🙏 مسائل #اقتصادي در #صحیفه_سجادیه با بررسی صحیفه سجادیه، به دعاهای زیادی برمی خوریم که در آنها برخی مسائل اقتصادی بیان شده است، مانند: دعا به هنگام درخواست حاجت ها؛ دعا به هنگامی که روزی بر امام تنگ می شد؛ دعا برای کمک گرفتن برای پرداخت دین؛ دعا برای طلب باران؛ رازق بودن خداوند؛ اسراف؛ فقر؛ دین؛ قحطی؛ زکات و قیمت کالاها.1 از آنجا که اقتصاد، تعامل فعالیت روزانه انسان هاست، موضوع مناسبی برای اجرای اهداف تربیتی و آموزه های اخلاقی به شمار می رود. از دیدگاه صحیفه سجادیه، نظام اقتصادی مناسب، نظامی نیست که تنها درصدد رفع نیازهای بشر باشد و با فراهم شدن آنها، کار خود را تمام شده انگارد، بلکه رفع نیازها در جهت بندگی و عبادت خداست. امام سجاد در این باره می فرماید: بار خدایا! بر محمد و آل او درود فرست و مرا از رنج کسب و پی روزی دویدن راحتم کن و روزی فراوان و بی گمان و بی رنج برای من برسان تا از بندگی تو برای به دست آوردن روزی باز نمانم و سنگینی پی آمدهای کسب (نامشروع) را به دوش نکشم.2 همچنین در نظام اقتصادی صحیفه، تحقق عدالت اجتماعی و تأمین رفاه برای همه مورد نظر است. اینکه حضرت در برخی دعاهای صحیفه سجادیه، به انفاق و صدقه و پرهیز از اسراف و تبذیر سفارش می کند، هدفی جز گسترش رفاه و عمومی کردن آن برای همه مردم ندارد.3 امام سجاد علیه السلام می فرماید: بار خدایا! بر محمد و آل او درود فرست و مرا از اسراف و زیاده روی (در صرف مال) باز دار و به بخشیدن و #ميانه_روى (در زندگی) مستقیم ساز و روش نیکو در زندگی را به من بیاموز و مرا به لطف خود از بی جا خرج کردن باز دار و روزی های مرا از وسایل حلال روان گردان و انفاق و خرج کردنم را در راه های خیر و نیکی بگردان.4 بار خدایا! بر محمد و آل او درود فرست و مرا از زیاده روی (در زندگی) باز دار و روزی ام را از تباه شدن نگاه دار و دارایی ام را به برکت افزون گردان و مرا به نیکویی آنچه از آن دارایی انفاق می کنم، به راه رستگاری برسان.5 بنابراین، اصل کلی در نظام اقتصادی صحیفه سجادیه، رسیدن به عدالت اجتماعی و رفاه عمومی به منظور بندگی خداوند است و هدف های تربیتی مطرح شده در صحیفه با توجه به آن، بررسی می شود. 👁پی نوشت ها: 1. نزدیک به 118 فراز از دعاهاى صحیفه، به گونه اى به مسائل اقتصادى مربوط مى شود. 2. دعاى 20، بند 24. 3. دفتر همکارى حوزه و دانشگاه، مبانى اقتصاد اسلامى، سازمان سمت، 1371، چ 1، ج 1، ص 197. 4. دعاى 30، بند 3. 5. دعاى 20، بند 23. 🔗کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

#صحیفه_سجادیه_بصورت_بند_به_بند #دعا_بیستم_18 دعای سیدالساجدین (ع ) در مکارم اخلاق: 🔹اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ مَتِّعْنِى بِالاقْتِصَادِ، وَ اجْعَلْنِى مِنْ أَهْلِ السَّدَادِ، وَ مِنْ أَدِلَّةِ الرَّشَادِ، وَ مِنْ صَالِحِ الْعِبَادِ، وَ ارْزُقْنِى فَوْزَ الْمَعَادِ، وَ سلامَةَ الْمِرْصَادِ🔹 🔸خدايا درود بر محمد و آل او فرست، و مرا از #ميانه_روى برخوردار دار، و پرهيزگار و راهنماى خير، و از بندگان شايسته قرار ده، و رستگارى آخرت نصيبم كن كه از كمين گاه به سلامت گذرم🔸 O God, bless Muhammad and his Household, give me to enjoy moderation, make me into one of the people of right behaviour, the proofs of right conduct, and the servants of righteousness, and provide me with triumph at the place of Return and safety from the Ambush! #بیستم #مکارم_اخلاق 👁کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

◀️ افراط و تفريط ممنوع! 📋 امام(علیه السلام) در این سخن کوتاه و پرمعنا دعوت به اعتدال در بذل و بخشش هاى مالى مى کند و مى فرماید: «سخاوتمند باش و در این راه اسراف مکن و در زندگى حساب گر باش و سخت گیر مباش»; مى دانیم بسیارى از علماى اخلاق اسلامى، تمام فضایل اخلاقى را حد وسط در میان افراط و تفریط مى دانند. این مسئله هرچند عمومیت ندارد; ولى در مورد بسیارى از صفات از جمله فضیلت سخاوت صادق است که در میان دو صفت رذیله قرار گرفته: اسراف و تبذیر، و بخل و تقتیر. مُبذّر از ماده «تبذیر» از ریشه «بذر» (بر وزن نذر) در اصل به معناى پاشیدن دانه است; ولى چون این واژه در مورد اموال به کار رود به کار کسانى اطلاق مى شود که اموال خود را به صورت نادرست مصرف کرده و آن را حیف و میل مى کنند. معادل آن در فارسى امروز ریخت و پاش است و تفاوت آن با اسراف این است که اسراف مصرف بى رویه و تبذیر اتلاف بى رویه است. البته این در صورتى است که این دو واژه در مقابل هم قرار گیرند; ولى هرگاه جداگانه استعمال شوند ممکن است مفهوم عامى داشته باشند. «مُقتِّر» از ماده «تقتیر» در اصل به معناى تنگ گرفتن است و هنگامى که در مورد اموال به کار رود به معناى بخیل و خسیس بودن است. «مقدّر» از ماده تقدیر به معناى مدیریت صحیح اموال است که حد وسط در میان تبذیر و تقتیر است. قرآن مجید درباره مبذّرین مى فرماید: «(وَ آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ وَالْمِسْکینَ وَابْنَ السَّبیلِ وَلا تُبَذِّرْ تَبْذیراً * إِنَّ الْمُبَذِّرینَ کانُوا إِخْوانَ الشَّیاطین); حق خویشاوندان و مستمندان و واماندگان در راه را ادا کن و تبذیر مکن، چرا که تبذیر کنندگان برادران شیطانند». در جاى دیگر درباره صفات والاى بندگان برگزیده و عباد الرحمان مى فرماید: «(وَالَّذینَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَلَمْ یَقْتُرُوا وَکانَ بَیْنَ ذلِکَ قَواماً); آنها کسانى هستند که هنگامى که انفاق مى کنند نه اسراف مى کنند و نه بخل و سخت گیرى دارند و در میان این دو، حد اعتدال را رعایت مى کنند». در روایتى از امام صادق(علیه السلام) با ذکر مثال روشن و جالبى این حد اعتدال بیان شده است. راوى مى گوید: امام مشتى از سنگریزه برداشت و محکم در دست خود گرفت سپس فرمود: بخل و اقتار که خداوند فرموده همین است. آن گاه مشت دیگرى بر داشت و چنان دست خود را گشود که همه آن روى زمین ریخت و فرمود این اسراف است آن گاه مشت دیگرى برداشت و آن را به طورى گشود که مقدارى در کف دست باقى ماند و مقدارى از لابه لاى انگشتان فرو ریخت و فرمود این همان قوام است (که در قرآن مجید آمده است)». در شأن نزول آیه 29 سوره «اسراء» نیز آمده است که شخص سائلى از پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) تقاضاى پیراهن کرد. پیامبر پیراهن خود را به او بخشید و همین امر سبب شد که آن روز نتواند براى نماز به مسجد برود. این جریان سبب شد که زبان منافقان باز گردد و بگویند محمد خواب مانده یا مشغول لهو و سرگرمى شده و نمازش را به فراموشى سپرده است. (ولى هنگامى که از جریان کار باخبر شدند شرمنده گشتند) آیه فوق نازل شد و به پیامبر چنین دستور داد: «(وَ لا تَجْعَلْ یَدَکَ مَغْلُولَةً إِلى عُنُقِکَ وَلا تَبْسُطْها کُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً); دست خود را بر گردن خویش زنجیر مکن (و انفاق و بخشش را ترک منما) و بیش از حد (نیز) دست خود را مگشاى که خانه نشین شوى و مورد سرزنش قرارگیرى و از کار خود فرو مانى». در اینجا این سؤال پیش مى آید که تاکید در میانه روى در انفاق چگونه با ایثار (مقدم داشتن دیگران بر خویشتن) که در حالات بسیارى از پیشوایان آمده سازگار است مثل آنچه در شأن نزول سوره «دهر» و داستان مسکین و یتیم و اسیر آمده و به دنبال آن آیه شریفه (وَیُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْکِیناً وَیَتِیماً وَأَسِیراً) نازل شد. پاسخ این سؤال روشن است، مسئله اعتدال حکمى عام است و ایثار حکمى خاص که مربوط به موارد معینى است. به عبارت دیگر: اصل بر اعتدال در مسئله انفاق و ایثار یک استثناست. به علاوه، دستور به ایثار مربوط به جایى است که بخشش فراوان، نابسامانى فوق العاده اى در زندگى انسان ایجاد نکند و «ملوم» و «محسور» نگردد در غیر این صورت باید از دستور اعتدال پیروى کرد.( #ميانه_روى 🔸 #نهج_البلاغه_حكمت_33 🖋کانال انس با صحیفه سجادیه 🆔 @sahife2

#صحیفه_سجادیه_بصورت_بند_به_بند #دعا_سی_3 دعای سیدالساجدین (ع ) در کمک خواستن بر پرداخت #وام : 🔹اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ احْجُبْنِى عَنِ السَّرَفِ وَ الازْدِيَادِ، وَ قَوِّمْنِى بِالْبَذْلِ وَ الاقْتِصَادِ، وَ عَلِّمْنِى حُسْنَ التَّقْدِيرِ، وَ اقْبِضْنِى بِلُطْفِكَ عَنِ التَّبْذِيرِ، وَ أَجْرِ مِنْ أَسْبَابِ الْحَلالِ أَرْزَاقِى، وَ وَجِّهْ فِى أَبْوَابِ الْبِرِّ إِنْفَاقِى، وَ ازْوِ عَنِّى مِنَ الْمَالِ مَا يُحْدِثُ لِى مَخِيلَةً أَوْ تَأَدِّيا إِلَى بَغْيٍ أَوْ مَا أَتَعَقَّبُ مِنْهُ طُغْيَانا🔹 خدايا درود بر محمد و آل او فرست، و مرا از اسراف و زيادروى بازدار، و به بخشش و #ميانه_روى مستقيم گردان، و مرا بياموز كه اندازه نگاه دارم و به لطف تو مال خود را بیهوده هدر نکنم و از راه حلال روزى مرا مقرر كن، و خرج كردن در خيرات موفق فرما، و مالى كه براى من تكبر آورد و به ستم گرى كشاند، و در دنبال آن سركشى كنم، از من دور كن. و چنين مالى نصيب من مفرما🔸 #سی کانال انس با صحیفه سجادیه 🆔 @sahife2

#شرح #دعا_سی_3 🔹 اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ احْجُبْنِي عَنِ السَّرَفِ وَ الازْدِيَادِ ... خدايا! بر محمّد و آلش درود فرست، و مرا از اسراف و زياده خواهى بازدار 🔹 #اقتصاد و #اسراف‏ قسمت اول ◀️ نعمت‏ها و بركات خداوندى براى جهان آفرينش و گل سرسبد آن آدم و آدميان به اندازه كفايت تقدير شده است. اما به شرط اين كه بيهوده به هدر داده نشود و با زياده روى يا كوتاهى در درست مصرف كردن، به مواهب آسيب وارد نشود و پروردگار در اين برنامه فايده و خير و بركت قرار داده است. امير المؤمنين عليه السلام در اهميّت ميانه‏روى بدون مصرف گرايى مى‏فرمايد: إِذا أَرادَ اللَّهُ بِعَبْدٍ خَيْراً أَلْهَمَهُ الْاقتِصادَ وَ حُسْنَ التَّدْبِيرِ وَ جَنَّبَهُ سُوْءَ التَّدْبيرِ وَ الْاسْرافَ. هر گاه خداوند خوبى بنده‏اى را بخواهد به او صرفه‏جويى و نيك‏انديشى عطا كند و از بد انديشى و زياده‏روى، دور سازد. حضرت صادق عليه السلام در فضيلت اعتدال در زندگى مى‏فرمايد: ضَمِنْتُ لِمَنِ اقْتَصَدَ أَنْ لايَفْتَقِرَ وَ قالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ: يَسَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ» وَ الْعَفْوُ الوَسَطُ وَ قالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ: وَ الَّذِينَ إِذَآ أَنفَقُواْ لَمْ يُسْرِفُواْ وَ لَمْ يَقْتُرُواْ وَ كَانَ بَيْنَ ذَ لِكَ قَوَامًا» وَ الْقَوامُ الْوَسَطُ. من براى كسى كه ميانه روى كند ضمانت مى‏كنم كه فقير نشود. خداوند عزوجل فرموده است: «از تو مى‏پرسند: چه چيز انفاق كنند؟ بگو: از آنچه افزون بر نياز است.»؛ مراد از زيادتى رعايت حد وسط است. و نيز خداوند عزوجل فرموده است: «و آنان كه وقتى انفاق مى‏كنند، نه از حدّ معمول [و متعارف‏] مى‏گذرند و نه تنگ مى‏گيرند، و [انفاقشان‏] همواره ميان اين دو در حدّ اعتدال است.» قوام به معناى اعتدال و حدّ متوسط است. امام على عليه السلام مى‏فرمايد: الْاقْتِصادُ يُنْمِى الْقَليلَ. ميانه‏روى، مال اندك را رشد مى‏دهد. الْإِسْرافُ يُفْنِى الْجَزِيلَ. اسراف مال زياد را نابود مى‏سازد. ميانه‏روى، كفاف زندگى را تأمين كرده و هزينه امور را بيمه مى‏كند. و موجب فقر و فلاكت هم نمى‏شود، در غير اين صورت نخست براى انسان فقر مادى و نيازمندى مالى پديد مى‏آيد و سپس انسان به فقر معنوى كه تهى شدن از ارزش دينى و درونى است؛ دچار مى‏گردد كه از مهمترين آنها از بين رفتن عزّت نفس است. #ميانه_روى 👈ادامه دارد ... دعای #سی ام ◀️ کانال انس با صحیفه سجادیه 🆔 @sahife2

◀️ افراط و تفريط نشانه جهل است: 📋 امام در این کلام حکمت آمیز به مسئله مهمى اشاره کرده که سراسر زندگى انسان ها را در بر مى گیرد، مى فرماید: «همیشه جاهل را یا افراط گر مى بینى و یا تفریط کار»; (لاَ تَرَى الْجَاهِلَ إِلاَّ مُفْرِطاً أَوْ مُفَرِّطاً). راه صحیح به سوى مقصد راه مستقیم است که ما پیوسته در نمازها هر روز خدا را مى خوانیم تا ما را بر آن راه ثابت بدارد. در اطراف راه مستقیم خطوط انحرافى فراوانى هست که پیدا کردن راه مستقیم از میان آن خطوط نیاز به دقت و علم و دانش دارد. به همین دلیل، جاهل غالبا گرفتار خطوط انحرافى یا در جانب زیاده روى مى گردد و یا در سوى کوتاهى و کندروى. این مسئله در تمام شئون زندگى اعم از فردى و اجتماعى و سیاسى و غیر آن دیده مى شود; مثلاً حفظ ناموس و پاسدارى آن از هرگونه انحراف یک فضیلت است ولى افراد جاهل گاهى به طرف افراط کشیده مى شوند و با وسواس هر حرکتى از همسر خود را زیر نظر مى گیرند و با نگاه اتهام و گمان سوء به او نگاه مى کنند به طورى که زندگى براى آنها تبدیل به دوزخى مى شود و گاه هیچ گونه نظارتى بر وضع خانه و همسر خود ندارند که کجا رفت و آمد و با چه کسى صحبت مى کند و امثال آن. در مسائل بهداشتى فرد جاهل گاه چنان گرفتار افراط مى شود که دست به سوى هیچ آب و غذایى نمى برد به گمان این که همه آنها آلوده است، در هیچ مهمانى شرکت نمى کند، هیچ هدیه اى را نمى پذیرد و باید تنها خودش غذاى خویش را تهیه کند و گاه در جهت مخالف قرار مى گیرد و فرقى میان آلوده و غیر آلوده، بیمار مسرى و غیر بیمار نمى گذارد. بعضى از شارحان، این مطلب را با موضوع عدالت در مسائل اخلاقى پیوند زده و گفته اند: همیشه فضایل اخلاقى حد وسط در میان دو دسته از رذایل است: شجاعت حد اعتدالى است که در میان صفت تهور (بى باکى) و جبن (ترس و بزدلى) قرار گرفته است. عالم به سراغ حد وسط و جاهل یا در طرف افراط قرار مى گیرد و یا در جانب تفریط و همچنین سخاوت حد اعتدال میان بخل و اسراف است همان گونه که قرآن مجید خطاب به پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) مى فرماید: «(وَلا تَجْعَلْ یَدَکَ مَغْلُولَةً إِلى عُنُقِکَ وَلا تَبْسُطْها کُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً); هرگز دستت را بر گردنت زنجیر مکن (و ترک انفاق و بخشش منما) و بیش از حد آن را مگشا تا مورد سرزنش قرار گیرى و از کار فرو مانى». در مسائل مربوط به اعتقادات، گروهى از جاهلان درباره عظمت على(علیه السلام) چنان افراط کردند که قائل به الوهیت و خدایى او شده و گروه دیگر چنان کوتاه آمدند که در صف ناصبان قرار گرفتند و به یقین هر دو گروه گمراهند. خط صحیح همان پذیرش ولایت به معناى امام مفترض الطاعه بودن است. در خطبه 127 نیز این مطلب به صورت شفاف و روشن آمده است: «وَسَیَهْلِکُ فِیَّ صِنْفَانِ مُحِبٌّ مُفْرِطٌ یَذْهَبُ بِهِ الْحُبُّ إِلَى غَیْرِ الْحَقِّ وَمُبْغِضٌ مُفْرِطٌ یَذْهَبُ بِهِ الْبُغْضُ إِلَى غَیْرِ الْحَقِّ; به زودى دو گروه در مورد من هلاک و گمراه مى شوند: دوست افراطى که محبتش او را به غیر حق (غلو) مى کشاند و دشمن افراطى که به سبب دشمنى قدم در غیر حق مى نهد (و مرا کافر خطاب مى کند). سپس افزود: «وَخَیْرُ النَّاسِ فِیَّ حَالاً النَّمَطُ الاَْوْسَطُ فَالْزَمُوهُ; بهترین مردم درباره من گروه میانه رو هستند از آنان جدا نشوید». در بحارالانوار نیز آمده است که امیر مؤمنان على(علیه السلام) فرمود: «أَلاَ إِنَّ خَیْرَ شِیعَتِی النَّمَطُ الاَْوْسَطُ إِلَیْهِمْ یَرْجِعُ الْغَالِی وَبِهِمْ یَلْحَقُ التَّالِی; بهترین شیعیان من گروه میانه رو هستند، غلو کننده باید به سوى آنان باز گردد و کوتاهى کننده عقب افتاده باید (شتاب کند و) به آنها ملحق شود». با دقت به جوامع بشرى مى بینیم که غالب نابسامانى ها بر سر افراط و تفریط هاست که زاییده جهل و نادانى است; گاه آن چنان در مسائل اقتصادى قائل به آزادى مى شوند که فرآیند آن نظام سرمایه دارى ظالم است و گاه چنان سلب آزادى مى کنند که نتیجه آن نظام کمونیسم و گرفتارى هاى آن است، مهم یافتن خط اعتدال و ثابت ماندن بر آن است. در حدیثى از پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم که در روز قیامت حاکمى (از حاکمان مسلمین) را مى آورند که بیش از آنچه خداوند دستور داده عمل کرده، خداوند به او مى گوید: بنده من چرا بیش از آنچه باید تازیانه بزنى زدى؟ عرض مى کند: من براى غضب تو غضب ناک شدم. به او گفته مى شود: آیا سزاوار است غضب تو شدیدتر از غضب من باشد؟ سپس حاکم دیگرى را مى آورند که کوتاهى کرده خداوند به او مى فرماید: چرا در برابر آنچه به تو امر کرده بودم کوتاهى کردى؟ عرض مى کند: پروردگارا من به او رحم کردم؟ به او گفته مى شود: آیا رحمت تو از رحمت من وسیع تر است؟ سپس هر دو را به سوى دوزخ مى برند( #ميانه_روى #نهج_البلاغه_حكمت_70 🖋کانال انس با صحیفه سجادیه 🆔 @sahife2

#منتخب #دعا_بیستم_16 🔹اَللّـهُمَّ وَاَنْطِقْني بِالْهُدي، وَاَلْهِمْنِي التَّقْوي، وَوَفِّقْني لِلَّتي هِيَ اَزْكي، وَاسْتَعْمِلْني بِما هُوَ اَرْضي، خداوندا موفقم دار به روش وكرداري كه پاكيزه تر است و بگمارم بدانچه بيشتر مورد خوشنودي تو است اَللّـهُمَّ اسْلُكْ بِيَ الطَّريقَةَ الْمُثْلي، خدايا مرا به نيكوترين راه وادار وَاجْعَلْني عَلي مِلَّتِكَ اَمُوتُ وَاَحْيي، و چنان كن كه بر آئين تو بميرم و بر آن زنده شوم اَللّـهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّد وَآلِهِ، وَمَتِّعْني بِالاِقْتِصادِ، خدايا درود فرست بر محمد و آلش و بهره مندم كن به #ميانه_روى وَاجْعَلْني مِنْ اَهْلِ السَّدادِ، وَمِنْ اَدِلَّةِ الرَّشادِ، و قرارم ده از محكم كاران و از راهنمايان به راه راست و صواب وَمِنْ صالِحِي الْعِبادِ، وَارْزُقْني فَوْزَ الْمَعادِ، وَسَلامَةَ المِرْصادِ، و از بندگان شايسته ات و روزيم كن رستگاري در روز قيامت و به سلامت گذشتن از كمينگاه آن روز را .... 👌بخشی از دعای #بیستم ◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

برنامه ی #نهج_البلاغه_خوانی #نهج_البلاغه_حكمت_140 ◀️ میانه ‌روی مانع فقر 🔴 و قَالَ (علیه السلام):  مَا عَالَ مَنِ اقْتَصد.  🔴  آن كه #ميانه_روى كند تهيدست نخواهد شد. 🖋کانال انس با صحیفه سجادیه 🆔 @sahife2

◀️ بهترين راه مبارزه با فقر: 📋 امام(عليه السلام) در اين كلام كوتاه و نورانى خود اشاره به آثار #ميانه_روى در امور كرده و مى فرمايد: «كسى كه در هزينه كردن ميانه روى كند هرگز فقير نخواهد شد»; (مَا عَالَ مَنِ اقْتَصَدَ). «عال» از ريشه «عيل» (بر وزن عين) در اصل به معناى عيالمند شدن است; ولى اين واژه به معناى فقير نيز به كار رفته است. بعضى گفته اند اگر از ماده «عول» باشد به معناى فزونى عيال است و اگر از ريشه «عيل» باشد به معناى فقر است و «اقتصاد» به معناى ميانه روى در هر كار مخصوصاً در امور مالى است. اين معنا امروز هم در مقياس كوچك خانواده و هم در مقياس وسيع جامعه ثابت شده است كه اگر از اسراف و تبذير پرهيز شود و در هزينه كردن سرمايه ها صرف جويى و ميانه روى گردد بسيارى از مشكلات حل مى شود; مشكل زمانى براى فرد يا جامعه پيدا مى شود كه حساب دقيقى براى هزينه ها و نيازها در نظر نگيرد و يا بى حساب و كتاب آنچه را دارد هزينه كند كه به يقين زمانى فرا مى رسد كه فرد يا جامعه در فقر فرو مى روند. در منابع اسلامى نیز روایات فراوانى در این زمینه دیده مى شود، از جمله در روایتى از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم: «الإقْتِصادُ فِى النَّفَقَةِ نِصْفُ الْمَعِیشَةِ; میانه روى در مخارج زندگى نیمى از معیشت انسان را تأمین مى کند». در حدیثى از امیرمؤمنان(علیه السلام) در غررالحکم مى خوانیم: «مَنْ صَحِبَ الاِْقْتِصادَ دامَتْ صُحْبَةُ الْغِنى لَهُ وَجَبَرَ الاِْقْتِصادُ فَقْرَهُ وَخَلَلَهُ; کسى که همنشین میانه روى باشد غنا و بى نیازى پیوسته همنشین او خواهد بود و اقتصاد فقر او را جبران و مشکلات او را برطرف مى سازد». در حدیث دیگرى از امام صادق(علیه السلام) آمده است که فرمود: «ضَمِنْتُ لِمَنْ اِقْتَصَدَ أنْ لا یَفْتَقِرُ; من ضمانت مى کنم کسى که میانه روى پیشه کند هیچ گاه فقیر نشود». البته میانه روى نه تنها در مسائل اقتصادى و مالى در مقیاس فرد و جامعه، بلکه در همه کارها مطلوب است حتى توصیه شده که مؤمنان در عبادت که وسیله قرب الى الله است نیز میانه روى را از دست ندهند. مرحوم «کلینى» در کتاب کافى بابى تحت عنوان اقتصاد در عبادت آورده که نخستین حدیثش از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) چنین است: «إنَّ هذا الدّینُ مَتِینٌ فَاَوْغِلُوا فیهِ بِرِفْق وَلا تُکَرِّهُوا عِبادَةَ اللهِ إلى عِبادِ اللهِ فَتَکُونُوا کَالرّاکِبِ الْمُنْبَتِّ الَّذی لا سَفَراً قَطَعَ وَلا ظَهْراً أبْقى; این آئین حساب شده و متین است. در این مسیر با مدارا حرکت کنید و بندگان خدا را به عبادت زیاد مجبور نکنید که همانند سوار وامانده اى مى شوید که نه به مقصد رسیده و نه حیوان را سالم گذارده است» #اقتصاد #نهج_البلاغه_حكمت_140 🖋کانال انس با صحیفه سجادیه 🆔 @sahife2

#شرح_صحیفه_سجادیه ✳️دعای #مکارم_الاخلاق #دعا_بیستم_18 🔹 استاد اصغر #طاهرزاده ✔️ جلسه 60 👌 #میانه_روی، راه رسیدن به #حکمت #بیستم #مکارم_اخلاق ◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

امام سجاد (ع) در جمله‏ ى اول دعا، كلمه‏ى #اقتصاد را به كار برده است و معناى آن در لغت عرب، #ميانه_روى و #اعتدال است. الاقتصاد من القصد بمعنى العدل و هو التوسط فى الامور بين الافراط و التفريط. اقتصاد از ماده‏ى «قصد» است، به معناى «#عدل» و آن عبارت از توسط در امور مختلف بين #افراط و #تفريط است.

🙏 صلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ مَتِّعْنِى بِالاقْتِصَادِ 🔊 شرح صوتی استاد #طاهرزاده تحت عنوان #میانه_روی راه رسیدن به حکمت جلسه 60 #بیستم #مکارم_اخلاق #دعا_بیستم_18 ◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

❇️ #تفسیر_خوانی قرآن کریم هر روز یک آیه تفسیر نور – استاد محسن قرائتی سوره #مائده #مائده_87 ✳️ يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تُحَرِّمُواْ طَيِّبَتِ مَآ أَحَلَّ اللَّهُ لَكُمْ وَ لَا تَعْتَدُواْ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ *️⃣ اى كسانى كه ایمان آورده اید! چیزهاى پاكیزه اى را كه خدا براى شما #حلال كرده است، برخود حرام نكنید و #میانه_روی پیشه کرده و از حد نگذرید كه خداوند تجاوزگران را دوست نمى دارد. (#افراط و #تفریط نکنید ) ✍️ روزى رسول خدا صلى الله علیه وآله از قیامت و صحنه هاى محشر سخن مى گفت. مردم چنان منقلب شده و گریستند كه بعضى تصمیم گرفتند دیگر غذاى خوب نخورند و آسایش را بر خود حرام سازند، روزه بگیرند، همسران خود را ترك كنند، شبها كمتر بخوابند و بر این تصمیم، سوگند خوردند. پیامبر صلى الله علیه وآله كه مطلع شد، مردم را در مسجد جمع كرد و فرمود: من غذا مى خورم، شبها مى خوابم و همسرانم را رها نمى كنم. دین ما آیین انزوا و رهبانیّت نیست، رهبانیّت امّت من جهاد است، هر كس بر خلاف روش من برود مسلمان نیست. حرام دانستن حلال ها یا همراه با اعتقاد به حرمت است كه بدعت وحرام مى باشد و یا بدون عقیده به حرمت است كه تنها خود بهره نمى گیرد كه باز هم مورد نهى است. مسلمان، تسلیم فرمان الهى است، نه حلال ها را از پیش خود حرام مى سازد، نه نسبت به حرام ها چنین است. 👈 با نصب نرم افزار زیر با ما در این دوره ی تفسیر خوانی همراه شوید 👇 https://cafebazaar.ir/app/com.ghadeer.tafsirnour ⏺کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

*و الذين اذا انفقوا لم يسرفوا و لم يقتروا و كان بين ذلك قواما. بندگان واقعى خداوند كسانى هستند كه در مقام #انفاق مال نه زياده‏ روى مى‏كنند و نه سخت گيرند بلكه انفاقشان در حد #میانه_روی و اعتدال است.

يكى از عواملى كه می‏تواند موجب تنگى معاش گردد، #زياده_‏رو ى در صرف مال در موقع تمكن و مالدار ى است. در روايات تاكيد شده است كه مسلمانان همواره #ميانه_روى و #اقتصاد را مورد توجه قرار دهند و عملا آن را رعايت كنند، خواه مالدار و غنى باشند، خواه كم‏ بضاعت و فقير. *على (علیه السلام) فرموده: من اقتصد فى الغنى و الفقر فقد استعد لنوائب الدهر كسى كه در غنى و فقر ميانه‏ رو و مقتصد است با اين عمل، خويشتن را برا ى مصائب و سختيها ى روزگار مهيا می‏نمايد. *نبى اكرم (ص) فرمود: ثلاث منجيات: خشيه الله فى السر و العلانيه، و القصد فى الغنى و الفقر، و العدل فى الرضا و الغضب. سه چيز نجات‏ بخش است: اول، #خوف از خداوند در پنهان و آشكار، دوم ميانه‏ رو ى در ايام ثروتمندى و فقر، سوم، رعايت عدل و حق در حال رضا و خشم. *امام موسى بن جعفر عليه السلام فرمود: ضمنت لمن اقتصد ان لايفتقر ضمانت می‏كنم برا ى كسى كه در صرف مال مقتصد و ميانه‏ رو باشد، گرفتار فقر و تهيدستى نشود.

#اعتدال و #میانه_روی بين #خوف و #رجا

❇️ #تفسیر_خوانی قرآن کریم هر روز یک آیه تفسیر نور – استاد محسن قرائتی سوره #انعام #انعام_141 ✳️ وَهُوَ الَّذِى أَنْشَأَ جَنَّتٍ مَعْرُوشَتٍ وَغَيْرِ معْرُوشَتٍ وَالنَّخْلَ وَ الزَّرْعَ مُخْتَلِفاً أُكُلُهُ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَبِهاً وغَيْرَ مَتَشَبِهٍ كُلُواْ مِن ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَءَاتُواْ حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ وَ لَا تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ‏ و اوست كسى كه به وجود آورد باغهایى با داربست و بى داربست، و درخت خرما و كشتزار با خوردنى هاى گوناگون، و زیتون و انار، (برخى میوه ها) شبیه به همند و برخى شباهتى با هم ندارند. همین كه باغها ثمر داد، از میوه اش بخورید و روز درو كردن و میوه چیدن حقّ آن (محرومان) را بدهید و اسراف نكنید، چرا كه خداوند، اسراف كاران را دوست ندارد. ✍️ در آیه 99 همین سوره (#انعام_99)خواندیم: «اُنظروا الى ثمره اذا أثمر» هنگامى كه درخت بار آورد، با دقّت به آن نگاه كنید. در این آیه مى خوانیم كه «كلوا من ثمره اذا اثمر»، هنگامى كه بار داد، بخورید. نتیجه اینكه: خوردن باید با تأمّل و دقّت باشد، نه غافلانه. امام باقرعلیه السلام پس از تلاوت این آیه فرمود: شخصى زراعتى داشت كه تمام محصولاتش را #صدقه مى داد و خود و عیالش بى چیز مى ماندند. خداوند این عمل را #اسراف خواند. این آیه، درس #توحید و #خداشناسى را همراه با اجازه مصرف خواركى ها و رسیدگى به طبقات محروم و انفاق به آنان و #میانه_روی و #اعتدال داشتن و زیاده روى نكردن در مصرف و انفاق را بیان مى كند. «انشأ، كلوا، آتو، لا تسرفوا» چنانكه در جاى دیگر نیز مى خوانیم: «و الّذین اذا انفقوا لم یسرفوا و لم یقتروا و كان بین ذلك قواماً» امام صادق علیه السلام ذیل این آیه فرمودند: حتّى اگر مسلمان یافت نشد، حقِ ّ برداشت را به مشرك فقیر بپردازید در روایتى دیگر فرمود: این حقِ ّ برداشت، غیر از زكات است. امام صادق علیه السلام فرمود: میوه را در شب برداشت نكنید و شبانه درو نكنید تا فقیران نیز بتوانند حاضر شوند و چیزى بگیرند. در سوره «ن والقلم» نیز مى خوانیم كه خداوند باغ كسانى را كه تصمیم گرفتند شبانه و به دور از چشم فقرا میوه ها را بچینند و به آنها ندهند، سوزاند. 👈 با نصب نرم افزار زیر با ما در این دوره ی تفسیر خوانی همراه شوید 👇 https://cafebazaar.ir/app/com.ghadeer.tafsirnour ⏺کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

❇️ #تفسیر_خوانی قرآن کریم هر روز یک آیه تفسیر نور – استاد محسن قرائتی سوره #اعراف #اعراف_199 ✳️ خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَهِلِينَ #عفو و #میانه_روى را پیشه كن (عذر مردم را بپذیر و بر آنان آسان بگیر)، و به كارهاى عقل پسند و نیكو فرمان بده، و از جاهلان اعراض كن. ✍️ با آنكه براى كلمه ى «عفو»، چند معنا بیان شده است: حدّ وسط و میانه، قبول عذر خطاكار و بخشودن او، آسان گرفتن كارها، ولى ظاهراً در این آیه، معناى اوّل مراد است. «خُذ العفو»، به معناى عفو را تحت اختیار و كنترل خود داشتن و به جا استفاده نمودن است، لذا در بعضى موارد باید قاطعانه برخورد كرد، «و لاتأخذكم بهما رأفة فى دین اللّه» ] چنانكه «اعرض عن الجاهلین» به معناى آزاد و رها نمودن جاهلان و دشمنان نیست، بلكه مراد با آنان نبودن و میل به آنان نداشتن است، امّا گاهى موعظه، تذكّر و یا برخورد با آنان لازم است. «فاعرض عنهم و عظهم» این آیه با تمام سادگى و فشردگى، همه ى اصول اخلاقى را در بر دارد. هم اخلاق فردى «عفو»، هم اخلاق اجتماعى «وأمر بالعُرف»، هم با دوست «عفو»، هم با دشمن «أعرض»، هم زبانى «وأمر»، هم عملى «أعرض»، هم مثبت «خُذ»، هم منفى «أعرض»، هم براى رهبر، هم براى امّت، هم براى آن زمان و هم براى این زمان. چنانكه امام صادق علیه السلام فرمودند: در قرآن آیه اى جامع تر از این آیه در مكارم الاخلاق نیست. البتّه شكّى نیست كه عفو، در مسائل شخصى است، نه در حقّ النّاس و بیت المال. وقتى این آیه نازل شد، پیامبر صلى الله علیه وآله از جبرئیل توضیح و شیوه ى عمل به این آیه را درخواست كرد. جبرئیل پیام آورد كه «تَعفُو عمّن ظلمك، تُعطى مَن حَرمك، تَصِل مَن قطعك»، از كسى كه به تو ظلم كرده در گذر، به كسى كه تو را محروم كرده عطا كن و با كسى كه با تو قطع رابطه كرده است، ارتباط برقرار كن. سراسر این سوره، دعوت به #اعتدال است، با تعبیرهاى گوناگون. اعتدال در حقوق (آیه 29)، در مصرف (آیه 31)، در زینت (آیه 32)، در عبادت (آیه 56)، در خانه سازى (آیه 74)، در اقتصاد (آیه 85) و نسبت به شیوه ى اجراى حقّ وعدالت در امّت حضرت موسى علیه السلام و امّت حضرت محمّد صلى الله علیه وآله در آیات 157 و181 نكات ارزشمندى آمده است. 👈 با نصب نرم افزار زیر با ما در این دوره ی تفسیر خوانی همراه شوید 👇 https://cafebazaar.ir/app/com.ghadeer.tafsirnour 🆔 @sahife2