💠 ماجرای جنگ حنین و عفو تاریخی پیامبر
(بخش اول)
🔺پس از #فتح_مکه، یکی از سه دشمن اصلی پیامبر بلکه اصلی ترین آنها یعنی #قریش، شکست خورد. اما همچنان دو دشمن مهم دیگر نیز وجود داشت: 1. طایفه #هوازن 2. طایفه #ثقیف.
🔺هوازنی ها آنگاه که خبر حرکت سپاه اسلام از مدینه به سمت مکه را شنیدند، خود را آماده جنگ کرده بودند. ثقیفی ها نیز در شهر طائف مستقر بودند. پس از فتح مکه، این دو گروه بنای #سرکشی در مقابل اسلام داشتند. به همین جهت، پیامبر پیش از ترک مکه، تصمیم گرفت شورش آنها را نیز آرام کند.
🔺#واقدی نقل میکند: پس از فتح مکه توسط پیامبر، اشراف هوازن و ثقیف، هرکدام بین خودشان جلسه گذاشته و تصمیم به #طغیان گرفتند و میگفتند:
به خدا سوگند! محمد با قومی مبارز و قوی جنگ نکرده تا عیار او مشخص بشود و اکنون ما آماده شده و پیش از اینکه او به سوی ما بیاید، ما به سوی او میرویم.
(و اللّه! ما لاقى محمّد قوما يحسنون القتال، فأجمعوا أمركم فسيروا إليه قبل أن يسير إليكم)
🔺رهبری هوازنی ها در دست #مالک_بن_عوف، یک جوان سی ساله بود که شخصیتی مغرور و #متکبر داشت(كَانَ مُسْبَلا). او به قبیله اش دستور داد تا همه برای نبرد با اسلام حاضر شوند، آن هم با همه دارایی هایشان؛ لذا حتی زنان و کودکان نیز باید حاضر میشدند، به همراه همه شتران، گاوان و گوسفندانشان.
🔺دلیل مالک بن عوف این بود که تنها در این صورت است که همه تا آخرین قطره خونشان از جان، ناموس و مالشان در مقابل مسلمانان، دفاع خواهند کرد و کسی از جنگ #فرار نخواهد کرد. هرچند در میانه جنگ، کار به جایی رسید که خودش پا به فرار گذاشت.
🔺در بین هوازنی ها، پیرمرد دانا و باتجربه ای بود به نام «#درید». او وقتی استراتژی جنگی مالک را دید، تمام تلاشش را کرد تا او را از جنگ به همراه زنان و بچه ها و در این شرایط، باز دارد اما تلاش او بی فایده بود. مالک به او گفت: دانش جنگی تو دیگر کهنه شده و امروز افرادی به مراتب قوی تر و داناتر از تو داریم.
(إنك قد كبرت و كبر علمك، و حدث بعدك من هو أبصر بالحرب منك!)
🔺پیامبر نیز با سپاهی 12 هزار نفره به سمت هوازن حرکت کرد. (10 هزار از مدینه و 2 هزار از مکه) نخستین چیزی که جلب توجه میکرد، #کثرت_سپاهیان اسلام بود. #ابوبکر و برخی دیگر گفتند:
امروز از ناحیه قِلت و کمی جمعیت شکست نخواهیم خورد.
(لا نغلب اليوم من قلّة)
🔺این جمله بر رسول خدا گران و سخت آمد، چرا که هیچگاه نگاه حضرت بر مادیات نبود، بلکه ایشان #عامل_اصلی_پیروزی ها را همیشه #نصرت_الهی میدانست، نه تعداد افراد یا تجهیزات و... .
🔺کثرت سپاهیان اسلام به دلیل حضور #نومسلمانان بود که عمده پس از #صلح_حدیبیه، مسلمان شده بودند. کسانی که تازه مسلمان شده و شناخت درستی از اسلام نداشتند و از حیث روحی نیز دارای آمادگی کافی برای انجام رسالت های اجتماعی نبودند.
🔺در این نبرد، #مردم_مکه نیز سپاه اسلام را همراهی میکردند اما چندان علاقه مند به پیروزی پیامبر نبودند بلکه بیشتر به دلیل دیدن نتیجه جنگ و احتمالا شکست سپاه اسلام و در صورت پیروزی، استفاده از #غنائم_جنگی، سپاه را همراهی میکردند.
🔺این نکته خود مشکلی جدی بود چرا که فقط کافی بود تعدادی از این افراد در میانه جنگ از صحنه فرار کنند تا سپاه اسلام از هم بپاشد که اتفاقا چنین هم شد.
هوازنی ها در تنگه ها مخفی شده و هنگام عبور سپاه اسلام، به صورت #ناگهانی به آنها حمله کردند. طایفه #بنی_سلیم به فرماندهی #خالد بن ولید که پیشران سپاه بود، پا به فرار گذاشت. به دنبال آنها، مابقی نیز فرار کردند.
🔺#عباس_بن_عبدالمطلب میگوید:
در آن لحظه تنها کسی را که من در کنار رسول خدا دیدم، #ابوسفیان_بن_حارث بود که افسار اسب حضرت را در دست داشت. پیامبر وقتی میبیند همه در حال فرارند، دستور داد اینگونه صدا بزنند: «ای اصحاب شجره، ای گروه انصار، بازگردید، من اینجا هستم.»
🔺پیامبر میخواست ماجرای #بیعت_رضوان را به آنها یادآوری کند، چرا که امیدش به #انصار و #مهاجرین بود، نه نومسلمانان. بعد از این، عده ای باز میگردند و در نهایت نیز با #مقاومت مهاجرین و انصار و با #نصرت_الهی، سپاه اسلام پیروز میشود.
🔺پس از پیروزی، برخی مسلمانان به #قتل_کودکان دست میزنند. پیامبر به شدت ناراحت شده و مانع این اتفاق میشود. برخی میگویند: مگر اینها فرزندان مشرکین نیستند؟ حضرت پاسخ میدهد:
➕ حتی بهترین شما نیز #اولاد_مشرکین هستید و الان مسلمان شده اید. این کودکان بر #فطرت پاک به دنیا می آیند و بعدا به تدریج بواسطه پدر و مادرهایشان مسیحی یا یهودی و... میشوند.
(أ و ليس خياركم أولاد المشركين؟ كلّ نسمة تولد على الفطرة حتى يعرب عنها لسانها، فأبواها يهوّدانها أو ينصّرانها)
💢 آیات و روایات اجتماعی | #عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9
💠 ماجرای جنگ حنین و عفو تاریخی پیامبر
(بخش دوم)
🔺خلاصه پس از شکست هوازنی ها، اُسرا و غنایم شان به دست مسلمان ها افتاد(حدود 6 هزار اسیر زن، کودک و بزرگ + 24 هزار شتر + تعداد بی شماری گوسفند)، برخی نیز کشته شده و برخی نیز مانند رئیس شان #مالک_بن_عوف، به سمت طائف فرار کردند.
پیامبر نیز بعد از این ماجرا، به سمت طائف حرکت کردند.
🔺#روسای_فراری_هوازن وقتی دیدند خانواده و همه دارایی شان از چنگشان رفته، به صورت هیئتی نزد پیامبر آمدند و از ایشان #درخواست_عفو، بخشش و آزادی اُسرایشان را داشتند.
حضرت نیز وقتی #پشیمانی شان را دید، پذیرفت و آنها را میان بازگرداندن اموال یا اُسرایشان مخیّر کرد. آنها نیز طبیعتا اُسرا را انتخاب کردند.
🔺حضرت به آنها گفت: درباره اسرا، آنچه حق من و فرزندان #عبدالمطلب است بر شما بخشیدم اما نسبت به اموال تان، پس از نماز ظهر، برخیزید و اعلام کنید: ما درباره زنان و فرزندانمان، رسول خدا را نزد مردم شفیع قرار میدهیم و مسلمین را نزد پیامبر.
🔺وقتی بعد از نماز چنین کردند و پیامبر نیز بخشودگی سهم خویش را اعلام کرد، مهاجران و انصار نیز سهم شان را بخشیدند.
چند نفر از سران قبایل #نومسلمان قصد بخشش نداشتند اما وقتی دیدند همه افراد قبیله شان به خاطر پیامبر بخشیده اند، آنها نیز به هر روی راضی شدند.
🔺پس از آن پیامبر از روسای هوازن، سراغ #مالک_بن_عوف که رئیس قبیله شان بود را گفت و آنها گفتند به #طائف فرار کرده. حضرت به آنها گفت به مالک بن عوف بگویید:
اگر مسلمان شود، هم خانواده اش را به او برمیگردانم و هم 100 شتر به او میدهم.
(أخبروا مالكا أنه إن أتانى مسلما رددت عليه أهله و ماله، و أعطيته مائة من الإبل)
🔺مالک بن عوف نیز وقتی از ماجرا آگاه شد، در خفا خود را به پیامبر رساند و مسلمان شد و در شعری گفت:
تاکنون همانند #محمد(ص) کسی را در میان مردم ندیده ام.
حضرت نیز او را مجدد رئیس قومش قرار داد.
مالک نیز پس از آن در رکاب پیامبر بود و با مشرکان طائف جنگید و آنها را چنان در تنگنا قرار داد که در نهایت مجبور به تسلیم شدند.
📚منابع:
1. المغازی، واقدی، ج3، ص885.
2. السیرة النبویة، ابن هشام، ج2، ص437.
3. سیره رسول خدا، رسول جعفریان، ج1، ص634-642.
📌پ.ن: بله، ملاک و معیار برای اسلام و پیامبر، خون ریزی و کشت و کشتار نیست بلکه ملاک #هدایت و #سعادت تک تک افراد است، وگرنه معنا ندارد شخصی مانند مالک بن عوف که دشمنی او علیه اسلام عیان بود را چنین ببخشد.
البته کسانی بخشیده میشوند که ابراز ندامت و پشیمانی کرده باشند، حتی در ظاهر. چرا که حفظ ظاهر، بسیار مهم بوده و خود تحلیلی عمیق دارد.
این همان مشی ای است که رهبران انقلاب نیز مکرر در جمهوری اسلامی پیاده کرده اند، شاید آخرین مصداق بارزش، عفو رهبر انقلاب درباره بخش زیادی از دستگیرشدگان فتنه 1401 بود.
💢 آیات و روایات اجتماعی | #عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9