🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/65) لَقَد: «لام» بر سر «قد»، لام جواب قسم محذوف است. عَلِمتُم: شناختید. اعتَدَوا: [حق را] پشت سر گذاشتند، پا [از حق] فراتر گذاشتند. السَّبتِ: شنبه قِرَدَةً: میمون‌ها 📝 جمع قِرد خٰسِئ: مطرود، دورشده، ذلیل 🔶️ منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص36 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/65) ❇️ عَنِ الباقِرِ (ع): وَکانَ مِنَ السَّبیلِ وَالسُّنَّةِ الَّتی اَمَرَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ بِها موسیٰ (ع) اَن جَعَلَ عَلَیهِمُ السَّبتَ وَکانَ مَن اَعظَمَ السَّبتَ وَلَم یَستَحِلَّ اَن یَفعَلَ ذٰلِكَ مِن خَشیَةِ اللهِ، اَدخَلَهُ اللهُ الجَنَّةَ وَمَنِ استَخَفَّ بِحَقِّهٖ وَاستَحَلَّ ما حَرَّمَ اللهُ عَلَیهِ مِنَ العَمَلِ الَّذی نَهاهُ اللهُ عَنهُ فیهِ، اَدخَلَهُ اللهُ عَزَّوَجَلَّ النّارَ وَذٰلِكَ حَیثُ استَحَلُّوا الحیتانَ وَاحتَبَسوها وَاَکَلوها یَومَ السَّبتِ، غَضِبَ اللهُ عَلَیهِم مِن غَیرِ اَن یَکونوا اَشرَکوا بِالرَّحمٰنِ وَلا شَکّوا فی شَیءٍ مِمّا جاءَ بِهٖ موسیٰ (ع) قالَ الله عَزَّوَجَلَّ: «وَلَقَد عَلِمتُمُ الَّذينَ اعتَدَوا مِنكُم فِی السَّبتِ فَقُلنا لَهُم كونوا قِرَدَةً خٰسِـٔينَ». ❇️ امام باقر علیه‌السلام: یکی از واجبات دینی که خدای عزوجل به موسی علیه‌السلام دستور داد، این بود که حکم روز شنبه را بر آنان مقرر فرمود و هرکس شنبه را بزرگ می‌داشت و از ترس خدا، کارهایی را که روز شنبه ممنوع بود انجام نمی داد، خدای عزوجل او را وارد بهشت می کرد و هرکس حق شنبه را کوچک می‌شمرد و کارهایی را که خداوند در آن نهی کرده بود حلال می شمرد، خدا او را داخل آتش می کرد. ماجرا از این ‌قرار بود که وقتی آنان ماهی‌گیری را روز شنبه حلال شمردند و ماهی ها را روز شنبه، حبس می‌کردند و می خوردند، خداوند بر آنان خشم گرفت. البته آنان به خدای رحمان شرک نورزیدند و دربارۀ حقانیت مطالبی که موسی علیه‌السلام از سوی خدا آورده بود، شک نداشتند. خداوند عزوجل فرموده است: «مسلّماً از (شرح‌حال) کسانی از (قوم) خودتان که در مورد (حرمت صید ماهی در روزهای) شنبه (از حد) تجاوز کردند، آگاه شده‌اید. پس به آنان خطاب کردیم: «(همچون سگی که او را برانند،) بوزینه‌هایی رانده‌شده شوید.» 🔸 منبع: کافی، ج 1، ص 81 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 وَلَقَد عَلِمتُمُ الَّذینَ اعتَدَوا مِنکُم فِی السَّبتِ فَقُلنا لَهُم کونوا قِرَدَةً خٰسِـٔینَ (بقره/65) مسلّماً از (شرح‌حال) کسانی از (قوم) خودتان که در مورد (حرمت صید ماهی در روزهای) شنبه (از حد) تجاوز کردند، آگاه شده‌اید. پس به آنان خطاب کردیم: «(همچون سگی که او را برانند،) بوزینه‌هایی رانده‌شده شوید.» ✅ علاقه یهود به امور مادی: این آیه به روح عصیانگری و نافرمانی حاکم بر #یهود و علاقه شدید آنها به امور مادی اشاره می‌کند چرا که بر اساس احکام تورات، یهودیان از صید ماهی در روزهای شنبه، نهی شده بودند؛ ولی نافرمانی کردند و مسخ شده و تبدیل به #بوزینه شدند. همچنان که گروهی از #مسیحیان نیز بعد از نزول مائده آسمانی، کفر ورزیدند و به شکل #خوک در آمدند. ✅ مسخ در دنیا و آخرت: در تفسیر اطیب‌البیان در روایتی از پیامبر «ص» نقل شده است که فرمودند: خداوند هفتصد امّت را در تاریخ به‌خاطر کفرشان، تغییر چهره داده و به سیزده نوع حیوان، تبدیل شده‌اند، ولی دامنه مسخ در #قیامت با توجه ‌به خصوصیّات روحی افراد، گسترده‌تر خواهد بود. در قیامت، مردم به ده گونه محشور می‌شوند: 1.‌ شایعه‌سازان، به‌صورت میمون. 2. حرام‌خواران، به‌صورت خوک. 3.‌ رباخواران، واژگونه. 4. ‌قاضی ناحقّ‌، کور. 5. خودخواهان مغرور، کر و لال. 6. عالم بی‌عمل، در حال جویدن زبان خود. 7. همسایه‌آزار، دست و پا بریده. 8. خبرچین، آویخته به شاخه‌های آتش. 9. عیّاشان، بدبوتر از مردار. 10. مستکبران، در پوششی از آتش. ✅ یهودیان و کلاه‌شرعی: برای کم‌شدن حرص شدید یهودیان به دنیا، صید ماهی در روزهای #شنبه توسط خداوند ممنوع شد، ولی آنان باز هم نافرمانی کردند و دست به حیله شرعی زدند. در کنار دریا حوضچه‌هایی درست کردند و راه آن را به دریا گشودند. روزهای شنبه راه حوضچه را باز می‌کردند و ماهیان فراوان همراه آب وارد آنها می‌شدند؛ اما به هنگام غروب که می‌خواستند به دریا بازگردند، راهشان را محکم می‌بستند و سپس روز #یکشنبه آنها را صید می‌کردند. 🔸 منابع: کشاف، ج1، ص147؛ نور، ج1، ص130؛ نمونه، ج1، ص296؛ قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص172 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/65) 💢 «فِی السَّبتِ»: در ادامۀ توضیحات آموزشی در خصوص شیوۀ علامت‌گذاری #کم_علامت ، حال در این رابطه به برخی دیگر از قواعد مربوط به تشخیص #حروف_ناخوانا می‌پردازیم: ✓ #یاء بعد از کسره: طبق قواعد #روخوانی ضبط کم‌علامت، حرف یاء بعد از کسره ناخواناست، بنا بر این یاء در «فِی» ناخواناست. ✓ #الف در ابتدای کلمه، قبل از لام: قاعدۀ دیگر در حروف ناخوانا در این شیوه این است که الف در ابتدای کلمه که بعد از آن «لام» باشد ناخواناست (الف وصل). ✓ #لام قبل از تشدید: همچنین «لام» قبل از تشدید نیز در ضبط کم‌علامت، ناخوانا محسوب می‌شود. ← بنا بر این در اتصال دو کلمۀ «فِی السَّبتِ» سه حرف #ناخوانا به وجود می‌آید که هر سهٔ آن‌ها قاعده‌مند هستند. ← اما درباره حروف الف و لام باز هم می‌توان قواعد را کمتر کرد، به این صورت که می‌توان گفت «الف و لام در ابتدای کلمه، قبل از #تشدید ، هر دو ناخوانا هستند». 💢 «خٰسِـٔینَ»: در این کلمه همچون کلمه «الصّٰبِـٔینَ» (بقره/62) دو قاعده رسم‌المصحف جریان دارد که جمع این دو قاعده در یک کلمه، جالب توجه است. ☝️اول، #حذف_الف : این قاعده که در بسیاری از کلمات قرآن جاری است و در مطالب گذشته بارها به آن اشاره شده؛ همان قاعدۀ معروف حذف الف از کلمات اسم #جمع_سالم مذکر یا مؤنث است. ✌️دوم، #حذف_یاء : مطابق قواعد #رسم_المصحف ، اگر دو حرف یاء که اولی برگرفته از همزه باشد و یاء دوم نشانۀ جمع باشد؛ برای جلوگیری از قرار گرفتن دو حرف مثل هم در کنار هم و در یک کلمه، یاء اول حذف می‌شود و به جای آن، علامت رأس‌العین را با قید مراقبت از تأثیر بر شکل اساسی کلمه نگارش می‌کنند که در اینجا بر روی #خط_تیره در امتداد دندانه‌های حرف «سین» نوشته شده و دیگر مربوط به رسم‌المصحف نبوده و به حوزۀ علم #ضبط_المصحف مربوط می‌شود. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ دوشنبه 28 آبان 1403 🔅 وَاِذ قالَ موسیٰ لِقَومِهٖٓ اِنَّ اللهَ يَأمُرُكُم اَن تَذبَحوا بَقَرَةً قالوٓا اَتَتَّخِذُنا هُزُوًا قالَ اَعوذُ بِاللهِ اَن اَكونَ مِنَ الجٰهِلينَ (بقره/67) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ نکات لغوی-ادبی 2️⃣ شرح تفسیری 3️⃣ معرفی نسخه .

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/67) تَذبَحوا: سر ببريد، ذبح کنيد. بَقَرَةً: يک گاو ماده يا يک گاو -چه نر، چه ماده- هُزُوًا: مورد تمسخر واقع شده الجٰهِلينَ: آنان که کاری انجام می‌دهند که درخورشان نيست؛ 📝 جهل گاهی به معنای «ضد علم» و گاهی به معنای «ضد حلم» است. 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص37 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 وَاِذ قالَ موسیٰ لِقَومِهٖٓ اِنَّ اللهَ يَأمُرُكُم اَن تَذبَحوا بَقَرَةً قالوٓا اَتَتَّخِذُنا هُزُوًا قالَ اَعوذُ بِاللهِ اَن اَكونَ مِنَ الجٰهِلينَ (بقره/67) زمانی (را به یاد آورید) که موسی به قومش گفت: «خداوند (برای شناخته‌شدن قاتلی که فتنه‌ای برانگیخته،) به شما فرمان می‌دهد که گاوی را ذبح کنید.» گفتند: «آیا ما را مسخره می‌کنی؟!» گفت: «(مسخره‌کردن، کار افراد نادان است و من) از اینکه نادان باشم، به خدا پناه می‌برم.» ✅ قالَ اَعوذُ بِاللهِ اَن اَكونَ مِنَ الجٰهِلينَ وقتی موسی علیه‌السلام به قوم خود گفت: برای شناخته‌شدن قاتل، گاوی را ذبح کنید، خیال کردند پیغمبرشان هم مثل خودشان اهل بازی و مسخرگی است، لذا گفتند: آیا ما را مسخره می‌کنی؟ موسی علیه‌السلام در این پاسخ از خودش چیزی نگفت و نفرمود: من جاهل نیستم، بلکه فرمود: به خدا پناه می‌برم از اینکه از جاهلان باشم. در واقع موسی علیه‌السلام خواست تا به عصمت الهی که هیچ‌وقت تخلف نمی‌پذیرد، تمسک جوید، نه به حکمت‌های مخلوقات، که بسیار تخلف‌پذیر است، چراکه می‌بینیم چه بسیار آلودگانی که علم و حکمت دارند، ولی از آلودگی جلوگیری نکرده‌اند. 🔸 منبع: المیزان، ج1، ص199 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 67 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: 42gom ✓ محل نگهداری: کتابخانه آستان قدس رضوی ✓ نوع خط: #کوفی تحول‌یافته یا کوفی نوین بر اساس دسته‌بندی فرانسوا دروش ✓ تعداد برگ‌ها: 208 برگ ✓ جنس برگ: کاغذ ✓ تعداد سطور در هر صفحه: 25 سطر ✓ نشان پایان آیات: دایره‌های طلایی‌رنگ که در دورانی متأخر از کتابت نسخه اضافه شده است. ✓ علامت تخمیس: حرف «هاء» به قلم #کوفی و با رنگ طلا ✓ علامت تعشیر: دایره‌های طلایی‌رنگ با نقوش گل در حاشیه که در دایره میانی، تعداد آیات به حروف نوشته شده است. ✓ نام سوره‌ها و تعداد آیات: به خط #کوفی و به قلم زر و با یک نقش تزیینی و تذهیبی در حاشیه مصحف ✓ نقط الاعجام: نسخه در اصل، فاقد نقط‌الاعجام است ولی ظاهراً در دورانی متأخرتر برخی از حروف با قلم و مرکبی دیگر نقطه‌گذاری شده‌اند. ✓ روش علامت‌گذاری: استفاده از نقاط قرمز مدور به شیوه #ابوالاسود ✅ این نسخه در سال 1009 هجری قمری توسط شاه عباس صفوی، وقف آستان قدس رضوی شده است. وقف‌نامه آن توسط شیخ بهایی تنظیم و کتابت گردیده است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ سه‌شنبه 29 آبان 1403 🔅 قالَ اِنَّه يَقولُ اِنَّها بَقَرَةٌ لا ذَلولٌ تُثيرُ الاَرضَ وَلا تَسقِی الحَرثَ مُسَلَّمَةٌ لا شِيَةَ فيها قالُوا الـٰٔنَ جِئتَ بِالحَقِّ فَذَبَحوها وَما كادوا يَفعَلونَ (بقره/71) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ شرح تفسیری 4️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 71 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: smith-Lesouëf214 ✓ محل نگهداری: کتابخانه ملی فرانسه ✓ نوع خط: #کوفی تحول‌یافته یا کوفی نوین بر اساس دسته‌بندی فرانسوا دروش ✓ کاتب: عبدالله بن محمد بن الحسین المعلم ✓ سال کتابت: 516 ه‍.ق ✓ تعداد برگ‌ها: 218 برگ ✓ جنس برگ‌ها: کاغذ ✓ تعداد سطور در هر صفحه: 19 سطر ✓ نشان پایان آیات: یک دایره طلایی‌رنگ با چهار نقطه قرمز در اطراف آن که در دورانی متأخرتر از کتابت نسخه، اضافه شده است. ✓ علامت تخمیس: یک اشک طلایی منقش در حاشیه که اطراف آن با یک نوار به قلم لاجورد احاطه شده است. ✓ علامت تعشیر: یک شمسه مذهّب طلایی‌رنگ که با یک دایره بزرگ لاجوردی همراه با نقطه‌های سبز و قرمز لاجورد احاطه شده است. در مرکز دایره مبانی شماره آیات با حروف ابجد کتابت شده است. ✓ نام سوره‌ها و تعداد آیات: در یک قاب مستطیل طلایی‌رنگ با خط #رقاع و به قلم سفید کتابت شده است. ✓ نقط الاعجام: تمام حروف معجمه در این مصحف دارای نقطه هستند. ✓ نقط الاعراب: استفاده از نقاط قرمز مدور به شیوه #ابوالاسود برای حرکات کوتاه و تنوین‌ها ← نگارش « ّ ، ء ، ~ » با قلم لاجورد و به شیوه #خلیل بن احمد ✅ استفاده از نقاط سبزرنگ مدوّر برای نشان دادن سایر قرائات و اشاره به نام قراء در حاشیه مصحف ✅ استفاده از دایره کوچک توخالی (o) به رنگ لاجورد برای نشان دادن محل وقف 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/71) لا ذَلولٌ: نه رام و راهوار [است]. تُثيرُ: که شخم بزند. ← لا ذَلولٌ تُثيرُ الاَرضَ: رام نيست که زمين را شخم بزند يعنی رام نيست و زمين را شخم نمی‌زند. بعضی گفته‌اند: تُثيرُ مثبت است يعنی: شخم می‌زند، ولی بعضی ديگر اين قول را از نظر معنا غلط می‌دانند، زيرا گاوی که شخم می‌زند، رام نيز هست. لا تَسقی: نه آب می‌دهد. الحَرثَ: کشتزار، زراعت. مُسَلَّمَةٌ: سالم و بی‌عيب. شِيَةَ: دورنگ بودن، ابلق بودن. جِئتَ بِالحَقِّ: حق را آوردی. ما کادوا يَفعَلونَ: نزديک بود انجام ندهند. 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص 38 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 قالَ اِنَّه يَقولُ اِنَّها بَقَرَةٌ لا ذَلولٌ تُثيرُ الاَرضَ وَلا تَسقِی الحَرثَ مُسَلَّمَةٌ لاشِيَةَ فيها قالُوا الـٰٔنَ جِئتَ بِالحَقِّ فَذَبَحوها وَما كادوا يَفعَلونَ (بقره/71) گفت: «او می‌فرماید که آن، گاوی‌ست که رام نشده تا زمین را شخم بزند و زراعت را (نیز) آبیاری نمی‌کند، (کاملاً) بی‌عیب است و هیچ لکّه‌ای (از رنگ دیگر) در آن نیست.» گفتند: «الآن حق مطلب را آوردی.» پس (از آن‌همه لجاجت، دنبال آن ماده‌گاو گشتند و آن را پیدا کردند و) سرش را بریدند، و نزدیک بود (این کار را) نکنند. ✅ مردی از بنی‌اسرائیل یکی از نزدیکانش را کشت سپس برای خون‌خواهی همان مقتول به نزد حضرت موسی رفت. موسی «ع» گفت: گاو ماده‌ای برایم بیاورید تا با ذبح‌کردن گاو و زدن گوشت آن به مقتول، آن مرده به پا خیزد و بگوید چه کسی مرا کشته است. بنی‌اسرائیل با بهانه‌جویی‌های متعدد از کشتن گاو امتناع می‌کردند و گفتند: از خدا بخواه برای ما روشن کند که این گاو چگونه گاوی باشد؟ موسی «ع» گفت که خداوند می‌فرماید: «آن، گاوی‌ست که رام نشده تا زمین را شخم بزند و زراعت را نیز آبیاری نمی‌کند، کاملاً بی‌عیب است و هیچ لکه‌ای از رنگ دیگر در آن نیست.» سرانجام آن گاو را نزد جوانی از بنی‌اسرائیل یافتند. ✅ حضرت موسی «ع» به اصحابش فرمود: ماجرای گاو ماده از این قرار است که جوانی نیکوکار که به پدرش احترام بسیار می‌گذاشت، روزی برایش معامله‌ای پرسود پیش آمد و نزد پدرش رفت تا کلید صندوق یا اتاق را از او بگیرد؛ اما چون پدرش خواب بود، او را بیدار نکرد و از آن معامله صرف‌نظر کرد. پدرش که از ماجرا خبردار شد به او آفرین گفت و آن گاو ماده را به او هدیه داد. سپس حضرت موسی فرمود: «به نیکوکاری بنگر که چگونه به اهلش می‌رسد.» 🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص11 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/71) 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/71) 💢 «اِنَّه»: در این کلمه در زمینهٔ #رسم_المصحف نکتهٔ خاصی وجود ندارد اما در حوزهٔ علامت‌گذاری یا همان #ضبط_المصحف نکاتی هست که توجه به آن خالی از لطف نیست. ✓ علامت‌گذاری حرف هاء آخر که واو مدی است و اشباع می‌شود در شیوه‌های گوناگون به اَشکال متنوعی انجام شده است. ضبط #مصری : روی هاء، ضمّه و مقابل آن، حرف واو در اندازهٔ کوچک گذاشته شده است. ضبط #هندی : روی هاء، ضمّهٔ معکوس که به آن ضمّهٔ اشباعی گفته می‌شود گذاشته شده است. ضبط #ترکی و #ایرانی : فقط روی هاء، حرکت ضمّه نوشته شده است. ضبط #کم_علامت : حرف واو کوچک در زیر حرف هاء گذاشته شده است. ✅ توضیح مهم: در #نقد هریک از شیوه‌هایی که توضیح داده شد نکاتی وجود دارد که در زیر، تک‌تک آنها را بررسی می‌کنیم: ← ضبط #مصری : با تحقیقات میدانی که از سوی کارشناسان مرکز طبع و نشر قرآن پیرامون این شیوهٔ علامت‌گذاری در سطح مدارس و در جمع نوآموزان صورت گرفت، درصد بالایی از افراد در این کلمه، حرف هاء را به دلیل وجود حرکت ضمه بر روی آن، با صدای ضمّه و حرف واو کوچک را با حرکت فتحه که به‌طور ناخودآگاه در ذهن خود فرض نمودند قرائت کردند. ← ضبط #هندی : علامتی که بر روی حرف هاء در این شیوه گذاشته شده است، برای جوانان و نوجوانان امروز بسیار نامتعارف و ناشناس است و این دسته از افراد در مواجهه با این علامت از چگونگی خواندن آن ناتوانند. ← ضبط #ترکی و #ایرانی : یکی از جدی‌ترین نقدها در منطق علامت‌گذاری اشباع هاء، به این دو شیوه وارد است؛ چراکه در این دو شیوه از حرکت ضمّه بر روی حرف هاء، توقع قرائتی متفاوت با قرائت همین حرکت در حروف دیگر وجود دارد. به این معنا که هنگامی که علامت ضمّه بر روی حروف دیگر است از تلاوت‌کننده انتظار می‌رود تا صدای ضمّه را بخواند، در حالی که وقتی همین علامت بر روی حرف هاء آخر کلمات می‌آید، تلفظ صدای واو مدی از شاخص، مورد انتظار است و این کاملا مصداقی از تناقض در منطق علامت‌گذاری است. ← ضبط #کم_علامت : در این شیوه با تغییر کوچکی نسبت به شیوهٔ مصری، می‌توان گفت بهترین نتیجه، به دست آمده است، به این ترتیب که با حذف حرکت ضمّه از روی حرف هاء و انتقال نماد #واو_کوچک از مقابل حرف هاء به زیر آن، از امکان خوانده شدن این نماد به‌عنوان یک حرف مستقل جلوگیری شده است و به طور کلی، امکان قرائت اشتباه این کلمه تا حد زیادی کاهش یافته است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ چهارشنبه 30 آبان 1403 🔅 وَاِذ قَتَلتُم نَفسًا فَادّٰرَءتُم فيها وَاللهُ مُخرِجٌ ما كُنتُم تَكتُمونَ (بقره/72) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ شرح تفسیری 4️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 72 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: 138go ✓ محل نگهداری: کتابخانه آستان قدس رضوی ✓ نوع خط متن: #نسخ ایرانی ✓ نوع خط ترجمه: #نستعلیق ✓ واقف: محمدهاشم‌خان در سال 1231 آن را به آستان قدس رضوی وقف نموده است. ✓ تعداد برگ‌ها: 631 برگ ✓ ابعاد برگ‌ها: 16*26 سانتی‌متر ✓ جنس برگ‌ها: کاغذ ✓ تعداد سطور در هر صفحه: 10 سطر ✓ نشان پایان آیات: یک دایره طلایی‌رنگ که یک گل منقش در میان آن رسم شده است. ✓ علامت تخمیس: ندارد ✓ علامت تعشیر: در متن، فاقد علامت است ولی در حاشیه، یک تذهیب بلند و متقارن کشیده شده است. ✓ نام سوره و تعداد آیات: در یک قاب مستطیل مذهّب با لاجورد و طلا به خط #رقاع و به قلم سفید نوشته شده است. ✓ روش علامت‌گذاری: ← استفاده از علائم #خلیل مبتنی بر شیوه علامت‌گذاری ایرانی در ضبط‌المصحف ← استفاده از رموز #سجاوندی برای نشان دادن علائم وقف ✅ دو صفحه ابتدایی هر جزء با یک تذهیب بسیار زیبا و پیشرفته تزیین شده است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/72) ادّٰرَءتُم: با هم اختلاف پیدا کرديد و [اتهام قتل را] به گردن یکدیگر می‌انداختید؛ یا همگی [این اتهام را] از خود دور می‌کردید. 📝 در اصل، «تدارأتم» -از ریشه «درء» به‌معنای «دفع»- از باب تفاعل بوده که تاء در دال، #ادغام شده است. مُخرِجٌ: بیرون خواهد آورد. 📝 اسم فاعل گاهی معنای آينده می‌دهد. کُنتُم تَکتُمونَ: پنهان می‌کردید. 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص 38 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 وَاِذ قَتَلتُم نَفسًا فَادّٰرَءتُم فيها وَاللهُ مُخرِجٌ ما كُنتُم تَكتُمونَ (بقره/72) زمانی (را به یاد آورید) که کسی را کشتید و درباره (قاتل) او اختلاف کردید (و قتل را به گردن یکدیگر می‌انداختید) و خدا (می‌خواست) آنچه را شما پنهان می‌کردید، آشکار کند. ✅ آیه خطاب به یهودیان در زمان نبیّ اکرم «ص» است و گفته شده معنای آیه چنین است: خداوند آشکار می‌سازد خبرهای مهمی را كه شما پنهان می‌کنید و آگاه است از عیوب شما و اسلاف (پیشینیان) شما با آنکه پنهان می‌سازید. ✅ «وَاِذ قَتَلتُم»: خداوند به یهودیان زمان پیامبر «ص» نسبت قتل داده است، گویا آنان به قتل زمان موسی «ع» راضی بودند؛ بنابراین هرکس به گناه دیگران راضی باشد، در گناه آنان شریک است. 🔸 منابع: مجمع‌البیان، ج1، ص276؛ تفسیر نور، ج1، ص138 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/72) 💢 «فَادّٰرَءتُم»: این کلمه از سه قسمت فَ + ادّارأ + تُم تشکیل یافته است. قسمت اول در این کلمه (فَـ) از دستۀ #حروف و قسمت سوم (تُم) نیز #ضمیر است که هر دو به کلمۀ اصلی اضافه شده‌اند، اما قسمت میانی در واقع کلمۀ اصلی است که در باب «تفاعل» و در صیغۀ جمع مذکر مخاطب بر وزن «تدارأتُم» قرار گرفته است. ✓ در اینجا حرف تاء در دال، #ادغام و حرف دال، #مشدد شده و همزۀ وصل به ابتدای آن چسبیده است (ادّارَءتُم). کلمات مشابه نیز در آیات دیگر قرآن وجود دارد مانند: اثّاقَلتُم (توبه/38) ✓ همزۀ اول این کلمه، همزۀ وصل است و در اتصال حرف فاء به اول آن خوانده نمی‌شود. ✓ بر اساس قواعد رسم‌المصحف، این کلمه با #حذف الف مدی و همزهٔ میانی کلمه نگارش می‌شود: الف مدی بعد از حرف دال که به ریشۀ کلمه (د ر ء) در باب تفاعل اضافه شده است، همزه بعد از حرف راء که نشان از همزۀ ساکن در میان کلمه بوده و به‌منظور #اختصار و کوتاه کردن کلمه حذف شده است. ✓ اما جالب آن است که این کلمه در شیوه‌های پنجگانه از تعدد اَشکال در نگارش و عدم رعایت #رسم_المصحف در برخی شیوه‌ها برخوردار است که آن‌ها را در زیر بررسی می‌کنیم: ضبط #مصری : فَٱدَّ‍ٰ‌رَءْتُمْ ضبط #هندی : فَادّٰرَءْتُمْ ضبط #ترکی : فَادّٰرَءْتُمْ - فَادَّارَاْتُمْ - فَادَّارَءْتُمْ ضبط #ایرانی : فَادّٰارَءْتُمْ - فَادّٰارَاْتُمْ ضبط #کم_علامت : فَادّٰرَءتُم چنانکه ملاحظه می‌شود شیوه‌های ترکی و ایرانی، حالات مختلفی را از رسم و ضبط این کلمه به نگارش درآورده‌اند که خارج از قواعد رسم‌المصحف بوده و اعتبار علمی ندارند. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ شنبه 3 آذر 1403 🔅 ثُمَّ قَسَت قُلوبُكُم مِن بَعدِ ذٰلِكَ فَهِیَ كَالحِجارَةِ اَو اَشَدُّ قَسوَةً وَاِنَّ مِنَ الحِجارَةِ لَما يَتَفَجَّرُ مِنهُ الاَنهٰرُ وَاِنَّ مِنها لَما يَشَّقَّقُ فَيَخرُجُ مِنهُ المآءُ وَاِنَّ مِنها لَما يَهبِطُ مِن خَشيَةِ اللهِ وَمَا اللهُ بِغافِلٍ عَمّا تَعمَلونَ (بقره/74) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ نکات لغوی-ادبی 2️⃣ اشاره روایی 3️⃣ شرح تفسیری 4️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/74) قَسَت: سخت شد، به قساوت دچار شد. الحِجارَةِ : سنگ‌ها 📝 جمع حجر لَما: لَ + ما: قطعاً چیزی هست که... 📝 «لام» لام ابتدا و «ما» اسم «اِنَّ» و «مِنَ الحِجارَةِ» خبر آن است. يَتَفَجَّرُ: می‌جوشد، روان می‌شود. يَشَّقَّقُ: شکاف‌ها و تَرَک‌های زیادی برمی‌دارد. 📝 اصل معنای «شقّ»، «ترک‌خوردن» است، مثلاً گفته می‌شود: «بِيَدِ فلان اَو بِرِجلِه شقوق». يَهبِطُ: پایین می‌افتد. ما: نیست 📝مَا اللّٰهُ بِغافِلٍ = مَا اللّٰهُ غافِلًا 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص39 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #اشاره_روایی (بقره/74) ❇️ عَنِ النَّبِیِّ (ص): لا تُكثِرُوا الكَلامَ بِغَيرِ ذِكرِ اللهِ فَاِنَّ كَثرَةَ الكَلامِ بِغَيرِ ذِكرِ اللهِ تُقسِی القَلبَ وَ اِنَّ اَبعَدَ النّاسِ مِنَ اللهِ القاسِی القَلبَ. ❇️ پیامبر صلّی الله علیه و آله: به جز ذکر خدا، از حرف‌زدن زیاد بپرهیزید؛ زیرا سخن زیاد که ذکر خدا نباشد، قساوت قلب می‌آورد و دورترین مردم از خدا، انسان‌های سنگدل هستند. 🔸منبع: مجمع‌البیان، ج1، ص139 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 ... وَاِنَّ مِنها لَما يَهبِطُ مِن خَشيَةِ اللهِ... (بقره/74) ... برخی از آن‌ها از ترس (عظمت) خدا (و به نشانه تسلیم در برابر قانون و فرمان او، از فراز کوه) فرومی‌ریزد (؛ اما از دل شما نه معرفتی به خدا می‌جوشد و نه در برابر فرمان او سر فرود می‌آورید). ✅ ممکن است این قسمت از آیه، این اشکال را در ذهن به وجود آورد که افتادن سنگ‌ها در کوه‌ها، علل طبیعی مانند #زلزله یا انبساط و انقباض در تابستان و زمستان دارد؛ ولی قرآن، افتادن آنها را از #ترس خداوند برشمرده است. در جواب باید گفت که تمام اسباب و علل در آخر به خداوند می‌رسد و تأثیرپذیری سنگ از علل طبیعی در هنگامی که از کوه می‌افتد، در واقع تأثیرپذیری از قوانینی است که خداوند در جهان هستی قرار داده است. هنگامی که #سنگ از کوه می‌افتد، درحقیقت قانون و #فرمان_الهی جاری شده و گویی سنگ برای اطاعت از فرمان خداوند و ترس از نافرمانی او به پایین افتاده است. 🔸 قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص11 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/74) 💢 «الاَنهـٰرُ»: واژه «الاَنهـٰرُ» بر اساس علم #رسم_المصحف در سراسر قرآن کریم به #حذف_الف و قرار گرفتن الف کوتاه روی «هاء» نگارش می‌شود؛ همچنین قاعده حذف الف، در شکل نکره واژه (انهـٰر) نیز جاری است. 💢 «بِغـافِلٍ»: شیوه نگارش واژه «بِغـافِلٍ» در مصاحف مختلف به دو دسته تقسیم می‌شود: - بِغـٰفِلٍ (به حذف الف): در مصحف امیری و مصحف مدینه، بر اساس نقل ابوداود سلیمان بن نجاح - بِغـافِلٍ (به اثبات الف): در مصحف لیبی، مصحف شبه قارّه و مصحف مرکز طبع و نشر قرآن، بر اساس آراء ابوعمرو دانی ✅ وجه ترجیح #اثبات_الف در این واژه، سهولت قرائت ذکر شده است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ یکشنبه 4 آذر 1403 🔅 وَاِذا لَقُوا الَّذينَ ءامَنوا قالوٓا ءامَنّا وَاِذا خَلا بَعضُهُم اِلیٰ بَعضٍ قالوٓا اَتُحَدِّثونَهُم بِما فَتَحَ اللهُ عَلَيكُم لِيُحآجّوكُم بِهٖ عِندَ رَبِّكُم اَفَلا تَعقِلونَ (بقره/76) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری