eitaa logo
ویکی فقه؛ دانشنامه علوم اسلامی
3.3هزار دنبال‌کننده
5.6هزار عکس
1.5هزار ویدیو
64 فایل
📣 کانال رسمی سایت ویکی‌فقه مدیر سایت ویکی‌فقه: @zolale_andisheh مدیر کانال: @ahmad110 راهنمای کانال: eitaa.com/wikifeqh/7128 مدیر بخش مدرسه فقاهت: @Jamkaraani ویکی‌فقه: wikifeqh.ir مدرسه فقاهت: eshia.ir ویکی پرسش: wikiporsesh.ir
مشاهده در ایتا
دانلود
⚡️ مقاله مناسبتی ✅ شهید آیت‌الله سیدمحمد حسینی بهشتی اصفهانی 🌸 شهید بهشتی در دوم آبان ماه ۱۳۰۷ هـ. ش در خانواده‌ای روحانی و متدینی در اصفهان دیده به جهان گشود. 🌸 پدرش از روحانیون اصفهان و امام جماعت مسجد لومبان بود و به کارهای مذهبی مردم می پرداخت و برای تبلیغ و رسیدگی به مسائل شرعی، به روستاهای اطراف اصفهان می‌رفت و به فعالیت دینی، سخنرانی و بیان احکام مشغول بود و نماز جماعت اقامه می کرد و مشکلات آنان را برطرف می ساخت. 🌸 ایشان در ۱۴ سالگی (۱۳۲۱ ش.) تحصیلات دبیرستان را نیمه تمام می گذارد و به جرگه حوزویان درمی آید. آقا سیدمحمد چهار سال در حوزه علمیه اصفهان به تحصیل علوم دینی پرداخت و در ۱۸ سالگی برای تکمیل تحصیلات عالی و به دست آوردن دانستنی‌های تازه به شهر مقدس قم عزیمت کرد تا در جوار پربرکت حضرت فاطمه معصومه (علیهاالسلام) و در محضر استادان گرانقدر، فیض کسب کند. 🌸 سیدمحمد حسینی بهشتی همزمان با درس‌های حوزوی، فراگیری دروس ناتمام گذشته را نیز ادامه دهد. به طوری که در سال ۱۳۲۷ موفق به اخذ دیپلم ادبی گشت و در همان سال وارد دانشکده منقول و معقول (الهیات و معارف اسلامی کنونی) شد و در رشته فلسفه به تحصیل پرداخت و در سال ۱۳۳۰ موفق به اخذ دانشنامه لیسانس در رشته فلسفه شد. 🌸 ایشان پس از اخذ لیسانس از تهران به قم مراجعت نمود و در درس خارج فقه و اصول شرکت جست و به موجب علاقه فراوانی که با مباحث فلسفی و عقلی داشت در درس اسفار و الهیات شفا علامه طباطبائی حضور یافت و در شب‌های پنج‌شنبه و جمعه با شهید مطهری و دیگر دوستان جلسه گرم و پرشوری بر پا کردند که نتیجه آن به صورت کتاب ارزشمند «اصول فلسفه و روش رئالیسم» با پاورقی‌های شهید مطهری تنظیم و منتشر گردید. 🌸 شهید بهشتی با همکاری شهید قدوسی (ره) و دعوت از اساتید بزرگواری چون حضرات آیات مشکینی (ره)، مصباح یزدی و جنتی اقدام به تشکیل مدرسه حقانی نمودند و آن را به مثابه پایگاه مهمی برای تربیت طلاب متعهد و انقلابی قرار دادند. پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی نیز آن نهاد پاکی که دکتر بهشتی و شهید قدوسی نشاندند، به بار نشست و آثار مفید و مؤثری در این انقلاب عظیم داشت. 🌸 ایشان با صلاحدید حضرت امام خمینی (ره) در فروردین سال ۱۳۵۸ حزب جمهوری اسلامی را با همفکری و همکاری مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای و دیگر دوستان تأسیس کرد تا پایگاهی برای سازماندهی نیروهای مسلمان و متعهد و معتقد به ولایت فقیه باشد. آیت الله بهشتی تا هنگام شهادت به عنوان دبیرکل حزب جمهوری اسلامی انجام وظیفه می نمود. 🌸 پس از آنکه مجلس خبرگان توسط نمایندگان منتخب مردم، تشکیل شد دکتر بهشتی نایب رئیس مجلس خبرگان شد و به رغم مشغله کاری فراوان، با تلاش و کوشش فوق العاده و با همفکری و همکاری یاران دلسوز امام و انقلاب، قانون اساسی جمهوری اسلامی را تدوین کردند؛ که به تأیید امام و تصویب امت رسید. یکی از اقدامات مهم ایشان، در این زمینه روشن کردن جایگاه ولایت فقیه در این نظام مقدس بود. گرچه بعضی از لیبرال ها و ملی گرایان همچون بنی‌صدر خائن با آن مخالفت می کردند ولی آیت‌الله بهشتی با دلایل و براهین مستند به مخالفان جواب می داد و سرانجام اصل ولایت فقیه در مجلس تصویب شد. 🌸 پس از استقرار جمهوری اسلامی، حضرت امام خمینی (ره) مسؤولیت دیوان عالی کشور (بالاترین مقام قضایی کشور) را در اسفند ماه ۱۳۵۸ به دست باکفایت آیت‌الله بهشتی سپرد تا برای این تشکیلات حیاتی که نقش مهم و تعیین کننده‌ای در جامعه دارد، زمینه اجرای قوانین اسلام با درک و درایت والای ایشان فراهم گردد و عدل و قسط در جامعه رواج یابد. 🌸 سرانجام آیت‌الله بهشتی در ۵۳ سالگی در شبانگاه هفتم تیر سال ۱۳۶۰ در حین سخنرانی بر اثر بمب‌گذاری سازمان مجاهدین (منافقین) خلق در دفتر حزب جمهوری اسلامی به همراه یاران باوفایش به درجه شهادت نایل آمدند و با هجرتی خونین و پروازی سرخ در کنگره عرشیان جای گرفتند و خاکیان را در سوگ و افلاکیان را در سرور نشاندند. 🍁برای مطالعه کامل مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید👇 http://wikifeqh.ir/سیدمحمد_حسینی_بهشتی_اصفهانی @wikifeqh_ir
⚡️ برای علاقه‌مندان به ✅ برهان صدیقین 🌸 برهان صدیقین نخستین بار بر اساس آیات قرآن کریم و توسط ابوعلی سینا فیلسوف و دانشمند مسلمان ارائه شد. 🌸 سرّ این نامگذاری توسط او این است كه در این برهان هیچ یک از افعال و مخلوقات خداوند نظیر حرکت و حدوث، واسطه در اثبات نیست، بلكه بعد از نفی سفسطه و قبول این كه واقعیتی هست، با نظر به اصل وجود، بدون آن‌كه نیاز به واسطه‌ای دیگر باشد، با یک تقسیم عقلی كه موجود یا واجب و یا ممکن است و در صورتی كه ممكن باشد مستلزم واجب خواهد بود، وجود خدای تعالی اثبات خواهد شد. 🌸 تحلیل برهان صدیقین ابن‌سینا: 🔹مقدمه اول: دور و تسلسل باطل است. 🔹 مقدمه دوم: موجودات یا واجب هستند یا ممکن و در این تقسیم‌بندی قسم سومی وجود ندارد. 🔹مقدمه سوم: هر موجود ممکنی برای موجود شدن به یک موجود ممکن دیگر و یا موجودی واجب نیاز دارد. 🔹 نتیجه: کل موجودات ممکن در نهایت به وجود واجبی نیازمند هستند که او خود به هیچ موجود دیگری محتاج نیست. 🌸 بعد از ارائه این برهان توسط ابن‌سینا نقدهایی بر آن وارد آمد: ⚜ نقد اول: شاید این استدلال ابن سینا در مقایسه با دیگر برهان‌های قبلی در این زمینه مستدل‌تر باشد ولی آن گونه که خود ابن سینا مدعی است چندان هم بی واسطه وضع نشده است. درست است که در این برهان، مخلوقات واسطه قرار نگرفته‌اند، اما از سوی دیگر این برهان نیز واسطه دارد. آنچه در این برهان واسطه قرار گرفته امکان و خواص ماهیات است. ⚜ نقد دوم: یکی دیگر از واسطه‌هایی که در این برهان استفاده شده است ولی از چشمان ابن سینا مخفی مانده بهره‌گیری از ابطال دور و تسلسل است. او از این رکن به عنوان پیش‌فرض برای استدلالش استفاده کرده در حالی که این روش در برهان صدیقین که مشخصه آن بی واسطه بودنِ آن است راهی ندارد. ⚜ نقد سوم: از نقاط ضعف این برهان آن است که قادر نیست توحید واجب تعالی را اثبات کند. حتی اگر این برهان پذیرفته شود باز هم ممکن است موجودات واجب، اما متعددی وجود داشته باشند که هیچ یک به علتی غیر از خود محتاج نباشند. پس ضرورتی ندارد که حتما یک واجب الوجود داشته و آن را همان خدا دانست. 🌸 صدرالمتألهین برهان بوعلی را كه خودش آنرا برهان صدیقین می‌دانست، شایسته عنوان صدیقین ندانسته و خود به تقریری جدید و متقن از برهان صدیقین پرداخته است. 🌸 برهان صدیقین با تقریر صدرالمتالهین: حقیقت هستی موجود است به معنای این‌كه عین موجودیت است و عدم بر آن محال است و از طرفی حقیقت هستی در ذات خود یعنی در موجودیت و در واقعیت داشتن خود مشروط به هیچ شرطی و مقید به هیچ قیدی نیست. هستی چونكه هستی است موجود است نه به ملاك دیگر و مناط دیگر و هم نه به فرض وجود شیء دیگر... حقیقت هستی در ذات خود قطع نظر از هر تعینی كه از خارج به آن ملحق گردد مساوی است با ذات لایزال حق، پس اصالت وجود، عقل ما را مستقیماً به ذات حق رهبری می‌كند نه چیز دیگر. 🌸 نقد برهان صدیقین صدرالمتالهین: 🔹برهانی که صدرالمتالهین به عنوان برهان صدیقین ارائه داد به چند مقدمه نیاز دارد. این مقدمات عبارتنداز: اثبات اصالت وجود، اثبات تشکیک وجود، اثبات بساطت وجود. با در نظر گرفتن این مقدمات، آن گاه مسئله اثبات واجب از تامل در حقیقت هستی قابل طرح است. 🔹بنابراین اثبات واجب تعالی جزء اولین مسائل فلسفه نخواهد بود و هرگز نمی‌توان بحث در اثبات واجب تعالی را از اولین مسئله فلسفی تلقی کرد. زیرا گذشته از نیاز به یک سلسله مبادی که مشترک در همه این براهین و تقریرات است، به یک سلسله مبادی تصدیقیه نیاز است که آنها باید قبلادر طی مسئله اصالت وجود، تشکیک وجود و بساطت وجود اثبات شوند. ‌ 🍁برای مطالعه کامل مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید👇 http://wikifeqh.ir/برهان_صدیقین @wikifeqh_ir
🍀 سلام دوستان 🌸 همانطور که مستحضرید، سایت ویکی‌فقه با دارابودن پنجاه هزار (50000) مقاله (که به صورت روزانه در حال افزایش است)، یکی از بزرگترین دانشنامه‌های علوم اسلامی یا بزرگترین آنها می‌باشد. 🌸 همچنین با داشتن ویژگی‌های خاصی مثل ارجاع و رفرنس پاروقی‌ها به کتابخانه اختصاصی، اتقان مقالات و ...، جزء اولین انتخاب‌های محققین و فضلای عزیز می‌باشد. 🌸 برای رعایت حال اعضای محترم کانال، روزانه به‌طور متوسط 2 مقاله به دوستان برای مطالعه پیشنهاد می‌شود. حال اگر شما دوست و همراه گرامی، روزانه 15 الی 20 دقیقه از وقت شریفتان را در کانال (@wikifeqh_ir) و سایت (wikifeqh.ir) خودتون صرف کنید، پس از یکسال انبوهی از مقالات با محتوای خوب و قوی را مطالعه نموده‌اید که از اهمیت زیادی برخوردار است. موفق باشید. @wikifeqh_ir
سالروز شهادت مظلومانه آیت‌الله دکتر بهشتی و هفتاد و دو تن از یاران ایشان تسلیت باد. @wikifeqh_ir
⚡️ مقاله مناسبتی ✅ حمزة بن عبدالمطلب 🌸 حضرت حمزه، فرزند عبدالمطلب و عموى رسول خدا می باشد. وی در نبرد احُد به شهادت رسید و عنوان برترین شهید آن جنگ را از آنِ خود ساخت. پیکر پاک او و تعدادى دیگر از شهدا در محل کارزار احد دفن گردیدند. 🌸 جناب حمزه، در ماجرای یوم‌الإنذار حضور داشت و با اینکه هنوز مسلمان نشده بود، همچون ابوطالب از پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌‌و‌آله‌وسلّم) در مقابل آزار مشرکان حمایت می‌کرد. 🌸 براساس روایتی از امام سجاد (علیه‌السلام)، عامل اسلام آوردن حمزه، غیرت او در ماجرای آزار پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌‌و‌آله‌وسلّم) و تلافی وی بوده است. 🌸حضرت حمزه، در چند سریه و غزوه پرچمدار سپاه اسلام بود. در غزوه بدر، پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌‌و‌آله‌وسلّم) حمزه، حضرت علی (علیه‌السّلام) و عُبَیْدة ‌بن حارث ‌بن عبدالمطلب را به مقابله با چند تن از سران مشرکان فرستاد. 🌸 در غزوه احد، که سال سوم هجرت واقع شد، جناب حمزه به دست وَحشی‌ بن حرب، غلام حَبَشیِ دختر حارث‌ بن عامر بن نَوْفَل یا غلامِ جُبَیر بن مُطْعِم، به شهادت رسید. 🌸 بر اساس گزارشی، هند برای خوردن جگر حمزه نذر کرده بود. او بعد از شهادت حضرت حمزه، کنار بدن وی آمد و او را مثله کرد و از اعضای بریده او، برای خود گوشواره، دست‌بند و خلخال درست کرد و آنها را با جگر حمزه به مکه برد. . 🌸 پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌‌و‌آله‌وسلّم) بر او نماز گزارد و سپس سایر شهیدان را در چند نوبت آوردند و کنار او نهادند و رسول خدا بر آنها و بر او نماز می‌گزارد. چنان‌که هفتاد بار بر او نماز گزارد. 🌸 پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌‌و‌آله‌وسلّم)، حمزه و علی (علیه‌السلام) و جعفر بن ابی‌طالب را بهترین مردم و جزو هفت نفر از بهترین کسان از نسل بنی‌هاشم و بهترینِ شهدا خوانده است. 🍁برای مطالعه کامل مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید👇 http://wikifeqh.ir/حمزة_بن_عبدالمطلب @wikifeqh_ir
⚡️ مقاله مناسبتی ✅ حضرت عبدالعظیم حسنی 🌸 حضرت عبدالعظیم حسنی (سلام‌الله‌علیه‌)، یکی از محدثین جلیل‌القدر و سادات بزرگوار حسنی و از شخصیت‌های بزرگ علمی، عملی و جهادی است که حرم ایشان در شهر ری از توابع تهران قرار دارد. 🌸 نسب حضرت عبدالعظیم (علیه‌السلام ) با چهار واسطه، به سبط اکبر پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) یعنی امام حسن مجتبی (علیه‌السّلام) و خاندان وحی منتهی می‌شود. 🌸 از مطالعه تاریخ زندگانی حضرت عبدالعظیم (علیه‌السّلام) این مطلب روشن می‌شود که ایشان دوران حیات پنج امام از امامان اهل بیت (علیهم‌السلام) یعنی امام کاظم (علیه‌السلام) تا امام عسکری (علیه‌السلام) را درک کرده است اما قدر متیقن به محضر دو تن از ائمه معصومین (علیهم‌السّلام) یعنی امام جواد و امام هادی (علیهم‌السّلام) رسیده و از آن بزرگواران نقل حدیث کرده است. 🌸 برای اثبات عظمت علمی حضرت عبدالعظیم (علیه‌السلام) کافی است که بدانیم امام معصوم، مردم را برای حل مشکلات دینی و یافتن پاسخ پرسش‌های اعتقادی و عملی‌شان، به ایشان ارجاع داده است. 🌸 درباره زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی (علیه‌السّلام) جای شک و تردید نیست که از سوی امام معصوم (علیه‌السّلام) برای اصل زیارت وی توصیه شده است، لذا از وظایف اخلاقی و دین ما محسوب می‌شود که به زیارت آن بزرگوار بشتابیم و از فیض زیارت وی بیش از پیش بهرمند گردیم. 🌸 احادیث بسیاری در فضیلت و زیارت حضرت عبدالعظیم (علیه‌السّلام) روایت شده است که هر که زیارت کند قبر او را، بهشت بر او واجب می‌شود. همچنین براساس روایتی از امام هادی (علیه‌السلام)، ثواب زیارت قبر حضرت عبدالعظیم، همانند زیارت مرقد سیدالشهداء (علیه‌السلام ) دانسته شده است. 🌸 وی در روز پنج‌شنبه چهارم ربیع الآخر سنه ۱۷۳ هجری قمری، در زمان هارون الرشید در مدینه متولّد شده و پس از مدت ۷۹ سال و شش ماه در روز آدینه پانزدهم شوال المکرّم سنه ۲۵۲ هجری قمری، در زمان المعتزّ بالله عبّاسی به سرای آخرت رحلت نمود. 🌸 گزارشاتی نیز وجود دارد مبنی بر اینکه ایشان مسموم و به شهادت رسیده‌اند. جمع میان این گزارش و گزارش رحلت این است که ایشان در اثر مسموم شدن، بیمار شده و به شهادت رسیده است. البته تشبیه زیارت حضرت عبدالعظیم به زیارت امام حسین (علیه‌السلام) می‌تواند قرینه ای بر شهادت ایشان باشد. 🍁برای مطالعه کامل مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید👇 http://wikifeqh.ir/حضرت_عبدالعظیم_حسنی_(علیه‌السلام) @wikifeqh_ir
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌‌و‌آله‌وسلّم) می‌فرمایند: "بر من بسیار صلوات فرستید؛ زیرا صلوات بر من نوری است در قبر، و نوری است بر صراط، و نوری است در بهشت". @wikifeqh_ir
⚡️ برای علاقه‌مندان به ✅ صلوات بر پیامبر 🌸 صلوات در عرف شرع عبارت است از درود فرستادن بر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌‌و‌آله‌وسلّم) و اهل بیت او (علیهم‌السّلام) یا دیگر مقربان درگاه الهی. 🌸 صلوات بر محمد و آل محمد (علیهم‌السّلام) مستحب مؤکد است و روایات فراوانی در فضیلت و پاداش آن وارد شده است. امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرمایند: «دعا همچنان در پس حجاب می‌ماند و بالا نمی‌رود تا آنگاه که بر محمد و آل محمد (علیهم‌السّلام) صلوات فرستاده شود.» 🌸 در صلوات بر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌‌و‌آله‌وسلّم)، خاندان آن حضرت نیز داخل می‌باشند؛ از این رو، صلوات بر پیامبر اکرم باید با صلوات بر خاندان آن حضرت توأم باشد و صلوات بدون آن، ابتر و ناقص است. 🌸 بنابر قول مشهور صلوات فرستادن هنگام ذکر نام رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌‌و‌آله‌وسلّم) مستحب است، حتی در حال نماز و هنگام قرائت اما برخی آن را واجب دانسته‌اند. 🌸 صلوات بر پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌‌و‌آله‌وسلّم) و اهل بیت آن حضرت در تشهّد نماز واجب است. 🌸 بسیار صلوات فرستادن بویژه پیش، پس و میانه دعا، در رکوع و سجود، در طواف و سعی، عصر پنج‌شنبه، شب و روز جمعه و نیز هنگامی که نام خدا برده می‌شود، مستحب است. 🍁برای مطالعه کامل مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید👇 http://wikifeqh.ir/صلوات_بر_پیامبر @wikifeqh_ir
بسيار صلوات فرستادن بر محمد و آل‌محمد (صلی‌الله‌علیه‌‌و‌آله‌وسلّم) بعد از نماز عصر روز پنجشنبه تا آخر روز جمعه از اعمال مستحب در این دو روز است. @wikifeqh_ir
⚡️ برای علاقه‌مندان به ✅ قاعده ترجیح بلامرجح 🌸 ترجیح بلامرجّح بدین معناست که فاعل، یکی از دو امر متساوی و متماثل را بدون غایت و مقصدی خاص برگزیند. 🌸 فلاسفه و متکلمان به اتفاق، «ترجّح بلامرجّح» را محال می‌دانند و در این باره میان ایشان اختلافی نیست. اما در باره بدیهی یا نظری بودن امتناع «ترجیح بلامرجّح» اختلاف نظر دارند. 🌸 اغلب فلاسفه آن را قاعده‌ای عقلی و از بدیهیات به شمار آورده اند، تا آن‌جا که بداهت آن را در حد بداهت «قضیه الواحد نصف الاثنین» دانسته اند اما گروهی این قاعده را نظری انگاشته و براهینی در اثبات آن آورده‌اند. 🌸 برهان قاعده ترجیح بلامرجح: اِستوا و رجحان، متنافی و متناقض‌اند و شیئی که نسبتش به وجود و عدم متساوی است، اگر یکی از دو طرف بر دیگری بدون مرجّح رجحان یابد، مستلزم جمع نقیضین می‌شود و بنابراین محال است. 🌸 کاربرد قاعده ترجیح بلامرجح در فلسفه: 🔹فلاسفه در اثبات این مدعای خود که ملاک احتیاج ممکنات به علت، امکان است، از «قاعده امتناع ترجیح بلامرجّح» استفاده کرده و گفته‌اند که ممکنات برای خارج شدن از حالت تساوی نسبت به وجود و عدم، یعنی امکان ذاتی، محتاج به علت و مرجّح خارجی اند. 🔹 فلاسفه در بحث ضرورت بالقیاسِ علت و معلول نسبت به یکدیگر به قاعده استحاله ترجیح بلامرجّح پرداخته و گفته‌اند که رجحان یکی از دو طرف وجود و عدمِ معلول بر دیگری، بدون مرجّح خارجی، مستلزم اجتماع نقیضین است، بنابراین ترجیح نیازمند مرجّح بوده و مرجّح باید به هنگام ترجیح حضور داشته باشد، زیرا حضور نداشتن مرجّح به هنگام ترجیح به معنای بی نیازی معلول از آن است و چون مرجّح، عدم یا عدمی نیز نمی‌تواند باشد، پس وجود مرجّح هنگام حصول و وجود راجح لازم است. 🔹فلاسفه در مبحث «علت غایی» نیز به این قاعده استناد کرده اند، زیرا با قول به امتناع ترجیح بدون مرجّح، نظم ضروری فعل با غایت آن اثبات می‌شود. 🌸 کاربرد قاعده ترجیح بلامرجح در فلسفه لایبنیتس: «اصل جهت کافی» در «فلسفه لایبنیتس» بیان دیگری از مفاد قاعده امتناع ترجیح بلامرجّح است. اصل جهت کافی عبارت است از این‌که هیچ چیز حقیقی یا موجود و هیچ قضیه‌ای صادق نمی‌شود مگر این‌که جهت عقلی کافی برای این‌که باید چنان باشد، و نه طور دیگر، داشته باشد. 🌸 این قاعده در عرفان نظری، کلام و اصول فقه نیز کاربرد دارد. 🍁برای مطالعه کامل مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید👇 http://wikifeqh.ir/ترجیح_بلامرجح @wikifeqh_ir
⚡️ برای علاقه‌مندان به ✅ توکل 🌸 یکی از مفاهیم عام در اخلاق اسلامی که ناظر به صفتی نفسانی و بیانگر رابطه‌ای خاص میان انسان و خداوند است، مفهوم «توکّل» می‌باشد. 🌸 توکل، اعتماد قلب در امور، بر خدا می‌باشد بطوری‌که بندگان جمیع امور خویش‌ را بر خداوند حواله دهند و از هر نیرو و قدرتی دیگر در امور خویش تبری جویند و تنها به‌ یک قدرت وابسته باشند و او خدا است و تنها او را اساس عمل و تاثیر بدانند. 🌸 ریشه و اساس «توکّل»، توحید است و جز با حصول توحید شکل نمی‌گیرد، بر همین اساس برخی از عالمان اخلاق، توحید و توکّل را در کنار هم مطرح کرده‌اند. 🌸 از دقت در ماهیت توکل می‌توان رابطه ایمان و توکل را بخوبی دریافت بنحوی‌ که کمی ایمان و زیادی آن در کمی و زیادی توکل تاثیر مستقیم دارد زیرا این حقیقت‌ بدیهی است انسان اگر به چیزی ایمان داشته باشد و او را موجد و تمام موثر در وجود و اطوار آن بداند طبیعی است که به غیر او دیگر توجهی ندارد حاجات خود را از او می‌خواهد و در حل مشکلات خویش تنها باو روی می‌آورد.‌ 🌸 قرآن کریم ده‌ها بار به صراحت و کنایت انسان‌ها و به ویژه مؤمنان را به توکل به خداوند فرا خوانده است و در برابر این اعتماد و اطمینان بندگان، وعده خداوند مبنی بر کفایت امور آنان را اعلام می‌دارد. از جمله در قرآن آمده است: 🔹"وَ عَلَی اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ؛ و مؤمنان باید تنها بر خدا توکل کنند". 🔹 "إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلين؛ خداوند توکّل کنندگان را دوست می‌دارد". 🌸 در سوره انفال آیه ۲ خداوند مومنان واقعی را با چند صفت چنین معرفی می‌کند:‌ «انما المومنون الذین اذا ذکر الله و جلت قلوبهم و اذا تلیت علیهم آیاته زادتهم ایمانا و علی ربهم یتوکلون‌؛ مومنان واقعی کسانی هستند که به هنگام یاد خدا قلبشان می‌ترسد و به هنگام تلاوت آیات خدا، ایمان‌شان زیادتر می‌شود و اینان بر پروردگارشان توکل‌ می‌کنند.» 🌸 درجات توکّل: ⚜ اولین درجه توکّل به خداوند آن است که اعتماد و اطمینان انسان به او، همانند اعتمادش به وکیلی باشد که برای انجام کارهایش برمی‌گزیند. در واقع این پایین‌ترین درجه توکل است و به آسانی قابل دستیابی است و مدت زیادی هم مستمر می‌ماند و با اختیار و تدبیر انسان هم منافاتی ندارد. ⚜ در دومین درجه توکّل، انسان از اصل توکّل غافل و در وکیل خود یعنی خداوند فانی است؛ ‌بر خلاف نوع اول که توجه فرد بیشتر به رابطه قراردادی وکالت است. این درجه از توکل کمتر تحقق پیدا می‌کند و زودتر از بین می‌رود و حداکثر یکی دو روز بیشتر دوام ندارد، و تنها برای افراد خاصی حاصل می‌گردد. ⚜ عالی‌ترین درجه توکّل آن است که انسان همه حرکات و سکنات خویش را به دست خداوند بیند. تفاوت این نوع از توکل با نوع دوم در این است که در این جا شخص حتی التماس و درخواست و تضرّع و دعا را هم رها می‌کند و باور دارد که خداوند امور را به حکمت خویش تدبیر می‌کند، اگرچه او هم التماس و درخواست نکند. نمونه‌ واقعی این نوع توکل، اتکال حضرت ابراهیم (علیه‌السّلام) است. 🌸 انسانی که بر خدا توکل می‌کند، در عین این که به موجب توکّل برای ابزار و اسباب، تاثیر مستقل قائل نیست، ولی وظیفه دارد که برای فراهم آوردن آنها بکوشد و آنچه را به سببیّت آن یقین یا گمان دارد، به کار گیرد و در این جهت از تعقّل و‌ اندیشه خویش بهره برد، زیرا سنّت خداوند بر این قرار گرفته است که امور عالم با اسباب و علل خاص خود پیش رود. 🍁برای مطالعه کامل مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید👇 http://wikifeqh.ir/توکل @wikifeqh_ir