🔴 سلسه مباحث #نفس / جلسه ٣
🔵 #مراتب_نفس / بخش اول
✅ نفس، دارای هفت مرتبه است. ما مراتب نفس را از منظر #دین بررسی میکنیم.
1️⃣ #نفس_مسوله: مُسَوَّله از تسویل بهمعنای تزیین است. در این مرتبه، وظیفه نفس زینت دادن برای انجام کار است، یعنی ایجاد شوق و رغبت میکند.
🔺نفس بخاطر تعلّق شدید به لذتهای جسمانی و مادّی، زشت را زیبا و بد را خوب جلوه میدهد. در این مرتبه، نفس فقط دعوت میکند و هیچ تسلّطی بر انسان ندارد. اگر نگرش آدمی عوض شود، این مرتبه نفس، دیگر نمیتواند عمل کند. ولی اگر اصلاح نشود وارد مرتبه بعدی نفس میشود.
در قرآن آمده که در داستان یوسف پیامبر، جناب یعقوب نبی به فرزندانش گفت: " بل سَوَّلَت لکُم انفسُکم أمراً " نفس شما این کار را برایتان زیبا جلوه داد.
2️⃣ #نفس_اماره: امّاره، صیغه مبالغه از ماده امر است بهمعنای بسیار امر کننده. به سهمی از نفس که انسان را از #اطاعت حق بازمیدارد و امر به تبعیت از #باطل میکند، نفس اماره میگویند.
✅ در #قرآن، چند چیز به عنوان #معبود ذکر شده که یکی از آنها نفس است. نفسی که جای معبود مینشیند، نفس امّاره است.
"اتّخذَ الهَهُ هَواه" کسیکه هوای نفسش را، معبود قرار داد. [فرقان/٤٣]
🔺زمانیکه نفس، کار زشت را زیبا جلوه میدهد، اگر #غفلت کنیم و به او جواب مثبت بدهیم، نفس بارها ما را انجام آن کار دعوت میکند.
یوسف پیامبر فرمود: "من هرگز خودم را تبرئه نمیکنم، نفس بسیار به بدیها امر میکند مگر آنچه را خدا #رحم کند" [یوسف/٥٣]
3️⃣ #نفس_لوامه: لَوّامه یعنی ملامت کننده. اگر این مرتبه نفس در درون انسان فعّال شود تا او را سرزنش کند، باعث #نجات و سعادتش میشود.
💢 بزرگان دین میفرمایند: "دشمنترین دشمن تو، نفس توست!"
دلیلش این است که هرچه آن را تطمیع کنی و به آن بپردازی، دشمنی او بیشتر میشود. با تو کنار نمیآید، بلکه با #شیطان کنار میآید و تو را به زانو درمیآورند. نفس قابل اصلاح است، مرکب چموشی هست ولی میتوان به تدریج او را آرام کرد.
____________________
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
موضوع: #نفس / جلسه ٣
#مسجد_حضرت_امیر (ع)
@Fares_ir
🔴 سلسه مباحث #نفس / جلسه ۶
✅ #اهل_معرفت #انسان_عرفانی را انسان میدانند. برای انسان عرفانی شدن، باید در مسیر #رشد_معنوی قرار بگیریم یعنی #سلوک_عملی را آغار کنیم.
گفتیم که این سلوک برای نفس ۶ مرتبه دارد.
🟣 #تخلیه
انسان عارف، اولین گامی را که برای رشد معنوی برمیدارد در #مقام_تخلیه است. یعنی #نفس را، درون را از رذائل اخلاقی پاک میکند.
چون هدفش اینست که از مرتبه #نفس_مسوله به #نفس_مرضیه برسد. نفس مسوّله پر از زنگار و خباثت است. پر از #حسد، #کینه، #عجب و #تکبر و ... است.
💠 برای سلوک، باید خودش را از این رذائل پاک کند. اگر پاک نکند سایر اعمال هم به درد او نمیخورد.
حضرت رسول اکرم فرمودند: از #حسادت بر حذر باشید، حسد تمام نیکیها را از بین میبرد مثل از بین رفتن هیزم در آتش.
🔆 در غبارروبی و تخلیه درون، ۲ روش وجود دارد:
🟢 روش تدریجی
انسان اول باید غبار درون را شناسایی کند. بعد مبارزه با آن را انجام بدهد. چون بطور مثال مهار کردن عجب با از بین بردن حسد با یکدیگر متفاوت است.
🟢 روش دفعی
این مرتبه یکجا اتفاق میافتد. مثل اینکه مالی از دیگران در دارایی شخصی است که باید یکجا به صاحبش برگرداند و مالش را از این #حرام خالی کند.
💠 تخلیه همان #توبه است. توبه یعنی قرار گرفتن در دایره #محبت حضرت حق.
امیرالمؤمنین (ع) میفرمایند: "بسوی خدا توبه کنید و در دایره محبت خدا داخل شوید که همانا خداوند توبه کنندگان را دوست دارد"
💢 تخلیه خیلی کار سختی است. علماء ۱۴ مقام و منزل برای این مرتبه قائل هستند.
____
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
موضوع: #نفس / جلسه ۶
#مسجد_حضرت_امیر (ع)
@Fares_ir