☘️ ولایت فقیه با رویکرد تمدنی(1) ☘️
🔹 آثاری که پیرامون مسئله #ولایت_فقیه تولید می شود، عموما یا رویکردشان فقهی کلامی است و یا حقوقی سیاسی. عمده نویسندگان دسته اول را حوزویان تشکیل می دهند و دسته دوم را دانشگاهیان. اما به نظر می رسد با ارتقاهای معرفتی اندیشمندان اسلامی معاصر(خصوصا امامین انقلاب) و نوع نگاه نویی که به اسلام ارائه داده اند، بتوان این مسئله را به نحو دیگری تقریر کرد که از آن تعبیر به «#ولایت_فقیه_با_رویکرد_تمدنی» می کنیم.
🔸 در واقع چه بسا بشود سه تقریر از مسئله ولایت فقیه و حکومت دینی ارائه داد:
1️⃣ حکومت لازمه حفظ نظامات انسانی: این سطح از تقریر با توجه به نیازهای مشترک انسانی برای زندگی اجتماعی شکل گرفته است. همانطور که تمام اقوام و جهان بینی ها، معمولا برای اداره جامعه و حفظ نظامات انسانی برنامه و دستوراتی دارند، اسلام نیز برای این سوال مشترک با مبانی خود قواعد و برنامه هایی دارد.
2️⃣ حکومت اصلی ترین ابزار تحقق اهداف اسلامی: این سطح از تقریر قائل است حکومت علاوه بر آنکه حفظ نظامات انسانی می کند، عظیم ترین #کارخانه _انسان_سازی است یعنی لازمه پیاده سازی همه احکام اسلامی، ایجاد یک حکومت اسلامی است. در واقع برای تربیت جامعه به سوی کمالات توحیدی و مقاصد قرآنی، به حکومتی جامع الاطراف نیاز داریم.
3️⃣ حکومت تنها مسیر رسیدن به «#تمدنِ_زمینه_ساز_ظهور»: این سطح از تقریر، تمرکز بر هدف اصلی «عصر غیبت» دارد یعنی ویژگی و هدف اختصاصی «حکومت اسلامی در عصر غیبت»، زمینه سازی و فراهم کردن مقدمات راهبردی و عاقلانه #ظهور حضرت حجت(عج) میباشد. در واقع ائمه معصومین(ع) چه راهبرد محوری برای عصر غیبت و مدیریت آن داشته اند و چه طرح عملیاتی از سوی ایشان برای زمینه سازی ظهور به شیعیان القا شده است؟ این تقریر قائل است: «ولایت فقیه، #کلان_راهبردِ ائمه(ع) در عصر غیبت برای رسیدن به تمدنِ زمینه سازِ ظهور» می باشد. ما این سطح از تقریر حکومت را تعبیر به «ولایت فقیه با رویکرد تمدنی» می کنیم.
🔹 تذکر: البته این تقریر ناقص است لذا حتما نوشته های بعدی که تکمیل کننده این نوشته است را دنبال کنید.
➕بخش دوم: https://eitaa.com/TarikhDEF/31
➕بخش سوم: https://eitaa.com/TarikhDEF/32
➕بخش پایانی: https://eitaa.com/TarikhDEF/33
🌐 در کانال «تاریخ دیروز، امروز، فردا» با ما همراه باشید 👇👇👇
@TarikhDEF
☘️ولایت فقیه با رویکرد تمدنی(بخش پایانی)☘️
#ولایت_تشکیکی
#مشروعیت_تشکیکی
#مردم_سالاری_تشکیکی
🔹با توجه به مطالبی که گذشت، تشکیل تمدنِ زمینه ساز ظهور در سه لایه تعریف می شود:
1️⃣تشکیل #حکومت_امّ_القری و قلب تپنده تمدن: طرح اسلام برای مدیریت کلان حکومت و اجتماع در عصر غیبت، نظام «امت و امامت» بوده که محور آن با راهبری «#ولایت_فقیه» دنبال میشود. در واقع «ولایت فقیه» #کلان_راهبرد ائمه(ع) در عصر غیبت به عنوان کلان سیستم مدیریت حکومت و اجتماع برای ساخت #تمدن_زمینه_ساز_ظهور میباشد.
🔸ماموریت اصلی ولیّ در چنین نظامی، مجتمع کردن همۀ حقطلبان و شیعیان و مسلمانان زیر پرچم اطاعت از صاحبالزمان(عج) برای ظهور آن حضرت، در سه لایه ایران، جهان اسلام و مستضعفین عالم است.
🔹امروزه شرایط به نحوی شده که جمهوری اسلامی حکم حکومت ام القری را پیدا کرده و تبدیل به هستۀ سخت این هویتِ عظیمِ بینالمللی و هادی کل جبهۀ حق در عالم به سمت ظهور منجی عالم شده است. البته لازمه شکل گیری این اتحاد تمدنی، #الگو_شدن ایران اسلامی است.
2️⃣اتحاد تمدنی با کشورهای مسلمان و ملت اسلامی
3️⃣اتحاد تمدنی با کشورها و ملل تحت ستم و مستضعفین عالم
🔹اگر لازم بود ساختار حکومتی لایه اول، ساختار «امت و امامت» با محوریت «ولایت مطلقه فقیه» باشد، اما در دو لایه دیگر چنین نیست. در واقع ساختاری که بخواهد در قالب ولایت اسلامی بروز پیدا بکند، لزوما ساختار «ولایت مطلقه فقیه» نخواهد بود بلکه این نکته به شدت وابسته به شرایط زمانی و مکانی است.
🔸به عبارت دیگر ولایت اسلامی حالتی تشکیکی دارد که در حکومت امّ القری به نحو کامل یعنی در قالب «ولایت مطلقه فقیه» بروز پیدا می کند و در دیگر کشورها به حسب شرایط به انحا دیگر جلوه میکند که نقطه کف آن، حکومت صالحان و عادلان می باشد.
▫️«اگر ملتها، قطع نظر از مذاهب و اديانى كه بر آنها حاكم است، بخواهند راه سعادت را پيدا كنند، بايد به #ولايت_اسلامى برگردند. البته اين ولايت اسلامى به #شكل_كامل، در يك جامعه ى اسلامى عملى است؛ چون ولايت براساس ارزشهاى اسلامى يعنى عدالت اسلامى، علم اسلامى و دين اسلامى است؛ اما به #شكل_غير_كامل، در همه ى ملتها و در ميان همه ى جوامع عملى است.
اگر مىخواهند كسى را به عنوان رهبر و حاكم بر جامعه انتخاب كنند، سراغ آن كسى كه سرمايهداران معرفى مىكنند، نروند؛ سراغ #پارساترين و پاكترين و بىاعتناترين انسانها به دنيا بروند؛ آن كسى كه قدرت را سرمايهى شخصى خود به حساب نمىآورد و از آن براى سود شخصى خويش استفاده نمىكند. اين، رشحه اى از #رشحات_ولايت در اسلام است و دمكراسى هاى جارى عالم از آن بى نصيبند.» رهبرانقلاب، 10/4/70
🔸اساسا #حرف_نوی_انقلاب اسلامی برای جهان اسلام و مستضعفین عالم که در موارد متعددی امامین انقلاب به آن تاکید کرده اند، در همین لایه قرار میگیرد، یعنی نظامی مبتنی بر «#مردم_سالاری_دینی» که خود دارای مراتبی است:
▫️«ملتهاى انقلاب كرده و آزاد شده، يكى از مهمترين خواستههايشان حضور و نقش قاطع مردم و آرائشان در مديريت كشور است، و چون مؤمن به اسلامند، پس مطلوب آنان «#مردم_سالارى_اسلامى» است؛ يعنى حاكمان با رأى مردم برگزيده مىشوند و ارزشها و اصول حاكم بر جامعه، اصول مبتنى بر معرفت و شريعت اسلامى است.
اين خود مىتواند در كشورهاى گوناگون به اقتضاى شرائط، با شيوهها و شكلهاى گوناگون تحقق يابد، ولى با حساسيت كامل بايد مراقب بود كه اين با #دموكراسى ليبرال غربى اشتباه نشود.» رهبرانقلاب، 26/6/90
▫️«آن چيزى كه اينجا مىتواند به اين كشورها[ی انقلاب کرده در جریان بیداری اسلامی] كمك كند، #تفكر_مردم_سالارى_دينى است. مردمسالارى دينى كه ابتكار امام بزرگوار ماست، مىتواند نسخهاى براى همهى اين كشورها باشد...
البته ممكن است فقهاى اهل سنت... معتقد به #ولايت_فقيه نباشند؛ خيلى خوب، ما نمىخواهيم حتماً مبناى فقهى خودمان را به آنها عرضه كنيم يا اصرار بورزيم؛ اما مردمسالارى دينى ممكن است شكلهاى گوناگونى پيدا كند. بايد اين مبناى مردمسالارى دينى را ما براى اينها #تبيين كنيم.»رهبرانقلاب،17/6/90
🔹این نکته، مسئله ای بسیار مهم و اساسی است که با این نگاه ولایت اسلامی، ولایتی بسیط نخواهد بود بلکه حالتی تشکیکی دارد. به تبع، مشروعیت نیز حالتی تشکیکی پیدا خواهد کرد، شبیه چارچوبی که #میرزای_نائینی در #تنبیه_الامه مطرح میکند یا شبیه بیانی که #حضرت_امام در کتاب #کشف_اسرار دارند.
🔸در واقع فقهای اسلامی در طول اعصار مختلف همیشه به دنبال بسط ولایت اسلامی بوده اند اما به #قدر_مقدور و #قدر_میسور. امروزه نیز برای تشکیل لایه دوم و سوم تمدن زمینه ساز ظهور، کشورهای اسلامی و غیر اسلامی باید همین راهبرد را دنبال کنند یعنی به تبع شرایط مکانی و زمانی خود، حکومتی با این نگاه را طراحی کنند.
🆔https://eitaa.com/TarikhDEF
◀️ مشی امام و تفاوتش با دیگر مراجع
❇️حدود سال 40 امام یک روز عصر، بحثی اخلاقی را مطرح و آیه: «يهدی به الله من اتبع الرضوانه...» را بیان کرد. با بیان این آیه، با لحنی بسیار عادی گفت: «ما راه های اسلام را نشناختیم.» یادم هست که تمام کلاس یکپارچه گریه شد. آقای #مصباح را بیرون از کلاس دیدم که از بس گریه کرده بود، چشم هایش سرخ شده بود! امام خیلی عادی حرف زد، ولی همه منقلب شدیم.
🔸#شیوه_امام در تحول اخلاقی به این شکل بود. در دوره حیات آقای #بروجردی، هنوز صحبت های امام، چندان رنگ سیاسی نداشت و ایشان با درس اخلاق، فعالیتش را شروع کرده بود و همان کسانی که در درسهای اخلاقی ایشان، متحول شده بودند، وقتی جریان سیاسی پیش آمد و انجمنهای ایالتی و ولایتی را که اول حرکت بود، مطرح شد، به خودی خود همه آنها با ایشان همراه شدند.
🔹امام خیلی ظریف حرکت کرد. در آغاز شیبی که به حرکت داد، شیب ملایمی بود و حتی همراهان نمی دانستند این کار در نهایت به درگیری منجر می شود؛ منتهی امام مرتبا زاویه کار را بیشتر می کرد. بعدها امام بحث #ولایت_فقیه را در نجف مطرح کرد و زمینه های #براندازی_رژیم را فراهم ساخت.
🔸آن روزها کسی جرئت طرح این مسئله را نداشت و امام با طرح مسئله براندازی در مبارزات، روحانیت را از انزوا خارج کرد چرا که قبل از اینکه امام، مسئله براندازی را مطرح کند، دانشجوهای متدین دانشگاهها، تحت الشعاع دانشجویان متمایل به #جریان_چپ بودند.
چپها برای براندازی طرح داشتند و از ۱۰۰ نفر، ۹۹ نفر به سمت آنها می رفتند. کسانی که تابع مراجع بودند، بسیار در اقلیت بودند و نماز خوان خیلی کم بود. امام با بیان طرح براندازی، این امتیاز را از جریان چپ گرفت.
❇️یک وقتی بازاری های تهران به قم آمده بودند و ابتدا نزد آقای #شریعتمداری رفتند. گمانم ایشان به آقای #دوانی گفت که به نمایندگی از ایشان صحبت کند. آقای #گلپایگانی هم یک نفر را معین کرد که با آنها صحبت کند. نوبت #امام شد که نماینده اش را معین کند، امام گفت من نماینده ندارم و خودم صحبت می کنم!
🔹بازاریها آمده بودند که #تکلیف_سیاسی خودشان را بفهمند و از همین حرکت امام فهمیدند که چه باید بکنند. آنها آمده بودند بگویند که حکومت دارد این کارها را می کند و #چرا_روحانیت_ساکت_است؟ دیگران حریم گرفتند اما امام، #سنت_شکنی کرد و خودش وارد عمل شد و از همین جا تفاوت رویکرد آنها کاملا مشخص شد.
🔸یک بار هم شنیدم که جلسه مشترکی بین آقایان مراجع بود و امام قبلا نظر خودش را در اعلامیه ای نوشته و به آنجا برده و گفته بود که من این اعلامیه را صادر خواهم کرد و هیچ مسامحه ای را هم روا نخواهم داشت. ایشان از اول، مشروط حرکت نکرد. اولین تکانی هم که حوزه خورد، زمانی بود که ایشان عليه رفراندوم انقلاب سفید موضع گیری کرد.
✍️ آیت الله #حائری_شیرازی - با کمی تلخیص(کتابماه فرهنگی تاریخی یادآور، سال دوم، شماره 4و5، ص96)
📌پ.ن: امام قبل از آنکه به نحو جدی ورودهای سیاسی اجتماعی داشته باشد، ورودهای جدی ای در مباحث اخلاقی و عرفانی داشته و تشکیل جلساتی اخلاقی میدهد که عملا محتوای آن #سلوک_عملی بوده است. #شهید_مطهری نقل میکند بعد از پایان آن جلسات، تا چندین روز آن حال خوش جلسه بر ما حاکم بود.
ایشان عملا ذیل این کار تهذیبی، #تشکیلاتی_نخبگانی را هم ایجاد میکنند که عملا آنها میشوند بازوان اجرایی طرح امام. عمده آنها هم شاگردان علمی امام اند و هم شاگردان اخلاقی امام. وقتی امام عملا وارد گود مبارزه با رژیم میشود، همین گروه نخبگانی است که دارد از جهات متعدد طرح را پیش میبرد، چه از حیث اجرایی و چه از حیث پشتیبانی علمی. بعد از پیروزی انقلاب نیز همچنین.
#مشی_امام برای امروز ما نیز درس ها دارد. امثال #مطهری، #بهشتی، #خامنهای، #باهنر و... پرورش یافته همین مکتب بودند. حوزه اگر میخواهد رهبری اجتماعی را همچنان بدست داشته باشد، باید مشی امام را دنبال کند و گرنه افراد دیگری تشنه آن هستند که نقش رهبری اجتماعی حوزه را بگیرند (البته اگر تا الان نگرفته باشند)
🆔 https://eitaa.com/TarikhDEF