┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄
#اَلَا_بِذِکرِاللهِ_تَطمَعِنِّ_القُلُوب ..
✅با سلام و تحیاتُکُم :
در ادامه ے درس با #ادغام_تام_و_ناقص در خدمتیم. .
🔶همانگونه که قبلاً اشاره شد ؛ در برخی موارد ؛ ادغام به صورت #ناقص صورت می گیرد.
🔷شابد بتوان پدیده ے #ادغام را نوعی((! تنازع_بقاء )) تعبیر کرد❗️
در این تنازع معمولاً ضعیف در قوی #ا دغام می شود و #أثری از آن به جا نمی ماند. #مهمّ
🔶حال اگر قوی در ضعیف #ادغام شود ؛ ممکن است #اثری از خود به جای بگذارد.
🔷بر این اساس #ادغام از لحاظ ((بقاءِ #اثر مدغم )) به دو نوع ((تامّ)) و ((ناقص)) تقسیم می شود :
۱_ ✅ ادغام تامّ :
#ادغامی است که در آن حرف #مدغم کاملاٌ از میان رفته و #اثری از مخرج و صفات آن در کلام به جای نمی ماند .
🔶ببشترین موارد#ادغام
(( ادغام متداول)) از این نوع است.
۳_✅ ادغام ناقص :
🔶ادغامی است که در ان صفتی از صفات #مدغم باقی بماند و در نتیجه / #مدغم به طور کامل از بین نرود.
🔷این ادغام معمولاً زمانی پیش می آید که حرف ساکنه ؛ از حروف بعدی قوتر باشد. #مهمّ
#موار_ادغام_ناقص(به روایت حفص از عاصم) عبارت است از :
✳️ ادغام ناقص(( ط )) در (( ت ))
🔶در این ادغام ؛ از حرف ((ط) )فقط صفت #استعلاء و #اطباق( تفخیم ) آن ابقاء می شود. #مهمّ🌿
#راهنمایی : در این ادغام ؛ ابتداء قصد می کنیم که(( ط )) ساکن را همراه تفخیم آن #قلقله دهیم ؛ اما پس از بروز تفخیم ؛ بدون قلقله ے آن حرف((ت )) را مشدّد اداء می کنیم.
💢مثال : :بََسَطْتَ_فَرّّطْتُ_أَحَطْتُ_فَرَّطْتُم_
✳️ادغام ناقص (( ق )) در (( ک ))
🔶در این ادغام فقط صفت (( استعلاء ))ونتیجتاً حالت تفخیم حرف (( ق ))
#ابقاء (باقی) میشود.((اَلَمْ نَخْلُقْکُمْ))
( مرسلات /۷۷)
#راهنمایی : در این #ادغام ؛ابتدا قصد می کنیم که(( قْ )) ساکن را #قلقله دهیم ؛ اما پس از بروز #تفخیم ؛ بدون قلقله ے آن حرف(( کُ )) را مشدد #اداء می کنیم .
همان گونه که قبلاٌ نیز ذکر شد ؛ ادغام
(( قْ )) در(( کُ )) به دو صورت((تام) ) و (( ناقص )) انجام می شود. #مهمّ
🔶در #ادغام_تام اثری از((ق)) حتی #استعلاء آن باقی نمی ماند و گویی دو((ک)) به یکدیگر رسیده باشند و #ادغام شوند. 🌿
🔷باید دانست #ادغام(( تام ّ)) در اینجا ارجح است و راحت تر نیز هست.🌹🍃
✳️ ادغام ناقص (( ن )) در ((و _ی )) 🔶در این #ادغام صفت(( غنّة )) نون ساکنه ؛باقی می ماند. #مهمّ
#لذا حاصل این #ادغام یک (( و _ی ) ) مشدّد همراه با#غنّة است.
#بطوری که اگر در خلال #تلفظ این نوع از (( و _ی )) مشدّد ؛ ناگهان #مجرای بینی را مسدود کنیم ؛ صدای
(( و _ی )) به مصوح #تغییر کرده و
((دهانی)) می شود. #مهمّ
✅نکته : البته #ادغام ((ن)) در (( ن_م ))هم با #غنّة همراه است .#مهمّ
اما این #غنّة متعلق به((مد غمٍ فیه ))است و #لذا این #ادغام ((ناقص)) محسوب نمی شود. ( #دقت_کنید)
┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄
🌸🌿باتحیّت و احترام :
4_✅ در ادامه با #مد_لازم همراهیم.
🔶تعريف مد لازم : مدي است كه
سبب آن «سکون لازم» بوده و پس از حرف مد، داخل همان کلمه بیاید.#دقت
* #سکون_لازم بر دو قسم است:👇
🔶سکون_مُظْهَر- #سکون_مُدْغَم
سکون مظهر: همان گونه که از اسم آن بر می آید، ظاهر بوده و به چشم می آید. مانند:
💢سکون «ل» در «اٰلْآٰنَ» و یاسکونی
که درهجاء #حروف_مقطعه قرار دارد. مانند:
💢 « حمٓ عٓسٓقٓ» (حاٰمٓیمْ- عَیْٓنْ- سیٓنْ- قٓاٰفْ)
🔷سکون مدغم: سکونی است که در #تشدید پنهان شده است. در واقع تشدید، حاصل ادغام دو حرف است که #اولی_ساکن بوده و در #بعدی_ادغام شده است. مانند:
💢 «ضآٰلّینَ» (ضآٰلْلینَ)
🔶البته در مثال فوق ، لام ابتداء #متحرک بوده و سپس ساکن شده ، آنگاه در «ل» بعد، ادغام شده است. به هر حال سکونی است که موقت نیست❗️ و با وقف ایجاد نشده است.
مثال: از حروف مقطعه:
💢: الٓمٓ (الف لآٰمْ میٓمْ-> الف لآٰ مّیٓمْ)
میزان مد لازم: 👇
🔷مدلازم #فقط به مقدار#۶=حرکت
(طول) خوانده می شود نه کمتر و نه بیشتر! #مهم
مانند:
💢آٰلْاٰنَ- ضآٰلّینَ- اَتُحآٰجُّوٓنّی- الٓر (الف لآمْ راٰ)- الٓمٓ (الف لآمْ میٓمْ)- طسٓمٓ (طاٰسیٓنْ میٓمْ)
✅نکته: اگر حرف مد و سکون لازم بعد از آن ، در دو کلمه ے جداگانه واقع شوند ، حرف مد نه تنها مد نمی گیرد، بلکه به صدای کوتاه #مبدل می شود. مانند:
💢وَ اَنْزَلْنَا الْحَدیدَ- قاٰلُوا الْاٰنَ- اَلَّذِی اشْتَریهُ[و تنها در آیه خوانی کشش مد رعایت می گردد.]
✅انواع مد لازم:
درمثال های مختلفی که برای مد_لازم
آورده شد، ملاحظه می شود که گاه «حرفی» است ؛ یعنی مد لازم در «حروف» مقطعه قرارگرفته است و گاه «کَلمِی» است. یعنی در «کلمات» میان سوره ها واقع است. هم چنین گاه سکون آن «مُظْهَر» است که به آن «مُخَفَّف» گویند و زمانی «مُدغَم» است که به آن «مُثَقَّل» نیز گفته اند.#دقت⚜
🔶*بنابراین در قرآن #چهار نوع مد لازم وجود دارد:
🌱الف: مدلازم مخفّف حرفی💢الم (حروف_مقطعه)
🌱ب: مد لازم مثقّل حرفی
(حروف_مقطعه اگر تجوید و ادغام انجام شود) #بسیار مهمّ
🌱ج: مد لازم مخفّف کلِمی( آٰلْاٰن َ)
🌱د: مد لازم مثقّل کلِمی( ضآٰلّینَ)
و اینک تفصیل آن :
🌱الف- مد لازم مخفّف حرفی
مدی است که سبب آن، سکون مُظهر (غیر مشدّد) بوده و در حروف مقطعه واقع شده باشد. مانند صٓ (صآٰدْ)- قٓ (قآٰفْ)- حمٓ (حاٰمیٓمْ)- یسٓ (یاٰسیٓنْ)- الٓر (الف لآٰمْ راٰ)- حمٓ عٓسٓقٓ (حاٰمیٓمْ عَیْٓنْ سیٓنْ قآٰفْ)🔶⚜🔶
🌱ب- مد لازم مثقّل حرفی
$مدی است که سبب آن سکون مُدغَم (تشدید) بوده و درحرف مقطعه واقع شده باشد.مانند:
💢 مدغم 👇درمدغمٌ فیه👇
الٓم (الف لآٰمْ میمْ -> الف لآٰمّیمْ)
(مدمثقل حرفی)
(ادغام متماثلین) درحروف مقطعه
💢 طسٓم (طاٰسیٓنْ میمْ-> طاٰسیٓمّیمْ
(ادغام ن در یرملون درحروف مقطعه و سپس میم حاصله در میم بعدی با حفظ غنّه در حروف مقطعه(مد مثقل حرفی)
💢 الٓمص (الف لآٰمْ میمْ صاٰدْ -> الف لآٰمّیمْ صاٰدْ) همان ادغام متماثلین در
حروف مقطعه /و #دقت(اظهار؛ م نزد ص در حروف مقطعه(مد مثقل حرفی)
[منظور #اینکه تمام قوانین درحروف مقطعه هم لحاظ و حفظ می شود]
🌱ج- مد لازم مخفّف کلمی
نوعی از مد لازم است که سبب آن #سکون_مظهر بوده و درکلمات متن سوره ها قرار دارد.مانند:
💢(در سوره یونس)
#آٰلْاٰنَ_ این کلمه دو باردر قرآن تکرار شده است و نمونه ےدیگری از این نوع مد لازم، در قرآن وجود ندارد.❗️
🌱د- مد لازم مثقّل کلمی :
🔶آخرین نوع از مد لازم است. سبب آن مشدّد بوده و در کلمات متن سوره ها واقع شده است. مانند: حآٰجَّ- دآٰبَّةً- وَ لَا الضّآٰلّینَ- اَتُحآٰجُّوٓنّی- آٰللّهُ- آٰلذَّکَرَیْنِ
✅نکته: مد لازم در سه کلمه ے
«آٰللهُ- آٰلذَّکَرَیْنِ- آٰلْاٰنَ»، نامی اختصاصی دارد که عبارت است از: «مد فَرق»
علت این نام گذاری، همان گونه که قبلاً در بحث همزه ے وصل آمد، این است که اصل سه کلمه ے مذکور: « #اَ اَللّهُ_اَ اَلذَّکَرَیْنِ_اَ اَلْاٰنَ» بوده است.#دقت
#همزه اول، همزه #استفهام است و کلمه را #سوالی می کند( آیا اللّه...؟ آیا دو نَر...؟ آیا هم اکنون...؟)
#همزه دوم، همزه #وصل است و باید در میان کلام #ساقط شود. اما در این صورت،کلمه مجدداً به صورت غیر #سٶالی خود بر می گردد و مفهوم استفهام آن ؛از بین می رود❗️
🔶 لذا برای این که هم همزه ے وصل را نیاورده باشندو هم همزه #استفهام نقش خود را از دست ندهد، همزه ے وصل را به الف مدی. #تبدیل کرده اند تا «فَرْق» میان کلمه #سٶالی با غیر #سٶالی معلوم شود.#دقت⚜
✅البته همزه وصل را به «تسهیل» نیز خوانده اند که شرح آن در مبحث صفت «نبرة» در درس صفات حروف گذشت.
تقسیم بندی های فوق هیچ گونه #اثری در #میزان_مد_لازم نداشته و همه ے انواع مد لازم ، به مقدار ۶ حرکت (طول) خوانده می شوند.
#ادامه_دارد ..
🔶 @eshragholqoran