🔹#فقه_تربیت_اخلاقی 🔸جلسه یکم: مقدمات 🔸1. نقشه بحث 🔸2. تعریف تربیت: در لغت از ربو به معنای زیاد و فزونی. در اصلطلاح فرایند شکوفاسازی استعدادها. جایگاه و اهمیت مبانی در تربیت: دعوا و اختلاف اصلی در تربیت، مبانی است: مبانی خداشناسی، انسان شناسی که مرتبط با تربیت است. نظام تربیت اسلامی چیست و جایگاه تربیت اخلاقی در آن. اخلاق بحث مشترک ادیان و فرهنگ‌‌های مختلف. تفاوت تربیت با اخلاق چیست؟ ارتباط فقه و ساحات تربیتی چگونه است؟ چرا برخی هنرها زمینه فساد در آن وجود دارد. کدام موسسات کارهای فقه تربیتی می‌کنند؟ 🔸3. تعریف تربیت اخلاقی فقه تربیت اخلاقی چیست؟ و چه ارتباطی با فقه دارد؟ چرا طلابی که در رشته‌های اخلاقی هستند باید فقه تربیتی بدانند. 🔹@feqahat

🔹#فقه_تربیت_اخلاقی 🔸جلسه دوم: ادله وظیفه مندی والدین در تربیت اخلاقی فرزندان ▫️آیه وقایه: یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَ أَهْلیكُمْ ناراً 🔸1. خطابات شارع از قبیل قضایای حقیقیه است: شامل همه مکلفین در همه اعصار می‌شود؛ خطاب شامل مذکر و مؤنث است؛ ـ امر ظهور در وجوب دارد. ـ اصل بر مولویت هست هرچند عقل ما به آن برسد. درنتیجه اوامر را سریع ارشادی و بدون حکم نکنیم! اما برخی به راحتی دایره ادله شرعی را با ارشادی کردن، کوچک کردند!! 🔸2. کلمه اهل بر خانواده (همسر و فرزندان و نوه ها) دارد. 🔸3. «وقایه» در لغت و کاربرد قرآنی به معنای «صیانت و نگهداری از خطر و آسیب» است. این دلیل عام است و شامل تمام کارهایی سلبی و ایجاب که فرزندا را از گناه بازدارد، میشود. اما روایتی وجود دارد که این آیه را منصرف میکند: ... عَنْ أَبِی عبدالله؟ع؟ قَالَ: «لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیةُ جَلَسَ رَجُلٌ مِنَ الْمُسْلِمِینَ یبْكِی وَ قَالَ أَنَا عَجَزْتُ عَنْ نَفْسِی كُلِّفْتُ أَهْلِی فَقَالَ رسول‌الله؟صل؟: حَسْبُكَ أَنْ تَأْمُرَهُمْ بِمَا تَأْمُرُ بِهِ نَفْسَكَ وَ تَنْهَاهُمْ عَمَّا تَنْهَى عَنْهُ نَفْسَكَ .. «حَسْبُكَ» دلالت بر مقید کردن حکم آیه دارد! 🔸جمع بندی احتمالات ارتباط این آیه و ورایت: ▫️الف) روایت را نپذیریم. نجاشی آن را ضعیف در حدیث میداند. ▫️ب) روایت را بپذیریم و بگوییم آیه درباره امر و نهی است. ▫️ج) بگوییم در امر و نهی دلالت بر وجوب داریم اما در بیش از آن دلالت بر وجوب ندارد. 🔹@feqahat

🔹#فقه_تربیت_اخلاقی 🔸جلسه سوم: ادله وظیفه مندی والدین در تربیت اخلاقی فرزندان 🔸جایگاه سیره در فقه تربیتی اصل بر این است که سیره دلالت بر اباحه دارد؛ اما سیره در فقه تربیتی جایگاه ویژه‌ای دارد. سیره در معصوم در تربیت و سیره بیان شده در قرآن دلالت بر رجحان (استحباب یا وجوب) دارد. 🔸سیره حضرت لقمان در تربیت اخلاقی فرزندان: قرآن کریم سیره حضرت لقمان؟ع؟ در تربیت اخلاقی فرزندش را این‌گونه توصیف می‌کند: ((وَ إِذْ قالَ لُقْمانُ لاِبْنِهِ وَ هُوَ یعِظُهُ یا بُنَی ... لا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّ اللَّهَ لا یحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُور وَ اقْصِدْ فی‏ مَشْیكَ وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ إِنَّ أَنْكَرَ الْأَصْواتِ لَصَوْتُ الْحَمیر 1. نقل یک رفتار در قرآن و تایید آن دلالت بر رجحان آن عمل دارد؛ هرچند انجام دهنده آن پیامبر نباشد. 🔸این آیات دلالت بر این دارد که حضرت لقمان نکاتی اخلاقی به فرزندش بیان می‌آموختند. از این عمل خاص الغای خصوصیت می‌شود به هر نوع شناخت افزایی در تربیت اخلاقی فرزندان. اما به انجام هر عمل تربیتی برای تربیت اخلاقی فرزندان سخت است که الغای خصوصیت کرد. یعنی دلالت بر عمل رفتاری والدین ندارد و در حوزه امر و نهی و شناخت‌دهی می‌تواند دلیل باشد. 2.قدر متیقین از این دلیل استحباب تربیت اخلاقی فرزندان در بعد شناختی دارد. 🔸دلیل دوم، روایاتی است که بر تادیب فرزند دلالت دارد ... 🔹@feqahat

🔹#فقه_تربیت_اخلاقی 🔸جلسه چهارم: ادله وظیفه مندی والدین در تربیت اخلاقی فرزندان 🔸دلیل دیگر: فرازی از رساله حقوق امام سجاد این رساله منبعی بسیار عالی برای گفتمان‌‌های میان ادیانی است. ▫️سند این رساله قابل تصحیح است. مرحوم نجاشی رساله حقوق امام سجاد؟ع؟ را آورده‌ است. احمد بن علی نجاشی، رجال النجاشی، ص9. فراز مورد نظر: ... وَ أَمَّا حَقُّ وَلَدِكَ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ مِنْكَ وَ مُضَافٌ إِلَیكَ فِی عَاجِلِ الدُّنْیا بِخَیرِهِ وَ شَرِّهِ وَ أَنَّكَ مَسْئُولٌ عَمَّا وُلِّیتَهُ مِنْ حُسْنِ الْأَدَبِ وَ الدَّلَالَةِ عَلَى رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الْمَعُونَةِ عَلَى طَاعَتِهِ فَاعْمَلْ فِی أَمْرِهِ عَمَلَ مَنْ یعْلَمُ أَنَّهُ مُثَابٌ عَلَى الْإِحْسَانِ إِلَیهِ مُعَاقَبٌ عَلَى الْإِسَاءَةِ إِلَیهِ (من لا يحضره الفقيه، ج‌2، ص622). «حَقُّ»: حق به معنای ثابت و لازم است؛ بنابراین در صورت اطلاق و با ضمیمه مقدمات حکمت، بر وجوب دلالت دارد. حق، طلبی است که برای صاحب حق و بر عهده دیگری ثابت است و می‌تواند آن را مطالبه کند. هر حقی، برای طرف مقابل وظیفه‌ای الزامی را ایجاب می‌کند. پس وظایفی که در این خطبه بر دوش حاکم نهاده شده، وظایف الزامی و وجوبی است. «مَسْئُولٌ» و «وُلِّیتَهُ» این برداشت را تقویت می‌کند. ▫️این فراز: دلالت بر وظایف واجب پدر و مادر در حسن ادب (خوب تربیت کردن) دارد. یکی از مصادیق آن حسن ادب در تربیت اخلاقی است. 🔹@feqahat

🔹#فقه_تربیت_اخلاقی 🔸جلسه پنجم: ادله وظیفه مندی والدین در تربیت اخلاقی فرزندان 🔸دلیل دیگر: روایات تادیب. روایاتی که وظیفه والدین، تادیب فرزند بیان شده است. یک مقدمه: ما از روایات ضعیف چگونه می‌توانیم استفاده کنیم: 1. نگاه اخباری: هر روایت اخلاقی را بپذیریم. 2. روایات تربیت اخلاقی از سنن هستند و باید در ادله سنن تسامح کرد. 3. «وثوق خبری» یا «صدوری». در این دیدگه اگر محتوای درست باشد میتوان به آن روایت عمل کرد. 4. راهکار برگزیده ضم احادیث ضعاف است. از مجموع روایات ضعیف، مفهوم مشترک را استفاده می‌کنیم. ما به مجموع روایات تادیب استناد می‌کنیم. 5. البته اگر در ادله، روایت صحیحه یا آیه قرآن قرار دارد، آن را دلیل محوری قرار می‌دهیم، دیگر ادله ضعیف را توضیح دهنده و قرینه آن دلیل می‌کنیم. در روایات تادیب 9 روایت آورده شده است. از جمله فرازی از رساله حقوق امام سجاد و نامه امیر مؤمنان به امام حسن مجتبی ع (این نامه به همه جوانان است). آنها را با همین روش با محور ادله دارای سند صحیح، جمع بندی می‌کنیم. 🔸جمع‌بندی: مفهوم مشترک روایات تادیب این است: از حقوق فرزندان این است که تربیت اخلاقی صحیح شوند. اگر حق است پس بر والدین واجب است. حداقل واجب مواردی است که اگر به فرزند گفته نشود به گناه بیافتد. بیش از آن مستحب است. این به خلاف نگاه‌های لیبرالی است که انتخاب‌های اخلاقی حق فرزند می‌داند به این معنا که والدین حق ندارند در آن دخالت کنند! 🔸نکات حاشیه‌ای: چرا نامه امیرمؤنان به امام حسن ع مهم است؟ راهکار استفاده فقهی از روایات نهج البلاغه چگونه است؟ 🔹@feqahat

🔹#فقه_تربیت_اخلاقی 🔸جلسه ششم: ادله وظیفه مندی والدین در تربیت اخلاقی فرزندان 💢جلسه مهم روش‌شناسی 💢روش استفاده از سیره معصوم در فقه تربیتی: 🔸1. حکم اول برداشت شده از سیره اباحه است. 🔸2. در اموری خاص مانند تربیت رجحان دارد؛ زیرا سیره در کاری است که می‌دانیم راحج (واجب یا مستحب) است. 🔸3. سیره فعل معصوم است و نیازی نیست که مانند قول شهید مطهری عمل مستمر معصوم باشد. 🔸4. اگر روایتی را از جهت نوع عمل معصوم بررسی کنیم، بدون توجه لفظی، سیره معصوم می‌شود. 🔸5. درجه اهمیت اقدامات تربیتی از سوی مربی در سیره معصوم روشن می‌گردد. 🔸6. بحث سیره الهی نیز در فقه تربیتی مورد توجه است و قواعدی خاص دارد. در سیره الهی احتمال دارد که قابل انجام نباشد؛ مانند سیره الهی در عذاب برای تربیت. در نتیجه سیره الهی قواعدی مستقل از سیره معصوم دارد. 🔸7. انواع سیره: سیره الهی، سیره معصومین، سیره پیامبران گذشته، سیره متشرعه، سیره عقلا، سیره عقلا در مسائل مستحدثه. 🔸8. در سیره اصل بر عدم موضوعیت زمان و مکان است و عمل معصوم محدود به شرایط زمان خودشان نیست؛ احتمال خاص بودن، تقیه و ... پذیرفته نیست؛ اما اگر احتمال قابل اعتنا بود باید بررسی شود. مخصوصا در مورد برخی مسائل تربیتی. مراجعه کنید به کتاب: آشنایی با فقه اخلاق، درآمدی بر دانش اخلاق اجتهادی و استنباطی از استاد عالم زاده نوری. 🔸9. در سیره تربیتی باید به تعارضات توجه کنید. مانند اینکه در جایی نقل شده که امیرمؤمنان نان و نمک می‌خوردند و در جاهایی دیگر از خوردن غذاهای دارای گوشت و ... نقل شده است. 🔸نکته حاشیه‌ای: نکته‌ای درباره برنامه زندگی پس از زندگی. 🔹@feqahat

🔹#فقه_تربیت_اخلاقی 🔸جلسه هفتم: بررسی سیره اهل بیت ع در تربیت اخلاقی فرزندان ▫️خلق در روایات به رفتارها خوب نیز خلق خوب گفته شده است اما در این روایات به معنای صفات راسخه دورنی است. ▫️عجله، کار بدون برنامه مقدمات است که نهی شده است اما سرعت بد نیست و به سرعت در کار خیر امر شده است. البته ممکن است جایی عجله به جای سرعت هم بیاید اما این تفاوت را دارند. در این ادله خود بیان اهل بیت بحث نمی‌شویم؛ زیرا از سیره و عملیات تربیتی حضرت سخن میگوییم؛ نه اینکه بیان حضرت را بحث کنیم. برخی رفتارها از اهمیت خاصی برخوردارند؛ مانند نوع سخنانی که ائمه در آخرین لحظات به فرزندان بیان می‌کردند. مانند روایت امام سجاد (ع) (لَمَّا حَضَرَ عَلِی بْنَ الْحُسَین؟ع؟ الْوَفَاةُ). یا آنجا که اهل بیت فرمودند پیامبر این نکته را گفته است. گاهی لازم است در تربیت برخی نکات را دیگران به فرزندان ما بگویند یا اینکه دیگران به او بگویند. 🔸استدلال: ما سه بعد تربیتی داریم: بینش؛ گرایش؛ رفتار. این روایات بیشتر به پرورش بعده شناختی اشاره داشتند. بر اساس این سیره پدر و مادر نسبت به تربیت اخلاقی فرزندان وظیفه‌مند هستند؛ اما این سیره دلالت بر رجحان تربیت اخلاقی فرزندان در بعد شناخت افزایی فرزندان دارند و به تنهایی نمی‌توانند وجوب مراحلی از تربیت را اثبات کنند. نکات به دست آمده: اهمیت بعد شناختی در تربیت عاطفی؛ اهمیت روش گفتگویی و عاطفی با فرزند. به ویژه سخن گفتن پدر! 🔸حاشیه. جایگاه سیره؛ معانی صبر؛ برنامه زندگی پس از زندگی؛ حقیقت دروغ؛ چرا برخی نماز می‌خوانند اما گناه می‌کنند؟ 🔹@feqahat

🔹#فقه_تربیت_اخلاقی 🔸جلسه هشتم: آیا ورود به حریم شخصی فرزندان برای تربیت اخلاقی آنها درست است؟ 🔸عنوان حریم شخصی وارداتی است. در ادله عناوین حرمت تجسس و دیگر عناوینی داریم که حرمت ورود به حریم دیگران را در شرع می‌سازد. 🔸این عناوین حرمت روش ورود به حریم شخصی فرزند را هم ثابت می‌کند. 🔸در مقابل، برخی عناوین ادله وظیفه مندی اطلاق دارند که حتی ورود به حریم شخصی را شامل میشود مانند اطلاق دلیل آیه وقایه. 🔸نتیجه: اصل بر این است که این روش نباید استفاده گردد مگر اینکه بازداشتن فرزند از گناه راهی دیگر به جز ورود به حریم شخصی نداشته باشد. بنابراین در برخی موارد جایز است. اما تا حد امکان از تربیت درست و تقویت خودکنترلی فرزند باید استفاده کرد. 🔸در حاشیه: ▫️معرفی کتاب تربیت فرزند با رویکرد فقهی از آیت الله اعرافی. ▫️چرا با اینکه در آمریکا محکمترین قوانین برای دفاع از حریم شخصی زنان دارند، از بالاترین آمار تجاوز به زنان برخوردار است؟ ▫️آیا در غرب اسلام وجود دارد؟ 🔹@feqahat

🔹کانال فقه فرهنگی 💢محورهای محتوایی کانال: #یادداشت یادداشت‌های فرهنگی و مناسبتی #فقه_فرهنگی و مدیریت فرهنگی سلسله جلسات فقه فرهنگی #فقه_مدرسه سلسله جلسات فقه مدیریت مدرسه #فقه_تربیت_اخلاقی سلسله جلسات بررسی فقهی تربیت اخلاقی فرزندان #فقه_تربیت_جنسی جلسات بررسی نظام روش‌ها و برخی مسائل تربیت جنسی در ادله شرعی #رادیو_معارف سلسله جلسات برگزار شده در رادیو معارف و ... #چالش_های_فقه_اخلاقی #فقه_فرهنگی #فقه_تربیت_عبادی #اخلاق_در_نهج_البلاغه #فقه_نظام_آموزش_و_پرورش #فقه_تربیت_اعتقادی #تفسیر_تربیتی 🔸پذیرای موضوعات و مسائل پیشنهادی درباره بررسی فقهی مسائل فرهنگی. 🔹مناسب برای: 🔸علاقه‌مندان به فقه تربیتی؛ 🔸آنهایی که به مسائل فقه معاصر و کاربردی علاقه‌مند هستند؛ 🔸 مدیران فرهنگی؛ 🔸مدیران گروه‌های جهادی؛ 🔸علاقه‌مندان مطالعات راهبردی. در: 🔹https://eitaa.com/feqahat 🔹@feqahat

🔹کانال فقه فرهنگی 💢محورهای محتوایی کانال: #یادداشت یادداشت‌های فرهنگی و مناسبتی #فقه_فرهنگی و مدیریت فرهنگی سلسله جلسات فقه فرهنگی #فقه_مدرسه سلسله جلسات فقه مدیریت مدرسه #فقه_تربیت_اخلاقی سلسله جلسات بررسی فقهی تربیت اخلاقی فرزندان #فقه_تربیت_جنسی جلسات بررسی نظام روش‌ها و برخی مسائل تربیت جنسی در ادله شرعی #رادیو_معارف سلسله جلسات برگزار شده در رادیو معارف و ... #چالش_های_فقه_اخلاقی #فقه_فرهنگی #فقه_تربیت_عبادی #اخلاق_در_نهج_البلاغه #فقه_نظام_آموزش_و_پرورش #فقه_تربیت_اعتقادی #تفسیر_تربیتی 🔸پذیرای موضوعات و مسائل پیشنهادی درباره بررسی فقهی مسائل فرهنگی. 🔹مناسب برای: 🔸علاقه‌مندان به فقه تربیتی؛ 🔸آنهایی که به مسائل فقه معاصر و کاربردی علاقه‌مند هستند؛ 🔸 مدیران فرهنگی؛ 🔸مدیران گروه‌های جهادی؛ 🔸علاقه‌مندان مطالعات راهبردی. در: 🔹https://eitaa.com/feqahat 🔹@feqahat