📝#یادداشت| نگاهی مختصر به مبحث علم اجمالی ◽️یکی از مباحث بسیار مهم و مشکل علم اصول که در فقه ثمرات غیر قابل انکاری دارد مساله علم اجمالی است. ◽️علم اجمالی یعنی علم به ثبوت تکلیف باشد اما جهل و شک در ناحیه مکلف به باشد؛ علم اجمالی، علمی است که همراه یک شک و جهل است، علم به ثبوت تکلیف و شک به مکلف به. ◽️در مساله علم اجمالی، دو بحث وجود دارد: 1⃣ اولا ثبوت تکلیف به وسیله علم اجمالی و اصل منجزیت و حجیت آن 2⃣ثانیا بحث از کیفیت سقوط تکلیف ◽️شیخ بحث اول را در دو مرتبه مطرح می کنند: 1⃣اصل حجیت علم اجمالی به نحو قضیه مهمله. 2⃣مقدار حجیت آن تا چه قدر است. آیا فرقی بین حجیت علم تفصیلی و علم اجمالی وجود دارد؟ ◽️اگرچه به شیخ اشکال شده که چرا در باب حجیت علم اجمالی، نام مرتبه اول را حرمت مخالفت قطعیه و مرتبه دوم را وجوب موافقت قطعیه گذاشته اند زیرا این دو تعابیر مختص به مقام امتثال اند نه مقام جعل، اما این اشکال به شیخ وارد نیست زیرا راهی که می توان مقدار حجیت علم اجمالی را فهمید همان مقام امتثال است یعنی مقام امتثال پل ای است برای وصول به مقام جعل. از این رو شیخ بهترین تعبیر را به کار برده و ملتفت به تفکیک مقام جعل از امتثال بوده است. ◽️حق این است که علم اجمالی چون قطع دارد و قطع هم حجیتش ذاتی است منجزیت دارد. در واقع اجمال یا تفصیل علم تاثیری در قطع بودن و حجیت داشتن آن ندارد. ◽️به عبارت دیگر حکم فعلی به صورت یک قضیه شرطیه است و همین که علم به تحقق مقدم آن پیدا شد تبدیل به یک قضیه حملیه شده و حکم منجز میشود که البته علم به تحقق مقدم آن می تواند با علم اجمالی هم صورت بگیرد. . ◽️اما شیخ نسبت به حرمت مخالفت قطعیه دو مقدمه ذکر می کنند: 1⃣محل بحث ما در مورد منجزیت و حجیت علم اجمالی ،علم اجمالی طریقی است و نه علم اجمالی موضوعی. قطع موضوعی اعم از اینکه تفصیلی باشد یا اجمالی باشد حجیت و عدم حجیت آن تماما تابع اعتبار شارع است. 2⃣اگر از اطراف علم اجمالی قطع تفصیلی به دست بیاید فرق بین این قطع تفصیلی و دیگر قطع های تفصیلی در حجیت ذاتی آن نیست و باید از آن تبعیت شود. ◽️شیخ می فرمایند به طور کلی، مخالفت با علم اجمالی دو نوع دارد: - مخالفت التزامیه - مخالفت امتثالیه و عملیه ◽️مراد از مخالفت التزامیه مخالفت عقد القلبی و جوانحی با حکم است. اما مخالفت امتثالیه یعنی در مقام عمل به خلاف آنچه که علم اجمالی اقتضاء دارد عمل شود. ◽️مرحوم شیخ با تفکیک این دو حیث به بررسی پرداخته و نهایتا می فرمایند: ◽️مخالفت التزامی چه در تعبدیات باشد چه در توصلیات، اصلا مخالفت نیست و هیچ حرمتی هم ندارد زیرا: 1⃣اولا تمام احکام شرعیه برای عمل مکلف آمده اند و هیچ حکم شرعی بر جانحه و عقد القلب مکلف بار نشده است. لذا مبنای شیخ این است که حتی حسد و یا عجب مادامی که بروز داده نشوند هیچ حرمتی نداشته و امر و نهی ناظر به عقد القلب نیست. 2⃣ثانیا حاکم در وادی امتثال عقل است و عقل هم یک حکم دارد و آن وجوب اطاعت و حرمت مخالفت است. اما عقل اطاعت و عصیان را جانحه ای نمی بیند بلکه در مقام عمل آن را تصویر می کند لذا عدم التزام به حکم الله، ضرری به امتثال نمی زند. 3⃣ثالثا از هر دلیل شرعی، چیزی بیش از لزوم "عمل" به مفاد آن بر نمی آید و علاوه بر آن چیزی هم به نام « وجوب التزام بحکم الله» در ادله وجود ندارد.. ◽️ نسبت به مخالفت عملی با علم اجمالی سه حالت مفروض داریم: 1⃣موافقت قطعیه 2⃣مخالفت قطعیه 3⃣موافقت و مخالفت احتمالی ◽️مخالفت قطعیه که واضح البطلان است اما موافقت احتمالیه هم سودی ندارد زیرا حاکم در وادی امتثال عقل است و طبق حکم آن یعنی قاعده الاشتغال الیقینی یستدعی الفراغ الیقینی، باید به یقین رسید و صرف احتمال کافی نیست. ◽مرحوم ️شیخ نسبت به احتیاط در مقام امتثال و امتثال اجمالی قائل اند که امتثال اجمالی کفایت میکند حتی اگر موجب تکرار « عبادت» باشد زیرا اگر موجب تکرار عبادت شود باز هم قصد امتثال امر داریم اگرچه به صورت تردیدی باشد (1) و عقل در وادی امتثال، این امتثال را صحیح میداند(2) لذا اشکال ابن ادریس در این مورد هم مندفع است.(تفصیل این مطلب محتاج متن جدایی است) ♨️در آخر باید پرسید چرا اصولیین و از جمله مرحوم شیخ دوبار بحث از علم اجمالی کردند یکی در تنبیهات قطع و دیگری در اصول عملیه -اصاله الاحتیاط- ؟ ◽️کثیری گمان می کنند از این جهت که علم اجمالی دو بخش دارد یکی قطع و دیگری شک، از بخش اول آن در باب قطع و از بخش دوم آن و مساله کیفیت امتثالش در باب اصول عملیه بحث می شود اما این پاسخ اشتباه است. زیرا بدیهی است که اصولیین از جمله شیخ و نیز آیت الله سبحانی، هر دو بخش علم اجمالی را به صراحت بیان کرده اند و مع ذلک باز هم بحث از آن را در اصول عملیه مطرح کرده اند! ✅جواب به این سوال هم باز از ابتکارات #حضرت_امام است: ◽️دو نوع علم اجمالی در علم اصول داریم. آنچه تحت عنوان « علم اجمالی» در باب حجج مطرح میشود مراد از آن « قطع اجمالی» است اما علم اجمالی که در اصول عملیه بحث میشود «ظن اجمالی» است به این صورت که ظن به اصل تکلیف پیدا شود اما شک در مکلف به داشته باشیم. لذا است که ماهیت این دو علم اجمالی با هم تفاوت دارد. ◽️از این رو شیخ هم علم اجمالی ای که به معنای قطع اجمالی است در تنبیهات قطع یعنی مصادیق قطع بیان کرده است و آقای سبحانی هم در الموجز تصریح کردند که مراد از این علم اجمالی چنین است که « عُلِم وجدانا بوجوب احد الفعلین» یعنی علم وجدانی و قطع حاصل شده باشد. ◽️پس علم اجمالی که در اصول عملیه بحث میشود از جنس ظن است و اصل حجیت آن و وجوب موافقت قطعیه و یا کفایت موافقت احتمالیه و یا جواز مخالفت قطعیه آن ممکن بوده و تماما به دست شارع است یعنی هم اصل حجیت و هم سعه و ضیق حجیت آن تابع بیان شارع است. ✍احسان چینی پرداز ۱۴۰۰/۱۰/۶ #پای_درس_استاد #اصول #علم_اجمالی @almorsalaat

💬#پیام_شما 🔹سلام اگر ممکنه کانال المرسلات کتاب #منطق_کاربردی مرکز متون رو یکی از اساتید #تدریس کنند. این کتاب رو در پایه چهار داریم میخونیم و هیچ نمونه تدریسی وجود نداره. 🔹یک کتاب #کلیات_فلسفه استاد شیروانی هم هست حوزه خواهران #تدریس میشه خصوصا ویرایش جدیدش هیچ صوتی نداره. 📌پ.ن: انشالله پیگیری میکنیم که امسال و یا سال آتی، این کتاب و سایر کتب پیشنهادی شما توسط اساتید مدرسه مجازی تدریس بشن. #مدرسه_مجازی_المرسلات @almorsalaat

#مشاوره_مجازی ⁉️#سوال_شما| سلام علیکم. بنده میخواهم در کنار خواندن اصول فقه به کتاب حلقات شهید صدر مراجعه کنم. اما چون ساختار این کتاب با کتب مشهور متفاوت است، مراجعه به آن مشکل است. لطفا در صورت امکان توضیحاتی در این مورد بفرمایید. باتشکر ✅#پاسخ حجت الاسلام ستوده را بشنوید #مدرسه_مجازی_المرسلات @almorsalaat

شماره : ۵۰۷ در نمازم بینِ سـجده لحظه ای ‌عطرت رسید آنقدر در سجده ماندم تا قضا شد آن نماز #ناشناس #دلبرانه #خلوتکده_مستان @khalvat_kadeh_mastan

📌بوق شیطان/ خشک مغزی و تحجر در استفاده از وسایل مشروع 🔸عده‏ اى هستند كه اينها را حتى به استفاده از وسايل مشروع هم با هزار زحمت مى ‏شود راضى كرد كه آقا ديگر استفاده نكردن از اين وسايل چرا؟ همين بلندگو اولين بارى كه پيدا شد، شما ببينيد چقدر با آن مخالفت شد! بلندگو براى صدا مثل عينك است براى چشم انسان و مثل سمعك است براى گوش انسان. حالا اگر انسان گوشش سنگين است، يك سمعك مى‏ گذارد و معنايش اين است كه قبلًا نمى ‏شنيد و حالا مى‏ شنود. قرآن را قبلًا نمى ‏شنيد، حالا قرآن را بهتر مى ‏شنود. فحش را هم قبلًا نمى‏ شنيد، حالا فحش را هم بهتر مى‏ شنود. اين كه به سمعك مربوط نيست. ميكروفن هم همين‏طور است؛ ميكروفن كه ابزار مخصوص فعل حرام نيست. 🔸استفاده از آن ابزارى حرام است كه از آن جز فعل حرام كار ديگرى ساخته نباشد، مثل صليب كه جز اينكه سمبل يك شرك است چيز ديگرى نيست، و مثل بت. ولى بهره ‏گيرى از ابزارى كه هم در كار حرام مصرف مى‏ شود و هم در كار حلال، چرا حرام باشد؟. 🔸يكى از آقايان وعّاظ خيلى معروف مى‏گفت: سالهاى اولى بود كه بلندگو پيدا شده بود، ما هم تازه پشت بلندگو صحبت مى‏ كرديم و به قول او تازه داشتيم راحت مى ‏نشستيم. ولى هنوز بلندگو شايع نشده بود. قرار بود من در يك مجلس معظم صحبت كنم، بلندگو هم گذاشته بودند. قبل از من آقايى رفت منبر؛ همين‏كه رفت منبر، گفت: اين بوق شيطان را از اينجا ببريد. بوق شيطان را برداشتند بردند. ما ديديم اگر بخواهيم تحمل كنيم و حرف نزنيم، اين بوق شيطان را بردند و بعد از اين هم نمى ‏شود از آن استفاده كرد. تا رفتم و نشستم روى منبر، گفتم: آن زين شيطان را بياور. 🔸غرض اين است كه اين‏چنين جمودْفكرى‏ ها و خشك‏ مغزى ‏ها بى‏ مورد است. بلندگو تقصيرى ندارد، راديو و تلويزيون و فيلم فى حد ذاته تقصيرى ندارند، تا محتوا چه باشد؟ آنچه در راديو گفته مى ‏شود چه باشد، آنچه در تلويزيون نشان داده مى ‏شود چه باشد، آنچه در فيلم ارائه مى‏شود چه باشد؟ اينجا ديگر انسان نبايد خشكى به خرج بدهد و چيزى را كه فى حد ذاته حرام نيست و مشروع است، به صورت يك چيز نامشروع جلوه بدهد. 📚مجموعه آثار شهيد مطهري ج‏17، ص: 336 #اندیشه_مطهر #تحجر 🌐رسانه المرسلات👇👇 https://eitaa.com/joinchat/912326691Cd7b7696c9b

💢 متن پیاده شده و صوت اصول فقه مظفر (ره) 🔰استاد علی فرحانی 💠محدوده: از اجتماع امر و نهی تا پایان کتاب 🔴 این جزوه پیاده شده صوت های اصول مظفر استاد علی فرحانی است که در سال 88-89 در مدرسه علمیه حقانی تدریس شده است. 📝لینک دانلود #متن 👇 soda96.ir/matn-osul2/ 🔊لینک دانلود #صوت 👇 soda96.ir/اصول-مظفر2-استاد-فرحانی/ #پای_درس_استاد #اصول #سطح_یک #مدرسه_مجازی_المرسلات @almorsalaat

📣#اطلاعیه|سلسله درس گفتارهای نظام‌های اسلامی؛ 1️⃣ فقه نظام روابط اجتماعی 2️⃣ نظام اصولی امام خمینی (ره) (ادامه تدریس کتاب تعادل و تراجیح امام خمینی ره) 🎙استاد علی فرحانی 📆 زمان: چهارشنبه هر هفته/ ساعت 14 🔰محل برگزاری: قم، میدان معلم، بلوار سمیه، پلاک472 📌این جلسات توسط موسسه مفتاح برگزار می شود. #پای_درس_استاد #فقه #اصول @almorsalaat

استثنائا کلاس این هفته، روز پنجشنبه ساعت 7:30صبح برگزار می شود @almorsalaat

✴️یادِ خدا/ فادکرونی اذکرکم 🎙علامۀ طباطبائی (ره) (صوتی نویافته از علامه طباطبایی) ⏯ ... یاد خدا، «فاذکرونی أذکرکم»، ما به غیر از یاد خدا لطیفه‌ای نداریم که همه معارف اسلام را در بر داشته باشد و در دین هر کمالی را واجد بوده باشد؛ همون یاد خداست. یاد خدا از انسان مستلزم یاد خداوند تبارک و تعالی از ناحیۀ حق تبارک و تعالی است. و اونوقت یادکردن خدا از بنده مثل یادکردن بنده از خدا نیست، این با رحمت است، توأم با رحمت، توأم با همۀ اسماء حُسنای حق تبارک و تعالی است، که انسان را یک انسان کامل واجد جمیع کمالات قرار می‌دهد و مقرَّب می‌کند پیش خودش، تقرّبی که به وصف گوینده نمی‌آید. اینی که بنده می‌دونم این است. ✔️ این صوت، بخشی از نوار ضبط شده‌ مربوط به سفر مرحوم علامۀ طباطبائی به اصفهان در نیمه دوم دهۀ ۵۰ شمسی است. ✅کانال طریقه مقربین #در_محضر_علامه #اخلاق_و_عرفان 🌐رسانه المرسلات👇👇 https://eitaa.com/joinchat/912326691Cd7b7696c9b

🌀السلام علیک یا علی بن موسی الرضا 🎥فیلم زیارت آقا علی بن موسی الرضا توسط یکی مخاطبین ارجمند کانال به نیابت از دست اندرکاران رسانه المرسلات #اهل_بیت #پیام_شما @almorsalaat

🔰#در_محضر_علامه | طرح کلی نظریه اعتبار از دیدگاه علامه طباطبایی 🎙استاد علی فرحانی 📌در این جلسه که در تاریخ 1400/9/23 برای جمعی از طلاب قم برگزار شده است، پیرامون مباحثی همچون: معنای اعتبار، کیستی معتبر، محدوده و دایره اعتبار و آغاز بحث اعتبار (بررسی نظریه لزوم تقسیم موجود به حقیقی و اعتباری) نکاتی را از دیدگاه علامه بیان داشتند. #پای_درس_استاد #اعتبار #فلسفه #اندیشه_مطهر @almorsalaat