بسم الله
🔵تقوا زنجیر نیست بلکه پناهگاه انسان است
📢اعْلَموا عِبادَ اللَّهِ انَّ التَّقْوی دارُ حِصْنٍ عَزیزٍ، وَ الْفُجورَ دارُ حِصْنٍ ذَلیلٍ، لایمْنَعُ اهْلَهُ وَ لا یحْرِزُ مَنْ لَجَأَ الَیهِ. « #خطبه_157»
بندگان خدا بدانید که تقوا یک قلعه عزتمند است و فجور یک سرای ذلتمند است که نه میتواند جلوی اهالی خودش را بگیرد و نه میتواند کسانی که در آن پناه میگیرند حفظ بکند.
در درون انسان نیرویی وجود دارد که وقتی انسان در معرض انجام گناه قرار میگیرد، آن نیرو مانع از ارتکاب گناه میشود(تقوا).
از این نیرو دو برداشت میتوان داشت: نخست اینکه تقوا را یک زنجیر بازدارندهی محدود کننده بدانیم که عیش و نوش انسان را محدود میکند دوم آنکه #تقوا را یک پناهگاه محکم بدانیم که انسان از دست ابلیس و از گزند نفسش در آنجا پناه میگبرد.
حضرت برداشت اول از تقوا را رد کرده و سعی میکنند این #انگاره را در مخاطب خود ایجاد بکنند که تقوا یک پناهگاه است. لازمه پناهگاه انگاشتن تقوا این است که انگاره دومی هم در مخاطب شکل بگیرد؛ این انگاره که عیش و شادکامی حرام یک گزند و آسیب است که باید از شر آن به پناهگاه پناه برد.
#قدرت_انگاره در وادار کردن انسان به اخلاق حسنه، عنصر مهمی است که در #اخلاق نظری از آن سخن میگویند.
#با_معارف_نهج، شماره 98
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵 امیرالمؤمنین علیهالسلام برای #تقریب بین مسلمانان چه کرد؟(1)
1) حضرت برای خود به منصب «امامت» آن هم با «انتصاب از سوی خداوند» معتقد بود اما چون میدانست که طرح این مسأله موجب تفرقه بین مسلمانان خواهد شد، لوازم و اقتضائات گستردهی الگوی «امامت انتصابی از طریق نصب الاهی» را رها کرد و صرفا با همان پیامدها و اقتضائات همان الگوی باطلِ «خلافت انتخابی از طریق بیعت» حکمرانی کرد! در اردوگاه صفین هم یکی از یاران امام نظر امام را درباره #امامت و #خلافت جویا شد ولی حضرت طرح چنین مسائلی را برخلاف مصلحت دانست هرچند برای رعایت #اخلاق گفتگو (حق المسأله) نکاتی را به صورت مبهم گوشزد کرد(#خطبه_162).
2) خودش از شاهدان حضرت صدّیقه در محکمه #فدک بود و حالا همان شاهدْ زمام خلافت را به دست گرفته بود اما هرگز سخنی از بازگرداندن فدک به فرزندان #فاطمه زهرا سلام الله علیها نگفت تا در میان مسلمانان تفرقهای ایجاد نشود! گاهی هم که بناگزیر سخنی از فدک میگفت، بیانی را به کار میگرفت که موجب بیاحترامی به شیخین نشود (#نامه_45). در زمان #عمر_بن_عبدالعزیز هم وقتی فدک به فرزندان فاطمه بازگردانده شد، عده ای از مردم #کوفه همراه با عمر بن قیس به عمر بن عبدالعزیز اعتراض کردند که چرا برخلاف سیره شیخین عمل کرده ای؟ (شرح ابن ابی الحدیدج 16 ص 277)
3) در طول این پنج سال حکمرانی، بر هجوم به بیت فاطمه سلام الله علیها تأکید نکرد چون تأکید بر این امر میتوانست جامعهای را که متاسفانه اکثریتش سیرهی #شیخین را به اندازی قرآن و سنت معتبر میدانست (!) به شدت دچار تفرقه کند! #معاویه در یکی از نامههایش کوشید که امام را درباره شیخین استنطاق کند، اما امام از اظهار نظر صریح درباره شیخین و تفصیل بیعت خودشان خودداری کردند (#نامه_28)
✔️با این حال، این مصلحت اندیشی تقریبی مانع از بیان واقعیتها نمیشد. امام ع در بیان واقعیتها از روشهای غیرصریحی استفاده میکردند که حساسیت ایجاد نکند. برای امیرالمومنین علیه السلام رعایت چنین سیاستی مانند حرکت بر روی مسیر باریکی بود که از دو طرف به دو پرتگاه منتهی میشد: یکی پرتگاه تأیید اقدامات خلفا و دیگری پرتگاه تفرقه افکنی در جامعه ای که برای رسیدن به اهداف مهم حکومت علوی ع نیاز به انسجام داشت.
#با_معارف_نهج، شماره 119
https://eitaa.com/banahjolbalaghe