری و آهنگین و نه با قانون و فرمان اتفاق میافتد، زیرا در موقف نهضــت اسلامی و تربیت مسلمانان نخستین قرار گرفتهاند. این فهم از مکتب اســلام، فهم امام خمینی است که اسلام آن از "اســلام اجتماعی" و تربیتی عبور کرده و به "اسلام سیاسی" که ترکیبی از تربیت و قانون است میرسد.
روح انفاق در اسلام این است که نیــاز دیگران با نیاز من تفاوتی ندارد. بنابراین در منطق اسلام جامعهای مطلوب است که به فــرد در افق خانواده و به خانواده در افق امت توجه میکند و باز از امت به خانواده و فرد بازمیگردد. در واقع فــرد در اسلام در افق امت است و امت در افق فرد، لذا خودســازی و تربیتِ نفس توأم با خانوادهسازی و امتسازی است.
برشی از #جلسهسوم درسگفتار #نظام_اقتصادی_در_اسلام
✨آگـاهـے بـــراے سامـــانے دیگــر✨
مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ
🆔️ @sch_negah
35.31M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥 حجاب را یکبار با استاندارد حرف نوی انقلاب اسلامی حل کردیم!
🎙حجت الاسلام محسن قنبریان
•《جمهوری اسلامی حرف نوئی دارد؛ این حرف نو عبارت است از مردم و ارزشهای الهی. این دو تا باید با هم توأم بشوند و حرکتها و جوامع را شکل بدهند. این حرف ماست. ارزشهای معنوی و ارزشهای الهی، همراه با ارادهی مردم؛ نه تحمیل بر مردم.》(۹۰/۱۰/۷)
• هنر انقلاب اسلامی در مقابل دو رقیب خود (تحجر و تجدد) این بوده که اراده مردم را پای ارزشهای الهی می آورده است و دوگانه غلط بین ایندو را می شکسته است.
• رویکرد و نگاه سوم در مساله زن و حجاب وفادار به این حرف نوی انقلاب است. نه مثل طیفی، از ارزشهای الهی کوتاه آمده و حجاب عرفی را حجاب می گیرد و نه مثل طیف دیگر فقط احکام قضایی و پیگرد انتظامی را چاره می داند!
• این استاندارد که ریشه در قرآن و حکومت نبوی دارد یکبار موفقیت خود را در مساله حجاب (و...) نشان داده است و باز هم میتواند نشان دهد...
🗓 ۷تیر۱۴۰۲
🚩 کرمانشاه . حسینیه هنر
#حرف_نو_انقلاب_اسلامی
#جهاد_تبیین
#حجاب
☑️ @m_ghanbarian
طول و عرض ولایت-نسخه ایتا.pdf
4.26M
💠 طول و عرض ولایت
(تقریری از سه ارائه حجت الاسلام محسن قنبریان)
- تبیین طول و عرض ولایت
- معنای ولایت
- تقسیم بندی ولایت
- مراتب ولایت عرضی و الزامات آن
- اختلال در ولاء اجتماعی
- در چنین شرایطی چه باید کرد؟ امام رضا(ع) چه کرد؟
☑️ @m_ghanbarian
فرآیند حل مساله حجاب با اصول انقلاب اسلامی.mp3
35.84M
⚜ برنامه قراری نو برای ائمه جمعه سرار کشور
دوشنبه ۱۹تیر۱۴۰۲
موضوع:
فرآیند حل مساله حجاب با اصول انقلاب اسلامی
حجت الاسلام محسن قنبریان
🎧 شنیدن این فایل را به فعالان عرصه حجاب و عفاف توصیه می کنیم
#حجاب
#ولاء_طرفینی
#معاهده_اجتماعی
☑️ @m_ghanbarian
🔖 برنامه سخنرانی دهه اول محرم۱۴۰۲ حجت الاسلام قنبریان در بهبهان
1⃣ یوم الحسین(ع)
حسینیه امام حسن مجتبی(ع) - ساعت۱۰:۱۵
2⃣ عاشورا؛ تلاقی توحید و کرامت انسان
مسجد امام رضا(ع) - بعد از نماز ظهر و عصر
هیات محبان سیدالشهدا
3⃣ سه آزادی ، سه انتخاب!
مسجد المهدی - ساعت ۲۰:۳۰
هیأت منتظران حضرت مهدی(عج)
4⃣ حسینی بمان
حسینیه رزمندگان اسلام - ساعت ۲۱:۳۰
هیأت محبین قاسم بن الحسن
5⃣ کتاب بحث با محوریت کتاب "خون آورد"
ویژه جوانان - عصرها
☑️ @m_ghanbarian