📌 سخنان امروز رهبر انقلاب در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی
🔹حضرت آیتالله خامنهای رصد دائم تغییراتِ معمولاً پنهان فرهنگی و علاج به موقع آنها را از ملزومات بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور برشمردند و افزودند: اگر در فهم مستمر این تغییرات و ممانعت از اثرگذاری منفی آنها دچار ضعف و عقبماندگی شویم حتماً جامعه دچار خسارت خواهد شد که آشفتگی فرهنگی یا افتادن زمام امور فرهنگی کشور به دست دیگران مهمترینِ این خسارات است.
🔹ایشان مهندسی صحیح فرهنگی را کاری بنیانی برای اصلاح ساختار فرهنگی خواندند و گفتند: هوشیاری دائم، شناخت دقیق ضعفهای فرهنگی در عرصههایی نظیر اجتماع، سیاست، خانواده، سبک زندگی و دیگر عرصه ها و تلاش برای دستیابی به راهحلهای عالمانه برای رفع نقاط ضعف و ترویج گزاره های صحیح فرهنگی، از الزامات اساسی مهندسی فرهنگی کشور است.
🔹رهبر انقلاب، مهندسی فرهنگی را موجب روشن شدن تکالیف دستگاههای مختلف از جمله آموزش و پرورش، صداوسیما، آموزش عالی، مراکز مرتبط با جوانان و همچنین تشکلهای مردمی دانستند و افزودند: اگر اینگونه دستگاهها دچار غفلت از وظایف مهم خود شوند، جامعه ضرر فراوانی خواهد کرد.
🔹ایشان احیای گزاره ضرورت پیشرفت علمی را نیازی مبرم خواندند و با اشاره به نتایج درخشانِ رواج گزاره عبور از مرزهای دانش در دو دهه قبل افزودند: جهش علمی و جهش فناوری از جمله آثار پُر برکت آن حرکت بزرگ بود که باید استمرار یابد.
🔹حضرت آیتالله خامنهای افزودند: دانشگاهها، مراکز علمی و تحقیقاتی و دستگاههای مرتبط، پیشرفت و جهش علمی را سرلوحه جدی کار قرار دهند تا کشورمان از قافله علم عقب نیفتد.
@taamollat
📌نظریه ی اجتماعی بر بستر حکمت (بخش شانزدهم)
✅مروری بر نظریه ی اجتماعی شهید مطهری
🔻 تحلیل و آسیب شناسی امت اسلامی
🔻محیط اجتماعی که در مدار تحلیل شهید مطهری قرار می گیرد، "امت اسلامی" است.
وجه گزینش امت بجای ملیت، همان محوریت "فرهنگ" در جوامع انسانی است. .
از همین رو امت اسلامی بتنهایی یک جامعه است با مسائل و احکام ویژه ی خود و وشورهای مسلمان اجزای این کل هستند که تحلیل هرکدام بتنهایی بدون لحاظ کلیت امت اسلامی ره بجایی نمی برد.
🔻 نکته ی مهم دیگر توجه به دوگانه ی اجتماعی موجود در اندیشه ی شهید مطهری است.
جامعه شناسان کلاسیک دنیای مدرن جامعه شناسی خود را بر تبیین چرایی تغییر جهان قدیم به جدید (آنهم فقط در جهان غرب) قرار دادند.
آنها در پی این بودند که چه عواملی موجب شد ساختار قدیمی اروپا و آمریکا فرو بریزد و جهان جدیدی سر بر بیاورد.
این سیر در اندیشه کسانی چون امیل دورکیم، ماکس وبر و گئورگ زیمل به روشنی مشهود است.
🔻اما دوگانه ی شهید مطهری چرایی عقب افتادگی امت اسلامی پس از دوران درخشان تمدن اول در قرن چهار و پنج است.
او در پی تبیین چرایی توقف رشد علمی و اجتماعی جهان اسلام است.
از نگاه ایشان در تبیین این مسئله عده ای از مسائل را باید مد نظر قرار داده و هر یک را جداگانه بررسی کرد.
ایشان در مقدمه ی کتاب انسان و سرنوشت 29 عاملی را که احتمال تاثیر می دهد را بررسی می کند و اذعان می کند که "نه مدعی حسن استقصا ست و نه حسن ترتیب".
در میان این فهرست 29گانه، عامل فکری و اعتقادی را مهمترین عامل عقب افتادگی امت اسلامی می داند.
نظری بر مجموع آثار استاد شهید نشان می دهد که فهم ناصحیح از مسائلی چون توکل و شفاعت و سرنوشت نتایج سهمگینی در پی داشته که با رسوخ در روح و جان امت اسلامی، او را دچار انحطاط کرده است.
پرداخت ایشان به مسئله ی #نظام_اندیشه_ی_اسلامی در مجموعه ی "جهان بینی اسلامی"، انسان و سرنوشت، عدل الهی، رشد و... را باید در همین راستا ارزیابی کرد.
@taamollat
📌زمینه های ایجاد فلسفه ی مضاف در اندیشه ابن خلدون به روایت شهید مطهری
🔹[ابن خلدون] در مقدمه تاریخ خودش می گوید هیچ دلیلی نداریم که علوم عقلی و علوم فلسفی منحصر است به آنچه که یونانیان بیان کرده اند... ممکن است علم یا علمهای دیگر هم در عالم باشد.
بعد می گوید یکی از علم ها تاریخ جامعه بشریت و اجتماعات بشری است. اجتماع بشری خودش یک واقعیتی است و قوانینی دارد و تحولاتی دارد و این خودش نوعی فلسفه است و این را باید شناخت.
📚جامعه و تاریخ در قرآن، ص124و125
https://eitaa.com/taamollat
❓ مسئله ی علمی
🤔 آیا یک نظریه ی اجتماعی باید از عهده ی تبیین همه ی مسائل اجتماعی بر بیاید؟ و در غیر اینصورت آن نظریه از اعتبار می افتد؟
🤫یا اینکه این انتظار از یک نظریه بلندپروازانه و غیر واقعی است؟ و ما باید از هر نظریه انتظار حل مسائل مشخصی را داشته باشیم و برای حل مسائل دیگر سراغ نظریات دیگری برویم؟ (تکثر نظریه ها)
🔖 پاسخ های خود را ارسال کنید.
#نظریه_اجتماعی
@taamollat
تأملات اجتماعی
📌علوم اجتماعی بر بستر حکمت(بخش دهم) ✅ مروری کلی بر نظریه اجتماعی شهید مطهری 🔹 با مروری بر آثار ا
📌نظریه ی اجتماعی بر بستر حکمت (بخش هفدهم)
✅مروری بر نظریه ی اجتماعی شهید مطهری
🔻لایه ی سوم: لایه ی تجویزی و حل مسئله
▪️مقدمه:
اول آنکه نظریات اجتماعی در بهترین حالت مشتمل بر لایه های تبیینی و تجویزی بصورت توامان هستند. یعنی هم وضعیت موجود را توصیف و علت یابی می کنند و هم برای حل مسائل آن راه حل دستوری (باید و نباید) ارائه می دهند.
در مقابل برخی دیگر از نظریات صرفا توصیف گرند و فقط وضعیت موجود را تبیین می کنند، اما فاقد لایه ی تجویزی هستند.
📍ویژگیهای لایه ی تجویزی اندیشه اجتماعی شهید مطهری
در اندیشه اجتماعی استاد شهید لایه تجویزی دقیقا در راستای لایه های شناختی و توصیفی قرار دارد. بدان معنی که چنانکه ایشان وضعیت اجتماعی موجود را عمدتا ناشی از نقصان های فکری و عقیدتی می داند، راه حل های ایشان نیز ناظر به اصلاح همین بخش است.
گره گشایی از فهم مسائلی چون انسان و سرنوشت، قضا و قدر، واقعیت، رشد، عدل الهی، نسبیت اخلاق، عقلانیت، فطرت، دین و دنیا، شرور، تفکر، معرفت و ادراک و... نمونه هایی از مسائلی هستند که استاد شهید در پی زدودن ابهام و یا اصلاح معنای آنهاست.
📍در نگاه استاد شهید فطرت فرد و جامعه پرقدرت تر از آن است که تحت تاثیر قدرت های دیگر یکسره منکوب شود و اگر موانع (از جمله موانع فکری و سوء برداشت ها) از جلوی رویش برداشته شود، خود بخود در مسیر اعتلا و پیشرفت قرار خواهد گرفت.
از همین رو استاد شهید هم خود را بر رفع این موانع از سویی و بارور کردن عقلانیت در فرد و جامعه قرار می دهد.
#نظریه_اجتماعی
#شهید_مطهری
#عقلانیت
@taamollat
📌 باز هم پیچیدگی پدیده ی اجتماعی
🔹 یکی از مصادیق پیچیدگی پدیده ی اجتماعی همین وضعیت امروز ماست.
گاهی اوقات جامعه حرفی و گرهی در ذهنش دارد اما نمی تواند بر زبان بیاورد. نه اینکه بترسد، نه؛ ادبیاتش را بلد نیست، یا لفظش را ندارد یا اینکه مطلب را بدرستی نمی تواند تحلیل کند.
برانداز یا حتی ضد نظام هم نیست، مقابله با اغتشاش را هم قبول دارد، اما می فهمد که یک جای کار یک جوری است. مشکل کجاست خودش هم دقیقا نمی داند و نمی داند که چرا با این مقابله و محاکمه دلش ارام نمی شود.
در اینجاها کار خیلی سخت است. جامعه شناسان و روان شناسان باید به کمک حاکمیت بیایند تا زاویه دید مردم را بهتر ببیند و مردم را هم یاری دهند که حرف فروخورده و مبهمشان را رسا بگویند.
الان در جریان اعدام محسن شکاری با همین وضعیت روبرو هستیم.
غیر از بدخواهان و براندازان داخل و خارج که طبیعتا مخالف برخورد هستند، برخورد قشر عمومی جامعه نیز با این قضیه عادی نیست.
قشر عمومی جامعه که مخالف اغتشاش و ناامنی و طرفدار مقابله است در ذهنش گره ها و ابهاماتی هست که خود نمی تواند حل کند.
در تصمیم گیری های اجتماعی، خصوصا در حوادث و بحران ها، باید آن لایه های پنهان را هم لحاظ کرد. و الا از همانجا ضربه می خوریم.
#پیچیدگی_اجتماعی
#لایه_های_پنهان
#مدیریت_اجتماعی
@taamollat
📌حکمت دانی و دولت داری
🔹اوایل کار دولت فعلی، یکی از اساتید فاضل می فرمود: برای این دولت نگرانم.
پرسیدم چرا؟
فرمود: "دولت چنانکه استاد اخلاق می خواهد فیلسوف پشتیبان هم می خواهد."
حرف خیلی عمیق بود ولی آن زمان شاید بدرستی فهم نشد.
در حکمرانی مواضعی هست که تشخیص مصلحت آسان نیست. علوم متداول هم چندان بکار نمی آید. چون علوم جزیی اند و طبیعتا نمی توانند کلیت جامعه و مسائل آن را تحلیل کنند.
از افقی خیلی فراتر از جامعه و کف خیابان باید به پدیده ها و امروز و آینده نگریست و تصمیم گرفت.
در حوادث اجتماعی نوعا اینگونه است که غالب پدیده ها دارای ابعاد خیر و شر بصورت توامان است. یعنی یک تصمیم از جهاتی درست و از جهاتی نادرست است.
تشخیص مصلحت و اینکه چگونه باید عمل کرد که در طولانی مدت به صلاح جامعه تمام شود (اگرچه در کوتاه مدت ممکن است مضراتی داشته باشد) از علوم جزیی ساخته نیست.
دانش حکمتی باید و دانشمند حکیمی که احاطه ی کلی بر جمیع معارف داشته و وقایع را حکیمانه بنگرد و نظر دهد.
معنای این حرف، امروز که با پدیده های چند بعدی سر و کار داریم بیشتر آشکار می شود.
امروز جامعه با مسائلی ازین دست دچار است:
-فضای مجازی
- فهم اجتماعی
-تورم و تحریم
-اغتشاش و ناامنی
-آموزش، تربیت و عقلانیت
-مجازات
-و....
در زمانی که فیلسوف اجتماعی نداریم و یا فیلسوفان مان پا پیش نمی گذارند، از نگاه ها و تصمیمات کوتاه مدت باید هراسناک بود.
#حکمت_عملی
#فلسفه_ی_اجتماع
#مدیریت_اجتماعی
#حکمرانی
@taamollat
تأملات اجتماعی
📌نظریه ی اجتماعی بر بستر حکمت (بخش هفدهم) ✅مروری بر نظریه ی اجتماعی شهید مطهری 🔻لایه ی سوم: لایه
📌نظریه ی اجتماعی بر بستر حکمت(بخش هجدهم)
✅مروری بر لایه ی سوم نظریه اجتماعی شهید مطهری
🔹 مباحث استاد شهید در این لایه بسیار به میدان عمل نزدیک و عملا در پی گره گشایی از مسائل میدانی در امت اسلامی است.
در این لایه جمله ای از مسائل مورد بحث استاد شهید را چنین می توان فهرست نمود:
اصلاحگری اجتماعی
اقتصاد و بانکداری
اخلاق و روابط اجتماعی
زن و خانواده
تعلیم و تربیت
استاد شهید تمام مبانی فلسفی و علمی خود را در حل معضلات اجتماعی عصر خود بکار می گیرد که به نظر می رسد مهمترین حوزه های مورد نظر ایشان، همان باشد که در این فهرست بازنمایی شده است.
در ادامه لایه ی سوم اندیشه استاد شهید را در سه حوزه (اصلاحگری اجتماعی و زن و خانواده و تعلیم و تربیت) مرور می کنیم.
@taamollat
تأملات اجتماعی
📌نظریه ی اجتماعی بر بستر حکمت(بخش هجدهم) ✅مروری بر لایه ی سوم نظریه اجتماعی شهید مطهری 🔹 مباحث ا
📌نظریه ی اجتماعی بر بستر حکمت (بخش نوزدهم)
✅مروری بر لایه ی سوم اندیشه اجتماعی شهید مطهری ره
🔹 #اصلاحگری_اجتماعی را باید یکی از مهمترین دغدغه های استاد شهید بر شمرد.
ایشان در مقدمه ی کتاب عدل الهی از بی توجهی متولیان امور دینی به سوالها و مسائل عصر و بیفایده بودن منشورات دینی سخت شکوا سر می دهد.
همچنین در مقدمه ی کتاب داستان راستان، در پاسخ به این اشکال که "شما با این جایگاه علمی چرا سراغ داستان انهم برای کودکان رفته اید" تحلیلی کوتاه اما عمیق درباره ی روش اصلاحگری اجتماعی بیان می دارد که بیانگر خط سیر کلی اصلاحگری ایشان است.
مقدمه ی کتاب انسان و سرنوشت -که ذکر آن قبلا گذشت- نیز مشتمل بر مطالب است که روش اصلاحگری اجتماعی ایشان را بیش از پیش بیان می کند.
در میان منابع اثرگذار بر اندیشه ی اصلاحی استاد شهید به نظر می رسد که قرآن کریم بیشترین تاثیر را بر اندیشه ی ایشان داشته است.
علاوه بر این تاریخ را نیز باید یکی از منابع مهم در روش اصلاحگری اجتماعی ایشان قلمداد نمود.
✅ مبانی اندیشه اصلاح اجتماعی در نظریه ی اجتماعی استاد شهید
به نظر می رسد که برخورداری جامعه از هویت مستقل و نتایج آن، مهمترین رکن اندیشه اصلاح اجتماعی ایشان است.
توضیح آنکه بر اساس قول به هویت مستقل جامعه، این مطلب نیز باید پذیرفته شود که جامعه -بصورت مستقل از فرد- دارای احکامی مانند حیات و ممات، صلاح و فساد و صحت و مرض نیز می باشد.
البته این مفاهیم درباره ی جامعه، مفهومی غیر از معنای فردی آن دارد.
چنانکه صلاح و فساد و صحت و مرض درباره ی فرد انسانی یک چیز است و درباره ی جامعه چیز دیگر.
🔹 استاد شهید با همین مبنا اقدام به آسیب شناسی امت اسلامی کرده و برای حل فسادها و امراض آن نسخه ارائه می دهد.
#نظریه_اجتماعی
#شهید_مطهری
#اصلاحگری_اجتماعی
#امتداد_حکمت
@taamollat
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#به_وقت_پرواز ⚘️🕊
۱:۲۰ بامداد جمعه...
دامن کشان رفتی؛ دلم زیر و رو شد
چشم حرامی، با حرم رو به رو شد
#حاج_قاسم
#شب_جمعه
#انتقام_سخت
@taamollat
تأملات اجتماعی
📌نظریه ی اجتماعی بر بستر حکمت (بخش نوزدهم) ✅مروری بر لایه ی سوم اندیشه اجتماعی شهید مطهری ره 🔹 #ا
📌نظریه ی اجتماعی بر بستر حکمت (بخش بیستم)
✅مروری بر لایه ی سوم نظریه ی اجتماعی شهید مطهری
🔹بد فهمی و دوری از عمل دو عامل عمده در وضعیت امت اسلامی
🔻بدفهمی تعالیم دین
از نگاه استاد شهید، بد فهمیدن تعالیم اسلامی یکی از علل عمده در عقب افتادگی امت اسلامی است.
آسیب شناسی ایشان از فهم دین، هم توده های مردم و هم عالمان را در بر می گیرد و ایشان هر دو را مورد خطاب و نقد قرار می دهد.
مخاطب بخش عمده ای از انتقادات علمی ایشان در کج فهمی دین فضای عمومی جامعه است. (بنگرید به: انسان و سرنوشت، حماسه حسینی و...) .
از سوی دیگر با تبیین روش صحیح اجتهاد و همگام سازی تعالیم دینی با مسائل روز به نقد خواص و اولیای دین می پردازد. (بنگرید به: اسلام و مقتضیات زمان، خاتمیت و...)
(مع الاسف در این فضای محدود مجال شرح دیدگاه های استاد در این بخش وجود ندارد و به یاری خدا این مطالب را در قالبی موسع بازخواهم گفت.)
🔻دوری از عمل...
#نظریه_اجتماعی
#شهید_مطهری
#اصلاحگری_اجتماعی
@taamollat
هدایت شده از بنیاد شهید مطهری
🟢 یک حسن و یک عیب ما ایرانیان
🔹 ما مردم ایران یک حسن داریم و یک عیب. حسن ما مردم این است که در مقابل حقیقت، تعصب کمی داریم و شاید میتوانیم بگوییم بیتعصب هستیم؛ یعنی اگر با حقایقی برخورد کنیم و آنها را درک کنیم، شاید از هر ملت دیگر زودتر تسلیم آن حقایق میشویم.
🔸 ولی یک عیب بزرگی در ما ملت ایران هست که به موازات اینکه در مقابل حقایق تسلیم میشویم، به حماسهها و ارکان شخصیت خودمان زیاد پایبند نیستیم و با یک حرف پوچ، زود آن را از دست میدهیم و رها میکنیم.
🔹 هیچ ملتی به اندازه ما نسبت به شعائر خودش بیاعتنا نیست. شما هندیها و ژاپنیها و اعراب را دیدهاید؛ آنها هم مثل ما مشرق زمینی هستند، لکن از این نظر مثل ما نیستند. به اندازهای که ما در مقابل لغات و عادات اجنبی تسلیم هستیم، هیچ ملتی تسلیم نیست.
🔸 به عکسهایی که در کتابهای تاریخ علوم هست نگاه کنید. میبینید دانشمندان درجه اول هند با همان عمامه و لباس خودشان هستند... میخواهد به همه مردم دنیا بگوید که من هندی هستم و باید هندی باقی بمانم و در مقابل علم و صنعت تعصب ندارم، که علم و صنعت مربوط به کشور خاصی نیست؛ در مقابل عقاید بزرگ فلسفی و دینی تعصب ندارم اما در مورد شعارهای ملی، هر کسی به شعارهای خودش پایبند است.
🔹 من چرا باید شعار یک ملت دیگر را بپذیرم؟ ولی ما، اگر فرنگی یک زُنّار ببندد، ما دو تا زنّار میبندیم، با اینکه او روی حساب شعار خودش این کار را میکند. در جامعه ما این حسابها نیست.
📗 استاد مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۴۴
⭕️ کانال رسمی «بنیاد شهید مطهری» در ایتا، تلگرام و سروش👇
eitaa.com/motahari_ir
t.me/motahari_ir
sapp.ir/motahari_ir
تأملات اجتماعی
📌در طی حدود بیست یادداشت گذشته تلاش کردیم تا پرتوی بیفکنیم بر نظریه ی اجتماعی استاد شهید ره.
لازمه ی چنین بحثی، تعریف دقیق خود مفهوم "نظریه ی اجتماعی" و ابعاد آن است.
هر چند ما در اینجا در حد یکی دو یادداشت از کنارش گذشتیم اما در حال تدوین نوشته وسیع تری با همین موضوع هستم که انشالله عرضه خواهم کرد.
تا آن موقع چند کتاب و مقاله از نویسندگان داخلی و خارجی معرفی خواهم کرد که دید ما را نسبت به "نظریه ی اجتماعی" بازتر و دقیق تر می کند.
کتاب فوق (تفکر نظری در جامعه شناسی، ویلیام اسکید مور، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی) یکی از منابع مفید در باب معرفی نظریه ی اجتماعی، تعریف، مسائل و سایر ویژگیهای آن است که در انتها هم برخی از نظریات اجتماعی را کاویده و تحلیل کرده.
مجموعا کتاب مفیدی است.
🔹نکته قابل توجه دیگر اینکه ما اصراری نداریم که تعریف های غربی از نظریه را بپذیریم یا به آن پای بند باشیم و اعتقادمان آن است که اگر لازم باشد حتی در این حوزه (تعریف نظریه ی اجتماعی) نیز می توانیم دست به نوآوری بزنیم.
#نظریه_اجتماعی
#معرفی_کتاب
@taamollat
تأملات اجتماعی
📌نظریه ی اجتماعی بر بستر حکمت (بخش بیستم) ✅مروری بر لایه ی سوم نظریه ی اجتماعی شهید مطهری 🔹بد ف
📌نظریه ی اجتماعی بر بستر حکمت (بخش بیست و یکم)
✅مروری بر لایه ی سوم نظریه ی اجتماعی شهید مطهری ره (اصلاح اجتماعی)
🔻گریز از ایمان و گریز از عمل
🔹استاد شهید بطور کلی، شرط سعادت انسان و بشر را برخورداری از ایمان به یک #جهان_بینی و نظام فکری متقن و واقع نما و همچنین ساخت زندگی بر اساس آن می داند.
از همین رو جریانات علم گرا، مادی گرا و روشنفکری را که هر کدام به داعیه ای از مذهب رویگردان شده اند را عامل انحراف بشر می داند.
از نگاه ایشان رشد فنی و تکنولوژیک بشر را نباید به پای رشد انسانی و اخلاقی او حساب کرد، بشر امروز علی رغم پیشرفت های فنی، بیش از گذشته به بحران هویت و بحران اخلاقی دچار است و راه حل آن چیزی جز ایمان مذهبی نیست.
🔹از همین رو مهمترین گام استاد شهید اصلاح نگرش های اسلامی ناصحیح و احیانا متاثر از جریانات دیگر غیر اسلامی است.
ایشان در این راستا به دو اقدام مهم دست می زند:
- تبیین دیدگاه اسلام ناب، در نسبت با جریانات رقیب مانند مارکسیسم
-تبیین شیوه ی صحیح فهم اسلام و هماهنگ سازی آن با شرایط و اقتضائات روز.
بحمدلله آثار زیادی از استاد شهید در این دو ساحت در دست است که در فهم شیوه اصلاحگری اجتماعی ایشان بسیار مفید است.
#نظریه_اجتماعی
#اصلاحگری_اجتماعی
#شهید_مطهری
@taamollat
تأملات اجتماعی
📌نظریه ی اجتماعی بر بستر حکمت (بخش بیست و یکم) ✅مروری بر لایه ی سوم نظریه ی اجتماعی شهید مطهری ره
📌بعد التحریر
🔹نکته ی قابل توجه در شیوه ی #اصلاح_اجتماعی استاد شهید، توجه به عنصر #فرهنگ و ذهنیت عامه بعنوان زیربنای هر اصلاح اجتماعی است.
در اندیشه ی ایشان و عموم متفکران انقلاب اسلامی تا فرهنگ و ذهنیت جامعه اصلاح نشود، اصلاحات دیگر راه بجایی نخواهد برد.
🔹توجه به این نکته از این رو مهم است که در شرایط بحران فرهنگی وعقیدتی امروز، برخی به سراغ کوتاهترین راه رفته اند و همچنان راه اصلاح معضلات فرهنگی (مانند حجاب) را در همان برخوردهای انتظامی می بینند.
اینگونه برخوردها بجای خود، اما راه اصلاح فرهنگی راه دیگریست.
شیوه ی عمل استاد شهید در تبیین مسیر حق و تمایز آن از راه های باطل، برای امروز بسیار درس آموز است. رحمت خدا بر او باد.
@taamollat
📌 شب و خلوت و یک جرعه نازک اندیشی
🔹 بعضی وقت ها زندگی کردن می شود مانند حرکت کردن در یک تار عنکبوت در هم تنیده، که از هر طرف می خواهی بروی به یک یا چند تار بر می خوری که جلوی حرکتت را می گیرد.
چاره ای نداری جز آنکه پایت را بلند و بلندتر کنی و از رویش رد شوی.
اوایل با این قدم های بلند احساس قدرت می کنی؛ اما پس از مدتی، احساس فرسودگی.
گاهی تارها آنقدر در هم تنیده و فشرده اند که به تلاش برای گشودن راهی از میانه اش نمی ارزد؛ اصلا ترجیح می دهی دور بزنی، راهت را دور کنی و از جای دیگری بروی.
یا اینکه اصلا بیخیال مقصد شوی و بروی دنبال هدف دیگری.
فکر گشودن تارها از هم نیز، از همان ابتدا، فکر بی ربطی است که ارزش فکر کردن ندارد.
در چنین فضایی حرکت کردن دشوار است، چه برسد به پرواز کردن.
این، حکایت زندگی در یک شهر مدرن، یا شبه مدرن مثل تهران است.
نمی دانم مشکل از "تار" هاست که مزاحم ما هستند، یا اینکه تارها خوب و درستند، اما نگاه ما معیوب است که نمی خواهیم با "واقعیت" کنار بیاییم.
@taamollat
تأملات اجتماعی
📌نظریه ی اجتماعی بر بستر حکمت (بخش بیست و یکم) ✅مروری بر لایه ی سوم نظریه ی اجتماعی شهید مطهری ره
📌تتمه
🔹 تبیین نظریه اجتماعی شهید مطهری در #لایه ی سوم حقیقتا کار دشوار و گسترده ایست که هم نیازمند مطالعات و تدقیقات بیشتر است و هم اینکه در این مقال قابل گنجایش نیست.
در اینجا و در این بخش پایانی این سلسله یادداشت ها معتقدم استخراج نظریه اجتماعی در خلال مباحثات و رفت و برگشت ها میسر است و از این رو منتظر "لبیک" دوستان علاقمند برای پیشبرد این طرح کلان می مانم.
#لایه_سوم
#نظریه_اجتماعی
#شهید_مطهری
@taamollat
✅ از فردا شب انشاءالله پرونده ی جدیدی خواهم گشودن در باب مسائل برهانی علوم اجتماعی.
🔹موضوعی میان رشته ای، جذاب و مهم و اثرگذار در فهم مسائل اجتماعی.
"قلمرو و کاربرد برهان در علم مدنی از منظر خواجه نصیرالدین طوسی" موضوع پایان نامه ی دوره ی ارشد خودم و این موضوع پیشنهاد یکی از اساتید فاضل بوده که بسیار قدردان اویم.
استاد ناقد در جلسه ی دفاع، آن را "دفاعی تمام قد از حکمت اسلامی" خواند.
اگرچه آن رساله، برهان را در یکی از آثار سلف بررسی کرده، اما امروز با وجود مکاتب جامعه شناختی مختلف اثر و نتایج آن بیش از پیش آشکار شده است.
به یاری خدا از شب های آینده گزارشی از آن نوشتار عرضه خواهم کردن و در پایان نتایج آن را در عرصه ی مدیریت اجتماعی و خصوصا تاثیرات رسانه ای آن باز خواهم نمودن. بعون الله و کرمه.
@taamollat
📌 قلمرو برهان در علوم اجتماعی (بخش اول)
🔹 مقدمات:
🔻 بحث از راهیابی برهان در علوم اجتماعی اساسا بحثی در حوزه ی روش شناسی علوم اجتماعی است.
در این حوزه در پی آنیم که بدانیم آیا علاوه بر روش های تجربی و... آیا می توانیم برخی از پدیده های اجتماعی را از راه استدلال برهانی کشف کنیم یا خیر؟
🔻مشخصا چند دسته بطور جدی با راهیابی استدلال و برهان در حریم علوم اجتماعی مخالف هستند.
بیش از همه جریان های پوزیتیویستی که علم را منحصر در تجربه می دانند و سپس جریانات تفهمی که پدیده های اجتماعی را برخاسته از تاریخ و فرهنگ می دانند، با بکارگیری و اثر بخشی استدلال برهانی در علوم اجتماعی مخالفند و نتایج آن را نیز بر نمی تابند.
حاجت به بیان نیست که استنتاج پارادایم هایی که استدلال برهانی را در علوم اجتماعی راهیاب می دانند با استنتاجات دو دسته ی دیگر تفاوت اساسی دارد.
بدان معنا که ما با سه گونه فهم اجتماعی و علم اجتماعی روبرو هستیم.
🔻دلیل عمده در امکان بکارگیری استدلال و برهان در علوم اجتماعی، آنست که در حکمت اسلامی، اساسا علوم عملی به علوم نظری وابسته است و این دو ساحت از یکدیگر جدا نیستند.
حکمای مسلمان در این باب بسیار سخن گفته اند.
🔻بنابر این، بکارگیری استدلال برهانی در علوم اجتماعی علاوه بر سایر روش ها یکی از ویژگی های بنیانی "علوم اجتماعی اسلامی" است که علم آن بدست فیلسوفان اجتماعی مسلمان، از فارابی تا خواجه نصیر و از خواجه نصیر تا مطهری افراشته شده است.
🔻درباره ی آسیب های حذف استدلال برهانی از حریم علوم اجتماعی و ناپیدا ماندن برخی ابعاض پدیده های اجتماعی در اثر آن پرونده ی مستقلی باید گشوده شود.
#روش_شناسی_علوم_اجتماعی
#برهان
@taamollat
تأملات اجتماعی
📌 قلمرو برهان در علوم اجتماعی (بخش اول) 🔹 مقدمات: 🔻 بحث از راهیابی برهان در علوم اجتماعی اساسا ب
📌بعد التحریر
🔹استدلال برهانی چه می گوید که برخی زیر بار آن نمی روند؟
▪️مخالفت ها با استدلال برهانی یا اساسا به روش استدلال (کل به جزء) و یا به وجود قضایای بدیهی باز می گردد.
قائلین به این مبانی فلسفه را هم آلوده به همین اشکالات می دانند و از اساس آن را وا می گذارند.
از اینرو بیراه نیست که مخالفت با راهیابی برهان در علوم اجتماعی را مخالفت با راهیابی "فلسفه" در علوم اجتماعی قلمداد کنیم، چنانکه واقعیت نیز همین است.
▪️یکی دیگر از ریشه های اشکال در این مسئله، اعتباری دانستن علوم اجتماعی است، در حالیکه استدلال برهانی مربوط به علوم حقیقی است.
قابلیت به راهیابی برهان در علوم اجتماعی باید از زیر خم این اشکال نیز سالم بیرون بیایند.
▪️این بحث برای آنانی که دغدغه امتداد حکمت اسلامی را دارند بحث مفیدی است.
#امتداد_حکمت_الهی
@taamollat
تأملات اجتماعی
📌 قلمرو برهان در علوم اجتماعی (بخش اول) 🔹 مقدمات: 🔻 بحث از راهیابی برهان در علوم اجتماعی اساسا ب
📌قلمرو برهان در علوم اجتماعی (بخش دوم)
‼️دو مانع عمده در پذیرش راهیابی برهان در علوم اجتماعی
🔹استفاده از استدلال در فکر ناشی از نوعی نگاه طبقه بندی شده و ساختار مند به عالم است.
به عبارت دیگر ذهن ابتدا به شناختی اولیه از پدیده ها می رسد و سپس با شناسایی اجناس و فصول آنها را طبقه بندی می کند و سپس بر اساس همین ساختار بدست آمده جنس مجهولات جدید را نیز شناسایی و در طبقه بندی قرار می دهد.
این خلاصه ی فرایندی است که در استدلال رخ می دهد.
علاوه بر این وقتی صحبت از شناخت ذاتی و جنس و فصل بمیان می آید ذهن مجبور به کوچ کردن از عالم محسوس به عالم ذهن می شود و در آن ظرف ذهن دیگر برای استدلال از مفاهیم جزیی عبور کرده و به سراغ مفاهیم کلی می رود. در نتیجه استدلال با نوعی فهم کلی آمیخته است.
این هر دو ویژگی استدلال که از فطرت و طبیعت ذهن آدمی بر می خیزد مقبول طبع اثبات گرایان واقع نشده و آنان با اکتفا به ظاهر پدیده ها از بررسی و شناخت عقلی پدیده ها طفره رفته می روند.
در نگاه پوزیتیویست ها پدیده های انسانی بمانند پدیده های طبیعی ساز و کار مشخص و واحدی دارند که ما می توانیم از طریق تکرار مشاهده و تجربه به قواعد آن پی ببریم و در این راه نیازی به دور و دراز کردن مسیر از طریق استدلالهای پیچیده فلسفی نداریم.
این گوشه ای از نظرگاه پوزیتیویست ها به مسئله روش شناسی علوم اجتماعی است.
🔸مانع عمده دیگر در پذیرش راهیابی برهان در علوم اجتماعی، اعتباری دانستن همه ی مراتب علوم اجتماعی است.
معنی این حرف آنست که پدیده های اجتماعی مطلقا بر آمده از اراده ی آدمیان اند و از اینرو واقعیتی مستقل از وجود آدمیان ندارند.
در نتیجه در هیچ یک از مراتب پدیده های اجتماعی امر حقیقی ثابت، کلی و دائمی وجود ندارد و پدیده ها با یکدیگر اختلاف ذاتی دارند.
▪️اعتباری دانستن علوم اجتماعی نه تنها آن را از قطعیت مطلوب در علوم دور می کند بلکه امکان پیش بینی حوادث آینده را نیز سلب می کند.
#روش_شناسی_علوم_اجتماعی
#برهان
@taamollat
این کتاب را اخیرا از خیابان انقلاب تهیه کردم.
تلاش کرده تا تاثیر جهان بینی ارسطویی را بر پارادایم های علمی نشان دهد.
از جمله توضیح می دهد که همان نگاه ذات گرایانه ی ارسطو -که در یادداشت های قبلی ذکرش گذشت- چگونه بر روش ها و فرآیندهای علمی اثرگذار بوده.
فصل دوم کتاب ناظر به عبور از جهان بینی ارسطویی به جهان بینی نیوتنی است, بعنوان سمبل جهان بینی مادی یا پوزیتیویستی.
کتاب مجموعا سه بخش است که این تطورات علمی را با شواهد فراوان قدم به قدم تا دوره ی معاصر جلو می آورد.
قلم کتاب آسان، ترجمه اش بسیار روان و چاپش نیز عالی است. هنیئا لکم.
#تاریخ_علم
#فلسفه_علم
@taamollat
تأملات اجتماعی
📌قلمرو برهان در علوم اجتماعی (بخش دوم) ‼️دو مانع عمده در پذیرش راهیابی برهان در علوم اجتماعی 🔹استف
📌قلمرو برهان در علوم اجتماعی (بخش سوم)
🔹روش برهانی در علوم اجتماعی و مسئله ی #حجاب
🔸 هر چند ما در اینجا بر مباحث فلسفه علوم اجتماعی و روش آن متمرکز هستیم، اما مناقشه راهیابی برهان در علوم اجتماعی خواه ناخواه در کف جامعه و بین کنشگران عادی هم در جریان است، گرچه خود از آن بی خبرند!
مثلاً آنانی که حجاب را یک مسئله ی شخصی دانسته و آثار واقعی بر آن مترتب نمی دانند و نهایتا آن را مربوط به جامعه ی جاهلی عرب یا ادیان گذشته تلقی می کنند، طبیعتاً مسئله ی حجاب را یک قرارداد اجتماعی و عرفی می دانند که آثار آن هم محدود به همان زمان ها و مکان های گذشته است.
طبیعتاً با اندیشه ای که حجاب را اینگونه تفسیر می کند، #استدلال_برهانی و از روی منطق و دلیل بیفایده است.
اما در مقابل آنانی که حکم حجاب را حکمی واقعی دانسته و برای آن آثار حقیقی -مانند استحکام خانواده و...- قائلند طبیعتاً معتقدند که این آثار دائمی، کلی و ضروری است و چنانکه بی بند و باری در گذشته آثار مخربی داشته، امروز هم همان آثار بر بی حجابی مترتب است. در نتیجه بر لزوم رعایت آن #استدلال می کنند.
#حکمت_اسلامی معتقد است که بخش قابل توجهی از مسائل علوم اجتماعی #حقیقی است و در نتیجه برای اثبات و تحلیل آن می توان از استدلال، خصوصا #استدلال_برهانی مدد گرفت.
#روش_شناسی_علوم_اجتماعی
#برهان
#قطعیت_ضرورت_دوام_در_علوم_اجتماعی
#حجاب
@taamollat