✅ نکته سوم: کلماتی نظیر کلمات زیر در قرآن که از #افعال_امر هستند؛
درصورت ابتداء #باکسرهِ شروع میشود
(ثُمَّ لْیَقطَع 🔚 لِیقطَع)
( ثُمَّ لْیَقضُوا 🔚 لِیَقضُوا)
(وَ لْیُوفُوا🔚 لِیُوفُوا)
(وَ لْیَطَّوَّفُوا🔚لِیَطَّوَّفُوا)
هرچند که عملاً به لحاظ ساختار لفظ و معنا ابتداء به این کلمات صحیح نیست.
4✅ در عبارت [ اَصحَابُ الئَیکِه ] در صورت ابتداء ؛ اَلْئَیکَه خوانده می شود
5✅اگر همزه #استفهام بر سر #افعال دارای #همزه_وصل بیاید ؛
#همزه وصل در کتابت نیز حذف می شود و #همزه_استفهام #أ
باقی می ماند .💢مانند هفت فعل زیر:
أَتَّخَذتُم _ أَطّلَعَ _أَفتَرَا _أَصططَفَی _أَتَّخَذنَاهُم _أَستَکبَرتُم _ أَستَغفَرتُم_
6✅ اگر همزه #استفهام بر سر
*ال * تعریف بیاید ؛ #همزه_وصل حذف نمی شود ⚜بلکه تبدیل به الف مدی می شود : #و_این_ حالت_در_سه_کلمه_قرآن_است.:
ء'الذَّکَرَینِ(انعام دو مورد 143/144)
ء'الآنَ یونس /51 / 91)
ء'الله(یونس59) و (نمل 59)
علت آن است که کلمات فوق در اصل أالذَّکَرَین أَالَانَ أُاللهُ بوده و در صورت حذف همزه وصل کلمه مجدداً به شکل غیر سٶالی خود برگشت و مفهون سٶالی از آن فهمیده نمی شود.
🔶باید دانست که این سه کلمه علاوه بر #صورت_بالا به نحو دیگری نیز قرائت می شود و آن : #تسهیل_همزه_وصل_است.
بدین صورت که بجای تبدیل همزه وصل به الف مدی آن را بدون نبره و تیزی ویژه اش حالتی بین همزه و الف مدّی یا #تلفظ فتحه بدون تیزی همزه) تلفظ می کنیم.
اَ_ َلذَّکرَینِ /أَ_ َلَانَ / أ_ َللهُ /
7✅ اگر *ال * تعریف بر سر همزه وصل بیاید ؛ علاوه بر حذف همزه وصل؛ لام ساکنه #حرکت کسره می گیرد. تنها مورد ان در کلمه [ أَلْاِسم ُ] (در سوره حجرات آیه 11 ) آمده است و آن را چنین می خوانیم :
بِئسَ لِسمُ الْفُسُوق) علت آن نیز روشن است. پس از همزه وصل *أَلِسم * لام ساکنه در کنار سین ساکنه به أَلاِسمُ* قرار می گیرد و نا چار بنا بر رفع التقاء ساکنین *لام مکسور * می شود.
در صورت #ابتدا به *اّ لْاِِسمُ * این کلمه به دو صورت * أُلِسمُ * و *لِسمُ* خوانده می شود.
#دلیل وجه دوم این است که وقتی کلمه به لام متحرکه که آغاز شده است؛ ؛ نیازی به همزه وصل ندارد..
#پایان درس..
#اشراق_القرآن : کانال تخصصی آموزش قرآن با مدیریت موسسه لیله القدر نور در تهران/
┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄ با تحیّت بر شما ادامه میدهیم مبحث مد با عنوان : ✅ مد #بدل 🔶این مد در قرائت عاصم به صورت
┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄
🌸🌿باتحیّت و احترام :
4_✅ در ادامه با #مد_لازم همراهیم.
🔶تعريف مد لازم : مدي است كه
سبب آن «سکون لازم» بوده و پس از حرف مد، داخل همان کلمه بیاید.#دقت
* #سکون_لازم بر دو قسم است:👇
🔶سکون_مُظْهَر- #سکون_مُدْغَم
سکون مظهر: همان گونه که از اسم آن بر می آید، ظاهر بوده و به چشم می آید. مانند:
💢سکون «ل» در «اٰلْآٰنَ» و یاسکونی
که درهجاء #حروف_مقطعه قرار دارد. مانند:
💢 « حمٓ عٓسٓقٓ» (حاٰمٓیمْ- عَیْٓنْ- سیٓنْ- قٓاٰفْ)
🔷سکون مدغم: سکونی است که در #تشدید پنهان شده است. در واقع تشدید، حاصل ادغام دو حرف است که #اولی_ساکن بوده و در #بعدی_ادغام شده است. مانند:
💢 «ضآٰلّینَ» (ضآٰلْلینَ)
🔶البته در مثال فوق ، لام ابتداء #متحرک بوده و سپس ساکن شده ، آنگاه در «ل» بعد، ادغام شده است. به هر حال سکونی است که موقت نیست❗️ و با وقف ایجاد نشده است.
مثال: از حروف مقطعه:
💢: الٓمٓ (الف لآٰمْ میٓمْ-> الف لآٰ مّیٓمْ)
میزان مد لازم: 👇
🔷مدلازم #فقط به مقدار#۶=حرکت
(طول) خوانده می شود نه کمتر و نه بیشتر! #مهم
مانند:
💢آٰلْاٰنَ- ضآٰلّینَ- اَتُحآٰجُّوٓنّی- الٓر (الف لآمْ راٰ)- الٓمٓ (الف لآمْ میٓمْ)- طسٓمٓ (طاٰسیٓنْ میٓمْ)
✅نکته: اگر حرف مد و سکون لازم بعد از آن ، در دو کلمه ے جداگانه واقع شوند ، حرف مد نه تنها مد نمی گیرد، بلکه به صدای کوتاه #مبدل می شود. مانند:
💢وَ اَنْزَلْنَا الْحَدیدَ- قاٰلُوا الْاٰنَ- اَلَّذِی اشْتَریهُ[و تنها در آیه خوانی کشش مد رعایت می گردد.]
✅انواع مد لازم:
درمثال های مختلفی که برای مد_لازم
آورده شد، ملاحظه می شود که گاه «حرفی» است ؛ یعنی مد لازم در «حروف» مقطعه قرارگرفته است و گاه «کَلمِی» است. یعنی در «کلمات» میان سوره ها واقع است. هم چنین گاه سکون آن «مُظْهَر» است که به آن «مُخَفَّف» گویند و زمانی «مُدغَم» است که به آن «مُثَقَّل» نیز گفته اند.#دقت⚜
🔶*بنابراین در قرآن #چهار نوع مد لازم وجود دارد:
🌱الف: مدلازم مخفّف حرفی💢الم (حروف_مقطعه)
🌱ب: مد لازم مثقّل حرفی
(حروف_مقطعه اگر تجوید و ادغام انجام شود) #بسیار مهمّ
🌱ج: مد لازم مخفّف کلِمی( آٰلْاٰن َ)
🌱د: مد لازم مثقّل کلِمی( ضآٰلّینَ)
و اینک تفصیل آن :
🌱الف- مد لازم مخفّف حرفی
مدی است که سبب آن، سکون مُظهر (غیر مشدّد) بوده و در حروف مقطعه واقع شده باشد. مانند صٓ (صآٰدْ)- قٓ (قآٰفْ)- حمٓ (حاٰمیٓمْ)- یسٓ (یاٰسیٓنْ)- الٓر (الف لآٰمْ راٰ)- حمٓ عٓسٓقٓ (حاٰمیٓمْ عَیْٓنْ سیٓنْ قآٰفْ)🔶⚜🔶
🌱ب- مد لازم مثقّل حرفی
$مدی است که سبب آن سکون مُدغَم (تشدید) بوده و درحرف مقطعه واقع شده باشد.مانند:
💢 مدغم 👇درمدغمٌ فیه👇
الٓم (الف لآٰمْ میمْ -> الف لآٰمّیمْ)
(مدمثقل حرفی)
(ادغام متماثلین) درحروف مقطعه
💢 طسٓم (طاٰسیٓنْ میمْ-> طاٰسیٓمّیمْ
(ادغام ن در یرملون درحروف مقطعه و سپس میم حاصله در میم بعدی با حفظ غنّه در حروف مقطعه(مد مثقل حرفی)
💢 الٓمص (الف لآٰمْ میمْ صاٰدْ -> الف لآٰمّیمْ صاٰدْ) همان ادغام متماثلین در
حروف مقطعه /و #دقت(اظهار؛ م نزد ص در حروف مقطعه(مد مثقل حرفی)
[منظور #اینکه تمام قوانین درحروف مقطعه هم لحاظ و حفظ می شود]
🌱ج- مد لازم مخفّف کلمی
نوعی از مد لازم است که سبب آن #سکون_مظهر بوده و درکلمات متن سوره ها قرار دارد.مانند:
💢(در سوره یونس)
#آٰلْاٰنَ_ این کلمه دو باردر قرآن تکرار شده است و نمونه ےدیگری از این نوع مد لازم، در قرآن وجود ندارد.❗️
🌱د- مد لازم مثقّل کلمی :
🔶آخرین نوع از مد لازم است. سبب آن مشدّد بوده و در کلمات متن سوره ها واقع شده است. مانند: حآٰجَّ- دآٰبَّةً- وَ لَا الضّآٰلّینَ- اَتُحآٰجُّوٓنّی- آٰللّهُ- آٰلذَّکَرَیْنِ
✅نکته: مد لازم در سه کلمه ے
«آٰللهُ- آٰلذَّکَرَیْنِ- آٰلْاٰنَ»، نامی اختصاصی دارد که عبارت است از: «مد فَرق»
علت این نام گذاری، همان گونه که قبلاً در بحث همزه ے وصل آمد، این است که اصل سه کلمه ے مذکور: « #اَ اَللّهُ_اَ اَلذَّکَرَیْنِ_اَ اَلْاٰنَ» بوده است.#دقت
#همزه اول، همزه #استفهام است و کلمه را #سوالی می کند( آیا اللّه...؟ آیا دو نَر...؟ آیا هم اکنون...؟)
#همزه دوم، همزه #وصل است و باید در میان کلام #ساقط شود. اما در این صورت،کلمه مجدداً به صورت غیر #سٶالی خود بر می گردد و مفهوم استفهام آن ؛از بین می رود❗️
🔶 لذا برای این که هم همزه ے وصل را نیاورده باشندو هم همزه #استفهام نقش خود را از دست ندهد، همزه ے وصل را به الف مدی. #تبدیل کرده اند تا «فَرْق» میان کلمه #سٶالی با غیر #سٶالی معلوم شود.#دقت⚜
✅البته همزه وصل را به «تسهیل» نیز خوانده اند که شرح آن در مبحث صفت «نبرة» در درس صفات حروف گذشت.
تقسیم بندی های فوق هیچ گونه #اثری در #میزان_مد_لازم نداشته و همه ے انواع مد لازم ، به مقدار ۶ حرکت (طول) خوانده می شوند.
#ادامه_دارد ..
🔶 @eshragholqoran