◀️ مشی امام و تفاوتش با دیگر مراجع ❇️حدود سال 40 امام یک روز عصر، بحثی اخلاقی را مطرح و آیه: «يهدی به الله من اتبع الرضوانه...» را بیان کرد. با بیان این آیه، با لحنی بسیار عادی گفت: «ما راه های اسلام را نشناختیم.» یادم هست که تمام کلاس یکپارچه گریه شد. آقای #مصباح را بیرون از کلاس دیدم که از بس گریه کرده بود، چشم هایش سرخ شده بود! امام خیلی عادی حرف زد، ولی همه منقلب شدیم. 🔸#شیوه_امام در تحول اخلاقی به این شکل بود. در دوره حیات آقای #بروجردی، هنوز صحبت های امام، چندان رنگ سیاسی نداشت و ایشان با درس اخلاق، فعالیتش را شروع کرده بود و همان کسانی که در درسهای اخلاقی ایشان، متحول شده بودند، وقتی جریان سیاسی پیش آمد و انجمنهای ایالتی و ولایتی را که اول حرکت بود، مطرح شد، به خودی خود همه آنها با ایشان همراه شدند. 🔹امام خیلی ظریف حرکت کرد. در آغاز شیبی که به حرکت داد، شیب ملایمی بود و حتی همراهان نمی دانستند این کار در نهایت به درگیری منجر می شود؛ منتهی امام مرتبا زاویه کار را بیشتر می کرد. بعدها امام بحث #ولایت_فقیه را در نجف مطرح کرد و زمینه های #براندازی_رژیم را فراهم ساخت. 🔸آن روزها کسی جرئت طرح این مسئله را نداشت و امام با طرح مسئله براندازی در مبارزات، روحانیت را از انزوا خارج کرد چرا که قبل از اینکه امام، مسئله براندازی را مطرح کند، دانشجوهای متدین دانشگاهها، تحت الشعاع دانشجویان متمایل به #جریان_چپ بودند. چپها برای براندازی طرح داشتند و از ۱۰۰ نفر، ۹۹ نفر به سمت آنها می رفتند. کسانی که تابع مراجع بودند، بسیار در اقلیت بودند و نماز خوان خیلی کم بود. امام با بیان طرح براندازی، این امتیاز را از جریان چپ گرفت. ❇️یک وقتی بازاری های تهران به قم آمده بودند و ابتدا نزد آقای #شریعتمداری رفتند. گمانم ایشان به آقای #دوانی گفت که به نمایندگی از ایشان صحبت کند. آقای #گلپایگانی هم یک نفر را معین کرد که با آنها صحبت کند. نوبت #امام شد که نماینده اش را معین کند، امام گفت من نماینده ندارم و خودم صحبت می کنم! 🔹بازاریها آمده بودند که #تکلیف_سیاسی خودشان را بفهمند و از همین حرکت امام فهمیدند که چه باید بکنند. آنها آمده بودند بگویند که حکومت دارد این کارها را می کند و #چرا_روحانیت_ساکت_است؟ دیگران حریم گرفتند اما امام، #سنت_شکنی کرد و خودش وارد عمل شد و از همین جا تفاوت رویکرد آنها کاملا مشخص شد. 🔸یک بار هم شنیدم که جلسه مشترکی بین آقایان مراجع بود و امام قبلا نظر خودش را در اعلامیه ای نوشته و به آنجا برده و گفته بود که من این اعلامیه را صادر خواهم کرد و هیچ مسامحه ای را هم روا نخواهم داشت. ایشان از اول، مشروط حرکت نکرد. اولین تکانی هم که حوزه خورد، زمانی بود که ایشان عليه رفراندوم انقلاب سفید موضع گیری کرد. ✍️ آیت الله #حائری_شیرازی - با کمی تلخیص(کتاب‌ماه فرهنگی تاریخی یادآور، سال دوم، شماره 4و5، ص96) 📌پ.ن: امام قبل از آنکه به نحو جدی ورودهای سیاسی اجتماعی داشته باشد، ورودهای جدی ای در مباحث اخلاقی و عرفانی داشته و تشکیل جلساتی اخلاقی میدهد که عملا محتوای آن #سلوک_عملی بوده است. #شهید_مطهری نقل میکند بعد از پایان آن جلسات، تا چندین روز آن حال خوش جلسه بر ما حاکم بود. ایشان عملا ذیل این کار تهذیبی، #تشکیلاتی_نخبگانی را هم ایجاد میکنند که عملا آنها میشوند بازوان اجرایی طرح امام. عمده آنها هم شاگردان علمی امام اند و هم شاگردان اخلاقی امام. وقتی امام عملا وارد گود مبارزه با رژیم میشود، همین گروه نخبگانی است که دارد از جهات متعدد طرح را پیش میبرد، چه از حیث اجرایی و چه از حیث پشتیبانی علمی. بعد از پیروزی انقلاب نیز همچنین. #مشی_امام برای امروز ما نیز درس ها دارد. امثال #مطهری، #بهشتی، #خامنه‌ای، #باهنر و... پرورش یافته همین مکتب بودند. حوزه اگر میخواهد رهبری اجتماعی را همچنان بدست داشته باشد، باید مشی امام را دنبال کند و گرنه افراد دیگری تشنه آن هستند که نقش رهبری اجتماعی حوزه را بگیرند (البته اگر تا الان نگرفته باشند) 🆔 https://eitaa.com/TarikhDEF

❇️ نواب و جذابیت او برای همه... 🌱آن ایام واعظان و منبری های متعددی در قم مطرح بودند. یکی از آنها... واعظی به نام آقا #سید_محمود_طباطبایی بود... فردی تقریبا #آزادمنش و #باشخصیت بود. 🌱وقتی منبر می رفت خیلی آزادانه صحبت میکرد و درباره چیزهایی که دیگران ملاحظه و سکوت میکردند با صراحت سخن میگفت و گاهی انتقادات تندی میکرد. [ایشان] گرایش شدید به آقای #بروجردی داشت، به همین دلیل با حرکات مرحوم #نواب و #فدائیان_اسلام موافق نبود و ما این را میدانستیم. 🌱روزی دوستان آقای طباطبایی به او اصرار کردند که به رغم مخالفتش با نواب بیاید و ایشان را از نزدیک ببیند و ملاقاتی با او داشته باشد. ابتدا ایشان موافق نبود تا اینکه بالاخره پذیرفت و به منزل آقای #واحدی آمد که نواب صفوی در آنجا سخنرانی میکرد. 🌱مدتی به سخنان پرهیجان نواب گوش داد و ناگهان خطاب به آقای نواب گفت: «حضرت نواب اجازه میدهید من دو کلام حرف بزنم؟» ایشان گفت: «پسرعمو جان بفرمایید.» در این لحظه آقای نواب نشست و آقاسید محمود بلند شد و ایستاد و باکمال صراحت گفت: ➕«آقایان من تا این لحظه مخالف آقای نواب و مشی ایشان بودم چراکه تبلیغاتی که علیه آقای نواب شده بود، من را تحت تأثیر قرار داده بود و امروز به اینجا آمده بودم تا ایشان را #نصیحت کنم و او را از ادامه ی این راه بازدارم. ▫️اما در این چند دقیقه ای که او را دیدم و سخن او را شنیدم دریافتم که این مرد #دلسوز_اسلام است و هرچه میگوید واقعیت است. او مردی است که در عالم اسلام #کم_نظیر است و بر همه ی مسلمانان #واجب است که از ایشان حمایت کنند.» 🌱آقاسید محمود طباطبایی که به حریت و آزادمنشی در میان وعاظ قم معروف بود، آن روز با صراحت تمام راجع به نواب سخن گفت... 🌱گاهی فکر میکردم چون من نوجوان بودم خیلی مجذوب آقای نواب شده بودم، اما میدیدم که آقای #ربانی_شیرازی که آدم ملّا و فاضل و سابقه داری بود و از سویی طرفدار آقای #بروجردی و از اطرافیان آقای #گلپایگانی بود و همچنین واعظ مهمی چون آقاسید محمود طباطبایی هم جملگی مرید مرحوم نواب شده بودند. 🌱روش آقای نواب در سخنرانی چنین بود که معمولاً #ایستاده سخن میگفت، اصلاً خستگی نداشت، مخصوصاً وقتی که با طلاب حوزه سخن میگفت... میگفت امروز روزی است که باید به داد #امت_اسلام برسید! بسیار تند و با حرارت حرف میزد. با تک تک اشخاصی که در جلسه او بودند، ارتباط مستقیم و خاصی برقرار میکرد. 📚روایات و خاطرات #سید_مهدی_امام_جمارانی، ج1، ص162 🆔 https://eitaa.com/TarikhDEF

❇️ امام و تلاش برای جلوگیری از شهادت نواب 🌱متاسفانه ذهن مرحوم آقای #بروجردی را نسبت به #نواب و #فدائیان_اسلام آنقدر خراب کرده بودند که ایشان به آنان خیلی بدبین شده بود. در آن ایام اقداماتی برای تغییر این ذهنیت و دخالت آقای بروجردی برای جلوگیری از محاکمه نواب انجام شد. 🌱در یکی از این اقدامات، چهار نفر از بزرگان حوزه قم به دیدار آیت الله بروجردی رفتند. آن چهار نفر، یکی آقای #میرزا_محمد_مجاهدی_تبریزی بود که مدرس #کفایه بود و در قم خیلی معروف بود. 🌱ایشان تبریزی و از علمای بزرگ حوزه بود. آن موقع او هم بسیار راجع به این قضیه فعال بود که شاید بتواند کاری کند و اینها را از زندان نجات دهد تا محاکمه نشوند. 🌱آقای مجاهدی به همراه آقای #خمینی، آقا #مرتضی_حائری(پسر حاج شیخ عبدالکریم حائری) و آقا #رضا_صدر درصدد شدند که پیش آقای بروجردی بروند تا آن ذهنیت را پاک کنند، زیرا اگر سفارشی از طرف آقای بروجردی میشد، امکان داشت که موجب نجات اعضای فدائیان اسلام شود. 🌱این آقایان به بیرونی منزل آقای بروجردی وارد میشوند اما به رغم اصرارشان اجازه ملاقات با آقای بروجردی را نمیدهند. در بیت آقای بروجردی پیشکاری بود به نام حاج #احمد_خادمی که تمام شیطنت ها و بدگویی هایی را که از فدائیان نزد آقای بروجردی شده بود، زیر سر همین شخص میدانستند. 🌱در بیت آقای بروجردی راهی بود که از بیرونی به داخل اندرونی میرفتند. آنجا را بسته بودند. حاج آقا رضا صدر وقتی میبیند که حاج احمد و اطرافیان آقای بروجردی بنایشان بر این است که راه ندهند، میگوید: 🌱«آقایان بیایید از زیرزمین وارد شویم. اینکه نمیشود ما بایستیم و اجازه بگیریم تا به اندرون منزل آقای بروجردی برویم.» در همین لحظه حاج احمد جلو می آید و چون رویش نمیشد به دیگران که خیلی بزرگتر و مهم تر بودند چیزی بگوید، رو به آقای صدر میکند و میگوید: 🌱«آقا رضا کجا میروی؟» آقای صدر میگوید: «باید آقای بروجردی را ببینیم.» حاج احمد آدم وقیحی بود و با پرخاش به آقای صدر میگوید: «مگر اینجا #طویله است که اینطور وارد میشوی؟ اینجا منزل #مرجع_تقلید است.» 🌱آقا رضا هم در جواب او می گوید: «فلان فلان شده اگر طویله نبود تو اینجا نبودی.» و خیلی تندی میکند. در این هنگام حاج احمد در را می بندد و قفل میکند که آقایان وارد نشوند و هرچه آنها اصرار و دعوا میکنند که ما می خواهیم آقای بروجردی را ببینیم، تو چه کاره ای و فلان و بهمان، او می ایستد و نمیگذارد آنها وارد شوند. 🌱بدین ترتیب تلاش علما به منظور وساطت آقای بروجردی برای نجات فدائیان با شکست مواجه شد. 🌱آنطور که ما در آن زمان شنیدیم، پس از دستگیری اعضای فدائیان اسلام و در زمان محاکمه آنان، از بیت آقای بروجردی شخصی که احتمالاً همین حاج احمد خادمی بوده به دادگاه زنگ زده و خواستار این شده بود که #لباس_روحانیت را از تن محاکمه شوندگان در بیاورند و گفته: 🌱«اینها باید #خلع_لباس روحانیت شوند و صلاح نیست با لباس روحانیت محاکمه گردند.» و به گونه ای وانمود کرده که نظر آقای بروجردی را مطرح میکند. 🌱این اقدام برای نظام شاه یک نوع اظهار رضایت مرجعیت شیعه بر محاکمه و اعدام نواب و اعضای فدائیان اسلام تلقی میشد. مردم نیز خیال میکنند این تماس از طرف شخص آقای بروجردی است، در صورتی که واقعیت چنین نبود و ایشان اصلاً روحش هم از ماجرا خبر نداشت و نمی دانست که افرادی در بیت ایشان چنین کارهای منفی انجام میدهند. 🌱پس از این اتفاقات تا مدتی آقای حائری، آقای خمینی و دیگران کمتر به منزل آقای بروجردی میرفتند، به گونه ای که این موضوع میان طلبه ها در قم شایع شده بود. 📚روایات و خاطرات #سید_مهدی_امام_جمارانی، ج1، ص173 🆔 https://eitaa.com/TarikhDEF

❇️ امام خمینی و مشی نواب صفوی(بخش دوم) 🌱آقای #خمینی به جایگاه مرجعیت بسیار اهمیت میداد و معتقد بود، حریم آقای #بروجردی باید محفوظ بماند. یعنی اگر فرض کنیم آقای #کاشانی مقابل آقای بروجردی قرار میگرفت، آقای بروجردی را که در مقام مرجعیت قرار داشت تایید میکرد. 🌱لذا ایشان میان تندروی و #مشی_مسلحانه نواب و #مقام_مرجعیت آقای بروجردی که مخالف مشی نواب بود، میبایست یکی را انتخاب میکرد 🌱و چون سعی میکردند این توازن در موضع گیری را حفظ کنند لذا ضمن قدردانی از مبارزات ضد شاه نواب و احترام غیر علنی به او، به حریم مرجعیت نیز بسیار اهمیت می داد و اصرار داشت که حرمت آقای بروجردی باید محفوظ بماند. 🌱آن روزها عده ای در ماجرای فدائیان اسلام، آقای نواب را در مقابل آقای بروجردی قرار داده بودند و با اینکه نواب مخالف مرجعیت آیت الله بروجردی نبود، اما وقتی دید آقای بروجردی موضع مخالفت با او را گرفته، او هم به آقای بروجردی انتقاداتی وارد میکرد. 🌱اما آقای خمینی موضع دیگری داشت، از یک طرف به نواب صفوی به عنوان فردی مدافع اسلامِ ضد دیکتاتوری شاه و کسی که #مجاهد_فی_سبیل_الله است و هدف شخصی ندارد، علاقه داشت، لذا به پسرش احمد آقا گفته بود: «برو این آقا را ببین»، 🌱اما از طرف دیگر به صورت جدی خواستار حفظ شأن مرجعیت شیعه به خصوص آقای بروجردی بود و هیچگاه این موضع را تغییر نداد و رابطه خود را محفوظ داشت. 🌱با این حال، آقای خمینی مشی مسلحانه و تندروی های شهید نواب و فدائیان اسلام را قبول نداشت. او می گفت: #این_تندروی_ها_پیش_نمیرود و اگر قرار است حکومت تغییر کند، ترور و این روشها به جایی نمیرسد و تغییری حاصل نخواهد شد... 🌱آقای خمینی همیشه با ترور و کلا فعالیت مسلحانه مخالف بود، ترور هر کس باشد، چه ترور رزم آرا یا ترور حسنعلی منصور. در واقع امام خمینی در اخلاص آنها شکی نداشت بلکه شیوه مبارزه آنها را نمیپذیرفت... 🌱مخالفت امام خمینی با آقای نواب هم به این دلیل بود که طرفداران نواب در قم جوانانی پرشور بودند و ملاحظه مقام مرجعیت را نمیکردند و گاهی حتی با موضع مرحوم آقای بروجردی نیز مقابله میکردند. آن حرف امام که «من سخن و #غیبت درباره آقای بروجردی را قبول ندارم» مربوط به همین جوان ها بود. 📚روایات و خاطرات #سید_مهدی_امام_جمارانی، ج1، ص175 🆔 https://eitaa.com/TarikhDEF

❇️ بررسی مشی نواب صفوی و فدائیان اسلام(بخش دوم) 5️⃣ یکی از اشکالات به مشی #نواب، روشی است که آنها دنبال میکردند. نکته محوری در تفاوت مشی نواب و امام نیز به همین مسئله برمیگردد. هر دو حقیقتا به دنبال «#قیام_لله» بودند، اما نواب محور کارش «#مبارزه_مسلحانه» بود ولی امام محور کارش «#بیداری_مردم». 🌱اگر میبینیم امام راحل خیلی کمک کار و حامی نواب نیست، یکی از مهمترین دلایلش همین نکته است. اساسا امام معتقد بود با روش مسلحانه، انقلاب و نهضت به سرانجامی نخواهد رسید. ته این کار اینه که فلان مسئول فاسد رو کنار میزنی اما باز یکی مثل همان قبلی جای او را خواهد گرفت. 🌱البته عامل مهم دیگری نیز در عدم همراهی امام با نواب وجود داشت. نواب و فدائیان خیلی معتقد نبودند که باید کارشان را ذیل #مرجعیت آیت الله #بروجردی پیش ببرند، به خلاف امام. امام معتقد بود هر حرکتی باید هماهنگ با دستگاه مرجعیت طرح ریزی بشود لذا تمام تلاشش را کرد تا دستگاه مرجعیت را برای این مهم به حرکت وا دارد. 🌱امام معتقد بود #دستگاه_مرجعیت نباید تضعیف بشود، #حفظ_وحدت نکته ای بسیار مهم و اساسی است لذا نه با آیت الله کاشانی همکاری جدی ای در قضیه نفت دارد، نه با نواب و فدائیان اسلام. 🌱او حرکت خود را با دستگاه مرجعیت یعنی آیت الله بروجردی تنظیم میکند، حتی با وجود اختلافات جدی ای که با آیت الله بروجردی داشت اما هیچگاه مقابل ایشان نایستاد و همیشه خود را ذیل ایشان تعریف میکرد، به خلاف روشی که آیت الله کاشانی و نواب برای خود تعریف کرده بودند. 🌱آقای #خسروشاهی در ماجرای اعدام نواب نقل میکنه با آقای #گلسرخی پیش امام رفتیم و خواستیم که اقدامی کنند. آقای گلسرخی برای اینکه امام رو تحریک کنه که حتما کاری بکنند، گفتند چرا آیت الله بروجردی ساکت هستند. 🌱امام ناراحت شدند و گفتند شما چکار به مراجع دارید؟ اگر کاری میتونید خودتون انجام بدید یا به من بگید که البته امام بعدا چندین اقدام برای جلوگیری از اعدام نواب انجام میدن.(1) امام تا این حد تلاش میکردند که حریم مرجعیت دچار خدشه نشه. 6️⃣ مسئله مهم دیگر اختلافات آیت الله بروجردی به عنوان مرجع مطلق با نواب و فدائیان اسلام بود. فدائیان اسلام فعالیت هاش رو از قم شروع کرد که برخی مراجع مانند آقای #صدر و #خوانساری و برخی شخصیت های بزرگ دیگه مانند آقای #مرعشی_نجفی هم از ایشون حمایت کردند. 🌱برخی نیز مخالف جدی نواب و فدائیان اسلام شدند، از جمله برخی اعضای بیت آیت الله بروجردی. براساس نقل آقای خسروشاهی(2) برخی مانند #شیخ_علی_الشتر یا #شیخ_علی_لر یا #شیخ_علی_ملایری که نزدیک به بیت آیت الله بروجردی هم بودند، یک روز بعد نماز در حالی که آیت الله خوانساری هم حضور داشتند به اعضای فدائیان اسلام حمله میکنند و شروع به کتک کاری کرده و حسابی درگیری بالا میگیره. 🌱بعد از این ماجرا به توصیه مراجع، فدائیان اسلام فعالیت هاش رو تو قم کم میکنه و عملا جمع میکنه و به تهران میره. به تبع این اتفاق و برخی مسائل دیگه، نگاه مثبتی به آیت الله بروجردی برای فدائیان اسلام شکل نمیگیره و عملا شروع به نقد عملکرد ایشون میکنن. گزارش های متعددی از افرادی مانند آقای دوانی نقل شده که نواب و فدائیان دست به چنین کارهایی زده بودن. 🌱امام منتقد جدی همین کارها بود و میگفت چرا فدائیان حرمت آقای بروجردی رو نگه نمیداره. 🌱درباره اینکه خود آیت الله بروجردی هم نگاه منفی ای به نواب داشته یا نه، چندین قول نقل شده و اختلاف نظر هست اما جمع بندی خودم اینه که ابتدا نظر آقای بروجردی این بوده که اینها طلبه های خوبی هستند و اجمالا نظر مثبت داشته(3) هرچند روش اینها رو نمیپسندیده 🌱اما به مرور، هم تحت تاثیر گزارشات اطرافیان و هم برخی کارهایی که خود فدائیان انجام داده بود، دیگه نگاه مثبتی بهشون نداشتند تا اونجا که حتی برای جلوگیری از اعدام اعضای فدائیان کار خاصی انجام نمیدن. 🔻پاورقی: 1.خاطرات آقای خسروشاهی، ص291 2.خاطرات آقای خسروشاهی، ص289 3. رجوع کنید به گزارش آقای گلسرخی، در کتاب خاطرات آقای خاتم یزدی، ص55(آقای بروجردی در ماجرای قطع شهریه ایشون بهشون گفته بودن: «خدا توفیقتان بدهد، نه قطع شهریه از طرف من بوده و نه مخالفتی با فدائیان اسلام دارم.») 🆔 https://eitaa.com/TarikhDEF