✅ آیت الله العظمی #تبریزی و نفی اجتهاد اشراقی و تثبیت اجتهاد #روشی ▫️استاد اعرافی: 🔹آیا اجتهاد یک #قوه_قدسیه است یا خیر؟ این سؤال از این جهت مطرح می‌شود که در برخی از تعاریف اجتهاد را با عبارت «قوّة قدسیه» وارد کرده‌اند. این تعبیر مربوط به برخی از متقدّمین می‌باشد، گاهی این امر را به حدّی مهم شمرده‌اند که حتی در تعریف اجتهاد آن را به عنوان قدسیه دانسته‌اند، یعنی علاوه بر ملکه، این ملکه را یک ملکه قدسی دانسته‌اند. 🔹برخی قائل‌اند که به‌هیچ‌عنوان قوه قدسیه نیست که این امر را مرحوم آیت الله #تبریزی بارها به صراحت اعلام فرموده‌اند و این علم را نیز #مانند_باقی_علوم و دانش‌ها دانسته‌اند که با #تلاش می‌توان به آن رسید. 🔹گاهی قدسیه به صورت تالی تلو عصمت می‌باشد و گاهی قدسی به معنای توفیق خاص است که شامل افراد مختلفی می‌شود. مرحوم آیت‌الله تبریزی، هر دوی این مراتب را نقد می‌فرمودند ... اگرچه مرحوم تبریزی این معنای اخیر را نیز نقد می‌کردند؛ لکن این حالت بعید به نظر نمی‌رسد، چرا که نعم الهی اقسامی دارد که از بالاترین نعمت‌های الهی تفقّه در دین است. (درس خارج فقه اجتهاد و تقلید) 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا)👇 🆔http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604

✅ استاد محمدحسین #ملک‌زاده: قائل شدن به قوه قدسی بودن اجتهاد، راه نقد علمی را می‌بندد 🔹علاوه بر همه اشکالاتی که بزرگان به قوه قدسیه وارد کرده‌اند، اشکال دیگر آن است که اساسا باب #بحث_علمی مُنسد می‌شود. یعنی وقتی به فقیهی گفته شود، چرا این طور فتوا می‌دهی؟ می‌گوید «فهمتُ بالقوة القدسیة»؛ از دیگری سوال می‌شود تو چرا این طور می‌گویی؟ او نیز می‌تواند پاسخ دهد «فهمتُ بالقوة القدسیة ایضاً»! 🔹 بله، #امداد_غیبی و اینکه انسان فکر کند و خدا به ذهن انسان بیندازد و ... را می‌شود پذیرفت و فی الجمله برای عموم آقایان این حاصل می‌شود. 🔹 گمان نشود که این مطلب (اعتقاد به قوه قدسیه به عنوان اجتهاد) در حال حاضر قائل ندارد. علاوه بر تصریح در بیانات بعضی اشخاص، بنده شخصا با برخی از افراد بحث کردم و بطلان مطلبی را برای او اثبات کردم و او هم پذیرفت؛ اما آخرین پاسخی که او داد این بود که «چه کنیم، آقای فلانی این مطلب را گفته‌اند و ایشان اهل تهذیب نفس هستند!» ▫️(برگرفته از درس فلسفه فقه و روش شناسی اجتهاد) @mabaheth 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا)👇 🆔http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604

✅ فایل صوتی تحلیل روش #شیخ_انصاری در #مسئله‌شناسی 🔹ارائه: استاد سیدمحمدرضا #واعظی 🔹شیخ انصاری برای مسئله‌شناسی به این نکات توجه داشته است (مکاسب، شروط صحت شرط، شرط اول، مقدور مکلف بودن): 1️⃣ کشف #مراد_علما از مسئله‌ای که مطرح کرده‌اند 2️⃣ #معنای_متقابل و متضاد آنچه در مسئله ذکر شده است 3️⃣ #اقسام_موضوع و قیود ذکر شده در مسئله 4️⃣ #احتمالات متصور برای مراد از مسئله 5️⃣ #قرائن ‌ی که می‌تواند کاشف مراد علما باشد، مثل: ۱/ مسئله مورد ابتلا و عمل عقلا باشد ۲/ با شروط و مسائل دیگری که مطرح کرده‌اند، متفاوت شود ۳/ با مثال‌هایی که زده‌اند، همخوانی داشته باشد ▫️منبع: کانال استاد واعظی https://eitaa.com/yaddashhayetalabegi 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا)👇 🆔http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ استاد #ظهیری: در #روش_اجتهاد برخی فقها، #اجماع بر سایر ادله مقدم می شود ▫️استاد عباس ظهیری؛ مدرس خارج فقه و اصول: 🔹برخی فقها به عنوان اولین دلیل خود به #اجماع_مدرکی تمسک می کردند و بعد از آن روایات را می آوردند. مثلا #صاحب_ریاض در مسئله ای ادعای اجماع می کند که این اجماع مدرکی است، اما در ذکر ادله، آن را بر روایات صحیح هم مقدم می کند: « ... قضي عنه وجوباً من أصل تركته مقدماً علىٰ وصاياه، ب#إجماع نا الظاهر، المصرّح به في الخلاف و التذكرة و المنتهىٰ و غيرها و #الصحاح به مع ذلك مستفيضة جدّاً» (ریاض، ج ۶، ص ۴۳). 🔹برخی اشکال می کنند که چرا ایشان چنین استدلال می کنند؟ علت این است که اینان در #منهج_فقهی خود معتقد بودند که فقیه در مقام استنباط باید به وثوق و اطمینان به حکم برسد، لذا هر چیزی که بیشترین تاثیر را در این وثوق دارد، آن را مقدم می کردند. (تصویر: همایش تقدیر از ۱۵ استاد نظریه‌پرداز حوزه علوم انسانی، اسفند ۹۷) #اختصاصی 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا)👇 🆔http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ تقدم اجماع بر سایر ادله در منهج برخی مجتهدان 🔹همان گونه که بیان شد، در روش اجتهاد برخی فقها،‌ اجماع مدرکی بر روایات مقدم می‌شود. 🔹دلیل این مجتهدان همچون #صاحب_ریاض آن است که مجتهد باید به #وثوق برسد، لذا هر چیزی که بیشترین تاثیر را در وثوق دارد، مقدم می‌شود. 🔹استاد #ری‌شهری نیز از این منهج اجتهادی پیروی می‌کند و در بحث «عدم لزوم اذن زوج در حج زوجه»، به عنوان #اولین دلیل به اجماع تمسک می‌کند و می‌گوید: «برخی اشکال کرده‌اند و گفته‌اند: این اجماع، #اجماع_مدرکی است و باید به روایات مراجعه کنیم؛ اما به نظر ما چون #هدف کشف قول معصوم است، فرقی میان اجماع مدرکی و غیر آن نیست، لذا اگر اجماع باشد، حجت است، مدرک داشته باشد یا نداشته نباشد، و اگر کاشف نباشد، مدرک داشته باشد یا نداشته باشد، حجت نیست». 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ تفاوت #روش_استظهار شیخ انصاری و علامه وحید بهبهانی 🔹در این مقاله که با عنوان «مقايسه تحليلي ميان دو روش اجتهادي متفاوت» به قلم حجت الاسلام مهدی برزگر به نگارش درآمده است؛ برخی مباحث علمی شیخ انصاری و علامه وحید بهبهانی در ابعاد چندگانه‌ای مورد بررسی تطبیقی قرار گرفته است. 🔹یکی از ابعاد مقایسه، #روش_استظهار این دو فقیه است (ص ۱۶۶). در بخشی از این مقاله چنین آمده است: «روش مرحوم #وحید در استظهار، مبتنی بر روش محاوره‌ای و عرفی است ... مرحوم وحید می‌گوید: فقیه نباید خود را به تکثیر احتمالات در توجیه کلام عادت دهد (الاجتهاد و التقلید، ص ۳۴۱) ... #شیخ_انصاری استفراغ الوسع در معانی روایات را تا جایی پیش می‌برد که گاهی به طرح هجده احتمال در معنای یک حدیث کوتاه می‌پردازد». ▫️منبع مقاله: مجله فقه اهل بیت(علیهم‌السلام)، شماره ۷۵ 🔸روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ نشست روش‌شناسی اجتهاد، رادیو معارف (۲) 🔹 کارشناسان: استاد #علیدوست دکتر #حکمت‌نیا ▫️ارائه شده در: #رادیو_معارف، برنامه فقه پویا (جلسه دوم، ۹۹/۱۱/۲۸) @alidost_fiqh ▫️فایل صوتی جلسه اول ▫️صفحه برنامه در سایت رادیو معارف 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ رسیدن به #روش‌شناسی_اجتهاد از منظر استاد #الهی_خراسانی 🔹#روش‌شناسی فقهی از مباحثی است که دیرینه چندانی ندارد؛ لذا تولیدات این عرصه در حکم #خشت_خشت بنایی است که ان شالله با همت اساتید و سروران به‌درستی تأسیس شود. 🔹 از منظر بسیاری از اساتید، روش‌شناسی ممکن است از سه مسیر حاصل شود: 1️⃣یکی مسیر #تجربی_اکتشافی است؛ آن چنانکه معمولاً در #دروس_خارج تجربه می‌شود؛ یعنی در کنار استاد و با دقت در تلاش‌های استاد، ورزیدگی لازم برای درک و اعمال روش مناسب فقهی فراگرفته می شود. از آنجا که برای همه‌، کارورزی در درس خارج، سپس تحشیه بر عروه سپس حضور در حلقه استفتا میسر نیست، این امر #دشوار است. 2️⃣شیوه دوم، #تحقیقات_روش‌شناسانه‌ ای است که بتواند از خلال مطالعه، بررسی، استقرا، تحلیل و ارزیابی آثار فقها، روش‌شناسی آن‌ها را به دست آورد. این شیوه بعد از رسیدن به مقام استادی امکان‌پذیر است 3️⃣ سوم این است که روش‌شناسی به‌عنوان یک #ماده_درسی آموزش داده شود؛ یعنی طلبه، نه به‌واسطه پژوهش‌های طولانی و تحقیقات عمیق؛ بلکه بتواند پا به‌پای تحصیل در سطح یا خارج، با روش‌شناسی فقهی آشنا شود. (نشست روش‌شناسی شهید صدر، ۱۳۹۹/۱۱/۳۰) @mashgheijtihad 🔸 کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ استاد #خسروپناه : ضرورت #روش‌شناسی_اجتهاد امام موسی #صدر 🔹یکی از کارهایی که می‌توان بر اساس مجموعه ۱۲ جلدی «گام به گام با امام» انجام داد تحقیق درباره #روش_اجتهادی امام صدر است. 🔹این عالم جلیل القدر علاوه بر اینکه با روش اجتهاد، فقه را از حوزه‌های علمیه فراگرفت؛ با همان روش مسائل فقهی و حوزه‌های فقهی را در جامعه #لبنان پیاده کرد؛ جامعه‌ای که شیعه، سنی، مسیحی و... دارد و پیروان ادیان و مذاهب مختلفی در آن زندگی می‌کنند. 🔹این پژوهش کارآمدی فقاهت در جوامع #چندفرهنگی و چند دینی مانند جامعه لبنان را نشان خواهد داد. امام موسی صدر اگر به #آمریکا و #انگلستان هم می‌رفت و در این کشورها زندگی خود را ادامه می‌داد، به عنوان یک فقیه و حکیم این دانش را به صورتی کاملا کاربردی در آن کشورها نیز پیاده می‌کرد. 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604 🆔 @ravesh_ejtehad

#بزودی ✅ #روش‌شناسی شیخ انصاری و کتاب #مکاسب 🔹ارائه : استاد محمدحسن #ربانی_بیرجندی، مدرس خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد 🔹دوره دانش‌افزایی اساتید سطوح عالی حوزه علمیه خراسان 🔹زمان بارگذاری در کانال استاد: فروردین ماه ۱۴۰۰ 🔹نشانی کانال: eitaa.com/rabbanibirjandi 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ سفارش جدید استاد #علیدوست به طلاب درباره #روش‌شناسی_اجتهاد بشنوید👇

✅ استاد #علیدوست: 🔹نکات روشی را #خیلی #قدر بدانید فضلا چون خاصیت‌ش این است که متد و #منهج می‌دهد به فقیه دیگر نیاز نیست #چهل_سال آدم برود درس و آخرش هم #فقیه نشود، #مجتهد نشود نکات روشی تربیت می‌کند و لذا خیلی جاها به درد می‌خورد، خیلی جاها، حتی غیر فقه (درس خارج اصول، ۱۳۹۹/۱۲/۱۷). ▫️با سپاس از: حجت الاسلام و المسلمین محمدباقر حسن‌زاده 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ #روش‌شناسی_اجتهاد از منظر آیت الله #سند 🔹درباره اجتهاد چند #منهج_فقهی وجود دارد و این مناهج ناشی از مراحل استنباط است، این نکته مهم است که انسان بداند کدامیک از بزرگان در کدامیک از مراحل #تمایز دارد؟ #روش‌شناسی_تحقیقی 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅تاثیر #اجتهاد در سلوک معنوی ✍️ملا احمد نراقی: 🔹و اما علم #اخلاق که علم آفات نفس و کمالات باشد، پس #واجب_عینی است ... و اما علم #فقه، به قدر #حاجت و ضرورت واجب #عینی است و زاید بر آن واجب است #کفایة تا رفع احتیاج دیگران بشود ... 🔹و طریق اکتساب علم فقه به #اجتهاد است یا به #تقلید و به هر یک از این دو، اگر چه علم حاصل و عامل به آنها مطیع و ممتثل است و لیکن #نورانیت و تاثیری که در اخذ به طریق «اجتهاد» است، هرگز در تقلید یافت نمی‌شود و #تکمیلی که از عمل مجتهد هم می‌رسد، مقلد را دست نمی‌دهد. (معراج السعاده، ص ۹۷، نشر تا ظهور، با تلخیص) 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ نگاهی به #منهج فقهی #مقدس_اردبیلی 🔹ارائه: آیت الله #اشرفی شاهرودی (مدرس خارج فقه حوزه علمیه مشهد و از شاگردان امام خمینی ره) 📅چهارشنبه ۲۵ فروردین، ساعت ۲۲ 🌐 آنلاین از شبکه‌‌های اجتماعی آپارات و اینستاگرام https://www.aparat.com/IRCAshrafi با مشارکت مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان @masathe4 @m_tahghighateislami 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ فایل #صوتی وبینار «نگاهی به #منهج فقهی #مقدّس_اردبیلی» 🔹ارائه: آیت الله #اشرفی شاهرودی (مدرس خارج فقه حوزه علمیه مشهد و از شاگردان امام خمینی ره) 🔹ارائه وبیناری در: ۲۵ فروردین ۱۴۰۰ @m_tahghighateislami 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ منابع #لغوی لازم در خرده‌فرایند بررسی دلالی ▫️استاد محمدحسین #ملک‌زاده (مدرس خارج فقه حوزه علمیه قم) 🔹 کتب لغوی لازم برای فرایند استنباط و اجتهاد را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد: 1️⃣ دسته اول: کتبی که تنها به #معنای_لغت پرداخته‌اند و به جایگاه استعمال واژه نظر نداشته‌اند؛ از جمله این کتب می‌توان از «العین» خلیل بن احمد، «صحاح اللغة» جوهری، «لسان العرب» إبن منظور، «مصباح المنیر» فیّومی و «قاموس المحیط» فیروزآبادی نام برد. 2️⃣ دسته دوم: کتبی که لغت را با توجه به #کاربرد ش در قرآن و حدیث معنا کرده‌اند. مشهورترین کتاب در لغات #قرآن «مفردات» راغب اصفهانی است. البته برخی «مفردات» را قبول ندارند و می‌گویند راغب در آن نظرات شخصی اعمال کرده است. مهمترین کتب در لغت #روایات نیز «النهایة» ابن اثیر (سنی) و «مجمع البحرین» طریحی (شیعه) است. 3️⃣ دسته سوم: کتبی که #ریشه و معنای اصلی لغت را در عصر صدور، به دقت مشخص کرده‌اند. که «مقاییس اللغة» ابن فارس و همچنین «أساس البلاغة» زمخشری از این دسته‌اند. کتاب اول از اهمیت بیشتری برخوردار است. 🔹این کتب، عمده کتاب‌های لغت مورد استفاده در اجتهاد است که ممکن است برخی بر روی تعدادی از آنها را تاکید کنند. (برگرفته از درس فلسفه فقه و روش‌شناسی اجتهاد استاد ملک‌زاده) @mabaheth 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

#ابزارهای_فقه‌پژوهی (۱) 🔹سایت جامع‌الاحادیث #سایت جامع الاحادیث (طراحی شده توسط موسسه کامپیوتری نور) بدیلی برای #نرم‌افزار جامع الاحادیث به شمار می‌رود که دارای ویژگی‌هایی است که آن را از نرم‌افزار جامع الاحادیث #متمایز می‌سازد؛ از جمله حدیث محوری در شیوه‌ ارائه (به جای کتاب محوری) و نیز ارائه همزمان اطلاعات رجالی حدیث. 🌐 لینک سایت: https://hadith.inoor.ir/fa/home ▫️با سپاس از حجت الاسلام صانعی بیدگلی 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ وبینار تأثیر #فلسفه در #اجتهاد و بالعکس 🔹 ارائه: آیت الله #فیاضی 🔹 زمان: سه شنبه ۷ اردیبهشت،‌ ساعت ۱۶ 🌐 درگاه ورود مجازی به نشست: ▫️ لینک ورود در روبیکا : https://rubika.ir/aleyasin_ir ▫️ در ادوب کانکت : https://vcpro.ir/kharej_fegh 🔹برگزار کننده: مدرسه فقهی آل یاسین @HozeTwit 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

🔹استاد #مبلغی: نگاه #اجتماعی به مثابه عنصری روشی در #اجتهاد @manhajah 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ #مکاتب و روش‌های فقهی (۱) 🔹ارائه: استاد #مبلغی ▫️مدرسه علميه نواب مشهد (مجازى) @manhajah 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ #مکاتب و روش‌های فقهی (۲) 🔹ارائه: استاد #مبلغی ▫️مدرسه علميه نواب مشهد (مجازى) @manhajah 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ #مکاتب و روش‌های فقهی (۳) 🔹ارائه: استاد #مبلغی ▫️مدرسه علميه نواب مشهد (مجازى) @manhajah 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ #روش‌شناسی حل مسئله فقهی 🔹استاد حمید #درایتی (مدرس خارج فقه حوزه علمیه مشهد) ▫️این فایل تقریری از درس خارج فقه ایشان در سال ۱۳۹۰ است که توسط شاگردان ایشان تدوین شده است. @osolion 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ روش‌شناسی #بررسی_اقوال 🔹بررسی اقوال یکی از نخستین گام‌های اجتهاد در یک مسئله است. نکات روش‌شناختی بررسی اقوال را می‌توان عمدتا شامل موارد ذیل دانست: ▫️▫️▫️▫️▫️ 🔸🔸الف. روش #کشف_اقوال روش‌های کشف اقوال را می‌توان به دو گونه آرمانی و واقعی تقسیم کرد: 🔹گونه #آرمانی، آن است که پیشنهاد می‌شود منابع کثیری از شیعه و سنی برای هر مسئله فقهی دیده شود. 🔹گونه #واقعی روشی است که در آن منابع محدودتری دیده می‌شود و توسط بسیاری از مجتهدان به کار می‌رود. 🔹(می‌توان از گونه غیرفنی کشف اقوال نیز یاد کرد که در آن پژوهشگر صرفا کتاب فقهی برخی از متاخرین را ملاحظه و اقوال را از آن منبع ثانویه نقل می‌کند؛ امری که در یک پژوهش علمی، جز در شرایط خاص، روا نیست). 🔹گذشته از شناخت منابع مراجعه برای کشف اقوال، نکته دیگری که باید در مرحله کشف اقوال در نظر داشت آن است که بدانیم بر اساس چه منطقی باید به جستجوی اقوال پرداخت؟ مثلا آیا به سراغ #مشاهیر باید رفت یا منطق دیگری مانند مراجعه به #مکاتب مختلف فقهی و امثال آن را باید در نظر داشت؟ ▫️▫️▫️▫️▫️ 🔸🔸ب. روش #گزارش_اقوال پس از کشف اقوال،‌ گام دیگر گزارش اقوال است. در گزارش اقوال شاهد دو روش اصلی هستیم: 🔹روش نقل #اقوال_فقهای_بزرگ که امری رایج است و روش #إتجاهی (رویکردی) که از سوی شهید صدر به کار می‌رفت. 🔹در روش اتجاهی، اقوال موجود به چند رویکرد تقسیم می‌شود و به جای نقل اقوال متکثر فقها، آن اقوال به چند رویکرد متمایز تقسیم می‌شود. این روش در کتاب غنای آیت الله خامنه‌ای نیز به کار رفته است. ▫️▫️▫️▫️▫️ 🔹یادداشت مرتبط: استاد مبلغی: ضعف روش مراجعه به اقوال در درس خارج 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604