موضوع غزل : درون مایه غزل عاشقانه، عارفانه یا آمیزه های از این دو است و یا مضمونی اجتماعی دارد. (بیان عواطف و احساسات وصف طبیعت یا گفت و گو از ایام جوانی)  پیدایش غزل : غزل در قرن 6 هجری قمری رواج یافت بدین گونه که تغزل قصاید به صورت قالبی مستقل درآمد و غزل نام گرفت. محتوای غزل در آغاز عاشقانه بود سپس عارفانه (قرن 7 و 8) و بدنبال آن در دوره مشروطیت جنبه اجتماعی به خود گرفت . غزل در روزگار ما نیز همواره از قالبهای درجه اول و محبوب شعر فارسی بوده است.  تخلّص شاعری : شاعر در پایان غزل نام خود یا تخلص شاعری خویش را می آورد.  غزل سرایان بزرگ شعر فارسی: شهریار- هراتی . رهی معیری . صائب تبریزی . حافظ . سعدی . مولوی . سنایی غزنوی شکل گرافیکی قالب غزل : -------------------*       -------------------* -------------------         -------------------* و یا :  ......................الف    ...................... الف  ...................... ب     ...................... الف  ...................... ج      ...................... الف  مشخصات غزل : 1- تعداد ابیات غزل حداقل پنج بیت و حداکثر دوازده بیت است . ( گاهی غزل ها بیش از پانزده بیت هم یافت می شود . )  2- درون مایه و محتوای غزل بیان عواطف و احساسات ، عشق و عرفان و گاهی هم مضمون اجتماعی می باشد . 3- بیت اوّل غزل را مطلع بیت آخر آن را مقطع گویند . ( که هر کدام اگر به خوبی مطرح شوند حسن مطلع و حسن مقطع نام می گیرند . ) 4- در غزل تنوع مطالب ممکن است . ( یعنی موضوع هر بیت می تواند با ابیات دیگر فرق داشته باشد.) 5- غزل از قرن ششم به وجود آمده است . ( در واقع همان تغزل قصیده است ) از آغاز پیدایش ، عاشقانه و با ظهور سنایی عارفانه می شود . )  6- با ظهور انقلاب مشروطه ، غزل مضمون اجتماعی نیز به خود می گیرد .  نکته : غزل عاشقانه را سعدی و غزل عارفانه را مولوی به اوج خود رساندند  حافظ که سر آمد غزل سرایان شعر فارسی است ، شیوه ی عاشقانه – عارفانه را به کمال رساند .  مشهورترین غزل سرایان عبارتنداز : حافظ ، سعدی ، مولوی ، صائب تبریزی ، عراقی ، فرخی یزدی ، رهی معیری ، شهریار و ...  فرق غزل و قصیده : 1- از نظر تعداد ابیات 2- درون مایه و محتوای 3- وحدت موضوع نکته : اگر شاعر بیت نخست مطلع غزل و قصیده خود را زیبا و دلپسند بیاورد ، از آن به حسن مطلع تعبیـر می شود به طوری که شنونـده برای شنیدن باقی سخـن تشـویق گردد . نکته : اگر شاعر بیت آخر شعرش را ( معمولاً قصیده یا غزل ) به نحوی شیوا و دلنشین بیاورد که به عنوان حسن ختام در روح شنونده و خواننده اثر نیک و خوش باقی بگذارد ، از آن به حسن مقطع تعبیر می شود . نمونه ای از غزل حافظ:  ای پادشه خوبان داد از غم تنهایی دل بی تو به جان آمد وقت است که بازآیی  دایم گل این بستان شاداب نمیماند  دریاب ضعیفان را در وقت توانایی دیشب گله زلفش با باد همی کردم  گفتا غلطی بگذر زین فکرت سودایی  صد باد صبا این جا با سلسله میرقصند  این است حریف ای دل تا باد نپیمایی مشتاقی و مهجوری دور از تو چنانم کرد کز دست بخواهد شد پایاب شکیبایی یا رب به که شاید گفت این نکته که در عالم  رخساره به کس ننمود آن شاهد هرجایی  ساقی چمن گل را بی روی تو رنگی نیست شمشاد خرامان کن تا باغ بیارایی  ای درد توام درمان در بستر ناکامی  و ای یاد توام مونس در گوشه تنهایی  در دایره قسمت ما نقطه تسلیمیم لطف آن چه تو اندیشی حکم آن چه تو فرمایی فکر خود و رای خود در عالم رندی نیست  کفر است در این مذهب خودبینی و خودرایی  زین دایره مینا خونین جگرم می ده  تا حل کنم این مشکل در ساغر مینایی  حافظ شب هجران شد بوی خوش وصل آمد شادیت مبارک باد ای عاشق شیدایی  #قصیده :  شعری است که مصراع اول و مصراعهای زوج آن با هم هم قافیه است و تعداد ابیات آن از پانزده بیت بیشتر است (تا هفتاد و هشتاد بیت)  موضوع قصیده: غالباً ستایش ، نکوهش وصف طبیعت با مسائل اخلاقی است.  هر قصیده چهار بخش دارد:  الف) تغزل : مقدمه قصیده است بامضامینی چون عشق ، یاد جوانی و وصف طبیعت  ب) تخلص: رابطه میان مقدمه باتنه اصلی قصیده است. ج) تنه اصلی: مقصود اصلی شاعر با محتوایی چون مدح ،رثا، پند و اندرز، عرفان ، حکمت و...  د) شریطه: دعای جاودانگی ممدوح در پایان قصیده است. مطلع: بیت اول قصیده را گویند.  مقطع: بیت آخر قصیده را گویند. به گفته ای قصیده مهمترین قالب شعری است چون میزان قوت و توانمندی شاعر را در شاعری می سنجد.  قصیده سرایان بزرگ شعر فارسی: رودکی ، فرخی سیستانی ، منوچهری،ناصر خسرو،مسعود سعد سلمان،انوری ،خاقانی قاآنی، ملک الشّعرای بهار، دکتر مهدی حمیدی ، امیری فیروزکوهی، و مهرداد اوستا  شکل گرافیکی قالب قصیده همانند غزل است . 🔰 🔶 @shaershow 🔶 〰〰〰〰〰〰〰

نمونه ای از قصیده  قصیده "بهاریه" فرخی شامل صد و بیست و پنج بیت و در مدح سلطان محمود غزنوی است که برای نمونه ابیاتی از آن نقل می‌شود:  بهار تازه دمید، ای به روی رشک بهار  بیا و روز مرا خوش کن و نبید بیار  همی به روی تو ماند بهار دیبا روی همی سلامت روی تو و بقای بهار رخ تو باغ من است و تو باغبان منی  مده به هیچکس از باغ من، گلی، ز نهار!  به روز معرکه، بسیار دیده پشت ملوک  به وقت حمله، فراوان دریده صف سوار همیشه عادت او بر کشیدن اسلام  همیشه همت او نیست کردن کفار عطای تو به همه جایگه رسید و، رسد بلند همت تو بر سپهر دایره وار کجا تواند گفتن کس آنچه تو کردی  کجا رسد بر کردارهای تو گفتار؟ تو آن شهی که ترا هر کجا شوی، شب و روز همی رود ظفر و فتح، بر یمین و یسار  خدایگان جهان باش، وز جهان برخور  به کام زی و جهان را به کام خویش گذار  طول قصیده از 15 بیت تا 60 بیت می تواند باشد.  #دوبیتی  قالب شعری است که از دو بیت با قافیه هایی در مصراعهای اول ،دوم و چهارم درست شده است.  - وزن دوبیتی: وزن دوبیتی معمولاً مفاعیلن ،مفاعیلن، مفاعیل است و با رباعی فرق دارد.  - روش تشخیص رباعی از دو بیتی : 1- وزن 2- موضوع  - دوبیتی را در فارسی ((ترانه)) هم می گویند. - موضوع دوبیتی : موضوع دوبیتی عارفانه و عاشقانه است. - دوبیتی را بهترین قالب شعری در نزد روستاییان خوش ذوق و خوش لهجه است. - معروفترین شاعران دوبیتی گو: بابا طاهر عریان و فایز دشتستانی - شکل گرافیکی قالب دوبیتی :  دو بیت هم وزن است که از نظر شکل قافیه همانند رباعی است .  نمودار دوبیتی : ..................*      ......................*  ..................         ....................*  نمونه: ز دست دیده و دل هر دو فریاد               هر آنچه دیده بیند دل کند یاد  بسازم خنجری نیشش ز فولاد                زنم بر دیده تا دل گردد آزاد  #رباعی :  "رباعی" از کلمه ی "رباع" به معنی "چهارتایی" گرفته شده است.  "رباعی" شعری است چهار مصراعی که بر وزن "لاحول و لاقوة الابالله" سروده می شود. سه مصراع اول رباعی تقریباً مقدمه ای برای منظور شاعر هستند و حرف اصلی در مصراع چهارم گفته می شود.  قالبی ویژه­ ی شعرهای ایرانی است که چهار مصراع دارد و معمولا مصراع سوم آن قافیه ندارد. محتوای رباعی­ها بیشتر عارفانه، عاشقانه یا فلسفی است. خیام بزرگ­ترین رباعی سرای جهان است.  شکل رباعی ------------×           ------------×  ------------             ------------×  نمونه هایی از رباعی:  هر سبزه که بر کنار جویی رسته است     ----    گویی زلب فرشته خویی رسته است پا بر سر سبزه تا به خواری ننهی            ----     کان سبزه ز خاک لاله رویی رسته است         (خیام)  #ترجیع_بند :  غزل­ هایی است هم وزن با قافیه ­های متفاوت که بیت یکسان مُصرَّعی آن­ها را به هم می­پیوندند. به هر غزل یک «خانه» یا «رشته» و به بیت تکراری میان آن­ها «ترجیع» یا «برگردان» می­گویند. قالب ترجیع بند ویژه­ی شعر فارسی است. درون مایه ­های ترجیع بند عشق، مدح و عرفان است.  🔰 🔶 @shaershow 🔶 〰〰〰〰〰〰〰

شکل ترجیع بند ------------×       ------------×  ------------        ------------×  ------------       ------------×  ------------#  ------------# ------------+    ------------+  ------------       ------------+  ------------      ------------+  ------------# ------------# نمونه ای از ترجیع بند از دیوان سعدی  دردا که به لب رسید جانم ----- آوخ که ز دست شد عنانم  کس دید چو من ضعیف هرگز ----- کز هستی خویش در گمانم  پروانه ام اوفتان و خیزان ----- یکبار بسوز و وارهانم  گر لطف کنی به جای اینم ----- ورجور کنی سرای آنم بنشینم و صبر پیش گیرم ----- دنباله کار خویش گیرم  زان رفتن و آمدن چگویم ----- می آیی و می روم من از هوش  یاران به نصیحتم چه گویند ----- بنشین و صبور باش و مخروش ای خام، من این چنین در آتش ----- عیبم مکن ار برآورم جوش تا جهد بود به جان بکوشم ----- و آنگه به ضرورت از بن گوش  بنشینم و صبر پیش گیرم ----- دنباله ی کار خویش گیرم  ای بر تو قبای حسن چالاک ----- صد پیرهن از جدائیت چاک  پیشت به تواضع است گویی ----- افتادن آفتاب بر خاک  ما خاک شویم و هم نگردد ----- خاک درت از جبین ما پاک مهر از تو توان برید هیهات ----- کس بر تو توان گزید حاشاک  بنشینم و صبر پیش گیرم ----- دنباله ی کار خویش گیرم  #مستزاد : شعری است که به آخر هر مصراع آن واژه یا واژه­ هایی افزوده شود. افزوده­ های معنی مصراع پیشین و یا پسین خود را کامل می­ کنند.  هرکه گدای در مُشکوی توست          پادشاست  شه که به همسایگی کوی توست     چون گداست  #قطعه : شعری است حداقل دو بیت که معمولا مصراع­های زوج آن هم قافیه است. محتوای قطعه بیشتر اخلاقی، اجتماعی، آموزشی و تعلیمی، مدح و هجو است. شکل قطعه  ------------    ------------× ------------    ------------×  ------------    ------------×  ------------    ------------× "قطعه" شعری است که معمولاً مصراع های اولین بیت آن هم قافیه نیستند ولی مصراع دوم تمام ادبیات آن هم قافیه اند. طول قطعه دو بیت یا بیشتر است. قطعه را بیشتر در بیان مطالب اخلاقی و تعلیمی و مناظره و نامه نگاری بکار می برند. قدیمی ترین قطعه ها مربوط به ابن یمین است و از بین شاعران معاصر پروین اعتصامی نیز بیشتر اشعارش را در قالب قطعه سروده است. پروین اعتصامی مناظره های زیادی در قالب قطعه دارد از قبیل مناظره نخ و سوزن، سیر و پیاز و ......  شکل تصویری قطعه به شکل زیر است:  علت اسم گذاری قطعه این است که شعری با قالب قطعه مانند آن است که از وسط یک قصیده برداشته شده باشد و در واقع قطعه ای از یک قصیده است.  نشنیده ای که زیر چناری کدوبنی ----- بررست و بردمید بر او بر، به روز بیست  پرسیدازچنار که توچند روزه ای؟ ----- گفتا چنار سال مرا بیشتر ز سی است  خندید پس بدو که من از تو به بیست روز ----- برتر شدم بگوی که این کاهلیت چیست؟  او را چنارگفت که امروز ای کدو ----- باتو مراهنوز نه هنگام داوری است فردا که بر من و تو وزد باد مهرگان ----- آنگه شود پدید که نامرد و مرد کیست!!!        (انوری)  #مُسَمَّط :  شعری است که از رشته ­های گوناگون پدید می­آید. قافیه­ ی رشته­ ها متفاوت است و در هر رشته همه­ ی مصراع­ ها به جز مصراع آخر هم قافیه­اند. به هر بخش رشته می­گویند و به مصراع آخر هر رشته، بند گویند. در ضمن تمام بندها با هم هم قافیه می­باشند.  شکل مسمط  ------------+ ------------+ ------------+ ------------+ رشته ------------+ ------------# بند  ------------× ------------×  ------------× ------------× رشته  ------------× ------------# بند  پ.ن: مطالب مربوط به انواع قالب شعر کلاسیک از سایت زیر استفاده شده است: https://dmf.farhang.gov.ir/fa/article/print/5657 در ادامه #آموزش_وزن_و_عروض، جلسه بعد به #قافیه۲ (سایر قالب‌ها و قواعد قافیه) خواهیم پرداخت... سوال و رفع اشکال: @msalikhani 🔰 🔶 @shaershow 🔶 〰〰〰〰〰〰〰

#چهار_پاره #چهار_پاره‌ یا #چار_پاره‌ یا #دو_بیتی_پیوسته، یکی از قالب‌های شعر فارسیه. رواج این قالب توی شعر کلاسیک فارسی نسبتاً تازه ست و بعد از مشروطیت توی ایران رایج شد. #چهار_پاره از دوبیتی‌هایی با معنای منسجم تشکیل می شه، با این تفاوت که، برخلاف دوبیتی کافیه که فقط مصرع‌های زوج هر بند دوبیتی هم‌قافیه باشن. از معروف‌ترین شاعرانی که توی این قالب شعر سرودن می شه به فریدون مشیری، مرحوم ملک الشعرای بهار، فریدون توللی، فروغ فرخزاد، هوشنگ ابتهاج، نادر نادرپور و حمیدی شیرازی اشاره کرد. #چار_پاره رو یه جورایی، جنس سومی از دوبیتی و مثنوی می‌دونن که آسونترین قالب شعر در ادبیات کلاسیک ایران هم می تونه به‌شمار بیاد. #چار_پاره فرمهای قافیه بندی متنوع دیگه ای هم داره و این نوع شعر تقریباً همراه با شعر نو رواج پیدا کرد. این هم شکل تصویری قافیه بندی توی #چهار_پاره ______ #__________ ______ #__________ ______ *__________ ______ *__________ ارتباط با ادمین: @msalikhani لینک کانال آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

#آرایه_های_ادبی #اسلوب_معادله وقتی شاعر دو مصراع يك بيت رو به گونه اي هنرمندانه بيان می کنه كه ظاهراً هيچ ارتباطي با هم ندارن اما وقتي به دو مصراع خوب دقت كنيم متوجه میشیم كه مصراع دوم در واقع یه جور مصداق براي مصراع اوّله؛ تا جايي كه مي تونیم جاي دو مصراع رو عوض كنیم و بین شون علامت تساوی بذاریم. اساس اين ارتباط معنايي هم یه جورایی میشه گفت که تشبيه هستش. مثال: «عيب پاكان زود بر مردم هويدا مي شود موي اندر شير خالص زود پيدا مي شود» #صائب_تبریزی مشهورترین شاعر در اسلوب معادله هم گویا همین جناب #صائب_تبریزی هستن و کلاً رونق این #آرایه_ادبی توی #سبک_هندی به ویژه #شاخه_ایرانی اون بیشتر بوده! نکته جالب توجه اینه که گویا اولین بار استاد #شفیعی_کدکنی این آرایه رو در کتاب #شاعر_آیینه‌ها به شکل مجزا و با یه تعریف مشخص بهش هویت دادن! ارتباط با ادمین: @msalikhani لینک کانال آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

#نکته_کاربردی یادمون باشه همیشه! #اختیارات_شاعری در #خدمت #شعر، #زیبایی شعر و #روانی شعر هست! هر جا دیدید یه اختیار شاعری -ولو در درست ترین جا از حیث قواعد- به کار رفته که توی شعر و روانی شعر #دست_انداز ایجاد کرده، یقین بدونید که استفاده از اون اختیار در اونجا #غلط بوده چون به ضد خودش تبدیل شده! #اختیارات_شاعری لینک کانال آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

🌺 فنون بلاغت و صناعات ادبی استاد جلال‌الدین همایی؛ تلخیص و زیباسازی: علی رفیعی وردنجانی 🍀 برای تهیه این فایل زحمت فراوان کشیده شده است. ان شاءالله مخاطب محترم حداکثر استفاده را ببرد. 🙏 هزینه استفاده: صلوات بر محمد و آل محمد ✅ لینک کانال "شعر مسجد" را برای دوستانتان بفرستید: @shmasjed ♦️بسیار کاربردی و ضروری برای کسانی که می‌خواهند شاعر و ادیب شوند. #معانی #بیان #بدیع

زحمت تلخیص این کتاب نفیس را آقای #علی_رفیعی_وردنجانی کشیدند...

#آرایه_های_ادبی #آرایه_های_معنوی #کنایه: یک #عبارت است که دارای دو معنای نزدیک و دور است و منظور گوینده معنای دور است. لازم است توجه کنید که معنای دور و نزدیک در #کنایه، لازم و ملزوم یکدیگرند. مثال: هر که می‌خواهد که از سنجیده گفتاران شود بر زبان، بند گرانی از تأمّل بایدش در این بیت «بند گران بر زبان داشتن» کنایه از خاموشی و سخن گزیده گفتن است. ⚠️ #توجه!!! #کنایه، یک کلمه #نیست! بلکه یک #عبارت است! لینک کانال آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

مرا ببر به سرزمین شعرها @sarzaminesher

#استثنائات_شعری #عیوب_قافیه #شایگان مقدمه قواعد جمع #قاعده و به معنای #بنیاد (فرهنگ‌نامه دهخدا) است. یعنی اساس و رکن! لذا وقتی قاعده و یا قواعدی برای هر علمی چیده می‌شود، به دنبال ایجاد یک بنیاد قوی هستند تا در نتیجه آن، سنگ روی سنگ بند شود. در برخی از علوم نظیر فلسفه و ریاضی، چون به دنبال رسیدن و کشف حکم کلی هستند، طبیعتاً قواعد آن هم استثناءناپذیر هستند ولی در علوم ذوقی نظیر ادبیات خصوصا شعر، صرفا سعی می‌شود قید و بندی تعریف شود تا ماهیت و هویت آن هنر یا مهارت حفظ شود ولی در عین حال، در راستای هدف متعالی شعر که همان انتقال پیام به بهترین وجه و در سریع‌ترین زمان ممکن است، استثنائاتی هم وجود دارد. این #استثنائات شامل اختیارات زبانی شعر، اختیارات وزنی شعر و سایر قواعد دیگر است. در میان قواعد مربوط به قافیه، گفته شده که شعر باید از #عیوب_قافیه مبرا باشد. یکی از عیوب قافیه، #شایگان است. توضیح آنکه عیب #ایطاء (هم‌قافیه قرار دادن دو کلمه مرکب که فقط در قسمت دوم (آخر) با هم مشترک هستند) است که دارای اقسامی است و #شایگان یکی از اقسام آن است... #شایگان یعنی از کلمه‌ای که از #پسوند_جمع «ان» با کلمات دیگری که «ان» آنها اصلی باشد، در شعرمان یکبار استفاده شود مثل: #مردان و #باران که «ان» در اولی #الحاقی🔴 است و در دومی #اصلی🟢 حال اگر یکبار از کلمه‌ای که «ان» الحاقی دارد استفاده شود، از استثنائات عیب #شایگان است و ایرادی ندارد. شکل این استثناء👇 «ان» اصلی= 🟢 «ان» الحاقی= 🔴 ااااااااااااااااااااااا🟢 ااااااااااااااااااااااا🟢 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🟢 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🔴 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🟢 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🟢 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🟢 تذکر: برعکس این حالت، صحیح نیست! یعنی اینکه همه قوافی از علامت جمع «ان» باشند و فقط از یک قافیه با «ان» اصلی استفاده شود: شکل غلط این استثناء👇 «ان» اصلی= 🟢 «ان» الحاقی= 🔴 ااااااااااااااااااااااا🔴 ااااااااااااااااااااااا🔴 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🔴 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🟢 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🔴 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🔴 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🔴 نکات و ظرایف دیگری هم دارد ولی به‌صورت اجمالی و ساده گفته شد تا با اصل ماجرا آشنا شوید. لینک کانال آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

✅✅✅خیر مقدم به اعضاء جدید مسیر (کانال) مسیر پیش‌رو با هدف آموزش مبانی #شعر_کلاسیک تاسیس شده است. سعی شده مباحث و مبانی شعر کلاسیک به زبانی ساده و بدون تکلف و اصطلاحات مشکل ارائه شود. با #آموزش_وزن_و_عروض در خدمت شما هستیم. جلسات اول تا ششم در مسیر قرار داده شده است: جلسه اول جلسه دوم جلسه سوم جلسه چهارم جلسه پنجم جلسه ششم برای یادگیری مبانی شعر کلاسیک، مطالعه را از اولین جلسه شروع کنید. لینک مسیر آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

#استثنائات_شعری #ترفندهای_شاعری #ترفند_اول #تکرار_قافیه از عیوب قافیه است ولی استثنائاتی هم دارد. وقتی شما با محدودیت واژگانی برای قافیه شعرتون برخورد کردید و دایره واژگانی شما محدود باشد، می‌توانید از صنعت #ردالقافیه استفاده کنید. #ردالقافیه تکرار قافیه مصرع اول در مصرع چهارم (نه بیت چهارم) است و ضمن اینکه ایرادی ندارد، یک صنعت است و در زمانی که شما با #محدودیت_واژگانی روبرو هستید، بهترین ترفند و تکنیک است که یک بیت به ابیات خودتون اضافه کنید👌 مثال از شیخ اجل #سعدی علیه‌الرحمه👇 عشق ورزیدم و عقلم به «ملامت» برخاست کان که عاشق شد از او حکم سلامت برخاست هر که با شاهد گلروی به خلوت بنشست نتواند ز سر راه «ملامت» برخاست که شنیدی که برانگیخت سمند غم عشق که نه اندر عقبش گرد ندامت برخاست و ادامه غزل.... کلمه «ملامت» در مصرع اول و چهارم عیناً تکرار شده است👌 لینک کانال آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

#آرایه_های_ادبی #آرایه_های_معنوی(بدیع معنوی) #آرایه_های_لفظی (بدیع لفظی) به عواملی که موسیقی #لفظی را پدید می‌آورند، #بدیع_لفظی می‌گویند و عواملی که سبب زیباتر شدن #معنا و مفهوم شعر می‌شوند را #بدیع_معنوی می‌نامند. #تفاوت بدیع لفظی و معنوی در بدیع #لفظی اگر #واژه را برداریم و مترادف آن را بگذاریم آرایه بدیع از میان #می‌رود؛ ولی در بدیع #معنوی با گذاشتن مترادف واژه بدیع از میان #نمی رود. مثال بدیع #لفظی: «برادر که نه در بند خویش است نه برادر نه خویش است». در این عبارت «خویش» آرایه جناس پدید می‌آورد. اگر به جای «خویش» «خویشاوند» بگذاریم جناس از بین می‌رود. پس #جناس از اقسام بدیع #لفظی است. مثال بدیع #معنوی: «ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند تا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری» «ابر و باد و مه خورشید و فلک» مراعات نظیر دارند. اگر به جای «ابر» «سحاب» بگذاریم، باز هم آرایه مراعات نظیر وجود دارد. پس #مراعات_نظیر از اقسام بدیع #معنوی است. 📣 دوستان خود را به این کانال دعوت کنید! ✅ اگر به نظرتان، محتوا قابل استفاده بود، آن‌ها را با دوستان خود به اشتراک بگذارید! لینک کانال آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

#ترفندهای_شاعری #ترفند_دوم گاهی پیش میاد که شاعر در پایان رساندن شعر خود دچار مشکل می‌شود! یکی از بهترین ترفند‌ها، استفاده از #ردالمطلع است. #ردالمطلع یعنی مصرع اول را در مصرع آخر عیناً تکرار کنیم. نمونه ردالمطلع از حضرت حافظ👇 ای صبا نَکهَتی از کویِ فُلانی به من آر زار و بیمارِ غَمَم راحتِ جانی به من آر قلب بی‌حاصلِ ما را بزن اکسیرِ مراد یعنی از خاکِ درِ دوست نشانی به من آر در کمینگاه نظر با دلِ خویشم جنگ است ز ابرو و غمزهٔ او تیر و کمانی به من آر در غریبی و فِراق و غمِ دل پیر شدم ساغرِ مِی ز کفِ تازه جوانی به من آر منکران را هم از این مِی دو سه ساغر بچشان وگر ایشان نَستانند روانی به من آر ساقیا عشرتِ امروز به فردا مَفِکَن یا ز دیوانِ قضا خطِّ امانی به من آر دلم از دست بِشُد دوش چو حافظ می‌گفت ای صبا نَکهَتی از کویِ فُلانی به من آر 👈این ترفند، برای جایی که هم مشکل پایان رساندن شعر است کاربرد دارد و هم جایی که محدودیت قافیه (ترفند اول) وجود دارد. لینک کانال آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

#رباعی #وزن_رباعی شاید شنیده باشید که وزن رباعی، وزن #لا_حول_ولا_قوة_الا_بالله است ولی بخاطر یه سری تغییرات (اختیارات شاعری) به ۱۲ وزن می‌رسد که البته همه این اوزان، کاربرد ندارند👇 ۱. #مستفعل_مستفعل_مستفعل_فع تن تن ت ت_تن تن ت ت_تن تن ت ت_تن ۲. #مفعولن_مفعولن_مفعولن_فع تن تن تن_تن تن تن_تن تن تن_تن ۳. #مستفعل_مفعولن_مفعولن_فع تن تن ت ت_تن تن تن_تن تن تن_تن ۴. #مستفعل_مستفعل_مفعولن_فع تن تن ت ت_تن تن ت ت_تن تن تن_تن ۵. #مفعولن_مفعولن_مستفعل_فع تن تن تن_تن تن تن_تن تن ت ت_تن ۶. #مفعولن_مستفعل_مستفعل_فع تن تن تن_تن تن ت ت_تن تن ت ت_تن ۷. #مفعولن_مستفعل_مفعولن_فع تن تن تن_تن تن ت ت_تن تن تن_تن ۸. #مستفعل_مفعولن_مستفعل_فع تن تن ت ت_تن تن تن_تن تن ت ت_تن ۹. #مستفعل_فاعلات_مستفعل_فع تن تن ت ت_تن ت تن ت_تن تن ت ت_تن ۱۰. #مستفعل_فاعلات_مفعولن_فع تن تن ت ت_تن ت تن ت_تن تن تن_تن ۱۱. #مفعولن_فاعلات_مفعولن_فع تن تن تن_تن ت تن ت_تن تن تن_تن ۱۲. #مفعولن_فاعلات_مستفعل_فع تن تن تن_تن ت تن ت_تن تن ت ت_تن ❌شماره‌های ۵ و ۲ عملا کاربردی ندارند؛ ❎شماره‌های ۶ و ۸ و ۳ و ۷ کم کاربرد هستند؛ ✅شماره‌های ۱ و ۴ و ۹ و ۱۰ و ۱۱ و ۱۲ کاربرد بیشتری دارند. ✅✅✅شماره‌های ۱ و ۴ از همه معروف‌ترند: #مستفعل_مستفعل_مفعولن_فع لا حول و لا قوه الا بالله #مستفعل_مستفعل_مستفعل_فع لاحول و لا قوه الا بخدا☺️ لینک کانال آموزش شعرآموز (به زبان ساده): @shaershow

#آزمون_اول تکرار قافیه مصرع اول در مصرع چهارم را .......... می‌گویند. با انگشت زدن روی نشانی زیر، گزینه صحیح را انتخاب کنید👇 https://EitaaBot.ir/poll/rwa4?eitaafly لینک کانال آموزش شعرآموز (به زبان ساده): @shaershow

حالا که درباره #ردالمطلع و #ردالقافیه گفتیم، خوبه درباره آرایه #تصدیر یا همون #رد_العَجُزِ_علی_الصدر هم بگیم😊 از اسمش نترسید! الان توضیح میدم👇 #عَجُز آخر بیت را میگن و #صدر هم که اول هر بیت را میگن. رد هم که یعنی تکرار☺️ پس میشه تکرار آخر بیت در اول بیت! همین!😅 چندتا مثال می‌زنم: آدمی در عالم خاکی نمی‌آید به دست عالمی دیگر بباید ساخت وز نو آدمی #حضرت_حافظ غزال اگر به کمند اوفتد عجب نبود عجب فتادن مرد است در کمند غزال #شیخ_اجل_سعدی وطنم زیر ولای تو و قرآن باشد نرود زیر سم و چکمه دشمن، وطنم #محسن_علیخانی رسید موسم گل‌ها ولی دلم خون است به جای خنده گل، داغ نوبرانه رسید #محسن_علیخانی ✍تمرین یک بیت هم شما با آرایه #تصدیر بسرایید و به شناسه حقیر @msalikhani بفرستید☺️ لینک کانال آموزش شعرآموز (به زبان ساده): @shaershow

#قالب‌های_شعری #رباعی #دوبیتی #رباعی و #دوبیتی دو قالب شعر سنتی هستند که تشابهات و تفاوت‌هایی دارند: تشابه: هر دو از دو بیت تشکیل شدند؛ تفاوت: وزن رباعی #لا_حول_ولا_قوة_الا_بالله ( #مستفعل_مستفعل_مفعولن_فع و سایر اشکال فرعی آن) هست ولی وزن دوبیتی #مفاعیلن_مفاعیلن_فعولن است. مثال رباعی: خیام اگر ز باده مستی خوش باش با ماه رخی اگر نشستی خوش باش چون عاقبت کار جهان نیستی است انگار که نیستی چو هستی خوش باش #خیام مثال دوبیتی: مو از قٰالوُا بَلیٰ تشویش دیرُم گنه از برف و بارون بیش دیرُم اگر لاٰتَقنَطوُا دستُم نگیرد مو از یاٰوَیلَناٰ اندیش دیرُم #باباطاهر نکته: گفته شده #دوبیتی یک قالب اصیل پارسی است.

فهرست مطالب مسیر #شعرآموز👇 ۱. جلسه اول آموزش وزن ۲. جلسه دوم آموزش وزن ۳. جلسه سوم آموزش وزن ۴. جلسه چهارم آموزش وزن ۵. جلسه پنجم آموزش وزن ۶. جلسه ششم آموزش وزن ۷. آرایه‌ها؛ اسلوب معادله ۸. واقعیت اختیارات شاعری ۹. آرایه‌ها؛ کنایه ۱۰. استثنائات؛ شایگان ۱۱. ترفندهای شاعری؛ ردالقافیه ۱۲. آرایه‌ها؛ لفظی و معنوی ۱۳. ترفندهای شاعری؛ ردالمطلع ۱۴. اوزان رباعی ۱۵. آرایه‌ها؛ تصدیر ۱۶. فرق رباعی و دوبیتی ۱۷. مثنوی چیست؟ ۱۸. من هم شاعر می‌شوم؟ ۱۹. فع‌لن یا فَعَلُن؟ ۲۰. اوزان معروف و مهجور در حال بروزرسانی... پیوند مسیر شعرآموز به زبان ساده: @shaershow

#مثنوی_چیست؟ #قالب‌های_شعری #قالب_مثنوی #وزن_مثنوی #گوشه_آوازی_مثنوی شاید با شنیدن مثنوی، ذهن‌تان به سمت #قالب_مثنوی برود و یا شاید #وزن_مثنوی و یا اصلا #گوشه_آوازی_مثنوی! خوبه اینجا به تفاوت‌های #قالب_مثنوی، #وزن_مثنوی و #گوشه_آوازی_مثنوی اشاره کنیم... #قالب_مثنوی یعنی قالبی که هر بیت، دو قافیه جداگانه از سایر ابیات داشته باشه👇 مصرع اول 🌺 مصرع دوم🌺 مصرع سوم ❤️ مصرع چهارم❤️ مصرع پنجم ✅ مصرع ششم✅ مصرع هفتم⭕️ مصرع هشتم⭕️ و.... در اینجا وزن شعر مهم نیست! اما #وزن_مثنوی همون #فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلن (اسم بحرش: رمل مسدس محذوف!😱) هست که البته می‌تونه در #قالب غزل (و نه #قالب_مثنوی) هم بیاد!😊 جلوتر درباره بحرها صحبت خواهیم کرد! نگران نباشید!!😊 #گوشه_آوازی_مثنوی هم یک لحن خاص و البته ضرب‌آهنگ منظم (ریتمیک) در آواز هست که فقط و فقط روی شعری که هم #قالب_مثنوی داشته باشد و هم #وزن_مثنوی!! اجرا می‌شود👌 مثل #مثنوی_افشاری آقای شجریان که در ماه مبارک قبل از افطار پخش می‌شد (این دهان بستی دهانی باز شد...) دو نکته! #نکته_اول در همه ۱۲ لحن آواز سنتی (۷ دستگاه و ۵ آواز) #گوشه_مثنوی وجود دارد مثل #مثنوی_شور، #مثنوی_سه‌گاه، #مثنوی_ابوعطا، #مثنوی_بیات_ترک و... #نکته_دوم گوشه‌ای در آواز سنتی وجود دارد که به #مثنوی_بزرگ معروف است ولی کاربرد کمی دارد که از لحاظ عروضی، یک رکن #فاعلاتن بیشتر از #وزن_مثنوی دارد یعنی رمل «مثمن» محذوف!😉 #فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلن آواز سنتی ارتباط نزدیکی با اوزان و قالب‌های شعری دارد که به مناسبت درباره برخی از این ارتباط‌ها صحبت خواهیم کرد👌 گیج که نشدید؟ شدید؟؟!😅 پیوند مسیر شعرآموز به زبان ساده: @shaershow

#من_هم_شاعر_می‌شوم؟ آیا من هم می‌توانم شعر بگویم؟! بارها شده افراد مختلف پرسیدند که آیا آنها هم می‌توانند شعر بگویند؟! حقیر با دلایل و شواهدی به همه آنها گفته‌ام: چرا که نه؟؟!! اگر سرودن را مانند سایر هنرهای دیگر، یک مهارت اکتسابی بدانیم، هر کسی که ابزار این هنر را فراهم کند، بدیهی است که بتواند حتی شعرهای ماندگاری بسراید. اگر تقسیم‌بندی شعرکوششی و جوششی را بپذیریم، باید این واقعیت را هم بپذیریم که اکثر اشعار شاعران مطرح، بیشتر کوششی سروده شده‌اند! بله قطعا گاهی برای شروع یک شعر یا پایان دادن به یک شعر و یا حتی چندین بار در فرایند سرودن، جوشش‌هایی هم اتفاق می‌افتد ولی اینکه شعری تماما جوششی باشد، درصد خیلی کمی از گنجینه شعر قدیم و معاصر را در برمی‌گیرد. پس اصل سرودن، کوششی است! یعنی شاعران، برای سرودن سناریو تعریف می‌کنند که مثلا چه وزنی، چه قالبی، چه ردیفی، چه قافیه‌ای، چه صنعتی و.... برای موضوع و دغدغه مدنظرشان، مناسب است دقیقا مثل یک نقاش یا خوشنویس یا داستان‌نویس یا.... پس تلاش و همت برای سرودن شعر خوب، از برخورداری از استعداد خوب، مهمتر است چرا که فرموده‌اند: همت بلند دار که مردان روزگار از #همت_بلند به جایی رسیده‌اند #سعدی اینجور هم نیست که بهترین و ماندگارترین اشعار را حتما شعرای درجه یک سروده باشند! قطعا مؤلفه اخلاص و صفای باطن هم در این میان بسیار مهم است. مثلا بیت «رفته سردار نفس تازه کند برگردد / چون ظهور گل نرجس بخدا نزدیک است» که درباره حاج قاسم عزیز در همه جا پخش شده، از یک شاعر معروف و شناخته‌شده نیست! بلکه از یک شاعر ناشناخته است که اتفاقا اخوی بنده هستند! آقای #اسماعیل_علیخانی☺️ پس می‌توان شعر ماندگاری سرود در حالی که کشور پر از شاعران تراز و اساتید بزرگوار زیادی باشد. همین اخوی حقیر، زمانی در مقابل اصرار بنده بر اینکه وارد وادی شاعری بشوند، می‌گفتند: سرودن شعر یک موهبت الهی است و به همه کس نداده‌اند. ولی وقتی وارد این هنر مقدس شدند، خودشان هم خبر نداشتند روزی شعری را می‌سرایند که در همه جا زبان‌زد بشود. علاوه بر این، با نگاه به برخی روایات درباره ثواب سرودن شعر در مدح و مرثیه آقا اباعبدالله الحسین علیه‌السلام، متوجه می‌شویم که خطاب روایات، عام هست و همه را شامل می‌شود: امام صادق علیه السّلام می فرمایند: من انشد فی الحسین بیتا من شعر فبکی و ابکی عشره فله لهم الجنه. هر کسی درباره حسین علیه‌السلام بیتی شعر بسراید و خود بگرید و ده نفر را بگریاند، برای او و آن ده نفر بهشت باشد. (ثواب الاعمال ۱۱۰٫) دقت کردید؟! هر کس! در شعر آیینی که اصلا چون طرف حساب شاعر، معصومین علیهم‌السلام هستند که دیگر جای تعلل نیست... متأسفانه برخی از اساتید و پیشکسوتان، با تنگ‌نظری و یا سخت‌گیری بی‌دلیل، بسیاری از افراد را به‌راحتی ناامید می‌کنند! لطفاً بخیل نباشیم!! استعداد افراد مختلف است، برخی استعدادشان از همان اول شکفته، برخی در حال شکفتن و برخی هنوز کشف نشد‌اند! پس نمی‌شود به‌راحتی افراد را ناامید کرد! باز هم عرض می‌کنم، سرودن شعر یک هنر اکتسابی است و با تلاش می‌توان جزء بهترین‌ها بود... نظرتون چیه؟☺️ پیوند مسیر شعرآموز به زبان ساده: @shaershow

چند نفر از اعضای کانال تشریف آوردند خصوصی و از برخورد یأس‌آفرین برخی اساتید گفتند در حالی که اشعاری که از آنها خواندم، بسیار خوب بودند! اساتید بزرگوار! چه کردید با این بندگان خدا؟!😅 جسارتا چی میشه اگر کسی به ما مراجعه کرد، او را تحویل بگیریم و روحیه بدهیم؟؟! مگر هر کسی شعر می‌گوید از شکم مادر که متولد شد، شاعر متولد شده؟؟!!☺️ بخل و حسادت و تنگ‌نظری را کنار بگذاریم... مخصوصا در فضای شعر آیینی! فردای قیامت اگر از ما پرسیدند چرا فلان آقا و یا خانم شاعر جوان را طرد کردید، چه جوابی داریم؟؟!! دوستان! به نظر حقیر، به نظرات ناامیدکننده اهمیتی ندهید و با استعانت از خداوند متعال و توسل به حضرات معصومین علیهم‌السلام، آموزش‌ها را جدی بگیریم و تلاش کنیم با تمرین و ممارست و خواندن اشعار فاخر دیگران، ان‌شاءالله با سرودن اشعار درخور و در شأن اهل‌بیت علیهم‌السلام، دل ایشان را شاد کنیم.🌺

#آموزش_وزن #هجا #فع‌لن_یا_فَعَلُن دوستانی که در ابتدای یادگیری وزن هستند، وقتی هجاها را یاد می‌گیرند، برخی اوقات در شمارش هجاها به مشکل برمی‌خورند! مثلا می‌بینند یک مصرع ۱۴ هجا دارد ولی مصرع دیگر ۱۵ هجا دارد و از آنجایی که تو ذهنشون هست که باید تعداد هجاهای یک شعر با هم برابر باشه، فکر می‌کنند اون شعر ایراد وزنی داره!☺️ در حالی که در برخی موارد ایرادی ندارد هجاهای مصرع‌ها برابر نباشه! مثلا در وزن #فعلاتن_فعلاتن_فعلاتن_فع‌لن که ۱۴ هجا دارد، می‌توان از #فعلاتن_فعلاتن_فعلاتن_فَعَلُن هم که ۱۵ هجا دارد استفاده کرد مثل: راه صد دشمنم از بهر تو می‌باید داد تا یکی دوست ببینم که بگوید خبرت #سعدی تقطیع کنیم ببینیم چی میشه👇 را/هِ/صد/دش = ۴هجا مَ/نَ/مَز/به = ۴هجا رِ/تُ/می‌/با = ۴هجا ید/داد = ۲هجا جمعا ۱۴هجا تا/یِ/کی/دوس = ۴هجا ت/بِ/بی/نم = ۴هجا کِ/بِ/گو/ید = ۴هجا خَ/بَ/رت = ۳هجا جمعا ۱۵هجا الان اینجا این تفاوت تعداد ایراد ندارد. نکته: هر جا رکن آخر وزن، #فع‌لن بود، می‌شود #فَعَلُن هم استفاده کنید! #فعلاتن_مفاعلن_فع‌لن (فَعَلُن) #فعلاتن_فعلاتن_فع‌لن (فَعَلُن) سخت که نبود؟😅 پیوند مسیر شعرآموز به زبان ساده👇 @shaershow