روش شناسی حل مسئله فقهی.pdf
820.7K
✅ #روششناسی حل مسئله فقهی
🔹استاد حمید #درایتی (مدرس خارج فقه حوزه علمیه مشهد)
▫️این فایل تقریری از درس خارج فقه ایشان در سال ۱۳۹۰ است که توسط شاگردان ایشان تدوین شده است. @osolion
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
✅ روششناسی #بررسی_اقوال
🔹بررسی اقوال یکی از نخستین گامهای اجتهاد در یک مسئله است. نکات روششناختی بررسی اقوال را میتوان عمدتا شامل موارد ذیل دانست:
▫️▫️▫️▫️▫️
🔸🔸الف. روش #کشف_اقوال
روشهای کشف اقوال را میتوان به دو گونه آرمانی و واقعی تقسیم کرد:
🔹گونه #آرمانی، آن است که پیشنهاد میشود منابع کثیری از شیعه و سنی برای هر مسئله فقهی دیده شود.
🔹گونه #واقعی روشی است که در آن منابع محدودتری دیده میشود و توسط بسیاری از مجتهدان به کار میرود.
🔹(میتوان از گونه غیرفنی کشف اقوال نیز یاد کرد که در آن پژوهشگر صرفا کتاب فقهی برخی از متاخرین را ملاحظه و اقوال را از آن منبع ثانویه نقل میکند؛ امری که در یک پژوهش علمی، جز در شرایط خاص، روا نیست).
🔹گذشته از شناخت منابع مراجعه برای کشف اقوال، نکته دیگری که باید در مرحله کشف اقوال در نظر داشت آن است که بدانیم بر اساس چه منطقی باید به جستجوی اقوال پرداخت؟ مثلا آیا به سراغ #مشاهیر باید رفت یا منطق دیگری مانند مراجعه به #مکاتب مختلف فقهی و امثال آن را باید در نظر داشت؟
▫️▫️▫️▫️▫️
🔸🔸ب. روش #گزارش_اقوال
پس از کشف اقوال، گام دیگر گزارش اقوال است. در گزارش اقوال شاهد دو روش اصلی هستیم:
🔹روش نقل #اقوال_فقهای_بزرگ که امری رایج است و روش #إتجاهی (رویکردی) که از سوی شهید صدر به کار میرفت.
🔹در روش اتجاهی، اقوال موجود به چند رویکرد تقسیم میشود و به جای نقل اقوال متکثر فقها، آن اقوال به چند رویکرد متمایز تقسیم میشود. این روش در کتاب غنای آیت الله خامنهای نیز به کار رفته است.
▫️▫️▫️▫️▫️
🔹یادداشت مرتبط:
استاد مبلغی: ضعف روش مراجعه به اقوال در درس خارج
🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604
14000209 نشست پژوهش جهادی 3- روش استنباط فقه نظام - استاد علیدوست.mp3
24.81M
✅ فایل صوتی نشست #روششناسی استنباط #فقه_نظام
🔹ارائه: استاد #علیدوست
▫️زمان: ۹ اردیبهشت۱۴۰۰
▫️گزارش مکتوب نشست
@alidost_fiqh
🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604
✅ گزارش نشست #روششناسی استنباط در #فقه_ نظام»؛ استاد #علیدوست
🔹 در روششناسی استنباط فقه نظام نخستین چیزی که نیاز است، داشتن یک #رویکرد است.
🔹دومین عنصر بازخوانی مسائل #اصول_فقه است. اصول فقه، دفتر نخستش نوشته شده وگرنه دفتر دوم و سوم اصول فقه مانده است. در این دو دفتر باید صدها مسأله بیاید. بنده معتقدم اصول چاق شده و جای قیچی کردن دارد.
🔹 اگر #اصول_فقه_نظام تدوین شود بسیار خوب است. ولی اگر تصورتان این باشد بگوییم میان اصول فقه نظام و اصول فقه سنتی یک دیواری وجود داشته باشد و بگوییم اصول فقه نظام برای گروهی و اصول فقه سنتی برای گروه دیگر است، الزاماً این گونه نیست.
@meftaah_com
🔹فایل صوتی نشست
🌐 متن کامل: http://ravesh-ejtehad.blog.ir/post/73
🔸 کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604
سخنرانی استاد فیاضی.pdf
350.8K
✅فایل #نوشتاری نشست «تاثیر متقابل #فلسفه و #اجتهاد فقهی»
🔹ارائه: استاد #فیاضی
▫️مدرسه علمیه آل یاسین، ۷ اردیبهشت ۱۴۰۰
▫️منبع: سایت مناهج و @mt_falsafeh
🔸 کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔@ravesh_ejtehad
استاد فیاضی.mp3
25.28M
4_5832643829387234145.mp3
28.35M
✅ #مکاتب و روشهای فقهی (۴)
🔹ارائه: استاد #مبلغی
▫️مدرسه علميه نواب مشهد (مجازى)
@manhajah
▫️بخشهای پیشین: https://eitaa.com/ravesh_ejtehad/725
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
4_5884497420523407955.mp3
28.76M
✅ فایل صوتی نشست «چیستی #فقه_اجتماعی»
🔹ارائه: دکتر مجید #کافی (عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه)
▫️برگزار شده در: ۵ اسفند ۱۳۹۹
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
روش شناسی استنباط در فقه نظام سلامت.pdf
1.17M
✅ مقاله #روششناسی استنباط در #فقه_نظام سلامت؛ مبتنی بر نظریۀ کشف نظام شهید #صدر
🔹نگارش: د. حسینعلی #سعدی و د. بهنام #طالبی
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
4_5861957724211775970.mp3
27.71M
✅ #مکاتب و روشهای فقهی (۵)
🔹ارائه: استاد #مبلغی
▫️مدرسه علميه نواب مشهد (مجازى)
@manhajah
▫️بخشهای پیشین: https://eitaa.com/ravesh_ejtehad/725
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
روش شناسی بررسی سند.pdf
869K
✅ #خردهفرایند بررسی #سندی روایت
🔹استاد سیدمحمدرضا #واعظی (مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم و از پژوهشگران عرصه روششناسی اجتهاد)
🔹در این اثر نونگاشته، روشهای لازم جهت بررسی سندی روایت مورد توجه قرار گرفته است: روش تشخیص سند صحیح، روش توحید مختلفات، روش تمییز مشترکات، روش تعویض سند و ...
▫️منبع: کانال استاد واعظی
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
https://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604
4_5875418052933191850.mp3
29.35M
✅ #مکاتب و روشهای فقهی (۶)
🔹ارائه: استاد #مبلغی
▫️مدرسه علميه نواب مشهد (مجازى)
@manhajah
▫️بخشهای پیشین: https://eitaa.com/ravesh_ejtehad/725
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
4_5888746186856204354.mp3
33.79M
✅ #مکاتب و روشهای فقهی (۷)
🔹ارائه: استاد #مبلغی
▫️مدرسه علميه نواب مشهد (مجازى)
@manhajah
▫️بخشهای پیشین: https://eitaa.com/ravesh_ejtehad/725
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
✅ تفاوت #روش اجتهاد #امام_خمینی(ره) در عبادات و معاملات
🔹در نگاه بسیاری از فقیهان میان استنباط احکام #معاملات و استنباط احکام #عبادات تفاوت چندانی وجود ندارد و استنباط همه احکام شرعی اعم از معاملات و عبادات را توقیفی و وابسته به نص شارع میدانند.
🔹ولی در #روش استنباطی #امام_خمینی(ره)، تفاوت چشمگیری میان استنباط احکام باب معاملات و باب عبادات به چشم می خورد و در باب #معاملات، ایشان نگاه #عقلایی پررنگی به مباحث دارند.
(مکتب فقهی امام خمینی، استاد سعید #ضیاییفر، ص۲۶۷)
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
4_5904504537829345892.mp3
25.8M
✅ #مکاتب و روشهای فقهی (۸)
🔹ارائه: استاد #مبلغی
▫️مدرسه علميه نواب مشهد (مجازى)
@manhajah
▫️بخشهای پیشین: https://eitaa.com/ravesh_ejtehad/725
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
منهج ٩ .mp3
26.72M
✅ #مکاتب و روشهای فقهی (۹)
🔹ارائه: استاد #مبلغی
▫️مدرسه علميه نواب مشهد (مجازى)
@manhajah
▫️بخشهای پیشین: https://eitaa.com/ravesh_ejtehad/725
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
4_5893103336688716668.mp3
17.77M
✅ حقوقى سازى فقه (چگونگی و موارد بهرهگیری از حقوق در فقه و منهج استنباط) - بخش ۱
🔹ارائه: استاد #مبلغی
@manhajah
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
4_5922254598281627979.mp3
12.89M
✅ حقوقى سازى فقه (چگونگی و موارد بهرهگیری از حقوق در فقه و منهج استنباط) - بخش ۲
🔹ارائه: استاد #مبلغی
@manhajah
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
4_5947466460036073403.mp3
12.8M
✅ حقوقى سازى فقه (چگونگی و موارد بهرهگیری از حقوق در فقه و منهج استنباط) - بخش ۳
🔹ارائه: استاد #مبلغی
@manhajah
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
4_5951687695628503516.mp3
28.01M
✅ #مکاتب و روشهای فقهی (۱۰)
🔹ارائه: استاد #مبلغی
▫️مدرسه علميه نواب مشهد (مجازى)
@manhajah
▫️بخشهای پیشین: https://eitaa.com/ravesh_ejtehad/725
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
✅ آیت الله العظمی #فاضل لنکرانی، امتداد #مکتب_فقهی امام خمینی
🔹ارائه: استاد #مبلغی
🔹زمان: یکشنبه ۶ تیر ۱۴۰۰
🔹فایل #صوتی این سخنرانی با عنوان «مبناى ابتكارى حضرت امام در ارتباط با اعتبارات عقلایى
و انعكاس آن در انديشه هاى آيت الله فاضل لنكرانى» را میتوانید از این لینک دریافت نمایید
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
✅استاد #حیدری_فسایی: برای استنباط فقهی به روش نیاز داریم
🔹برای #استنباط احکام به دو چیز نیاز داریم: اول مواد؛ مثلا صیغه امر دلالت بر وجوب می کند یا صیغه نهی ظهور در حرمت دارد و ... (قواعد علم اصول)؛ دوم #روش؛ بعد از دانستن مواد، باید روش استفاده از مواد را داشته باشیم؛ مثلا اول باید موضوع شناسی کنیم، در مرحله دوم باید برویم دنبال آیات، مرحله سوم روایات و ... (مهندسی استنباط، ص۴).
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
✅ استاد #علیدوست: تاثیر #مقاصد_شریعت در #بررسی_دلالی
🔹توجه به مجموعه مسائل و اهداف و رسالت دین، سبب می شود فقیه دلیل را به گونهای خاص و متفاوت با دیدگاه دیگران تفسیر کند. بهرهبرداری درست از هر دلیلی وقتی تحقق مییابد که با توجه به سایر ادله و مجموعه دین و اهداف آن تفسیر شود.
🔹وقتی دلیلی با توجه به #مقصد_شریعت و جوهره دین بررسی گردد، به گونهای متفاوت با دیگر موقعیتها فهمیده میشود.
🔹بر این اساس، اجتهاد افزون بر مقدمات معروف (ادبیات، رجال، اصول و ...)، به مقدمات #کلام ی مانند آگاهی به مقصد شریعت و ... نیاز دارد.
🔹#استنباط بدون این سنخ از آگاهیها نمیتواند مجتهد را به هدف واقعی برساند و چه بسا رهاورد آن با جوهره دین همخوانی نداشته باشد.
(فقه و عقل، استاد علیدوست، ص ۱۳۱)
#روش_بررسی_دلالی
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
✅ استاد #علیدوست: محورهای مهم در #روششناسی_اجتهاد
🔹وقتی میخواهیم وارد روششناسی شویم، چه محورهایی را باید در نظر بگیریم؟
1️⃣ یکی از محورهایی که منهجساز است و ممکن است دو فقیه را از هم جدا کند، نوع مواجهه با #منابع_اربعه است ... مثلا آیا کارآیی استقلالی عقل را قبول دارد؟ آیا کارآیی ابزاریاش را قبول دارد؟ آیا روایتی را که ثقه نقل میکند می پذیرد یا روایات موثوق به را؟ آیا روایت را مخصّص قرآن قرار میدهد یا عام قرآنی را بر خاص روایی مقدم میکند که در گذشته طرفداران جدی داشته و ناشیانه متهم به قیاس شدند.
2️⃣ دومین محوری که در روششناسی یک فقیه باید مطمح نظر قرار گیرد، #مقاصد_الشریعه است ... باید دید فقیه چه نگاهی به مقاصد شریعت دارد؟
3️⃣ محور سوم این است که آیا فقیهی که میخواهیم راجع به روششناسی او تأمل کنیم، حاضر است #از_خرد_به_کلان عبور کند یا نه؟ روایاتی هست که مرحوم شیخ انصاری دارد و راجع به دهن متنجس است و به درد استصباح تحت السماء میخورد. مقدس اردبیلی در مجمع الفائده والبرهان، از این روایات، یک قاعده استنباط میکند و لذا میگوید نه استصباح خصوصیت دارد، نه تحت السماء خصوصیت دارد و در واقع از یک نص وارد در مورد خرد با الفاظ خاص، استنباط یک قاعده میکند.
4️⃣ آخرین محوری که در متدولوژی باید مطمح نظر قرار بگیرد این است که آیا آن فقیه #صناعتمحور است یا به #تجمیع_ظنون میپردازد؟
(۱۸ اردیبهشت ۹۳)
متن کامل:
http://ravesh-ejtehad.blog.ir/post/27
🔸 کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)👇
🆔http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604
🆔@ravesh_ejtehad
✅ استاد #مبلغی: محورهای مهم در #روششناسی_اجتهاد
🔹روش فقهی عبارت است از چارچوب دادن، فعال کردن و مؤثر قرار دادن عمل استنباط و ارکان آن، از رهگذر بررسی نگاهها، تکیه بر معلومات و به کارگیری تکنیکهای مؤثر در استنطاق نص
🔹مؤثر واقع شدن استنباط چند عامل دارد: اتخاذ دیدگاهها و زاویه دید، معلومات و آگاهیهای ویژه و ...
🔹ارکان عملیة الاستنباط ۷ بخش است که روش در آنها ظهور مییابد:
1️⃣ فقه النص
شامل فقه القرآن و فقه الحدیث (مضمون الحدیث/ سند الحدیث) است
2️⃣ فقه الموضوع
3️⃣ فقه الآراء (روش بررسی اقوال)
4️⃣ فقه اللغة
5️⃣فقه السیر و المرتکزات و الاعراف
6️⃣ فقه التطبیق
7️⃣ فقه الترتیب
(منبع: روششناسی اجتهاد آیت الله خامنهای بر اساس کتاب غنا، جلسه اول، فایل صوتی نشست)
🔸 کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)👇
🆔http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604
🆔@ravesh_ejtehad