🔺️تنگدستیِ فیلسوف بزرگ شرق
🎗به مناسبت سالروز وفات آیتالله #میرزامهدی_آشتیانی
🗓۲ اردیبهشت سال ۱۳۳۲
🔸️مرحوم آقا میرزا مهدی آشتیانی در نهایت فقر زندگی میکردند. خانهای از خودشان نداشتند. یک مرتبه بنده با مرحوم سیدمحمدرضا علوی تهرانی که پیشنماز مسجد امیرالمومنین (ع) در امیرآباد بودند و در زمان طلبگی با بنده هممباحثهای بودند به دیدن مرحوم #آشتیانی رفتیم. در آنجا مشاهده کردیم زن صاحبخانه با #اهانت به ایشان گفت: مردیکه! اگر #اجاره خانه را اضافه نکنی آشغالهایت را در زباله میریزم. حالا آشغالهای مرحوم آقا میرزا مهدی آشتیانی ترجمه کتاب اسفار ملاصدرا و سایر آثاری بود که ایشان داشتند. وقتی که آن زن رفت مرحوم آشتیانی با آن قیافه ملکوتی فرمودند: حالا، چون شما اینجا بودید ملاحظه شما را هم کرد والا اگر شما نمیبودید فحاشی زیادتری میکرد.
🔹️من در شرح حال خودم در کتاب «محققنامه» این داستان را نوشتهام. در همانجا نوشتهام: «نینی که چرخ و دهر ندانند قدر #فضل/ این گفته بود گاه جوانی پدر مرا» که شعری از ناصرخسرو است.
(راوی: دکتر مهدی محقق)
📍مزار ایشان در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه (س) واقع است.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 افتتاح بیمارستان کامکار؛ خیابان باجک (۱۹ دی کنونی)
🗓 ۱۲ اسفند سال ۱۳۴۲
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید
@tarikhqom
📸 #کارت_بسیج__اقتصادی شهید #محمدرضا_محمودیان از شهدای روستای #فردوی قم (تاریخ شهادت ۱۳۶۴/۰۹/۲۹)
🎗در ایام جنگ، این کارتها در مساجد هر محل توزیع می شد. اهالی محل هم یک سری از اجناس که #کوپن به آنها تعلق نمی گرفت ولی تعدادشان هم کم بود را با #کارت_بسیج از تعاونیهای محل خریداری می کردند.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🔺️نام درست رودخانۀ قم
✏️سیدمحسن محسنی- قمپژوه
🔹️به رودخانۀ گذرنده از میانۀ قم که این شهر را به دو قسمت غربی - شرقی تقسیم میکند، در دهههای اخیر «قمرود» میگویند. حال آنکه این رودخانه چند نام متداول از جمله «انار بار» و «لعل رود» و «قدیم رود» دارد.
🔸️آبراهۀ مذکور نامی تاریخی هم دارد که در قدیمیترین سند مکتوب دربارۀ قم یعنی «کتاب قم» یا «تاریخ قم» نگاشته شده در سال 378 ق به صراحت مندرج است. با این عبارت:
«و گویند که آب این وادی در ایام القدیم در موضعی جاری بوده است که آن را وادی عتیق گویند، نزدیک دروازه اصفهان، بالای قبۀ علی بن عیسی طَلحی و به زبان فارسی آن را «#رود_گلفشان» خوانده اند.»
🔸️وجه تسمیه: چون هنگام خروش رودخانه در فصل گلدهی درختان به ویژه درختان انار بوده است و گلهای آنها به وقت خروش بر روی آب به وفور دیده میشدند، موسوم به «#گلفشان » یا «#گل_افشان » و «#انار_بار » شده است. حسب جستوجوی نگارنده در بررسی متون تاریخی تا پایان قاجار، از این رودخانۀ به نام #قمرود یاد نشده است.
🔹️ظاهرا از اواخر دوران پهلوی دوم به خطا «#قمرود » گفته شده است و نگارنده تا کنون به سندی حتی مربوط به زمان #پهلوی_اول که از این رودخانه با نام قمرود یاد کرده باشد، برخورد نکرده است.
🔸️گفتنی است قمرود به صفحۀ بعد از منطقۀ البرز قم و دشت مسیله و منتهاالیه رودخانه گفته میشود و نباید با رودخانه گذرنده از داخل شهر خلط شود.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید.
@tarikhqom
📸 تصویری زیبا از حرم حضرت معصومه (س)
🗓دوره قاجار
📍عکاس: #آنتوان_سوریوگین/ موزه ملی هلند
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🎙سرهنگ زمانی، آجودان شهید #قرنی، در گفتوگو با مشرقنیوز:
🗓مناسبت امروز
🔸️حضرت امام خمینی از هیچ کس بیجهت تعریف نکردهاند، تنها کسی را که نزدیک ده بار از او تعریف کرده اند تیمسار #قرنی بوده است. وقتی به شهادت رسید و پیکر او را به بهشت زهرا میبردند که دفنش کنند، من همه کاره مراسم بودم. امام به یکی از مقامات روحانی میفرمایند او را یک راست به قم ببرید و در صحن حرم #حضرت_معصومه (س) دفن کنید.
🗓 سپهبد قرنی در #سوم اردیبهشت سال ۱۳۵۸ توسط گروهک فرقان به شهادت رسید.
📍مزار وی در صحن امام رضا در حرم حضرت معصومه (س) واقع است.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید.
@tarikhqom
📸 حرم حضرت معصومه (س)؛ ایوان طلا (صحن عتیق)
🗓سال ۱۲۷۶ هجری شمسی
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 عالِمی که بعد از ۸ قرن پیکرش سالم بود.
🗓مناسبت امروز
🔹️قطبالدین ابوالحسین سعید بن عبدالله معروف به #قطب_راوندی محدث، مفسر، متکلم، فقیه، فیلسوف و مورخ بزرگ شیعه در قرن ششم هجری و از شاگردان شیخ طبرسی صاحب تفسیر مجمع البیان است.
🔸️مرحوم آیتالله اراکی نقل کرده است: مرحوم آخوند محمد حسن جلالی نقل کرد که استادم مرحوم آقا شیخ محمدحسین فرمود: وقتی که صدراعظم (قریب به زمان مشروطیت) حدود هفت قرن بعد از فوت مرحوم #قطب_راوندی، صحن حرم مطهر حضرت معصومه (س) در #قم را تعمیر می کرد، در اثر تعمیر، #روزنهای به قبر مرحوم قطب راوندی باز شده بود، من رفتم و از نزدیک دیدم دو سر زانوی مرحوم قطب راوندی سالم است، به گونه ای که به نظر می رسید جنازه #تازه دفن شده است.
🔹️سر خود را داخل قبر کردم و سر زانوی آن بزرگوار را بوسیدم در حالی که اثری از #فرسودگی در آن نبود و هیچ تأثیری هم از بوسیدن من در آن بوجود نیامد.
🔸️آیت االله اراکی می فرمودند: من قبلا این داستان را شنیده بودم و این مطلب هم بین مردم قم #متواتر بود که جنازه مرحوم قطب راوندی تازه است.
(منبع: کتاب اجساد جاویدان، ص ۱۵۲)
🔹️به دستور آیت الله مرعشی نجفی سنگ قبر بزرگی بر مزار این عالم شیعه در صحن #آیینه حرم نصب شده است.
🗓قطب راوندی در ۱۴ شوال سال ۵۷۳ هجری قمری وفات کرد.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎬 دبیرستان ماندگار #امام_صادق "ع" (حکیم نظامی سابق)
🔸️نخستین سنگ بنای این دبیرستان در تاریخ ۲۰ آبان ۱۳۱۴ با حضور محمدعلی #فروغی (رئیس الوزا)، علیاصغر #حکمت وزیر معارف، حسن #اسفندیاری رئیس مجلس، محمود #جم وزیر داخله، ابتهاج السلطنه معاون وزارت داخله و... نصب گردید.
🔹️بنای این دبیرستان با نظارت دو مهندس فرانسوی، ماکسیم #سیرو و آندره #گدار در معیت معماران محلی در نهایت زیبایی و متناسب با آب و هوای گرمسیری قم ساخته شد و در سال ۱۳۱۷ به اتمام رسید.
🔸️زیر بنای ساختمان حدود ۱۵۰۰ متر مربع میباشد که در میان باغی به مساحت ۲۰۰۰۰ متر قرار گرفتهاست. بر سراسر دیوارهای درونی و اندرونی دبیرستان کتیبههایی که اشعار آن از دیوان حکیم #نظامی انتخاب شده و با خط بسیار زیبا نوشته شدهاند به چشم میخورد.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 چرا به #پل_آهنچی میگویند #پل_آهنچی؟
🎙استاد ابوالحسن گرامی، قمپژوه:
🔸️آیت الله عبدالکریم #حائری از علمایی بود که با ساخت مدرسه و ساماندهی قبور از اطراف حرم و حوزه علمیه خدمات ارزنده ای به #قم مبذول داشت؛ از اقدامات مهم ایشان زمینه سازی برای احداث #قبرستان_نو در قم جهت جلوگیری از #دفن اموات به صورت پراکنده در اطراف حرم بود.
🔹️با توجه به اینکه در آن زمان قبور در قم پراکنده بودند مردم با مشکلاتی در دفن مواجه می شدند از این رو آیت الله عبدالکریم #حائری دغدغه ایجاد #قبرستان را داشت و از خدا یاری خواست تا اینکه زمینه خرید زمین توسط فردی ناشناس، روبروی حرم ایجاد شد.
🔸️در آن زمان رودخانه فاقد #پل بود و مردم برای تردد به سمت مقابل رودخانه با خطر سیل مواجه می شدند، به همین دلیل با وساطت آیت الله حائری در جهت ساخت پل، حاج میرزا سید رضا #آهنچی که از آهن فروشان بود در این کار خیر حضور یافت و پل را در مدت ۷۳ روز احداث کرد تا مردم به راحتی از رودخانه در جوار حرم عبور کنند. به همین دلیل این پل #پل_آهنچی را نامیدند.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎬 فیلم زیبا و کمتر دیدهشده از اطراف حرم حضرت معصومه (س)
🗓سال ۱۳۰۶ هجری شمسی
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
✉️ شکایت مرحوم سید #مهدی_چهل_اخترانی تولیت وقت #چهل_اختران در سال ۱۳۵۱ به فرح پهلوی مبنیبر شکاف عمیق گنبد تاریخی چهل اختران.
🔺️ این مجموعه یکسال بعد در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپوندید:
@tarikhqom
هدایت شده از 🔖 تاریخِ شَفاهیِ قُم🔖
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎙شعر فولکلور "هی میگه همساختکی"
با گویش زیبای قمی
از استاد #عباس_فرساد
📌بش میگم یخده توو آینه کن نیگا! خودتُ بیبین
عینهو پشت کماجدونی! میگه همساختکی
📌بش میگم خیلی تو تخسی! انقه شیطونی نکن
مگ بچه دروازه کاشونی؟ میگه همساختکی
[منبع: قمشناسی]
به #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎬 مدرسه علمیه ای در دل کوچههای آذر
❓️نام این مدرسه #جهانگیرخان است یا #جانیخان؟
🔗پاسخ این پرسش را در کانال #تاریخ_شفاهی_قم بخوانید:
@tarikhqom
❓️مدرسه #جهانگیرخان یا #جانیخان؟
🔹️نام مدرسه چنانکه در منابع تاریخی آمده و در وقفنامه آن نیز ذکر گردیده، «مدرسه #جانیخان» است و شهرتش به #جهانگیرخان، بدون سند است.
🔸️میرزا عباس فیض قمی معتقد است این مدرسه یک بار در زمان صفوی از سوی عالم این عصر #میرزاجهانگیرخان، تعمیر شد اما این نظر مورد تایید نیست. چون در وقفنامه سال ۱۳۱۷ق که حدود دویست سال بعد از عصر #صفوی نگارش شده، از مدرسه با عنوان «#جانیخان» یاد شده است.
🔹️از این مدرسه با نام مدرسه #ناصری نیز یاد میشود چون بخشی از مخارج طلاب و روشنایی مدرسه از جانب #ناصرالدین_شاه قاجار پرداخت شده بود.
🔸️عده ای معتقدند منظور از جانیخان پادشاه تاتار #ترکستان است اما عدهای میگویند بانی این مدرسه جانیخانِ #شاملو، از امرای شاهصفی و شاه عباس ثانی است.
🔹️طایفه شاملو، در قم خدماتی کردهاند که بنای مدرسه #مؤمنیه از آن جمله است و از این رو احتمال میرود بنای مدرسه جانیخانِ قم مربوط و منسوب به #جانیخان_شاملو باشد.
🔸️این مدرسه امروزه با نام جهانگیرخان شناخته شده و در کاشیکاری جدید در سال ۱۳۸۳ش، نام #جهانگیرخان بر سر در ورودی مدرسه نگاشته شده است.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🔺️خاطرات #مرحومه_معصومه_حائرییزدی همسر آقامصطفی #خمینی از امام خمینی:
🔹️آقا [امام خمینی] در #نجف خودش سر و صورتش را اصلاح میکرد و علاوه بر کوتاه کردن موهای سر و صورت، موهای #ابروهایش را که روی چشمش را میگرفت کوتاه میکرد. مژههای امام هم خیلی بلند بود و من به شوخی میگفتم #مژههاتان را هم کوتاه کنید.
🔸️آقا خیلی تمیز بود، به طوری که ما سر سفره برای ایشان دو تا چنگال میگذاشتیم تا اگر دو نوع غذا در سفره بود، هر کدام را با #چنگال جداگانهای بردارد. ایشان این قدر تمیز و اهل مراعات بود که میگفتم من خانوادههای روحانی زیادی را دیدهام، اما شما از همه #مدرنتر و امروزیتر هستید.
🔹️یک بار مرحوم حاج احمد آقا پیش ایشان میخواست با دست غذا بخورد که فرمود احمد، اگر میخواهی با دست غذا بخوری، برو #بیرون بخور!
🔸️یکبار خانم [همسر امام] در بشقابی که پلو خورده بود و میخواست #خربزه بگذارد و بخورد، آقا به ایشان تذکر داد.
🔹️ یک میز جلوی درب خانه بود که آقا وقتی وارد منزل میشد، کفشهایش را در میآورد و داخل آن میگذاشت و یک جفت #دمپایی برمیداشت و میپوشید.
🔹️یکبار بار گوشه #قبایش به ظرف غذا یا چنین چیزی مثل آن خورد که فوری گوشه قبا را بالا زد و به طرف دستشویی رفت و قبا را درآورد و گوشه قبا را شست و برگشت.
(منبع: مصاحبه با جماران)
📍ایشان امروز #ششم_اردیبهشتماه۱۴۰۳ دار فانی را وداع گفت.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید.
@tarikhqom
🗞 [با تیم قم #انگلیسیها را بردیم]
🔺️خاطره مرحوم احمد #یزدانی از مسابقه فوتبال بین تیمهای قم و انگلیس در زمان جنگ #جهانی دوم.
منبع: (نشریه قم امروز، شماره ۱۱، نیمه فروردین ۷۷ تا نیمه اردیبهشت ۷۷)
🔗مصاحبه کامل را در کانال #تاریخ_شفاهی_قم بخوانید:
@tarikhqom
@tarikhqom
@tarikhqom
🗞با تیم قم #انگلیسیها را بردیم!
🎙احمد یزدانی
🔹️قم امروز: لطفاً خودتان را معرفی کنید:
🔸️احمد یزدانی هستم. در سال ۱۲۹۵ در یکی از شهرهای #یزد متولد شدم. تا کلاس ششم ابتدایی درس خواندم و وارد کار دولتی شدم. در سن ۲۵ سالگی به #قم آمدم و برای همیشه در اینجا ساکن شدم.
🔹️قم امروز: از چه سالی فوتبال را شروع کردید؟
🔸️از سن ۱۲ سالگی شروع کردم و وقتی به قم آمدم به طور #رسمی کار را دنبال کردم و تیمی تشکیل دادم.
🔹️قم امروز: در چه محلهای بازی میکردید؟
🔸️در محلهای که باغ اناری در آنجا بود و اکنون به چهارراه #بیمارستان [شهدا] معروف است.
🔹️قم امروز: اعضای تیم شما را چه کسانی تشکیل میدادند؟
🔸️بیشتر بچههای دبیرستان حکیم نظامی و چند تن از جوانان دیگر بودند، همین طور آقایان سیدمهدی #لاجوردی، ابوالقاسم لاجوردی و آقای #مظاهری هم عضو تیم ما بودند که در خاطرم مانده است.
🔹️قم امروز: هدایت این تیم با چه کسی بود و امکانات شما تا چه حد بود؟
🔸️این تیم را آقای #انواری مدیر حکیم نظامی هدایت میکردند و بعد به یکی از دوستان به نام آقای #اعرابی که به تهران رفت و آمد داشت ۵۰ ریال پول دادیم تا یک توپ نمره هفت انگلیسی برایمان آورد و با همان یک توپ کار میکردیم.
🔹️قم امروز: چنانچه خاطرهای از آن دوران به خاطر دارید بفرمایید:
🔸️در جنگ جهانی دوم که انگلیسیها ایران را #اشغال کرده بودند، عدهای از آنها در مکانی که الآن ایستگاه #رادیو است چادر زده بودند و برای خود تیمی تشکیل داده بودند و فوتبال میکردند. روزی قرار شد با تیم قم #مسابقه بدهند. این مسابقه در مدرسه حکیم #نظامی با حضور فرماندار قم و با تشویق مردم آغاز شد. در ابتدای بازی یکی از بازیکنان آنها که یک افسر انگلیسی بود با کفشهای سنگینش #لگد محکمی به ساق پای من زد که مرا از زمین بیرون بردند و پایم را با یک دستمال بستند، ولی دوباره به زمین برگشتم. و چون میخواستم ثابت کنم که از آنها واهمهای نداریم در حین بازی پایم را جلوی پای همان #افسر انگلیسی گرفتم که به زمین خورد و از درد به خود میپیچید، به طوری که از حال رفت و بازی متوقف شد. بالاخره او را به هوش آوردند و دوباره به زمین برگشت. تا آخر بازی خیره خیره به من نگاه میکرد. به هر حال آن بازی را بردیم و ۲ گل بازی را هم من زدم. #فرماندار قم بعد از بازی خیلی خوشحال بود و یک مدال هم به من داد.
📍منبع: [نشریه قم امروز، شماره ۱۱، نیمه فروردین ۷۷ تا نیمه اردیبهشت ۷۷، ص ۸.]
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 تصویری زیبا از حرم حضرت معصومه (س)
📍میدان آستانه
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🗞روزنامه #استوار؛ روزنامهای به استواری ۴۰سال
🔹️روزنامه #استوار در شهر قم به مدیری و صاحب امتیازی #ابوالفضل_طهماسبی تاسیس و شماره اول آن از تاریخ ۲۵ تیر ماه ۱۳۱۴ تا سال ۱۳۵۴ در شهر #قم بدون وقفه منتشر شد.
🔸️ابوالفضل طهماسبی در سال ۱۲۸۰ شمسی در قم متولد شد و در دهم مرداد سال ۱۳۵۴ بدرود حيات گفت و در قبرستان #شيخان قم مدفون شد.
🔹️ در موقع تاسیس روزنامه استوار شهر قم فاقد #چاپخانه بوده و مدیر روزنامه به ناچار مدت ۵ ماه تمام روزنامه را در تهران چاپ و در قم منتشر میکرد. بالاخره پس از ۵ ماه، مدیر روزنامه با شراکت چند نفر دیگر چاپخانهای به نام #چاپخانه_قم تاسیس کرد و از آن تاریخ به بعد روزنامه استوار در قم چاپ شد.
🔸️ طهماسبی از یک طرف با شاهان #پهلوی روبه رو بود. در دوران رضاخان چون اوان کار استوار بود طهماسبی باید بیشتر #مراعات رژیم را میکرد. به همین دلیل اخبار اقدامات و فعالیتهای او به خوبی #پوشش داده میشود.
از طرف دیگر در شهری میخواست کار کند که هم #مذهبی بود و هم آیتالله حائری حوزه قم را تأسیس كرده بود.
به همین دلیل منش او #بينابینی بود.
🔸️استوار در ابتدا به صورت #هفتگی منتشر می شد ولی اندکی بعد به هفته ای دو شماره افزایش یافت که در چهار صفحه به قطع #خشتی بزرگ منتشر میگردید.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎬بازار کهنه قم
📍از دیروز تا امروز
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 تصویری زیبا از حرم حضرت معصومه (س)
📍میدان آستانه
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
❓️چرا به #سالاریه میگویند #سالاریه؟
🔹️صاحب باغ #سالاریه «میرزا محمدباقر #متولیباشی» است که #تولیت حرم حضرت معصومه (س) از پدرش به او رسیده بود. او دو پسر به نامهای حسین #سالارالتولیه و ابوالفضل #مصباحالتولیه (معروف به تولیت) داشت.
🔸️بنا به قولی از آنجایی که سالارالتولیه در این باغ #فوت میکند، میرزا محمدباقر نام آن باغ را "سالاریه" میگذارد.
🔹️خانم مریت #هاکس جهانگرد انگلیسی در سال ۱۳۱۱ به دعوت میرزامحمدباقر به این باغ میرود. او در سفرنامهاش مینویسد: در دشتی دور دست، انبوهی درختان سبز دیده میشد که پس از یک ساعت رانندگی به آنجا رسیدیم و آن باغبان متولی حرم بود و مردی روحانی و سیّدی عربیدان و دانشمند. [منظور میرزا محمد باقر متولی باشی است.]
🔸️بیرون دیوار باغ #بیابان بود اما در داخل، باغی بسیار زیبا بود. کاخی رفیع و سفید رنگ در یک سو و مقابلش #حوضی چهار گوش با باغچههایی زیبا، پر از گلهای رنگارنگ که گرد حوض را گرفته بود. در هر طرف #نهرهایی کوچک وجود داشت که درختانی آنها را محصور کرده بودند. خیابانهایی سایهدار و باغچههایی از گل صورتی زیبا و انواع درختان #میوه به چشم میخورد... .
🔹️مساحت باغ در سال ۱۳۱۱ ش حدود ۲۰۰ #جریب بوده است و چون هر جریب برابر با یک دهم هکتار است، در نتیجه مساحت تقریبی آن #بیست_هکتار بوده است.
🔸️در سالهای ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۵ مقدار تقریبی باغ #شش هکتار بوده است و بخشی از آن از بین رفته و بخشی نیز فروخته شده است و از سال ۱۳۸۵ حدود #دو هکتار از کل این باغ باقی مانده و بقیه نیز موجودیت خاصی ندارد.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom