#روش_تدریس
#یادگیری
#نظریههای_یادگیری_و_کاربرد_آنها_در_آموزش
🔻نظریه یادگیری شناختی - اجتماعی
🔹روان شناس کانادایی، آلبرت باندورا، با ارئه نظریه یادگیری شناختی - اجتماعی اظهار کرد که رفتار انسان هم خاستگاه بیرونی و اجتماعی دارد و هم خاستگار درونی و شناختی. این دیدگاه هم بر خلاف نظریه رفتارگرایی و یادگیری شرطی است که رفتار انسان را برخاسته از محرکهای بیرونی میدانست، و هم مخالف نظریه شناختیها و پیروان گشتالت است که منشأ رفتار انسان را فعالیتهای ذهنی و شناختی او میدانند.
🔹به نظر باندورا بیشتر رفتارهای آدمی با مشاهده الگوها و از طریق مدل سازی آموخته میشود، یعنی فرد از طریق مشاهده دیگران و تقلید از آنان، نحوه انجام رفتارهای جدید را یاد میگیرد و این یادگیری را در موقعیتهای بعدی راهنمای عمل قرار میدهد. فرایند یادگیری مشاهدهای از چهار فرایند دیگر تأثیر میپذیرد:
1⃣ توجه: نخستین شرط یا مرحله یادگیری مشاهدهای این است که یادگیرنده به رفتار الگو توجه کند تا بتواند شکل رفتار و ویژگیهای آن را بشناسد. هرچه میزان این توجه بیشتر، و غفلت و بیتوجهی یادگیرنده کمتر باشد، یادگیری بهتر صورت میگیرد.
2⃣ یادسپاری: پس از آنکه توجه یادگیرنده به یک موضوع یا رفتار جلب شد، او باید آن را به حافظه بسپارد. اگر چه عواملی که موجب جلب توجه میشود، در حافظه و یادسپاری نیز موثر است، خود یادسپاری مرحله لازم دیگری از یادگیری مشاهدهای است. برای به خاطر سپردن یک مطلب باید آن را به صورت رمزهای کلامی یا تصویری در آورد. به این کار «بازنمایی» یا «رمزگردانی» میگویند. رمزگردانی یک مطلب موجب میشود یادآوری آن آسانتر شود. همه عواملی که برای تقویت حافظه و رمزگردانی در روانشناسی مطرح شدهاند. در اینجا نیز مؤثر و کانون توجه است.
3⃣ بازآفرینی عمل: در این مرحله، رفتاری که به صورت رمز در حافظه ثبت و ضبط شده است. به صورت عمل در میآید. در واقع فرد رفتاری را که قبلا مشاهده کرده و به خاطر سپرده است. اجرا می کند. باندورا بر تمایز میان یادگیری و عملکرد تأکید می کند؛ زیرا اگر مرحله توجه و یادسپاری به خوبی انجام شده باشد، فرد یاد گرفته است. اما برای آنکه یادگیری خود را به طور آشکار نشان دهد و به صورت عمل در آورد، باید شرایطی فراهم آید؛ زیرا همواره چنین نیست که یادگیری به صورت عملکرد ظهور کند؛ چنان که پیش از او تولمن نیز با آزمایشهایی نشان داده بود که گاهی حیوانات یاد میگیرند، اما چون انگیزه برای عمل و با شرایط دیگر رفتار فراهم نیست، این یادگیری آشکار نمیشود. هرگاه یادگیری به صورت رفتار آشکار در آید، میتوان آن را ارزیابی کرد. در این صورت معلم میتواند به اشکالات دانش آموز خود در یادگیری پی ببرد و در صدد اصلاح آنها بر آید؛
4⃣ فرایند انگیزشی: از نظر باندورا، مشاهده کننده برای یادگیری نیازی به تقویت و پاداش ندارد اما برای آنکه رفتاری را که یاد گرفته است انجام دهد، باید تقویت دریافت کند. تقویت موجب میشود که انگیزه عمل کردن در فرد به وجود آید؛ چنانکه دریافت تنبیه او را از انجام رفتاری که یاد گرفته، باز میدارد.
↩️ ادامه دارد.
📚روش تدریس (هادی رزاقی) ص ۱۱۰ - ۱۱۲ با تلخیص.
👉 @raveshsonnati
#سخن_بزرگان
💥ابراز تأسف آیتاللهالعظمی شبیری زنجانی از افزایش غیبت در جامعه
💥انتقاد معظمٌ له از بیتوجهی به تراث علمی و اخلاقی حوزه
🔹آیت الله شبیری زنجانی شب گذشته در دیدار اعضای بیت مرحوم آیتالله مؤمن با ایشان، با اشاره به شخصیت علمی آن عالم فقید، فرمودند: متأسفانه در این دورههای اخیر آن مرتبهای از عشق به علم، زهد و تقوایی که قدمای ما داشتند باقی نمانده است و در این شرایط، افراد استثناء نمونههای الهی هستند.
🔹ایشان خاطرنشان کردند: مکرر درباره وضعیت علمی حوزه گفتهام؛ اما متأسفانه برخی حتی با علومی که برای حوزه و ملّا شدن طلبه لازم است، مبارزه کرده و طلبه را نسبت به آن علوم سست میکنند.
🔹ایشان با نقل حکایتی از عشق و علاقه وافر علمای گذشته به مباحث علمی فرمودند:
🔸مرحوم شیخ علیمحمد نجفآبادی که استاد مرحوم آسیدجمال گلپایگانی بوده، در نجف به سلوک و عرفان شناخته میشد و عاشق علمیات و کتابخانهاش بود. الآن این کتابخانه به حسینیه شوشتریها هدیه شده است. مرحوم سید محمدصادق لواسانی از پدرش آقا سید ابوالقاسم که از شاگردان مرحوم آخوند بوده، این داستان را نقل میکرد. شیخ علیمحمد بیمار میشود. آقا سید ابوالقاسم لواسانی برای عیادتش میرود. شیخ علیمحمد به او میگوید من امروز را به پایان نمیرسانم اما شنیدهام که آخوند خراسانی، کتاب "کفایه الأصول" نوشته است. مقداری از آن را برای من بگو تا قبل از فوتم آن را شنیده باشم. مقداری از کفایه را برایش میگویند و او در همان روز فوت میکند.
🔹ایشان در ادامه افزود: علمای ما اینگونه به علم عشق میورزیدند اما الآن یک عدهای با این آثار مبارزه میکنند و عدهای بیاطلاع هم تحت تأثیر این سخنان و تبلیغاتشان قرار میگیرند.
🔹ایشان با انتقاد از رواج برخی روشهای تصنعی و انحرافی بهعنوان سیر و سلوک -که از فقاهت و روش علمای سلف فاصله دارند- افزودند:
در طول تاریخ حوزه همیشه علمای اهل سلوکی بودند که در حوزه درس اخلاق میگفتند هرچند درباره اخلاق نظری، مبانی متفاوتی وجود داشت.
🔹در دورهای چهار نفر از بزرگان متکفل تربیت و رشد معنوی طلاب بودند: آخوند ملافتحعلی سلطانآبادی، ملاحسین قلی همدانی، شیخ اسماعیل قرهباغی و سید مرتضی کشمیری. در دورهای دیگر آقا سید احمد کربلایی و بعد شاگردانشان آسید علی قاضی و آسید عبدالغفار مازندرانی، اکثر این افراد ملّا و مجتهد بودند. نقل است که مرحوم میرزا محمدتقی شیرازی -که خود مرجع تقلید بود- تقلید از آسیداحمد کربلایی را جایز میدانسته اما ایشان نمیپذیرفته است. خب اینها هم اهل علم بودند و هم اهل اخلاق. در حوزه درس اخلاق میگفتند و طلبهها تحت تربیت آنها بودند اما این نسل گویا منقرض شده و دیگر از این افراد در حوزه خبری نیست.
🔹 وجه مشترک تعالیم این بزرگان اخلاق این بوده که کسی که میخواهد در اخلاق کار کند باید واجبات را درست انجام بدهد و محرمات را ترک کند. پایه اخلاق و سلوک معنوی، مراقبت در عمل به واجبات و ترک محرماتی است که در شریعت آمده است. انسان مراقب باشد غیبت نکند. این کار سنگینی است. ماها به این مسئله اهمیت نمیدهیم. همه میگوییم غیبت گناه کبیره است اما انجام میدهیم. ترک غیبت جزء اهم امور است اما به آن توجه نمیکنیم.
🔹البته گاهی هم کجسلیقگیهایی ایجاد میشود و در مقابل سیره معصومین علیهمالسلام و روش علمای گذشته، عدهای برای خود دکان و دستگاهی تدارک میبینند اما آنچه برای ما باید مهم باشد سخنان معصومین علیهمالسلام و اجرای آن در جامعه است.
🔹معظمٌ له با تقدیر از تلاشهای علمی و ساده زیستی آیتالله مؤمن افزودند:
ایشان استعداد مطلوبی داشت و از این نعمت استفاده کردند. عمر محدود است و انسان نمیتواند انتظار زندگی ابدی داشته باشد اما آنچه که میماند خدمت به علم و دین است. ساده زیستی و زهد ایشان تعلیمی برای طلاب است. اگر عالم اهل تشریفات باشد جامعه از او الگو میگیرد.
🔺کانال معظم له
👉 @raveshsonnati
#آشنایی_با_مهارت_های_عمومی_پژوهش
#فصل_سوم_اجرای_پژوهش
↪️🔻بخش اول: تهیه لیست منابع
🔹دانشوران منطق نتیجه را تابع أخسّ مقدمات دانستهاند. در جریان پژوهش نیز این قاعده حکمفرماست و عدم توجه به آن پژوهش را خدشه دار میکند.
🔹منابع، یکی از مؤلفههای مؤثر در نتیجهگیری پژوهشهاست. منبع به تمام چیزهایی که پژوهشگر را در شناخت موضوع و ابعاد آن یاری کند، گفته میشود. منابع گوناگون کتبی، شفاهی، الکترونیکی و موارد دیگری که قابلیت استناد در پژوهش را داشته باشند.
🔹التفات جدّی به این قاعده، انتخاب منابع مورد استفاده در پژوهش را با حسّاسیت و دقّت بیشتری رقم خواهد زد. تهیه لیست منابع، تنها به معنای جمعآوری لیستی متشکل از منابع نیست، بلکه عملی دقیق و نقّادانه است که به موجب آن منابع معتبر مورد شناسایی قرار می گیرند.
🔹برای اطلاع از منابع مفید جهت پژوهش، برخی منابع اطلاع رسانی عمومی وجود دارد. این منابع عبارتند از:
🔸 کتب کتاب شناسی
🔸 پایان نامه ها و مقالات مربوط
🔸 پایگاه های اطلاع رسانی
🔸 اساتید
🔹در گام بعدی پژوهشگر خود را موظف میداند که از میان انبوه منابع، تنها موارد قابل استناد را انتخاب کند و در لیست جای دهد. از نگاه صاحب نظران قابلیت استناد یک منبع به سه عنصر بستگی دارد:
🔸اصالت: نقل از یک منبع موقعی اصیل به شمار میرود که بدون واسطه از منبع اصلی نقل شود. هنگامی که نقلها مستقیم از منبع اصلی صورت نگیرد، منبع درجه دو ارزیابی میگردد و هر چه واسطه بیشتر باشد اصالت آن زیر سئوال میرود.
🔸اعتبار: برای کشف اعتبار یک منبع، سه شاخصه موردارزیابی قرار میگیرد؛ سرشناسی مؤلف، صحت انتساب و پیراستگی از جعل و تحریف.
🔸اتقان: برخی از منابع علاوه بر اصالت و اعتبار از استدلالها و استنباطهای محکمی برخوردار است. بهرهمندی اثر از اسالیب مستحکم فنی، سبب اتقان منبع میگردد.
🔹پس از تهیه لیست منابع مناسب، با مراجعه به اماکنی چون کتابخانهها و مراکز تخصصی و همچنین ابزارهایی مانند نرم افزارها و شبکه های اطلاع رسانی، میتوان منابع مورد نظر را برای یادداشت برداری آماده نمود.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#بلاغت_کاربردی
💥بسم الله الرحمن الرحيم «إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ 🔅 فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ 🔅 إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ»
✔️ استاد معظم فتوحی حفظه الله
🔻 در این سلسله مباحث به تجزیه و ترکیب ادبی سوره کوثر پرداخته شده است.
↪️🔹گذشت که لازم است برای تعیین معنای کوثر به دو سوال پاسخ داده شود:
🔸۱. موضوع له واژه «كوثر» چيست؟
🔸۲. مراد از این واژه در آيهی شريفه چیست؟
🔹 اقوال مختلف بیشتر ناظر به سوال دوم است و اینکه مراد از کوثر در آيه شريفه چيست؟
🔹برای بررسی مطلب لازم است دو مقدّمه ذکر کنیم:
1⃣ «كوثر» در برخی روايات به نهری در بهشت و در بعضی دیگر به حوض تفسیر شده است، و در عدهای از روايات اهل سنت به شفاعت تفسیر شده است. در بعضي از روايات اهل سنت آمده است كه ابن عباس گفته: کوثر همان خير كثير است كه خداوند به حضرت رسول صلی الله علیه و آله داده است، بعد كسی به او گفت كه بعضیها گمان میكنند كه كوثر نهری است در بهشت، ابن عباس جواب داد: آن نهر از جملهی خيری است كه خداوند به حضرت داده است.
2⃣ از اينكه اين سوره در مقابل حرف آن كسی كه به حضرت «أبتر» گفته، نازل شده است، و در آخر سوره هم با تعبیر قصر قلبی آمده: « إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ »، استفاده شده كه مراد از «كوثر» أولاد و ذريّة حضرت رسول صلی الله علیه و آله است.
🔻در نتيجه: ظاهراً «كوثر» باعتبار مادهاش درلغت به معنای خير كثير است كه انواع و مصاديق زيادی میتواند داشته باشد، و اما اينكه در آيه شريفه مراد از «كوثر» چه معنايي است، مقتضای آن دو مقدّمه و جمع بين روايات و اقوال اين است كه در آيه مراد از كوثر خير كثير باشد به همه انواعش، كه از جملهی انواع بارزش: نسل و ذريّهی آن حضرت است.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#درس_نامه_روش_سنتی
#علوم_نقلی
↪️🔻علم تاریخ و تفسیر و حدیث
🔹در علم تاریخ لازم است طالب علم یک دوره کامل، تاریخ پیامبران به ویژه پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله و تاریخ امامان معصوم علیهم السلام را از کتابهای معتبر و مستند با مشورت از اهل فن فرا گیرد. 🔸کتب تاریخیای مانند حیاة القلوب علامه مجلسی و منتهی الأمال شیخ عباس قمی و ... .
🔹در علم تفسیر و حدیث نیز واجب است طالب علم از همان اوائل طلبگی به ویژه پس از گذراندن علم ادبیات عرب از کتابهای تفسیری و حدیثی موجز شروع کرده و سپس به کتابهای مفصل مشغول شود . 🔸تفاسیری مانند تفسیر شبّر و جوامع الجامع طبرسی و تفسیر صافی و مجمع البیان طبرسی و المیزان علامه طباطبایی و ... . 🔸و کتابهای حدیثیای مانند نهج البلاغة و ارشاد القلوب دیلمی و تحف العقول ابن شعبه حرّانی و عدة الداعی ابن فهد حلّی و اصول کافی کلینی و .... .
🔹از کتابهای اسلامی دیگر مانند کتب شهید مطهری رحمة الله علیه و آیت الله جوادی آملی و آیت الله سبحانی دام ظلهما و دیگر بزرگان نیز نباید غافل بود.
👉 @raveshsonnati