#کتاب_بخوانیم
✍نحوة تأثیر مواد غذایی و دارویی در بدن
1⃣عمل به کيفيّت (در بیشتر موارد)
2⃣عمل به مادّه
3⃣عمل به صورت نوعيه یا خاصیت (ذوالخاصيه)
📃تعريف غذا و دوا:
بايد دانست كه آنچه كه وارد بدن میگردد خالی از آن نيست كه تأثير آن
❶يا به #مادّه فقط است، و آن را #غذای_مطلق نامند
❷يا به #كيفيت فقط، و آن را #دوای_مطلق گويند
❸و يا به مادّه و كيفيت هر دو، و آن را #غذای_دوايی گویند
❹و يا به كيفيت و مادّه هر دو، و آن را #دوای_غذايی گویند
❺و يا به #صورت [نوعیه] فقط، و آن را ذوالخاصيه گويند.
📕قرابادین شیخ الرئیس
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
💢پیک شفـا(طب ایرانی اسلامی)
@peyke_shefaa
#کتاب_بخوانیم
1⃣غذای مطلق
✍ #غذای_مطلق آن است كه تأثير و تأثر آن در بدن به #مادّه فقط باشد، نه به #كيفيت و #صورت ؛ بدين قسم كه چون وارد بدن گردد و تأثير در آن نمايد، بهتوسط كيفيتی كه لازم (همراه) آن است، بدن از آن متأثر و متغير نشود و از مزاج اصلی خود برنگردد، بلكه [بدن] در آن تصرف نموده بالقوة آن را به فعل درآورد و متغير و متبدّل از صورت غذايی به صورت خلطی گرداند و مستعدّ [کند بر] اينكه بگردد جزو عضو، و بر اقطار ثلاثة آن بيفزايد و فائض گردد بر آن صورت عضوی از مبدأ فياض جلّ شأنه به استعداد قريب مانند #آبِگوشت های لطيف و #زرده_تخممرغ نيمبرشت، و يا [به استعدادِ] بعيد مانند #گندم و ساير حبوب و بقول و غيرها؛ و كيفيت حاصله از آن #خلط ، منافی و غالب بر كيفيت اصلی بدن و اعضا نباشد.
📕قرابادین شیخ الرئیس
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
💢پیک شفـا(طب ایرانی اسلامی)
@peyke_shefaa
#کتاب_بخوانیم
2⃣دوای مطلق
✍ #دوای_مطلق آن است كه تأثير آن در بدن به #كيفيت فقط باشد و #ماده آن قابليت غذائيت و جزو بدن شدن نداشته باشد، بدين قسم كه چون وارد بدن گردد و #حرارت_غريزی درآن تصرف نمايد، متأثر و متغير نگردد بلكه ثانياً او تصرف در بدن نمايد و آن را متأثر و متغير به كيفيت خود سازد از #حرارت و #برودت و #رطوبت و #يبوست، مفرداً یا مركباً، مانند فلفل و زنجبيل و نيلوفر و كافور و رازيانه و امثال اينها.
📃وقتي #دوا وارد بدن میشود از ماده آن #کیلوس و #کیموس حاصل نمیشود و به صورت #خلطی و عضوی در نمیآید، بلکه دوا(با همان مقدار اندک) با كيفيت غالبش در #گرمی ، #سردی ، #تری ، #خشکی (مفرد يا دو كيفيتی)، مزاج اصلی بدن را، به حسب مراتب و شرایط تغییر میدهد. مثلاً فلفل كه جزء ادويه حارّه است می تواند گرمی را در بدن افزایش دهد و در صورت تداوم مصرف موجب خشکی بدن شود. زنجبيل و رازيانه گرم، و کافور و نيلوفر سرد هستند.
📕قرابادین شیخ الرئیس
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
💢اندیشکده پیک شفـا
@peyke_shefaa
#کتاب_بخوانیم
3⃣غذای دوایی
✍ #غذای_دوايی آن است كه تأثير آن در بدن به مادّه و كيفيت هر دو باشد. به همان نحو با غلبه مادّه كه بعد تأثير و تأثر، از آن خلطی حاصل گردد كه جزو بدن تواند شد و با آن اندك كيفيت و مزاجی باشد غالب بر كيفيت و مزاج اصلی بدن، و تغيّرٌمائی در بدن نمايد به كيفيت خود از كيفيات اربعه.
مانند خس (کاهو) و ماءالشعير و خيار و كدو و هندوانه و خربزه و انگور و بقلهالحمقاء (خرفه) و اسفاناخ (اسفناج) و بابونه و شبت (شويد) و شلغم و زردك و چغندر و كلم و ماش و عدس و نخود و لوبيا و نحوها.
📎عملكرد اولیه غذای دوايی به #مادّه است، بنابر این غذاست؛ و ثانياً به #كيفيت خود عمل میكند و اثر دارویی پدید میآورد، ولی نقش آن به مادّه بيشتر از نقش آن به كيفيت است.
🥒اكثر غذاهايی كه مصرف میكنيم غذای دوايی هستند و علاوه بر نقش غذايی، بسته به کيفيت خود میتوانند موجب تغییر درجه #سردی ، #گرمی ، #تری و #خشکی بدن شوند. به همين دليل است كه در تدابیر حفظالصحه مصرف مقدار زیاد یا پیاپی غذاهای دوایی نهی شده است.
👈همچنین بر اساس همین نقش داروییِ غذاهای دوایی، رازی به اطباء سفارش میکند که درمان را با غذاهای دوايی شروع کنند و تا جایی که این کار امکانپذیر است درمان را با #داروهای_مطلق شروع نکنند.
🥬مثلاً #كاهو سردی و تری دارد و در درمان بيماری های حارّ به خوبی میتوان از آن بهره برد. به همين دليل کاهو، داروی خوابآور خوبی نیز هست و استفاده جالینوس از این اثر کاهو معروف است.
🍾ماءالشعير طبی نیز، هم یک غذای مناسب محسوب میشود و هم از مرطبات خوب میباشد.
📕قرابادین شیخ الرئیس
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
💢پیک شفـا(طب ایرانی اسلامی)
@peyke_shefaa
#کتاب_بخوانیم
4⃣دوای غذایی
✍ #دوای_غذايی آن است كه تأثير آن در بدن به #كيفيت و #مادّه هر دو باشد با غلبه كيفيت، اول بدن را متغير سازد به تغيرٌمائی، و ثانياً بدن در آن تصرف نمايد و از آن #خلط بسيار كمی حاصل گردد كه قابليت غذائيت و #جوهر_بدن شدن و فيضان صورت عضوی شدن داشته باشد، با كيفيتی غالب بر بدن، مانند گندنا (تره يا كراث) و نعناع و برگ كاسنی و عنب الثعلب (تاجريزی یا قوش اوزومی) و سير و پياز و توت و آلو و اكثر ميوهها و بذور مانند بذر خيار و خربزه و هندوانه و امثال اينها.
📎تأثیر دوای غذایی در بدن به کیفیت و ماده، هر دو است و برخلاف قسم سوم، تأثیر کیفی آن، بر تأثیر ماده غالب است؛ این گونه خوراکی ها، مزاج بدن را به مقدار قابل توجهی تغییر می دهند؛ اما تولید خلط برای تغذیه و جایگزینی اجزای از دست رفته بدن، توسط این ها کم است؛ ولی در هر حال، تولید خلط هم دارد.
📕قرابادین شیخ الرئیس
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
💢پیک شفـا(طب ایرانی اسلامی)
@peyke_shefaa
5⃣پادزهر ذوالخاصیه
تأثیر آن در بدن، فقط به #صورت است و دافع مضرات و #مصلح مفاسد #حرارت_غریزی و قوا و ارواح بدن است و برای دفع سمومی که وارد بدن می شود، استفاده می گردد؛ مثل پادزهر حیوانی.
6⃣غذای ذوالخاصیه
تأثیر این غذا در بدن، به #ماده و صورت است؛ اما تأثیر ماده نسبت به صورت، غالب و بیشتر است؛ مانند #روغن_گوسفند و گاو، شیر و... که هم بدن را تغذیه می کنند و هم سموم بدن را دفع کرده و شادی و سرور ایجاد می کنند.
📕قرابادین شیخ الرئیس
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
💢پیک شفـا(طب ایرانی اسلامی)
@peyke_shefaa
9⃣دوای ذوالخاصیه:
تأثیر این دوا در بدن، به #کیفیت و #صورت، هر دو است.
مانند: #جدوار ، که علاوه بر دفع سموم بدن، حرارتی غالب بر مزاج اصلی بدن هم ایجاد می کند.
🔟غذای دوایی و ذوالخاصیه:
تأثیر آن به #کیفیت ، #ماده و #صورت ،هر سه است. مانند #سیب که هم بدن را تغذیه می کند و هم #مزاج_بدن را کمی تغییر می دهد و هم سرور آفرین و فرح بخش است.
📕قرابادین شیخ الرئیس
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
💢پیک شفـا(طب ایرانی اسلامی)
@peyke_shefaa