🔸 مراقبه و یاد خدا (۴)
📌 راهکار تقویت مراقبه
🔹 سؤال: چه چیز «مراقبه» را تقویت میکند؟
حضرت علّامه (رضوان اللّٰه سبحانه وتعالیٰ علیه) فرمودند:
🔺 صمت و جوع و سَهَر و خلوت و ذکرِ بهدوام
ناتمامانِ جهان را کند این پنج تمام
🔹 سؤال: آیا سَهَر و «عُزلت» است یا «خلوت»؟
حضرت علّامه (رضوان اللّٰه سبحانه وتعالیٰ علیه) فرمودند:
🔺 «خلوت» یادم میآید.
🔹 حضرت علّامه (رضوان اللّٰه سبحانه وتعالیٰ علیه) فرمودند:
🔺 «مراقبه» همان «ذکر» است.
🔺 این چهار، کمکِ «ذکر و مراقبه» است.
🔺 «مراقبه» ـ یعنی توجّه باطنی ـ را تقویت میکند؛ توجّهات باطنی را کمک میکند.
✔️ این ناچیز میگوید: یعنی چهار امر دیگر (صمت و جوع و سهر و خلوت) مقدّمهاند و تقویت کنندهاند و کمکاند برای امر پنجم که «ذکر به دوام» است.
📚 اقیانوس علم و معرفت، محمدکریم پارسا، صص ۲۵۸-۲۵۷
#مراقبه #ذکر
#علامه_طباطبائی
#شیخ_محمدکریم_پارسا
🔹 @rahesavab
📌 راز پیر میخانه (۱)
🔹 اشعاری که مرحوم استاد (رضوان اللّٰه سبحانه وتعالی عليه) در خصوص ياد خداوند متعال و عشق و محبّت خدا و آزاد بودن و تعلّق نداشتن به دنيا سرودهاند، با توضيحاتی که تماماً از زبان مبارک خود ايشان است، نقل میکنيم:
🍃 شبی پيرِ ميخـانه میگفت راز
چنينگفت با من به آهستگی
🍃 به مهرِ رخِ مَهرُخان باده نوش
مبادا که پيـدا کنی خستـگی
🍃 بـوَد مهر، سـرمــايۀ زنـدگی
بوَد باده، ابـزارِ وارسـتگی
🍃 سپس گفت زينهار! آزاد باش
اگر پایبندی بـه شايستگی
〰️ ادامه دارد ...
📚 اقیانوس علم و معرفت، محمدکریم پارسا، صص ۷۶-۷۵
#اشعار_علامه #عشق #یاد_خدا #ذکر #مراقبه #اهل_بیت
#علامه_طباطبائی
#شیخ_محمدکریم_پارسا
🔹 @rahesavab
📌 راز پیر میخانه (۲)
〰️ ادامه از راز پیر میخانه (۱)
🔹 توضیحات مرحوم علّامه پیرامون ابیاتِ راز میخانه:
🔺 "استاد" همان [آقا سیدعلی] قاضی بود، مراد [از "پير"] استادمان بود، ايشان است.
🔺 منظور اين است آن بيت آخری گفته بشود؛ وضعياتِ جهان، گذران است، نبايد خيلی دل داد بش [= به آن].
🔺 به مهر رخِ مَهرخان باده نوش: "باده" ـ عرضکنم ـ "می" است.
به مهرِ رخِ مهرخان بخور: مقصود اين است: زيبايانِ جهان را فراموش نکن.
🔹 سؤال: زيبايانِ جهان کیاند؟
🔺 حضرت علّامه: اولياءِ خدا ديگر.
🔺 بوَد مهر سرمايۀ زندگی / بوَد باده ابزار وارستگی: میگويد اگر زندگیِ حقيقی میخواهی بايد سرمايه بگذاری، مصرف کنی، و سرمايۀ زندگی عبارت از مهر و عشقِ اوست که سرمايۀ زندگی است.
🔺 باده: کنايه از "ذکر"، از "ياد خدا"ست، تقريباً ذکر است.
📚 اقیانوس علم و معرفت، محمدکریم پارسا، ص ۷۶
#اشعار_علامه #عشق #یاد_خدا #ذکر #مراقبه
#علامه_طباطبائی
#آیةالله_سیدعلی_قاضی
#شیخ_محمدکریم_پارسا
🔹 @rahesavab
🔸 مراقبه و یاد خدا (۶)
📌 وز یاد او چنان شدم که او شدم ...
🔹 در ذکر اللّٰه و یاد خدا، اهلش میدانند که چه اتفاقی میافتد. همینقدر خودش، خودش میشود. وز یاد او چنان شدم که او
شدم.
🔺 چنانکه خداوند سبحان میفرماید:
«كُلُّ شَيْءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ» [القصص: ۸۸]
هرچیز جز روی [یعنی: ذات و یا اسما و صفات] او نابود است.
🔺 و نیز میفرماید:
«فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَّا أُخْفِيَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعْيُنٍ» [السجدة: ۱۷]
هیچکس نمیداند که چه چشمروشنیهایی برای آنها مخفی شده است.
🔺 و آیهی شریفهی «أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» [الرعد: ٢٨] (هان! تنها با یاد خدا دلها آرام میگیرند) به حسب حصر مستفاد از
تقدیم ما حقّه التأخیر، سبب اطمینان و آرامش دلها را منحصراً ذکر اللّٰه میداند، و از میان اسما هم خصوصاً اللّٰه ذکر شده است. عجب آیهای است که جامعیت و مانعیت دارد! بنابراین آیا ما که آرامش نداریم، میتوانیم بگوییم ذاکریم؟!
آیا میشود تمام بزرگان و علما در دعوی اینگونه مطالب اشتباه کرده باشند؟! آیا در امور تکوینیه اینهمه اشتباه از عقلا ممکن است؟! آیا ممکن است عاقلی به جای حمام، لباسهای خود را در مسجد بیرون بیاورد؟ و یا در حمام، به جای
مسجد به نماز بایستد؟! و به ماست بگوید چه فسنجان خوبی؟! یا به فسنجان بگوید چه ماست شیرینی؟! آیا ممکن است چنین اشتباهاتی در امور تکوینیه از عقلا صادر شود؟
اگر ممکن نیست، پس مشاهدات و حالاتی که آنها از مراتب شهود و معرفت ادعا میکنند، نیز خطا و اشتباه نیست؛ بلکه واقعیت دارد و ما که از حالات و مشاهدات آنها محرومیم نباید منکر آنها
باشیم.
📚 در محضر بهجت، محمدحسین رُخشاد، ج ۱، صص ۳۷۰-۳۶۹
#ذکر #یاد_خدا #اطمینان #آرامش
#آیةالله_محمدتقی_بهجت
#شیخ_محمدحسین_رخشاد
🔹 @rahesavab
🔸 مراقبه و یاد خدا (۱۵)
📌 یَجْمَعُ المِائَة ...
🔹 روزی به شیخ بزرگوار حقائقشناس حضرت آیة اللّٰه بهجت - رضوان اللّٰه تعالی علیه - عرض کردم: صدرالدین دزفولی صد کتاب در عرفان نوشته.
حضرت آیة اللّٰه بهجت فرمودند:
🔺 «یَجْمَعُ المِائَة فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ»
✔️ این ناچیز گوید: یعنی تمام اعتقادات و عملیات، مقدمهٔ این است که دل به یاد خدا باشد.
🔹 و شیخ بزرگوار میفرمودند:
🔺 «همۀ اشیاء مقدمۀ ذکر است. غایة الغایات، معلول ذکر است.»
✔️ یعنی همۀ اشیاء [اعتقادات، اخلاقیات و احکام شرعیه] مقدمهٔ این است که دل به یاد خدا باشد و غایة الغایات که همان فناء في اللّٰه و وصول إلی اللّٰه است، معلول ذکر است.
🔹 و نیز میفرمودند:
🔺 «هرچه هست و نیست، در یاد خدا است.»
✔️ این یک اصل اساسی است که یاد خدا کردن باید نصبالعین سالک باشد.
خواجهٔ شیراز میفرماید:
نیست در لوح دلم جز الف قامت یار
چه کنم حرف دگر یاد نداد استادم
📚 تقریرات سخنان آیة اللّٰه بهجت، نوشتهٔ شیخ محمدکریم پارسا (مخطوط)
#ذکر #یاد_خدا
#آیةالله_محمدتقی_بهجت
#شیخ_محمدکریم_پارسا
🔹 @rahesavab
🔸 شخصیتشناسی (۱۰)
📌 مردان علم در میدان عمل (۲)
🔹 شيخ بزرگوار حقائقشناس آيةاللّٰه بهجت به این ناچیز فرمودند:
🔺 جمعآوری نمودن بین علم و عمل مثل حاج شيخ [محمّدحسین اصفهانی] کالمحال است.
[شيخ محمّدحسين اصفهانی که درس را میفرمود و برمیگشت به منزل، در راه بعضیها از او سؤال میکردند] میفرمود: «اينها مزاحم ذکر من هستند»؛ مقصودش ذکر لفظی است.
برنامهای که داشتند: حرف که میشنيد ذکر خودش را میخواند؛ حرف که میزد قطع میکرد، ذکر خودش را میگفت.
روزی هزار مرتبه «إنّا أنزلناه» میخواند؛ از يکی از شاگردهای قبل از ما [منظور حضرت آية اللّٰه العظمیٰ و حجّة الإسلام الکبریٰ، حاج شيخ علیمحمّد بروجردی است] پرسيدم: چه ذکری میگويد؟ پا شد و رفت پيش او و پرسيد: «چه ذکری میفرماييد؟» او نگفت چه ذکری میگويم؛ ولی فوائد هزار «إنّا أنزلناه» خواندن را گفت.
اين تأليفاتش را [شيخ محمّدحسين اصفهانی] از افاضات میدانست. آن برهان توحيد که در منظومهاش نوشته، در حرم کاظمين (عليهما السّلام) افاضه شده.
شب را تا صبح، سر روی مُهر، سجده میکرد، هر شب. حالا يک شب هم کار آسانی است؟
روی متّکا که میخوابيد، در خواب هم گريه میکرد، متّکا خيس از اشک میشد. [مطلب گريه کردنِ در خواب را] گفتم به آقای ... [اين ناچيز روی جهتی اسم آن آقا را نمیبرم. آن آقا] میگفت: «کار هنرمندانهای است».
📚 اقیانوس علم و معرفت، محمدکریم پارسا، ص ۱۹۴
#علم #عمل
#ذکر #سجده #گریه
#شیخ_محمدحسین_اصفهانی
#آیةالله_محمدتقی_بهجت
#شیخ_محمدکریم_پارسا
🔹 @rahesavab
🔸 سیر إلی اللّٰه (۱۴)
📌 روش تربیت سلوکی آیة اللّٰه بهجت (رحمة اللّٰه علیه)
🔹 روش و سبک تربيتی مرحوم استاد در سِيروسلوک، همان روش و سبک استادشان مرحوم آقای قاضی و نيز اساتيد ايشان تا مرحوم ملّاحسينقلی همدانی بود (تأکيد بر ترک معصيت و بر ياد خدا و استغراق در آن)؛ ليکن در چند مورد، تفاوت اساسی داشتند؛ از جمله در دستور «ذکر»:
مرحوم استاد، ذکر خاصی با عدد مخصوص دستور نمیدادند؛ بلکه معتقد بودند سالک، خود بايد هر زمانی ملاحظه کند در بين اذکار مذکوره در شرع، هر ذکری که با آن، حال حضور و لذّت معنوی میيابد، همان را بگويد، و تا زمانی که از آن ملالت پيدا نکرده ادامه دهد؛ زيرا در اين صورت است که حضور قلب و ذکر قلبی او تأمين میشود.
نه تنها «ذکر»، بلکه در همهٔ مستحبّات، به عبادتی بپردازد که به آن شوق دارد، و با کسالت و ملالت، ذکر و بلکه هيچ عبادتی را بر خود تحميل نکند، و اگر در زمانی نسبت به ذکر يا عبادتی حضور قلب ندارد، پس ذکر ديگری يا عبادت ديگری يا زمان ديگری به جای آن انتخاب کند تا اين امر مهم (همراهی قلب با زبان) تأمين گردد.
میفرمودند:
🔺«اين عباداتی که هست، انواع و اقسام، از قبيل: نمازها، ذکرها، تلاوت قرآن، ادعيه، مناجاتها، زيارتها و ...، مانند سفرهای است که انواع و اقسام غذاهای رنگارنگ در آن موجود است. شخص عاقل از هرکدام از آن غذاها قدری میچشد، هرکدام را ميل و اشتهاء دارد همان را انتخاب میکند. از نظر طبّی هم آن غذای مورد ميل و اشتهای او، برايش نافعتر است. غذاهای روحی و معنوی هم همينطور است؛ شخص بايد از هرکدام از آن عباداتِ گوناگون، ذوق کند و بچشد، هرکدام را ميل و شوق داشت و اشتهاء داشت، همان را مشغول شود.»
📚 یادنامهٔ حضرت آیة اللّٰه حاج شیخ محمدتقی بهجت، نوشتهٔ حجة الإسلام والمسلمین سیدمجتبی جزائری (منتشرنشده)
#روش_تربیت_سلوکی #ترک_معصیت #یاد_خدا #ذکر #عبادت #میل
#آیةالله_محمدتقی_بهجت
#آیةالله_سیدعلی_قاضی
#ملاحسینقلی_همدانی
#سیدمجتبی_جزائری
🔹 @rahesavab
🔸 مراقبه و یاد خدا (۱۶)
📌 اشعار مرحوم آیة اللّٰه بهجت (۲)
🔹 در توضيح ﴿فَاذکُرُونِی أَذکُرکُم﴾ فرموده:
با توسّل يـاد حق کن ای فقیر
ريسمـانِ غيب را محـکم بگير
يادِ حق از ما، فنا در ذاتِ اوست
يادِ او الطـافِ بیغـايـاتِ اوست
يـادِ مـا أستغفر اللَّه گفـتن است
یادِ حق مفتاحِ عالَـم دادن است
🔺 و نيز:
گر تو گويی ذاکرم ماندم غريب
قـال کلاّ مَـن مـعـي ربّي قـريـب
ذاکـران، مـذکـورِ ربّ الـعـالـمـين
کـی بوَد مذکورِ شاهان اينچنين
گر شدی ذاکر، سند تضمينشده
کـز هـمـه آفـات، او تأمـيـنشده
گر شدی ذاکـر به خوابِ ناز شو
بـا مـلائـک همـدم و همـراز شـو
غرق ذکری غرق نوری ای عزيـز
شک مـدار ار باشی از اهلِ تميز
ذکرِ «ما» و «من» به ظلمت میبرَد
ذکـرِ حـق تـا کـوهِ طـورت آورَد
🔺 ... و در بخش ديگری در اهمّيت «ياد خدا» فرمود:
هرچه گويم «ذکر» را شرح و بيان
چـون بـه ذکـر آيم بدانم نيست آن
ذکـر، بـاب اللَّه؛ کوبـيـدی گشـود
گر نکوبيدی کجا خواهی ورود؟
ذکـر، باب اللَّه گـر داری طـلـب
ذکرُکُم، ذکر اللَّه آن را شد سبب
لحظهای از حق اگر غافـل شوی
لحظه را يکسال بشمار ای صفیّ
🔺 در بيان اينکه «استغراق در ياد خدا، تنها شرطِ وصول به مقصد اعلاست، بلکه آن سبب است و وصالِ حق، مسبّب» فرمايد:
گفت اوّل آخـرين شـرطِ وصـال
يادِ حق آمد به هر حال و مجال
چون عبوديّت کمالش اين شده
زين سبب بر خلق، مشکل آمده
ليک آنکس را حلاوت حاصل است
لا جَـرَم در ذکر، حلّ مشکل است
🔺 و نيز فرمايد:
بیمسبّب بـا سبـب هرگز نشـد
نارسا ساعـی به حـق هرگز نبُد
گر بگـويی من سبـب دارم ولی
از مسبـّب نيـست مـا را حـاصلی
گويمت بـاشی يقينـاً بیسبـب
غـافـلی بیالتـفـاتی بوالعجب!
گفتم استغراقِ ذکرش شد سبب
يـا مسبـّب اوست، أمرٌ قَد وَجَب
ذاکر و مذکور و ذکرش چون يکیست
واحـدی در حـکـم، نـزدِ هـر زکـیسـت
📚 یادنامهٔ حضرت آیة اللّٰه حاج شیخ محمدتقی بهجت، نوشتهٔ حجة الإسلام والمسلمین سیدمجتبی جزائری (منتشرنشده)
#سیر_إلی_الله #یاد_خدا #ذکر #دوام_ذکر #فنا #وصال
#النورالساطعوالبرهانالقاطع
#آیةالله_محمدتقی_بهجت
#سیدمجتبی_جزائری
🔹 @rahesavab
🔸 مراقبه و یاد خدا (۱۷)
📌 اشعار مرحوم آیة اللّٰه بهجت (۳)
🔹 قبلاً گفته شد که روش تربيتی ايشان در اذکار بلکه در مستحبّات، اين بود که خود شخص، از بين اذکار و عبادات وارده در شرع، انتخاب کند ذکری و عبادتی را که برای او حالت حضور میآورد. در همين معنی فرموده:
گر تو را حلوای عرفان ذوق شد
پس تو را اِکثارِ آن در شوق شد
وای بر آنکـس که در ذکـر و دعـاء
شد کسل چون شربِ اجباری دواء
پس تـلـذّذ در عبـادت شيوه کن
قطع کن اضدادِ آن از فرع و بُن
گر به صدقِ اين خبر واقف شدی
گـويیام از جِدّ: چرا ديـر آمدی؟
راه رو تـا خـود ببيـنی ايـن اثر
شاهد و غائب دو باشد در خبر
🔺 نيز در همين معنی فرمايد:
ذکرِ مـأثـورِ صحيـحِ بیخطر
در تو گر آرد حضـورِ بیضرر
پس ادامه دادنش کَالحَتم بود
مغتنَم میدار اين فيضِ شهود
جــامــعِ فــیــضـيـنِ دنـيـا آخــرت
هست اَولی از خصوصِ يک جهت
ايـن طريـقِ ابتـکارِ ذکرِ مـاست
منصرف از راهِ ديگر فکرهاست
گر حضورت نيست، تبديلاتِ نفل
يا به تغيـيرِ زمـانـش هـست سهل
🔺 و ايضاً:
گفتم اذکـارِ صحيـحه هر يکی
ذوق بـنمـا، بر يکی شـو متّکی
هـريـکـی را هـر زمـان کـن انتخاب
با همـه حالاتِ خود شو در حساب
📚 یادنامهٔ حضرت آیة اللّٰه حاج شیخ محمدتقی بهجت، نوشتهٔ حجة الإسلام والمسلمین سیدمجتبی جزائری (منتشرنشده)
#روش_تربیت_سلوکی #یاد_خدا #ذکر #دوام_ذکر #عبادت #حضور
#النورالساطعوالبرهانالقاطع
#آیةالله_محمدتقی_بهجت
#سیدمجتبی_جزائری
🔹 @rahesavab