🙏 تقدیر به‌مناسبت #روز_معلم 🔸قدردانی و سپاس از #استاد_عابدینی و قدرشناسی از #مقام_علم_الهی ایشان، که سال‌هاست به ما شاگردان مکتب اهل البیت (علیهم السلام) جرعه‌های ناب حیات طیبه علوم قرآن و عترت را می‌چشانند. 📌چهارشنبه ١٢ اردیبهشت ١۴۰٣ | روز معلم 🔻در محل دارالقرآن و منزل علامه طباطبایی (ره) ✅ هدایای مختصری که با حمایت عالی و حرکت خودجوش تمامی شاگردان برای استاد و همسر مکرمه‌شان تهیه شده بود به محضرشان تقدیم شد. 🔹 🔸همانطور که حضرت امام سجاد (علیه السلام) در «دعای ٢۴ صحیفه سجادیه» می‌فرمایند «خدایا به من الهام کن که چگونه قدردان پدرومادرم باشم» (اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَلْهِمْنِي عِلْمَ مَا يَجِبُ لَهُمَا عَلَيَّ إِلْهَاماً، وَ اِجْمَعْ لِي عِلْمَ ذَلِكَ كُلِّهِ تَمَاماً، ثُمَّ اِسْتَعْمِلْنِي بِمَا تُلْهِمُنِي مِنْهُ)؛ 👌 همینطور باید دعا کنیم که «خداوندا به ما الهام کن قدردانی و تشکر از معلمانی که حیات طیبه علوم الهی را به ما بخشیده اند»، و در رأس آنها قدرشناسی از اهل البیت (علیهم السلام) که به ما تعلیم دادند آن حقایقی را که هیچ کسی آنها را نمی‌دانست : ( «يُعَلِّمُكُمْ ما لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُون» / «عَلَّمَكُمْ ما لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُون» - البقره، ١۵١ و ٢٣٩). 🔸 @Salehi786

🔸 #صوت ٧ جلسه ناب از درس اسفار #استاد_عابدینی پیرامون قوه خیال👇 🌐 eitaa.com/salehi786/2397 🔻در شرح #اسفار حکیم متأله #ملاصدرا، در جلد ۸ باب۵ فصل٢، بحثی هست با عنوان «فصل في الخيال‌»، که شرح مطالب این فصل عالی، به‌همراه بخش مرتبطی از کتاب «سرح العیون فی شرح العیون (شرح عیون مسائل نفس)» اثر #علامه_حسن_زاده آملی، توسط #استاد_عابدینی ارائه شد. 🔸(عین۵٨) : عینٌ فی ان الخیال فی الآخرة یصیر عین الحسّ و یتّحد به 🔻همچنین بخشی از فص یوسفی در فصوص الحکم مرتبط با این موضوع خیال و رؤیاها بحث شد: 🔸 فص حکمة نوریة فی کلمة یوسفیة 🔸 🔻 این جلسات اسفار، جلسات ۵۶ تا ۶٢ از سال تحصیلی فعلی (١۴۰٢_١۴۰٣) بودند که از شنبه ١۴ بهمن تا یکشنبه ٢۹ بهمن ١۴۰٢ تدریس شدند. 🔹 📌آرشیو صوت اسفار استاد، در سایت تمحیص و کانال سروش در دسترس است: 🌐 https://SPlus.ir/Abedini.Asfar 🌐 https://Tamhis.ir/lessones/Asfar 🔻 در کانال ایتای اسفار هم تدریجا از صوت جلد ۶ درحال بارگذاری است: 🌐 https://Eitaa.com/Asfaar 🔹 🔸این بحث همچنین می‌تواند بسط خوبی بر رساله #معرفت_نفس آیت الله سیدمحمدحسن الهی طباطبایی (ره) باشد که قبلا ۷ جلسه مباحثه آن ارائه شده بود 🌐 eitaa.com/salehi786/1969 🔸 @Salehi786

🔸جلسه ۵۶ (سال ١۴۰٢_١۴۰٣) 🔸 🔻 ج۸ باب۵ -فصل٢ -١ -در قوه خیال *{فصل (2) في الخيال‌}* 🔸 🔻شنبه ١۴ بهمن ١۴۰٢ 🔸 درس اسفار استاد عابدینی 🔸 SPlus.ir/abedini.asfar 🔹 Eitaa.com/Asfaar

🔸جلسه ۵٧ (سال ١۴۰٢_١۴۰٣) 🔸 🔻 ج۸ باب۵ -فصل٢ -٢ -در قوه خیال *{فصل (2) في الخيال‌}* 🔸 🔻یکشنبه ١۵ بهمن ١۴۰٢ 🔸 درس اسفار استاد عابدینی 🔸 SPlus.ir/abedini.asfar 🔹 Eitaa.com/Asfaar

🔸جلسه ۵۸ (سال ١۴۰٢_١۴۰٣) 🔸 🔻 ج۸ باب۵ -فصل٢ -٣ -در قوه خیال *{فصل (2) في الخيال‌}* 🔸 🔻سه‌شنبه ١٧ بهمن ١۴۰٢ 🔸 درس اسفار استاد عابدینی 🔸 SPlus.ir/abedini.asfar 🔹 Eitaa.com/Asfaar

🔸جلسه ۵۹ (سال ١۴۰٢_١۴۰٣) 🔸 🔻 ج۸ باب۵ -فصل٢ -۴ -در قوه خیال *{فصل (2) في الخيال‌}* 🔸 🔻دوشنبه ٢٣ بهمن ١۴۰٢ 🔸 درس اسفار استاد عابدینی 🔸 SPlus.ir/abedini.asfar 🔹 Eitaa.com/Asfaar

🔸جلسه ۶۰ (سال ١۴۰٢_١۴۰٣) 🔸 🔻ج۸ باب۵ -فصل٢ -۵ -در قوه خیال *{فصل (2) في الخيال‌}* 🔸 🔻سه‌شنبه ٢۴ بهمن ١۴۰٢ 🔸 درس اسفار استاد عابدینی 🔸 SPlus.ir/abedini.asfar 🔹 Eitaa.com/Asfaar

🔸جلسه ۶١ (سال ١۴۰٢_١۴۰٣) 🔸 🔻 ج۸ باب۵ -فصل٢ -۶ -در قوه خیال *{فصل (2) في الخيال‌}* 🔸 🔻شنبه ٢۸ بهمن ١۴۰٢ 🔸 درس اسفار استاد عابدینی 🔸 SPlus.ir/abedini.asfar 🔹 Eitaa.com/Asfaar

🔸جلسه ۶٢ (سال ١۴۰٢_١۴۰٣) 🔸 🔻 ج۸ باب۵ -فصل٢ -۷ -در قوه خیال *{فصل (2) في الخيال‌}* 🔸 🔻یکشنبه ٢۹ بهمن ١۴۰٢ 🔸 درس اسفار استاد عابدینی 🔸 SPlus.ir/abedini.asfar 🔹 Eitaa.com/Asfaar

. 🔸برخی متون مربوطه این بحث اسفار، از عیون مسائل نفس و فصوص و... 👇

🔸 بیان علامه حسن زاده در عیون مسائل نفس، پیرامون عالم خیال در عالم آخرت {عیون مسائل النفس-سرح العیون فی شرح العیون، النص، ص713 الی 719} 🔹 🔸(عین ۵٨) : عین فی ان الخیال فی الآخرة یصیر عین الحسّ و یتّحد به و من تلک العیون السیّالة أنّ اللذة الخیالیة فی الآخرة ترجع إلى الحسیّة لأن الخیال هنالک یصیر عین الحسّ و یتّحد به. و هذا المطلب اصل حکیم فی المعارف النفسیة، اشار الیه ایجازا صدر المتألهین فی الفصل الأول من الباب الحادی عشر من نفس الأسفار «1» و شرحه شرح فصّ تلمیذه الفیض فی الفصل الاول من الباب السابع عشر من علم الیقین على الاستقصاء «2» . و مآل نظر الشیخ فی السابع من تاسعة آلهیات الشفاء إلى ذلک أیضا کما یأتی فی العین التاسعة و الخمسین فی البحث عن المعادین. ففی الأسفار ان القوة الخیالیة جوهر قائم لا فی محل من البدن و أعضائه، و لا هی موجودة فی جهة من جهات هذا العالم الطبیعی، و انما هی مجردة عن هذا العالم واقعة فی عالم جوهری متوسط بین العالمین عالم المفارقات العقلیة و عالم الطبیعیات المادیة. و قد تفردنا بأثبات هذا المطلب ببراهین ساطعة و حجج قاطعة کما مرّت. و أن الصور الخیالیّة بل الصور الادراکیة لیست حالّة فی موضوع النفس و لا فی محل آخر و انما هی قائمة بالنفس قیام الفعل بالفاعل لا قیام المقبول بالقابل و کذا الابصار عندنا- الى قوله: و اعلم أن النفس ما دامت متعلقة بالبدن کان ابصاره بل احساسه مطلقا غیر تخیّله لأنها فی الأول تحتاج الى مادة خارجیة و شرائط مخصوصة، و فی الثانی لا تفتقر الیها. و اما عند خروجها عن هذا العالم فلا یبقى الفرق بین التخیل و الاحساس اذ القوة الخیالیة و هی خزانة الحس قد قویت و خرجت عن غبار البدن و زال عنها الضعف و النقص و اتحدت القوى و رجع الى مبدئها المشترک فتفعل النفس بقوتها الخیالیّة ما تفعله بغیرها و ترى بعین‌ =========== (1). الاسفار، ج 4، ص 149. (2). علم الیقین، ط 1، ص 230. ++++++++++ *{عیون مسائل النفس-سرح العیون فی شرح العیون، النص، ص: 714} الخیال ما کانت تراه بعین الحس و صارت قدرتها و علمها و شهوتها شیئا واحدا فادراکها للمشتهیات نفس قدرتها علیه و احضارها ایاها عندها بل لیس فی الجنّة الا شهوات النفس و مراداتها کما قال- تعالى- {«فِیها ما تَشْتَهِیهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْیُنُ» «1» . اقول: قد تقدم کلامنا فی تجرد القوة الخیالیة فی العین الثلاثین فما قلنا هناک فلا عائدة الى اعادته هیهنا. و الصواب الاتیان بطائفة من کلمات الفیض فی علم الیقین توضیحا لما افاده استاذه المتأله مع اختصار منا، قال- قدس سره-: اللذة إما عقلیة أو خیالیة أو حسیة. و اللذة الخیالیة فی الآخرة ترجع إلى الحسیة لأن الخیال هنالک یصیر عین الحسّ و یتّحد به. و لذلک قیل إن اللذة الخیالیة لا تکون فی الجنّة لانّها من قضیّات الوهم اذ من شأنه أن یتخیل اشیاء على طریق التمنی فیلتذ بها النفس، و المنى رأس مال المفالیس و الآخرة دار الصدق و دار الحقائق، و لذلک سمیّت الحاقّة لأن فیها حواقّ الأمور و لیس فیها اباطیل و اکاذیب و لا امنیّة اذ فیها ما تشتهیه الانفس و تلذّ الاعین نقدا و انما التذاذهم بالموجود المشاهد فاللذة فی الآخرة تنحصر فی قسمین العقلیة و الحسیة فالعقلیة کالالتذاذ بالعلوم و المعارف و الانس باللّه- عز و جل- و بمقربی حضرته و هی أنما تکون للسابقین المقربین فی جنات النعیم ثلة من الاولین و قلیل من الآخرین على حسب مراتبهم. و اما اللذة الحسیة فکالالتذاذ بالطعام و الشراب و النکاح و الاصوات الطیّبة و النغمات الرخیمة و هی لذة المتوسطین من اصحاب الیمین کما قال اللّه- عز و جل-: {«فِی سِدْرٍ مَخْضُودٍ»}- الى قوله: {«وَ ثُلَّةٌ مِنَ الْآخِرِینَ»}. و قد یکون انواع منها للسابقین المقربین کما قال اللّه- عزّ و جلّ-: {«عَلى‌ سُرُرٍ مَوْضُونَةٍ» «2» - الى قوله: {«جَزاءً بِما کانُوا یَعْمَلُونَ» «3» . و هذا یدل على أن ذلک جزاء اعمالهم دون علومهم و اعتقاداتهم. و یشبه أن لا یکون لهم کثیر التذاذ بها و التفات بها کما یشعر به قوله- عزّ و جل-: {«یَطُوفُ عَلَیْهِمْ» «4» لأن قرة عیونهم انما هی فی الجنّة العالیة. =========== (1). الزخرف: 71. (2). الواقعة: 15. (3). السجدة: 17. (4). الواقعة: 17. ++++++++++ *{عیون مسائل النفس-سرح العیون فی شرح العیون، النص، ص: 715} و ما یحصل هناک من الصور اشدّ الذاذا و ایلاما من هذه المحسوسات الملذة و المؤلمة بکثیر لصفاء المحلّ و قوة الفاعل و عدم الشاغل و ذکاء الدرک و انحصار القوى کلّها فی قوة واحدة هی المتخیلة و صیرورتها عینا باصرة للنفس و قدرة فعالة و انقلاب العلم مشاهدة. فلا یخطر بالبال شی‌ء فی الجنة تمیل الیه النفس إلا و یوجد فی الحال باذن اللّه و یحسّ به احساسا قویا لا اقوى منه و الیه الاشارة بقول النبی- صلّى اللّه علیه و آله و سلم-: «إنّ فی الجنّة سوقا یباع فیه الصّور» . و السوق عبارة عن اللطف الآلهی الذی هو منبع القدرة

على اختراع الصور بحسب المشیّة و نیلها بالحسّ. 📌جلسه ۵٨: 🔻 و بعد نقل روایتین فی رتبة کن و قد تقدم نقلهما فی العین التاسعة و الاربعین قال: «و قد تبین فی محلّه أن کلّ ما یصدر من الفاعل لا بواسطة المادة الدنیاویة فحصوله فی نفسه عین حصوله لفاعله و لیس من شرط الحصول الحلول و الاتصاف فان صور الموجودات حاصلة للباری- عزّ و جلّ- قائمة به من غیر حلول و لا اتصاف. 🔻و ان حصول الشی‌ء للفاعل اوکد من حصوله للقابل فلکل واحد من أهل السعادة فی الآخرة عالَمٌ فیه ما یرید. و من یرغب فی صحبته ینشأ فی لحظة عین او فلتة خاطر فالعوالم هناک بلا نهایة کل منها کعرض السموات و الارض بلا مزاحمة شریک و سهیم فکلّ عالِمٌ عالَمٌ و اللّه- عزّ و جلّ- رب العالمین. 🔻 و قد ظهر مما تقدم أنّ المشتهیات فی الآخرة تابعة للشهوات بعکس الدنیا کما قال اللّه- عزّ و جلّ-: «وَ لَکُمْ فِیها ما تَشْتَهِی أَنْفُسُکُمْ» «1» فما یرید یستحضر لا انه یکون موجودا ثم یستحضر؛ بل یستحضر فیصیر موجودا بالاستحضار بلا قطع مسافة. 🔻و ایضا قد ظهر ان الآخرة نشأة الوجود و النور، و الادراک و الحضور، و الحیوة، و الظهور، و کل ما فیها حیٌّ مدرِک لأنّها لیست إلّا منشئات النفس القائمة بها فانواع الفاکهة منها و الأبنیة و الأنهار و غیرها کلها حیّةٌ ناطقةٌ لأن النفس حیة ناطقة، کما نطقت الروایات المأثورة فی ذلک متظافرة. 🔻 الفصل السابع و العشرون من الباب الحادی عشر من نفس الأسفار «2»: «اعلم أنه قد اتفق فی هذا العالم لبعض الکاملین ممن قویت قوة خیاله او ضعفت قوة حسّه أن یرى بعین الخیال شیئا مشاهدا محسوسا کما یشاهد سائر المحسوسات فکثیرا ما یشتبه علیه الأمر ==== (1). فصلت: 31. (2). الأسفار، ط 1، ج 4، ص 190. ++++ *{عیون مسائل النفس-سرح العیون فی شرح العیون، النص، ص: 716} و یزعم أن ما رآه موجود فی الخارج فیغلط. و جمیع ما یراه الانسان یوم القیامة یراه بعین الخیال و هی موجودة فی تلک الدار معتبرة باقیة فیها لأنها موطن تلک الصور. 📌جلسه ۵٩: 🔻و انما لم یعتبر وجود ما یرى بعین الخیال هیهنا من المنامات و غیرها لعدم بقائها و وقوع الحجاب عنها بعد اقصر مدّة فلا تعویل علیها هیهنا لزوالها عن المشاهدة سریعا اذ لیس هذا العالم موطن وجودها. فبالموت یرفع الحجاب بالکلّیة فیدوم مشاهدة عین الخیال. و تلک الصور المشهودة للنفس قد علمت أنها لیست خارجة عن ذاتها بل عینها» - الى آخر ما نقلنا عنه فی العین الثالثة و الاربعین فی معنى تجسّد المعانی و تجسّد الارواح. و بعد نقل طائفة من الحقائق فی هذا المطلب الأسمى من الابواب الخامس و الخمسین و ثلاثمائة، و الرابع و السبعین و ثلاثمائة، و الثالث و السبعین و ثلاثمائة، و الحادی و الثمانین و ثلاثمائة من الفتوحات المکیة استنتج منها بقوله: «فتحقق و تبیّن من جمیع ما ذکرناه و نقلناه»: 🔻أنّ الجنة الجسمانیة عبارة عن الصور الادراکیة القائمة بالنفس الخیالیة ممّا تشتهیها النفس و تستلذّها و لا مادّة و لا مظهر لها الا النفس، و کذا فاعلها و موجدها القریب و هو هی لا غیر. 🔻و أنّ النفس الواحدة من النفوس الانسانیة مع ما تتصوّره و تدرکه من الصور بمنزلة عالم عظیم نفسانی اعظم من هذا العالم الجسمانی بما فیه. 🔻و أنّ کل ما یوجد فیها من الاشجار و الانهار و الابنیة و الغرفات کلّها حیّة بحیوة ذاتیة. و حیوتها کلّها حیوة واحدة هی حیوة النفس التی تدرکها و توجدها. 🔻و أن ادراکها للصور هو بعینه اتحادها لها لا انها ادرکتها فأوجدتها، أو اوجدتها فادرکتها کما فی افعال المختارین منّا فی هذا العالم حیث انا نتخیل شیئا ملائما کالحرکة أو الکتابة أوّلا فنفعله ثانیا ثم نتخیله بعدما فعلناه؛ بل ادرکتها موجودة و اوجدتها مدرکة بلا تقدم و تأخر و لا مغائرة اذ الفعل و الادراک هنا شی‌ء واحد» . 🔸 📌جلسه ۶۰ 🔻 تبصرة إنّا نرى المعانی هیهنا بعین البصیرة لا بعین البصر و ذلک ظاهر، و حیث ان الدار الآخرة غیر هذه الدار الدنیا و الا لم تکن آخرة، فتبصّر أن الابصار و السمع و غیرهما من الحواس لیست مشروطة بما هی مشروطة هیهنا فی الأمور کما انک تسمع و تبصر و تشم و تذوق و تلمس فی المنامات و المکاشفات و سنوح التمثلات بلا دخالة تلک‌ الشروط العنصریة، فأیقن بأن الخیال فی الآخرة عین الحسّ. +++ *{عیون مسائل النفس-سرح العیون فی شرح العیون، النص، ص: 717} 🔸 🔻تبصرة 💥قد علمت ان المتخیلة جبلت للمحاکاة و هی تصوّر المعانی بصورها المناسبة إیاها، فاعلم أن رؤیا الملک و نزوله انما یتحقق فی صقع النفس و لیس خارجا عن عالم نفس رائیها. و بهذه الدقیقة تنتقل أن المنزل فیه القرآن فی قوله سبحانه: «إِنَّا أَنزَلناهُ فِی لَیلَةِ القَدرِ» «1»، و «إِنَّا أَنزَلناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ» «2»، هی موطن النفس و ان کان ظرف زمانه العنصری هذه اللیلة الظلیة العنصریة فان اللیل المنزل فی القرآن هو بلحاظ بعض مراتب نزوله واقع فی هذه اللیلة الزمانیة.

🔻تفصیل ذلک المطلب الرفیع یطلب على الاستیفاء فی رسالتنا الفارسیة الموسومة بالانسان و القرآن. 🔻و البحث عن نزول الملک یطلب فی الموضعین من الأسفار، أحدهما فی الفصل الثالث عشر من الباب الحادی عشر من نفس الأسفار، قوله: «و من هذا القبیل رؤیة النبی- صلّى اللّه علیه و آله و سلم- صورة جبرائیل و الملائکة- علیه السلام- فی هذا العالم» «3» . و الموضع الآخر فی الفصل السابع و العشرین من هذا الباب‌ «4» . 🔻 و العمدة فی الباب ان تعلم اولا أنّ تجافی موجود عن مرتبته محال و توفیقیة الاسماء بمعناه الارفع راجعة الى هذه الدقیقة کما حققناه فی رسالتنا المصنوعة فی توفیقیة الاسماء. و ثانیا أن النفس مجردة عن المادة الطبیعیة و احکامها من الأحیاز و الازمان و الجهات و غیرها. و ثالثا أن الخیال جبلت على المحاکاة و هی تصوّر المعانی المعقولة للنفس بقوتها العاقلة على صور مناسبة لتلک المعانی. و رابعا ان تلک الصور المرتسمة، سواء روئیت قریبة أو بعیدة، فهی بالحقیقة متحققة فی صقع النفس العاریة عن المادة و احکامها، بل قائمة بالنفس قیام الفعل بفاعله بأذن بارئه، و لیست بخارجة عنها مطلقا فی یقظتها و منامها و جمیع احوالها و اطوارها. =========== (1). القدر: 1. (2). الدخان: 3. (3). الأسفار، ط 1، ج 4، ص 169. (4). المصدر، ج 4، ص 190. ++++++++++ *{عیون مسائل النفس-سرح العیون فی شرح العیون، النص، ص: 718} 🔻 و خامسا أن شرافة النفس و قوتها، و خسّة النفس و ضعفها، و صفائها بصداقتها و کدورتها بخلافها، و نحوهما مما هو دخیل فی عظمتها أو حقارتها، فی ذلک التصویر و التمثیل و المحاکاة و التمثل اصل رصین قوی، فکلّما کانت اکثر صدقا و صفاء و أشدّ نورا و بهاء و اقوى وجودا کان التصویر و المحاکاة على وزانها کذلک. 💥فانظر فی الارتقاء الى تلک الذروة العلیا، الى تمثّل شدید القوى للخاتم- صلّى اللّه علیه و آله و سلم- فی قوله سبحانه: «عَلَّمَهُ شَدِیدُ الْقُوى‌ ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوى‌» «1» - أی استوى شدید القوى له (صلّى اللّه علیه و آله و سلم)، کقوله- سبحانه-: «فَتَمَثَّلَ لَها بَشَراً سَوِیًّا» «2» ، و اللام للمِلکِ الحقیقی نحو «لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» «3» ، لا المجازی الاعتباری نحو الدار لزید و الجلّ للفرس مثلا. 🔻و هو أی شدید القوى المستوى له بالافق الأعلى المشهود لرسول اللّه. ثم من ذلک الافق الاعلى دنى من النبی فتدلّى و تعلّق به من العلو الى السفل کما ان التدلّی المشتق من الدَلو یشعر بذلک فکان «قاب قوسین أو أدنى» بحسب قربه منه «فاوحى الى عبده ما اوحى». 🔻فکلّ من الاستواء، و الافق الأعلى و الدنوّ و التدلّی و القرب قاب قوسین أو ادنى و الایحاء، کانت متحققة فی صقع نفس رسول اللّه (صلّى اللّه علیه و آله و سلم) ألا ترى أنه- سبحانه- بعد ذلک قال: «ما کذب الفؤاد ما رأى» «4» . فافهم و تدبر ترشد إن شاء اللّه تعالى. 🔻 ثم من هذه الاشارات التی أهدیناها الیک تبیّن لک أن الخاتم (صلّى اللّه علیه و آله و سلم) حیث کان مزاجه اعدل الأمزجة و روحه القدسی روح الأرواح، و خیاله کسایر قواه فی کمال الإستواء و غایة الاعتدال، کان حکایته ما یتلقى من الوحی بصورة العبارات على احسن صورة؛ إلا أنه (صلوات اللّه علیه) و إن کان لا ینطق عن الهوى مطلقا لکنّه بحسب تطوراته النفسانیة القلبیة تارة کان یتلقى الوحی انزالا و تنزیلا و یتکلّم به على هیئة و صورة عباراتها الشریفة معجزة و کان یتحدى بها و الآن کما کان و کذلک فی کل أوان و زمان إلى یوم القیامة، و هی القرآن الکتبی بین الدفتین و لذا نعتقد أن الفاظ القرآن و عباراته وحی. =========== (1). النجم: 6. (2). مریم: 18. (3). الحشر: 25. (4). النجم: 11. ++++++++++ *{عیون مسائل النفس-سرح العیون فی شرح العیون، النص، ص: 719} 🔻 و تارة أخرى على صورة الحدیث القدسی، و أخرى على صور الأخبار الأخرى. و مطلقا کان افصح و ابلغ من غیره کما ترى أن خطبه و کلماته أفصح مما فی النهج و الصحیفة السجادیة و غیرهما بلا استنثاء کسایر کمالاته الانسانیة فإن الکلّ یستضیئون من مشکوة وجوده و هو قطب الأقطاب و إمام الأئمة من الأولین و الآخرین الى قیام یوم الدین. 🔻و خطبته (صلّى اللّه علیه و آله و سلم) فی حجة الوداع أصدق شاهد على ما قلناه و هی: «الحمد للّه نحمده و نستعینه و نستغفره و نتوب إلیه، و نعوذ باللّه من شرور أنفسنا و سیئات أعمالنا؛ من یهدی اللّه فلا مضلّ له، و من یضلل فلا هادی له» - الى آخرها. و قد اتى بها فی ذلک المطلب ایضا ابن ابی الحدید فی شرح الخطبة الثالثة من النهج فی ذکر الحجّ حیث قال: «و قال ارباب علم البیان: ان الخطب الخالیة من السجع و القرائن و الفواصل هی خطب العرب، و هی المستحسنة الخالیة من التکلف کخطبة النبی- صلّى اللّه علیه و آله و سلم- فی حجة الوداع و هی «الحمد للّه نحمده» الخ «1» . =========== (1). شرح النهج لابن ابی الحدید، ط (الحجری)، ج 1، ص 25. ++++++++++

🔸روایات مذکور در اوایل جلسه ۵٧

جامع الأحادیث https://hadith.inoor.ir/hadith/336629 شناسه حدیث : ۳۳۶۶۲۹ نشانی : عدة الداعي و نجاح الساعي ج ۱، ص ۲۰۷ وَ قَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ يَوْماً لِلْمُفَضَّلِ بْنِ صَالِحٍ: . يَا مُفَضَّلُ إِنَّ لِلَّهِ عِبَاداً عَامَلُوهُ بِخَالِصٍ مِنْ سِرِّهِ فَعَامَلَهُمْ بِخَالِصٍ مِنْ بِرِّهِ فَهُمُ اَلَّذِينَ تَمُرُّ صُحُفُهُمْ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فُرُغاً وَ إِذَا وُقِفُوا بَيْنَ يَدَيْهِ تَعَالَى مَلَأَهَا مِنْ سِرِّ مَا أَسَرُّوا إِلَيْهِ فَقُلْتُ يَا مَوْلاَيَ وَ لِمَ ذَلِكَ فَقَالَ أَجَلَّهُمْ أَنْ تَطَّلِعَ اَلْحَفَظَةُ عَلَى مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَهُمْ.

جامع الأحادیث https://hadith.inoor.ir/hadith/269130 شناسه حدیث : ۲۶۹۱۳۰ نشانی : بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام ج ۷۵، ص ۶۴ معصوم : امیرالمؤمنین (علیه السلام) وَ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ: إِنَّ لِلَّهِ عِبَاداً عَامَلُوهُ بِخَالِصٍ مِنْ سِرِّهِ فَشَكَرَ لَهُمْ بِخَالِصٍ مِنْ شُكْرِهِ فَأُولَئِكَ تَمُرُّ صُحُفُهُمْ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فُرُغاً فَإِذَا وَقَفُوا بَيْنَ يَدَيْهِ مَلَأَهَا لَهُمْ مِنْ سِرِّ مَا أَسَرُّوا إِلَيْهِ.

جامع الأحادیث https://hadith.inoor.ir/hadith/320778 شناسه حدیث : ۳۲۰۷۷۸ نشانی : سلوة الحزين (الدعوات) ج ۱، ص ۲۱۲ وَ عَنْ زَيْنِ اَلْعَابِدِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : . ⚡ أَنَّ لِلَّهِ خُلَصَاءَ مِنْ خَلْقِهِ عَبَدُوهُ بِخَالِصٍ مِنْ سِرِّهِ وَ أَوْصَلَهُمْ إِلَى سِرِّهِ فَهُمُ اَلَّذِينَ تَمُرُّ صُحُفُهُمْ مَعَ اَلْمَلاَئِكَةِ فُرَّغاً فَإِذَا وَصَلَتْ إِلَيْهِ مَلَأَهَا مِنْ سِرِّ مَا أَسَرُّوا إِلَيْهِ، وَ قَالَ لَهُمْ: ⚡ يَا أَوْلِيَائِي إِنْ أَتَاكُمْ عَلِيلٌ مِنْ ضَعَفَةِ عِبَادِي فَدَاوُوهُ أَوْ نَاسٍ نِعْمَتِي فَاذْكُرُوهُ أَوْ رَاحِلٌ نَحْوِي فَجَهِّزُوهُ وَ مَنْ بَعُدَ مِنْكُمْ مُنْكِراً فَفَقِّهُوهُ وَ مَنْ قَرُبَ مِنْكُمْ فَوَاصِلُوهُ، ⚡ لَكُمْ يَا أَوْلِيَائِي خَاطَبْتُ وَ لَكُمْ عَاتَبْتُ وَ اَلْوَفَاءَ مِنْكُمْ طَلَبْتُ لاَ أُحِبُّ اِسْتِخْدَامَ اَلْجَبَّارِينَ وَ لاَ مُصَافَاةَ اَلْمُتَلَوِّنِينَ مَنْ عَادَاكُمْ قَصَمْتُهُ وَ مَنْ أَبْغَضَكُمْ قَلَيْتُهُ .

جامع الأحادیث https://hadith.inoor.ir/hadith/106011 شناسه حدیث : ۱۰۶۰۱۱ نشانی : الکافي ج ۲، ص ۱۸۴ عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: . ⚡ إِنَّ اَلْمُؤْمِنَيْنِ إِذَا اِعْتَنَقَا غَمَرَتْهُمَا اَلرَّحْمَةُ فَإِذَا اِلْتَزَمَا لاَ يُرِيدَانِ بِذَلِكَ إِلاَّ وَجْهَ اَللَّهِ وَ لاَ يُرِيدَانِ غَرَضاً مِنْ أَغْرَاضِ اَلدُّنْيَا قِيلَ لَهُمَا مَغْفُوراً لَكُمَا فَاسْتَأْنِفَا فَإِذَا أَقْبَلاَ عَلَى اَلْمُسَاءَلَةِ قَالَتِ اَلْمَلاَئِكَةُ بَعْضُهَا لِبَعْضِ تَنَحَّوْا عَنْهُمَا فَإِنَّ لَهُمَا سِرّاً وَ قَدْ سَتَرَ اَللَّهُ عَلَيْهِمَا . قَالَ إِسْحَاقُ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ فَلاَ يُكْتَبُ عَلَيْهِمَا لَفْظُهُمَا وَ قَدْ قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: «مٰا يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلاّٰ لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ » . ⚡قَالَ فَتَنَفَّسَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) اَلصُّعَدَاءَ ثُمَّ بَكَى حَتَّى أَخْضَلَتْ دُمُوعُهُ لِحْيَتَهُ وَ قَالَ يَا إِسْحَاقُ إِنَّ اَللَّهَ (تَبَارَكَ وَ تَعَالَى) إِنَّمَا أَمَرَ اَلْمَلاَئِكَةَ أَنْ تَعْتَزِلَ عَنِ اَلْمُؤْمِنَيْنِ إِذَا اِلْتَقَيَا إِجْلاَلاً لَهُمَا . وَ إِنَّهُ وَ إِنْ كَانَتِ اَلْمَلاَئِكَةُ لاَ تَكْتُبُ لَفْظَهُمَا وَ لاَ تَعْرِفُ كَلاَمَهُمَا فَإِنَّهُ يَعْرِفُهُ وَ يَحْفَظُهُ عَلَيْهِمَا عَالِمُ اَلسِّرِّ وَ أَخْفَى .

همچو صیادی که گیرد سایه‌ای سایه کی گردد ورا سرمایه‌ای سایهٔ مرغی گرفته مرد سخت مرغ حیران گشته بر شاخ درخت مولوی, مثنوی معنوی, دفتر اول، بخش١٣۵

🔸 عمل ادریس(ع) معادل عمل کل اهل زمانش 🔸  [بحارالانوار، ج۱۱، ص۲۷۸]  ص، قصص الأنبیاء علیهم السلام بِهَذَا الْإِسْنَادِ عَنِ ابْنِ أُورَمَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُغِیرَةِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ عَنْ أَبِی صَالِحٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: کَانَ إِدْرِیسُ النَّبِیُّ علیه السلام یَسِیحُ النَّهَارَ [۴] وَ یَصُومُهُ وَ یَبِیتُ حَیْثُ مَا جَنَّهُ اللَّیْلُ وَ یَأْتِیهِ رِزْقُهُ حَیْثُ مَا أَفْطَرَ وَ کَانَ یَصْعَدُ لَهُ مِنَ الْعَمَلِ الصَّالِحِ مِثْلُ مَا یَصْعَدُ لِأَهْلِ الْأَرْضِ کُلِّهِمْ فَسَأَلَ مَلَکُ الْمَوْتِ رَبَّهُ فِی زِیَارَةِ إِدْرِیسَ علیه السلام وَ أَنْ یُسَلِّمَ عَلَیْهِ فَأَذِنَ لَهُ فَنَزَلَ وَ أَتَاهُ فَقَالَ إِنِّی أُرِیدُ أَنْ أَصْحَبَکَ فَأَکُونَ مَعَکَ فَصَحِبَهُ وَ کَانَا یَسِیحَانِ النَّهَارَ وَ یَصُومَانِهِ فَإِذَا جَنَّهُمَا اللَّیْلُ أُتِیَ إِدْرِیسُ فِطْرَهُ فَیَأْکُلُ وَ یَدْعُو مَلَکَ الْمَوْتِ إِلَیْهِ فَیَقُولُ لَا حَاجَةَ لِی فِیهِ ثُمَّ یَقُومَانِ یُصَلِّیَانِ وَ إِدْرِیسُ یُصَلِّی وَ یَفْتُرُ وَ یَنَامُ وَ مَلَکُ الْمَوْتِ یُصَلِّی وَ لَا یَنَامُ وَ لَا یَفْتُرُ فَمَکَثَا بِذَلِکَ أَیَّاماً ثُمَّ إِنَّهُمَا مَرَّا بِقَطِیعِ غَنَمٍ وَ کَرْمٍ قَدْ أَیْنَعَ فَقَالَ مَلَکُ الْمَوْتِ هَلْ لَکَ أَنْ تَأْخُذَ مِنْ ذَلِکَ حَمَلًا أَوْ مِنْ هَذَا عَنَاقِیدَ فَنُفْطِرَ عَلَیْهِ فَقَالَ سُبْحَانَ اللَّهِ أَدْعُوکَ إِلَی مَالِی فَتَأْبَی فَکَیْفَ تَدْعُونِی إِلَی مَالِ الْغَیْرِ ثُمَّ قَالَ إِدرِیسُ علیه السلام قَدْ صَحِبْتَنِی وَ أَحْسَنْتَ فِیمَا بَیْنِی وَ بَیْنَکَ مَنْ أَنتَ؟ قَالَ أَنَا مَلَکُ الْمَوْتِ قَالَ إِدْرِیسُ لِی إِلَیْکَ حَاجَةٌ فَقَالَ و مَا هِیَ؟ قَالَ تَصْعَدُ بِی إِلَی السَّمَاءِ فَاسْتَأْذَنَ مَلَکُ الْمَوْتِ رَبَّهُ فِی ذَلِکَ فَأَذِنَ لَهُ فَحَمَلَهُ عَلَی جَنَاحِهِ فَصَعِدَ بِهِ إِلَی السَّمَاء ثُمَّ قَالَ لَهُ إِدْرِیسُ علیه السلام إِنَّ لِی إِلَیْکَ حَاجَةً أُخْرَی قَالَ وَ مَا هِیَ؟ قَالَ بَلَغَنِی مِنَ الْمَوْتِ شِدَّةٌ فَأُحِبُّ أَنْ تُذِیقَنِی مِنْهُ طَرَفاً فَأَنْظُرَ هُوَ کَمَا بَلَغَنِی فَاسْتَأْذَنَ رَبَّهُ لَهُ فَأَذِنَ فَأَخَذَ بِنَفْسِهِ سَاعَةً ثُمَّ خَلَّی عَنْهُ فَقَالَ لَهُ کَیْفَ رَأَیتَ؟ قَالَ بَلَغَنِی عَنْهُ شِدَّةٌ وَ إِنَّهُ لَأَشَدُّ مِمَّا بَلَغَنِی، و لِی إِلَیْکَ حَاجَةٌ أُخْرَی تُرِینِیَ النَّارَ فَاسْتَأْذَنَ مَلَکُ الْمَوْتِ صَاحِبَ النَّارِ فَفَتَحَ لَهُ فَلَمَّا رَآهَا إِدْرِیسُ علیه السلام سَقَطَ مَغْشِیّاً عَلَیْهِ ثُمَّ قَالَ لِی إِلَیْکَ حَاجَةٌ أُخْرَی تُرِینِیَ الْجَنَّةَ فَاسْتَأْذَنَ مَلَکُ الْمَوْتِ خَازِنَ الْجَنَّةِ فَدَخَلَهَا فَلَمَّا نَظَرَ إِلَیْهَا قَالَ یَا مَلَکَ الْمَوْتِ مَا کُنْتُ لِأَخْرُجَ مِنْهَا إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی یَقُولُ کُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ قَدْ ذُقْتُهُ، وَ یَقُولُ وَ إِنْ مِنْکُمْ إِلَّا وارِدُها وَ قَدْ وَرَدْتُهَا، وَ یَقُولُ فِی الْجَنَّةِ وَ ما هُمْ بِخارِجِینَ مِنْها. ------ [۴]: أی یذهب فی الأرض للعبادة و الترهب. [ترجمه]: 🔻 قصص الأنبیاء: ابن عباس می‌گوید: ادریس پیامبر در طول روز به عبادت مشغول بود و روزه می‌گرفت و هر جا که شب فرامی رسید همان جا بیتوته می‌کرد و روزی اش فرامی رسید و افطار می‌کرد. میزان عمل صالح او که بالا می‌رفت برابر با همه اعمال اهل زمین بود. ملک الموت از پروردگار خواست که اجازه دهد به دیدار ادریس علیه السلام برود و به او عرض سلام کند. پس خداوند به او اجازه داد و او فرود آمد و به سوی او رفت و گفت: من می‌خواهم که با تو همنشینی کرده و با تو باشم. با ادریس همراه شد و در طول روز به عبادت مشغول بودند و روزه می‌گرفتند و وقتی شب فرا می‌رسید غذای ادریس برای او آورده می‌شد و او می‌خورد و ملک الموت را نیز صدا می‌زد. و ملک الموت می‌گفت: من نیازی به طعام ندارم. سپس به نماز می‌ایستادند و ادریس نماز می‌خواند و خسته می‌شد و می‌خوابید ولی ملک الموت پیوسته نماز می‌خواند و خسته نمی شد و نمی خوابید. چند روزی به این منوال گذراندند سپس آن دو از گله ای از گوسفند و درخت انگوری که به بار نشسته بود عبور کردند. ملک الموت گفت: آیا می‌خواهی که از این گله، گوسفندی یا از این درخت مو خوشه ای انگور برگیری و با آن افطار کنیم؟ ادریس گفت: سبحان الله من به تو می‌گویم با مال من افطار کن و تو ابا می‌کنی پس چگونه مرا به مال دیگران فرامی خوانی؟ سپس ادریس علیه السلام گفت: تو با من همراه بودی و مصاحبت خوبی بود، [حال بگو: ] تو کیستی؟ گفت: من ملک الموت هستم. ادریس گفت: من خواسته ای از تو دارم. ملک الموت گفت: آن چیست؟ گفت: مرا به آسمان ببری. ملک الموت در این زمینه از خدای خود اجازه خواست و خدا به او

اجازه داد و ادریس را بر بال خود سوار کرد و او را به آسمان برد سپس ادریس علیه السلام به او گفت: من خواسته دیگری از تو دارم. گفت: خواسته است چیست؟ گفت: شنیده‌ام مرگ سخت است می‌خواهم کمی از آن به من بچشانی ببینم آیا همان گونه ایست که شنیده ام؟ پس در این زمینه از خداوند اجازه خواست و خدا به او اجازه داد. ملک الموت یک ساعت جان ادریس را گرفت و سپس او را رها کرد. پس به او گفت: [آن را] چگونه دیدی؟ گفت: شنیده بودم که سخت است اما مرگ از آنچه شنیده بودم سخت تر بود. من یک خواسته دیگر از تو دارم؛ آتش را به من نشان ده. ملک الموت از صاحب آتش اجازه خواست و در آتش را به روی ادریس گشود. وقتی ادریس علیه السلام آن را دید افتاد و غش کرد و سپس به ملک الموت گفت: خواسته ای دیگر دارم، بهشت را به من نشان بده. ملک الموت از نگهبان بهشت اجازه گرفت و ادریس وارد بهشت شد وقتی به بهشت نگاه کرد گفت: ای ملک الموت نمی خواهم از آن خارج شوم، خداوند می‌فرماید: «هر جانداری چشنده [طعم] مرگ است» و من آنرا چشیدم و می‌گوید: «و هیچ کس از شما نیست مگر [اینکه] در آن [جهنم] وارد می‌گردد» و من به آن وارد شدم، و در مورد بهشت نیز می‌فرماید: «و آن‌ها از آن بیرون آمدنی نیستند».