#مبانی
#مبانی‌هستی‌شناسانه
خانه > دانشنامه > مبانی > مبنای هستی شناسانه
دانشنامه, مبانی
13 دقیقه خواندن
مبنای هستی شناسانه
مبنای هستی شناسانه دانشنامه #عبدالحمیدواسطی
♻️موضوع بحث:
بسته گزاره‌های « #هستی‌شناسانه » #حکمت_متعالیه کدامند؟ (#مبانی‌هستی‌شناسانه‌پارادایم‌شبکه‌ای)
♻️مساله بحث:
هر گونه #حرکت‌و‌تغییری در زندگی فردی یا جمعی، وابسته به #قواعد‌وقوانین حاکم بر هستی است؛ پس هر گونه برنامه‌ریزی در زندگی بشر، باید در #دستگاه‌هستی‌شناسی صورت پذیرد؛ دستگاه هستی‌شناسانه #اسلام حاوی چه قواعد و قوانین و معادلاتی است؟ و چه نقشه و تصویری از هستی را ارائه می‌دهد؟
♻️پیش فرض ها:
فرضیه بحث:
۱. #هستی = شبکه وجودی گسترش یافته از وحدت #بی‌نهایت(خداوند) به کثرت(مخلوقات)، #بهم‌پیوسته، دارای #مراتب‌تشکیکی و #حرکت از قوه به فعل و #نظام علت‌ومعلولی
۲. #جهان،دارای ساختار و فرآیندهای ثابت ولی #طیف‌دار و #فازی است.
۳.ساختارها و #قوانین‌طبیعی، #زیرساخت‌های‌معرفت، ارزش و حرکت موجودات هستند.
♻️تبیین بحث:
فلسفه و حکمت عبارتست از: مجموعه قوانین و معادلات #وجودشناسانه (علمی که از عوارض ذاتی موجود بما هو موجود بحث می‌کند.) (انتقال به توضیحات بیشتر)
#مسائل‌فلسفه در یک تقسیم‌بندی کلی عبارتند از: (تقسیم‌بندی شهید مطهری رحمه‌الله‌علیه براساس گزارش آقای عبودیت با برخی تغییرات)
۱. مسائل مربوط به #اصل‌وجود و عدم (#بداهت، #اشتراک‌وجود، #اصالت‌وجود، #تشکیک‌وجود، #عدم‌تمایز‌در‌اَعدام)
۲. مسائل مربوط به #اقسام‌وجود (#عینی، #ذهنی، #واجب، #ممکن، #حادث، #قدیم، #ثابت، #متغیر، #واحد،#کثیر، #قوه، #فعل، #جوهر، #عرض)
۳. مسائل مربوط به #قوانین‌حاکم‌بر‌وجود (#علیت، #سنخیت، #ضرورت‌علّی‌معلولی، #تقدم‌و‌تاخر و #معیت‌در‌مراتب‌وجود)
۴. مسائل مربوط به #عوالم‌وجود (#طبیعت یا #ناسوت، #مثال یا #ملکوت، #عقل یا #جبروت، #الوهیت یا #لاهوت، #سیر‌نزولی و #صعودی از لاهوت تا ناسوت)
تصویر دیگری از #مسائل‌کلی‌فلسفه را می‌توان به‌صورت زیر ترسیم کرد:
🔴عنوان کلی:#واقعیت
🔻عنوان جزئی:#وجود‌واقعیت
مساله:ایا واقعیتی وجود دارد ؟ حقیقت اشیاء چیست ؟ آیا وجود موجودات لایه‌ها و ابعاد و سطوح مختلفی دارد؟
🔻عنوان جزئی: #شناخت‌واقعیت
مساله: می توانم از واقعیت شناخت یقینی داشته باشم ؟ میزان احاطه ما بر واقعیت تا چه اندازه است ؟ چگونه می توانیم ادراکاتمان را از واقعیت افزایش دهیم ؟
🔻عنوان جزئی: #رسیدن‌به‌واقع( #کشف‌واقع)
#علم ، #ذهن
مساله: علم در هستی چیست ؟ ملاک #صدق‌وارزشمندی معلومات در چیست ؟ ذهن چیست ؟ مکانیسم #عملکرد‌ذهن؟ ارتباط ذهن با #روح چگونه است ؟ ارتباط ذهن با علم چگونه است ؟
🔻عنوان جزئی:#شبکه‌واقعیت( #هرم‌هستی )
#اجزاء ، #ارتباط‌اجزاء
مساله: عالم هستی و نحوه ارتباط آنها با یکدیگر چگونه است ؟ #عوالم‌هستی چه می باشد ؟ زاویه نگاه ما به عالم هستی ( اجزاء و ارتباطات آن ) چگونه باید باشد ؟ مراتب عالم هستی چه می باشد ؟
#زاویه‌نگاه‌به‌عالم‌هستی
#مراتب‌عالم‌هستی
🔴عنوان کلی: #وجود
🔻عنوان جزئی:#انواع‌وجود
#وجود‌محدود‌ونامحدود
#زمان و #مکان و #خروج‌از‌انها
مساله:آیا تمام وجودات #محدود هستند یا اینکه وجود #نامحدود نیز داریم ؟ چگونه می توان به #حدوجودی اشیاء پی برد ؟ اگر وجود نامحدود نباشد ، چه اتفاقی می افتد ؟ ( اگر سلسله وجودات محدود به یک وجود نامحدود ختم نشود ، چه اتفاقی می افتد ؟ ) #وجود‌برتر دارای چه ویژه گی هایی است ؟ اگر وجود #ازلی و #ابدی نباشد ، چه اتفاقی می افتد ؟ آیا وجود خالق داریم ؟ چگونه می توان از زمان و مکان خارج شد ؟ آیا نهایت و #اصل‌وجود اشیاء یک دست و یکپارچه و یک سنخ است ؟
#وجود‌برتر
#وجود‌ابدی‌وازلی
#موجودات‌غیر‌محسوس
🔴عنوان کلی: #علت‌ومعلول
🔻عنوان جزئی: #تاثیر‌موجودات‌بریکدیگر
مساله: عالم علت دارد یا تصادفی است ؟ آیا موجودات تصادفی و بدون علت بوجود آمده اند ؟ آیا هر موجودی علتی دارد ؟ آیا #سلسله‌موجودات به یک علت نهایی که خود معلول علتی نیست ختم می شوند ؟
#شیئ‌بی‌علت
#سنخیت‌علت‌ومعلول
🔴عنوان کلی:#من
🔻عنوان جزئی:#واقعیت‌من #قوای‌من
#فعل‌و‌انفعالات‌من
مساله:آیا من واقعیت دارم ؟ از کجا آمده ام ؟ هدف از آمدن من چه بوده است ؟
هدف از خلق من:موثره وجودی من چه هستند ؟ اجزاء وجودی من چه هستند ؟ فعل و انفعالات وجودی من در موقع احساس ورزیدن چه مواردی هستند ؟ نحوه حرکت و رشد من چگونه است ؟ علت تغییرات در من چه می باشد ؟ تاثیر دیگر وجودات در من چگونه است
🔴عنوان کلی:#محیط
🔻عنوان جزئی: #چیستی‌محيط
مساله: #خلقت‌عالم چیست ؟ سرانجام عالم چیست ؟ قوانین جاری در عالم چیست ؟
چه موجوداتي در عالم بر زندگي من تاثير دارند؟
– «من عمِل بما يعلم علَّمهُ الله ما لا يعلم»؛[۱۳] هر كس به آنچه مي‌داند عمل كند خداوند علم آنچه نمي‌داند را به وي خواهد داد.
با بررسي اين روايات كه بر كاربرد دانسته‌ها تأكيد مي‌كنند به نتيجة زير مي‌رسيم:
«اصلی‌ترین مادة درسي براي تعليم و تربيت، علم زندگي در تمام ابعاد آن است.» يعني پيوسته كاربردي بودن علم بايد در نظر گرفته شود و نقش آن در زندگي ملموس باشد.
۲- انسان در تمام لحظات زندگي در حال برقراري ارتباط با موجودات ديگر است و نحوة زندگي انسان به كيفيت مديريت و تنظيم اين ارتباطات بستگي دارد. ارتباط با خدا، ارتباط با خانواده، ارتباط با دوستان، ارتباط با غذا، ارتباط با علم و دانش، ارتباط با طبيعت، ارتباط با خيال، ارتباط با كامپيوتر، ارتباط با دولت‌ها و ملت‌ها، و هزاران ارتباط ديگر كه انسان در يك سوي رشتة آن قرار گرفته است و هر كدام از اينها وي را به سمت خود مي‌كشند و كسي زندگي موفقي دارد كه بتواند در ميان اين كششها تعادل برقرار كند و با مديريت صحيح زندگي را به سرانجام برساند. به عبارت ديگر انسان پيوسته در حال فعل و انفعال است (كه از آن به ارتباطات تعبير مي‌كنيم) و اين فعل و انفعال از ارادة انسان سرچشمه مي‌گيرد كه حاصل توجه اراده به موضوعات پيرامون خود است.
۳- دانش‌ها را بر اساس نوع ارتباط آنها با انسان در زندگي و مقام عمل رده‌بندي كرده و هر كدام را در محور مخصوص خود قرار مي‌دهيم. دقيقاً همين كار در روايت شمارة ۵ انجام شده است و علوم را بر اساس شاخصة پايه و بنيادين «ارتباطات» طبقه‌بندي كرده‌اند و لذا اين روايت را به عنوان راهبرد اسلام در طبقه‌بندي علوم می‌توان در نظر گرفت و الله العالم.
نكته‌اي كه بايد لحاظ شود اين است كه در طبقه‌بندي محورهاي زندگي بر اساس ساختار وجودي و ساختار واقعیت خارجی جلو مي‌رويم، اما در طبقه‌بندي دانش‌ها به واسطة كثرت مراجعات و كاربرد بيشتر برخي از آنها، بعضي از علوم نسبت به بعض ديگر ضريب اهميتي پيدا كرده‌اند كه باعث شده است از آن ساختار وجودي فاصله بگيرد. از طرفي ناچاريم علوم موجود را طبقه‌بندي كنيم و لذا بايد تا حد امكان سعي كنيم بر اساس ساختار عينی پيش برويم كه هر چه طبقه‌بندي ما به آن ساختار وجودي نزديكتر بشود، رده‌بندي ما اعتبار بيشتري پيدا خواهد كرد.
(دریافت فایل تحلیل تفصیلی مستندات روایی)
برخی تصاویر از شبیه‌سازی «کتابخانه مخروطی چهار طبقه»:
(دریافت فایل فیلم گردش مجازی در کتابخانه مخروطی چهارطبقه – ۴۴MB)
[۱]-أعلام الدين، ص ۳۴۴
[۲]-كافي، ج ۱، ص ۵۰
[۳]-بحار الأنوار ، ج ۱، ص ۲۲۰
[۴]-أعلام الدين، ص ۳۰۵
[۵]-بحار الأنوار ، ج ۱، ص ۲۱۸
[۶]-مصباح‌الشريعه، ص ۵
[۷]-چرا «معامله الله» به ارتباط با ماوراء ترجمه شده است؟ همانطور كه گفته شد چونحضرت در مقام جامعيت و كلان‌نگري تحديد اقسام كرده‌اند، پس نبايد چيزي خارج بماند.از طرفي مواردي مثل فرشتگان يا بهشت و جهنم در هيچ كدام از سه محور ديگر نيست (درقسمت معامله الخلق هم نمي‌تواند باشد چون به قرينة ادامة روايت كه اصول معامله الخلق ذكر مي‌شود معلوم مي‌شود كه مراد حضرت از مخلوق، همنوع انسان مي‌باشد) پسبايد در قسمت معامله الله باشد. لذا ذكر معامله الله ذكر مصداق اتمّ است نه داراي موضوعيت؛ يعني هر چه كه در مقام غير حسّ بشري قرار بگيرد.
[۸]-با دقت در مضامين اين روايت و روايت شمارة ۴ تشابه زياد اين دو روايت به دست مي‌آيد،و چه بسا هر دو روايت يك نوع تقسيم‌بندي را ارائه مي‌كنند.
[۹]-كافي، ج ۱، ص ۳۲
[۱۰]-از كتاب غررالحكم
[۱۱]-الكافي، ج ۱، ص ۴۴
[۱۲]-همان
[۱۳]-أعلام الدين، ص ۳۰۱
[۱۵]- تأثيرگذاري و تأثيرپذيري
انتقال به انجمن بحث‌وگفتگو در مورد این موضوع
برچسب #اسلام #طبقه بندی #طبقه بندی علوم
دانشنامه, نقشه مسائل
نقشه آرمان شهرها
دانشنامه, نقشه مسائل
فلسفه مضاف
هستی شناسانه.png
3.72M
#نقشه‌ذهنی
#مبانی‌هستی‌شناسانه
مساله بحث در مبانی هستی شناسانه:
هر گونه #حرکت‌و‌تغییری در زندگی فردی یا جمعی، وابسته به #قواعد‌وقوانین حاکم بر هستی است؛ پس هر گونه #برنامه‌ریزی در زندگی بشر، باید در دستگاه هستی‌شناسی صورت پذیرد؛ دستگاه هستی‌شناسانه #اسلام حاوی چه قواعد و قوانین و معادلاتی است؟ و چه نقشه و تصویری از هستی را ارائه می‌دهد؟
پاسخ به این مسأله در بسته مبانی هستی شناسانه ارائه میگردد
نوع فایل عکس
#نمودار
#ایکس‌مایند
#هستی‌شناسانه
🔸کانال دستیار محقق
@dastyaar
هستی شناسانه.xmind
528.7K
#نقشه‌ذهنی
#مبانی‌هستی‌شناسانه
مساله بحث در مبانی هستی شناسانه:
هر گونه #حرکت‌و‌تغییری در زندگی فردی یا جمعی، وابسته به #قواعد‌وقوانین حاکم بر هستی است؛ پس هر گونه #برنامه‌ریزی در زندگی بشر، باید در دستگاه هستی‌شناسی صورت پذیرد؛ دستگاه هستی‌شناسانه #اسلام حاوی چه قواعد و قوانین و معادلاتی است؟ و چه نقشه و تصویری از هستی را ارائه می‌دهد؟
پاسخ به این مسأله در بسته مبانی هستی شناسانه ارائه میگردد
نوع فایل ایکس مایند
#نمودار
#ایکس‌مایند
#هستی‌شناسانه
🔸کانال دستیار محقق
@dastyaar