◀️ به بهانه بزرگداشت سیدجمال اسدآبادی
🔰در عصری که #تفکر_غربی خود را حاکم بر کل دنیا کرده بود و همه حتی مسلمانان راه حل عبور از مشکلاتشان را در آن تفکر جستجو میکردند و #مکتب_اسلام عملا به گوشه رینگ رانده شده بود و هیچ کس برای رفع نیازهایش خود را محتاج نگاه اسلامی نمیدید، سوالی مهم نگاه ها را به خود معطوف کرده بود: اینکه چگونه میتوان در عین حفظ آموزه های اسلامی، بروز و پویا بود؟ نوع نگاه صحیح به #مکتب_اسلام چیست؟ اسلام چه کارکردی برای امروز ما دارد؟
🔰پاسخ به این سوال در ایران و جهان اسلام ذهن برخی عالمان و #مصلحان_اجتماعی را به خود معطوف کرده بود که سرسلسله همه آنان بدون شک #سید_جمال_الدین_اسد_آبادی است. #شهید_مطهری معتقد است:
➕«بدون ترديد سلسلهجنبان نهضتهاى اصلاحى صدساله اخير، سيد جمال الدين اسدآبادى معروف به افغانى است. او بود كه #بيدار_سازى را در كشورهاى اسلامى آغاز كرد، دردهاى اجتماعى مسلمين را با واقعبينى خاصى بازگو نمود، راه اصلاح و چارهجويى را نشان داد... سيد جمال در پى آن بود كه ثابت كند اسلام توانايى دارد كه به صورت يك #مكتب و يك #ايدئولوژى، راهنما و تكيهگاه انديشه جامعه اسلامى قرار گيرد و آنها را به عزت دنيايى و سعادت اخروى برساند.»(مجموعه آثار، ج24، ص28)
🔰تلاشهای اصلاحی سید در جهان اسلام مقارن است با آغاز دوران بلوغ #تمدن_غرب. در واقع پساز دهها سال که فضای روشنفکری غربزده بر جهان اسلام حاکم بود و تنها مسیر پیشرفت را در #غربی_شدن جستجو میکردند، سید جمال #راه_جدیدی را به روی #امت_اسلام گشود و در این راه تلاشهای بسیار گستردهای کرد که در عمل موجب شکلگیری جریان جدیدی از متفکران در جهان اسلام تا امروز شده است؛ جریان اسلامگرایی و جنبشهای اسلامی در برابر جریان روشن فکری غرب زده. #رهبر_انقلاب معتقد است:
➕«سید جمال کسی بود که برای اولین بار بازگشت به اسلام را مطرح کرد. کسی بود که مسئله حاکمیت را و خیزش و بعثت جدید اسلام را اولین بار در فضای عالم به وجود آورد.»(30/3/1360)
🔰البته #مشی_اجتماعی سید جمال، نقطه ضعف های مهمی داشت: یکی از مهمترین نقاط ضعف او، نداشتن #پایگاه_مردمی است، به خلاف نهضت امام راحل که اتفاقا این مسئله یکی از نقاط قوتش بود. امام راحل میفرمود:
➕«جمال الدين مرد لايقى بوده است، لكن نقاط ضعفى هم داشته است؛ و چون پايگاه ملى و مذهبى در بين مردم نداشته، از آن جهت زحمات او با همه كوششها، به نتيجه نرسيد.»(صحیفه امام، ج5، ص290)
یکی از مهمترین و اساسی ترین اشکالات دیگر سید جمال و عمده علما و مصلحان، نوع نگاه آنها به مسئله #حکومت و #قدرت است که همین نکته تمایز جدی آنها با #مکتب_امام است:
➕«مصلحان اسلامى و متفكّرانى كه در يكصدوپنجاه سال گذشته، تحت تأثير عوامل گوناگون قيام كرده و پرچم دعوت اسلامى و احياء و تفكّر اسلامى را بردوش گرفتند - از قبيل #سيد_جمال_الدّين و #محمّد_اقبال و ديگران - با همهى خدمات ارجمند و گرانبهايشان، همگى اين نقص بزرگ را در كار خود داشتند كه بهجاى برپا كردن يك #انقلاب_اسلامى، به يك #دعوت_اسلامى اكتفا كردند و اصلاح جوامع مسلمان را نه با قوّت و #قدرت انقلاب، كه با تلاش روشنفكرانه و فقط با ابزار قلم و زبان جستجو كردند.
اين شيوه، البتّه ممدوح و مأجور بوده و هست؛ امّا هرگز از آن، توقع نتايجى همچون نتيجهى عمل پيامبران اولوالعزم را - كه سازندگان مقاطع اصلى تاريخ بودهاند - نبايد داشت... امام ما براى #حيات_دوباره_اسلام، درست همان راهى را پيمود كه رسول معظّم صلّى الله عليه و اله و سلّم پيموده بود؛ يعنى #راه_انقلاب را.
در انقلاب، اصل بر حركت است؛ حركتى هدفدار، سنجيده، پيوسته، خستگىناپذير و سرشار از ايمان و اخلاص. در انقلاب، به گفتن و نوشتن و تبيين اكتفا نميشود؛ بلكه پيمودن و سنگربهسنگر پيش رفتن و خود را به هدف رساندن، اصل و محور قرار ميگيرد. گفتن و نوشتن هم در خدمت همين حركت درمىآيد.»(رهبرانقلاب، 10/3/1369)
🆔 @TarikhDEF
◀️شناخت دستگاه فکری ولیّ(1)
🔰سیره امام در پاریس براین بود که هیچ یک از مقامات دولتی را نمیپذیرفت الا اینکه اول از مسئولیتش استعفا بدهد. #بختیار تمام تلاشش بر حفظ نخست وزیریش بود. هرکاری میتوانست کرد تا امام به ایران نیاید، یا دیرتر بیاید تا او همچنان بر مَسند بماند.
بعد از مدتی دید راهی جز #مذاکره با امام و استفاده از #جو_رسانه_ای اش نمانده. شرط امام استعفای او بود. اما خبرهای ضد و نقیضی پخش میشد که مثلا بختیار در حال مذاکره با امام است چه اینکه خود بختیار گفته بود: «ما برای فراهم آوردن امکانات بازگشت آیت الله با وی در حال مذاکره هستیم.»
🔰در همین گیر و دارها بود که خبر آمد امام با دیدار بختیار بدون شرط استعفا، موافقت کرده است. #آیت_الله_خامنه_ای این ماجرا را چنین نقل میکند:
«عصر یکی از روزها در مدرسه رفاه با آقایان #بهشتی، #باهنر، #هاشمی_رفسنجانی و #موسوی_اردبیلی نشسته بودیم و طبق معمول غرق در کارها بودیم که #حاج_سید_جوادی و #مدنی... وارد شدند و گفتند #ابراهیم_یزدی از پاریس با ما تماس گرفته و خبر داده که امام ملاقات با بختیار را بدون شرط استعفا پذیرفته. آن دو از ما خواستند اعلامیه بنویسیم و این موضوع را به اطلاع مردم برسانیم.
ما آن را بعید دانستیم. حاج سید جوادی گفت من دروغ میگویم یا یزدی؟ گفتم نه ولی موضوع را بسیار بعید میدانیم. خبرهای پی در پی که تا شب می رسید همگی از موافقت امام میگفت. یادم می آید #صباغیان نیز همین را میگفت. از #شهید_مطهری خواستیم مستقیما با پاریس تماس بگیرد [و از چند و چون ماجرا آگاه شود.] تماس گرفت. یزدی گوشی را برداشت. [موضوع را] از او پرسید. او هم موافقت امام را با بختیار، بدون استعفا اعلام کرد.»
🔰باور این مسئله برای اندیشمندان و #ایدئولوگ_های_انقلاب بسیار سخت بود اما چه کنند که در ظاهر، خبر درست است. بعضی موافق دادن اعلامیه بودند و بعضی مخالفت. یکی گفته بود: چرا ما باید کاسه داغ تر از آش باشیم؟ اگر امام میخواهد بختیار را بدون استعفا بپذیرد، چرا ما مخالفت کنیم؟
🔰ظاهرا بنا میشود اعلامیه ای نوشته و موافقت امام با این دیدار اعلام بشود و #شهید_بهشتی چند خطی مینویسد و #شهید_مطهری آن نوشته را کامل میکند. عده ای دیگر از علما که تازه از قم رسیده بودند با نوشتن اعلامیه مخالفت میکنند و میگویند مُحال است امام چنین گفته باشد.
🔰آیت الله خامنه ای نقل میکند: «این نخستین باری بود که آراء انقلابیون را با آنچه که [ظاهرا] از امام شنیده بودم در تعارض میدیدیم. آقای مطهری از پاریس سوال کرده بود. پس این پافشاری بر مخالفت از چه رو بود؟ گفتگوها تا حد مشاجره ادامه یافت تا اینکه دو ساعت بعد زنگ تلفن به صدا در آمد. پشت خط #سید_احمد_خمینی از پاریس بود. گفت امام اعلامیه ای [در این مورد] صادر کرده. دل ها و گوش ها آماده شنیدن شد.» شرح اسم، ص646-648
🔰امام نوشته بود: «آنچه ذكر شده است كه شاپور بختيار را با سمت نخستوزيرى من مىپذيرم، دروغ است بلكه تا استعفا ندهد او را نمىپذيرم؛ چون او را قانونى نمىدانم. حضرات آقايان به ملت ابلاغ فرماييد كه توطئهاى در دست اجراست و از اين امور جاريه گول نخوريد. من با بختيار تفاهمى نكردهام و آنچه سابق گفته است كه گفتگو بين او و من بوده، دروغ محض است. ملت باید موضع خود را حفظ بکند و مراقب توطئه ها باشد.»
📌پ.ن: این ماجرا اشاره به مسئله ای مهم و اساسی دارد و آن چیزی نیست جز تعارض فکری امام و امت، همانگونه که آیت الله خامنه ای نیز به آن اشاره میکنند. نکته مهم رسیدن امت، به #دستگاه_فکری_ولیّ و کشف #نظام_فکری_امام جامعه است. به همین بهانه در ادامه اندکی به آن خواهیم پرداخت.
➕ بخش دوم: https://eitaa.com/TarikhDEF/63
➕ بخش سوم: https://eitaa.com/TarikhDEF/65
🆔 @TarikhDEF
◀️ مشی امام و تفاوتش با دیگر مراجع
❇️حدود سال 40 امام یک روز عصر، بحثی اخلاقی را مطرح و آیه: «يهدی به الله من اتبع الرضوانه...» را بیان کرد. با بیان این آیه، با لحنی بسیار عادی گفت: «ما راه های اسلام را نشناختیم.» یادم هست که تمام کلاس یکپارچه گریه شد. آقای #مصباح را بیرون از کلاس دیدم که از بس گریه کرده بود، چشم هایش سرخ شده بود! امام خیلی عادی حرف زد، ولی همه منقلب شدیم.
🔸#شیوه_امام در تحول اخلاقی به این شکل بود. در دوره حیات آقای #بروجردی، هنوز صحبت های امام، چندان رنگ سیاسی نداشت و ایشان با درس اخلاق، فعالیتش را شروع کرده بود و همان کسانی که در درسهای اخلاقی ایشان، متحول شده بودند، وقتی جریان سیاسی پیش آمد و انجمنهای ایالتی و ولایتی را که اول حرکت بود، مطرح شد، به خودی خود همه آنها با ایشان همراه شدند.
🔹امام خیلی ظریف حرکت کرد. در آغاز شیبی که به حرکت داد، شیب ملایمی بود و حتی همراهان نمی دانستند این کار در نهایت به درگیری منجر می شود؛ منتهی امام مرتبا زاویه کار را بیشتر می کرد. بعدها امام بحث #ولایت_فقیه را در نجف مطرح کرد و زمینه های #براندازی_رژیم را فراهم ساخت.
🔸آن روزها کسی جرئت طرح این مسئله را نداشت و امام با طرح مسئله براندازی در مبارزات، روحانیت را از انزوا خارج کرد چرا که قبل از اینکه امام، مسئله براندازی را مطرح کند، دانشجوهای متدین دانشگاهها، تحت الشعاع دانشجویان متمایل به #جریان_چپ بودند.
چپها برای براندازی طرح داشتند و از ۱۰۰ نفر، ۹۹ نفر به سمت آنها می رفتند. کسانی که تابع مراجع بودند، بسیار در اقلیت بودند و نماز خوان خیلی کم بود. امام با بیان طرح براندازی، این امتیاز را از جریان چپ گرفت.
❇️یک وقتی بازاری های تهران به قم آمده بودند و ابتدا نزد آقای #شریعتمداری رفتند. گمانم ایشان به آقای #دوانی گفت که به نمایندگی از ایشان صحبت کند. آقای #گلپایگانی هم یک نفر را معین کرد که با آنها صحبت کند. نوبت #امام شد که نماینده اش را معین کند، امام گفت من نماینده ندارم و خودم صحبت می کنم!
🔹بازاریها آمده بودند که #تکلیف_سیاسی خودشان را بفهمند و از همین حرکت امام فهمیدند که چه باید بکنند. آنها آمده بودند بگویند که حکومت دارد این کارها را می کند و #چرا_روحانیت_ساکت_است؟ دیگران حریم گرفتند اما امام، #سنت_شکنی کرد و خودش وارد عمل شد و از همین جا تفاوت رویکرد آنها کاملا مشخص شد.
🔸یک بار هم شنیدم که جلسه مشترکی بین آقایان مراجع بود و امام قبلا نظر خودش را در اعلامیه ای نوشته و به آنجا برده و گفته بود که من این اعلامیه را صادر خواهم کرد و هیچ مسامحه ای را هم روا نخواهم داشت. ایشان از اول، مشروط حرکت نکرد. اولین تکانی هم که حوزه خورد، زمانی بود که ایشان عليه رفراندوم انقلاب سفید موضع گیری کرد.
✍️ آیت الله #حائری_شیرازی - با کمی تلخیص(کتابماه فرهنگی تاریخی یادآور، سال دوم، شماره 4و5، ص96)
📌پ.ن: امام قبل از آنکه به نحو جدی ورودهای سیاسی اجتماعی داشته باشد، ورودهای جدی ای در مباحث اخلاقی و عرفانی داشته و تشکیل جلساتی اخلاقی میدهد که عملا محتوای آن #سلوک_عملی بوده است. #شهید_مطهری نقل میکند بعد از پایان آن جلسات، تا چندین روز آن حال خوش جلسه بر ما حاکم بود.
ایشان عملا ذیل این کار تهذیبی، #تشکیلاتی_نخبگانی را هم ایجاد میکنند که عملا آنها میشوند بازوان اجرایی طرح امام. عمده آنها هم شاگردان علمی امام اند و هم شاگردان اخلاقی امام. وقتی امام عملا وارد گود مبارزه با رژیم میشود، همین گروه نخبگانی است که دارد از جهات متعدد طرح را پیش میبرد، چه از حیث اجرایی و چه از حیث پشتیبانی علمی. بعد از پیروزی انقلاب نیز همچنین.
#مشی_امام برای امروز ما نیز درس ها دارد. امثال #مطهری، #بهشتی، #خامنهای، #باهنر و... پرورش یافته همین مکتب بودند. حوزه اگر میخواهد رهبری اجتماعی را همچنان بدست داشته باشد، باید مشی امام را دنبال کند و گرنه افراد دیگری تشنه آن هستند که نقش رهبری اجتماعی حوزه را بگیرند (البته اگر تا الان نگرفته باشند)
🆔 https://eitaa.com/TarikhDEF
❇️ ماجرای افراط و تفریط های شیخ علی تهرانی(بخش دوم)
☘️ #شیخ_علی_تهرانی همان کسی است که در مورد #اخلاق کتاب مینویسد و خود را #استاد_اخلاق میداند اما آن وقت رفتاری که دور از اخلاق است از خود بروز میدهد(اشاره به خاطره نقل شده در پیام قبلی). از همین جهت نیز #حضرت_امام 22 آذر 59 در بیاناتی به او طعنه میزند و میگوید:
➕ «گاهی وقت ها گوینده در عین حالی که خوب میگوید، در عین حالی که خوب مینویسد، #کتاب_توحید هم مینویسد، #کتاب_اخلاق هم مینویسد، لکن همان نوشتن است و گفتن است و عرضه داشتن است، خودش از آن بی خبر است.»
☘️ تهرانی همان کسی است که در برهه ای در طرفداری از حضرت امام و ابراز عشق و علاقه و بکار بردن الفاظی در مورد ایشان #افراط میکرد و بعدها نیز در دشمنی با او به افراط گرایید.
☘️ #شهید_مطهری در نامه ای که پیرامون نقد #دکتر_شریعتی به حضرت امام دارند میگویند: «شنیدم به یکی از دوستان مشهد که اخیرا به نجف مشرف شده بود، تذکر مفیدی داده اید
و دورادور اطلاع دارم که موثر بوده و در روش ایشان که اخیرا خیلی خطرناک شده بود، موثر واقع شده و الحمدلله.» #سید_حمید_روحانی در حاشیه این نامه مینویسد مراد ایشان شیخ علی تهرانی بوده است.[شریعتی در دادگاه تاریخ ص275]
☘️ مرحوم #سید_منیرالدین_حسینی_شیرازی در خاطراتش(ص214) میگوید: «به یاد دارم، وقتی کتاب #اقتصاد_اسلامی آقا شیخ علی تهرانی را نزد #آقا_مصطفی_خمینی آوردند، آن را شدیدا رد کرد و گفت: مولف عمامه ای بر سر #افکار_کمونیستی گذاشته است.»
☘️ #آیت_الله_طاهری_گرگانی از دوستان و هم بحثی تهرانی در خاطراتش(ص141) نقل میکند چند روزی را مهمان شیخ علی تهرانی بودیم. مسائل متعددی را با ایشان مطرح کردیم. «ایشان همان تاریخ در حین این که یک #روحانی_مبارز بود، اما از یک #اعتدال لازم برخوردار نبود... به شکلی #افراطی مسائل را مطرح میکرد.»
بعد نقل میکنند با دوستان اعلامیه ای تنظیم کرده بودیم که در آن آشکارا به رژیم حمله شده بود و به او گفتیم شما هم بیا و انتهای اعلامیه امضا کن اما او میگفت:
«حتما باید اسم شخص شاه را هم در اعلامیه بگذاریم.» هرچه اصرار کردیم که دوستان همه تبعیدی هستند و اگر اسم شخص شاه بیاید ممکن است بهانه ای به دست ساواک داده شود و پرونده شان سنگین تر شود در حالی که لزومی ندارد
چون صریحا به رژیم تاخته ایم اما او حتی بعد از اظهار نظر آیت الله مدنی مبنی بر اینکه نیازی به آوردن اسم شخص شاه نیست، باز هم حاضر نبود اعلامیه را امضا کند چون خودش را یک #انقلابیِ_از_همه_انقلابی_تر جلوه میداد.
ادامه دارد...
🆔 https://eitaa.com/TarikhDEF
❇️ آیا اسلام برای امروز حرفی دارد؟
🔹مناظره آقای #عبدالکریمی و #الهی_راد که چند روز پیش در #دانشگاه_تهران برگزار شده بود رو گوش میدادم، نکات جالبی داشت اما در مجموع شبیه دیگر مناظرات مرسوم بود، تفاوت خاصی نداشت.
🔹چندین جا عبدالکریمی به نحوی صحبت کرد انگار اسلام حرفی برای دنیای امروز نداره، میگفت اسلام که در #فلسفه_سیاست و #فلسفه_حقوق و ... حرفی نداره، آخه اسلام رو چه به #جامعه_شناسی مثلا، جالب بود حتی به نحوی صحبت میکرد که انگار اسلام در #انسان_شناسی و #هستی_شناسی و... هم حرفی نداره.
🔹بله من هم قبول دارم هنوز راه بسیار داریم تا بتونیم #دانش_های_اسلامی متخذ از منابع دینی که ناظر به واقع باشند رو تولید کنیم اما تا به امروز هم کم کار نشده، اساسا واحد تولید چنین دانش هایی قرنه، نباید توقع داشت توی 40 سال کار تموم بشه
🔹خلاصه نمیدونم واقعا مراد و اعتقاد حقیقی ایشون دقیقا همین مسئله بوده یا نه، اما گفتن این حرف ها از ایشون برام عجیب بود. حداقل ایشون دیگه سنش قد میده #شهید_مطهری و #علامه_طباطبایی و #استاد_مصباح و... رو درک کرده باشه و آثارشون رو خونده باشه
🔹مثلا میگفت #نظریه_ولایت_فقیه که چیزی نیست و پشتوانه ای نداره و مثلا با دو تا روایت اثباتش کردن پس اسلام که اصلا نظریه سیاسی نداره
🔹وقتی ایشون به عنوان #متفکر و #ایدئولوگ یک جریان، این قدر از آثار و منابع خودمان دور باشه، دیگه توقعی از جوانان و نوجوانان کف میدان نیست،
🔹البته این مشکل در #طیف_انقلابی هم هست، شناختی از فضای فکری و پارادایم ذهنی اونها نداریم، برای فهم همدیگه تلاشی نمیکنیم، به خاطر همین هم هست که طرفین نمیتونن با هم #گفتگو کنن، حرف همدیگه رو متوجه نمیشن
🔹در مورد اینکه اسلام برای امروز ما حرف داره یا نه حرف بسیار زیاد هست اما این مسئله اساسا دعوای اصلی جمهوری اسلامی و امریکاست، اینکه ما به دنبال «#مهندسی_دنیا_توسط_دین» هستیم، به خلاف غرب. قبلا در یه متن اجمالا این نکته رو توضیح داده بودم: https://eitaa.com/TarikhDEF/130
🔹اگر واقعا اسلام صرفا ادعا داشت اما عملا نظریه ای برای ادعای خود نداشت، دلیل این تقابل بنیادین امریکا با ایران اسلامی چیست؟ بابا این رو دیگه خود غربی ها تصریح کردن.
🔹اساسا امریکا خطری که از ناحیه ما مسلمان ها احساس میکنه، #خطر_تروریسم نیست، بلکه اتفاقا ترس اونها از بسط و گسترش همین محتوا و #هویت_اسلامی در جهان و غرب و خصوصا امریکاست. این همون تهدیدی هست که #استراتژیست_های_غربی از اون تعبیر به «#تهدید_شریعت برای قانون اساسی امریکا» میکنن.
🔹نگاه غرب به ما و اسلام رو در ادامه ببینید:
➕«امروزه ایالات متحده امریکا با #تهدیدی_ایدئولوژیک به مراتب بدتری روبروست: نظریه سیاسی-اجتماعی تمامیت خواهانه که اسلام آن را #شریعت می نامد.
شریعت، که به معنای راه و روش ترجمه شده، یک چارچوب سیاسی و حقوقی جامع است.
▫️اگرچه شریعت به طور حتم از عناصر وحیانی تشکیل یافته است، اشتباه خواهد بود که فکر کنیم آداب و رسومی مذهبی در شکل غربی آن باشد، چرا که شریعت در واقع به دنبال تنظیم همه اشکال رفتار در حیطه های مادی از قبیل #اقتصادی، #اجتماعی، #نظامی، #حقوقی و #سیاسی است.
▫️همانا شریعت گسل اصلی و مبارزه خانمان برانداز اسلام است... نزد این ایدئولوگ ها، شریعت دیگر یک مسئله خصوصی به شمار نمی آید. حامیان این نظریه، به غرب به عنوان یک فرهنگ و یک تمدن که باید آن را پذیرفت یا حداقل تحمل کرد نمی نگرند، بلکه به عنوان مانعی می نگرند که باید بر آن فائق آمد.» [مقاله شریعت تهدیدی برای امریکا به نقل از کتابچه نگاه راهبردی غرب نسبت به آینده اسلام و مسلمانان، نشر دیدمان، ص43]
🆔 https://eitaa.com/TarikhDEF
هدایت شده از تاریخ دیروز، امروز، فردا
◀️ به بهانه بزرگداشت سیدجمال اسدآبادی
🔰در عصری که #تفکر_غربی خود را حاکم بر کل دنیا کرده بود و همه حتی مسلمانان راه حل عبور از مشکلاتشان را در آن تفکر جستجو میکردند و #مکتب_اسلام عملا به گوشه رینگ رانده شده بود و هیچ کس برای رفع نیازهایش خود را محتاج نگاه اسلامی نمیدید، سوالی مهم نگاه ها را به خود معطوف کرده بود: اینکه چگونه میتوان در عین حفظ آموزه های اسلامی، بروز و پویا بود؟ نوع نگاه صحیح به #مکتب_اسلام چیست؟ اسلام چه کارکردی برای امروز ما دارد؟
🔰پاسخ به این سوال در ایران و جهان اسلام ذهن برخی عالمان و #مصلحان_اجتماعی را به خود معطوف کرده بود که سرسلسله همه آنان بدون شک #سید_جمال_الدین_اسد_آبادی است. #شهید_مطهری معتقد است:
➕«بدون ترديد سلسلهجنبان نهضتهاى اصلاحى صدساله اخير، سيد جمال الدين اسدآبادى معروف به افغانى است. او بود كه #بيدار_سازى را در كشورهاى اسلامى آغاز كرد، دردهاى اجتماعى مسلمين را با واقعبينى خاصى بازگو نمود، راه اصلاح و چارهجويى را نشان داد... سيد جمال در پى آن بود كه ثابت كند اسلام توانايى دارد كه به صورت يك #مكتب و يك #ايدئولوژى، راهنما و تكيهگاه انديشه جامعه اسلامى قرار گيرد و آنها را به عزت دنيايى و سعادت اخروى برساند.»(مجموعه آثار، ج24، ص28)
🔰تلاشهای اصلاحی سید در جهان اسلام مقارن است با آغاز دوران بلوغ #تمدن_غرب. در واقع پساز دهها سال که فضای روشنفکری غربزده بر جهان اسلام حاکم بود و تنها مسیر پیشرفت را در #غربی_شدن جستجو میکردند، سید جمال #راه_جدیدی را به روی #امت_اسلام گشود و در این راه تلاشهای بسیار گستردهای کرد که در عمل موجب شکلگیری جریان جدیدی از متفکران در جهان اسلام تا امروز شده است؛ جریان اسلامگرایی و جنبشهای اسلامی در برابر جریان روشن فکری غرب زده. #رهبر_انقلاب معتقد است:
➕«سید جمال کسی بود که برای اولین بار بازگشت به اسلام را مطرح کرد. کسی بود که مسئله حاکمیت را و خیزش و بعثت جدید اسلام را اولین بار در فضای عالم به وجود آورد.»(30/3/1360)
🔰البته #مشی_اجتماعی سید جمال، نقطه ضعف های مهمی داشت: یکی از مهمترین نقاط ضعف او، نداشتن #پایگاه_مردمی است، به خلاف نهضت امام راحل که اتفاقا این مسئله یکی از نقاط قوتش بود. امام راحل میفرمود:
➕«جمال الدين مرد لايقى بوده است، لكن نقاط ضعفى هم داشته است؛ و چون پايگاه ملى و مذهبى در بين مردم نداشته، از آن جهت زحمات او با همه كوششها، به نتيجه نرسيد.»(صحیفه امام، ج5، ص290)
یکی از مهمترین و اساسی ترین اشکالات دیگر سید جمال و عمده علما و مصلحان، نوع نگاه آنها به مسئله #حکومت و #قدرت است که همین نکته تمایز جدی آنها با #مکتب_امام است:
➕«مصلحان اسلامى و متفكّرانى كه در يكصدوپنجاه سال گذشته، تحت تأثير عوامل گوناگون قيام كرده و پرچم دعوت اسلامى و احياء و تفكّر اسلامى را بردوش گرفتند - از قبيل #سيد_جمال_الدّين و #محمّد_اقبال و ديگران - با همهى خدمات ارجمند و گرانبهايشان، همگى اين نقص بزرگ را در كار خود داشتند كه بهجاى برپا كردن يك #انقلاب_اسلامى، به يك #دعوت_اسلامى اكتفا كردند و اصلاح جوامع مسلمان را نه با قوّت و #قدرت انقلاب، كه با تلاش روشنفكرانه و فقط با ابزار قلم و زبان جستجو كردند.
اين شيوه، البتّه ممدوح و مأجور بوده و هست؛ امّا هرگز از آن، توقع نتايجى همچون نتيجهى عمل پيامبران اولوالعزم را - كه سازندگان مقاطع اصلى تاريخ بودهاند - نبايد داشت... امام ما براى #حيات_دوباره_اسلام، درست همان راهى را پيمود كه رسول معظّم صلّى الله عليه و اله و سلّم پيموده بود؛ يعنى #راه_انقلاب را.
در انقلاب، اصل بر حركت است؛ حركتى هدفدار، سنجيده، پيوسته، خستگىناپذير و سرشار از ايمان و اخلاص. در انقلاب، به گفتن و نوشتن و تبيين اكتفا نميشود؛ بلكه پيمودن و سنگربهسنگر پيش رفتن و خود را به هدف رساندن، اصل و محور قرار ميگيرد. گفتن و نوشتن هم در خدمت همين حركت درمىآيد.»(رهبرانقلاب، 10/3/1369)
🆔 @TarikhDEF