❇️ آیت الله ملک زاده در درس خارج «روابط خارجی در نظام سیاسی اسلام» مطرح کرد؛ 🔻 برای داشتن فقه روابط خارجی باید شش امر به انجام برسد. این شش گام در مسیر فقاهت مهم و لزومی به نظر می‌رسد. 1️⃣ شناخت احکام مرتبط : ⬅️ در این گام ابتدا باید به سراغ داشته‌های موجود فقه اسلامی رفت این کار سبب خواهد شد که مجدداً به معماهای حل‌شده پرداخته نشود. ⬅️ از طرف دیگر ساختار سیاسی اسلام و تقسیم‌بندی سیاسی که متناسب با جهان‌بینی اسلامی و اندیشه اسلامی است، موجبات ایجاد یک ساختار سیاسی و قواعد متناسب با آن را فراهم کرده است. از این رو در ابتدا ضروری است که چگونگی نگاه اسلام فهمیده شود. 2️⃣ ظرفیت‎شناسی قواعد فقهی موجود: ⬅️ در این زمینه به «حرکت از فقه مسائلی به فقه قواعدی» معتقد هستیم؛ فقه موجود، فقه مسائلی است که تحرک و چابکی فقه را کاهش داده است؛ لذا فقه قدرت حرکت و چابکی لازم برای تعامل با ساختار های جدید و بحث های جدید را ندارد. اگر بتوانیم از مجموعه‎ای مسائل، قواعدی استخراج کنیم، این قواعد بهتر می‌توانند با بحث‎های جدید ارتباط برقرار کنند. 3️⃣ قاعده‌سازی از فقه موجود: ⬅️ فقیه ملزم است در مسیر شناخت نظر اسلام در هر حوزه‌ای از جمله روابط خارجی، اقدام به قاعده‎سازی از فقه در جهت تطبیق بر موضوعات و مسائل جدید و یافتن حکم آن‌ها بکند. 4️⃣ عرضه مسائل به دستگاه فقاهت: 5️⃣ قاعده‎سازی براساس احکام جدید: ⬅️ حال که مسائل مستحدثه به دستگاه فقاهت و اجتهاد عرضه شد و احکام جدیدی به دست آمد، ممکن است با استفاده از احکام جدید به ضمیمه احکام و قواعد گذشته، قواعد جدیدی ساخته شود. 6️⃣ ظرفیت‎شناسی ادله شرعی: ⬅️ ظرفیت‎شناسی ادله شرعی (اعم از عقلی و نقلی) با رویکرد اجتماعی و حکومی در جهت استخراج دیدگاه‎‌های شارع مقدس در مورد روابط خارجی است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #روابط_خارجی_در_نظام_سیاسی #آیت_الله_ملک_زاده 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻 بررسی دیدگاه فقیهان شیعه در مورد جایگاه تشکیل حکومت در عصر غیبت امام زمان (عج)؛ ✅ در بین فقها کسی به صراحت به این مسئله پاسخ نداده است. از این رو لازم است در آثاری که احتمال می‌رود مطلبی در این باب یافت شود به جستجو پرداخت. به طور معمول در آثار فقهی در کتاب‌هایی همچون امر به معروف و نهی از منکر، حدود، قضا و جهاد در این زمینه مطالبی یافت می‌شود. 1️⃣ شیخ مفید: در کتاب مقنعه خویش اقامه حدود الهی -یعنی مجازات‌های وارد شده برای برخی گناهان در شریعت- را از اختیارات امامان شیعه و کسانی که از جانب ائمه برای اقامه حدود نصب شده‌اند، یعنی فقهای شیعه، می‌ داند. ⬅️ شیخ مفید اختیارات فقیه را تنها منحصر در اقامه حدود نمی‌داند و تنفیذ احکام، امر به معروف، نهی از منکر و جهاد را نیز به آن می‌افزاید. با نظر به گسترگی و نیاز این امور به ابزار و تشکیلات، می‌توان گفت نظر شیخ مفید دلالت بر تشکیل حکومت به معنای امروزی آن دارد. 2️⃣ شیخ طوسی: اگر کسی -فقیه یا حتی غیر فقیه- بتواند وارد حکومت شود و مسئولیتی را بر عهده گیرد، در صورتی که سلطان وقت عادل بوده، امر به معروف و نهی از منکر کند و اشیا را در جایگاه خود بگذارد، بر او جائز بلکه مستحب است مسئولیت مذکور را قبول کند. ⬅️ اگر فقیهی بتواند با تشکیل مستقیم حکومت چنین امکانی را برای امر به معروف و نهی از منکر و اقامۀ عدل به دست آورد، تعلیل مذکور شامل تشکیل مستقیم حکومت نیز می‌شود و باید حکم به جواز آن صادر کرد. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت‌الله اراکی در درس خارج «فقه نظام سیاسی» مطرح کرد؛ ⬅️ مردمی بودن با سه رکن تحقق پیدا می‌کند: تواضع، خیرخواهی برای مردم و فاصله نداشتن با مردم. ⬅️ والی و کسی که مسئولیتی دارد و کار مردم دست اوست، حق ندارد از مردم احتجاب کند و بین او و مردم مانعی باشد که مردم به او دسترسی نداشته باشند. ⬅️ ولی باید ناصح و خیرخواه مردم باشد و تا می‌تواند و آنچه از دست او بر می‌آید در راه خیر مردم تلاش کند. البته مسأله خیرخواهی عام است و هم مردم باید نسبت به والی خیرخواه باشند، او را کمک کنند، به او پیشنهاد دهند و از او دفاع کنند و هم والی باید خیر خواه مردم باشد ⬅️ اهتمام به امور مسلمین در ناصح بودن برای آن‌ها جلوه می‌کند که انسان آنچه می‌تواند در پی خدمت رسانی و حل مشکلات مردم باشند تعجب می‌کنم از برخی که ادعای علم و تقوا دارند اما خودشان را از نیازها و مشکلات مردم کنار می‌کشند به بهانه این‌که نباید سیاسی بود! ⬅️ این‌که گفته شود «عبادت بجز خدمت خلق نیست» حرف غلطی است؛ این مسأله نفوذ فرهنگ الحادی در جامعه ایرانی و خیلی از جوامع اسلامی و دست بردن در ادبیات و آداب مردم و ضرب‌المثل‌ها به قصد دور کردن مردم از دین است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_اراکی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه روابط اجتماعی» مطرح کرد؛ ⬅️ غالباً خطور اولیه در بسیاری از موارد اختیاری نیستند؛ لذا مشمول ادله نمی‌شوند، یعنی در هنگام برخورد با واقعه‌ای به شکل غیر اختیاری، احتمالاتی در ذهن انسان ایجاد می‌شود. مادامی‌که این خطورات حالت وهم و شک داشته باشند، از دائره نهی و سوء ظن بیرون هستند. 🔻گاهی خطورات ذهن حالت ظن ضعیف یا قوی دارد که دو نوع است: 1️⃣ مقدمات آن اختیاری است؛ یعنی شخص به وسیله تجسس به خطوراتی دست یافته است، در این صورت خواطر اولیه‌ اختیاری است. 2️⃣ اما اگر خواطر اولیه‌ای حالت شک، وهم یا ظن داشته باشد، حتی اگر مقدمات آن اختیاری نباشد، از دائره تکلیف بیرون است و حرمتی ندارد. ⬅️ اگر ظنون سوء، حالت خواطر غیراختیاری و غیرانتخابی باشند، از دائره نهی بیرون هستند، اما زمانی که می‌تواند با یک مداقه‌ای خودش را تغییر بدهد، در این صورت نهی به آن تعلق می‌گیرد. 🔻 مرحوم شهید نقل کردند که شهید فرموده: مقصود از ظن در اینجا عقد القلب است، فرمایش ایشان چند احتمال دارد: 1️⃣ یعنی در حد اطمینان و امثالهم، یعنی باور بکند. اگر این احتمال باشد، خلاف ظواهر است که ظن را به سمت اطمینان ببریم. 2️⃣ منظور از عقد القلب مقابل خواطری است که دارای ترجیح هستند و صدفتاً در ذهن تجسم می‌کند؛ به تعبیر دیگر عقد القلب یعنی ماندن روی آنچه اول خاطره بود، در این صورت قابل تصحیح و پذیرش است. 3️⃣خواطر یک ظنون ضعیفه‌ای است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_روابط_اجتماعی #آیت_الله_اعرافی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ استاد احمدعلی یوسفی در درس خارج فقه نظام‌های اسلامی مطرح کرد؛ 🔻مکتب اقتصاد اسلامی را نباید به صورت جدا از سایر مکاتب و اجزای نظام اجتماعی اسلام در نظر گرفت. یکی از جمله ابعاد این هماهنگی عبارتند از؛ ✅ هماهنگی با سایر نظام‌های اسلامی: ⬅️ هماهنگی و پیوند مکتب اقتصاد اسلامی با سایر عناصر و اجزای نظام اجتماعی را در موارد متعددی می‌توان به نمایش گذاشت؛ 1️⃣ پیوند میان اقتصاد اسلامی و سیاست‌های مالی حکومت 2️⃣ پیوند میان اقتصاد اسلامی و نظام سیاسی 3️⃣ پیوند میان الغای سرمایه مبتنی ربا و دیگر احکام اسلامی 4️⃣ پیوند میان اقتصاد اسلامی و قوانین جزایی اسلام ✅ هماهنگی با زمینه جامعه اسلامی ⬅️ نظام اقتصادی یک نظام جدا و کاملاً خودکار نیست. بهترین نظام اقتصادی در صورتی که با عقاید، برداشت‌ها و احساسات جامعه‌اش، همخوانی نداشته باشد، به مرور تضعیف شده و از بین خواهد رفت؛ بنابراین هر مکتب اقتصادی به یک زمینه‌ای نیاز دارد که با ماهیت آن هماهنگ باشد و این زمینه موجب تقویت عملکرد آن مکتب بشود. 🔻 سه معیار اصلی برای ارزیابی یک مکتب اقتصادی را می‌توان از این هماهنگی احصا نمود: 1️⃣ محتوای درونی آن مکتب 2️⃣ ارتباط آن مکتب با سایر مکاتب نظام اجتماعی 3️⃣ ارتباط مکتب اقتصادی با زمینه جامعه‌ای که در آن اجرا می‌شود. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_نظام_اقتصاد_اسلامی #حجت_الاسلام_یوسفی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ حجت الاسلام عبادی در درس گفتار «جایگاه ابزارهای فقهی در بانکداری بدون ربا» مطرح کرد؛ ⬅️ شناخت ربا و ابعاد آن باعث می‌شود در صورت تأسیس معاملات جدید، از دچار شدن به ربا و آثار آن جلوگیری شود. 🔻 تفاوت سود، ربا و بهره: ⬅️ سود، ارزش افزوده حاصل از انجام یک معامله شرعیه است. ⬅️ ربا در حالت اول، اضافه‌ای است که در ضمن عقد قرض شرط شده باشد. در حالت دوم، اضافه در معامله دو کالای مکیل و موزون و در حالت سوم، اضافه‌ای در تمدید مهلت بدهی است. ⬅️ بهره، ارزش زمان پول بر اساس واقعیات اقتصادی است. 🔻به طور کلی ربا به دو دسته تقسیم می‌شود: 1️⃣ ربای قرضی ⬅️دریافت اضافه به شرط زیاده در عقد قرض ⬅️دریافت اضافه در تمدید مهلت بازپرداخت بدهی 2️⃣ ربای معاملی: اضافه‌ای که در معامله دو جنس مکیل و موزون گرفته می‌شود. 🔻مبلغ اخذ شده با عنوان وجه التزام دو صورت کلی دارد: 1️⃣ مبلغی که در ازای تخلف از مفاد یک قرارداد اخذ می‌شود که از منظر شرعی ایرادی ندارد. 2️⃣ مبلغی که در ازای تأخیر در بازپرداخت دیون اخذ می‌شود. در مورد این بخش نیز سه نظر وجود دارد: ✅ هیچ تفاوتی بین وجه التزام جریمه تأخیر با ربای جاهلی وجود ندارد. ✅ اگر وجه التزام مبلغی برای ملتزم ساختن بدهکار بر پرداخت به موقع بدهی باشد، به شرط اینکه در ضمن قرارداد شرط شده باشد، ایرادی ندارد. ✅ دریافت وجه التزام در صورتی که از طرف حاکم اسلامی باشد ایرادی ندارد. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_بانک #حجت_الاسلام_عبادی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اراکی در درس خارج «فقه نظام سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻 ولایت خاصه بر دو نوع است؛ 1️⃣ ولایت تفویض: یعنی واگذاری اختیارات تصمیم‌گیری. در این نوع از ولایت، ولایت عامه اختیار تصمیم‌گیری را بر فرد، افراد، هیأت و مجموعه‌ای واگذار می‌کند؛ مانند مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان و... 2️⃣ ولایت تنفیذ: به معنای سپردن مأموریت اجرایی برای فردی است. در این نوع ولایت فرد حق تصمیم‌گیری ندارد بلکه عمل کننده است، یعنی تصمیم را برای او گرفته‌اند و او مجری است. ⬅️ شرایط ولایت تفویض و ولایت تنفیذ متفاوت است. در ولایت تفویض همان شرایطی که در ولایت عامه معتبر است باید وجود داشته باشد که شامل سه شرط مهم علم، عدل و کفایت می‌شود. ⬅️ مسئولی که می‌خواهد برای نظام اسلامی تصمیم‌گیری کند باید با فقه نظام ولو تقلیداً آشنا باشد. چگونه می‌توان با فقه نظام آشنا نبود ولی برای نظام اسلامی تصمیم‌گیری کرد. حداقل این است که مسئول با احکام شرعی حوزه خودش آشنا باشد. ⬅️ فردی که می‌خواهد مدیریت داشته باشد باید با فقه مدیریت در حوزه‌ای که می‌خواهد تصمیم‌گیری کند آشنا باشد تا تصمیماتش خلاف شرع نباشد. مثلا فردی که می‌خواهد برای اقتصاد تصمیم بگیرد باید با فقه الاقتصاد آشنا باشد. در کشوری که اداره آن قرار است براساس اسلام باشد باید این امور در آن معتبر باشد. در این مسائل نباید مسامحه کرد. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_اراکی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» مطرح کرد؛ 🔻وجوب تعلیم و تربیت از دو منظر عنوان ثانوی و حکم حکومتی: 1️⃣ از منظر عناوین ثانویه ممکن است شرایطی ایجاد شود که ضرورت تعلیم و تأدیب را بالاتر ببرد. مانند زندگی اقلیت مسلمان در محیط کفر. مسلمین در این فضا اگر به فرزندان خود آموزش‌های قوی و حتی در سطوح دانشگاهی ندهند، موجب موضع ذلت در مقابل کفار می‌شود. از منظر حکم حکومتی باید به دو نکته توجه شود: محل جریان حکم حکومتی زمانی است که تشخیص عناوین ثانویه بر عهده یک حکومت یا یک حاکم باشد 2️⃣ در احکام ولایی دایره تصمیم‌گیری و جعل حکم فراتر از الزاماتی است که در عناوین الزامی وجود دارد. حاکم بر اساس مصلحتی الزام به تعلیم و تربیت می‌کند. و لو این‌که در آن حدی نیست که در عناوین ثانویه الزام باشد. ⬅️ حاکم کشور اسلامی بر اساس ترسیم آینده و پیشرفتی که باید یک کشور اسلامی در دنیای امروز داشته باشد، در نوع آموزش، سیستم آموزش و حتی سن آموزش می‌تواند دخالت کند؛ زیرا مقوله تعلیم و تربیت جزو مسائل ولایی و حکومتی و نظامات اجتماعی شده است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_تربیت #آیت_الله_اعرافی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ ⬅️ مجموعه‌ای از ادله و قرائن یافت می‌شود که نه تنها اصل مشروعیت، بلکه وجوب مطلق تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت امام معصوم علیه السلام را -فارغ از در نظر گرفتن ساختار خاصی برای حکومت- اثبات می‌کند. 🔻دلیل عقلی: 1️⃣ بی شک شارع مقدس در فرستادن پیامبران، کتاب‌های آسمانی و تشریع مقررات مقاصدی را در نظر داشته است. 2️⃣ اسلام دینی جامع، جاودان و جهانی است. جامع بودن دین اسلام به این معنا است که همۀ شئون زندگی انسان‌ها را فرا می‌گیرد. 3️⃣ شارع به دنبال پیاده کردن اهداف دین اسلام است؛ اهدافی که جامع، جاودان و جهانی است و محدود به زمان پیامبر اکرم (ص) و ائمه هدی نیز نمی‌باشد. 4️⃣ بدون حاکمیت به معنای امروزی، پیاده کردن این اهداف امکان پذیر نیست. مؤمنان عادل در فرض نبود دولت به معنای امروزی نمی‌توانند این اهداف را متناسب با این سه ویژگی پیاده کنند 5️⃣ بنابراین می‌توان گفت تشکیل حکومت به معنای امروزی آن برای پیاده کردن اهداف جامع، جاودان و جهانی دین اسلام نه تنها مشروع بلکه ضروری است. ⬅️ توجه به اهداف جامع، جهانی و جاودان دین اسلام و استدلال بر مشروعیت و ضرورت حکومت بر این اساس، متأسفانه در ادبیات فقه سیاسی مغفول مانده است. از این رو دلیل بالا را می‌توان دلیل تازه‌ای در این زمینه در ادبیات فقه سیاسی به شمار آورد. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت‌الله هادوی تهرانی در درس خارج فقه «مکتب اقتصادی اسلام» مطرح کرد؛ ⬅️ سیستم اقتصادی بازار در پاسخ به سه پرسش «چه چیزی تولید شود؟»، «چگونه تولید شود؟» و «برای چه کسی تولید شود؟» مدعی است که در این سیستم مشارکت دولت وجود ندارد و افراد و گروه‌ها برای مصرف کننده با یک دیگر رقابت می‌کنند. ⬅️ سیستم اقتصادی بازار تنها در ظاهر می‌گوید تولیدات براساس خواسته‌های مصرف کنندگان است، ولی در حقیقت تولید کنندگان به وسیله تبلیغات، نیازی را در مصرف کننده ایجاد می‌کنند. به همین دلیل چیزی به نام آزادی انتخاب در مصرف کننده نداریم. ⬅️ سیستم اقتصادی بازار با چیزی تحت عنوان استاندارد، رقبای خود را کنار می‌زند. دنیای سرمایه‌داری که به سیستم اقتصادی بازار معتقد است، هر کسی پول دارد می‌تواند از خدمات بیشتری استفاده کند، هر کسی پول ندارد نمی‌تواند استفاده کند. یعنی محصول برای پولدارها تولید می‌شود. ⬅️ اسلام درباره این‌که چه چیزی تولید شود؟ می‌گوید در تولید همه چیز آزاد هستید الا مواردی که منع شده است. چگونه تولید شود؟ هر گونه که می‌خواهید تولید کنید الا به روش‌های که ممنوع شده است. برای چه کسی تولید شود؟ برای همه تولید کنید و محدودیتی وجود ندارد، البته اگر کسی توان مالی استفاده از این تولیدات را ندارد، باید از ناتوان حمایت کرد. ⬅️ اقتصاد اسلامی نه اقتصاد سرمایه‌داری است و نه اقتصاد سوسیالیستی، حتی ترکیبی از این دو نیز نمی‌باشد. زیرا سرمایه‌داری و سوسیالیست بر مبنای اومانیست است و اسلام مخالف اومانیست است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #اقتصاد #آیت_الله_هادوی_تهرانی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت‌الله کعبی در درس خارج «ولایت فقیه» مطرح کرد؛ ⬅️ پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، غرض از بحث ولایت فقیه صرفاً اثبات این امر بوده که فقیه می‌تواند حکومت کند، اما امروز از چگونگی حکومت‌داری و حد و مرز ولایت وی سخن گفته می‌شود. اگر چه این نوع بحث نیز پایه و اساس همان مباحث سنتی پیرامون ولایت فقیه می‌باشد. 🔻ضوابط و قواعد فقهی ولایت فقیه: 1️⃣ قاعدة وجوب برپایی دین خدا و اجرای احکام اسلام: از قواعد بدیهی به شمار می‌رود و بیان می‌کند احكام اسلام دارای دو بعد فردی و اجتماعی است. بر هر مسلمانی لازم است تا آن احکام را به اجرا در آورد؛ از این رو در صورت تخلف از احکام و ثابت شدن آن در نزد قاضی یا حاکم شرع، چنین مسلمانی یا تعزیر می‌شود یا حد بر او جاری می‌شود که اجرای آن بر عهده حاکم شرع است. 🔻مستندات قاعدة‌ وجوب برپایی دین خدا؛ ✅ آیات قرآن کریم نسبت به قاعدة مذکور به دو دسته از آیات الإتباع و آیه جعل شریعت تقسیم می‌شوند ⬅️ آیات الاتباع: آیاتی هستند که به عموم مؤمنین امر کرده تا به پیروی و اطاعت از آنچه خداوند متعال نازل نموده، بپردزاند و از تبعیت و پیروی سنت‌های جاهلی دوری گزینند؛ زیرا سنت‌های جاهلی در برابر اسلام و هدایت الهی و همچنین در برابر عقل قرار دارد. ⬅️ آیات جعل شریعت: مخاطب آیات پیامبر گرامی اسلام می‌باشد. یعنی در رابطه با برپایی شریعت و اجرای احکام، هیچ شخصی حتی رسول مکرم اسلام مستثنی نیست و ایشان نیز باید از شریعت اسلام تبعیت نمایند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #ولایت_فقیه #آیت_الله_کعبی 🔎@fiqhenezam_com

معرفی دروس خارج فقه نظام (3) استاد: آیت الله ملک زاده موضوع: روابط خارجی در نظام سیاسی اسلام ———————————— #فقه_نظام #درس_خارج #روابط_خارجه_در_نظام_سیاسی #آیت_الله_ملک_زاده 🔎 @fiqhenezam_com

❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ ⬅️ مجموعه‌ای از ادله و قرائن یافت می‌شود که نه تنها اصل مشروعیت، بلکه وجوب مطلق تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت امام معصوم علیه السلام را -فارغ از در نظر گرفتن ساختار خاصی برای حکومت- اثبات می‌کند. 🔻دلیل نقلی: 1️⃣ در منابع روایی اهل سنت روایات متعددی بر مشروعیت تشکیل حکومت دلالت دارد. به عنوان نمونه: «لابد للناس من امارة برة او فاجرة ... والامارة خیرٌ من الهرج» ⬅️ بر اساس این روایت تشکیل حکومت ضروری است؛ خواه این حکومت نیکوکار باشد یا بدکار. این روایت حکومت را از هرج و مرج بهتر می‌شمارد. 2️⃣ روایتی از امام رضا علیه السلام نقل شده است که به نظر می‌رسد به خوبی بر مشروعیت حکومت دلالت دارد.«أَنَّا لَا نَجِدُ فِرْقَةً مِنَ‏ الْفِرَقِ‏ وَ لَا مِلَّةً مِنَ‏ الْمِلَلِ‏ بَقُوا وَ عَاشُوا إِلَّا بِقَيِّمٍ وَ رَئِيسٍ لِمَا لَا بُدَّ لَهُمْ مِنْهُ فِي أَمْرِ الدِّينِ وَ الدُّنْيَا...» ما هيچ گروه و پیروان یک دینی را نمى‏يابيم كه به حيات و زندگى اجتماعى خود ادامه دهند، مگر با داشتن سرپرست و رئيسی براى امورى كه لازم است در امر دین و دنیایشان بپا دارند. ⬅️ بررسی دلالی: در ابتدای روایت، بقای هر جامعه‌ای در گرو وجود سرپرست برای آن جامعه دانسته شده است. در ادامه روایت حضور رئیس در جامعه امری ضروری تلقی شده که قوام خلق به آن وابسته است؛ بنابراین با توجه به روایت مزبور تشکیل حکومت دینی در زمان غیبت امام معصوم نه تنها مشروع بلکه ضروری است. ⬅️بررسی سندی: شیخ صدوق این روایت را با دو سند نقل می‌کند. از شیخ صدوق تا امام رضا علیه السلام، در سند اول سه نفر و در سند دوم پنج نفر واسطه هستند. وثاقت آنها نزد شیعه مورد اختلاف است. اما با توجه به مجموعه‌ای از قرائن مانند؛ مفاد روایت، شهرت روایت نزد علما و این‌که شخصی همچون شیخ صدوق ، حدیث معتبر دانست. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه روابط اجتماعی» مطرح کرد؛ 🔻 تعیین حکم سوء ظن به وسیله رجوع به ادله قرآنی. ⬅️ دلیل قرآنی جهت تعیین حکم سوء ظن، آیه 12 سوره نور است « لَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بِأَنْفُسِهِمْ خَيْرًا وَقَالُوا هَذَا إِفْكٌ مُبِينٌ ». 🔻 معنای کلمه خیر در آیه 12 سوره نور. ⬅️ کلمه «خیر» در دو معنای اسمی و وصفی به کار رفته است؛ معنای وصف مطلق یعنی خوب و دیگری به معنای افعل تفضیلی یعنی یک وصف أفضلیت قیاسی در مقایسه با دیگری. درجایی که کلمه «خیر» با پسوندی استعمال نشود، معنای اول مراد است و زمانی که به همراه پسوندی ذکر شود، معنای دوم مدنظر است. ⬅️ زمانی که خیر و شر در کنار هم بکار روند، دو نوع تقابل در میان آنها ایجاد می‌شود: 1 – تقابل تناقض 2 – تقابل تضاد. علت این دو نوع تقابل این است که؛ خیر دو معنا دارد: الف – خیر به معنای خاص، یعنی چیزی که در آن جهات مثبت برتر و برگزیده‌ای وجود دارد. ب – خیر به معنای عام، یعنی خلاف شرّ، یعنی چیزی از شر در آن نیست. ⬅️ مراد از خیر در آیه شریفه خیر به معنای خاص است در این صورت می‌توان گفت آیه شریفه در خصوص سوء ظن است نه حسن ظن. ⬅️ برخی با استناد به قرائنی گفته اند مراد از خیر در این آیه معنای عام است و در خصوص حسن ظن می‌باشد. قرائن عبارت‌اند از: 1 – سیاق این آیات و مورد است. 2 – از جهت دیگر هم قرائن لبیه کلی در موضوع است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_روابط_اجتماعی #آیت_الله_اعرافی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» مطرح کرد؛ ⬅️ حکم فقهی بازی از دو زاویه قابل بررسی است؛ نخست با قطع‌نظر از نقش معلم و والدین، اصل بازی چه حکمی دارد؟ و دیگر اینکه وظایف آن‌ها در این زمینه چیست؟ ✅ سابقه بازی در فقه: پنج مورد به نحوی با مباحث بازی و لهو در فقه مرتبط است. به ‌رغم نسبتی که این بحث با موضوعات فقهی دارد، مع‌الأسف تاکنون کار جامعی برای آن انجام نشده است. 1️⃣ بحث سبق و رمایه. 2️⃣ مباحث صید و ذباحه. 3️⃣ بحث صید در مباحث حج. 4️⃣ مباحث صلوه مسافر: تا آنجایی که می‌گویند گر کسی برای صید لهوی می‌رود، نمازش شکسته نیست و تمام است. 5️⃣ بحث‌های دیه و قصاص. ✅ سابقه بازی در بحث‌های روایی و اخلاقی. ⬅️ در کتب اخلاقی بحث‌های لهو و لعب به صورت پراکنده در مباحثی مانند تفریح، تفرج و مزاح مطرح می‌شود. این مباحث در کتب روایی در بحث علائم مؤمن آمده و در کتاب العشره اصول کافی، در بحث تفرج و تفریح مطرح شده است. ✅ سابقه بازی در مباحث کلامی و توصیفی: ⬅️ مقوله بازی با مباحث کلامی و توصیفی هم ارتباط دارد. زمانی که گفته می‌شود خلقت عالم لعب نیست، در واقع بعد فلسفی کلامی مسئله بررسی می‌شود. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_تربیت #آیت_الله_اعرافی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ ✅ تنها دلایلی که می‌توان بر نفی مشروعیت تشکیل حکومت در عصر غیبت بیان کرد دلیل عقلی متکی بر تجربه و تعدادی از روایات است. 🔻 دلیل عقلی: ⬅️ حکومت‌ها در ساحت‌های مختلفی ناتوان هستند به گونه‌ای که به تبعض و ظلم نیز کشیده می‌شوند. از این رو همواره بخشی از مردم از حاکمیت ناراضی خواهند بود. ⬅️ اگر حکومتی منسوب به دین باشد، این عدم رضایت به بدبینی نسبت به دین نیز می‌انجامد و بر باور‌های دینی مردم أثیر خواهد گذاشت. در چنین زمانی بدبینی نسبت به دین و تضعیف باور‌های دینی مردم بر تسهیل اجرای مقاصد و احکام الهی که ثمرۀ تشکیل حکومت است، غلبه خواهد داشت. ⬅️ بنابراین تشکیل حکومت اسلامی در زمان غیبت اثر سوء بیش‌تری خواهد داشت. 🔻نقد: ⬅️ نمی‌توان این امور را از لوازم ذاتی حکومت دانست و دلیل مذکور نیز این امور را بر اساس تجربه، اموری غالبی دانسته است. ⬅️ طرفداران این دلیل آماری برگرفته از پژوهش‌های تاریخی و میدانی ارائه نداده‌اند. ⬅️ حتی در صورت پذیرش غلبۀ این امور، مشروعیت تشکیل حکومت نفی می‌شود نه مطلق حکومت؛ زیرا با توجه به غالبی بودن این امور می‌توان حکومت‌هایی را در نظر گرفت که دچار ظلم، تبعیض و نارضایتی مردم نمی‌شوند. ⬅️ غلبه این امور در حکومت‌ها برای جعل قانونِ عدم مشروعیت به طور مطلق کافی نیست؛ زیرا غلبۀ ملاک حکم در احکامِ عقلی، معتبر نیست و تنها در احکامِ غیر عقلی معتبر است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت‌الله کعبی در درس خارج «ولایت فقیه» مطرح کرد؛ 🔻ضوابط و قواعد فقهی ولایت فقیه: 2️⃣ اجرای قوانین الهی و مستندات آن؛ ⬅️ در متون دینی ادله‌ای وجود دارد که بیانگر روش اجرای احکام الهی هستند که بر اساس دلالت التزامی آنها می‌توان نیاز اسلام به ایجاد حکومت را نیز اثبات کرد. 🔻مستندات اجرای دین؛ ✅ آیات 1️⃣ سوره شوری آیات 13 تا 17: ⬅️ فعل «شرع» که در ابتدای آیه 13ذکر شده است به معنای قوانین و مقررات وضع شده از جانب خداوند متعال می‌باشد. عبارت «ان اقیموا الدین» جمله عامی است که شامل همه انبیاء می‌شود؛ یعنی ایشان موظف به اجرای قوانین و مقررات دین هستند. ⬅️ خداوند متعال در ادامه آیه نحوه اجرای شریعت را بیان می‌کند: «و لا تتفرقوا فیه»؛ یعنی دین باید به شکل مجموعی اجرا شود. مؤید این نکته، مضاف الیه شریعت است که هیجگاه به فرد اضافه نمی‌شود مثلا گفته نمی‌شود «شریعة زید» بلکه به جمع اضافه می‌شود مانند «شریعة الإسلام». 2️⃣ سوره بقره آیه 85: ⬅️ بنابر فرموده آیة شریفه کسانی که عامل برخی از احکام و تارک برخی دیگر از احکام باشند، در این دنیا به ذلت و بدبختی گرفتار می‌شوند. این در حالیست که خداوند متعال طالب عزت برای مؤمنین است و عزت جز در اجرای تمام احکام الهی نخواهد بود. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #ولایت_فقیه #آیت_الله_کعبی 🔎@fiqhenezam_com

✅ آیت الله هادوی تهرانی ⬅️ نظریه اندیشه مدون (1) ⬅️ اساس نظریه اندیشه مدون، وجود رابطه سیستمی میان مفاهیم دینی است. ___________________________________ #صوت #درس_خارج #اقتصاد #آیت_الله_هادوی_تهرانی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله ملک زاده در درس خارج «روابط خارجی در نظام سیاسی اسلام» مطرح کرد؛ 🔻منبع‌شناسی فقه شیعه در حوزه روابط خارجی: ✅ غالب موضوعات روابط خارجه در کتاب الجهاد مطرح شده است. ⬅️ جلد پنجم کتاب الجهاد شیخ طوسی «کتاب السِیَر» نام دارد و مراد از آن همان کتاب الجهاد است. ⬅️ محقق حلی در کتاب شرایع الاسلام؛ مختصر بحث شده است. ⬅️ علامه حلی در تبصرة المتعلمین باب جهاد؛ مختصر بحث شده است. ⬅️ شهید اول در اللمعه الدمشقیه و شهید ثانی در شرح اللمعه الدمشقیه در باب جهاد به مسائل مربوط به بحث روابط بین الملل پرداخته اند. ⬅️ مرحوم ملا محمد تقی برقانی (شهیدثالث) در کتاب منهج الاجتهاد؛ این کتاب منبع اصلی در نگارش شرح شرایع است. ⬅️ آیت الله محمدحسن نجفی درجلد 21 کتاب جواهر الکلام در کتاب جهاد؛ در زمینة روابط خارجی نیز از این کتاب بسیار بهره‌بری می‌شود. ⬅️ محقق عراقی یا آقا ضیاء عراقی در کتاب شرح تبصره المتعلمین. در باب کتاب الجهاد . ⬅️ آیت الله شیخ جعفر کاشف الغطاء در جلد چهارم کتاب کشف الغطاء . ⬅️ آیت‌الله خویی در کتاب منهاج الصالحین در کتاب الجهاد؛ برخلاف سایر کتب بحث به صورت استدلالی مططرح شده است نه فتوایی. ⬅️ حاشیه آیات عظام وحید خراسانی، آقا میرزا جواد تبریزی، صادق روحانی و دیگرانی بر کتاب منهاج الصالحین آیت الله خوئی. ⬅️ مرحوم آقا شیخ محمد آصفی در جلد چهارم آثار الفقهیه که تقریرات ایشان در باب جهاد است. ⬅️ مقام معظم رهبری در کتاب ثلاث رسائل فی الجهاد (الامان و السابعه و المهاده)؛ اولین بخش این کتاب نیز کتاب الجهاد است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #روابط_خارجی_در_نظام_سیاسی #آیت_الله_ملک_زاده 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻 نقد دلیل عقلی مبنی بر نفی مشروعیت تشکیل حکومت در عصر غیبت؛ ⬅️ این‌که گفته شد لازمۀ تشکیل حکومت تبعیض، ظلم و بدبینی مردم نسبت به دین نیست، به نوع قرائت از دین، رهبران و کارگزارن آن حکومت دینی بستگی دارد. ⬅️ ممکن است فساد یا صلاح برخی از ساختار‌های حکومت بر دیگر ساختارهای آن بیش‌تر باشد؛ بنابراین بهتر است این‌گونه گفته شود که لازمۀ تشکیل حکومت دینی در عصر غیبت توسط رهبران حکیم و کارگزاران صالح بر اساس قرائت صحیح از دین، بدبینی نسبت به باور‌های دینی را به همراه ندارد. ⬅️ در طول تاریخ تشیع شاهد حکومت‌های دینی شیعی مانند آل‌بویه، همدانیان، حلبیان، ادریسیان، فاطمیان مصر، مرعشیون، صفویه هستیم که گرچه توالی فاسدی نیز داشته‌اند، اما نه تنها باور‌های مذهبی شیعیان را دچار خدشه نکرده‌اند بلکه خدمات بزرگی را نیز برای تشیع به ارمغان آورده‌ و حتی شیعیان مدیون این حکومت‌ها نیز بوده‌اند. ⬅️ ممکن است در دفاع از دلیل عقلی مذکور به حکم عقل بر وجوب دفع ضرر محتمل تمسک شود. اما باید دانست وجوب دفع ضرر محتمل مورد قبول نیست؛ زیرا بسیاری از فعالیت‌های انسان‌ در زندگی مانند سرمایه گذاری، مسافرت و ... بر اساس ضرر محتمل انجام می‌شود. ✅ بر اساس آن‌چه در نقد دلیل عقلی بر نفی مشروعیت تشکیل حکومت گذشت، باید گفت این دلیل به صورت مطلق صحیح نیست و تنها شامل حکومت‌هایی می‌شود که قرائت صحیحی از دین نداشته و فاقد رهبران حکیم و کارگزاران صالح هستند و از این رو توالی فاسد پیش‌گفته را سبب می‌شوند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه روابط اجتماعی» مطرح کرد؛ ⬅️ یکی از ادله قرآنی جهت تعیین حکم سوء ظن، آیه 12 سوره نور است 🔻آیا آیه اختصاص به سوءظن در مسائل فحشا و منکرات دارد یا اعم از آن است؟ در پاسخ به این سوال چند نظر بیان شده است؛ 1️⃣ آیه اختصاص به فحشا و منکرات شخصیت‌هایی مثل عایشه و زن‌های پیامبر، دارد. ⬅️ این احتمال ضعیفی است؛ زیرا در این صورت باید بگوییم مورد مخصص است. در صورتی که اگر کسی بخواهد مورد را مخصص و مقید بداند، عموم و اطلاق بسیاری از آیات ساقط می‌شود. 2️⃣ دو احتمال وجود دارد؛ نخست اینکه آیه در مقام الغای خصوصیات است؛ به این معنا که مقصود عایشه زن پیامبر است که در چنان موقعیت بوده و موجب بازتاب‌های مختلفی شده است. دگیر اینکه آیه مقام الغای خصوصیات مطلق گناهان اعم از فحشا و سایر معاصی است. ⬅️ مبنای اصلی نظریه دوم، بحث سیاق است به این معنا که آیا سیاق می‌تواند مخصص غیر مورد باشد؟ ⬅️ سیاق انصراف ساز نیست؛ زیرا تنظیم الفاظ قرآن با عنایت بیشتری نسبت به روایات صورت گرفته است. از سوی دیگر جمله بدون هیچ قیدی ذکر شده است و این حاکی است که سیاق کنار گذاشته شده است. 3️⃣ مقصود از خیر و شر؛ گناهان اعم از فعل معصیت یا ترک طاعت واجب است، یعنی شما گمان فعل معصیت یا ترک طاعت به دیگران نبرید. ⬅️ این احتمال ارجح است. در این صورت آیه سوءظن نسبت به گناهان و ترک طاعات را تحریم می‌کند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_روابط_اجتماعی #آیت_الله_اعرافی 🔎@fiqhenezam

❇️ آیت الله اراکی در درس خارج «فقه نظام سیاسی» مطرح کرد؛ ⬅️ در نگاه کلی تفاوتهای طبیعی را می‌توان در 3 نوع متصور شد: 1️⃣ تفاوت در استعدادها. 2️⃣ تفاوت جغرافیایی؛ مانند تفاوتی که در زندگی مناطق کوهستانی و گرمسیری وجود دارد. 3️⃣ تفاوت نژادی؛ مانند سرخ پوست یا ژرمن و ... ⬅️ جهت بررسی عدل اقتصادی با تفاوتهای طبیعی در ابتدا باید به این سوال پاسخ داده شود که آیا اصل تفاوت میان انسانها امری پسندیده است؟ ⬅️ در منابع دینی تفاوت و تکاثر به دو نوع مثبت و منفی تقسیم شده است. تفاوتهایی مثبت است که طبیعی و غیر ارادی باشند؛ به تعبیر دیگر برمبنای سنت الهی ایجاد شده باشند که مصادیق اینگونه تفاوتها از آیات الهی شمرده می‌شود. ⬅️ وجود تفاوتهای اعتقادی در جامعه، امری مثبت نیست. این تفاوتها زمانی مثبت شمرده می شوند که به وحدت ختم شوند. ⬅️ در تفکر غربی تکثر گرایی امری مثبت است و دلیل آن نپذیرفتن خداوند به عنوان یک وجود حق حقیقی است. ⬅️ در صورتی که وجود خداوند علاوه بر اینکه معیاری برای تشخیص حق از باطل است، نشان دهنده وجود دو مقوله حق و باطل نیز می‌باشد؛ بر این اساس نمی‌توان مانند غربی‌ها گفت همه نظرها صحیح است بلکه نظری صحیح است که با معیار حق هم خوانی داشته باشد. ⬅️ تکثر به معنای غربی موجب می‌شود انسان یا در شناخت حق سردرگم بماند یا معتقد باشد حقی وجود ندارد. ⬅️در مباحث اجتهادی فتوای دو مجتهد علارغم تفاوتها، مجزی هستند. مجزی بودن به معنای حق بودن آنها نیست بلکه به این معنا است که برای مقلدان در عمل مجزی است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_اراکی 🔎@fiqhenezam_com