#درسنامه_روش_سنتی
#علوم_عقلی
2⃣ علم کلام
🔻مقطع آشنایی «مقدماتی»
🔹الباب الحادی عشر نوشتۀ علامه حلّی
🔹عقائد الإمامیّة نوشتۀ محمد رضا مظفر
🔻شروح و حواشی:
🔹باب حادی عشر
🔸النافع یوم الحشر فی شرح الباب الحادی عشر نوشتۀ فاضل مقداد سیوری
🔸مفتاح الباب نوشتۀ ابوالفتح بن مخدوم حسینی
🔹عقائد مظفر
🔸الفوائد البهیّة فی شرح عقائد الإمامیّة نوشتۀ محمد جمیل حمود
🔸بدایة المعارف الإلهیّة فی شرح عقائد الإمامیّة، نوشتۀ آیت الله محسن خرّازی دامت إفاضاته
🔻مقطع یادگیری «متوسّطه»
🔹قواعد المرام فی علم الکلام نوشتۀ کمال الدین میثم بحرانی
🔹محاضَرات فی الإلهیّات «تلخیص الإلهیّات لآیة الله السبحانی دامت إفاضاته» نوشتۀ استاد علی ربّانی گلپایگانی دام ظله.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#فوائد_صرفی
🔹معانی باب افعال
🔸فصل اول: معانی صحیح
7⃣ اعطاء
🔻تذکر چند مطلب:
1⃣ مقصود از اعطاء در قسم اخیر (لازم) معنای عام است که شامل انبات و اثمار و امطار و مانند آن میشود چون هر کدام از آنها نوعی اعطاء است مثلاً احلفت الارض به معنای انبتت الحلفاء که نوعی گیاه است میباشد. 🔸(و مثلِ آرطَ و اَثغم و اَدرم و اَذرق و اَصنی و اَفعال و اَغرز و اَرتع و اَشاع و اَنجل و اورس و احلف و احاج و امحی و العّ و اودس، همه از این قسمند (انبات).)
🔹و اثلجت السماءُ به معنای: امطرت الثلج (برف) است. 🔸(و مثلِ اغبّ و اغبی و ارذّ و ارشّ که همه از قسم امطارند.)
🔹و ارمخ النخل به معنای أثمر الرِّمَخَ که نوعی خرماست بوده و اخلّت النخلة به معنای اطلعت الخَلال (اول خرما) میباشد (و مثلِ اَلْدس.) که اطلاع همان شکوفهدادن است و اضحکت النخلة به معنای اخرجت الضَّحک (شکوفه درخت خرما) میباشد. (و مثلِ اعقّ.) که همه این بیانات عبارات مختلفی هستند از یک حقیقت که همان اعطاء و ایتاء و اخراج میباشد.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#سخن_بزرگان
#ویژه
🔴 زیارت امام رضا در دوران شریف مرتضی اعلی الله مقامه
🔹...و مما يمكن الاستدلال به على ذلك أن اللَّه تعالى قد ألهم جميع القلوب و غرس في كل النفوس تعظيم شأنهم و إجلال قدرهم على تباين مذاهبهم و اختلاف دياناتهم و نحلهم.
🔹و ما اجتمع هؤلاء المختلفون المتباينون مع تشتت الأهواء و تشعب الآراء على شيء كإجماعهم على تعظيم من ذكرناه و اكبارهم انهم يزورون قبورهم و يقصدون من شاحط البلاد و شاطئها مشاهدهم و مدافنهم و المواضع التي وسمت بصلاتهم فيها و حلولهم بها و ينفقون في ذلك الأموال و يستنفدون الأحوال.
🔹فقد أخبرني من لا أحصيه كثرة أن أهل نيسابور و من والاها من تلك البلدان يخرجون في كل سنة الى طوس لزيارة الامام أبي الحسن علي ابن موسى الرضا صلوات اللَّه عليهما بالجمال الكثيرة و الأهبة التي لا توجد مثلها الا للحج الى بيت اللَّه. و هذا مع المعروف من انحراف أهل خراسان عن هذه الجهة و ازورارهم عن هذا الشعب.
🔹و ما تسخير هذه القلوب القاسية و عطف هذه الأمم البائنة الا كالخارق للعادات و الخارج عن الأمور المألوفات، و الا فما الحامل للمخالفين لهذه النحلة المنحازين عن هذه الجملة على أن يراوحوا هذه المشاهد و يغادوها و يستنزلوا عندها من اللَّه تعالى الأرزاق و يستفتحوا الأغلال و يطلبوا ببركاتها الحاجات و يستدعيه و الا فعلوا ذلك فيمن يعتقدونهم، و أكثرهم يعتقدون إمامته و فرض طاعته، و أنه في الديانة موافق لهم غير مخالف و مساعد غير معاند.
📚 رسائل الشريف المرتضى، ج۲، ص: ۲۵۳ تا ۲۵۴.
🔺(سایت بررسیهای تاریخی)
👉 @raveshsonnati
#سخن_معصوم
#شرح_کلمات_قصار
✔️ قال امیرالمؤمنین علیه السلام:
💥الْعِلْمُ يُنْجِيكَ الْجَهْلُ يُرْدِيك
1⃣ ترجمه
🔹دانش نجات میدهد تو را و نادانى هلاک میسازد تو را.
2⃣ اعراب
🔹العلم: مراد مطلق دانش است به ويژه علم دين.
🔹ينجيک: مضارع انجى يعنى نجات میدهد تو را.
🔹يرديک: مضارع اردى مشتق از ردى به معناى هلاک میسازد تو را.
🔺و در اين كلام صنعت طباق و موازنه و مقابله هر سه موجود است.
3⃣ معنى
🔹مراد آن است كه دانش مايه نجات، و باعث ايمنى از هر زحمت و رنج، و نادانى سبب هلاک و دچار شدن به هر شدّت و كلفت است و هر رحمت و راحت و سعادت و نعمت ناشى از دانش است و هر زحمت و شدت و شقاوت و نقمت حاصل از نادانى است، پس براى نجات از هر غرقاب، در طوفان عالم بايد دانش آموخت، و براى دورى از هر گونه هلاک و وبال، جهل را بايد از خود دور كرد؛ زيرا جهان چون دريا و شخص در او چون غوّاص است. علم چون دانستن غواصى و جهل چون ندانستن اوست؛ ازاين رو در لسان شريعت به تحصيل علم تأكيد و اصرار و تحريص فراوان شده، و گفته: «اطْلُبُوا الْعِلْمَ مِنَ الْمَهْدِ إِلَى اللَّحْد» يا «طَلَبُ الْعِلْمِ فَرِيضَةٌ عَلَى كُلِ مُسْلِم» يا «اطْلُبُوا الْعِلْمَ وَ لَوْ بِالصِّينِ» يا «إِنْ الْعِلْمِ حَيَاةِ الْقُلُوبِ مِنْ الْجَهْلِ، وَ ضِيَاءُ الْأَبْصَارُ مِنْ الظُّلْمَةِ، وَ قُوَّةَ الْأَبْدَانِ مِنْ الضَّعْفَ، يَبْلُغَ بِالْعَبْدِ مَنَازِلَ الْأَخْيَارِ، وَ مَجَالِسِ الْأَبْرَارِ، وَ الدَّرَجَاتِ الْعُلَى فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ، الذَّكَرِ فِيهِ يَعْدِلُ بِالصِّيَامِ، وَ مدارسته بِالْقِيَامِ، بِهِ يُطَاعُ الرَّبِّ وَ يَعْبُدُ، وَ بِهِ تُوصَلُ الْأَرْحَامِ، وَ يَعْرِفُ الْحَلَالَ مِنَ الْحَرَامِ، الْعِلْمِ إِمَامٍ الْعَمَلِ وَ الْعَمَلِ تَابَعَهُ، يلهم بِهِ السُّعَدَاءَ وَ يُحَرِّمْهُ الْأَشْقِيَاء فَطُوبَى لِمَنْ لَمْ يُحَرِّمْهُ اللَّهِ مِنْهُ حَظُّه.» و تو را اين مقدار كافى است.
🔹كاتب حروف گويد:
🔸گيتى كه سراى علل و اسبابست
🔸دانائى و جهل تو همى زين بابست
🔸علمت سبب نجات از طوفانست
🔸جهلت سبب هلاک در غرقابست
📚شرح ۱۱۰ کلمه از کلمات امیرالمؤمنین علیه السلام، ص ۸۳، ۸۴.
👉 @raveshsonnati
#روش_تدریس
#یادگیری
#مفهوم_و_حیطههای_یادگیری
🔻حیطه روانی - حرکتی
5⃣ عادی شدن
🔹کاملترین سطح از سطوح حیطه روانی - حرکتی، سطح عادی شدن است. یادگیرنده در این سطح به اندازهای تغییر میکند که به راحتی و به طور خودکار میتواند یک مهارت را با تسلط اجرا کند و به این کار عادت کرده است. چنین شخصی در هنگام اجرای عمل، نیازی به فکر کردن و دقت ندارد و اعصاب و عضلاتش به طور خودکار و هماهنگ و بدون شک و تردید، به فعالیت میپردازند؛ مانند راننده ای که در حین رانندگی و کنترل فرمان و گاز و ترمز و دنده و کلاج و آینه، میتواند با همراهان خود صحبت کند و حتی درباره موضوع خاصی بیندیشد. سخن گفتن نیز خود از مهارتهای پیچیده انسان است که وقتی عادی شود، انسان میتواند بدون فکر و تأمل درباره کلمات و دستور زبان و چگونگی حرکت دادن زبان و لبها به راحتی سخن بگوید و حتی در حال سخن گفتن به کارهای دیگر نیز بپردازد.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#آشنایی_با_مهارت_های_عمومی_پژوهش
#فصل_اول_کلیات_پژوهش
#مراحل_پژوهش
↪️🔹در جدول زیر کل روند پژوهش به صورت اجمالی بیان شده است. این روند از یافتن موضوعی برای پژوهش آغاز و به ارائه نتایج به دست آمده ختم میشود.
🔹ان شاءالله به مرور مطالب این جدول به تفصیل مطرح خواهد شد.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺
#درسنامه_روش_سنتی
#علوم_عقلی
2⃣ علم کلام
↪️🔻مقطع تخصّصی «پیشرفته»
🔹کشف المراد شرح تجرید الإعتقاد للمحقّق الطوسی نوشتۀ علامه حلّی
🔹اللوامع الإلهیّة فی المباحث الکلامیّة نوشتۀ فاضل مقداد سیوری
🔹إرشاد الطالبین إلی نهج المسترشدین نوشتۀ فاضل مقداد سیوری
🔻شروح و حواشی:
🔹از میان کتابهای معرّفی شده در دو مقطع متوسّطه و پیشرفته ، کتابی که به سبب أهمیت ویژهاش، شروح و حواشی قابل ذکر و مهمّی دارد کتاب کشف المراد است. از این رو به برخی از آنها اشاره می شود:
🔸علاقة التّجرید نوشتۀ علامه سیّد محمد اشرف علوی
🔸توضیح المراد نوشتۀ سیّد هاشم حسینی تهرانی
🔸ایضاح المراد نوشتۀ استاد علی ربّانی گلپایگانی دام ظله
🔸حواشی علامه حسن زاده آملی دامت إفاضاته
🔸شرح فارسی علامه ابوالحسن شعرانی
🔸حواشی آیت الله سبحانی دام ظله
🔻تتمه:
🔹از مهمترین منابع غیر درسی علم کلام به عنوان نمونه میتوان به این کتب اشاره کرد:
🔸نهایة المرام نوشتۀ علامه حلی
🔸شوارق الإلهام نوشتۀ عبدالرزاق لاهیجی
🔸گوهر مراد نوشتۀ عبدالرزاق لاهیجی
🔸تلخیص المحصل معروف به نقد المحصل نوشتۀ محقق نصیرالدین طوسی
🔸الإلهیّات نوشتۀ آیت الله جعفر سبحانی دامت إفاضاته
🔸تمهید الأصول نوشتۀ شیخ مفید
🔸حقّ الیقین فی معرفة أصول الدین نوشتۀ سیّد شبّر
🔸الغدیر نوشتۀ علامه عبدالحسین امینی
🔸شرح مواقف نوشتۀ سید شریف جرجانی
🔸شرح مقاصد نوشتۀ تفتازانی
🔸شرح تجرید نوشتۀ فاضل قوشچی
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#سخن_بزرگان
💥 اتلاف عمر حقیقت شرعیه ندارد
✔️آیت الله جوادی آملی حفظه الله:
🔹اتلاف عمر، حقیقت شرعیه ندارد، همین كه یك كسی استعداد خوبی دارد و درس نمیخواند یا كم درس میخواند این اتلاف عمر است، چیزی كه ابدی نباشد به غیر او فكر كردن، اتلاف عمر است، سخن از عمر نوح یا میلیارد سال نیست، سخن از ابدیت است، ما هستیم كه هستیم، اگر ما موجود ابدی هستیم باید كالای ابدی داشته باشیم، غیر از خدا و اسمای حسنای او و اولیای او و اهل بیت او چیزی ابدی نیستند، اینها وجه الله هستند ﴿كل من علیها فان﴾
🔺تفسیر جلسه ۵ سوره الرحمن
🔹این درست نیست که کسی سریالها را گوش کند و روزنامهها را بخواند و آخر شب یک ربع مطالعه کند و فردا برود درس بگوید، او محقق نمیشود، این اتلاف عمر است.
🔺حوزه و روحانیت،ص۳۷.
👉 @raveshsonnati
#فوائد_صرفی
🔹معانی باب افعال
🔸فصل اول: معانی صحیح
7⃣ اعطاء
↪️🔻تذکر چند مطلب:
2⃣ افعالیکه به معنای اطعام (طعام دادن) یا عَلْف (علوفه دادن) میباشد، از قسم اول متعدی است؛ زیرا اطعام و عَلْف نوعی اعطاء است و تفکیک آن از اعطاء و معنای مستقل دانستن آن مناسب نیست؛ اطعام مثلِ الحم القومَ: اطعمهم اللّحْم (گوشت) و اعظم الکلب: اطعمه العَظْم (استخوان) و عَلْف مثلِ: احسک الدابةَ: اَعلَفها الحسیکة (نوعی گیاه) و احشک الدابة: علفها الحشیکه (جو) و اقضم الدابة: علفها القضیم.
3⃣ شاید گمان شود علت اینکه اهل فن این معنا را به این عنوان ذکر نکردهاند این است که این معنا در حقیقت همان جعل شیء ذا شیء است مثلاً اَتحفه که به معنای اعطاه تحفة گرفته شد در واقع همان جعله ذا تحفة میباشد. محقق رضی (شرح شافیه، ج ۱، ص ۸۷.) هم برای جَعل شیء ذا شیء به امثلهای مثال زده که از جمله آنها اجداه به معنای جعله ذا جدیً (عطیّه) میباشد که میتوان از آن به اعطاه جدًی (عطیةً) تعبیر کرد.
🔺این گمان قابل پذیرش نیست؛ زیرا
🔸اولاً بر فرض قبول بازگشت این معنی به معنای جعل، نمیتوان تمامی اقسامش را به آن معنا ارجاع داد مثل قسم لازم؛
🔸و ثانیاً مجرد صحّت بازگشت یک معنا به معنای دیگر دلیل بر وحدت معنا نیست. این مطلب در ذیل معنای دخول تبیین شد؛
🔸و ثالثاً مفادِ اعطاء غیر از مفاد جعل است و ممکن است واضع در وضعی مستقل، معنای اعطاء را به همان مفادی که دارد، مدلول هیئت این باب قرار داده باشد و اتحاد دو معنی در وضع به طوری که دو نوع مدلول نبوده ـ علاوه بر اینکه قطعی نیست و خلافش نیز محتمل است ـ در مقامی که ما هستیم ضرری وارد نمیسازد بنابر آنچه قبلاً بیان شد.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#مطایبات_العلماء
💥 امر به معروف و نهی از منکر
🔹در کربلا دو طبیب بودند که ایرانیها را معالجه میکردند یکی حافظ الصحه نام داشت و دیگری موید الحکماء یا موید الاطباء. موید از نظر علم طبابت از حافظ الصحه بالاتر بود. حافظ الصحه بیش از موید مبادی آداب بود.
🔹یک وقت حافظ الصحه از موید گلایه کرد: ما همیشه مقام جنابعالی را در صحبتها در نظر داریم، ولی جنابعالی به ما کملطفی میکنید. چون مثلا وقتی نسخه موید را پیش حافظ الصحه میبردند، میگفت: بسیار خوب است، ولی وقتی نسخه حافظ الصحه را به موید نشان میدادند، آن را دور میانداخت و میگفت: او طبیب نیست، بیطار است!
🔹موید در جواب گفته بود: ما هر دو به وظیفه شرعی عمل میکنیم. تو امر به معروف میکنی و من نهی از منکر!
📚 جرعهای از دریا، ج ۳، ص ۴۱۶.
👉 @raveshsonnati
#سخن_معصوم
#شرح_کلمات_قصار
✔️ قال امیرالمؤمنین علیه السلام:
💥التَّوَاضُعُ يَرْفَعُ وَ التَّكَبُّرُ يَضَع
1⃣ ترجمه
🔹فروتنى بلند میكند و تكبر پست میسازد، يعنى فروتنى آدمى را بلند مرتبه میسازد و از فرود به فراز میآورد، و تكبر و منيت انسانى را پست میكند و از فراز به نشيب میكشاند، و از اوج به حضيض و از اعلى باسفل میبرد.
2⃣ اعراب
🔹التواضع: بر وزن تكامل مصدر تواضع بمعناى تذلل و تخشع، يعنى اظهار ذلت و خشوع كردن و خود را بفرود آوردن و خويش را به نشيب كشاندن، و آن از اوصاف پسنديده و ممدوح است.
🔹يرفع: مضارع رفع يعنى بلند ميكند در قرآن است: «وَ إِذْ يَرْفَعُ إِبْراهِيمُ الْقَواعِدَ ...» و رفع بر دو قسم است معنوى و ظاهرى و براى او قسم سومى نيز هست.
🔹التكبر: مصدر تكبر يعنى اظهار كبر و انانيت كردن و خويش را كبير و بلند دانستن و اين از اوصاف نكوهيده است.
🔹يضع: يعنى مینهد و پست ميكند و او ضد يرفع است.
🔺و درين جمله صنعت مقابله است.
3⃣ معنى
🔹مراد آن است كه فروتنى شخص را عالى مقام و رفيع القدر میسازد، و در مدح آن بسيار آمده است.
🔹امير علیه السلام فرموده: «ثمرة القناعة الراحة، و ثمرة التواضع المحبة».
🔹حكيم ناصر گويد:
🔸تواضع مر ترا دارد گرامى
🔸ز كبر آيد بدى در نيك نامى
🔹و شيخ شيراز گويد:
🔸ز خاک آفريدت خداوند پاک
🔸پس اى بنده افتادگى كن چو خاك
🔸حريص و جهانسوز و سركش مباش
🔸ز خاک آفريدت چو آتش مباش
🔸چو گردن كشيد آتش هولناک
🔸به بيچارگى تن بينداخت خاک
🔸چون آن سرفرازى نمود اين كمى
🔸از آن ديو كردند ازين آدمى
🔹و گفته:
🔸تواضع كند هوشمند گزين
🔸نهد شاخ پر ميوه سر بر زمين
🔹و گفته شده: «التَّوَاضُعُ نِعْمَةٌ لَا يُحْسَدُ عَلَيْهَا وَ التَكَبُّرُ مِحنَةٌ لا يُرحَمُ مِنها»
🔹به بايزيد بسطامى گفتند: «متى يكون الرّجل متواضعا قال اذا لم ير لنفسه مقاما و لا حالا و لا يرى في الخلق شرّا منه»
🔹و تكبر آدمى را پست میسازد و در مذمت آن نيز كلمات بسيار آمده از آنها است كلام امير علیه السلام: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَبِسَ الْعِزَّ وَ الْكِبْرِيَاءَ وَ اخْتَارَهُمَا لِنَفْسِهِ دُونَ خَلْقِهِ وَ جَعَلَهُمَا حِمًى وَ حَرَماً عَلَى غَيْرِهِ وَ اصْطَفَاهُمَا لِجَلَالِهِ وَ جَعَلَ اللَّعْنَةَ عَلَى مَنْ نَازَعَهُ فِيهِمَا مِنْ عِبَادِهِ ثُمَّ اخْتَبَرَ بِذَلِكَ مَلَائِكَتَهُ الْمُقَرَّبِينَ لِيَمِيزَ الْمُتَوَاضِعِينَ مِنْهُمْ مِنَ الْمُسْتَكْبِرِينَ فَقَالَ سُبْحَانَهُ وَ هُوَ الْعَالِمُ بِمُضْمَرَاتِ الْقُلُوبِ وَ مَحْجُوبَاتِ الْغُيُوبِ إِنِّي خالِقٌ بَشَراً مِنْ طِينٍ فَإِذا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي فَقَعُوا لَهُ ساجِدِينَ فَسَجَدَ الْمَلائِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ إِلَّا إِبْلِيسَ اعْتَرَضَتْهُ الْحَمِيَّةُ فَافْتَخَرَ عَلَى آدَمَ بِخَلْقِهِ وَ تَعَصَّبَ عَلَيْهِ لِأَصْلِهِ فَعَدُوُّ اللَّهِ إِمَامُ الْمُتَعَصِّبِينَ وَ سَلَفُ الْمُسْتَكْبِرِينَ الَّذِي وَضَعَ أَسَاسَ الْعَصَبِيَّةِ وَ نَازَعَ اللَّهَ رِدَاءَ الْجَبْرِيَّةِ وَ ادَّرَعَ لِبَاسَ التَّعَزُّزِ وَ خَلَعَ قِنَاعَ التَّذَلُّلِ أَ لَا [يَرَوْنَ] تَرَوْنَ كَيْفَ صَغَّرَهُ اللَّهُ بِتَكَبُّرِهِ وَ وَضَعَهُ بِتَرَفُّعِهِ فَجَعَلَهُ فِي الدُّنْيَا مَدْحُوراً وَ أَعَدَّ لَهُ فِي الْآخِرَةِ سَعِيرا» و نیز فرموده است: «مَا لِابْنِ آدَمَ وَ الْفَخْرِ أَوَّلُهُ نُطْفَةٌ وَ آخِرُهُ جِيفَة»
🔹و شاعر گفته:
🔸قل لمن يدّعى الفخار دع
🔸الفخر لذى الكبرياء و الجبروت
🔹و در تمام صفات كمال اللّه اتصاف بشر بآن ممدوح و مامور است جز به صفت تكبر كه خاص حق است و از او منهى است و شريک براى او نيست چون در او صادق و شايسته است و در غير كاذب و غير بايسته از اين رو استاد اديب نشابورى رحمة اللّه عليه گفته:
🔸آنكه شده ساخته ز آب منى
🔸نيست سزاوار مقامش منى
🔸لاف منيّت ز كسى در خور است
🔸كو صمد است و همه جايش پر است
🔸ممكن بيچاره كه جوفش تهى است
🔸لاف منيت ز وى از ابلهى است
🔹و شيخ جامى گفته:
🔸رو چو مردان منى از خويش فكن
🔸نه منى جوى و منى گير چو زن
🔸هست اصل گهرت ماء منى
🔸تا كى از بد گهرى ماء و منى
🔸باد پندار برون كن ز دماغ
🔸كت ازين باد شود كشته چراغ
🔹و ما در اين باب از خرمن خوشه، و از دريا قطرهاى گفتيم شايد كه تو تواضع پيشه كنى، و ريشه تكبر را با تيشه علم از خود كنى تا آدم باشى و مقبول نه ابليس باشى و مردود.
🔹كاتب حروف گويد:
🔸گر طالب رفعتى تواضع پيش آر
🔸گر راغب ذلتى تكبر پيش آر
🔸رفعت ز توئى حاصل و ذلت از منى
🔸پس كبر بنه فروتنى را كيش آر
شرح ۱۱۰ کلمه از کلمات امیرالمؤمنین علیه السلام، ص ۸۵-۸۸.
👉 @raveshsonnati