بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره15
🌾🌴🍃🌻☘🌛
#قیاس_امت_با_اهل_بیت_ممنوع، شماره1
#خطبه_2 : «... لَا يُقَاسُ بِآلِ مُحَمَّدٍ (ص) منْ هَذِهِ الْأُمَّةِ أَحَدٌ وَ لَا يُسَوَّى بِهِمْ مَنْ جَرَتْ نِعْمَتُهُمْ عَلَيْهِ أَبَدا»
(هیچ فردی از این امت نباید با آل محمد (ص) مقایسه شود و کسانی که نعمت آل محمد ص به دستشان افتاده با آل محمد (ص) مساوی نیستند.)
📢نکته اول (منظور ا زکسانی که نعمت آل محمد ص را تصاحب کردند):
ابن ابی الحدید به تصریح نوشته است ✍منظور از کسانی که نعمت آل محمد (ص) به دستشان افتاده (مَنْ جَرَتْ نِعْمَتُهُمْ عَلَيْه)، کسانی مانند معاویه هستند که حق ایشان را تصاحب کردند (و إنما هي إشارة إلى من یغلب عليه و جحد حقه كمعاوية و غيره)
ابن ابی الحدید در بیان مصادیقِ «مَنْ جَرَتْ نِعْمَتُهُمْ عَلَيْهِ» معاویه را صریحا نام برده ولی مصادیق دیگر را به صراحت بیان نکرده و با تعبیر مبهمِ «غیره» از آنان یاد کرده است.
روشن است که وی در بین واقعیتهای تاریخی و وفاداری به خلفا گرفتار شده و برای برون رفت از این گرفتاری ناچار شده است مبهم گویی کند.
📢نکته دوم (قیاس با اهل بیت):
به نظر میرسد یکی از دلایل این که امیرالمؤمنین (ع) کسی را با خود مقایسهپذیر نمیدانستند، از این رو بوده است که ایشان از اهل بیت (ع) بودهاند و از همان زمان صدر اسلام، پیامبر اکرم (ص) بر این مطلب پافشاری کرده بودند که هیچ کس با اهل بیت مقایسهپذیر نیست.
حتی در روایات معتبر اهل تسنن 📚نیز آمده است که کسی با اهل بیت مقایسه شدنی نیست.👇
👈مؤلف سبل الهدی، که یکی از سیرهنویسان 📝 مهم اهل تسنن است، در بحث از اهل بیت، بابی را به همین موضوع اختصاص داده و آن را «فی أنّهم لا یقاس بهم احد» نامیده و روایت نبوی را نیز در آن گنجانده است. (صالحى شامى، محمد بن يوسف، سبل الهدى،ج11،ص:7)
👈طبری فقیه بزرگ شافعی نیز در کتاب ذخائر العقبی📒، بخشی را به همین موضوع اختصاص داده و آن را «ذكر أنهم لا يقاس احد بهم» نامیده است.
#مقام_اهل_بیت ع #اهل_سنت_و_اهل_بیت
@Banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره16
🌾🌴🍃🌻☘🌛
#قیاس_امت_با_اهل_بیت_ممنوع، شماره2
#خطبه_3: (فَيَا لَلَّهِ وَ لِلشُّورَى! مَتَى اعْتَرَضَ الرَّيْبُ فِيَّ مَعَ الْأَوَّلِ مِنْهُمْ حَتَّى صِرْتُ أُقْرَنُ إِلَى هَذِهِ النَّظَائِر؟!
پناه بر خدا از اين شورا! کی گمان به مقایسهپذیری من با اولینشان (ابابکر) میرفت كه حالا کار به جایی رسیده که در کنار امثال اينها (اعضاى شورای شش نفره) قرارم دادهاند؟!
🔷#خلیفه_دوم برای تعیین خلیفه پس از خودش از شورای شش نفره استفاده کرد و امام علی ع را هم عضو آن شورا کرد ولی رأی #عبدالرحمن را از رأی امام ع هم مؤثرتر قرار داد!!
📢حضرت در خطبه #شقشقیه به این عمل خلیفه دوم اعتراض کرده و بر اساس جدل (با کسانی که خلیفه اول را خیلی قبول داشتند) به این قیاس اولویت استناد کردهاند که هیچ کس حتی فکرش را هم نمیکرد که من با #خلیفه_اول مقایسه شوم با این حال چرا مرا در کنار اعضای شورای شش نفره نشاندند!!
🔵معروف است که حضرت ع گاهی میفرمودند: انزلنی الدهر ثم انزلنی حتی صرت قرین فلان و ...
روزگار مرا پایین آورد باز هم پایین آورد تا جایی که همنشین فلانی و فلانی ... شدم
👈 نکته متنی:👇
تعبیر «حَتَّى صِرْتُ أُقْرَنُ إِلَى هَذِهِ النَّظَائِر» یک نکته بسیار لطیفی دارد و آن اینکه حضرت کلمهی قرین را (به صورت اسمی) به کار نبردهاند و نفرمودهاند: من قرین این افراد شدهام بلکه با #فعل_مجهول (أُقرَنُ) اشاره کردهاند که کسی مرا کنار آنها نشانده!! یعنی کسی میخواست من همنشین آنان شوم ولی فقط توانست مرا در کنار آنان بنشاند و من قرین آنها نشدم.
#مقام_اهل_بیت ع
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره18
🌾🌴🍃🌻☘🌛
#قیاس_امت_با_اهل_بیت_ممنوع، شماره3
#حكمة_316
🔵أنَا يَعْسُوبُ الْمُؤْمِنِينَ ...
من بزرگِ مومنان هستم.
#ابن_ابی_الحدید گفته است که این حدیث, یک حدیث نبوی بوده و پیامبر ص فرموده بود: «یا علی انت یعسوب المؤمنین».
در بین زنبورهایی که در یک گروه هستند به زنبوری که بزرگ آن گروه است یعسوب میگویند. یعسوب جایگاهی دارد که نمیشود زنبورهای دیگر را با او مقایسه کرد.
🔹حتی پیشوایان اهل تسنن نیز پذیرفتهاند که علی ع با کسی قابل مقایسه نبود مثلا؛⏬
🔹عبدالله، فرزند #احمد_بن_حنبل، روزی از پدرش درباره برتری خلفا بر یکدیگر پرسید.
احمد بن حنبل گفت: در خلافت، اول ابابکر، دوم عمر و سوم عثمان. عبدالله گفت: پس علی بن ابی طالب چه؟
احمد گفت: او از اهل بیتی است که هیچ کس با آنان مقایسه نمیشود (...فقال: يا بنيّ، علي بن أبي طالب من أهل بيتٍ لا يقاس بهم أحد). (مالقی، محمد بن يحيى، التمهيد والبيان في مقتل الشهيد عثمان، ص 176)
🔸#ابن_جوزی نیز این سخن احمد حنبل را نقل کرده اما افزوده است که [نه یک بار بلکه] هر وقت در مورد علی و اهل بیت (ع) سوالی مطرح میشد، احمد ابن حنبل همواره میگفت: اینان اهل بیتی هستند که هیچ کس با آنان مقایسه شدنی نیست. (و كان أحمد بن حنبل إذا سئل عن علي و أهل بيته قال: «أهل بيت لا يقاس بهم أحد») (ابوالفرج، ابن جوزی، تبصره ابن جوزی ص 377 (مجلس 31 فی فضل علی)
#مقام_اهل_بیت ع #اهل_سنت_و_اهل_بیت #تفضیل_خلفا
@Banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره19
🌾🌴🍃🌻☘🌛
#قیاس_امت_با_اهل_بیت_ممنوع، شماره4
✍حضرت علی ع در پاسخ به نامه معاویه نوشتند:
فَيَا عَجَباً لِلدَّهْرِ إِذْ صِرْتُ يُقْرَنُ بِي مَنْ لَمْ يَسْعَ بِقَدَمِي وَ لَمْ تَكُنْ لَهُ كَسَابِقَتِي الَّتِي لَا يُدْلِي أَحَدٌ بِمِثْلِهَا #نامه_9
(و شگفتا از روزگار! مرا قرين كسى ساخته كه هرگز چون من براى اسلام قدمى برنداشته و او مثل سابقه مرا [هم] نداشته است، سابقه اى كه هیچ احدی بدان دسترسی ندارد)
🔷در بین اهل سنت نیز مقایسه ناپذیری علی ع با دیگران امر پذیرفته شدهای بود.
🔹 آوردهاند عبدالله پسر عمر بن خطاب وقتی میخواست صحابه را با یکدیگر مقایسه کند، میگفت: علی بن ابی طالب از اهل بیتی است که هیچ کس را نباید با آنان مقایسه کرد.
🔹او بر اساس آیهی «وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ اتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمانٍ أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ» (الطور: 21) (و فرزندان مؤمنانى را كه از آنان با ايمان، پيروى كردهاند به آنان مىپيونديم) معتقد بود که خداوند ذریه پیامبر(ص) را به پیامبر ص ملحق کرده و علی بن ابی طالب را نیز در شمار ذریه پیامبر (ص)میدانست.
(الطبری، أحمد بن عبد الله، ذخائر العقبى في مناقب ذوى القربى ج 1 ص17)
#مقام_اهل_بیت ع #اهل_سنت_و_اهل_بیت
@Banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره20
🌾🌴🍃🌻☘🌛
#قیاس_امت_با_اهل_بیت_ممنوع، شماره 5
… فَإِنَّا صَنَائِعُ رَبِّنَا وَ النَّاسُ بَعْدُ صَنَائِعُ لَنَا #نامه_28
ما تربيت يافته پروردگارمان هستيم و مردم پس از آن، تربيت يافتهی ما هستند (خداوند ما را برگزيده و مردم را به پيروى و دوستى ما امر فرموده، و اين نعمت بزرگ را بما عطاء نموده كه بين ما و او واسطهاى نيست، و بين مردم و خداوند ما واسطه هستيم) از ترجمه و شرح نهج البلاغه فيض الاسلام.
🔸یکی از شارحان نهج البلاغه با دیدن این جملهی امام ع به وجد آمده و آن را کلامی دانسته که جز از انبیاء و اوصیای ایشان صادر نمیشود. (منهاج البراعة، ج 19 ؛ ص 115)
🔹این سخن امام علی ع اشاره دارد به اینکه خداوند اهل بیت ع را برای خود برگزیده چنانکه موسی را برای خودش برگزیده بود (اصطفیتک لنفسی) و آنان را واسطه فیض در بین خود و بندگانش قرار داده و همه بندگانش را به محبت و اطاعت از آنان فراخوانده است. چنین مقامی موجب میشود که هر کس را با اهل بیت مقایسهپذیر ندانیم. 🌹
👈در میان اهل تسنن هم مقایسه ناپذیری اهل بیت امر مسلمی بود؛ ابوجعفر اسکافی، متکلم معتزلی متوفای 240 ق (که غالبا او را با ابوجعفر نقیب متوفای 613 ق اشتباه میگیرند😯) کتابی 📗به نام المعیار و الموازنه دارد که در آن برتری بیمانند علی ع بر سه خلیفه دیگر را بررسی کرده است این کتاب با عنوان «المعیار و الموازنه در برتری امیرمؤمنان» به فارسی ترجمه و در سال ۱۳۷۴ش توسط نشر نی چاپ شده است.
#مقام_اهل_بیت ع #اهل_سنت_و_اهل_بیت
@Banahjolbalaghe
بسم الله
🔵ترجمه #کلمه_زعم
حَتَّى إِذَا مَضَى لِسَبِیلِه جَعَلَهَا فِی جَمَاعَةٍ زَعَمَ أَنِّی أَحَدُهُمْ فَیا لَلَّهِ وَ لِلشُّورَى مَتَى اعْتَرَضَ الرَّیبُ فِیّ مَعَ الْأَوَّلِ مِنْهُمْ حَتَّى صِرْتُ أُقْرَنُ إِلَى هَذِهِ النَّظَائِر #خطبه_3 #شقشقیه
ترجمه : تا [اینکه] او نيز راه خودش را پیمود [و به جهان ديگر رسید] و امر خلافت را در ميان جماعتى قرار داد كه وانمود میکرد من هم یکی از آنها هستم. پناه برخدا از دست آن شورا! کی در [بلندی مرتبهی] من نسبت به [خلیفهی] اولشان شکی وجود داشت تا اینکه همنشین امثال این شش نفر بشوم؟
◀️کلمه «زعم» را در فارسی به معنای «پنداشتن و گمان کردن» برمیگردانند. «پنداشتن و گمان کردن» در فارسی معنای مذموم و توبیخ کردنی ندارد اما کلمه «زعم» در عربی چنین نیست.
کلمه «زعم» در عربی به دو معنای متضاد به کار میرود(قاموس و تاج العروس):
1) گمان نادرست صادقانه اما غیرقابل بخشش و مستحق توبیخ ومذمت
2) دروغگویی
📚در احتمال اول کلمه زعم غالبا درباره کسی به کار میررود که چیزی را بلد نیست اما در این بلد نبودنش مقصّر است. تقصیرش هم در حدی است که مستحق توبیخ است. با این حال دروغ نمیگوید یعنی واقعا همین مطلب نادرست و غیرواقعی را در ذهن خود گمان میکرده است. (در موارد غیرغالبی کلمه زعم درباره یک واقعیت به کار میرود.) همه کاربردهای قرآنی این کلمه در موضع توبیخ و مذمت است(راغب).
📚احتمال دوم این است که اصلا کلمه «زعم» به معنای دروغگویی باشد. با توجه به اینکه مسأله قابل مقایسه نبودن شحص علی بن ابیطالب علیهالسلام (یا لااقل اهل بیت) با دیگر صحابه از مسائل بسیار بدیهی صدر اسلام بوده، این احتمال دوم در معنای عبارت صحیحتر به نظر میرسد.
↩️قرینه: در جملههای بعدی آمده است که هیچ تردیدی در افضلیت علی بن ابیطالب وجود نداشته است (مَتَى اعْتَرَضَ الرَّیبُ فِیّ مَعَ الْأَوَّلِ مِنْهُمْ حَتَّى صِرْتُ أُقْرَنُ إِلَى هَذِهِ النَّظَائِر!).
#مقام_اهل_بیت ع #اهل_سنت_و_اهل_بیت #تفضیل_خلفا #قیاس_امت_با_اهل_بیت_ممنوع
#با_مترجمان_نهج، شماره 45
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵 امیرالمؤمنین علیهالسلام برای #تقریب بین مسلمانان چه کرد؟(3)
فيَا لَلَّهِ وَ لِلشُّورَى مَتَى اعْتَرَضَ الرَّيْبُ فِيَّ مَعَ الْأَوَّلِ مِنْهُمْ حَتَّى صِرْتُ أُقْرَنُ إِلَى هَذِهِ النَّظَائِر #خطبه_3
پناه برخدا از دست آن شورا! کی در [بلندی مرتبهی] من نسبت به [خلیفهی] اولشان شکی وجود داشت تا اینکه همنشین امثال این هم نشینان بشوم؟
🔸 #خلیفه_دوم در آخرین ساعات عمرش تصمیم گرفت شورای شش نفره تشکیل دهد. صحابه که به منزلت و مرتبت علی علیهالسلام آگاه بودند، میدانستند که قرار دادن علی در کنار کسانی مانند عثمان، عبدالرحمن، سعد، زبیر و طلحه قیاس ماه با فانوس بود.
برای همین بود که #عباس به امیرالمؤمنین گفت: جایگاه خودت را حفظ کن و با این گروه همنشین نشو (لا تدخل معهم و ارفع نفسك عنهم)!
ولی امیرالمؤمنین علیه السلام در پاسخ او فرمود: «از اختلاف افکندن [بین امت] بیزارم» (إنی اکره الخلاف)!
(شرح ابن ابی الحدید ج 1 ص 191)
#شورای_شش_نفره #خلافت #مصلحت
#قیاس_امت_با_اهل_بیت_ممنوع،
#مقام_اهل_بیت ع
#با_معارف_نهج، شماره 122
https://eitaa.com/banahjolbalaghe