#نکات_اصولی 💠 تفاوت شاهد جمع با انقلاب نسبت‌ 🔹 در مواردى كه روايات متعارض وجود داشته باشد و يك روايتى در بين باشد كه ناظر به هر دو روايت متعارض باشد، آن روايت ناظر را #شاهد_جمع مى‌خوانند و همه قبول دارند كه چنين روايتى، تعارض بين آن دو روايت را از بين مى‌برد. مثل اينكه روايتى بگويد: «اكرم العلماء» و روايتى بگويد كه «لا تكرم العلماء» و يك روايتى وارد شده باشد كه «اكرم العلماء العادل و لا تكرم العالم الفاسق». 🔸 اما اگر در مقابل دو روايت متعارض، يك روايتى وارد بشود كه ناظر به يكى از آن دو روايت متعارض باشد و موجب #انقلاب_نسبت بين آن و روايت ديگر بشود مثل اينكه وارد بشود كه «لا تكرم الفُسّاق من العلماء» - بنابراين كه مفهوم نداشته باشد - كه اين دليل با عموم «اكرم العلماء» منافات دارد، پس آن را تخصيص مى‌زنند و نتيجه مى‌شود «اكرم العلماء غير الفساق»، پس نسبت آن با روايت ديگر كه مى‌گفت «لا تكرم العلماء» و نسبت‌شان با هم تباين بود، تبديل مى‌شود به خاص و عام و در نتيجه تعارض ميان آنها از بين مى‌رود، لكن جواز چنين جمعى كه معروف به «انقلاب نسبت» است محل خلاف است. 📚 ر.ک: كتاب نكاح (آیت الله العظمی شبیری #زنجانى)، ج‌16، ص 5299‌1 👈🏻 نکات #اصولی بیشتر را اینجا ببینید 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین

#نکات_فقهی #نکات_تفسیری 💠 آیه 92 سوره نساء ربطی به قتل خطئی اصطلاحی ندارد! 🔹 «وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِنًا إِلَّا خَطَأً ۚ وَمَنْ قَتَلَ مُؤْمِنًا خَطَأً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلَىٰ أَهْلِهِ إِلَّا أَنْ يَصَّدَّقُوا ۚ فَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَكُمْ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ ۖ وَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلَىٰ أَهْلِهِ وَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ ۖ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةً مِنَ اللَّهِ ۗ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا» (نساء، آیه 92) 🔸 می‌توان ادعا کرد برخلاف برداشت مشهور، این ‌آیه ربطی به قتل خطئیِ اصطلاحی ندارد. قتل خطئی در صورتی است که جانی، فاقد قصد نسبت به تحقق فعل بر مقتول باشد. به عنوان مثال در حال تیراندازی برای شکار کردن باشد، اما تیر او به انسانی اصابت کرده و موجب کشته شدن او گردد. 🔹 این فرض از قتل خطئی با قتل خطئی که در آیه شریفه مطرح شده، تفاوت دارد؛ چون شاید مقصود از آیه‌ شریفه این باشد که اگر جانی، دیگری را به خاطر مؤمن بودن او به قتل برساند، جزای او خلود در جهنم است. خلود در جهنم قرینه است که مقصود از قتل عمد، مواردی را که نزاع موجب کشته شدن یکی از طرفین نزاع شده، شامل نمی‌شود؛ لذا متعمّد کسی است که مؤمنی را از روی عمد و به جهت مؤمن بودن او به قتل برساند. در مقابل، قتل خطائی نیز در صورتی خواهد بود که جانی، از مؤمن بودن مقتول اطلاع نداشته باشد و بعد از کشته شدن او مشخص شود که مؤمن بوده است. 🔸 در برخی از جنگ‌ها رخ داده است که مسلمانان حمله کرده و عده‌ای را به قتل رسانده‌اند و بعداً مشخص شده است که کشته شدگان مسلمان بوده‌اند. همچنین این فرض ممکن است در مناطقی رخ دهد که قریب به اتفاق ساکنان آن منطقه کافر باشند و فردی به صورت پنهانی مسلمان شده باشد و برای حفظ جان، اسلام خود را اظهار نکرده باشد. در این صورت اگر تصور شود که کافر است و به قتل برسد، طبق این احتمال، قتلی که صورت گرفته،‌ عمدی بوده است، اما بر اساس این آیه، در حکم خطا خواهد بود. 📚 برگرفته از درس خارج فقه معاصر (نظام اقتصادی اسلام) استاد علی #عندلیب همدانی (دام عزه) 👈 نکات #فقهی بیشتر را اینجا ببینید 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین

#نکات_اخلاقی 💠 چگونه علامه طباطبایی (ره) توانست منشأ اثر در عالم اسلام شود؟ 🔹 اگر علامه طباطبایی (ره) توانست در عالم اسلام منشأ اثر باشد و تفسیر قیم #المیزان را به ارمغان آورد و به مدارج عالی عرفانی راه یابد و در این راه شاگردان بسیاری تربیت کند، 🔸 همگی به یمن این بود که در کنار درس و بحث، به #معرفت وجود خویش پرداخت و به برکت خضوع و خشوع و خشیت الهی، عرش وجودش را بر کوثر لابه و ناله استوار و آنگاه بر فرش طبیعت غلبه کرد و با جهادی بی‌امان، پیروزی خود را با سلاح #اشك به نتیجه رساند. 📚📚 ر.ک: شمس الوحی تبریزی، سیره علمی علامه طباطبایی (ره) (تألیف آیت الله #جوادی آملی)، ص۲۲۹ 👈🏻 نکات #اخلاقی بیشتر را اینجا ببینید 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین

#تسلیت 🏴 کانال در «مسیر اجتهاد» ضایعه دردناک شهادت سید مقاومت شهید سید حسن #نصرالله را به محضر امام زمان (عج) و مقام معظم رهبری (دام ظله) و عموم علما و شیعیان و آزادمردان جهان تسلیت عرض می‌کند. 🔹 اللّهم إنّا نشکو إلیک فقد نبینا و غیبة ولینا و کثرة عدونا و قلّة عددنا و شدّة الفتن بنا و تظاهر الزمان علینا 💔 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین

#نکات_اخلاقی 💠 آثار زنده بودن #شهید 🔹 «بر زنده بودن شهيدان، آثاری حقيقی مترتّب است كه نشاط و نعمت سرشار و بی زوال كه آنان را دربر گرفته است، يكی از آن هاست. 🔸 خون شهيد آثاری عملی نیز دارد و همان گونه كه وی در زندگی‌اش برای نجات ديگران می‌کوشید، آثار و بركات خون او نيز سبب می‌شود گروه بيشتری هدايت شوند و #راه_شهيد را در پيش گيرند». 📚 تفسیر تسنیم، آیت الله العظمی جوادی آملی، ج۱۶، ص۲۷۸ 👈🏻 نکات #اخلاقی بیشتر را اینجا ببینید 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین

#نکات_رجالی 💠 نظر آیت الله بروجردی پیرامون روایات قریب المضمون از راوی واحد، و تاثیر آن در اطلاق و تقیید 🔹 مرحوم آقای #بروجردی (ره) در بسیاری از اوقات، وقتی با دو یا چند نقل نزدیک به هم که از یک راوی نقل شده، برخورد می ‏کردند؛ می فرمودند که این ها روایت واحده است، و به توسّط نقل به معنا، تفاوت‌های اندکی پیدا کرده و کم و زیاد شده است. 🔸 اگر روایات متعدّد باشد، بحث‌های اصولی همچون اطلاق و تقیید موضوعیت می‌‏یابد، ولی اگر روایات واحد باشد، این بحث‌ها پیش نمی‌‏آید؛ زیرا در جایی که دو روایت باشد، می‌‏توان گفت که یک روایت که از امام علیه السلام صادر شده، روایت دیگر را تقیید می‌‌زنند، ولی در جایی که هر دو در واقع یک روایت باشند، و ندانیم که «ما صدر» به نحو مطلق بوده یا مقیّد، قهراً نمی‏‌توان روایت مقیّد را قرینه برای روایت مطلق قرار داد. 📚 برگرفته از درس خارج فقه آیت الله #شبیری زنجانی (بحث نکاح)، (۱۱ مهر ۱۳۷۸) 📌 توضیح تصویر: آیت الله شبییری (حفظه الله) در حال قرائت فاتحه در جوار مزار استادشان آیت الله العظمی بروجردی «قدس سره» (دیروز 13 مهر 1403) 👈🏻 نکات #رجالی بیشتر را اینجا ببینید 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین

#نکات_حدیثی 💠 مقصود از «ینبغي» و «لا ینبغي» در لسان روایات 🔹 ظهور واژه «ينبغي» در استحباب و «لاينبغي» در كراهت، مورد اختلاف فقهاست. در کتب فقهی و در بیان فقیهان (البته به جز کتب فقه مأثور) لفظ ینبغی در استحباب و لفظ لاینبغی در کراهت استعمال شده است و ظاهراً همین امر باعث شده که معانی غیر الزامی برای این دو لفظ در اذهان بعضی از فقها رسوخ پیدا کند و در برداشت از روایات نیز معنای استحباب را برای ینبغی و معنای کراهت را برای لفظ «لا ینبغی» قائل شوند. 🔸 ولی همانطور که بعضی از محققان بیان کرده‌اند (الحدائق، ج ٢، ص١۴۴) با مراجعه به روایات معلوم می‌شود استعمال لفظ «لا ینبغی» در روایات با استعمال آن در لسان فقها تفاوت دارد. برای روشن شدن حقیقت، می‌بایست دقت بیشتری شود. 🔹 سه نظریه دربارۀ ظهور لفظ «ینبغی» و «لاینبغی» وجود دارد: 1️⃣ برخی (جامع المقاصد، ج‌12، ص369؛ مسالک، ج2، ص253 و ج‌6، ص249) قائل به ظهور این الفاظ در #استحباب و #کراهت هستند. 2️⃣ برخی دیگر (فقه الشیعة، خویی، ج6، ص225؛ موسوعة الإمام الخویی، ج١٧، ص٢٠٠) معتقد به ظهور این الفاظ در #وجوب و #حرمت هستند. 3️⃣ بعضی نیز (الحدائق، ج‌4، ص360؛ الحاشية علی مدارک الأحکام، 1419ق، ج‌2، ص309؛ مستند الشیعة، ج١١، ص٢٩٩؛ کتاب الحج، شاهرودی، ج٣، ص١۵٢) این لفظ را #مجمل و دارای معنایی اعم از حرمت و کراهت می‌دانند، که برای تعیین هر یک از معنای کراهت یا حرمت، نیازمند به قرینه هستیم. ✅ با توجه به استعمالات مختلف این واژه‌ها در روایات در احکام الزامی و غیر الزامی، مشخص می‌شود بدون یاری گرفتن از قراین نمی‌توان معنای روایت را فهمید. همچنین مشخص می‌شود اینکه هر یک از فقها از روایات برداشتی دارند، به خاطر قراین خارجی است؛ یعنی چون از بیرون می‌دانند فلان حکم الزامی است، ینبغی یا لاینبغی در روایت را الزامی دانسته‌اند و یا اگر می‌دانند فلان حکم غیر الزامی است، ینبغی یا لاینبغی در روایت را غیر الزامی دانسته‌اند. بنابراین به نظر می‌رسد نظریه سوم، نظریه صحیح است و در هر روایت، می‌بایست از قراین استفاده کرد. 👈🏻 نکات #حدیثی بیشتر را اینجا ببینید 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین

#فقه_وپژوهش #شماره 5 #معرفی_مجلات_شهیدین 💠 شماره پنجم مجله «فقه و پژوهش» به همت معاونت پژوهش مدرسه شهیدین (ره) ــ مدیریت امور پژوهشی سطوح عالی منتشر شد. 🔹در این شماره می‌خوانید 👇 1️⃣ نظرة حدیثة لدلالة الأخبار علی تنجیس المتنجس بناءاً علی مذهب الإمامیة 🔸 نوشته السید محمدحسین الطباطبائي 2️⃣ متعلّق خمس أرباح المکاسب 🔸نوشته عبدالکریم یوسفي 3️⃣ آراء فقهاء الإمامیّة في نظر الرجل إلی الوجه والکفین من الأجنبیة 🔸 نوشته علي القائمي الأمیري 4️⃣ مجازات ترویج بی‌حجابی در فقه امامیه 🔸نوشته امین کوخائی 5️⃣ حکم سبِّ شخصِ غیرمتأثر از آن، در فقه جعفری 🔸نوشته هادی عظیمی 6️⃣ مفهوم شناسی باغی و عادی در آیه 173 سوره مبارکه بقره 🔸 نوشته محمدرضا سبحانی 7️⃣ بررسی وثاقت محمد بن سنان 🔸 نوشته رامین حیدری 📌 جهت دانلود فایل تک تک مقالات این شماره و شماره های قبلی اینجا را ببینید. 👈 نکات #اجتهادی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین قم 📌 #فایل این شماره در مطلب بعدی 👇 قابل دسترسی است.

📚 فایل شماره 5 دوفصلنامه «فقه و پژوهش» مدرسه شهیدین (ره)

#نکات_علمی 💠 توصیه بسیار مهم به طلاب شاغل و کارمند 🔹«وقتی روحانی ارتباطش با حوزه و تدریس و تحقیق قطع شد، اولين #روز_عزای اوست. هر جا هستید یک درس و بحث داشته باشید که برکات فراوان دارد و آینده را خوب تامین می‌کند. اگر سمتی در شهرستان دارید، هرگز رابطه‌تان را با #کتاب قطع نکنید. 🔸 طوری باشد که اگر به کتاب دست زدیم، چیزی بفهمیم، نه این‌که هر چه خوانده‌ایم همه از یاد برفت.» 📚 کتاب حوزه و روحانیت، آیت الله #جوادی آملی (حفظه الله) ص 23. 👈🏻 نکات #علمی بیشتر را اینجا ببینید 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین

#نشست_علمی 2 💠 نشست علمی «فرایند اعتبارسنجی حدیث و جریان آن در وادی فقاهت» 🔹 با حضور حجت الإسلام و المسلمین استاد جمال الدین حیدری فطرت (مدیر گروه قرآن و حدیث مدرسه شهیدین) 📆 زمان: یکشنبه 29 مهر 1403 ⏰ ساعت 8 الی 9:30 🏢 مکان: سالن علامه حلی (ره) 👈 اخبار #نشست های علمی را اینجا ببینید. 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین قم

🎞 #کلیپ_تصویری #نکات_اجتهادی 🎙در عالم طلبگی هیچ چیز جایگزین تدریس نیست 🔹 در عالم تحصیل علم و طلبگی هیچ چیز جایگزین #تدریس نیست. توسل کنید، دعا کنید، برنامه‌ریزی داشته باشید، برای اینکه درس بدهید. هر چه از کتابها که خوانده‌اید، با دو شرط درس بدهید: 1️⃣ شرط اول: در بند تعداد شاگرد نباشید. یک نفر بس است. البته هم مباحثه نباشد، حتما تدریس باشد. 2️⃣ شرط دوم: تا امکان دارد ترتیب کتاب‌ها را به هم نزنید، یعنی اگر صرف نگفتید، به سراغ تدریس نحو نروید و .... تا در علوم پایه طلبگی محکم باشید. 👈🏻 اگر اینگونه جلو بروید، رسیدن به مرحله اجتهاد زیاد طول نخواهد کشید. 📚 برگرفته از فرمایشات آیت الله #مفیدی یزدی (حفظه الله) 👈🏻 نکات #اجتهادی بیشتر را اینجا ببینید 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین

#نکات_اصولی ✍🏻 تأملی بر کلام جناب استاد آیت الله احمد عابدی (دام ظله) 🔹 لازمه کلام جناب استاد #عابدی (حفظه الله) این است که شارع که عالم و حکیم است بدون هیچ ملاکی، حکم به صحت و بطلان و ... کند و این احکام صرفاً یک مشت #اعتباریات محض باشد، در حالیکه انتساب چنین مطلبی به شارع مقدس پسندیده نیست؛ زیرا 1️⃣ اوّلاً : شارع عالم است و #حکیم و از او اوامر و افعال بی غرض صادر نمی‌شود. زیرا بالأخره شارع هم برای خود خط کشی و ملاکی دارد. 2️⃣ ثانیاً : ما مصالح و مفاسد آنچه در این دنیا است (از احکام و افعال و اوامر و...) را بطور کامل نمی‌دانیم؛ پس چون ما نمی‌دانیم و نمی‌فهمیم، نمی‌توانیم بگوئیم #مصلحتی در کار نیست؛ زیرا استقراء نکرده‌ایم و اساساً بسیاری از چیزها بر ما پوشیده است. خلاصه عدم الوجدان لا یدل علی عدم الوجود. 🔍 اما درباره مثال ها (گرچه گویند در مثل مناقشه نیست) 🔹درباره مثال اول گوئیم (معامله دختر ۹ ساله) یا بطور معمول ضرر می‌کند که طبیعی است و جواب معلوم است و مشکلی نیست یا دختر هنوز رشد ندارد و سفیه است که از تصرف در اموالش منع می‌شود (با ریزه کاری های فقهی) 🔸درباره مثال دوم گوئیم (خون داخل و خارج) خون داخل بدن خواصی دارد که همان خون در خارج ندارد، حتی شاید منشأ آلودگی هم باشد، مثل غذا در یخچال و غذا در بیرون یخچال 📝 نتیجه : احکام وضعی هم مصالح و مفاسدی دارد، لیکن به دلیل عدم احاطه علمی، ما قادر به کشف و تشخیص آن نیستیم؛ لذا شارع مقدس منت گذاشته و آن را به نحو نتیجه برای ما بیان فرموده است ... 📌 ارسالی یکی از مخاطبین گرانقدر کانال حجة الاسلام و المسلمین سید محمدعلی ملاک (استاد سطوح عالی حوزه علمیه تهران) 👈🏻 نکات #اصولی بیشتر را اینجا ببینید 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین

#نشست_علمی 📷 گزارش تصویری نشست علمی «فرایند اعتبارسنجی حدیث و جریان آن در وادی فقاهت» در مدرسه شهیدین (ره) 🔹 با حضور حجت الإسلام و المسلمین استاد جمال الدین حیدری فطرت (مدیر گروه قرآن و حدیث مدرسه شهیدین) 📆 زمان: یکشنبه 29 مهر 1403 📌 صوت نشست را در پیام بعدی 👇🏻می‌توانید ملاحظه فرمایید. 👈 اخبار #نشست های علمی را اینجا ببینید. 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین قم

🎙صوت نشست علمی «فرایند اعتبارسنجی حدیث و جریان آن در وادی فقاهت» 📆 در مورخه 1403/7/29 در مدرسه شهیدین قم

#نکات_اخلاقی 💠 نزغ و وسوسه شیطان و راه مبارزه با آن 🔹 ﴿وَمَن يَتَّخِذِ الشَّيْطَانَ وَلِيّاً مِن دُونِ اللّهِ فَقَدْ خَسِرَ خُسْرَاناً مُبِيناً﴾ شيطان به مولاّ عليه خود #امر می‌كند؛ نه نسبت به ديگران، نسبت به ديگران كه تحت ولايت او نيستند تنها #وسوسه می‌كند، آنها هم اعتنا نمی‌كنند می‌بينند اين خطر متوجه آنها شد فوراً می‌روند پناهگاه. 🔸 خدای سبحان هم هشدار داد و فرمود: ﴿وَإِمَّا يَنْزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ﴾؛ اگر يك خاطره‌ای در ذهن شما رسوخ كرد كه می‌دانيد اين خاطره خلاف است فوراً برويد پناهگاه؛ [مثلاً] نامحرمی از كنار شما می‌گذرد وسوسه پيدا شد كه نگاه كنيد، خب اين را می‌دانيد كه اين #نزغ شيطان است، اين نزغ شيطان آژير #خطر است، فوراً برويد پناهگاه، پناهگاهتان هم كه خدای سبحان است؛ بگوييد خدايا من به تو پناه بردم؛ [البته] با قلب بگوييد نه اينكه بگوييد «أعوذ بالله من الشيطان الرجيم». 📚 برگرفته از فرمایشات آیت الله #جوادی آملی (حفظه الله) 👈🏻 نکات #اخلاقی بیشتر را اینجا ببینید 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین

#نکات_اصولی 💠 انواع تزاحم 1️⃣ تزاحم در ملاک: 👈🏻 گاهی میان دو هدف در یک مصداق تزاحم شکل می‌گیرد. مانند جایی که مصلحت و مفسده در یک کار جمع شوند. به طور مثال نمی‌شود یک فعل در عالم جعل و ثبوت هم مصلحت داشته باشد هم مفسده. این امر مستلزم تضاد است. مرحوم #آخوند بیشتر بر این تزاحم تاکید دارند. 2️⃣ تزاحم در امتثال: 👈🏻 گاهی میان دو هدف در دو مصداق تزاحم ایجاد می‌شود که مکلف قدرت انجام آن فعل را ندارد. مثل بحث إنقاذ غريقین که مکلف فقط یک مورد از غریق ها را می تواند نجات دهد. مرحوم #نائینی بیشتر بر این تزاحم تاکید دارند. 3️⃣ تزاحم حفظی: 👈🏻 تزاحمی که در گستره حرکتی صورت می گیرد. مثلاً شارع می‌گوید فلان کار مصلحت دارد و باید انجام داد ولی مصداق آن بین چند امر مردد می‌شود آیا این عمل مصداق آن مصلحت است یا نه؟ و گاهی از عملی باز می‌دارد و این بازداشتن بین چند مصداق مردد است. عدم شناخت مصلحت می‌گوید همه را عمل کن که تا به مصلحت برسید، عدم شناخت مفسده می‌گوید همه را ترک کن تا از مفسده دوری کنید. این گونه تزاحم چون می‌خواهد حافظ ملاک مد نظر مولا باشد به تزاحم حفظی در نگاه شهید #صدر نام گذاری شده است. 📚ر.ک: مقاله «بررسی و نقد نظریه تزاحم حفظی در جمع بین حکم واقعی و ظاهری»، آیت الله سید علی اکبر حائری (برادر آیت الله سید کاظم حائری) و از شاگردان شهید صدر (رحمة الله علیه) 👈🏻 نکات #اصولی بیشتر را اینجا ببینید 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین

🎙صوت جلسه اول «کارگاه روش تحصیل سطوح عالی» ارائه شده توسط استاد رضا #ذوالفقاری (دام عزه) 📆 در مورخه 1403/8/10 در مدرسه شهیدین قم

#نکات_فقهی 💠 معنای «لا ضرر» 🔹 چند تقریب برای قاعده لا ضرر بیان شده است: 1️⃣ شیخ انصاری: نفی #حکم ضرری. یعنی در شریعت اسلام حکمی که دارای بار منفی ضرر و زیان باشد، از سوی شارع مقدس جعل و تشریع نگردیده است (فرائد الأصول، ج2، ص 460) 2️⃣ آخوند خراسانی: نفی حکم به #لسان نفی موضوع قاعده لاضرر، نفی حکم، به لسان نفی ضرر است. یعنی در اسلام حکم ضرری جعل نشده است. (درر الفوائد، آخوند خراسانی، ص 282) 3️⃣ سید عبدالفتاح مراغی: #نفى ضرر غير متدارک؛ يعنى ضررى که جبران نشده باشد، در اسلام وجود ندارد. (العناوین مراغه ای، ص 99 و 111) 4️⃣ شیخ الشریعه اصفهانی: حـمـل نفى بر #نهى؛ يعنى مقصود از لاضرر ولاضرار، حرام بودن ضرر زدن به ديگران است. (قاعده لاضرر، شیخ الشریعة، ص 24 ــ 25) 5️⃣ امام خمینی: نهی موجود در قاعده لاضرر، نهی #سلطانی (نهی حکومتی) است. یعنی شارع اموری که موجب ضرر می شوند را حرام نکرده است، بلکه ولیّ امرِ معصوم که پیامبر اکرم (صلّی الّله علیه و آله) است، به صورت کلی و برای همه زمان‌ها برای ضرر ممنوعیت ایجاد کرده است. (الرسائل، امام خمینی، ج1، ص 40 ــ 41) 📚 برگرفته از درس خارج فقه معاصر (نظام اقتصادی اسلام) استاد علی #عندلیب همدانی (دام عزه) 👈 نکات #فقهی بیشتر را اینجا ببینید 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین

#نکات_اخلاقی 💠 آیا در راه سیر و سلوک حتما باید استاد داشته باشیم؟ 🔹 حضرت آیت الله بهاء الدینى (رحمه الله) براى ورود به وادى سیر و سلوک و عرفان مى‌فرمود: «اگر انسان ذوقیات خوبى داشته باشد #استاد لازم نیست، سیره و روش ائمه (علیهم السلام) بهترین استاد است». 🔸 بزرگان دیگر و از جمله آیت الله حاج سید عبدالکریم کشمیرى (رحمه الله) (متوفاى 1378 ش) مى‌فرمایند: «بدون استاد نمى‌شود». 🔹 این دو فرموده با هم تضادى ندارد. چون آقاى بهاء الدینى مى فرمایند: «خود ائمه بهترین استادند، اگر انسان ذوقیات خوبى داشته باشد تنها با روش ائمه مى تواند به مدارج عالیه و عرفان برسد واحتیاج به معلم و مربى دیگرى ندارد» و بزرگوارانى که مى فرمایند: بدون استاد نمى شود آنانى را مى‌فرمایند که ذوقیات خوبى ندارند یا ذوقیات عرفانى را در سیر و سلوک به طور کم رنگ دارند. 🔸 آیت الله بهاء الدینی می‌فرماید: «چیزى که امروز بازارش رواج دارد #دروغ است و با دروغ نمى توان به خدا رسید. مردان با حقیقتى را من دیدم که نفرین آنها مستجاب بود. با نفرین آنها موافق نبودم و کسانى را دیدم که اگر مى خواستى دو سال حقه بازى یادش بدهى یاد نمى گرفت. بساط اسلام دروغ نیست. و این علم استاد نمى‌خواهد. استاد، تزکیه و تهذیب است. با تزکیه و تهذیب، نفس آماده مى شود، در صورتى که صد سال هم درس بخوانیم نائل نمى شویم، اگر تزکیه و تهذیب داشته باشیم خودش مى‌آید». 📚 ر.ک: سیری در آفاق، زندگینامه آیت الله #بهاء‌الدینی (رحمه الله)، ص 163 و 192. 👈 نکات #اخلاقی بیشتر را اینجا ببینید 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین