eitaa logo
اندیشکده پیک شفا
10.7هزار دنبال‌کننده
468 عکس
49 ویدیو
2 فایل
✍️جهاد تبیین ارتباط: @admin_shefa ❌️تقاضای تبادل نفرمایید❌️
مشاهده در ایتا
دانلود
▫️مبحث امزجه، بخش ۴ ✍ مزاج چیست؟ ▪️قبل از شناختن یا طبع لازم است تا مطابی را بدانیم. طبیعت انسان ها با هم تفاوت دارد، اگر بخواهیم سالم و روش دستیابی به سلامت واقعی را تجربه نمائیم، باید به جسم و روان آدمی ازدیدگاه طب و یا طب مزاجی نظر کنیم. ▪️قبل از آنکه به تعریف مزاج بپردازیم لازم است که با چند اصطلاح در طب سنتی آشنا شویم.  از دیدگاه طب سنتی عوامل تشکیل دهنده جهان خلقت و بدن انسان و غیر انسان، چهار عنصر اصلی به شرح ذیل می باشند، که به آنها «ارکان» گفته می شود. الف) که گرم و خشک است. ب) که گرم و تر است. ج) که سرد و تر است. د) که سرد و خشک است. ▪️اگر بدن آدمی را دقیقا مورد بررسی قرار دهیم، می بینیم که از اندام های متعددی تشکیل شده و هر اندامی از های خاصی ساخته شده است. هماهنگی اندام ها نیز باعث و حیات و ادامه ی آن می گردد. در بدن هر فرد چهار نوع یا مایع وجود دارد که آنها را اصطلاحا"اخلاط اربعه" می نامند. عبارت اند از: ، ، و . ▪️در حالت طبیعی، اخلاط اربعه در بدن هر شخص سالمی باید به حالت تعادل باشد تا ادامه ی زندگی و حیات او مقدور باشد. تعادل اخلاط اربعه را مزاج یا همان طبع می نامیم. در واقع حالتي که از تأثير چيزي در محيط اطراف در انسان به وجود مي آيد مانند تأثير کولر يا بخاري که موجب يا در انسان مي شود را مزاج مي نامند. حفظ بدن از نظر مزاجي يعني حفظ و هرگاه به هر دليلي بدن از اين حالت تعادل خارج شود، گرمي، سردي، خشکي يا رطوبت در آن افزايش پيدا کرده و موجب بروز مي شود. ▪️با مطالعه اخلاط اربعه به طور جداگانه، وظیفه ی هر یک مشخص خواهد شد. هر نوع مواد غذایی یک اثر خاصی بر روی اخلاط اربعه می گذارد. و آن را به حالت تعادل یا عدم تعادل در خواهد آورد. به عنوان مثال، استفاده از مواد غذایی و به طور مداوم، را افزایش می دهد، همچنان که و عدم رعایت اعتدال در مصرف مواد غذایی موجب غلبه ی می شود. استفاده از جات و به مقدار زیاد موجب طغیان و ازدیاد ، و خوردن غذاهای دار و مانده ونیز خوردن به مقدار زیاد و یا حیوانات سبب ازدیاد می گردد. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💢اندیشکده پیک شفـا @peyke_shefaa
مبحث امزجه، بخش ۷ ✍ تعریف خلط یا مایع موجود در بدن ←یکی دیگر از اصطلاحاتی که در این مبحث نیاز است با آن آشنا شویم یا همان موجود در بدن می باشد.  ←هر که می خوریم هنگامی که وارد بدن ما می شود در هضم آن آغاز می گردد، به می رود در کبد چهار خلط یا چهار نوع مایع تولید می شود. در واقع زمانی که غذا در بدن شروع به هضم شدن می کند، با شيره ی موجود در کبد مخلوط شده و به مواد مفيد در بدن تبديل مي شود. اين مواد چهار خلط اصلی موجود در بدن يعنی ، ، و را به وجود می آورد. که خصوصیات آن ها به قرار ذیل است : ❶⇦ خلط دم که دارای و تر است. ❷⇦خلط صفرا که دارای و خشک است. ❸⇦خلط بلغم که دارای و تر است. ❹⇦خلط سودا که دارای و خشک است. ←اگر چه همه این در موجودند اما خدا برای صفرا و سودا جایگاه ذخیره در نظر گرفته است. 🔻 : جایگاه ذخیره سوداست 🔻 : جایگاه ذخیره صفراست که در آن جمع باشند و درصورت نیاز به اندازه لازم در بدن انتشار یابند. 🔹اما "دم" و "بلغم" در و و... در حال گردش اند. 🔸وجود هر چهار خلط در بدن انسان ضروریست اما در حد خاص و معین. کمبود و یا فزونی هر یک از آنها در بدن باعث تغيير شکل در ساختمان بدن، تفاوت در ، ، يا ، رنگ ، شکل و رنگ و پنهانی يا آشکاری رگ ها در بدن می شود و نيز توانايی ها و رفتارهای متفاوتی را در انسان به وجود می آورد. به همين دليل است که هر فردی ، دارای خاص با اشکال گوناگون و تمايلات ، ، و علاقه مندی متفاوت است. 🔰 لازم است بدانیم کم یا زیاد شدن هر کدام از این اخلاط در بدن و خروج آنها از حالت طبیعی موجب و می گردد که در این حالت برای رفع مشکل باید تدابیر مربوطه رعایت و درمان صورت پذیرد. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💢اندیشکده پیک شفـا @peyke_shefaa
مبحث امزجه، بخش۱۲ تشخيص طبع با توجه به و 🔹اعتدال در خواب و بيداري نشانه ي خصوصاً اعتدال در است. مزاج و باعث مي شود، به همين علت افراد و ، به خواب بيشتري نياز دارند، و موجب بيداري ( کم خوابي ) مي شود، به همين دليل افراد و در خوابيدن مشکل دارند و معمولاً خواب شان سبک است. 🔸خواب از بيرون بدن را سرد و از درون بدن را گرم مي کند. اگر خواب در روز کوتاه باشد، درون را مرطوب و اگر طولاني باشد درون را خشک مي کند. 🔹 معمولاً بيشتر مي خوابند زيرا رطوبت بيشتري دارند و به تدريج و با افزايش سن که رطوبت مزاجي آنها کاهش پيدا مي کند خوابشان نيز کمتر مي شود. 🔸خواب طولاني در بدن شخص صفراوي به علت ايجاد سردي و رطوبت به کاهش حرارت بدن آنها کمک مي کند و برعکس شخص بلغمي با خواب طولاني دچار افزايش بلغم مي شود. 🔹بيداري ضد خواب است يعني ظاهر بدن را گرم و از درون بدن را خسته و سرد مي کند و هر چه کار سنگين تر بوده و مدت زمان بيداري بيشتر باشد اين حالت افزايش پيدا مي کند. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💢اندیشکده پیک شفـا @peyke_shefaa
آنچه لازم است بر حافظ صحت (خواب) عبارتست از سكون حواس پنجگانه كه آن باصره و سامعه و لامسه و شامه و ذائقه باشد و اشتغال طبيعت و مشاهدۀ روح چيزى را كه در قعر بدن است از مواد و ‍‌ و غير آن. 📄چنانچه در غلبۀ اخلاط‍‌ بيان نموده ایم كه از جمله علاماتى كه دلالت بر غلبۀ هر يك از اخلاط‍‌ مى‌نمايد اينست كه صاحب آن ‍‌ زائد در خواب چيزی بيند كه باعتبار رنگ، مناسبتى با آن خلط‍‌ زائد داشته باشد. 🟥مثلا هرگاه در خواب چيزهاى بسيار سرخ بيند مثل و اشياى سرخ رنگ، اين دلالت دارد بر زيادتى خون. 🟨و همچنين در خواب ديدن چيزهاى زرد دلالت دارد بر زيادتى ⬜️و همچنين آب و برف و باران و خنكى دلالت مى‌نمايد بر اينكه در مزاج آن شخص رطوبت و غالبست. ⬛️و ديدن چيزهاى سياه و تيره و خوفناک و بالجمله خوابهاى موحش دلالت مى‌نمايد كه بر مزاج بينندۀ آن غالبست. 📗حفظ الصحه شیخ الرئیس ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💢پیک شفـا(طب ایرانی اسلامی) @peyke_shefaa
📖الفصل الثّانى: في الأخلاط فصل دوم: ها ( ) 📃الخِلطُ جِسمٌ رَطبٌ سَيّالٌ يَستَحيلُ اليه الغِذاءُ أوَّلًا. خلط، جسمى است كه [بالفعل‏] و روان‏ است و ابتدا بدان تبديل مى‏شود. 🟢و أنواعُهُ أربَعَةٌ : ①الدَّمُ، و هو حارٌّ رَطبٌ. ②و الصَّفراءُ، و هي حارَّةٌ يابِسَةٌ. ③و البَلغَمُ، و هو بارِدٌ رَطبٌ. ④و السَّوداءُ، و هي بارِدَةٌ يابِسَةٌ. 🟢خلط بر چهار نوع است: ❶دم، كه گرم و تر است. ❷صفرا، كه گرم و خشك است. ❸بلغم، كه سرد و تر است. ❹و سودا، كه سرد و خشك است. 📃و كُلُّ واحِدٍ منها يَنقَسِمُ الى طَبِيعىٍّ و غَيرِ الطَّبيعىِّ. هر يك از اين اخلاط، دو نوع طبيعى و غیرطبيعى دارند: 1⃣أمّا الدَّمُ الطَّبيعىُ‏: فهو أحمَرُ اللَّونِ لا نَتْنَ لَهُ حُلوٌ جِدّاً. خلط دم طبيعى‏: دم طبيعى سرخ‏رنگ و فاقد بوى بد است و شيرين‏ترين خلطهاست. 1⃣و أمّا غيرُ الطَّبيعىِ‏: فهو الّذى يُخالِفُهُ. خلط دم غیر طبيعى‏: ويژگيهاى دم غیرطبيعی مخالف ويژگيهاى دم طبيعى است. 2⃣و أمّا الصَّفراءُ الطَّبيعيَّةُ: و هي رَغوَةُ الدَّمِ الطَّبيعىِّ، و هو أحمَرُ ناصِعٌ خَفيفٌ حادُّ الطَّعمِ تَتَوَلَّدُ في الكَبِدِ. خلط صفراى طبيعى‏: صفراى طبيعى كه در كبد به وجود مى‏آيد، در حكم سرجوش‏ دم طبيعى است. رنگش سرخِ روشن‏، وزنش سبك، و طعمش تيز است. 2⃣و أمّا غَيرُ الطَّبيعيَّةِ فَأربَعَةُ أقسامٍ: خلط صفراى غیرطبيعى‏، اين خلط بر چهار نوع است: ①أحَدُها: المِرَّةُ الصَّفراءُ، و هي الّتى يُخالِطُها رُطُوبَةٌ رَقيقَةٌ اول، صفراى مرّه‏: و آن صفرائى است كه اندكى رطوبت رقيق با آن آميخته باشد. ②الثَّانِي: المِرَّةُ المُحيَّةُ، و هي الّتى يُخَالِطُها رُطُوبَةٌ غَلِيظَةٌ. دوم، صفراى محيه‏: و آن صفرايى است كه اندكى رطوبت غليظ با آن آميخته باشد. ③الثَّالِثُ: الصَّفراءُ الكُرّاثيَّةُ، و هي مُرَكَّبَةٌ من الصَّفراءِ المُحتَرَقَةِ و من المِرَّةِ الصَّفراءِ و تَوَلُّدُها إنّما يَكُونُ في المَعِدَةِ. سوم، صفراى كراثى: اين نوع مركب از صفراى محترق و صفراى مره است و در معده پديد مى‏آيد. ④الرَّابِعُ: الصَّفراءُ الزِّنجاريَّةُ، و هي أسخَنُ أصنافِ الصَّفراءِ، و طَبْعُها قَرِيبٌ من السُّمُومِ. چهارم، صفراى زنگارى: گرم‏ترين نوع صفرا بوده و طبعى نزديك به سمومات دارد. 📗قانونچه فی الطب ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💢پیک شفـا(طب ایرانی اسلامی) @peyke_shefaa
1⃣غذای مطلق آن است كه تأثير و تأثر آن در بدن به فقط باشد، نه به و ؛ بدين قسم كه چون وارد بدن گردد و تأثير در آن نمايد، به‌توسط كيفيتی كه لازم (همراه) آن است، بدن از آن متأثر و متغير نشود و از مزاج اصلی خود برنگردد، بلكه [بدن] در آن تصرف نموده بالقوة آن را به فعل درآورد و متغير و متبدّل از صورت غذايی به صورت خلطی گرداند و مستعدّ [کند بر] اينكه بگردد جزو عضو، و بر اقطار ثلاثة آن بيفزايد و فائض گردد بر آن صورت عضوی از مبدأ فياض جلّ شأنه به استعداد قريب مانند های لطيف و نيم‌برشت، و يا [به استعدادِ] بعيد مانند و ساير حبوب و بقول و غيرها؛ و كيفيت حاصله از آن ، منافی و غالب بر كيفيت اصلی بدن و اعضا نباشد. 📕قرابادین شیخ الرئیس ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💢پیک شفـا(طب ایرانی اسلامی) @peyke_shefaa
📜بايد دانست كه اين ها كه ياد كرده شد، همه اندر با آميخته است و از يكديگر جدا نتوان كرد مگر بقوت ، كه هريكى را از ديگرى جدا كند و بيرون آورد. و آفريدگار جل و علا از بهر هر خلطى داروهاى جداگانه آفريده است تا طبيب به هريكى از آن داروها آن خلط‍‌ را كه خواهد جدا كند و از تن بيرون آرد، و اگر همۀ خلطها به يك‌بار افزون شود رگ فرمايد زدن(فصد کردن)، تا از هر خلطى لختى با خون بيرون شود. 📃و اين خلطها اندر بيشتر وقتها اندر تن بكار مى‌آيد و تن بدان برپاست، و گاه باشد كه يك خلط‍‌ و يا دو خلط‍‌ فزونتر شده يا تباه شود، آن را لختى كمتر بايد كرد و از ديگر خلطها جدا كردن و از تن بيرون آوردن، طبيب بايد كه از بهر هر خلطى اندر هر تنى آن دارو بكار دارد كه آن خلط‍‌ را بيرون آرد و با ديگرى نكوشد. 📃و اگرچه هرگاه كه اين دارو در كار آيد بضروره خلطى ديگر را لختى بجنباند، بسبب آنكه خلطها بهم آميخته است. 📕مبانی طب حکیم جرجانی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💢اندیشکده پیک شفـا @peyke_shefaa
4⃣دوای غذایی ✍  آن است كه تأثير آن در بدن به  و هر دو باشد با غلبه كيفيت، اول بدن را متغير سازد به تغيرٌمائی، و ثانياً بدن در آن تصرف نمايد و از آن بسيار كمی حاصل گردد كه قابليت غذائيت و شدن و فيضان صورت عضوی شدن داشته باشد، با كيفيتی غالب بر بدن، مانند گندنا (تره يا كراث) و نعناع و برگ كاسنی و عنب الثعلب (تاجريزی یا قوش اوزومی) و سير و پياز و توت و آلو و اكثر ميوه‌ها و بذور مانند بذر خيار و خربزه و هندوانه و امثال اينها. 📎تأثیر دوای غذایی در بدن به کیفیت و ماده، هر دو است و برخلاف قسم سوم، تأثیر کیفی آن، بر تأثیر ماده غالب است؛ این گونه خوراکی ها، مزاج بدن را به مقدار قابل توجهی تغییر می دهند؛ اما تولید خلط برای تغذیه و جایگزینی اجزای از دست رفته بدن، توسط این ها کم است؛ ولی در هر حال، تولید خلط هم دارد. 📕قرابادین شیخ الرئیس ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💢پیک شفـا(طب ایرانی اسلامی) @peyke_shefaa
اندر شناختن مزاج مردان و زنان 📖مزاج مردان به قياس با و است و بدين سبب قوت هاى اندر همه كارها فزونتر باشد؛ و هر گاه كه مزاج گرم و باشد، كارهاى قوت طبيعى تمام‌تر آيد. ❶و قوت پروردن و باليدن و غذا پذيرفتن را گويند، و اين قوت از خيزد. 👶و از بهر آنكه مزاج پسران اندر سالهاى و گرم و تر باشد، ايشان اندرين سالها بهتر پرورند و بيشتر بالند. 👧و مزاج اندر سالهاى طفلى و كودكى و تر باشد و در سالهاى گرم و تر شود، ايشان اندر سالهاى جوانى بيشتر بالند. و اندر همه سالها كارهاى قوت حيوانى و نفسانى از مردان بيشتر آيد. ❷و ، قوت و قوت را گويند و اين قوت از خيزد. ❸و قوت و حركت را و و را گويند و اين قوت از خيزد. 📜و مزاج زنان به قياس با سرد و تر باشد، بدين سبب به قوت حيوانى و نفسانى از مردان باز پس تر باشند، و رگهاى ايشان باريكتر باشد، و ايشان بسته‌تر، و اندامهاى ايشان بر هم نشسته تر و نازک تر، تا بدين سبب مايه‌هاى خام اندر تن ايشان بيشتر گرد آيد و كمتر تحليل پذيرد يعنى كمتر خرج شود. 📜و مردان به سبب آنكه مزاجهاى ايشان گرمتر و خشكتر است، قوتهاى حيوانى و نفسانى ايشان فزون است، و رگهاى ايشان فراخ‌تر، و مسام ايشان گشاده‌تر، و كارها و تدبيرهاى ايشان و انديشه‌ها بهتر و درست تر آيد، و به تن سخت تر باشند، و هاى خام اندر تن ايشان كمتر گرد آيد و به تحليل بيشتر خرج شود در همه وقت باذن الله تعالى. 📗ذخیره خوارزمشاهی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💢پیک شفـا(طب ایرانی اسلامی) @peyke_shefaa
📎شرح و توضیح ✍افضل‌ترین اخلاط است، به دلیل آن که بدن را حسن و جمال مى‌دهد و محبوب است؛ زیرا که مناسب حیات و مزاج است. 📄از منافع خون طبیعى می توان به ✓تغذیه بدن ✓ایجاد در بدن ✓تکوّن از بخش لطیف خون ( لذا افراط در خون‌گیرى باعث عوارضى مانند: غشى و اُفت نبض مى‌گردد) ✓نشاط و زیبایى پوست ✓سازگارترین با ، اشاره کرد . 📄مزاج آن و است و به دو گونه طبیعى و غیرطبیعى تقسیم می شود. 1⃣خون طبیعى را چهار صفت است : ①سرخ رنگ است ②شیرین نسبت به اخلاط دیگر ③بوى تعفّن ندارد ④و قوام آن معتدل بین رقت و غلظت می باشد. 2⃣خون غیر طبیعى نیز دو گونه است: ①مزاج آن به خودی خود بد باشد بدون آمیختگی با چیزی. ②مزاج آن به سبب آمیختن با خلطی دیگر تباه شده باشد و بدین سبب رنگ و بوی آن تغییر میکند، آن نیز بر دو گونه است: ۱.خلط تباه شده از بیرون خون، نفوذ نموده و باعث فساد خون گردیده است ۲.خلط تباه شده از خودِ خون به وجود آمده 🥘لازم به ذکر است برای تولید خون طبیعی باید از غذاهای « » استفاده شود. 📚قانون فی الطب/ذخیره خوارزمشاهی/مفرح القلوب ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💢پیک شفـا(طب ایرانی اسلامی) @peyke_shefaa
✍تیاذوقِ طبيب گوید: «چند كلمه ای گويم مختصر كه قائم مقام تصنيفى بزرگ باشد و تا زمانی كه بر آن مواظبت نمايى، صحّت تو پايدار باشد و محتاج طبيب نشوى: 1⃣اوّل آن است كه پيش از خود را بر متوضى[تخلّی] عرضه كنى. 2⃣دوم آنكه هر دو روز به روى، از آنكه گرمابه از قعر بدن ها بيرون آرد، كه دارو بدان جا نرسد. 3⃣سيوم آنكه چيزى نخورى كه دندان تو بر آن كار نكند، و بدانکه از دندان ضعيف‏ تر است. 4⃣چهارم آنكه هيچ ميوه نارسيده نخورى. 5⃣پنجم آنكه تا توانى هيچ نخورى كه دارو تن را چون صابون است بر جامه، گرچه صابون جامه را پاك كند، امّا بريزد[یعنی همانطور که صابون به مرور، لباس را نازک و ضعیف میکند، دارو نیز با بدن همین کار را میکند]؛ و دارو خوردن چون تير انداختن است، گاه صواب آيد و گاه خطا. 6⃣ششم آنكه از مباشرت[نزدیکی] بسيار محترز باشى كه مجامعت بسيار كردن، آتشِ حيات را بكشد. 7⃣هفتم آنكه ، بى‏ علّتى كشنده، از تن بيرون نكنى. 8⃣هشتم آنكه قصد نكنى، الا به ، كه هيچ چیز بدتر از خوردن طعام[در سیری] نباشد». 📕صلاح الصحاح فی حفظ الصحه ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💢پیک شفـا(طب ایرانی اسلامی) @peyke_shefaa
✍در بيان ماهيت و منافع و کیفیت آن خواب عبارتست از سكون كه آن باصره و سامعه و لامسه و شامه و ذايقه باشد و اشتغال و مشاهدۀ چيزى را كه در قعر بدن است از مواد و ‍‌ و غير آن چنانکه می دانیم از جمله علاماتى كه دلالت بر غلبۀ هريك از اخلاط‍‌ مى‌نمايد، اينست كه صاحب آن ‍‌ زائد در خواب چيز چندى بيند كه باعتبار رنگ مناسبتى با آن خلط‍‌ زايد داشته باشد. 🔴مثلا هرگاه در خواب چيزهاى بسيار سرخ بيند مثل خون و اشياى سرخ رنگ اين دلالت دارد بر زيادتى 🟡و همچنين در خواب ديدن چيزهاى زرد دلالت دارد بر زيادتى ⚪️و همچنين آب و برف و باران و خنكى دلالت مى‌نمايد بر اينكه در مزاج آن شخص و غالبست ⚫️و ديدن چيزهاى سياه و تيره و خوفناك و بالجمله خوابهاى موحش دلالت مى‌نمايد كه بر مزاج بينندۀ آن غالبست ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💢پیک شفـا(طب ایرانی اسلامی) @peyke_shefaa