بسم الله #بازیباییهای_نهج، شماره 18 🌾🍃🌻🌴🍃🌻🌴 « كَيْفَ يَكُونُ حَالُ مَنْ يَفْنَى بِبَقَائِهِ وَ يَسْقَمُ بِصِحَّتِهِ وَ ...ِ» #حکمت_115 فردی از حال حضرت پرسید. ایشان در پاسخ فرمودند: چگونه باشد حال كسى كه با هستى خود، در حال فنا است و با تندرستىاش بيمار مىشود و ... 🔷عنصر زیباشناختی: باریک بینی شگرف در ایجاد رابطه میان اضداد و ارجاع امری به ضد خویش. ✍️توضیح عبارتِ «كَيْفَ يَكُونُ حَالُ مَنْ يَفْنَى بِبَقَائِه»⏬ یکی از اموری که مایه آرامش و خرسندی دنیوی انسان میشود، بقای عمر است و در مقابل چیزی که موجب نگرانی و دلشوره انسان است فنا است. در حالیکه امام علیه السلام می‌خواهند به انسان بفهمانند با همان بقای خودش در حال نابودن شدن است درست مانند روشنایی شمع که چون وجود دارد، از بین می‌رود. زیبایی این جمله به آن است که حضرت «خود ِ بودن» را «نابودی» قلمداد کرده‌اند نه حرکت به سوی آن را و به تعبیر دیگر به ما فهمانده‌اند وقتی بقاء روی دیگرش همان فنا است چرا از یکی بیزار و به دیگری مشتاق هستی؟ 🔸استمراری که از فعل مضارع «یفنی» فهمیده می شود به تدریجی و مستمر بودن این فنا اشاره می کند و نشان میدهد که این «فنا شدن» به خاطر تدریجی و مستمر بودنش مورد غفلت قرار گرفته است. #دنیا #فنا #بقا #میل_به_بقا #استمرار #فعل_مضارع @banahjolbalaghe

بسم الله #با_مترجمان_نهج،‌ شماره 22 🌾🌺💐🌺🍃 🔵#کلمه_اعتراض_شماره 2 «فَسَجَدَ الْمَلائِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ إِلَّا إِبْلِيسَ اعْتَرَضَتْهُ الْحَمِيَّة» #خطبه_192 (ملائکه همگی سجده کردند جز ابلیس که خودخواهی مانعش شد) فیروزآبادی در قاموس اصل معنای کلمه اعتراض را مانع شدن از چیزی دانسته است. به چوبی که در عرض نهر می‌ایستاد و راه آب را می‌بست، عربها می‌گفتند: معترض. در این حدیث هم حضرت میخواهند بفرمایند که آنچه مانع از سجده شیطان شد، تکبر و حمیتش بود. گویا این عبارت تفسیری است برای این آیه که "یا ابلیس ما منعک ان تسجد" (ای ابلیس، چه چیزی مانع از این شد که سجده کنی؟) ✏️تنها یک شارح دیدم که کلمه «اعترضته» را به معنای حائل شدن و مانع شدن گرفته باشد (#منهاج _الولاية في شرح نهج البلاغة، ج 2، ص939) 📢مترجمان چه کرده‌اند؟ 🔹مترجمان غالبا «اعترضته الحمیة» را به معنای عارض شدن خودخواهی دانسته‌اند! 🔹یکی از آنان به معنای «رشک بردن» برگردانده است(!) 🔹یکی به معنای «اعراض کردن» برگردانده است (!) 🔹برخی اصلا این عبارت را ترجمه نکرده‌اند (!) 😲عجیبتر از اینها این است که یکی از مترجمان اصلا کلمه «حمیت» را به معنای حسادت برگردانده است (!) @banahjolbalaghe

بسم الله 🎾مطلب ارسالی از سوی استاد سید مرتضی حسینی کمال آبادی؛⏬⏬ ✍️استاد گرامی جناب آقای عشایری در یادداشت اخیر کانال فخیم با نهج البلاغة از دلالت فعل مضارع بر استمرار بهره برده اید. سالیانی پیش از بعض المشایخ شنیده بودم که این دلالت از فعل مضارع از مشهورات قم است!! از آنجا که به وفور این اصل را شنیده بودم ، سخن استاد مرا کنجکاو کرد و درصدد جست و جو بر آمدم... در آن سال در هیچ کتاب و تفسیر ادبی نیافتم که چنین ادعایی را مطرح کرده باشند، البته ایستاده بر قله ها را در نظر دارم. حتی زمخشری در آیه ای برای استفاده استمرار کنار آمدن فعل مضارع با ماضی را دلیل می آورد تا استمرار را ثابت کند. با وجود این در تفاسیری مانند تسنیم و نمونه از این اصل بهره برده شده است. از کانال زیبایتان بهره مندم. #یادداشتی_از_یک_خواننده ، شماره 15

.. .. بسم الله جناب استاد سید مرتضی حسینی کمال آبادی سلام علیکم با سپاس از الطاف فراوانی که به کانال «با نهج البلاغه» داشته اید و دارید، درباره دلالت فعل مضارع بر استمرار؛ فعل مضارع را ارباب بلاغت دال بر استمرار میدانند اما این معنا را معنای وضعی فعل مضارع نمیدانند بلکه معتقدند فعل مضارع اگر همراه با قرینه باشد، بر استمرار دلالت میکند. سپاس مجدد از همه الطافتان.

یادداشت جناب استاد سید محمدرضا طالبیان درباره دلالت فعل مضارع بر استمرار👇 #یادداشتی_از_یک_خواننده ، شماره 16

باسلام واحترام خدمت دوست گرامی جناب عشایری عزیز راجع به اشکال دوست عزیزاقای سیدمرتضی حسینی خدمت ایشان عرض می کنم که یکی ازمعانی فعل مضارع درادبیات عرب "استمرارتجددی"(دربرابراستمرارثبوتی)است . بنگرید به شرح اشمونی جز اول صفحه9و نیزحاشیه صبان ذيل ان(چاپ انتشارات زاهدی)

بسم الله #با_معارف_نهج، شماره 28 🌾🌴🍃🌻☘️🌛 🔵مسجد تراز اسلامی وَ صَلُّوا بِهِمْ صَلَاةَ أَضْعَفِهِمْ وَ لَا تَكُونُوا فَتَّانِين (#نامه_52) مانند ضعیف‌ترینشان برای آنها نماز [جماعت] بخوانید و گمراه کننده‌ی [آنها] نشوید. 📢نکات: 1️⃣درباره اینکه امامان جماعت، نماز جماعت را زیاد طول ندهند (و نمازهای طولانی‌ را برای تهجد شخصی خودشان وانهند) سفارشهای زیادی شده است اما آنچه این عبارت نهج البلاغه را متفاوت می‌کند این است که؛ امام جماعتی که نماز را طول بدهد و حال مأمومان ضعیفش را رعایت نکند، از منظر امام علی علیه السلام گمراه کننده مردم (فتّان) است و گمراه کنندگی مردم، مستند به او است!!😢 2️⃣چگونه نماز طولانی #امام_جماعت موجب گمراه شدن مأمومان می‌شود؟ به نظر می‌رسد نتیجه مستقیم طولانی شدن نماز، این است که مردم از مسجد و جماعت مؤمنان دور می‌شوند سپس "دوری از مسجد و جماعت مؤمنان" نیز موجب گمراهی می‌شود. با توجه به این نکته، مسئولیت مسجدداران و مسجدبانان به مراتب سنگین می‌شود! واقعا آیا مساجد به گونه‌ای هستند که پیوستن به آنها موجب هدایت و گسستن از آنها موجب گمراهی شود؟ 3️⃣بر این اساس، #مسجد_تراز_اسلامی از منظر امیرالمومنین علیه السلام، مسجدی است که موجب #هدایت مسجدیان بشود آن هم به گونه‌ای که این کارکرد هدایتگرانه در هیچ جای دیگری غیر از مسجد قابل جبران نباشد به طوریکه اگر کسی از مسجد برید دیگر هدایت نشود. #کارکرد_مسجد @banahjolbalaghe

.. .. استاد سید مرتضی حسینی کمال آبادی درباره دلالت فعل مضارع بر استمرار توضیح زیر را ارائه کرده اند:⏬ ✍️محضر اساتید محترم عرض می کنم که؛ نکته دقیقا اینجاست که آیا #فعل_مضارع به هیئت خود، دال بر #استمرار است، یا همراه با قرینه؟ اگر همراه با #قرینه شد، یعنی به خودی خود دال بر استمرار نیست، لذا دلالت استمرار بر فعل مضارع، نوعی مجاز می شود. عملکرد ادیبان نیز چنین است که دلالت فعل مضارع بر استمرار را با تعیین قرینه در می یابند. در مفهوم شناسی، انتساب معنای همراه با یک قرینه به یک لفظ مغالطه است، چنانکه ابن هشام تذکر داده است. اما امروزه، چون اصلی مسلم مورد استفاده قرار می گیرد و برخی باحثان خود را بی نیاز از تبیین قرینه می دانند، انگار صرف فعل مضارع بودن، برای فهم کشف استمرار کافی است. به نظرم امروزهاز این اصل استفاده های نادرستی می شود. حال اگر استاد محترم، و دوست گرامیم آقای عشایری، قرینه در جمله ی یفنی ببقائه را نیز تبیین بفرمایند، متشکر می شویم. برای پژوهش بیشتر این آدرس ها را هم می توان مراجعه کرد: مغنی اللبیب، ج1، ص 148. کشاف ج 3، ص 151 همان ج 4 ص 247. مقاله ای را هم حامد عبدالقادر دارد به نام معانی الماضی و المضارع که بر خلاف عنوانش در این پیوند سخنی ندارد. #یادداشتی_از_یک_خواننده ، شماره 17

بسم الله #بازیباییهای_نهج، شماره 19 🌾🍃🌻🌴🍃🌻🌴 « كَيْفَ يَكُونُ حَالُ مَنْ يَفْنَى بِبَقَائِهِ وَ يَسْقَمُ بِصِحَّتِهِ وَ يُؤْتَى مِنْ مَأْمَنِهِ» #حکمت_115 فردی از حال حضرت پرسید. ایشان در پاسخ فرمودند: یعنی چگونه باشد حال كسى كه با هستى خود، در حال فنا است و با تندرستىاش بيمار مىشود و از پناهگاهش گرفته می‌شود. 🔷عنصر زیباشناختی: باریک بینی شگرف در ایجاد رابطه میان اضداد و ارجاع امری به ضد خویش. ✍️توضیح عبارتِ «يَسْقَمُ بِصِحَّتِه» تندرستی، مورد علاقه هر انسانی است حال آنکه انسان چون با صحت و سلامت زندگی می‌کند، در حال فرسودگی است و در نگاهی لطیف، سلامتی، همان فرسودگی است؛ به عبارت دیگر چون سلامت هستی باید نتیجه بگیری که در حال فرسوده شدن نیز هستی. زیبایی این عبارت در بازگرداندن تندرستی به بیماری است که با ژرف نگری عجیبی به دست آمده است. @banahjolbalaghe

بسم الله #بازیباییهای_نهج، شماره 19 🌾🍃🌻🌴🍃🌻🌴 « كَيْفَ يَكُونُ حَالُ مَنْ يَفْنَى بِبَقَائِهِ وَ يَسْقَمُ بِصِحَّتِهِ وَ يُؤْتَى مِنْ مَأْمَنِهِ» #حکمت_115 فردی از حال حضرت پرسید. ایشان در پاسخ فرمودند: یعنی چگونه باشد حال كسى كه با هستى خود، در حال فنا است و با تندرستىاش بيمار مىشود و از پناهگاهش گرفته می‌شود. 🔷عنصر زیباشناختی: باریک بینی شگرف در ایجاد رابطه میان اضداد و ارجاع امری به ضد خویش. ✍️توضیح عبارتِ «يَسْقَمُ بِصِحَّتِه» تندرستی، مورد علاقه هر انسانی است حال آنکه انسان چون با صحت و سلامت زندگی می‌کند، در حال فرسودگی است و در نگاهی لطیف، سلامتی، همان فرسودگی است؛ به عبارت دیگر چون سلامت هستی باید نتیجه بگیری که در حال فرسوده شدن نیز هستی. زیبایی این عبارت در بازگرداندن تندرستی به بیماری است که با ژرف نگری عجیبی به دست آمده است. @banahjolbalaghe

بسم الله #با_مترجمان_نهج،‌ شماره23 🌾🌺💐🌺🍃 🔵#کلمه_اعتراض_شماره 3 📢و لَا اعْتَرَضَتْهُ فِي حِفْظِ مَا ابْتَدَعَ مِنْ خَلْقِهِ عَارِضَة #خطبه_91 یعنی هیچ مانعی نمی‌تواند در حفظ مخلوقاتی که آفریده مانع او بشود. فیروزآبادی در قاموس📗 اصل معنای کلمه اعتراض را "مانع شدن از چیزی" دانسته است. به چوبی که در عرض نهر می‌ایستاد و راه آب را می‌بست، عربها می‌گفتند: معترض. در این جمله نهج البلاغه نیز این کلمه به کار رفته و برخی مترجمان آن را خوب ترجمه کرده‌اند اما متاسفانه برخی دیگر کلمه «اعترض» را به معناهایی مانند «دچارعارضه شدن, نگران شدن، گرفتار کلفت شدن، احساس خستگی کردن و ...» ترجمه کرده‌اند😯؛ مثلا این ترجمه ها را نگاه کنید⏬: ✍️و در نگهدارى آفريدگانش دچار عارضهاى نشده. 😯 ✍️ براى نگهدارى اين همه از مخلوقات رنگارنگ كه پديد آورده دچار نگرانى نمىشود، 😯 ✍️نگاهدارى آن برايش كلفتى بوجود نياورد😯 ✍️نه براى حفظ آنچه را كه خلق كرده است احساس خستگى مىكند، 😯 @banahjolbalaghe

بسم الله #بازیباییهای_نهج، شماره 20 🌾🍃🌻🌴🍃🌻🌴 حضرت امیر(ع) در ابتدای #نامه_31 نهج البلاغه چهارده صفت برای مخاطب خود آورده‌اند؛ یکی از آن صفات این است که مخاطبشان را «رَهِينَةِ الْأَيَّامِ» (در گرو روزگار) خوانده‌اند. 🔹عنصر زیباشناختی: استعاره در کلمه «رهینه» و استعاره در کلمه «ایام» 🕊توضیح: مخاطبِ نامه به وثیقه‌ای که بدهکار در نزد طلبکار می‌گذارد تشبیه شده است (استعاره تصریحیّه) روزگار به طلبکاری که وثیقه اخذ کرده تشبیه شده است(استعاره مکنیّه) تلفیق این دو استعاره نشان میدهد که مخاطب نامه مانند وثیقه‌ای در نزد روزگار به ودیعت نهاده شده است. حال وجه شبه در این دو استعاره چیست؟ 🍃وجه شبه میان انسان و رهینه(وثیقه): همانگونه که وثیقه تحت سلطه و اختیار طلبکار است، انسان نیز زیر سلطه روزگار است؛ از این روی در هر بهار که طبیعت جامه‌ای نو از نشاط و طراوت میپوشد، انسان که در گرو زمان است نیز جامه‌ای نو از فرسودگی بر تن می‌کند و این فرسودگی، گام به گام او را به مرگ نزدیکتر می‌کند. 🍃وجه شبه میان روزگار و طلبکار (ایام): روزگار طلبکار است اما طلبکاری که طلبش، خودِ بدهکار است و این بار دیگر از طلبکار چیزی را به عنوان گرو اخذ نکرده بلکه خود او را به گرو گرفته و این خود او است که با هر نفسی که می‌کشد، بخشی از بدهی‌اش را به روزگار باز پس میدهد تا وقت رسیدن اجل، تمام بدهی‌اش (همه عمرش) را پرداخته باشد. ✍️ کاش در این سال جدید پیش از آنکه ایام، طلبش را به طور کامل از ما بازپس بگیرد سری هم به خود بزنیم و نگذاریم حسرت این دیدار در قیامت و تا ابد بر دلمان بماند. 👈دیرگاهی است که افتاده ام از خویش به دور شاید این عید به دیدار خودم هم بروم. #دنیا @banahjolbalaghe

بسم الله #با_معارف_نهج، شماره 29 🌾🌴🍃🌻☘️🌛 🔵#محیط_زیست و #طبیعت 📢اتَّقُوا اللَّهَ فِي عِبَادِهِ وَ بِلَادِهِ فَإِنَّكُمْ مَسْئُولُونَ حَتَّى عَنِ الْبِقَاعِ وَ الْبَهَائِمِ #خطبه_167 از خدا درباره بندگانش و سرزمینهایش بترسید؛ چرا که شما [درباره همه چیز] حتی درباره زمینها و حیوانات مورد سوال قرار می‌گیرید. 🍃در این خطبه، پس از آنکه حرمت مسلمان بیان شده، درباره بندگان خدا و زمینهای خداوند نیز توصیه به رعایت تقوا شده است. لغویان «بلد» را به مطلق زمین معنا کرده‌اند ولی راغب اصفهانی بلد را به زمینی که دارای ساکنانی باشد، معنا کرده است. 🔹 البته اگر نظر راغب را بر دیگر لغویان مقدم بکنیم، سخن امام علی علیه السلام به محیط زیست ربط خواهد یافت اما اگر بلد را به معنای مطلق زمین بدانیم همه طبیعت را شامل خواهد شد. 🔸با این حال در ادامه عبارت، کلمه «بقاع» به کار رفته که بر هر نوع زمینی دلالت می‌کند و موجب می‌شود که معنای مراد امام علیه السلام را همان معنای گسترده زمین بدانیم تا شامل محیط زیست و هر گونه طبیعتی بشود. دو نکته مهم: 1️⃣یکم) کلمه بلاد به ضمیر خداوند #اضافه شده است (بِلادِه) و نشانه این است که این زمین و طبیعت و محیط زیست، چون ملک خداوند است محترم است و انسان مومن از باب رعایت تقوای الاهی باید حرمت طبیعت را نگهدارد. 2️⃣دوم) پیشتر در همین خطبه تصریح شده است که بالاترین حرمت، حرمت مؤمن است، در این جمله نیزکلمه «بلاده» به کلمه «عباده» #عطف شده است (عِبَادِهِ وَ بِلَادِهِ). این امر نشانه آن است که حرمت بلاد و بهائم نیز بسیار فراوان است. به هر حال این عبارت نهج البلاغه مورد توجه شارحان قرار نگرفته و به اندازه لازم به آن توجه نشده است. #کلمه_بلد @banahjolbalaghe

آنقدر که از شمشیر علی (علیه السلام) سخن گفته ایم از منطق بهت آور و سخن شگفت آورش نگفته ایم. @banahjolbalaghe

بسم الله #بازیباییهای_نهج، شماره 21 🌾🍃🌻🌴🍃🌻🌴 « كَيْفَ يَكُونُ حَالُ مَنْ يَفْنَى بِبَقَائِهِ وَ يَسْقَمُ بِصِحَّتِهِ وَ يُؤْتَى مِنْ مَأْمَنِهِ» #حکمت_115 (قسمت سوم) فردی از حال حضرت پرسید. ایشان در پاسخ فرمودند: چگونه باشد حال كسى كه با هستى خود، در حال فنا است و با تندرستىاش بيمار مىشود و از پناهگاهش [به اسارت] گرفته می‌شود. 🔷عنصر زیباشناختی: باریک بینی شگرف در ایجاد رابطه میان اضداد و ارجاع امری به ضد خویش😯 ✍️توضیح عبارتِ «يُؤْتَى مِنْ مَأْمَنِه» تعبیر «یؤتی» به معنای همان کلمه «أخذ» است که در #خطبه_132 نیز به کار رفته در آنجا آمده است: «نَزَلَ بِهِ الْمَوْتُ ... وَ أَخَذَهُ مِنْ مَأْمَنِه» اخذ در اینجا به معنای اسیر کردن و دستگیر کردن است. (الأخیذ به معنای اسیر است) مأمن نیز به معنای پناهگاه است یعنی درست در همان جایی دستگیر می‌شود که گمان می‌کرد در آنجا از دست دشمنش ایمن می‌ماند. انسان در جستجوی امنیت به اسباب و اموری دل خوش می‌کند و می‌پندارد که با همین امور می‌تواند امنیت خود را تامین کند؛ حضرت می‌فرمایند دقیقا همان چیزهایی که برای امنیت خودش دست و پا می‌کند همان چیزها برای او سببب ناامنی (دستگیر شدن و اسیر شدن) می‌شود. @banahjolbalaghe

بسم الله #با_مترجمان_نهج،‌ شماره24 🌾🌺💐🌺🍃 🔵#کلمه_أخذ 📢كيْفَ نَزَلَ بِهِ الْمَوْتُ فَأَزْعَجَهُ عَنْ وَطَنِهِ وَ أَخَذَهُ مِنْ مَأْمَنِه #خطبه_132 چگونه مرگ به سراغش آمده و او را از وطنش آواره کرد و در پناهگاهش دستگیرش کرد. 🔷أخْذ یعنی حيازت كردن و به دست آوردن چیزی. اين واژه گاهى به معنى دستگير كردن و گرفتن اسیر نیز به کار می‌رود. در برخی از عبارات نهج البلاغه هیچ ابهامی وجود ندارد که کلمه اخذ به معنای دستگیر کردن و اسیر کردن به کار رفته است. برای مثال در #نامه_27 آمده است: «وَ أَنْتُمْ طُرَدَاءُ الْمَوْتِ إِنْ أَقَمْتُمْ لَهُ أَخَذَكُمْ وَ إِنْ فَرَرْتُمْ مِنْهُ أَدْرَكَكُم» (شما [چون شکارهایی] تحت تعقیب مرگ هستید؛ اگر بایستید دستگیرتان می‌کند و اگر فرار کنید به شما می‌رسد) (چه تشبیه زیبایی!) در خطبه 132 در جمله « أَخَذَهُ مِنْ مَأْمَنِه» کلمه اخذ به معنای دستگیر کردن به کار رفته و معنای جمله این است که مرگ انسان را در مأمنش (جایی که باید در آنجا احساس امنیت می‌کرد) دستگیر می‌کند و از آنجا بیرون میکشد (کاربرد کلمه من جاره از باب #تضمین است) 🍃 لطافت معنایی: این جمله از طریق #تضاد دلنشینی که بین «دستگیر شدن» و «مأمن» ایجاد کرده می‌خواهد نشان بدهد که ابزارهای دنیوی (که مأمن یکی از آنها است) در برابر مرگ چقدر بی‌فایده و ناچیز هستند! ◀️از بین مترجمان، #فیض_الاسلام (و چند مترجم دیگر) کلمه «اخذ» را به «ربودن» برگردانده‌اند و تا حدودی معنای آن را رسانده‌اند اما اغلب مترجمان این کلمه را به معانی نامربوطی (مانند «برکندن»، «دور کردن» و ...) ترجمه کرده و لطافت حدیث را بر باد داده‌اند. @banahjolbalaghe

بسم الله #با_معارف_نهج، شماره 30 🌾🌴🍃🌻☘️🌛 🔵محبتهای ویژه‌ی حاکم اسلامی، کارگزاران را مغرور نکند صعصعة بن صوحان از نزدیکترین یاران امام علی ع بود. به قول امام صادق علیه السلام، از بین کسانی که در اطراف علی علیه السلام بودند، فقط صعصعه و یارانش حق ایشان را می‌دانستند (ما كان مع أمير المؤمنين من يعرف حقّه الّا صعصعة و أصحابه). 🔸روزی صعصعه در بستر بیماری بود. امیر المؤمنین علیه السلام به عیادت صعصعه رفتند اما به او فرمودند: «ای #صعصعه عیادت من را موجب تکبر بر قبیله‌ات قرار نده» (یا صَعْصَعَةُ، لَا تَجْعَلَنَّ عِيَادَتِي إِلَيْكَ أُبَّهَةً عَلَى قَوْمِك) 🔹صعصعه که در کنار فضیلتهای دیگرش، سخنوری کم‌نظیر نیز بود عرض کرد: «نه یا امیرالمومنین، اما عیادت شما نعمتی است که باید شاکرش باشم» (لَا وَ اللَّهِ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ وَ لَكِنْ نِعْمَةً وَ شُكْرا) (الغارات؛ 2:359) #محبت_حاکم_اسلامی #غرور_کارگزاران @banahjolbalaghe

دکتر سهیل اسعد؛ که در یک همایش فلسفی در یکی از کشورهای آمریکای لاتین، فیلسوفی را با یک حدیث نهج البلاغه آشنا کرد و موجب شیعه شدن او شد. @banahjolbalaghe