☀️4) الف. از امیرالمومنین ع روایت شده است که: در مورد مبلغ مهریه زنان افراط نکنید که مایه عداوت خواهد شد. 📚دعائم الإسلام، ج‏2، ص221 عَنْ عَلِيٍّ ع أَنَّهُ قَالَ: لَا تُغَالُوا فِي مُهُورِ النِّسَاءِ فَتَكُونَ عَدَاوَةً. ☀️ب. از امام صادق ع روایت شده است: کسی که با زنی ازدواج کند و تصمیم نداشته باشد که مهریه‌اش را بپردازد نزد خداوند عز و جل زناکار محسوب می‌شود. 📚من لا يحضره الفقيه، ج‏3، ص398 قَالَ الصَّادِقُ ع: مَنْ تَزَوَّجَ امْرَأَةً وَ لَمْ يَنْوِ أَنْ يُوَفِّيَهَا صَدَاقَهَا فَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ زَانٍ. @yekaye

☀️5) از امام رضا ع روایت شده است: اگر مردی با زنی ازدواج کرد و مهریه‌اش را بیست هزار [درهم یا دینار] قرار داد، و برای پدرش هم بیست هزار قرار داد، آن مهریه قابل اجراست ولی آنچه برای پدر وی قرار داده فاسد است. [= دادنش ضرورتی ندارد.] 📚تهذيب الأحكام، ج‏7، ص361 مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِيعاً عَنِ الْوَشَّاءِ عَنِ الرِّضَا ع قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ: لَوْ أَنَّ رَجُلًا تَزَوَّجَ امْرَأَةً وَ جَعَلَ مَهْرَهَا عِشْرِينَ أَلْفاً وَ جَعَلَ لِأَبِيهَا عَشْرَةَ آلَافٍ كَانَ الْمَهْرُ جَائِزاً وَ الَّذِي جَعَلَهُ لِأَبِيهَا فَاسِداً. @yekaye

. 1️⃣«وَ إِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدالَ زَوْجٍ مَكانَ زَوْجٍ وَ آتَيْتُمْ إِحْداهُنَّ قِنْطاراً فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً أَ تَأْخُذُونَهُ بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبيناً» در این آیه نیز به یکی دیگر از روش‌های سوءاستفاده مردان در برابر زنان می‌پردازد و آنان را از این سوءاستفاده‌ها برحذر می‌دارد. در واقع، بعد از اینکه هشدار داد که مبادا با در تنگنا و مضیقه قرار دادن زنانتان آنان را مجبور کنید که مقداری از مهریه‌ای که به آنان داده‌اید، به شما پس بدهند، فرمود که تنها استثنایش آنجاست که آنان به طور کاملا آشکار و انکارناپذیر مرتکب فحشاء شوند؛ اکنون بلافاصله هشداری می‌دهد که مبادا همین حکم مایه سوءاستفاده شما شود؛ یعنی اگر با زنی نتوانستید به زندگی مشترک ادامه دهید و قصد داشتید همسر دیگری را جایگزین وی کنید، مبادا بخواهید با بهانه‌تراشی و تهمت زدن به وی، مهریه و خرجی که برای او کرده‌اید را پس بگیرید. 💠نکته تخصصی #انسان‌شناسی: «زن انسان است نه کالایی برای مرد» ▪️این آیه از دو جهت در مسیر احیای حقوق و جایگاه زنان اقدام می‌کند: 🔹اولا آوردن این حکم بلافاصله بعد از حکم قبل، برای این است که مبادا آن عرصه‌ای که در حکم قبل مجاز شمرده شد مورد سوءاستفاده علیه زنان قرار بگیرد. 🔹 ثانیا درصدد است حرمت زن را بالا ببرد و با تلقی زن را به عنوان یک کالا مبارزه کند: کسی که در حالت عادی مهریه زنش را داده است، اما وقتی که دید ادامه زندگی با این همسر میسر نیست و اکنون که قصد دارد ازدواج دیگری انجام دهد، به فکر این افتاده که مهریه‌ای را که به او داده بازپس بگیرد و خرج زن دوم کند، در حقیقت، ذهنیتش این بوده که زن صرفاً یک کالای مصرفی است که باید هزینه‌اش را داد و از آن استفاده کرد، و همان طور که در مورد یک کالا، وقتی انسان نتواند‌ بهره لازم را از آن ببرد و قصد عوض کردنش را داشته باشد، به خودش حق می‌دهد که هزینه‌ای که برای آن خرج کرده را پس بگیرد و خرج کالای جدیدی که به دست آورده، بکند، اینجا نیز به خودش حق می‌دهد به هر نحوی که شده هزینه‌ای که برای آن زن کرده را پس بگیرد و خرج ازدواج جدیدش کند❗️ 🤔اینجاست که قرآن این نوع مواجهه با زن را نکوهش می‌کند و در آیه بعد هشدار می‌دهد که آخر چگونه شما حاضر به چنین کاری هستید در حالی که این زن صرفا یک کالا نبوده، بلکه کسی بوده که با او نزدیکی و رابطه عاطفی برقرار کرده و آنها از شما پیمان محکمی گرفته‌اند؛ اخر چرا با یک انسان همچون یک کالا برخورد می‌کنید‼️ @yekaye

. 2️⃣ «اسْتِبْدالَ زَوْجٍ مَكانَ زَوْجٍ» ازدواج مجدّد از نظر اسلام مجاز است. (تفسير نور، ج‏2، ص261) 💠ثمره #جامعه‌شناختی در مسیحیت تحریف‌شده‌ی رایج در غرب، نه‌تنها اصل ازدواج مذموم بود و تجرد مقدس شمرده می‌شد (چنانکه کشیشان موظفند تا آخر عمر ازدواج نکنند)‌ بلکه اگر دو نفر به ازدواج اقدام می‌کردند، حتی اگر بعد از مدتی می‌فهمیدند که امکان زندگی مشترک وجود ندارد تا آخر عمر حق نداشتند از هم جدا شوند و ازدواج مجددی در پیش گیرند❗️ به نظر می‌رسد یکی از معضلاتی که در غرب منجر به پدیده شوم #دوست‌دختر و #دوست‌پسر شد همین حکم ناصواب بود، یعنی افراد کم‌کم به این سمت سوق داده شدند که مدتی طولانی با هم بودن (حتی برقراری رابطه جنسی و بچه‌دار شدن) را تجربه کنند تا اگر به این جمع‌بندی رسیدند که با هم مشکلی نخواهند داشت به ازدواج اقدام کنند. 💢اسلام با مجاز شمردن طلاق و ازدواج مجدد، عملا مانع شکل‌گیری چنین واقعه‌ای شد؛ و از این رو، اگر مردم در جوامع غربی از روی یک اضطرار اجتماعی به سوی دوستی‌های غیرمجاز دختر و پسر کشیده شدند، اما در کشورهای اسلامی، وقوع این رفتارها، و پدیده‌هایی مثل #ازدواج_سفید و ...، صرفا ناشی از یک #ابتذال_فرهنگی و خودباختگی و مرعوبیت در مقابل #سبک_زندگی غربی است؛ زیرا در احکام اسلام بن‌بستی که توجیه‌گر و بهانه‌ای برای روی آوردن به چنین منکراتی باشد وجود ندارد. @yekaye

. 3️⃣ «وَ إِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدالَ زَوْجٍ مَكانَ زَوْجٍ وَ آتَيْتُمْ إِحْداهُنَّ قِنْطاراً فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً أَ تَأْخُذُونَهُ بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبيناً» اگرچه اسلام مهریه را به عنوان یک هدیه، و نه یک وجه معامله، مطرح کرده (وَ ءَاتُواْ النِّسَاءَ صَدُقَاتهِنَّ نِحلَةً؛ نساء/4) و به همین جهت در روایات متعدد، علاوه بر تاکیدات فراوان برای اجتناب از تعیین مهریه سنگین، قرار دادن مهریه سنگین را یکی از عوامل بروز اختلاف و درگیری در خانواده معرفی نموده (حدیث3)، با این حال، اجازه نداده که اگر کسی به هر دلیلی پذیرفت که مهریه سنگینی به همسرش بدهد، بخواهد از زیر بار این مسئولیت شانه خالی کند. 📝ثمره 1 در #سبک_زندگی از #کم‌خردی تا #بی‌تقوایی❗️ انسان عاقل وقتی که می‌خواهد ازدواج کند پرداخت مهریه‌ای را می‌پذیرد که در وسع و توانش باشد، اما اگر تحت تاثیر احساسات و آداب و رسوم غلط و ... جوّگیر شد و کم‌خردی کرد و مهریه هنگفتی را متعهد شد، باید هزینه این تعهد نامعقول خود را بپردازد❗️ نه اینکه چون قبلا کم‌خردی کرده، اکنون بی‌تقوایی هم بکند و برای فرار کردن از ادای مهریه، به همسرش بهتان زند و گناهی آشکار را در نامه عمل خویش ثبت نماید‼️ 📝ثمره 2 در #سبک_زندگی: آیا تعیین مهریه زیاد جایز است⁉️ می‌دانیم که در اسلام، در روایات فراوانی که از طریق شیعه و سنی نقل شده، مهریه زیاد در مجموع مذمت شده است؛ هرچند حرام شمرده نشده است. برخی تذکر داده‌اند که گمان نشود که این آیه به خودی خود، در مقام جایز شمردن و روا دانستن مهریه زیاد است؛ زیرا جمله شرطیه دلالت بر روا و خوب بودن جمله مقدم ندارد. مثلا وقتی در حدیث آمده «اگر کسی شخصی را کُشت، اولیای دم مخیرند که قصاص کنند یا دیه بگیرند» معنایش این نیست که کُشتن شخص دیگر جایز است. 📚(مفاتیح الغیب، (فخر رازی) ج10، ص13) در واقع، گاه اصل کار چندان روا و پسندیده نیست، با این حال، برای آن قانونی وضع می‌شود؛ و شرایط و ملاحظاتی هم در کار است که به گونه‌ای نیست که بتوان اصل آن را حرام کرد. @yekaye

. 4️⃣ «وَ إِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدالَ زَوْجٍ مَكانَ زَوْجٍ وَ آتَيْتُمْ إِحْداهُنَّ قِنْطاراً فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً» اسلام، حامى حقوق زن است و اجازه نمی‌دهد که ازدواج دوّم در راستای ضايع كردن حقّ همسر اوّل قرار گیرد. 📚 (تفسير نور، ج‏2، ص262) @yekaye

. 5️⃣ «و إن ... آتَيْتُمْ إِحْداهُنَّ قِنْطاراً فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً» اگر شخصی بر اساس قراردادی شرعی [مهریه] به همسرش مال فراوانی داده باشید، حق ندارد چیزی از آن را باز ستاند! 💠نکته تخصصی #اقتصادی مالكيّت انسان در صورت قوانين الهى محدوديّت ندارد؛ و اگر شخصى به حقّ [یعنی از راههای مشروع و قانونی] مالك شد، نمى‏توان مالش را اگرچه زياد باشد از او گرفت. 📚(تفسير نور، ج‏2، ص262) @yekaye

. 6️⃣ «آتَيْتُمْ إِحْداهُنَّ قِنْطاراً فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً» زن، حقّ مالكيّت دارد و مهريّه، بى‏كم و كاست بايد به او تحويل شود. 📚(تفسير نور، ج‏2، ص262) @yekaye

. 7️⃣ «فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً أَ تَأْخُذُونَهُ بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبيناً» يكى از واضحترین گناهان (إثما مبینا) گرفتن مال مردم، همراه با توجيه كردن و تهمت زدن و بردن آبروى آنان است. 📚(تفسير نور، ج‏2، ص262) @yekaye

☀️ 6) الف. از امام کاظم ع روایت شده است که فرمودند: کسی که پشت سر فردی چیزی را در مورد او بگوید که در او هست و مردم هم آن را می‌دانند، غیبتش را نکرده؛ و اگر چیزی را پشت سرش بگوید که در او هست و مردم نمی‌دانند، غیبتش را کرده است؛ و اگر که چیزی را بگوید که در او نیست به او بهتان زده است. 📚الكافي، ج‏2، ص358 مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ أَبَانٍ عَنْ رَجُلٍ لَا نَعْلَمُهُ إِلَّا يَحْيَى الْأَزْرَقَ قَالَ قَالَ لِي أَبُو الْحَسَنِ ص: مَنْ ذَكَرَ رَجُلًا مِنْ خَلْفِهِ بِمَا هُوَ فِيهِ مِمَّا عَرَفَهُ النَّاسُ لَمْ يَغْتَبْهُ؛ وَ مَنْ ذَكَرَهُ مِنْ خَلْفِهِ بِمَا هُوَ فِيهِ مِمَّا لَا يَعْرِفُهُ النَّاسُ اغْتَابَهُ؛ وَ مَنْ ذَكَرَهُ بِمَا لَيْسَ فِيهِ فَقَدْ بَهَتَهُ. ☀️ب. یکبار ابوذر خدمت پیامبر ص شرفیاب می‌شوند و حضرت وصایایی به وی می‌فرمایند که برخی از آنها قبلا گذشت. در فرازی از این روایت ابوذر می‌گوید: گفتم: یا رسول الله! غیبت چیست؟ پیامبر ص فرمودند: اینکه از برادر [دینی]‌ات به طوری که نمی‌پسندد یاد کنی. گفتم: یا رسول الله! هرچند که آنچه در موردش گفتم در او باشد؟! فرمودند: بدان که اگر با آنچه در او هست [و او نمی‌پسندد] از او یاد کنی غیبتش را کرده‌ای؛ و اگر او را با آنچه در او نیست یاد کنی به او بهتان زده‌ای. 📚الأمالي (للطوسي)، ص537 حَدَّثَنَا الشَّيْخُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ الطُّوسِيُّ (رَحِمَهُ اللَّهُ)، قَالَ: أَخْبَرَنَا جَمَاعَةٌ، عَنْ أَبِي الْمُفَضَّلِ، قَالَ: حَدَّثَنَا رَجَاءُ بْنُ يَحْيَى بْنِ الْحُسَيْنِ الْعَبَرْتَائِيُّ الْكَاتِبُ سَنَةَ أَرْبَعَ عَشْرَةَ وَ ثَلَاثِ مِائَةٍ وَ فِيهَا مَاتَ، قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ شَمُّونٍ، قَالَ: حَدَّثَنِي عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْأَصَمُّ، عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ، عَنْ وَهْبِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي ذُبَيٍّ الْهُنَائِيِّ، قَالَ: حَدَّثَنِي أَبُو حَرْبِ بْنُ أَبِي الْأَسْوَدِ الدُّؤَلِيُّ، عَنْ أَبِيهِ أَبِي الْأَسْوَدِ، قَالَ: قَدِمْتُ الرَّبَذَةَ فَدَخَلْتُ عَلَى أَبِي ذَرٍّ جُنْدَبِ بْنِ جُنَادَةَ فَحَدَّثَنِي أَبُو ذَرٍّ، قَالَ: ... قُلْتُ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، مَا الْغِيبَةُ؟ قَالَ: ذِكْرُكَ أَخَاكَ بِمَا يَكْرَهُهُ. قُلْتُ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، فَإِنْ كَانَ فِيهِ ذَاكَ الَّذِي يُذْكَرُ بِهِ؟! قَالَ: اعْلَمْ إِذَا ذَكَرْتَهُ بِمَا هُوَ فِيهِ فَقَدِ اغْتَبْتَهُ، وَ إِذَا ذَكَرْتَهُ بِمَا لَيْسَ فِيهِ فَقَدْ بَهَتَّهُ. ☀️ج. در کتب اهل سنت، علاوه بر اینکه مضمون فوق از رسول الله ص روایت شده است (مثلا صحیح مسلم، ج16، ص110 ؛ سنن ابی‌داود، ج13، ص181)، مطلب بدین صورت نیز روایت شده است: اگر با برادرت به نحوی مواجه شوی که در او نیست به او بهتان زده‌ای. 📚مفاتيح الغيب (فخر رازی)، ج‏10، ص14؛ تفسير غرائب القرآن (نیشابوری)، ج‏2، ص377 قال رسول الله ص: إذَا وَاجَهتَ أخَاكَ بِمَا لَيْسَ فِيهِ فَقَدْ بَهَتَّهُ. @yekaye

. 8️⃣ «وَ إِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدالَ زَوْجٍ مَكانَ زَوْجٍ وَ آتَيْتُمْ إِحْداهُنَّ قِنْطاراً فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً أَ تَأْخُذُونَهُ بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبيناً» قرآن هشدار می‌دهد که برای فرار از پرداخت مهریه به زنی که دیگر قصد ادامه زندگی با او را ندارید، به بهتان زدن روی نیاورید❗️ درباره اینکه مقصود از #بهتان (به بهتان گرفتن اموال زن) در اینجا چیست، دو تحلیل کلی شده است که نسفی در قرن پنجم در ترجمه‌ای که از این آیه کرده، این دو تحلیل را با این بیان تعبیر نموده است: 💢مى‌ستانيتش به بهتان، و به بزهِ پيدا نه پنهان، يعنى گويى از زن كارى آمد محال، يا گويى اين كه من كردم به شريعت مباح است و حلال، و هر دو سخن بهتان است. 📚(تفسير نسفى، ج‏1، ص156) و البته این دو تحلیل به زبان ساده و با تحلیل‌هایی که ذیل هر یک می‌توان در نظر گرفت، چنین است: 🍃الف. بهتان در خصوص مالکیت زن بر آن مال است، بدین بیان که: 🌱الف.1. مقصود از بهتان به زن، ظلم به است، یعنی این که مالی را حق او بوده و به او داده‌اید، ظالمانه بازپس می‌گیرید. (مجمع البیان، ج3، ص42) 🌱الف.2. مقصود همین است که مالکیت زن بر آن اموال را انکار می‌کنید و این یک دروغ و بهتان بر زن است. (به نقل از مجمع البیان، ج3، ص42) 🌱الف.3. خداوند مهریه را واجب فرموده؛ و کسی که با این ترفند از دادن مهریه فرار می‌کند گویی [بر خدا] بهتان می‌زند و می‌گوید دادن مهریه واجب نیست. (مفاتیح الغیب، ج10، ص14) 🌱الف.4. هنگام عقد پرداخت این مهریه را تعهد کرده است، و وقتی الان به تعهدش عمل نمی‌کند، یعنی آن تعهد اول دروغین و بهتان بوده است. (مفاتیح الغیب، ج10، ص14) 🍃ب. این بهتان همان متهم کردن زن به فحشاء است، بدین بیان که: 🌱ب.1. شیوه‌شان این بود که وقتی می‌خواستند زنی را طلاق دهند، او را در خصوص اتهام به فحشاء می‌ترساندند و زن از ترس آبرویش مهریه‌اش را پس می‌داد و خود را از چنین شوهری رها می‌کرد. (مفاتیح الغیب، ج10، ص14) 🌱ب.2. چون در آیه قبل تنها در صورتی که زن مرتکب فحشا شده باشد بازپس گرفتن مهریه را جایز شمرد، و از مسلمان انتظار نمی‌رود برخلاف شریعت عمل کند، اگر مهریه زنش را بازپس بگیرد گویی با این کارش اعلام کرده که زنش مرتکب فحشا شده و عملا او را در معرض این تهمت قرار داده است. (مفاتیح الغیب، ج10، ص14) 🌱ب.3. ... @yekaye