مبحث امزجه، بخش ۵ #مزاج_شناسی ✍ همه چیز در اطرافمان مزاج یا طبع دارد 🔻این نکته قابل توجه است که همه چیز در این عالم هستی دارای مزاج است. #حیوانات، #گیاهان، #فصول، #سنین و #اعضاء_بدن که به ترتیب به آنها اشاره ای می کنیم. 1⃣حیوانات: هر موجود بسته به نوع فعالیت و خلقتش دارای مزاج خاص خود است. مثلاً گرگ مزاج #گرم وخشک دارد و عنصر #آتش در آن برتری دارد، شیر که حیوان شجاع و درنده ای است از #خون غالب آفریده شده است و مزاج #دَمَوی دارد، اگر چنین نباشد که اصلا شیر نیست و نمی تواند تمام خصوصیات یک شیر را داشته باشد، مورچه از جنس #سوداست، زنبور از جنس #صفراست، الاغ از جنس #بلغم است و... . 2⃣گیاهان: در گیاهان وجود عناصر چهارگانه ارکان را، با خوردن یا لمس آنها به وضوح می بینیم. 🍃گیاهانی که خوردن و حتی لمس آنها موجب گرمی و تشنگی فوری شده ویا حتی با تکرار در آنها در بدن ایجاد #خارش و #سوزش می شود را گرم وخشک می گوئیم. گیاهانی که خوردن آنها موجب ایجاد گرمی می شود را گیاهان گرم و تر می گوئیم.(سیر، پیاز، فلفل‌، نعنا، زیره، زیتون، زنجبیل، دارچین و... ) 🍂گیاهانی که موجب رفع #حرارت، بدن شده و رفع #تشنگی می کند، #سرد و تر می نامیم.(کاهو، بنفشه، بیدمشک، خرفه و...) گیاهانی که از گرمی بدن می کاهد اما تشنگی را برطرف نمی کند و با تکرار آنها در بدن ایجاد #خشکی و #لاغری می شود، سرد و خشک می گوئیم ( گشنیز، سنجد و...) 🔻همین جا یک نکته مهم لازم است ذکر شود: در مجموع عناصر گرم وخشک را صفرازا ، گرم و تر را مُولِد #خون و همچنین عناصر سرد وخشک را سودا زا و سرد وتر را بلغم زا نامگذاری کرده اند. 3⃣فصول : ①⇦بهار: مزاج گرم وتر دارد. ②⇦پاییز: مزاج سرد وخشک دارد. ③⇦تابستان: مزاج گرم و خشک دارد. ④⇦زمستان‌: مزاج سرد و تر دارد. 4⃣ساعات شبانه روز : ❶⇦ صبح: مزاج گرم وتر دارد ❷⇦ ظهر: گرم وخشک دارد ❸⇦ عصر: سرد وخشک دارد ❹⇦ شب: سرد وتر دارد 5⃣ اسنان (سن ها): انسان در سنین مختلف مزاجهای مختلفی دارد: الف: مرحله #رشد ونمو (از تولد تا 30 سالگی) دارای مزاج گرم وتر است . ب: مرحله #جوانی(30 تا 40 سالگی) مزاج گرم وخشک ج: مرحله #میانسالی یا #کهولت (40 سالگی تا 60 سالگی) مزاج سرد و خشک  د: مرحله #پیری (بعد از 60 سالگی) مزاج سرد و تر ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💢اندیشکده پیک شفـا @peyke_shefaa

#کتاب_بخوانیم ✍اندر شناختن مزاج اصلى 📜هرگاه كه #مزاج_اصلى يعنى #مادرزادى به #خشكى گرايد، اين تن اندر همه سالهاى عمر به #جوانان ماند و اگر اين مزاج به #سردى گرايد يا به #ترى ، اندر همه سالها به پيران ماند. 🟥و هر تنى چون در عمر بدان سال رسد كه مزاج او اندران سال مانند مزاج اصلى باشد، حال او بد شود و به بيمارى گرايد، از بهر آنكه چون دو مزاج از يك گونه بر يك تن گرد آيد از #اعتدال بيرون شود. 📎چنانكه اگر مثلا مزاج اصلى #گرم و #خشك باشد چون از حدّ #كودكى بيرون آيد و به #جوانى رسد بد حال شود، از بهر آنكه مزاج روزگار جوانى هم گرم و خشك باشد. و هر گاه كه دو مزاج گرم و خشك به يكبار بر تنى پديد آيد آن تن از اعتدال سخت دور شود. 🟩و هر تنى كه در عمر بدان سال رسد، كه مخالف مزاج اصلى او باشد در آن سال نيك حال تر باشد. 📎چنانكه اگر مثلا مزاج اصلى #سرد و #تر باشد، چون به جوانى رسد #معتدل شود، از بهر آنكه مزاج سالهاى جوانى گرم و خشك باشد، كه ضد #سردى و ترى است. 📎و اگر مثلا مزاج اصلى گرم و تر باشد اندر سال‌هاى كهلى نيك حال تر باشد از بهر آن را كه مزاج سالهاى كهلى به قياس با مزاج سالهاى جوانى سرد و خشك باشد و بدين سبب معتدل گردد. 📗ذخیره خوارزمشاهی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💢اندیشکده پیک شفـا @peyke_shefaa

✍اندر شناختن مزاج مردان و زنان 📖مزاج مردان به قياس با #مزاج_زنان #گرم و #خشك است و بدين سبب قوت هاى #مردان اندر همه كارها فزونتر باشد؛ و هر گاه كه مزاج گرم و #تر باشد، كارهاى قوت طبيعى تمام‌تر آيد. ❶و #قوت_طبيعى قوت پروردن و باليدن و غذا پذيرفتن را گويند، و اين قوت از #جگر خيزد. 👶و از بهر آنكه مزاج پسران اندر سالهاى #طفلى و #كودكى گرم و تر باشد، ايشان اندرين سالها بهتر پرورند و بيشتر بالند. 👧و مزاج #دختران اندر سالهاى طفلى و كودكى #سرد و تر باشد و در سالهاى #جوانى گرم و تر شود، ايشان اندر سالهاى جوانى بيشتر بالند. و اندر همه سالها كارهاى قوت حيوانى و نفسانى از مردان بيشتر آيد. ❷و #قوت_حيوانى ، قوت #حرارت و قوت #حركت_رگها را گويند و اين قوت از #دل خيزد. ❸و #قوت_نفسانى قوت #حس و حركت را و #قوت_تفكر و #تدبير را گويند و اين قوت از #دماغ خيزد. 📜و مزاج زنان به قياس با #مزاج_مردان سرد و تر باشد، بدين سبب به قوت حيوانى و نفسانى از مردان باز پس تر باشند، و رگهاى ايشان باريكتر باشد، و #مسام ايشان بسته‌تر، و #گوشت اندامهاى ايشان بر هم نشسته تر و نازک تر، تا بدين سبب مايه‌هاى خام اندر تن ايشان بيشتر گرد آيد و كمتر تحليل پذيرد يعنى كمتر خرج شود. 📜و مردان به سبب آنكه مزاجهاى ايشان گرمتر و خشكتر است، قوتهاى حيوانى و نفسانى ايشان فزون است، و رگهاى ايشان فراخ‌تر، و مسام ايشان گشاده‌تر، و كارها و تدبيرهاى ايشان و انديشه‌ها بهتر و درست تر آيد، و به تن سخت تر باشند، و #خلط هاى خام اندر تن ايشان كمتر گرد آيد و به تحليل بيشتر خرج شود در همه وقت باذن الله تعالى. 📗ذخیره خوارزمشاهی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💢پیک شفـا(طب ایرانی اسلامی) @peyke_shefaa

✍و ببايد دانستن كه اندر #فصل_تابستان و اواخر #بهار و سال‏هاى #جوانى و در گرمسيرات، #نُضج زودتر و تمام‏تر افتد و در باقى فصول و اسنان و سردسيرات چنين نبوَد و بنابرآن است كه، ✓مالش ✓و گرمابه ✓و نَطول‏ ها ✓و حركت اندك ✓و شربت‏هاى معتدل بيشتر بر نضج يارى دهند، و تن به سرما دادن و غلظت #دوا و #غذا و شربت‏ هاى خنك، بيشتر نضج را بازپس افكند و اللّه اعلم. 📘خلاصة التجارب ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 📎شرح و توضیح این نکته بسیار مهم است، یعنی نُضج یا همان پختگی در هر شرایطی که #حرارت را بیشتر کند زودتر اتفاق افتاده و اگر شرایط #سرما را به همراه داشته باشد مدت بیشتری برای نضج نیاز دارد تا به پختگی اصلی خود برسد. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💢پیک شفـا(طب ایرانی اسلامی) @peyke_shefaa