eitaa logo
✳️محفل تفسیر و قرآن شناسی رحیق
2.9هزار دنبال‌کننده
3.3هزار عکس
1.4هزار ویدیو
733 فایل
🌷دانش دامنه گسترده ای دارد به آموخته ها قناعت نکنیم🌷 واژه رحیق برگرفته از آیه ۲۵ سوره مطففین به معنی شراب خالص بهشتی. گرداننده محفل گرچه تجربه و مطالعه ای ۳۰ ساله در مباحث قرآنی داردلیکن باور دارد هنوز در گام اول هست. @s_m_a57 @Sayyedali_1997
مشاهده در ایتا
دانلود
⁉️ آیا رجعت و بازگشت به دنیا در قرآن بیان شده و سابقه‌ای در امت‌های قبلی داشته است یا خیر؟ 🔰 قرآن کریم بیان می‌کند یکی از اموری که در میان امت‌های پیشین رخ داده، رجعت است که در این نوشتار به نمونه‌هایی از آن در قرآن کریم و روایات اشاره می‌کنیم: 1️⃣ خدواند متعال می‌فرماید: «أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ خَرَجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ وَهُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ فَقَالَ لَهُمُ الله مُوتُوا ثُمَّ أَحْيَاهُمْ إِنَّ الله لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ[بقره/243] آيا از [حال] كسانى كه از بيم مرگ از خانه‌هاى خود خارج شدند و هزاران تن بودند، خبر نيافتى؟ پس خداوند به آنان گفت: تن به مرگ بسپاريد، آن‌گاه آنان را زنده ساخت، آرى خداوند نسبت به مردم صاحب بخشش است، ولى بيشتر مردم سپاس‌گزارى نمى‌كنند.» ✅ امام صادق(علیه‌السلام) فرمودند: «این کسانی که زنده شدند، هفتاد هزار خانواده از اهالی یکی از شهرهای شام بودند که بر اثر طاعون نابود شدند... .» 2️⃣ قرآن کریم می‌فرماید: «وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَى لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّى نَرَى الله جَهْرَةً فَأَخَذَتْكُمُ الصَّاعِقَةُ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ ثُمَّ بَعَثْنَاكُمْ مِنْ بَعْدِ مَوْتِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ[بقره/55-56] و چون گفتيد اى موسى تا خدا را آشكارا نبينيم، هرگز به تو ايمان نخواهيم آورد؛ پس در حالى كه مى‌نگريستيد صاعقه شما را فرو گرفت. سپس شما را پس از مرگ‌تان برانگيختيم، باشد كه شكرگزارى كنيد.» 3️⃣ رجعت ارمیا 👈 قرآن کریم می‌فرماید: «فَأَمَاتَهُ الله مِائَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ كَمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قَالَ بَلْ لَبِثْتَ مِائَةَ عَام [بقره/259] پس خداوند، او را (به مدت‏) صد سال ميراند. آن‌گاه او را برانگيخت‏، (و به او) گفت‏: (چقدر درنگ كردى‏؟) گفت‏: (يك روز يا پاره‏‌اى از روز را درنگ كردم‏) گفت‏: (نه‏) بلكه صد سال درنگ كردى‏... .» یعنی خداوند متعال او را بعد از صد سال زنده کرد. 4️⃣ زنده کردن مردگان توسط حضرت عیسی(علیه‌السلام) 👈 حضرت كاظم(علیه‌السلام) فرمودند: «خداوند در زمانى كه امراض فراوان شده بود و مردم به طب احتياج شديد داشتند، حضرت عيسى را فرستاد، نظير مطالب اطبا را آورد، و مردگان را زنده كرد و كور مادرزاد و پيسی را باذن خدا شفا داد ... .» 5️⃣ ماجرای گاو بنی اسرائیل و زنده شدن مرده 👈 حضرت رضا(علیه‌السلام)‏ فرمودند: «يك نفر اسرائيلى يكى از خويشانش را كشت، و گفت: قاتل او كيست؟ موسى علیه السلام دستور داد گاوى بياوريد، سرش را بريدند، و دمش را به كشته زدند، فورا زنده شد و گفت: اى پيغمبر خدا پسر عمويم من‌را كشت، نه آنان كه متهم‌شان كرده‏... .» _____________________ 📚 لینک مطلب: https://btid.org/fa/news/106667 📎 📎 📎 🌱🌱🌱 🔅مدرسه تفسير و علوم قرآنی @rahighemakhtoom
🌷🌷🌷 🔰پلورالیزم و قرآن (6) 📌دیدگاه قرآن کریم درباره نظریه «پلورالیزم » (تکثرگرایی دینی ) چیست ؟ ⏪۴ـ ادله نقلی استاد شهید در تأیید مدعای خویش و ردّ تعدد ادیان در مواضع مختلف به آیات الهی تمسک کرده‏اند که برخی از آن‏ها ذکر شد. در این جا به آیات دیگر اشاره می‏کنیم: "وَمَن یَبْتَغِ غَیْرَ الاْءِسْلَـمِ دِینًا فَلَن یُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِی الْأَخِرَةِ مِنَ الْخَـسِرِینَ؛ (آل‏عمران، ۸۵) هر کس غیر از اسلام دین بجوید، هرگز از او پذیرفته نشود و او در جهان دیگر از جمله زیانکاران خواهد بود". آیه دیگر که خطاب به اهل کتاب است که اگر آنان اسلام آورند در هدایت و صراط مستقیم هستند. "فَإِنْ أَسْلَمُواْ فَقَدِ اهْتَدَواْ" (آل‏عمران، ۲۰). خداوند "اسلام" را دین حقیقی در نزد خود توصیف می‏کند: "إِنَّ الدِّینَ عِندَ اللَّهِ الاْءِسْلَـمُ" (آل‏عمران، ۱۹). "وَ لَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا وَ إِبْرَ هِیمَ وَ جَعَلْنَا فِی ذُرِّیَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَ الْکِتَـبَ فَمِنْهُم مُّهْتَدٍ وَ کَثِیرٌ مِّنْهُمْ فَـسِقُونَ * ثُمَّ قَفَّیْنَا عَلَی ءَاثَـرِهِم بِرُسُلِنَا؛ (حدید، ۲۶و۲۷) یعنی ما قبلاً نوح و ابراهیم را فرستادیم و در نسل این دو "پیامبری" و کتاب قرار داده‏ایم، بعضی از اینها هدایت شده و بیشترشان فاسق بودند، سپس ما پیغمبران خود را یک یک پشت سر یکدیگر قرار دادیم". استاد شهید از این آیه چنین نتیجه‏گیری می‏کند: "کلمه فَفّینا مصدرش تقفیه و از ماده فقا است، قفا پشت گردن را می‏گویند. وقتی که افرادی ردیف و پشت گردن دیگری بایستند، مثل یک صف نظامی، چهره هر یک از آن‏ها به پشت گردن دیگری است... جمله "ثم قفیّنا علی ءاثرهم" متضمن این نکته است که هر پیغمبر بعدی از همان راه رفته است که پیغمبران قبلی رفته‏اند؛ یعنی کسی خیال نکند پیغمبران راههای مختلف دارند؛ راه یکی بوده، از نوح تا خاتم‏الانبیاء راه یکی است... "آثار" جمع "اثر" است و اثر یعنی جای پا، پیغمبران هر کدام آمدند پا جای پای دیگران گذاشتند... راه انبیا یک راه بیشتر نیست." ادامه دارد... ======== 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🌷🌷🌷 🔰پلورالیزم و قرآن (7) 📌دیدگاه قرآن کریم درباره نظریه «پلورالیزم » (تکثرگرایی دینی ) چیست ؟ 🔰نقد ادله پلورالیستیکی در این بخش از نوشتار، به تحلیل و نقد علامه شهید از شبهات طرفداران پلورالیسم می‏پردازیم. ⏪1- تمسک به آیات الهی بعضی روشنفکران اسلامی برای توجیه نظریه پلورالیسم خواستند به اصطلاح برای مدعای خود دلیل قرآنی بیاورند و یا آیاتی را که خط بطلان بر پلورالیسم می‏کشد توجیه نمایند۱۵ که در اینجا به دو آیه اشاره می‏شود: الف: "إِنَّ الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَالَّذِینَ هَادُواْ وَالصَّـبِـ?ونَ وَالنَّصَـرَی مَنْ ءَامَنَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْأَخِرِ وَعَمِلَ صَــلِحًا فَلاَ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلاَ هُمْ یَحْزَنُونَ؛ (مائده، ۶۹) یعنی آنان که ایمان آورده‏اند (مسلمانها) و یهودیان و صابئین و نصرانی‏ها، همه کسانی که ایمان به خدا و روز رستاخیز داشته باشند و کار شایسته به جا آورند، بی‏ترس و واهمه خواهند بود و غمگین نیز نمی‏گردند". وجه استدلال: "در این آیه برای رستگاری و ایمنی از عذاب خدا سه شرط ذکر شده است: ایمان به خدا، ایمان به رستاخیز و عمل نیک، قید دیگری [مثل اسلام] نشده است."۱۶ 🔹در پاسخ به استدلال به آیه فوق باید گفت که بین حق بودن یک دین و در صراط مستقیم گام برداشتن پیروان آن دین با رفع عقاب (حزن و خوف) نباید خلط کرد. آن‏چه از آیه فوق مستفاد می‏شود نه صحه گذاشتن قرآن کریم بر طریق اهل کتاب و صراط مستقیم خواندن آن، بلکه دلالت بر رفع عقاب در روزقیامت از اهل کتاب و حداکثر دلالت بر اعطای ثواب و پاداش به مؤمنان اهل کتاب است که در دنیا به خاطر روشن نشدن نور اسلام بر دین خود باقی ماندند؛ با این شرط که در اعتقادات خود مثل اکثر مسیحیان و یهودیان امروزه دچار شرک نشدند و از نظر اخلاقی نیز اعمال صالح انجام دادند. 🔘شهید مطهری می‏گوید: "باید بگوییم که عدالت و نیکوکاری حتی از مردمان کافر به خدا و قیامت هم مقبول است. بنابراین کسانی که منکر خدا و قیامتند ولی خدمات بزرگ فرهنگی، بهداشتی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به بشریت تقدیم می‏دارند، دارای اجر بزرگی خواهند بود." 🔹ب: "لا اِکراهَ فِی الدّین" شاید بعضی برای اثبات عدم اجبار در گرویدن به اسلام و آزادی انتخاب ادیان دیگر به آیه فوق استناد کنند که هرگونه اجبار و اکراه را در دین نفی نموده است. مرحوم مطهری با اشاره به آیه مذکور می‏نویسد: "این آیه به این معنا نیست که دین خدا، در هر زمان متعدد است و ما حق داریم هر کدام را که بخواهیم انتخاب کنیم، چنین نیست، در هر زمانی یک دین حق وجود دارد و... در این زمان اگر کسی بخواهد به سوی خدا راهی بجوید باید از دستورات دین او راهنمایی بجوید." ادامه دارد... ======== 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🌷🌷🌷 🔰پلورالیزم و قرآن (8) 📌دیدگاه قرآن کریم درباره نظریه «پلورالیزم » (تکثرگرایی دینی ) چیست ؟ ⏪۲ـ اسلام به معنای مطلق تسلیم بعضی طرفداران تعدد ادیان برای به کرسی نشاندن مدعای خود، "اسلام" را در آیات قرآن کریم به "مطلق تسلیم" در برابر خداوند معنا و تفسیر کردند، یعنی آن‏چه خداوند حکیم از انسان خواسته است انقیاد و تسلیم در برابر او و التزام به یکی از ادیان آسمانی است. 🔹شهید مطهری در پاسخ به این اِشکال، با پذیرفتن معنای "مطلق تسلیم" برای "اسلام"، معتقد است مصداق پیدا کردن و تحقق حقیقت تسلیم در گرو تسلیم انسان است به هر آن‏چه خداوند از او خواسته است. "اگر گفته شود که مراد از اسلام، خصوص دین ما نیست بلکه منظور تسلیم خدا شدن است، پاسخ این است که البته اسلام همان تسلیم است و دین اسلام همان دین تسلیم است ولی حقیقت تسلیم در هر زمانی شکلی داشته و در این زمان شکل آن همان دین گرانمایه‏ای است که به دست حضرت خاتم‏الانبیاء ظهور یافته است و قهرا کلمه اسلام بر آن منطبق می‏گردد و بس." به دیگر سخن گوهر و ماهیت ادیان همان تسلیم محض در برابر خداوند است که با تسلیم در برابر انبیاء و گوش جان سپردن به پیامهای آنان عینیت می‏یابد. ⏪۳ـ عذاب اکثریت مردم یکی از دستاویزهای مهم طرفداران پلورالیزم ادعای لزوم عذاب اکثریت مردم در جهنم بنا بر انحصار حق به یک دین است؛ چرا که لازمه حقانیت یک دین و باطل بودن دیگر ادیان، قول به ضلالت و گمراهی اکثریت مردم است که پیروان ادیان دیگر هستند و اعمال چنین انسانهایی هر چند که دارای ابتکارات و اختراعات عظیمی باشند، به خاطر کفرشان محکوم بطلان است، امّا اگر پلورالیزم را بپذیریم و پیروان جمیع ادیان را از ره‏یافتگان و سالکان راه نجات تلقی کنیم؛ تصویری از خوش‏بینی و سعادت مطلق به اکثریت مردم را ترسیم کرده‏ایم که مطابق با حکمت و هدایت و خیرخواهی خداوند است. اشکال فوق را بیشتر جان هیک فیلسوف معاصر طرح و تقویت نموده است. بعضی معاصران نیز آن را در مقالات خود دنبال کردند. البته اصل این اشکال چهار دهه پیش در جزوه‏ای چنین تقریر شد: "اگر پیروان هر یک از مذاهب این طور فکر کنند که فقط خودشان رستگارند، چنین طرز تفکری با روح عدالت خداوند منطبق نخواهد بود." متفکر برجسته معاصر در کتاب گرانسنگ خود، عدل الهی، به تفصیل و مستدل رفع شبهه کرده است. شبهه مذکور از دو جهت قابل طرح است یکی مربوط به اعمال نیک کفار در دنیا و همچنین سرنوشت نهایی آنها در آخرت؛ دوم مربوط به اهل کتاب که متأله امّا منکر نبوت پیامبر اسلام هستند. ادامه دارد... ======== 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🌷🌷🌷 🔰پلورالیزم و قرآن (9) 📌دیدگاه قرآن کریم درباره نظریه «پلورالیزم » (تکثرگرایی دینی ) چیست ؟ 🔘اعمال نیک کفار چه بسا کفاری که اعمال زیبا مانند اختراعات عام‏المنفعه انجام می‏دهند. آیا به صرف این‏که کافرند، اعمالشان فاقد ارزش و اثری در قیامت است؟ استاد با طرح شرایط اصل حسن فعلی با حسن فاعلی، معتقد است که اگر عملی از فاعل صادر شود که کننده آن نیّت خیر و حسنی نداشته است، چنین عملی فاقد ارزش خواهد بود و فاعل آن نیز سزاوار ستایش نیست؛ امّا اگر نیّت فاعل خیر و صلاح و خدمت به خدا و یا حداقل به مردم باشد، عملش دارای ارزش خواهد بود و نمی‏توان به صرف این‏که فاعل آن کافر است، عمل او را نستود. چه آن عمل کوچک باشد و چه عمل بزرگ مانند اختراعات دانشمندان کافر. امّا این‏که چگونه اعمال نیکوی کفار در قیامت به درد آن‏ها خواهد خورد؟ "اعمال خیر افرادی که به خدا و قیامت ایمان ندارند و احیانا برای خدا شریک قائل‏اند، موجب تخفیف و احیانا رفع عذاب آن‏ها خواهد بود." "هرگاه عملی به منظور احسان و خدمت به خلق و به خاطر انسانیت انجام گیرد، در ردیف عملی که انگیزه‏اش فقط برای خود است، نیست. البته خداوند چنین کسانی را بی‏اجر نمی‏گذارد." متفکر شهید در تعبیری جالب و تا اندازه‏ای اختصاصی می‏گوید اعمال کفاری که به انگیزه خدمت و احسان باشد، روایتگر وجود نور معرفت خداوند در ضمیر آنهاست. 🔘سرنوشت کفار در قیامت اشکال مهم مدعیان تعدد ادیان، متوجه عذاب کفار در قیامت بود. در پاسخ به این اشکال، استاد معتقد است اکثریت مردم روی زمین که به دین اسلام نگرویده‏اند، به خاطر جهل و عدم اتمام حجّت است؛ یعنی نور اسلام بر آن‏ها اصلاً نتابیده است؛ نه این‏که تابیده و آن‏ها از آن روی برگردانده‏اند. لذا عقابی متوجه آن‏ها نیست. 🔹شهید مطهری در تأیید مدعای خویش با استناد به آیه شریفه "وَ ما کُنّا مُعَذَّبینَ حَتّی نَبْعَث رسُولاً". (اسراء، ۱۵) می‏نویسد: "محال است که خدای حکیم کسی را که حجت بر او تمام نشده است، عذاب کند." 🔘اهل کتاب امّا اعمال صالح و نیکوی اهل کتاب که معتقد به خداوندند مورد قبول درگاه الهی می‏تواند باشد به شرط این‏که آفت تحریف و شرک در اندیشه آنان راه نیافته باشد، و در این صورت می‏توانند به بهشت نیز داخل گردند. "افرادی که به خدا و آخرت ایمان دارند و اعمالی با انگیزه تقرب به خدا انجام می‏دهند و در کار خود خلوص نیت دارند، عمل آن‏ها مقبول درگاه الهی است و استحقاق پاداش و بهشت می‏یابند اعم از آن‏که مسلمان باشند یا غیر مسلمان." البته پیش از شهید مطهری حکما و عرفای بزرگی مانند بوعلی‏سینا و صدرالمتألهین قایل به نجات اکثریت مردم و نیل آنان به سعادت در قیامت بودند. به دیگر سخن ما نباید مردم را در دو دایره "مسلمان" و "کافر" جمع کنیم؛ بلکه باید دایره سومی نیز ترسیم کنیم که انسانهایی با عنوان "قاصران" "جاهلان" و "مرجوّ عنداللّه‏" در آن قرار می‏گیرند که اعضاء آن به مراتب بیشتر از اعضای دو دایره پیشین است. از رحمت آمدند و به رحمت روند خلقاین است سرّ عشق که حیران کند عقول خلقان همه به فطرت توحید زاده‏انداین شرک عارضی بود و عارضی یزول گوید خرد که سر حقیقت نهفته داربا عشق پرده در، چه کند عقل بوالفضول؟ حاصل این‏که مدعیان پلورالیزم که عذاب اکثریت مردم را دستاویز مدّعای خود قرار داده بودند، خلع سلاح شدند؛ چرا که برای رهایی از اشکال فوق، لازم نیست که ما ملتزم به صراط مستقیم و حقانیت ادیا ن بگردیم بلکه کافی است به آیات الهی و احادیث معصومین خودمان عنایت داشته باشیم که چگونه این سرچشمه‏های زلال معرفت دینی اشکال مذکور را چهارده قرن پیش حل نمودند. شرح مجموعه گل مرغ سحر داند و بسکه نه هر کو ورقی خواند، معانی دانست 📚(به نقل از مجله وارش / سال دوم / شماره اول / مقاله آقای جعفر محقق) 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🌷🌷🌷 📌دستورات قرآنی، در زمینه «خدمت به مردم» را بیان کنید و پیامدهای مثبت دنیایی و آخرتی آن را توضیح دهید؟ با توجه به مفهوم «نهضت خدمت رسانی» و خدمت به مردم، که عام بوده و هم خدمت رسانی از جانب مسئولان و کارگزاران حکومتی را شامل شده و هم خدمت رسانی اقشار مردم نسبت به یکدیگر را، چند مطلب قابل ذکر است: 🔘۱. «خدمت»، تنها در حوزه خدمات اقتصادی، صنعتی و یا خدمات اجتماعی به مردم، خلاصه نمی شود، بلکه این واژه، خدمات فرهنگی، تربیتی و نظامی یا انتظامی و حتی خدمات قضائی را نیز شامل می گردد. بنابر این، می توان گفت: قرآن کریم، بزرگ ترین خدمت را همان خدمت فرهنگی انبیاء الهی به مردم می شمارد، پیامبرانی که هر یک در راه هدایت مردم به سوی حق از هیچ چیز دریغ نکرده و تمامی آزارها را تحمل نموده و تا پای جان، برای «اقامه دین» الهی ایستادند. بزرگ ترین خدمت آنان، همان «تزکیه و تعلیم» انسان ها و هدایت آنان از تاریکی جهان و کفر به سوی نور بوده، خداوند می فرماید: «او کسی است که در میان جمعیت درس نخوانده رسولی از خودشان بر انگیخت که آیاتش را بر آن ها می خواند و آن ها را تزکیه کرده و به آنان کتاب ]قرآن[ و حکمت می آموزد، هر چند پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند.» (جمعه، ۲) در همین راستا، یکی دیگر از خدمات سیاسی، فرهنگی آنان، آزادی انسان ها، از بند اسارت بوده; می فرماید: «ویَضَعُ عَنهُم اِصرَهُم والاَغلالَ الَّتی کانَت عَلَیهِم; (اعراف، ۱۵۷) و بارهای سنگین و زنجیرهایی را که به آن ها بود ]از دوش و گردن شان[ بر می دارد.» 🔘۲. افزون بر مطلب فوق، در مورد «خدمت به مردم» در قرآن کریم، به چند دسته از آیات می توان اشاره کرد: ▫️الف) آیه تعاون; می فرماید: «وتَعاونوا عَلَی البِرِّ والتَّقوی ولا تَعاونوا عَلَی الاِثمِ والعُدوانِ; (مائده، ۲) ]و همواره[ در راه نیکی و پرهیزکاری با هم تعاون کنید و ]هرگز[ در راه گناه و تعدّی، هم کار یک دیگر نباشید.» روشن است که خدمت به مردم، نوعی تعاون و هم کاری با آنان در رفع مشکلات آن ها است. ▫️ب) آیه احسان; می فرماید: «واَحسِنوا اِنَّ اللّهَ یُحِبُّ المُحسِنین; (بقره، ۱۹۵) و نیکی کنید که خداوند، نیکوکاران را دوست دارد.» ]ملاحظه کنید: (اسراء، ۷); (یونس، ۲۶); (قصص، ۷۷)[ روشن است که خدمت کردن به مردم، یکی از مصادیق «نیکی کردن به آنها است» ▫️ج) آیه انفاق; خداوند، در آیات بسیاری سفارش به این امر می فرماید و یکی از اوصاف پرهیزکاران را انفاق در حال توانگری و تنگدستی معرفی کرده می فرماید: «بهشتی که وسعت آن آسمان ها و زمین است، برای پرهیزکاران آماده شده است * همان ها که در توانگری و تنگدستی، انفاق می کنند.» (آل عمران، ۱۳۳ و ۱۳۴) هر چند انفاق، دارای اقسام و درجه های مختلفی است، که یک نوع آن صدقه، زکات و خمس است، که از نوع انفاق مالی است و نوع دیگر انفاق جان و یا انفاق وقت می باشد، به هر جهت انفاق و رسیدگی به محرومان و مساکین، یکی از بزرگ ترین خدمت اجتماعی به مردم است. ]ملاحظه کنید: (بقره، ۲۶۷); (توبه، ۱۰۳); (ذاریات، ۱۹).[ ....ادامه دارد... 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🌷🌷🌷 🔰خدمت به مردم (حمایت های مومنانه) 2-در مورد «خدمت به مردم» در قرآن کریم، به چند دسته از آیات می توان اشاره کرد: 🔹د) آیه اطعام; قرآن کریم، یکی از عوامل مهمّ عبور از گردنه دشوار قیامت را «اطعام دادن» شمرده می فرماید: «و تو نمی دانی آن گردنه چیست! آزاد کردن برده ای * یا غذا دادن در روز گرسنگی * یتیمی از خویشاوندان * یا مستمندی خاک نشین را.» (بلد، ۱۲ ـ ۱۶) و در مقابل، اطعام نکردن و عدم رسیدگی به مستمندان را یکی از عوامل رفتن به جهنم محسوب فرموده.]ملاحظه کنید: (مدثّر، ۴۲ ـ ۴۴).[ 🔹هـ) آیه قرض الحسنه; خداوند قرض الحسنه به مردم را قرض به خود قلمداد کرده و می فرماید: «مَن ذَا الَّذی یُقرِضُ اللّهَ قَرضـًا حَسَنـًا فَیُضـاعِفَهُ لَهُ اَضعافـًا کَثیرَةً; (بقره، ۲۴۹) کیست که به خدا «قرض الحسنه ای» دهد، (و از اموالی که خدا به او بخشیده، انفاق کند) تا آن را برای او، چندین برابر کند؟ 🔹و) امر به معروف و نهی از منکر; یکی دیگر از مصادیق خدمت فرهنگی تربیتی، به مردم را می توان این مورد شمرد; زیرا افزون بر جلوگیری فساد و فحشا و اعمال زشت در میان جامعه، یک نوع آرامش و امنیّت اجتماعی را، برای مردم به ارمغان می آورد; خداوند می فرماید: «کُنتُم خَیرَ اُمَّة اُخرِجَت لِلنّاسِ تَأمُرونَ بِالمَعروفِ وتَنهَونَ عَنِ المُنکَرِ وتُؤمِنونَ بِاللّهِ; (آل عمران، ۱۱۰) شما بهترین امتی هستید که برای مردم پدیدار شده اید; ]چه این که[ به کار پسندیده فرمان می دهید و از کار ناپسند باز می دارید و به خدا ایمان دارید.» که این در واقع یک وظیفه عمومی تمام اقشار جامعه می باشد و از طرفی از شئون و وظایف حکومت اسلامی و کارگزاران آن است، در مواردی که نیاز به شدت عمل دارد. 🔹م) آیه ایثار: خداوند در مدح انصار چنین می فرماید: «آنان کسانی را که به سوی شان هجرت کنند درست دارند و دل خود نیازی به آن چه که مهاجرین داده شده احساس نمی کنند و آن ها را بر خود مقدم می دارند هر چند خودشان بسیار نیازمند باشند.(حشر،۹) ....ادامه دارد... 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🌷🌷🌷 🔰خدمت به مردم (حمایت های مومنانه) ⏺خدمات مادی پیامبران 🔳۳. در قرآن مجید، آیاتی بیانگر این معنا است که برخی از انبیاء(علیهم السلام)، افزون بر وظیفه تبلیغی و خدمت هدایتگری مردم، خدمات دیگری نیز داشته اند، که بخشی از آن عبارت است: ▪️الف) زره سازی حضرت داوود(علیه السلام); می فرماید: «وعَلَّمنـاهُ صَنعَةَ لَبوس لَکُم لِتُحصِنَکُم مِن بَأسِکُم فَهَل اَنتُم شاکِرون; (انبیاء، ۸۰) و ساختن زره را به خاطر شما به او تعلیم دادیم، تا شما را در چنگ هایتان حفظ کند، آیا شکر گزار (این نعمت های خدا) هستید؟» ▪️ب) خزانه داری حضرت یوسف(علیه السلام); می فرماید: «(یوسف) گفت: «مرا سرپرست خزاین سرزمین (مصر) قرار ده، که نگهدارنده و آگاهم.» و این گونه ما به یوسف در سرزمین (مصر) قدرت دادیم.» (یوسف، ۵۵ ـ ۵۶) حضرت یوسف(علیه السلام)، در جریان کمک به مردم و مدیریت بحران اقتصادی شدیدی که کشور مصر را تحدید می کرد، به یاری مستضعفان شتافت تا از تبعیض ها بکاهد و حق مظلومان را از ظالمان بستاند و به وضع آن کشور سروسامان بخشد. ▪️ج) خدمت رسانی حضرت موسی(علیه السلام) به دختران حضرت شعیب(علیه السلام); قرآن می فرماید: «فَسَقی لَهُما ثُمَّ تَوَلّی اِلَی الظِّـلِّ; (قصص، ۲۴) موسی برای (گوسفندانِ) آن دو زن، آب کشید، سپس رو به سایه آورد.» که و به وسیله این خدمت، فصل تازه ای در زندگانی حضرت موسی(علیه السلام) گشوده شد. ▪️د) قرآن کریم، یکی از اهداف مهم نهضت انبیاء را برقراری و بسط عدالت اجتماعی در میان مردم ذکر کرده ]حدید،۲۵[ و یکی از وظایف آنان را رفع اختلاف و قضاوت و داوری بین مردم، بیان می دارد; می فرماید: «خداوند، پیامبران را برانگیخت، تا مردم را بشارت و بیم دهند و کتاب آسمانی، که به سوی حق دعوت می کرد را، با آنان نازل نمود تا در میان مردم، در آن چه اختلاف داشتند داوری کند.» (بقره، ۲۱۳) و یکی از دستورهایش به حضرت داوود این است: «ای داوود! ما تو را خلیفه ]و نماینده خود[ در زمین قرار دادیم، پس در میان مردم به حق داوری کن.» (ص،۲۶) بنابر این، یکی از راه های خدمت رسانی به مردم، خدمت قضائی است. هـ ) در قرآن، از خدمات «ذوالقرنین» نیز سخن به میان آمده ـ هر چند او از انبیاء الهی نیست ـ در بخشی از آیات به ظلم ستیزی او اشاره شد و در بخش دیگر به بیان سدسازی او در برابر هجوم قوم یأجوج و مأجوج می پردازد و می فرماید: «(ذوالقرنین گفت:) قطعات بزرگ آهن را برای من بیاورید (و آن ها را به روی هم چیند) تا کاملاً میان دو کوه را پوشانید، سپس، گفت: (آتش در اطراف آن بیافروزید و) در آتش بدمید. (آنها دمیدند) تا قطعات آهن را سرخ و گداخته کرد، گفت (اکنون) مس ذوب شده برای من بیاورید تا به روی آن بریزم.» (کهف، ۹۶) ....ادامه دارد... 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🌷🌷🌷 🔰خدمت به مردم (حمایت های مومنانه) ⏪۴. در آیاتی از قرآن کریم، خداوند انسان ها را تشویق به کار و تلاش فرموده است و بدیهی است که خدمت به مردم در ضمن کار و تلاش است; می فرماید: «او کسی است که دریا را مسخّر (شما) ساخت تا از آن، گوشت تازه بخورید و زیوری برای پوشیدن (مانند مروارید) از آن استخراج کنید و کشتی ها را می بینی که سینه دریا را می شکافند تا شما (به تجارت پردازید و) از فضل خدا بهره گیرید، شاید شکر نعمت های او را به جای آورید. (نحل، ۱۴)۷ قرآن کریم، تلاش برای معاش و خدمت به مردم را همردیف جهاد در راه خدا بیان می کند; می فرماید: «گروهی دیگر برای به دست آوردن فضل الهی (و کسب روزی و خدمت به مردم) به سفر می روند و گروهی دیگر در راه خدا جهاد می کنند...» (مزمل، ۲۰) و این اهمیت اسلام به این موضوع را نشان می دهد. 🔹در سیره انبیاء و اولیاء خداوند، می خوانیم که آنان با کار و تلاش خویش و ارائه خدمتی به مردم، ارتزاق می کردند; مثلاً در حدیثی از امام علی(علیه السلام) می خوانیم که: «حضرت داوود(علیه السلام) با دست خویش، از برگ خرما بوریا می بافت و به همنشینانش می گفت: کدام یک از شما برای فروش آن، مرا یاری می کند؟ و آن گاه، از بهای آن، قرص نان جو می خورد.» و یا حضرت ادریس(علیه السلام) و یا لقمان دو زندگی می کردند. 🔹افزون بر این، در روایات اهل بیت(علیهم السلام) سفارش اکیدی نسبت به بجاآوردن درخواست برادران ایمانی شده، به طوری که یکی از مهم ترین حقوق برادری، در پی حوایج و خدمت به مردم شمرده شده است. که پرداختن به آن خارج از این پاسخ نامه می باشد. فقط به روایتی از «جمیل» بسنده می کنیم که از امام صادق(علیه السلام) نقل می کند: «مؤمنان خدمت کار یکدیگرند، (جمیل گوید:) عرض کردم: چگونه خدمتکار یکدیگرند؟ فرمود: به یکدیگر سود می رسانند.» ....ادامه دارد... 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🌷🌷🌷 🔰خدمت به مردم (حمایت های مومنانه) ⏪۵. پیامدهای دنیوی و اخروی خدمت به مردم: از آن جا که زندگی بشر، به طور اجتماعی است و با توجه به مختلف بودن استعداد و توان و ذوق هر فرد اجتماع در زمینه های مختلف، ناگزیر از تعامل صحیح افراد یک جامعه با هم هستیم و این همان در خدمت یک دیگر بودن و تعاون داشتن در زمینه های مختلف را می طلبد. قرآن کریم در این مورد می فرماید: «نَحنُ قَسَمنا بَینَهُم مَعیشَتَهُم فِی الحَیوةِ الدُّنیا ورَفَعنا بَعضَهُم فَوقَ بَعض دَرَجـات لِیَتَّخِذَ بَعضُهُم بَعضـًا سُخریـًّا; (زخرف، ۳۲)، معیشت آن ها را در زندگی دنیا، در میان آن ها تقسیم کردیم و بعضی را بر بعضی برتری دادیم تا یکدیگر را مسخّر کرده (و با هم تعاون و خدمت نمایند).» ▫️در مورد پیامدهای دنیوی خدمت رسانی به مردم، می توان گفت: از برخی آیات قرآن کریم چنین استفاده می شود که خداوند برای مردم آرامش، امنیت، رفاه را در این دنیا می خواهد، تا در سایه آن ها به عبادت و بندگی خداوند بپردازد و از همین روست که آسمان ها و زمین را مسخّر انسان قرار می دهد. ▫️خدمات مالی به انسان ها، کمترین پیامدش در این دنیا، رفع نیاز مندی مستمندان و درماندگان است، افزون بر این که یک حالت قرب معنوی را در همین دنیا، برای خادمین آن به دنبال دارد. و همچنین است در مورد خدمات فرهنگی که سعادت دنیوی را به همراه داشته و یک نوع آرامش روحی و روانی به انسان ها عطاء می کند. ▫️پیامدهای اخروی آن، با توجه به آیات و روایات، بهشت جاویدان است (البته اگر برای خدا باشد) و تمام ثواب های مطرح شده برای انفاق و قرض الحسنة و صدقه و جهاد در راه نجات مستضعفان و... را می توان به عنوان پیامدهای اخروی بیان داشت. 🔘در روایتی از رسول اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) آمده است: «هر مسلمانی که گروهی از مسلمانان را خدمت کند، خداوند به تعداد آنان در بهشت به او خدمتکار دهد.» 📝خلاصه: از منظر آیات و احادیث اهل بیت(علیهم السلام) دسته ای دلالت بر تشویق و ترغیب مردم به کار و تلاش و خدمت گزاری می کند، حتی اگر ارائه آن خدمت برای گذران زندگی باشد، به طوری که پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) دست سعد انصاری را ـ که در اثر ریسمان و بیل رشته رشته شده بود ـ می بوسند. برخی از روایات، بیان گر پاداش های اخرویِ خدمت گزاری است که به آن اشاره شد. بعضی دیگر از احادیث، به پاره ای از راه های خدمت گزاری اشاره دارد، مثلاً امام علی(علیه السلام) در بیان وضع زندگی مردم، در روزگار پیشوایی خودشان می فرمایند: «در کوفه کسی نمانده جز آن که از نعمت برخوردار بوده و زندگی آسوده ای دارد; فرومایه ترین مردم، نان گندم می خورد، زیر سایبانی مَسکن دارد و از آب گوارای فرات می نوشد. و در نامه مشهورشان به مالک اشتر، آن گاه که وی را به گارگزاری مصر می گمارند; می فرماید: «باید بیش از آن که به گردآوری خراج (و مالیات) بیندیشی، در اندیشه عمران و آبادسازی زمین باشی; زیرا خراج گرد نیاید مگر به آبادانی و روایات فراوانی که حکایت از برآوردن نیاز مردم و محتاجان دارد; امام علی(علیه السلام) در نامه ای به یکی از کارگزاران خویش چنین آورده اند: «پس از دل و جان با مردم انصاف ورزید و برای برآوردن نیازهایشان شکیبا باشید، که همانا شما خزانه دارانِ مردم، وکیلان أمت و سفیران پیشوایان هستید و... .» و . . . ▫️آن چه بیان شد ، بخشی از ویژگی های جامعه اسلامی و کارگزاران آن است . در جامعه ایدآل اسلامی همه این ویژگی ها تحقق می یابد و آن در زمان ظهور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است ، که قرآن کریم وعده تحقق چنین روزی را داده است .(نور ،۵۵; توبه ،۳۲; صف ، ۸) 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
مداری محوری گرایی 🌷🌷🌷 🔰مولفه ها و ویژگی های قرآنی جامعه آرمانی و سالم چیست؟! جامعه ایده آل قرآنی به گونه ای کامل در زمان ظهور حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) تحقق می یابد و آرزوی دیرینه بشریت جامعه عمل می پوشد. برخی از مؤلّفه ها و ویژگی های جامعه آرمانی از دیدگاه قرآن: ⏪۱. حق مداری; اولین مؤلفه جامعه دینی، پیروی از حق در فکر و عمل است. در حوزه فکری، حاکمیت عقل و اندیشه و تبعیت از حق و حق مداری را توصیه و ترغیب می کند و کسانی که از این نعمت خدائی استفاده نمی کنند را مذمت می نماید و می فرماید «أَفَلاَ تَعْقِلُونَ ;(بقره،۴۴) چرا تعقل نمی کنید.» در حوزه عملی نیز توصیه به حق محوری می نماید و می فرماید حق مدار باشید گرچه به ضرر خودتان یا بستگان تان باشد. «یَـأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ کُونُواْ قَوَّامِینَ بِالْقِسْطِ شُهَدَآءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَی أَنفُسِکُمْ أَوِ الْوَالِدَیْنِ وَالاْقْرَبِین;(نساء،۱۳۵) ای کسانی که ایمان آورده اید به عدالت قیام و عمل کنید و برای خدا شهادت دهید گرچه به زیان شما یا نزدیکانتان باشد.» جامعه دینی پیرو حق است گرچه اکثریت با آن سرناسازگاری داشته باشند. ⏪۲. عدالت محوری دومین شاخصه جامعه مطلوب، عدالت محوری است که هدف اجتماعی بعثت پیامبران نیز همین اقامه قسط و عدل بوده است از این رو تحقق بخشیدن به این هدف محوری باید در سرلوحه جامعه ایده آل قرآنی قرار بگیرد. «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَ أَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَ الْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْط;(حدید،۲۵) ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم و با آن کتاب و میزان نازل کردیم تا مردم به عدالت قیام کنند.» رعایت عدالت اجتماعی در عرصه اقتصاد، حقوق و... و رعایت عدالت در منابع و منافع از شاخصه های جامعه ایده آل قرآنی است. ⏪۳. قانون گرایی; جامعه ایده آل قرآنی، قانون گراست و از هرج و مرج پرهیز دارد. امّا تنها قانون الهی را می پذیرد و وحی و تعالیم انبیا را منبع قانون گذاری در جامعه می داند و خود را پای بند آن می داند. «اسلام چون دامنه حیات انسانی را منحصر به همین زندگی دنیا ندانسته و حیات واقعی را حیات آخرت می داند قانون را بر این اساس و بر اساس توحید وضع کرده است و در مرحله قانون گذاری، تنها به تعدیل اراده ها در اعمال و افعال مردم بسنده نکرده بلکه آن را با یک سلسله وظایف عبادی و معارف حقه و اخلاق فاضله تکمیل کرده است. بر خلاف تمدن امروز که قانون را بر اساس بهره مندی از لذائذ مادی وضع می کند.۱ ⏪۴. حکومت دینی; یکی دیگر از مؤلفه های جامعه ایده آل قرآنی، برپایی حکومت دینی است که بدون شکل گیری آن، احکام و اهداف دین محقق نخواهد شد. حکومت دینی در سایه زمامدار دینی میسر است و تفسیرهای ناصواب از حکومت دینی منهای زمامدار دینی در حقیقت، رد و طرح اصل حکومت دینی است. قرآن مجید می فرماید: «إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ ءَامَنُواْ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَوةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَوةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ ;(مائده،۵۵) سرپرست و رهبر شما تنها خداست و پیامبر او و مؤمنانی که نماز به پا می دارند و در حال رکوع زکات می پردازند.» روشن است که منظور از ولی در آیه فوق به معنای سرپرستی و تصرف و رهبری مادی و معنوی است.۲ این ها نگاهی گذرا به شاخصه ها و ویژگی های کلی جامعه ایده آل از منظر قرآن بود شاخصه های دیگری نیز وجود دارد که از حوصله یک پاسخ مختصر خارج است.۳ ____________________________________________ ۱. المیزان، علامه طباطبایی رحمه‏الله، ج ۴، ص ۱۲ـ۱۱۱. ۲. تفسیر نمونه، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران، ج ۴، ص ۴۲۴، دارالکتب الاسلامیة. ۳. برای کسب آگاهی بیشتر ر.ک: جامعه برین، میر مدرس / حکومت در قرآن، احمد بهشتی، ص ۷۹ـ۹۱، دفتر نشر پیام، قم. 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🌷🌷🌷 🔰تبیین نقطه محوری روابط اجتماعی انسان ها در قرآن 1 ▫️از امتیازات بزرگ اسلام ، توجّه شدیدی است که به موضوع عدالت دارد ، تا آن جا که عدل ، یکی از پایه های مهّم اسلام به شمار می آید . اسلام ، برای ایجاد جامعه ای سالم که در آن ، برادری و برابری ، مهر و محبت ، صفا ، و صمیمیت ، عشق و دوستی حاکم باشد ، از همه پیروان خود خواسته که در تمام مراحل زندگی ، عدالت را رعایت کنند ، و هرگز از مسیر عدل خارج نشوند . ▫️در سوره نساء می خوانیم: «یَـأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ کُونُواْ قَوَّامِینَ بِالْقِسْطِ شُهَدَآءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَی أَنفُسِکُمْ أَوِ الْوَالِدَیْنِ وَالاْقْرَبِین;(نساء ،۱۳۵) ای مؤمنین ! نگه دار عدالت باشید و برای خدا ]موافق حکم خدا [گواهی دهید ، هر چند بر ضرر خود یا پدر و مادر و خویشان شما باشد .» اسلام برای تأمین عدالت اجتماعی ، هر نوع تبعیض و محرومیت را منع کرده ، و همه مؤمنان را برادر هم دیگر می داند: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ;(حجرات ،۱۰) همانا مؤمنین با هم دیگر برادرند . ▫️ اسلام ، به این مطلب عنایت فراوانی دارد که روابط اجتماعی ، براساس عدل باشد; از این رو ، حقوقی برای همه افراد وضع کرده است که حق خدا ، پدر و مادر ، فرزند ، همسر ، همسایه ، یتیم ، فقیر و جامعه را شامل می شود . 🔘امام سجّاد(علیه السلام) در رساله حقوق ، برای هر فردی ، پنجاه حق مشخّص ، کرده اند . بدیهی است اگر مسلمانان به این حقوق عمل می کردند ، رفاه و آسایش ، صفا و صمیمیت در جامعه برقرار می شد ، و زندگی برای انسان ، بسیار شیرین و لذّت بخش می گشت . ▫️ اسلام ، همه افراد را در برابر قانون ، مساوی می داند ، و هرگز فرقی بین ثروتمند و فقیر ، شهری و روستایی ، زن و مرد ، نمی گذارد . از دیدگاه اسلام ، همه انسان ها از یک پدر و مادرند: «یَـأَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُم مِّن ذَکَر وَ أُنثَی;(حجرات ،۱۳) ای مردم ! ما همه شما را از مرد و زنی آفریدیم .» 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom 👇🏾👇🏾👇🏾
🌷🌷🌷 🔰تبیین نقطه محوری روابط اجتماعی انسان ها در قرآن 2 ▫️اهمیّت اصل تساوی همه انسان ها در برابر قانون ، به اندازه ای است که قرآن اطاعت ، و تسلیم در برابر قانون را ، از شرایط تحقق ایمان می داند .۱ اسلام برنامه اقتصادی خود را براساس عدالت وضع کرده است و بر حاکم اسلامی واجب نموده که عدالت را در تمام زمینه های اقتصادی و با تمام وسایل ممکن گسترش دهد . و از هر نوع ظلم و تجاوز اقتصادی ، مانند ربا ، اِحتکار ، کم فروشی ، منع کرده ، با وضع قوانین جزایی ، دستور مجازات متخلفان را صادر نموده است . 🔹 قرآن مجید ، برای ایجاد عدالت اجتماعی ، به مسلمانان دستور می دهد که اگر بین دو طایفه ، اختلافی شد و جنگی درگرفت ، وظیفه دیگران است که میان آن ها ، صلح و آشتی برقرار سازند: «وَ إِن طَـآئفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ اقْتَتَلُواْ فَأَصْلِحُواْ بَیْنَهُمَا فَإِن بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَی الاُْخْرَی فَقَاتِلُواْ الَّتِی تَبْغِی حَتَّی تَفِیءَ إِلَی أَمْرِ اللَّه;(حجرات ،۹) اگر دو طایفه از اهل ایمان با هم به قتال و دشمنی برخیزند ، البته شما مؤمنان بین آن ها صلح برقرار سازید و اگر یکی از آن ها بر دیگری ظلم کرد ، با آن ظالم قتال کنید تا به فرمان خدا باز آید .» 🔹در احادیثی که از امامان معصوم(علیهم السلام) درباره حقوق مؤمنان و رابطه مردم در اجتماع آمده ، چند نمونه بیان می شود: امام صادق(علیه السلام) فرمود: «مسلمان ، برادر مسلمان است . به منزله چشم اوست .]خوبی ها و بدی هایش به او می نمایاند .[ همانند آینه او است . ]زشتی ها و زیبایی هایش را نشان می دهد . [راهنمای او است . هرگز شخص مسلمان ، به برادر خود خیانت نمی کند ، به او ستم روا نمی دارد ، در کارش نیرنگ و خدعه به کار نمی برد ، به او دروغ نمی گوید ، و عیب جویی و غیبت او را جایز نمی شمارد .»۳ هم چنین آن حضرت در حدیث دیگری فرمود: «مسلمان ، برادر مسلمان است ، به او ظلم نمی کند ، او را خوار و کوچک نمی شمرد ، به او خیانت نمی کند ، و سزاوار است بر مسلمین که سعی و کوشش کنند در هم کاری نمودن و مساعدت و یاری هم دیگر و کمک به کسانی که نیازمند هستند و عنایت و توجّه نمایند بعضی بر بعضی دیگر ، تا آن که چنان باشند که خداوند بدان امر کرده .»۴ «رُحَمَآءُ بَیْنَهُم» اشاره به آیه ۲۹ سوره فتح است که می فرماید: «محمد فرستاده خداست و یاران و همراهانش بر کافران بسیار قوّی دل و سخت و با یک دیگر بسیار مشفق و مهربانند .» 🔹باز آن حضرت در روایت دیگری امام صادق(علیه السلام) فرموده اند: «برای برادر مسلمانت دوست بدار ، آن چه را برای خودت دوست داری ، اگر به چیزی احتیاج پیدا کردی ، از او بخواه; و اگر او به چیزی احتیاج پیدا کرد ، از او مضایقه مکن . از خدمت و احسان در حق او خودداری و اظهار ملال مکن ، و او هم نسبت به تو از نیکی ها ، خودداری نکند . پشتیبان او باش که او نیز پشتیبان تو است; وقتی غایب است ، آبرویش را حفظ کن ، چون او از سفر برگردد ، به دیدنش برو . او را تجلیل کن و گرامی بدار . او از تو و تو از او هستی .»۵ ____________________________________________ ۱. نساء، آیه ۶۵. ۲. ر.ک: مبانی‏حکومت‏اسلامی، جعفرسبحانی، ص ۳۸۹. ۳. اصول کافی، شیخ کلینی، ج۲، ص ۱۶۶ و ۱۷۴. ۴. همان. ۵. همان، ص ۱۷۰. 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🔰اسلام؛ آزادی زن ؛اجتماع و خانواده و حد و مرزها ؟! از نظر اجتماعی ، زن و مرد از آزادی یکسان برخوردار هستند ، اما در محیط خانواده ، خداوند سرپرستی و اختیار زن را در مواردی به عهده همسر و مرد قرار داده است . باید توجه داشت که خانواده یک واحد کوچک اجتماعی است و همانند یک اجتماع بزرگ رهبر و سرپرست واحدی می خواهد که قرآن مرد را سرپرست و زن را معاون و مشاور او قرار داده و این تعبیر ، استبداد و اجحاف و تعدی نیست ; چون این موقعیت به دلیل وجود خصوصیاتی است که در مرد وجود دارد ; مانند: ۱ . غلبه قدرت تفکر بر نیروی عاطفه و احساسات او (به عکس زن که از عواطف بیشتری بهره مند است ) ۲ . داشتن بنیه و نیروی جسمی بیشتر که با اولی بتواند بیندیشد و با دومی از حریم خانواده خود دفاع کند . ۳ . تعهد او در برابر زن و فرزندان نسبت به پرداختن هزینه های زندگی ، مهریه و تأمین زندگی و به همین جهت در آیه می فرماید یکی از علل سرپرست بودن مرد ، تعهداتی است که در مورد انفاق مال برای خانواده دارد ; به هر حال ، این مسؤولیت ، دلیل بر برتری وجودی و شرفی مرد نیست .۱ امّا اینکه چرا در جامعه اسلامی حقوق زنان پایمال می شود ، ربطی به اسلام ندارد . اسلام تمام احکام و قوانینش بر مبنای حکمت ، عدالت و توانایی انسان است و اگر افراد این حقوق را رعایت نمی کنند ، اسلام مقصر نیست . ۱ . تفسیر نمونه ، ج ۳ ، ص ۳۶۹ـ۳۷۱ . 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🔰اگر در هیچ زمانی جامعه بدون امام نیست بعد از شهادت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف ) سرنوشت جامعه چگونه خواهد بود ؟ 🔹بعد از ظهور و شهادت امام زمان امامان علیهم‏السلام و گروهی از مؤمنان و نیز عده‏ای از منافقان و فاسقان به این جهان باز می‏گردند که به آن رجعت می‏گویند. رجعت که از عقاید اختصاصی ما شیعیان و مربوط به قبل از قیامت و زنده کردن مردگان در این دنیا است. آیات قرآن در این زمینه دو قسمند: 🔘۱ـ آیاتی که اصل رجعت در دنیا را ثابت می‏کنند، مثل آیات ۸۲ إلی ۸۵ سوره نمل که به بازگشت گروهی از بدکاران و نیکوکاران به همین دنیا در آستانه رستاخیز اشاره دارد و می‏فرماید: « و یوم نحشر مِن کل أُمّةٍ فوجا ممّن یکذّب بـ?ایـتنا فهم یوزعون؛ و [بیاد بیاور] روزی را که ما از هر امتی گروهی را از کسانی که آیات ما را تکذیب می‏کنند محشور می‏کنیم و آنها را نگه می‏داریم تا به یکدیگر ملحق شوند.» از تعبیر « مِن کلّ أُمّة فوجا» می‏فهمیم که مراد قیامت نیست؛ چون در قیامت همه محشور می‏شوند؛ نه بعضی خاص از مردم .دلیل دیگر، هماهنگی بین آیات قبل و بعد از این آیه است که همه آن آیات مربوط به دنیا است؛ پس معلوم می‏شود که این آیه نیز مربوط به دنیا است. 🔘۲ـ آیاتی که وقوع رجعت را از امت‏های پیشین نقل می‏کند؛ از جمله: ▫️الف) آیه ۲۵۹ بقره در مورد عزیر پیامبر؛ ▫️ب) آیه ۲۴۳ بقره در مورد جمعیتی که از ترس مرگ از خانه‏های خود بیرون رفتند که خداوند فرمان مرگ به آنها داد و سپس آنها را زنده کرد؛ ▫️ج) و آیات ۵۵ و ۵۶ بقره و آیه ۱۱۰ مائده و ۷۳ بقره و داستان اصحاب کهف در سوره کهف. در برخی روایات نیز حدود ۲۰۰ آیه در مورد رجعت در دنیا وارد شده است.۱ این روایات تأیید بیشتری است برای آیاتی که رجعت در دنیا را اثبات می‏کند.۲ 🔹مسأله رجعت، در ادیان سابق نیز رخ داده است، و همین امر، استبعاد بعضی از منکران رجعت را مردود می‏سازد، آیات ۵۵ و ۵۶ سوره بقره، احیای عده‏ای از بنی‏اسرائیل پس از مرگشان و همچنین آیات ۷۲ و ۷۳ و ۲۴۳ و ۲۵۹ از همین سوره و آیه ۴۹ سوره آل‏عمران، احیا و زنده شدن مردگان را در دنیا و در ادیان پیشین، بازگو می‏کند.۳ 🔹از بررسی آیات فوق و بخصوص آیه ۸۳ سوره نمل، بخوبی مسأله رجعت غیر معصوم در دنیا اثبات می‏شود؛ البته آیه ۸۳ سوره نمل فقط بر رجعت انسانهای بدکار و گنه کار دلالت دارد و رجعت بعضی از مؤمنان به واسطه اخبار فراوانی که در این زمینه وارد شده است، به دست می‏آید که به چند نمونه از روایات رجعت اشاره می‏شود. 🔹شیخ مفید رحمه‏الله در کتاب اختصاص از امام صادق علیه‏السلام نقل می‏کند که فرمود: اولین کسی که به دنیا باز می‏گردد، حسین‏بن‏علی علیهماالسلام است و رجعت عمومی نیست؛ بلکه تنها کسانی‏که در ایمان و یا در شرک، محض و خالص باشند، باز می‏گردند.۴ در همان کتاب نقل شده که حضرت امام باقر علیه‏السلام از ابوبصیر سؤال فرمود: آیا اهل عراق رجعت را انکار می‏کنند؟ ابوبصیر جواب داد: بله. امام فرمود: آیا قرآن را نخوانده‏اند که می‏فرماید: «ویوم نحشر من کلِّ أمّة فوجاً» (نمل، ۸۳)۵ 🔹در همان کتاب آمده که حضرت امام صادق علیه‏السلام فرمود: اولین کسی که به دنیا رجوع می‏کند، حسین‏بن‏علی علیهماالسلاماست، و پس از آن، زمام حکومت را به‏دست می‏گیرد... .۶ در زیارت اربعین امام حسین علیه‏السلام آمده است: «و اشهد اللّه‏ و ملائکته و انبیائه و رسله انّی بکم مؤمن و با یابکم موقن بشرایع دینی و خواتیم عملی» که فراز «بایاکم موقن»؛ یعنی به بازگشت شما یقین دارم.۷ پس بعد از شهادت امام زمان امامان علیهم‏السلام حکومت می‏کنند و با برچیده شدن بساط ظلم و ستم مردم در آسایش و آرامش زندگی خواهند کرد. 🌱🌱🌱 ۱. بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۲۲. ۲. اقتباس از تفسیر نمونه، ج ۱۵، از ص ۵۴۷ الی ۵۶۰. ۳. ر.ک: الهیات، آیت‏اللّه‏ سبحانی، ج ۴، ص ۲۹۱ - ۲۹۵، مؤسسه امام صادق / تفسیر نمونه، ج ۱۵، ص ۵۴۹، دارالکتب الاسلامیة. ۴. ر.ک: بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۳۹. ۵. ر.ک: بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۴۰، داراحیاءالتراث. ۶. همان، ص ۴۶. ۷. در بحارالانوار، ج ۵۳، باب الرجعة، ۱۶۲ روایت در زمینه رجعت از کتب گوناگون جمع‏آوری شده است. 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🔰 آثاربرقراری رابطه جنسی نامشروع بر فرد و جامعه از نظر قرآن کریم!!؟ 🔘برقراری رابطه نامشروع جنسی از نظر دین مقدس اسلام حرام است و آثار زیانبار و ویرانگری را بر فرد و اجتماع بر جای می گذارد; که به برخی از آن ها اشاره می شود: ▫️۱ . آلودگی به گناه; ارتباط نامشروع و شهوت پرستی انسان را به سوی انواع گناهان می کشاند و یکی از سرچشمه های اصلی گناه و نافرمانی خداوند محسوب می شود و انسان را کور و کر کرده و قدرت درک واقعیت ها را از او می گیرد و در چنین حالاتی زشتی ها در نظر شخص گناه کار زیبا و زیبایی ها در نظر او زشت و بی رنگ می شود . قرآن کریم در سوره حشر ، آیات ۱۶ و ۱۷ داستان عابدی از قوم بنی اسرائیل به نام «برصیصا» را نقل کرده که شاهد گویایی بر این حقیقت است که ارتباط نامشروع و شهوت پرستی سرانجام شوم و خطرناکی دارد . و شهوت پرستی آن عابد باعث شد که ابتدا به زنا آلوده شود و سپس قتل نفس (کشتن یک نفر) و بعد ارتکاب دروغ و سرانجام با حالت شرک از دنیا رفت و محصول سالها عبادت او بر باد رفت و در نزد مردم رسوا و بی آبرو شد .۱ ▫️۲ . تضعیف شخصیت اجتماعی انسان; شخصی که ارتباط نامشروع با دیگران دارد در اجتماع جایگاهی ندارد و شخصیت و احترام اجتماعی او در همه شکسته و ذلیل و خوار است; حضرت علی(علیه السلام) می فرماید: «افزون شدن شهوت شخصیت انسان را لکه دار می کند .»۲ ▫️۳ . حضرت علی(علیه السلام) می فرماید: «از پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) شنیدم که در زنا شش اثر سوء است; سه قسمت در دنیا که عبارتند از: گرفته شدن صفا و نورانیت از انسان; ۲ . قطع شدن روزی; ۳ . تسریع در نابودی ، و سه قسمت در آخرت: ۱ . غضب پروردگار; ۲ . سختی حساب; ۳ . داخل شدن در آتش جهنم و یا باقی ماندن ابدی در جهنم . . .۳ ▫️۴ . گسسته شدن پیوندهای زناشویی و خانوادگی;۴ ▫️۵ . گسترش فحشا و منکرات در جامعه;۵ و . . .۶ 🌱🌱🌱 ۱. ر.ک: اخلاق در قرآن، آیة الله مکارم شیرازی و دیگران، ج ۲۹۲ـ۲۹۳، دارالکتب الاسلامیة، تهران. ۲. غررالحکم، عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی، ص ۳۰۵، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم. ۳. مجمع البیان، مرحوم طبرسی رحمه‏الله، ج ۶، ص ۶۳۸، انتشارات ناصر خسرو، تهران. ۴. شعرا، ۱۶۶، مؤمنون، آیات ۷ـ۵. ۵. نساء، ۳ و ۲۲. ۶. ر.ک: تفسیر نمونه، آیة الله مکارم شیرازی و دیگران، ج ۱۴، ص ۴۳۵ـ۴۶۸، دارالکتب الاسلامیة؛ اخلاق در قرآن، آیة الله مصباح یزدی، ج ۲، ص ۲۳۹ـ۲۶۳، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی رحمه‏الله. 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🔅🔅🔅 🔰مدیران و جامعه (مردم)از دیدگاه قرآن ، چه ارتباط و وظایفی نسبت به هم دارند؟ 🗂اصول حاکم بر کارگزاران و زمامداران حکومت اسلامی از نظر قرآن کریم چنین است: «الَّذِینَ إِن مَّکَّنَّـهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَوةَ وَ ءَاتَوُا الزَّکَوةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنکَرِ وَ لِلَّهِ عَـقِبَةُ الْأُمُورِ؛(حج،۴۱) آنان که اگر در زمین به آنان قدرت و تمکن بدهیم، نماز به پای می‏دارند و زکات می‏دهند و مردم را به کارهای خوب امر و از کارهای زشت باز می‏دارند و سرانجام همه کارها با خداوند است.» همچنین از نظر قرآن کریم و روایات امامان معصوم علیهم‏السلام، برخی وظایف مقامات اجرایی و کارگزاران حکومت نسبت به مردم و جامعه چنین است: ۱. سعه صدر و گشادگی فکر و آمادگی پذیرش حوادث مختلف؛ امیرمؤمنان علی علیه‏السلام در این‏باره می‏فرماید: «آلة الرّیاسة سعة الصّدر؛ ابزار ریاست و مدیریت، سعه صدر و گشادگی روح و فکر و تحمل فراوان است.»۱ ۲. رعایت عدالت و عدم تبعیض در میان مردم؛ قرآن کریم در این‏باره می‏فرماید: «وَإِذَا حَکَمْتُم بَیْنَ النَّاسِ أَن تَحْکُمُوا بِالْعَدْل...؛(نساء،۵۸) و هنگامی که میان مردم داوری می‏کنید، از روی عدالت داوری کنید»؛ «یَـدَاوُدُ إِنَّا جَعَلْنَـکَ خَلِیفَةً فِی الْأَرْضِ فَاحْکُم بَیْنَ النَّاسِ بِالْحَق؛ (ص، ۲۶) ای داود، ما تو را بر روی زمین خلیفه قرار دادیم؛ پس در میان مردم به حق حکومت و داوری کن.» در حدیثی می‏خوانیم: امام امیرالمؤمنین علیه‏السلام به عمر بن خطّاب فرمود: «سه چیز است اگر به خوبی حفظ و عمل کنی تو را از امور دیگر بی نیاز می‏کند و اگر ترک نمایی چیزی غیر از آن تو را سود نمی‏دهد. عمر عرض کرد: آن‏ها چیست ای ابوالحسن؟! فرمود: اجرای حدود الهی نسبت به افراد دور و نزدیک و حکم بر طبق کتاب خدا در خشنودی و غضب و تقسیم با عدالت در میان سیاه و سفید. عمر عرض کرد: به راستی مختصر گفتی و حق مطلب را ادا کردی!»۲ ۳. توجه به پاداش نیکوکاران و گذشت و اغماض نسبت به گنهکارانی که به بازگشت و توبه آن‏ها امید است. امام صادق علیه‏السلام در این‏باره می‏فرماید: «سه کار است که بر حاکم اسلامی لازم است، در مورد عوام و خواص انجام دهد: نیکوکاران را پاداش نیک دهد تا برای انجام دادن نیکی‏ها تشویق شوند و زشتی گنهکاران را پرده پوشی کند تا از گناه خود توبه کنند و از گمراهی خویش بازگردند و همه را زیر چتر احسان و انصاف جمع کند.»۳ ۴. منافع مردم و خویش را یکسان دیدن؛ از جمله دستورهایی که امیرالمؤمنین علی علیه‏السلام به محمد بن ابی بکر ـ هنگامی که او را به زمامداری مصر برگزید ـ چنین بود: «برای عموم مردم چیزی را دوست بدار که برای خود و خانواده خود دوست می‏داری و برای آن‏ها چیزی را ناخوش دار که برای خود و خانواده خودناخوش داری؛ چرا که این کار منطق تو را قوی‏تر می‏کند و مردم را به صلاح و اصلاح نزدیک‏تر می‏سازد.»۴ ۵. پیوند عاطفی با مردم؛ طبق آنچه از روایات استفاده می‏شود بین مسئول اجرایی و مردم، باید رابطه عاطفی نیرومند ـ آن گونه که میان پدر و فرزند است ـ بر قرار باشد. امام موسی بن جعفر علیه‏السلام می‏فرماید: «سلطان عادل به منزله پدر مهربان است؛ پس دوست بدارید برای او آنچه را برای خود دوست می‏دارید و ناخوش دارید برای او آنچه را برای خود ناخوش می‏دارید.»۵ 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🔅🔅🔅 🔰مدیران و جامعه (مردم)از دیدگاه قرآن ، چه ارتباط و وظایفی نسبت به هم دارند؟(ادامه پاسخ) ۶. دوری از بخل، جهل، نادانی، جفا و ستم؛ ۷. دوری از سازشکاری و هماهنگی با اهل باطل؛ ۸. به مقام و منصب خویش به چشم امانت نگریستن؛ ۹. پرهیز از تجمل گرایی و ساده زیستی؛ ۱۰. تلاش در جهت تعلیم و تربیت مردم؛ ۱۱. پرهیز از به همکاری طلبیدن گمراهان؛ «وَ مَا کُنتُ مُتَّخِذَ الْمُضِلِّینَ عَضُدًا؛(کهف،۵۱) من هرگز گمراهان را دستیار خود قرار نمی‏دهم.» ۱۲. پرهیز از همکاری با سفیهان و بی خردان؛ «وَلاَ تُؤْتُوا السُّفَهَآءَ أَمْوَ لَکُمُ الَّتِی جَعَلَ اللَّهُ لَکُمْ قِیَـمًا؛(نساء،۵) اموال خود را که خداوند وسیله قوام زندگی شما قرار داده به دست سفیهان نسپرید.» ۱۳. پرهیز از پیروی هوای نفس؛ «فَلاَ تَتَّبِعُوا الْهَوَی أَن تَعْدِلُوا؛(نساء،۱۳۵) از هوا و هوس پیروی نکنید؛ مبادا از حق منحرف شوید.»؛ ۱۴پرهیز از همکاری با اسراف‏کاران؛ (شعرا،۱۵۱) «فرمان مسرفان را اطاعت نکنید.» و... 💠وظیفه امت نسبت به حکومت در نظام اسلامی آن است که به آن کمک نموده، در تأیید و تقویت آن کوشش نمایند. امیرالمؤمنین علی علیه‏السلامفرمود: «بر امام واجب است طبق قوانین الهی حکم کند؛ او مانند یک امین، امانت دار قدرت عمومی می‏باشد. آن گاه که امام به این وظیفه عمل کرد، بر مردم واجب است به سخن او گوش کنند و از او اطاعت نمایند و چون فرمان بدهد، اجابت نمایند.»۶ 🔅🔅🔅 ۱. نهج البلاغه، کلمات قصار ۱۷۶. ۲. بحار الانوار، علامه مجلسی رحمه‏الله، ج ۷۲، ص ۳۴۹، داراحیاء لتراث العربی. ۳. همان، ج ۷۵، ص ۲۳۳. ۴. همان، ج ۷۲، ص ۲۷. ۵. وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی رحمه‏الله ج ۱۸، ص ۴۷۲، دارالتعارف للمطبوعات. ۶. کتاب الاموال، حافظ ابی عبید بن سلام بن القاسم، ص ۹ / ر.ک: پیام قرآن، آیت‏اللّه‏ مکارم شیرازی و دیگران؛ ج ۱۰، ص ۱۲۹ـ۱۳۸، دارالکتب الاسلامیة. 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
بررسی اجمالی 🔅🔅🔅 🔰آثار منکرات و ناهنجاری ها در جامعه و زندگی را از دیدگاه قرآن کریم یکی از مصادیق منکر که آیات قرآن کریم و روایات معصومان(علیهم السلام) بیش تر به آن نظر دارند، «گناه» است. گناه، منکر شرعی است که افزون بر مجازات اخروی دارای آثار در دنیا نیز می باشد به برخی از آن ها اشاره می کنیم: ⏪۱. گناه، منشأ و ریشه نقمت و بدبختی و نابسمانی های گوناگون برای جوامع انسان ها «وما اَرسَلنا فی قَریَة مِن نَبِیّ اِلاّ اَخَذنا اَهلَها بِالبَأساءِ والضَّرّاءِ لَعَلَّهُم یَضَّرَّعون ثُمَّ بَدَّلنا مَکانَ السَّیِّئَةِ الحَسَنَةَ حَتّی عَفَوا وقالوا قَد مَسَّ ءاباءَنَا الضَّرّاءُ والسَّرّاءُ فَاَخَذنـاهُم بَغتَةً وهُم لا یَشعُرون ولَو اَنَّ اَهلَ القُرَی ءامَنوا واتَّقَوا لَفَتَحنا عَلَیهِم بَرَکات مِنَ السَّماءِ والاَرضِ ولـکِن کَذَّبوا فَاَخَذناهُم بِما کانوا یَکسِبون* أَفَأَمِنَ أَهْلُ الْقُری‏ أَنْ یَأْتِیَهُمْ بَأْسُنا بَیاتاً وَ هُمْ نائِمُون‏* اَوَ اَمِنَ اَهلُ القُرَی اَن یَأتِیَهُم بَأسُنا ضُحیً وهُم یَلعَبون...(اعراف، ۹۴ـ ۱۰۲); و ما هیچ پیامبری را به هیچ قریه ای نفرستادیم مگر آن که ساکنانش را به سختی و بیماری گرفتار کردیم، باشد که تضّرع کنند. آن گاه جای بلا و محنت را به خوشی و خوبی سپردیم، تا شمارشان افزون شد و گفتند: آن پدران ما بودند با سختی و بهروزی ناگهان آنان را بی خبر فرو گرفتیم. اگر مردم قریه ها ایمان آورده و پرهیزگاری پیشه کرده بودند، برکات آسمان و زمین را به روی آن ها می گشودیم، ولی پیامبران را به دروغ گویی نسبت دادند، ما نیز به کیفر اعمالشان مجازات کردیم. آیا اهل این آبادی ها، از این ایمن هستند که عذاب ما شبانه به سراغ آن ها بیاید، در حالی که در خواب باشند؟! آیا اهل آبادی ها، از این ایمن هستند که عذاب ما به هنگام روز به سراغشان بیاید، در حالی که سرگرم بازی هستند...». ادامه دارد.... 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🔅🔅🔅 🔰آثار منکرات و ناهنجاری ها در جامعه و زندگی را از دیدگاه قرآن کریم ⏪۲. تکذیب روز قیامت از آثار گناه مستمر: «ویلٌ یَومَئذ لِلمُکَذِّبین اَلَّذینَ یُکَذِّبونَ بِیَومِ الدّین وما یُکَذِّبُ بِهِ اِلاّ کُلُّ مُعتَد اَثیم ;(مطففین،۱۰ـ۱۲); وای در آن روز بر تکذیب کنندگان، همان ها که روز جزا را انکار می کنند، تنها کسی آن را انکار می کند که متجاوز و گناه کار است.» 🔘 «اعتداء» به معنای تجاوز است و مراد در این جا، تجاوز از حدود عبودیّت است و کلمه «اثیم» به معنای کسی است که گناهان بسیار داشته باشد، به گونه ای گناهانش روی هم انباشته شده، و به کلی در شهوات غرق شده باشد و معلوم است که یگانه مانعی که انسان را از گناه باز می دارد، ایمان به رستاخیز و جزا است، و کسی که در شهوات فرو رفته و دلش گناه دوست شده باشد، حاضر نیست منع هیچ مانعی از گناه و از آن جمله مسئله قیامت را بپذیرد و نسبت به گناهان بی رغبت و متنفر شود، در نتیجه گناه زیاد، کار او را به این جا منتهی می کند که قیامت و جزا را به کلی انکار می کند، آیه شریف زیر نیز همین مسئله را خاطر نشان می سازد: «ثُمَّ کانَ عاقِبَةَ الَّذینَ أَساؤُا السُّوای‏ أَنْ کَذَّبُوا بِآیاتِ اللَّهِ وَ کانُوا بِها یَسْتَهْزِؤُن‏ ;(روم،۱۰); سپس سرانجام کسانی که اعمال بد مرتکب شدند به جایی رسید که آیات خدا را تکذیب کردند و آن را به مسخره گرفتند.» ⏪۳. گناه و ایجاد زمینه برای گناهان بعدی: «اِنَّ الَّذینَ تَوَلَّوا مِنکُم یَومَ التَقَی الجَمعانِ اِنَّمَا استَزَلَّهُمُ الشَّیطانُ بِبَعضِ ما کَسَبوا ولَقَد عَفَا اللّهُ عَنهُم اِنَّ اللّهَ غَفورٌ حَلیم ;(آل عمران،۱۵۵); آن ها که در روز رو به رو شدن دو جمعیّت با یک دیگر ]در جنگ احد[ فرار کردند، شیطان آن ها را بر اثر پاره ای از گناهانی که قبلا مرتکب شده بودند، به لغزش انداخت و خداوند آن ها را بخشید، خداوند آمرزنده و حلیم است.» 🔘این آیه که ناظر به جنگ احد است، حقیقتی را برای مسلمانان بازگو می کند و آن این که لغزش هایی که بر اثر وسوسه های شیطانی به انسان دست می دهد و او را به گناهانی می کشاند، نتیجه زمینه های نامناسب روحی است که بر اثر گناهان پیشین در انسان فراهم شده است. ادامه دارد.... 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🔅🔅🔅 🔰خداوند می‌فرمایند که: «سرنوشت هیچ قومی را تغییر نمی‌دهد مگر آنکه خود سرنوشت خود را تغییر دهند.» تزاحم ظاهری این آیه را با دستور به جهاد و دفاع از مستضعفین و حمایت از سایر ملل تحت ستم (مثل فلسطین) را توضیح می‌فرمایید؟ 📝متن آیه «لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ وَإِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ سُوءًا فَلَا مَرَدَّ لَهُ وَمَا لَهُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ وَالٍ» (الرّعد، 11) 📝ترجمه - آدمى را فرشتگانى درپى است كه به فرمان خدا از پيش رو و از پشت سرش او را نگهبانى مى كنند و به راستى كه خداوند حال و كار هيچ قوم و مردمى را دگرگون نمى‌كند مگر آن كه آنان آن چه را در درون خودشان دارند دگرگون كنند (ايمان را به كفر و سپاس گزارى را به ناسپاسى مبدّل سازند)، و آن هنگام كه خداوند براى مردمى بدى بخواهد بازگشتى براى آن نيست (هيچ كس نمى‌تواند آن را برگرداند) و جز خدا براى آنان دوستى نيست (كه بتواند كمكشان كند). 🔹الف – وقتی گفته می‌شود: «تزاحم ظاهری یک آیه را توضیح دهید»، یعنی ابتدا یک حکم قطعی صادر شده که ظاهر آیه با مثلاً با مقولۀ امر به جهاد، تزاحم دارد و این حکم مورد پذیرش قرار گرفته و اکنون توضیحش درخواست می‌شود؛ در حالی که نسبت دادن "تزاحم و یا تناقض" آیات با یکدیگر [حتی در ظاهر]، دلیل می‌خواهد. 🔹ب – حتی در ظاهر این آیه با آیات جهادی، تزاحمی وجود ندارد که لازم باشد کسی آن را توضیح دهد، بلکه دقت در کلمات، جمله و پیام آن لازم است. ●- ابتدای آیه، سخن از این است که نظام هستی و حیات بسیار معظم، پیچیده و نظام‌مند است؛ و هر امری اسباب و مراتبی دارد و برای هر کاری، فرشته‌ای مأمور است ...، پس کسی گمان نکند که خودش، علمش، قدرتش، ثروتش و یا دیگرانی از نوع خودش، او را حفظ کرده‌اند؛ بلکه خداوند متعال حفظ می‌کند و برای این کار مأمورانی از فرشتگان قرار داده است. لذا در احادیث بیان شده که هنگام فرارسیدن زمان مرگ انسان، به آنها دستور داده می‌شود که برگردید. ●- سپس متذکر می‌گردد که تقریر سرنوشت هر کسی نیز به دست خداوند متعال است و کسی به صورت مستقل از ارادۀ الهی، نمی‌تواند "سرنوشت‌سازی" کند. ●- اما، برای این مردم گمان نکنند یک جبر محضی بر آنان حاکم شده است که گریزی از آن وجود ندارد و بالتبع تمامی جنایات و ظلم‌ها را نیز متوجه او کنند، به اختیار، انتخاب و عمل انسان تصریح نمود و فرمود: «باز هم سرنوشت را او تقریر می‌کند، اما قوانینی دارد، از جمله آن که تا آدمی خودش برای تغییر سرنوشتش همت نکند، سرنوشت او متغیر نخواهد شد. ادامه در پست پایین👇🏾👇🏾👇🏾 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🔅🔅🔅 🔰چرا در آیه‌ای فرموده: «هر مصیبی به شما برسد، از عملکرد خودتان است»، در حالی که در آیات دیگری تصریح شده: «خدا با مصائب امتحان می‌کند»؟ 🌱🌱🌱 ⏺بی‌تردید شناخت واژگان، معنا و مفهوم آنها، نقش بسیار مؤثری از درک مقصود دارد و شاید بسیاری از ما، هنوز معنا، مفهوم و مصداق "امتحان = آزمایش" را درست درک نکرده‌ایم و گمان داریم که فقط برخی از حوادث یا مصائب، آزمایش هستند و یا گمان داریم که خداوند سبحان ناگهان و بودن هیچ علت و سابقه‌ای، یک بلایی می‌فرستد تا آزمایش کند! و این عدم شناخت و نیز اهانت و افترای به علم و حکمت خداوند ارحم الرّاحمین می‌باشد! ⏺در این عالَم، هیچ کاری نیست که محل، مورد و مصداق آزمایش نباشد، حتی در نوشیدن یک جرعه آب، خوردن یک لقمه نان، یا پوشیدن یک پیراهن! آزمایش می‌شویم که آیا رعایت کردیم جرعه آبی که می‌نوشیم، حلال باشد، پاک باشد، تمیز باشد، مال غیر نباشد، دیگری به آن محتاج‌تر نباشد، و در ماه مبارک رمضان که به هر علتی روزه نیستیم، در ملاء عام نباشد و ... . ⏺برای چه این پیراهن را برای پوشیدن انتخاب کردی؟! آیا از مال حلال تهیه شده؟ آیا مناسب و در شأن تو هست؟ آیا برای تفاخر به دیگران می‌پوشی؟! آیا به خاطر انجام گناهان دیگری چون نمایش بدن و زیبایی‌ها و جاذبه‌های جنسی‌ات به عموم می‌پوشی ...؟! یا مناسب توست؟! پس امتحان، اختصاصی به "مصیبت" ندارد، بلکه در هر آنی و هر موضع یا کاری، امتحان هست. حتی در اقامۀ دو رکعت نماز واجب نیز امتحان است که آیا "قُربةً الی الله" اقامه می‌کنی، یا خدایی ناکرده برای ریا و هر هدفی به غیر از قُرب به او؟! امتحان می‌شوی که آیا در نماز تداوم داری یا خیر؟ و آیا از این سرمایه کلان، محافظت می‌نمایی یا خیر؟! «الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ دَائِمُونَ - آنان كه بر نمازشان پيوسته و پايدارند / المعارج، 23» - «وَالَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ - و آنان كه بر نمازهاشان محافظت مى‌كنند / المعارج، 34» 🔳مصیبت "مصیبت" به هر امری گفته می‌شود که انسان با آن مواجه می‌شود؛ اما معمولاً به امور ناگوار گفته می‌شود. وقتی تیری به هدف می‌نشیند، می‌گویند: «اصابت کرد». به قول مرحوم آیت الله حائری شیرازی: خداوند می‌فرماید: «تو با زنجیر‌هایی (تعلقات) به دنیا بسته شده‌ای، من به این زنجیرها تیر می‌زنم و خوب هم می‌زنم و درست به هدف اصابت می‌کند؛ اما به زنجیر تیر می‌زنم تا تو آزاد شوی، پس تو چرا آخ می‌گویی»؟! ●- در قرآن کریم، راجع به امتحان و مواضع مؤمنان می‌فرماید: «وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ * الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ» (البقره، 155 و 156) - قطعاً همۀ شما را با چيزى از ترس، گرسنگى، و كاهش در مالها و جانها و ميوه‌ها، آزمايش مى‌كنيم؛ و بشارت ده به استقامت كنندگان * همانها كه هر گاه مصيبتى به ايشان مى‌رسد، مى‌گويند: «ما از آنِ خدائيم؛ و به سوى او بازمى گرديم!» یعنی: من از پدر و مادر و همسر و فرزند، پول، خانه، خودرو، ثروت و شهرت، و این بدن و مظاهر مادی زندگی در دنیا نیستیم و به سوی اینها بازنمی گردم که اگر لطمه‌ای به اینها وارد شد، فریادم بلند شود و خود را ببازم، بلکه من از سوی خداوند سبحان خلق شدم و به سوی او بازمی گردم. ادامه در پست پایین👇🏾👇🏾👇🏾 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🔅🔅🔅 🔰در آیه ۲۷۳ سوره مبارکه بقره‌، منظور از «صدقه برای کسانی است که در راه خدا به تنگنا افتاده‌اند» چیست‌؟ و در این زمان حال شامل چه افرادی می‌شود‌؟ 🔹اگر چند آیۀ مرتبط با یکدیگر را با هم بخوانیم، بهتر مفهوم و مقصود را درک خواهیم نمود. در این آیه و آیات پیشین، بحث از "انفاق" می‌باشد و صدقه نیز یکی مصادیق بیان شده است: « وَمَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ نَفَقَةٍ أَوْ نَذَرْتُمْ مِنْ نَذْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُهُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنْصَارٍ» 🔖- و هر چيز را كه انفاق مى‌كنيد، يا (اموالى را كه) نذر كرده‌ايد (در راه خدا انفاق كنيد)، خداوند آنها را مى داند و ستمگران ياورى ندارند * «إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَإِنْ تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الْفُقَرَاءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَيُكَفِّرُ عَنْكُمْ مِنْ سَيِّئَاتِكُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ» 🔖- اگر انفاقها را آشكار كنيد، خوب است! و اگر آنها را مخفى ساخته و به نيازمندان بدهيد، براى شما بهتر است! و قسمتى از گناهان شما را مى‌پوشاند؛ (و در پرتو بخشش در راه خدا، بخشوده خواهيد شد ) و خداوند به آنچه انجام مى دهيد، آگاه است * «لَيْسَ عَلَيْكَ هُدَاهُمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَيْرٍ فَلِأَنْفُسِكُمْ وَمَا تُنْفِقُونَ إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللَّهِ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَيْرٍ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ» 🔖- اى پيامبر! هدايت آنان برعهده ى تو نيست، امّا خدا هركس را بخواهد هدايت مى‌كند و هر مالى كه انفاق كنيد به نفع خودتان خواهد بود، و جز براى جلب رضاى خدا انفاق مكنيد؛ و هرمالى را كه در راه خدا انفاق مى‌كنيد به طور كامل به شما داده مى‌شود و به شما ستم نمى‌شود * «لِلْفُقَرَاءِ الَّذِينَ أُحْصِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا يَسْتَطِيعُونَ ضَرْبًا فِي الْأَرْضِ يَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِيَاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُمْ بِسِيمَاهُمْ لَا يَسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ» 🔖- (انفاق‌ها، که صدقات را نیز شامل می‌گردند) براى نيازمندانى است كه در راه خدا از كسب معيشت بازمانده‌اند و نمى توانند براى به دست آوردن مخارج خود سفر كنند؛ كسى كه از حالشان خبر نداشته باشد، از شدّت عفافشان مى‌پندارد كه بى‌نيازند؛ تو آنان را از نشانه‌اى كه دارند مى‌شناسى؛ آن‌ها از مردم با اصرار درخواست نمى‌كنند و هرمالى (كه به اين گونه نيازمندان) انفاق مى‌كنيد، مسلّما خداوند بدان داناست. «الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلَانِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ» (البقره، 270 تا 274) 🔖- آنها كه اموال خود را، شب و روز، پنهان و آشكار، انفاق مى‌كنند، مزدشان نزد پروردگارشان است؛ نه ترسى بر آنهاست، و نه غمگين مى‌شوند. 🖇●- "انفاق" به بخشش مقداری از مال گفته می‌شود و در این آیات و ده‌ها آیۀ دیگر، به اهمیت و ضرورت "انفاق" و آثار دنیوی فردی و اجتماعی و نتایج و اجر اخروی آن تصریح شده است. ادامه در پست پایین👇🏾👇🏾👇🏾 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🔅🔅🔅 🔰دوست عزیزی پرسیدند قرآن چه تاثیراتی بر مردم زمان خود داشته است ؟! ✅ تأثیر قرآن بر مردم زمان نزول، بسیار است که بیان همه آن ها از حوصله این پاسخ نامه خارج است. اینک به دو مورد از تأثیرهای قرآن اشاره می کنیم: 📋۱. ایجاد شیفتگی، نرمی، خشوع و تواضع: «اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِیثِ کِتَابًا مُّتَشَابِهًا مَّثَانِیَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِینُ جُلُودُهُمْ وَ قُلُوبُهُمْ إِلَی ذِکْرِ اللَّهِ ذَ لِکَ هُدَی اللَّهِ یَهْدِی بِهِ مَن یَشَـآءُ وَ مَن یُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَاد ;(زمر،۲۳) خداوند بهترین سخن را نازل کرده، کتابی که آیاتش ]از نظر لطف و زیبایی و عمق محتوا[ همانند یک دیگر است، آیاتی مکرر دارد ]تکراری شوق انگیز[ که از شنیدن آیاتش، لرزه بر اندام کسانی که از پروردگارشان خاشعند می افتد، سپس برون و درونشان نرم و متوجه ذکر خدا می شود، این هدایت الهی است که هر کسی را بخواهد با آن راهنمایی می کند و هر کس را خداوند گمراه سازد، راهنمایی برای او نخواهد بود.» در حدیثی به نقل از «اسماء» آمده است: «یاران پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) هنگامی که قرآن بر آن ها تلاوت می شد، همان گونه که خدا آن ها را توصیف کرده است، چشم هایشان اشک بار می گشت و لرزه بر اندامشان می افتاد.»۲ 📋۲. نفوذ سریع و عمیق آیات در دل ها و ظاهر شدن اثرهای آن پس از نزول; وقتی آیه «لَن تَنَالُواْ الْبِرَّ حَتَّی تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَیْء فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِیمٌ ;(آل عمران،۹۲) هرگز به ]حقیقت[ نیکوکاری نمی رسید، مگر این که از آن چه دوست می دارید ]در راه خدا [انفاق کنید و آن چه انفاق می کنید خداوند از آن باخبر است.» نازل شد، بلافاصله اثر خود را بر دل مؤمنان گذاشت; برای مثال، روزی مهمانی بر ابوذر وارد شد، او که زندگی ساده ای داشت، از مهمان معذرت خواست که من بر اثر گرفتاری نمی توانم به تنهایی از تو پذیرایی کنم، من چند شتر در فلان نقطه دارم، قبول زحمت کن و بهترین آن ها را بیاور ]تا برای تو قربانی کنم[; میهمان رفت و شتر لاغری با خود آورد، ابوذر به او گفت: به من خیانت کردی، چرا چنین شتری آوردی؟ او در جواب گفت: من فکر کردم روزی به شترهای دیگر نیازمند خواهی شد، ابوذر گفت: روز نیاز من زمانی است که از این جهان چشم می بندم ]چه بهتر که برای آن روز ذخیره کنم. [خداوند می فرماید: «لَن تَنَالُواْ الْبِرَّ حَتَّی تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَ... ».۳ 🌱🌱🌱 ۲. الجامع لاحکام القرآن، قرطبی، ج ۱۵، ص ۲۴۹، مؤسسة التاریخ العربی. ۳. مجمع البیان، طبرسی رحمه‏الله، ج ۲، ص ۱۴۰، منشورات دارمکتبة الحیاة؛ ر.ک: تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی و دیگران، ج ۱۹، ص ۴۳۴، دار الکتب الاسلامیه ؛ ج ۳، ص ۲ ـ ۳. 🌷🌷🌷 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
شبهه 1.pdf
839.5K
🔅🔅🔅 📜 پرسش: 📌 طبق آیه ۹۹ سوره یونس اجباری در دین‌دار کردن مردم نیست چرا که اگر خدا می‌خواست همه را دین دار می‌آفرید؛ پس طبیعتا گروهی بی‌دین هستن. از طرفی گشت ارشاد افراد بی حجاب را تذکر و بعضا به کلانتری می‌برد. این کار با آیه بالا در تضاد نیست؟ 📋 و اما پاسخ را بدلیل طولانی بودن مطلب در فایل پی دی اف قرار دادیم تا پرسشگر محترم و همه کسانی که چنین سوالی دارند با حوصله آن را بخوانند. با پوزش 🌹🌹🌹 🔅 مدرسه مجازی تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom