eitaa logo
🔖 تاریخِ شَفاهیِ قُم🔖
1.2هزار دنبال‌کننده
161 عکس
42 ویدیو
1 فایل
🔖 تاریخ سیاسی، فرهنگی و اجتماعی قم را اینجا بخوانید. 🎗 📩 ارتباط با مدیر کانال: @adminn1402
مشاهده در ایتا
دانلود
🔺️نام درست رودخانۀ قم ✏️سیدمحسن محسنی- قم‌پژوه 🔹️به رودخانۀ گذرنده از میانۀ قم که این شهر را به دو قسمت غربی - شرقی تقسیم می‌کند، در دهه‌های اخیر «قمرود» می‌گویند. حال آن‌که این رودخانه چند نام متداول از جمله «انار بار» و «لعل رود» و «قدیم رود» دارد. 🔸️آبراهۀ مذکور نامی تاریخی هم دارد که در قدیمی‌ترین سند مکتوب دربارۀ قم یعنی «کتاب قم» یا «تاریخ قم» نگاشته شده در سال 378 ق به صراحت مندرج است. با این عبارت: «و گویند که آب این وادی در ایام القدیم در موضعی جاری بوده است که آن را وادی عتیق گویند، نزدیک دروازه اصفهان، بالای قبۀ علی بن عیسی طَلحی و به زبان فارسی آن را «» خوانده اند.» 🔸️وجه تسمیه: چون هنگام خروش رودخانه در فصل گل‌دهی درختان به ویژه درختان انار بوده است و گل‌های آنها به وقت خروش بر روی آب به وفور دیده می‌شدند، موسوم به « » یا « » و « » شده است. حسب جست‌وجوی نگارنده در بررسی متون تاریخی تا پایان قاجار، از این رودخانۀ به نام یاد نشده است. 🔹️ظاهرا از اواخر دوران پهلوی دوم به خطا « » گفته شده است و نگارنده تا کنون به سندی حتی مربوط به زمان که از این رودخانه با نام قمرود یاد کرده باشد، برخورد نکرده است. 🔸️گفتنی است قمرود به صفحۀ بعد از منطقۀ البرز قم و دشت مسیله و منتها‌الیه رودخانه گفته می‌شود و نباید با رودخانه گذرنده از داخل شهر خلط شود. 🔗به کانال بپیوندید. @tarikhqom
📸 تصویری زیبا از حرم حضرت معصومه (س) 🗓دوره قاجار 📍عکاس: / موزه ملی هلند 🔗به کانال بپیوندید: @tarikhqom
🎙سرهنگ زمانی، آجودان شهید ، در گفت‌وگو با مشرق‌نیوز: 🗓مناسبت امروز 🔸️حضرت امام خمینی از هیچ کس بی‌جهت تعریف نکرده‌اند، تنها کسی را که نزدیک ده بار از او تعریف کرده اند تیمسار بوده است. وقتی به شهادت رسید و پیکر او را به بهشت زهرا می‌بردند که دفنش کنند، من همه کاره مراسم بودم. امام به یکی از مقامات روحانی می‌فرمایند او را یک راست به قم ببرید و در صحن حرم (س) دفن کنید. 🗓 سپهبد قرنی در اردیبهشت سال ۱۳۵۸ توسط گروهک فرقان به شهادت رسید. 📍مزار وی در صحن امام رضا در حرم حضرت معصومه (س) واقع است. 🔗به کانال بپیوندید. @tarikhqom
📸 حرم حضرت معصومه (س)؛ ایوان طلا (صحن عتیق) 🗓سال ۱۲۷۶ هجری شمسی 🔗به کانال بپیوندید: @tarikhqom
📸 عالِمی که بعد از ۸ قرن پیکرش سالم بود. 🗓مناسبت امروز 🔹️قطب‌الدین ابوالحسین سعید بن عبدالله معروف به محدث، مفسر، متکلم، فقیه، فیلسوف و مورخ بزرگ شیعه در قرن ششم هجری و از شاگردان شیخ طبرسی صاحب تفسیر مجمع البیان است. 🔸️مرحوم آیت‌الله اراکی نقل کرده است: مرحوم آخوند محمد حسن جلالی نقل کرد که استادم مرحوم آقا شیخ محمدحسین فرمود: وقتی که صدراعظم (قریب به زمان مشروطیت) حدود هفت قرن بعد از فوت مرحوم ، صحن حرم مطهر حضرت معصومه (س) در را تعمیر می کرد، در اثر تعمیر، به قبر مرحوم قطب راوندی باز شده بود، من رفتم و از نزدیک دیدم دو سر زانوی مرحوم قطب راوندی سالم است، به گونه ای که به نظر می رسید جنازه دفن شده است. 🔹️سر خود را داخل قبر کردم و سر زانوی آن بزرگوار را بوسیدم در حالی که اثری از در آن نبود و هیچ تأثیری هم از بوسیدن من در آن بوجود نیامد. 🔸️آیت االله اراکی می فرمودند: من قبلا این داستان را شنیده بودم و این مطلب هم بین مردم قم بود که جنازه مرحوم قطب راوندی تازه است. (منبع: کتاب اجساد جاویدان، ص ۱۵۲) 🔹️به دستور آیت الله مرعشی نجفی سنگ قبر بزرگی بر مزار این عالم شیعه در صحن حرم نصب شده است. 🗓قطب راوندی در ۱۴ شوال سال ۵۷۳ هجری قمری وفات کرد. 🔗به کانال بپیوندید: @tarikhqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎬 دبیرستان ماندگار "ع" (حکیم نظامی سابق) 🔸️نخستین سنگ بنای این دبیرستان در تاریخ ۲۰ آبان ۱۳۱۴ با حضور محمدعلی (رئیس الوزا)، علی‌اصغر وزیر معارف، حسن رئیس مجلس، محمود وزیر داخله، ابتهاج السلطنه معاون وزارت داخله و... نصب گردید. 🔹️بنای این دبیرستان با نظارت دو مهندس فرانسوی، ماکسیم و آندره در معیت معماران محلی در نهایت زیبایی و متناسب با آب و هوای گرمسیری قم ساخته شد و در سال ۱۳۱۷ به اتمام رسید. 🔸️زیر بنای ساختمان حدود ۱۵۰۰ متر مربع می‌باشد که در میان باغی به مساحت ۲۰۰۰۰ متر قرار گرفته‌است. بر سراسر دیوارهای درونی و اندرونی دبیرستان کتیبه‌هایی که اشعار آن از دیوان حکیم انتخاب شده و با خط بسیار زیبا نوشته شده‌اند به چشم می‌خورد. 🔗به کانال بپیوندید: @tarikhqom
📸 چرا به می‌گویند ؟ 🎙استاد ابوالحسن گرامی، قم‌پژوه: 🔸️آیت الله عبدالکریم از علمایی بود که با ساخت مدرسه و ساماندهی قبور از اطراف حرم و حوزه علمیه خدمات ارزنده ای به مبذول داشت؛ از اقدامات مهم ایشان زمینه سازی برای احداث در قم جهت جلوگیری از اموات به صورت پراکنده در اطراف حرم بود. 🔹️با توجه به اینکه در آن زمان قبور در قم پراکنده بودند مردم با مشکلاتی در دفن مواجه می شدند از این رو آیت الله عبدالکریم دغدغه ایجاد را داشت و از خدا یاری خواست تا اینکه زمینه خرید زمین توسط فردی ناشناس، روبروی حرم ایجاد شد. 🔸️در آن زمان رودخانه فاقد بود و مردم برای تردد به سمت مقابل رودخانه با خطر سیل مواجه می شدند، به همین دلیل با وساطت آیت الله حائری در جهت ساخت پل، حاج میرزا سید رضا که از آهن فروشان بود در این کار خیر حضور یافت و پل را در مدت ۷۳ روز احداث کرد تا مردم به راحتی از رودخانه در جوار حرم عبور کنند. به همین دلیل این پل را نامیدند. 🔗به کانال بپیوندید: @tarikhqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎬 فیلم زیبا و کم‌تر دیده‌شده از اطراف حرم حضرت معصومه (س) 🗓سال ۱۳۰۶ هجری شمسی 🔗به کانال بپیوندید: @tarikhqom
✉️ شکایت مرحوم سید تولیت وقت در سال ۱۳۵۱ به فرح پهلوی مبنی‌بر شکاف عمیق گنبد تاریخی چهل اختران. 🔺️ این مجموعه یکسال بعد در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. 🔗به کانال بپوندید: @tarikhqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎙شعر فولکلور "هی میگه‌ هم‌ساختکی" با گویش زیبای قمی از استاد 📌بش میگم یخده توو آینه کن نیگا! خودتُ بیبین عینهو پشت کماجدونی! میگه هم‌ساختکی 📌بش میگم خیلی تو تخسی! انقه شیطونی نکن مگ بچه دروازه کاشونی؟ میگه هم‌ساختکی [منبع: قم‌شناسی] به بپیوندید: @tarikhqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎬 مدرسه علمیه ای در دل کوچه‌های آذر ❓️نام این مدرسه است یا ؟ 🔗پاسخ این پرسش را در کانال بخوانید: @tarikhqom
❓️مدرسه یا ؟ 🔹️نام مدرسه چنان‌که در منابع تاریخی آمده و در وقف‌نامه آن نیز ذکر گردیده، «مدرسه » است و شهرتش به ، بدون سند است. 🔸️میرزا عباس فیض قمی معتقد است این مدرسه یک بار در زمان صفوی از سوی عالم این عصر ، تعمیر شد اما این نظر مورد تایید نیست. چون در وقف‌نامه سال ۱۳۱۷ق که حدود دویست سال بعد از عصر نگارش شده، از مدرسه با عنوان «» یاد شده است. 🔹️از این مدرسه با نام مدرسه نیز یاد می‌شود چون بخشی از مخارج طلاب و روشنایی مدرسه از جانب قاجار پرداخت شده بود. 🔸️عده ای معتقدند منظور از جانی‌خان پادشاه تاتار است اما عده‌ای می‌گویند بانی این مدرسه جانی‌خانِ ، از امرای شاه‌صفی و شاه عباس ثانی است. 🔹️طایفه شاملو، در قم خدماتی کرده‌اند که بنای مدرسه از آن جمله است و از این رو احتمال می‌رود بنای مدرسه جانی‌خانِ قم مربوط و منسوب به باشد. 🔸️این مدرسه امروزه با نام جهانگیرخان شناخته شده و در کاشی‌کاری جدید در سال ۱۳۸۳ش، نام بر سر در ورودی مدرسه نگاشته شده است. 🔗به کانال بپیوندید: @tarikhqom
🔺️خاطرات همسر آقامصطفی از امام خمینی: 🔹️آقا [امام خمینی] در خودش سر و صورتش را اصلاح می‌کرد و علاوه بر کوتاه کردن موهای سر و صورت، موهای را که روی چشمش را می‌گرفت کوتاه می‌کرد. مژه‌های امام هم خیلی بلند بود و من به شوخی می‌گفتم را هم کوتاه کنید. 🔸️آقا خیلی تمیز بود، به طوری که ما سر سفره برای ایشان دو تا چنگال می‌گذاشتیم تا اگر دو نوع غذا در سفره بود، هر کدام را با جداگانه‌ای بردارد. ایشان این قدر تمیز و اهل مراعات بود که می‌گفتم من خانواده‌های روحانی زیادی را دیده‌ام، اما شما از همه و امروزی‌تر هستید. 🔹️یک بار مرحوم حاج احمد آقا پیش ایشان می‌خواست با دست غذا بخورد که فرمود احمد، اگر می‌خواهی با دست غذا بخوری، برو بخور! 🔸️یکبار خانم [همسر امام] در بشقابی که پلو خورده بود و می‌خواست بگذارد و بخورد، آقا به ایشان تذکر داد. 🔹️ یک میز جلوی درب خانه بود که آقا وقتی وارد منزل می‌شد، کفش‌هایش را در می‌آورد و داخل آن می‌گذاشت و یک جفت برمی‌داشت و می‌پوشید. 🔹️یکبار بار گوشه به ظرف غذا یا چنین چیزی مثل آن خورد که فوری گوشه قبا را بالا زد و به طرف دستشویی رفت و قبا را درآورد و گوشه قبا را شست و برگشت. (منبع: مصاحبه با جماران) 📍ایشان امروز دار فانی را وداع گفت. 🔗به کانال بپیوندید. @tarikhqom
🗞 [با تیم قم را بردیم] 🔺️خاطره مرحوم احمد از مسابقه فوتبال بین تیم‌های قم و انگلیس در زمان جنگ دوم. منبع: (نشریه قم امروز، شماره ۱۱، نیمه فروردین ۷۷ تا نیمه اردیبهشت ۷۷) 🔗مصاحبه کامل را در کانال بخوانید: @tarikhqom @tarikhqom @tarikhqom
🗞با تیم قم را بردیم! 🎙احمد یزدانی 🔹️قم امروز: لطفاً خودتان را معرفی کنید: 🔸️احمد یزدانی هستم. در سال ۱۲۹۵ در یکی از شهرهای متولد شدم. تا کلاس ششم ابتدایی درس خواندم و وارد کار دولتی شدم. در سن ۲۵ سالگی به آمدم و برای همیشه در این‌جا ساکن شدم. 🔹️قم امروز: از چه سالی فوتبال را شروع کردید؟ 🔸️از سن ۱۲ سالگی شروع کردم و وقتی به قم آمدم به طور کار را دنبال کردم و تیمی تشکیل دادم. 🔹️قم امروز: در چه محله‌ای بازی می‌کردید؟ 🔸️در محله‌ای که باغ اناری در آن‌جا بود و اکنون به چهارراه [شهدا] معروف است. 🔹️قم امروز: اعضای تیم شما را چه کسانی تشکیل می‌دادند؟ 🔸️بیشتر بچه‌های دبیرستان حکیم نظامی و چند تن از جوانان دیگر بودند، همین طور آقایان سیدمهدی ، ابوالقاسم لاجوردی و آقای هم عضو تیم ما بودند که در خاطرم مانده است. 🔹️قم امروز: هدایت این تیم با چه کسی بود و امکانات شما تا چه حد بود؟ 🔸️این تیم را آقای مدیر حکیم نظامی هدایت می‌کردند و بعد به یکی از دوستان به نام آقای که به تهران رفت و آمد داشت ۵۰ ریال پول دادیم تا یک توپ نمره هفت انگلیسی برایمان آورد و با همان یک توپ کار می‌کردیم. 🔹️قم امروز: چنانچه خاطره‌ای از آن دوران به خاطر دارید بفرمایید: 🔸️در جنگ جهانی دوم که انگلیسی‌ها ایران را کرده بودند، عده‌ای از آن‌ها در مکانی که الآن ایستگاه است چادر زده بودند و برای خود تیمی تشکیل داده بودند و فوتبال می‌کردند. روزی قرار شد با تیم قم بدهند. این مسابقه در مدرسه حکیم با حضور فرماندار قم و با تشویق مردم آغاز شد. در ابتدای بازی یکی از بازیکنان آنها که یک افسر انگلیسی بود با کفش‌های سنگینش محکمی به ساق پای من زد که مرا از زمین بیرون بردند و پایم را با یک دستمال بستند، ولی دوباره به زمین برگشتم. و چون می‌خواستم ثابت کنم که از آنها واهمه‌ای نداریم در حین بازی پایم را جلوی پای همان انگلیسی گرفتم که به زمین خورد و از درد به خود می‌پیچید، به طوری که از حال رفت و بازی متوقف شد. بالاخره او را به هوش آوردند و دوباره به زمین برگشت. تا آخر بازی خیره خیره به من نگاه می‌کرد. به هر حال آن بازی را بردیم و ۲ گل بازی را هم من زدم. قم بعد از بازی خیلی خوشحال بود و یک مدال هم به من داد. 📍منبع: [نشریه قم امروز، شماره ۱۱، نیمه فروردین ۷۷ تا نیمه اردیبهشت ۷۷، ص ۸.] 🔗به کانال بپیوندید: @tarikhqom
📸 تصویری زیبا از حرم حضرت معصومه (س) 📍میدان آستانه 🔗به کانال بپیوندید: @tarikhqom
🗞روزنامه ؛ روزنامه‌ای به استواری ۴۰سال 🔹️روزنامه در شهر قم به مدیری و صاحب امتیازی تاسیس و شماره اول آن از تاریخ ۲۵ تیر ماه ۱۳۱۴ تا سال ۱۳۵۴ در شهر بدون وقفه منتشر شد. 🔸️ابوالفضل طهماسبی در سال ۱۲۸۰ شمسی در قم متولد شد و در دهم مرداد سال ۱۳۵۴ بدرود حيات گفت و در قبرستان قم مدفون شد. 🔹️ در موقع تاسیس روزنامه استوار شهر قم فاقد بوده و مدیر روزنامه به ناچار مدت ۵ ماه تمام روزنامه را در تهران چاپ و در قم منتشر می‌کرد. بالاخره پس از ۵ ماه، مدیر روزنامه با شراکت چند نفر دیگر چاپخانه‌ای به نام تاسیس کرد و از آن تاریخ به بعد روزنامه استوار در قم چاپ شد. 🔸️ طهماسبی از یک طرف با شاهان روبه رو بود. در دوران رضاخان چون اوان کار استوار بود طهماسبی باید بیشتر رژیم را می‌کرد. به همین دلیل اخبار اقدامات و فعالیت‌های او به خوبی داده می‌شود. از طرف دیگر در شهری می‌خواست کار کند که هم بود و هم آیت‌الله حائری حوزه قم را تأسیس كرده بود. به همین دلیل منش او بود. 🔸️استوار در ابتدا به صورت منتشر می شد ولی اندکی بعد به هفته ای دو شماره افزایش یافت که در چهار صفحه به قطع بزرگ منتشر می‌گردید. 🔗به کانال بپیوندید: @tarikhqom
📸 تصویری زیبا از حرم حضرت معصومه (س) 📍میدان آستانه 🔗به کانال بپیوندید: @tarikhqom
❓️چرا به می‌گویند ؟ 🔹️صاحب باغ «میرزا محمدباقر » است که حرم حضرت معصومه (س) از پدرش به او رسیده بود. او دو پسر به نام‌های حسین و ابوالفضل (معروف به تولیت) داشت. 🔸️بنا به قولی از آنجایی که سالارالتولیه در این باغ می‌کند، میرزا محمدباقر نام آن باغ را "سالاریه" می‌گذارد. 🔹️خانم مریت جهانگرد انگلیسی در سال ۱۳۱۱ به دعوت میرزامحمدباقر به این باغ می‌رود. او در سفرنامه‌اش می‌نویسد: در دشتی دور دست، انبوهی درختان سبز دیده می‌شد که پس از یک ساعت رانندگی به آنجا رسیدیم و آن باغبان متولی حرم بود و مردی روحانی و سیّدی عربی‌دان و دانشمند. [منظور میرزا محمد باقر متولی باشی است.] 🔸️بیرون دیوار باغ بود اما در داخل، باغی بسیار زیبا بود. کاخی رفیع و سفید رنگ در یک سو و مقابلش چهار گوش با باغچه‌هایی زیبا، پر از گل‌های رنگارنگ که گرد حوض را گرفته بود. در هر طرف کوچک وجود داشت که درختانی آنها را محصور کرده بودند. خیابان‌هایی سایه‌دار و باغچه‌هایی از گل صورتی زیبا و انواع درختان به چشم می‌خورد... . 🔹️مساحت باغ در سال ۱۳۱۱ ش حدود ۲۰۰ بوده است و چون هر جریب برابر با یک دهم هکتار است، در نتیجه مساحت تقریبی آن بوده است. 🔸️در سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۵ مقدار تقریبی باغ هکتار بوده است و بخشی از آن از بین رفته و بخشی نیز فروخته شده است و از سال ۱۳۸۵ حدود هکتار از کل این باغ باقی مانده و بقیه نیز موجودیت خاصی ندارد. 🔗به کانال بپیوندید: @tarikhqom
🔺️ کتاب‌های درسی بعد انقلاب را تدوین کردند! 🎙محمود علیزاده طباطبایی، وکیل دادگستری و همافر سابق نیروی هوایی: 🔹️موکّلی داشتم که قبل از انقلاب مدیرکل روابط عمومی وزارت و بوده است. ایشان می‌گفت: در سال ۵۲ یا ۵۳، خانم من را خواست و گفت ما بررسی بسیاری کرده ایم؛ جوان‌های ایران دارند بی‌هویت می‌شوند و به سمت هویت می‌روند تو چند روحانی و باسواد پیدا کن که کتاب‌های درسی را تدوین کنند تنها هویتی که جوانان ایرانی می‌توانند بگیرند، هویت است. 🔸️ایشان گفت: من آقایان ، ، غفوری و را انتخاب کرده ام. وقتی این چهار نفر را نزد خانم پارسا بردم، ایشان دید اینها برخلاف تمام آخوندهای دیگری که در آن روزها نعلین می پوشیدند کفش واکس زده پوشیده اند؛ بسیار آمد. 🔹️موکلم می‌گفت دهه ی ۵۰ کتابهای درسی آموزش و پرورش را این روحانیون تدوین کردند که آن نسل شد. الان ببینید چه کسانی کتاب‌های درسی را تدوین می‌کنند! قطعا ! 🗞(منبع: نشریه آگاهی نو- شماره اول سال چهارم- فروردین ۱۴۰۳) 🔗به کانال بپیوندید: @tarikhqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎬 [مسجدی در دل کوچه‌های آذر] 🔺️از سال دقیق ساخت و سازنده‌ی آن اطلاعی نیست اما براساس قول مشهور در قرن ششم هجری و در عهد احداث شده است. 🔺️در دهه ۳۰ شمسی، زمانی که هنوز مسجد قم ساخته نشده بود، آیت‌الله ، در ماه رمضان، نماز جماعت را در این مسجد اقامه می‌کرد و حضور مردم به‌گونه‌ای بود که اتصال نماز در پشت‌بام‌های اطراف مسجد نیز شکل می‌گرفت. 🔗به کانال بپیوندید: @tarikhqom
📸 ادکلن کلوهه (برند فرانسوی) متعلق به امام خمینی 📍نگارخانه امام خمینی| جماران 🔗به کانال بپیوندید: @tarikhqom